KI. 47 bTTz Mytofo Wynalazek niniejszy dotyczy klatki do walków lozyska walkowego, której pier¬ scienia boczne sa polaczone ze soba sztywno zapomoca zeber o splaszczonym przekroju prostokatnym (pasków blaszanych), umie¬ szczanych miedzy walkami. Znane klatki tego rodzaju do walków sa wykonywane z plytki blaszanej, wycietej w postaci dra¬ binki i wygietej nastepnie w ksztalcie wal¬ ca. Klatka taka jest bardzo sztywna, wsku¬ tek czego przekrecanie sie pierscieni bocz¬ nych wzgledem siebie i ukosne ustawianie sie zeber, a tern samem i walków jest nie¬ mozliwe. Znane klatki walkowe tego ro¬ dzaju wykazuja jednak te wade, ze plaskie zebra, których dluzsze osie przekroju sa styczne do klatki, zabieraja zaduzo miej¬ sca, wskutek czego liczba walków, jaka mozna umiescic w klatce, jest ograniczona.Znane jest równiez ustawianie zeber po¬ przecznych osiami dluzszemi ich przekró* jów promieniowo wzgledem klatki w celu zmniejszenia miejsca, jakiego wymaga u- mieszczenie tych zeber, a tern samem zwiek¬ szenia liczby walków.W tych znanych klat¬ kach walkowych zebra sa wykonane z pa¬ sków blaszanych, przynitowanych lttb zaci¬ snietych zwezonemi koncami w szczelinach pierscieni bocznych. Wobec wielkiej liczby osobnych czesci skladowych i miejsc pola¬ czenia tych czesci wykonanie takiej klatki jest stosunkowo trudne i kosztowne, prze- dewszystkiem jednak klatka taka posiada te wade, iz liczne miejsca polaczenia ule¬ gaja latwo rozluznieniu, wskutek czego klatka przestaje byc sztywna caloscia, tak iz pierscienie boczne moga sie wzgledem siebie obrócic, a zeberka i walki moga sie ustawic skosnie.Klatka do walków lozyska walkowegowedlug wynalazku jest polaczeniem oby¬ dwóch wymienionych wyzej typów znanych klatek, mianowicie zebra poprzeczne o plaskim przekroju prostokatnym sa usta¬ wione miedzy pierscieniami bocznemi dluz- szemi osiami swego przekroju promienio¬ wo wzgledem klatki, przyczem klatka jest wycieta jako calosc z plytki blaszanej, wy¬ gietej nastepnie w walec, Takie polaczenie dwóch znanych konstrukcyj posiada wszyst¬ kie ich zalety, a nie wykazuje zadnych ich wad. Zebra, ustawione promieniowo dluz¬ szemi osiami przekroju, nie zabieraja duzo miejsca, dzieki czemu mozna umiescic w klatce duza liczbe walków. Polaczenie pier¬ scieni bocznych z zebrami jest bardzo sztywne, tak iz przekrecanie sie pierscieni bocznych wzgledem siebie, a tern samem i ukosne ustawianie sie zeber i walków jest niemozliwe. Przytem zachowana zostaje znana zreszta zaleta, ze niema potrzeby u- zywania osobnych pierscieni bocznych, po¬ niewaz pierscienie te sa utworzone z brze¬ gów plytki, majacej postac drabinki.Ustawienie szczebli drabinki w kierun¬ ku promieniowym mozna wykonac rozmai¬ cie. Mozna np. postepowac w ten sposób, ze plytka o postaci drabinki zostaje naj¬ pierw wygieta naksztalt meandra (np. we¬ dlug fig. 3a) tak, ze szczeble znajda sie na czesciach brzegów plytki, ustawionych po¬ przecznie wzgledem kierunku podluznego tej plytki, poczem plytka zostaje wygieta w ksztalcie walca.Poza tern mozna postepowac w ten spo¬ sób, ze najpierw skreca sie szczeble tylko na koncach o 90°, prostopadle do pla¬ szczyzny plytki, bez zaginania jej brzegów bocznych, przyczem szczeble ustawiaja sie promieniowo swemi dluzszemi osiami. Moz¬ na równiez postepowac w kolejnosci od¬ wrotnej, mianowicie mozna najpierw ca¬ la plytke zwinac w walec, a nastepnie skre¬ cic konce szczebli, ustawiajac je prostopa¬ dle do powierzchni walca. Te postacie wy¬ konania, w których szczeble ustawiaja sie prostopadle do plytki dzieki skreceniu kon¬ ców szczebli, posiadaja szczególnie prosta budowe.W jednej z postaci wykonania klatki do walków wedlug wynalazku plaskie zebra, ustawione dluzszemi osiami przekroju promieniowo wzgledem klatki, sa wygiete kilkakrotnie w jedna lub obydwie strony tak, iz ich zagiete czesci utrzymuja walki w mniejszym lub wiekszym odstepie wzajem¬ nym w zaleznosci od ksztaltu zeber po ich wygieciu. W tym przypadku mozna w lozy¬ skach do wszystkich zwykle stosowanych srednic osi i walów stosowac walki tej sa¬ mej srednicy, przyczem jezeli miedzy wal¬ kami pozostaja przedzialy, wieksze od gru¬ bosci zeber, to luz miedzy walkami moze byc wyrównany przez odpowiednie wygie¬ cie tych zeber. Jest to szczególnie wazne z tego wzgledu, ze walki do lozysk walko¬ wych sa znormalizowane, wobec czego do osi lub walków róznych srednic nalezy cze¬ sto uzywac walków tego samego wy¬ miaru.Na rysunku przedstawiono kilka przy¬ kladów wykonania wynalazku, przyczem fig. 1 przedstawia pierwszy przyklad w wi¬ doku zboku oraz w przekroju z czesciowo usunietym pierscieniem bocznym, fig. 2 — przekrój podluzny czesci klatki do walków wzdluz linji 2 — 2 na fig. 1, fig. 3 — w wi¬ doku zgóry czesc drabinki blaszanej, z któ¬ rej wykonywa sie klatke do walków, fig. 3a — czesc drabinki, wygietej naksztalt meandra, fig. 4 — drugi przyklad wykona¬ nia wynalazku w widoku zboku i czesciowo w przekroju podluznym, fig. 5 —widok zbo¬ ku oraz czesciowy przekrój poprzeczny klatki, fig. 6 — czesc drabinki blaszanej, z której wykonywa sie klatki, przygotowana czesciowo do wykonania z niej klatki, a fig. 7—w widoku zboku czesci trzeciej odmiany klatki wedlug wynalazku.Klatka do walków wedlug pierwszego przykladu wykonania jest utworzona z plyt¬ ki blaszanej 11, 12, która jest wycieta w po- — 2 —staci drabinki, uwidocznionej na fig. 3, tak, nie w druga strone, wskutek czego jezyczki ze odstep miedzy szczeblami 11 drabinki te zachodza jednoczesnie na obydwa sa- jest naprzemian to mniejszy, to wiekszy, siednie walki.Szczeble 11, które w gotowej klatce tworza Jak widac, w klatce wedlug wynalazku zebra, laczace pierscienie boczne klatki, po- zaleta szczebli, czyli zeber klatki, ustawio- siadaja na swych bokach, przylegajacych nych dluzszemi osiami przekroju promie- do wiekszych odstepów, jezyczki 13, niowo wzgledem klatki, jest to, ze zebra zwrócone ku sobie. Wycieta plytka blasza- zabieraja bardzo malo miejsca; ponadto za- na zostaje najpierw wygieta w ksztalcie lete stanowi równiez calkowita sztywnosc meandra (patrz fig. 3a), a mianowicie tak, klatki, wykonanej z blaszanej drabinki, aby szczeble 11 znalazly sie na czesciach dzieki czemu wynalazek niniejszy umozliw brzegów 12 plytki, prostopadlych do po- wia osiagniecie najprostszemi srodkami dluznego jej kierunku. Plytka w ksztalcie bardzo celowej konstrukcji klatki o wielkiej meandra zostaje nastepnie wygieta w ca- trwalosci. losci w walec i tworzy zamknieta klatke 1. W drugim przykladzie wykonania wyna- Podczas tego zginania, te czesci brzegów lazku klatka do walków jest utworzona z 12, które lacza sie ze szczeblami, ustawia- plytki blaszanej 11, 12, która wedlug fig. 6 ja sie promieniowo tak, iz zebra poprzecz- jest wycieta w postaci drabinki i wygieta ne, utworzone ze szczebli, ustawiaja sie wedlug fig. 3a tak, ze odleglosci miedzy dluzszemi osiami przekroju promieniowo szczeblami 11 sa jednakowe. Poza tern wzgledem gotowej klatki. Stykajace sie wszystkie szczeble posiadaja z tej samej konce brzegów 12 laczy sie przez spawanie strony jezyczka wystepy 13. W przykladzie (najlepiej spawanie punktowe), przyczem tym szczeble 11 zostaja skrecone na kon- spawanie to moze byc uskuteczniane na za- cach o 90° i ustawione prostopadle do pla- kladke. Brzegi 12 plytki moga tworzyc pier- szczyzny plytki (fig. 6 u góry), poczem scienie boczne klatki. Mozna równiez nalo- plytka zostaje zgieta w postaci walca, przy- zyc na nie pierscienie 14 o przekroju w czem szczeble 11 ustawiaja sie dluzszemi ksztalcie litery U, przymocowywane przez osiami przekroju promieniowo wzgledem spawanie punktowe albo przez zacisniecie klatki, otrzymanej po zgieciu drabinki (fig. na brzegach 12, wygietych w ksztalt mean- 5). Oczywiscie, mozna postepowac odwrot- dra. Jezeli uzyte sa pierscienie 14 o prze- nie, to jest mozna najpierw nadac plytce kroju w ksztalcie litery U, to mozna zanie- ksztalt walca, a nastepnie ustawic szczeble chac laczenia stykajacych sie ze soba kon- 11 promieniowo, skrecajac ich konce. W ców brzegów12. tym przypadku równiez otrzymuje sie z W przedzialach miedzy promieniowo u- plytki blaszanej, wycietej w ksztalcie dra- stawionemi szczeblami 11 umieszcza sie binlki, klatke, której plaskie szczeble sa u- walki 15. Walki te nie moga wypasc z klat- stawione dluzszemi osiami przekroju pro- ki w kierunku promieniowym do jej wne- miemiowo wzgledem klatki. Walki 15, umie- trza* poniewaz przedzialy miedzy szczebla- szczone w odstepach miedzy szczeblami 11, mi 11 zwezaja sie w tym kierunku, przy- przytrzymywane sa tak samo, jak w przy¬ czem szczeble te siegaja w tymze kierunku kladzie wedlug fig. 1 — 3, od wewifiatrz poza linje, laczaca osie dwóch sasiednich wprost zapomoca szczebli 11, zbiegajacych walków. Od zewnatrz walki sa przytrzymy- sie ku srodkowi klatki, a od zewnatrz zapo- wane zapomoca jezyczków 13, znajduja- moca jezyczków 13, wygietych w obydwie cych sie na szczeblach 11 i wygietych w strony i stanowiacych calosc ze szczeblami, znany sposób najpierw w jedna, a nastep- W przykladzie wedlug fig. 4 — 6 brzegi ^3is — 3 —12 plytki blaszanej tworza bezposrednio pierscienie boczne klatki. Aby otrzymac szersze powierzchnie boczne tych pierscie¬ ni, brzegi 12 zostaja wygiete pod katem tak, iz otrzymuje sie kolnierze 12a (fig. 4 u do¬ lu). Kolnierz 12a moze byc zgiety we dwoje ku wewnatrz, jak przedstawiono na rysun¬ ku. Takie podwojenie kolnierza posiada te zalete, ze równiez i na wewnetrznej stronie pierscienia bocznego wytwarzaja sie szero¬ kie powierzchnie oporowe, wspóldzialajace z koncami walków. Wykonywanie kolnierzy 12a najlepiej jest uskuteczniac przed nada¬ waniem plytce blaszanej postaci walca (fig. 6 u góry). Stykajace sie ze soba konce brzegów 12, 12a moga byc polaczone przez spawanie lub w inny odpowiedni sposób.W klatkach, w których szczeble sa usta¬ wione promieniowo przez skrecenie ich kon¬ ców, jak na fig. 4 i 5, uzywa sie walków 15 ze stozkowatemi koncami, aby konce wal¬ ków mogly zmiescic sie miedzy skreconemi koncami szczebli 11. Dzieki temu, pomimo zwezenia przedzialu miedzy szczeblami 11 przy ich koncach, walki 15 znajduja dosta¬ teczne oparcie swemi powierzchniami czo- lowemi na pierscieniach bocznych klatki.Jezeli stosunek srednicy osi lub walu do srednicy walków 15 jest taki, ze przedzial miedzy walkami wypada wiekszy od grubo¬ sci szczebli plaskich 11, Wówczas luz mie¬ dzy walkami mozna wypelnic przez wygie¬ cie szczebli 11 w kierunku poprzecznym, jak to przedstawiono na fig. 7. Kazdy szczebel 11 jest wygiety dwukrotnie w jedna i dwu¬ krotnie w dfuga strone. Walki 15, znajdu* jace sie miedzy szczeblami sa przytrzymy¬ wane wówczas zapomoca wygiec lla, przy- czem usuniety jest wszelki niepotrzebny luz.Wielkosc wygiecia zalezy oczywiscie od wielkosci przedzialu miedzy walkami, a wiec stosownie do zyczenia moze byc wiek¬ sza lub mniejsza. Szczeble 11 moga byc o- czywiscie wygiete równiez tylko w jedna strone tak, iz walki opieraja sie tylko z jed¬ nej strony na wygieciach, z drugiej zas stro¬ ny opieraja sie na niewygietych czesciach szczebli 11.W pozostalych szczególach klatka we¬ dlug fig. 7 jest tak samo wykonana, jak klatka wedlug fig. 4 i 5, a wiec z drabinki blaszanej, której szczeble sa rozmieszczone w jednakowych odstepach; wobec wygiecia szczebli 11 odleglosc miedzy niesli oraz ich dlugosc winna byc wieksza niz w przykla¬ dzie wedlug fig. 4 — 6. Boczne wygiecie szczebli 11 daje sie oczywiscie zastosowac równiez w klatkach do walków, wykona¬ nych wedlug przykladu, przedstawionego na fig. 4. Wogóle takie wygiecie moze byc zastosowane we wszystkich klatkach, które posiadaja szczeble poprzeczne, umieszczo¬ ne miedzy pierscieniami bocznemi i ustawio¬ ne dluzszemi osiami przekroju promienio¬ wo wzgledem klatki.Oczywiscie mozliwe sa liczne odmiany opisanych przykladów, pozostajace w ra¬ mach wynalazku. Jezyczki 13, polaczone ze szczeblami 11 i wystajace poza walki naze- wnatrz, moga byc zmienione w ten sposób, aby brzegi zewnetrzne szczebli 11, w tym przypadku nieco szerszych, byly wygiete naprzemian w lewo i w prawo, jak w zna¬ nych juz konstrukcjach. Walki 15 (fig. 1 i 3) moga byc np. utrzymywane w klatce w ten sposób, ze czopy, znajdujace sie na kon¬ cach walków, sa wpuszczone w pierscienie boczne 14, majace w przekroju ksztalt lite- ^ry U. Wreszcie pierscienie boczne klatki mozna wyposazyc w jezyczki, które wcho¬ dzilyby w wydrazenia w sciankach czolo¬ wych walków 15, podtrzymujac je w klatce, co zreszta jest znane. PL