PL181450B1

PL181450B1 - Wodny srodek czyszczacy do twardych powierzchni PL PL

Info

Publication number: PL181450B1
Application number: PL94305351A
Authority: PL
Inventors: Aram Garabedian Jr; Scott C Mills; William P Sibert; Clement K Choy; Do Couto Fernando J Rebelo
Original assignee: Clorox Co
Priority date: 1993-10-08
Filing date: 1994-10-07
Publication date: 2001-07-31
Also published as: CN1106454A; CA2133889C; TW327649B; PL305351A1; EP0647706A3; CA2133889A1; ZA947821B; EP0647706A2; MY111239A; US5468423A

Abstract

1. Wodny srodek czyszczacy do twardych powierzchni, o polepszonej zdolnosci usuwa- nia pozostalosci i znacznie zmniejszonej zdolnosci do pozostawiania blon/zacieków, zna- mienny tym, ze zawiera (a) 0 - 50% rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmujacej C1 -C6-alkanol, C3-C2 4-eter glikolu alkilenowego i ich mieszaniny, (b) 0,001 - 2% co najmniej jednego srodka powierzchniowo czynnego, zwlaszcza niejonowego, (c) 0,01 - 2% ukladu buforowego zawierajacego bufor azotowy wybrany z grupy obejmujacej karbaminian amonowy, karbaminiany metali ziem alkalicznych, pochodne guanidyny, alkoksyal- kiloaminy i alkilenoaminy, i ewentualnie wodorotlenek amonowy lub wodorotlenki metali ziem alkalicznych oraz (d) zasadniczo wode jako reszte. 13. Wodny srodek czyszczacy do twardych powierzchni, znam ienny tym , ze za- wiera (a) 0 - 50% rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmujacej C1 -C6-akanol, C3-C2 4-eter glikolu alkilenowego, weglowodory terpenowe i ich mieszaniny, (b) 0,001 - 2% co najmniej jednego srodka powierzchniowo czynnego, zwlaszcza niejonowego, (c) 0,01 - 2% ukladu bu- forowego zawierajacego bufor azotowy wybrany z grupy obejmujacej karbaminian amono- wy, karbaminiany metali ziem alkalicznych, pochodne guanidyny, alkoksyalkiloam iny i alkilenoaminy, i ewentualnie wodorotlenek amonowy lub wodorotlenki metali ziem alkalicz- nych oraz (d) zasadniczo wode jako reszte. PL PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest wodny środek czyszczący do twardych powierzchni.

Z czyszczeniem twardych, błyszczących powierzchni, takich jak szyby okienne, wiąże się wiele problemów. Dla usunięcia brudu z takich powierzchni stosuje się zwykle zasadowy, oparty na amoniaku wodny środek czyszczący lub inne wodne środki czyszczące zawierające różne mieszaniny środków powierzchniowo czynnych i innych dodatków czyszczących. Niestety wiele z tych opartych na amoniaku środków czyszczących ma słabą zdolność usuwania brudu, a wiele środków czyszczących zawierających środki powierzchniowo czynne pozostawia znacząco dużą ilość pozostałości na takich twardych, błyszczących powierzchniach. Taka pozostałość objawia się występowaniem zacieków, gdy brud i/lub środek czyszczący zetrze się z czyszczonej powierzchni nierównomiernie, a także błon, gdy cienka warstwa pozostałości przylgnie do czyszczonej powierzchni.

W US 4690779 ujawniono środek czyszczący do twardych powierzchni o polepszonych właściwościach pod względem tworzenia zacieków i błon, zawierający połączenie polimeru o niskiej masie cząsteczkowej (np. poliglikolu etylenowego) i pewnych środków powierzchniowo czynnych.

W EP 0393772 i EP 0428816 opisano środki czyszczące do twardych powierzchni zawierające anionowe środki powierzchniowo czynne z przeciwjonami amonowymi oraz dodatkowe substancje pomocnicze.

W GB 2160887 ujawniono układ czyszczący zawierający połączenie niejonowych i anionowych środków powierzchniowo czynnych (w tym sól alkanoloaminy i siarczanu alkilu), zwiększające skuteczność czyszczenia.

W WO 91/11505 opisano środek czyszczący do szkła zawierający amfoteryczny środek powierzchniowo czynny, monoetanoloaminę i/lub β-aminoalkohole jako rozpuszczalniki/bufory, przy czym podano, że ma on polepszoną zdolność czyszczącą i zmniejszoną tendencję do miejscowego pozostawiania błon.

Nieoczekiwanie okazało się, że znacznie polepszoną zdolność czyszczącą twardych powierzchni i obniżoną tendencję do pozostawienia zacieków i błon ma wodny środek czyszczący według wynalazku, którego cechąjest to, że zawiera (a) 0 - 50% rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmującej C]-C₆-alkanol, C₃-C₂₄-eter glikolu alkilenowego i ich mieszaniny, (b) 0,001 - 2% co najmniej jednego środka powierzchniowo czynnego, (c) 0,01 - 2% układu buforowego zawierającego bufor azotowy wybrany z grupy obejmującej karbaminian amonowy, karbaminiany metali ziem alkalicznych, pochodne guanidyny, alkoksyaJkiloaminy i alkilenoaminy, oraz i ewentualnie wodorotlenek amonowy lub wodorotlenki metali ziem alkalicznych, (d) zasadniczo samą wodę jako pozostałość.

Korzystną mieszaniną rozpuszczalnikową jest mieszanina C_rC₆-alkanolu i C₃-C₂₄-eteru glikolu alkilenowego. Jako alkanol korzystnie stosuje się metanol, etanol, n-propanol, izopropanol, butanol, pentanol, heksanol, różne izomery geometryczne tych alkanoli oraz ich mieszaniny. Stwierdzono, że najkorzystniejsze jest stosowanie izopropanolu, zwykle w połączeniu z eterem glikolu. Zamiast lub oprócz tych alkanoli można także stosować diole, takie jak glikole metylenowy, etylenowy, propylenowy i butylenowy.

Do rozpuszczalników typu eterów glikoli alkilenowych należą eter monobutylowy glikolu etylenowego, eter monopropylowy glikolu etylenowego, eter monopropylowy glikolu propyle

181 450 nowego, eter monobutylowy glikolu propylenowego oraz ich mieszaniny. Korzystnym eterem glikolu jest eter monobutylowy glikolu etylenowego, zwany także butoksy etanolem, sprzedawany jako Cellosolve przez Union Carbide. Szczególnie korzystny jest eter t-butyIowy glikolu propylenowego o wzorze 1, sprzedawany jako Arcosolve PTB przez Arco Chemical Co.

Odkrycie, że eter t-butylowy glikolu propylenowego jest szczególnie korzystnym rozpuszczalnikiem w środku czyszczącym według wynalazku było nieoczekiwane. Ten właśnie rozpuszczalnik bardzo obniża tendencję do pozostawienia zacieków i błon.

Gdy stosuje się mieszaninę rozpuszczalników, dobór ilości i stosunków poszczególnych rozpuszczalników jest ważny dla uzyskania optymalnej zdolności czyszczącej i właściwości związanych z pozostawianiem zacieków/błon. Całkowitą ilość rozpuszczalnika ogranicza się do nie więcej niż 50%, korzystniej do nie więcej niż 25%, a najkorzystniej do nie więcej niż 15% w przeliczeniu na środek czyszczący. W niektórych środkach według wynalazku może w ogóle nie być rozpuszczalnika. Korzystny zakres zawartości rozpuszczalnika wynosi 1 -15%, a w przypadku stosowania układu rozpuszczalnikowego alkanol/eter glikolu, stosunek alkanolu do eteru glikolu alkilenowego powinien wynosić od około 1:20 do 20:1, korzystniej od około 1:10 do 10:1, a najkorzystniej od około 1:5 do 5:1.

Jako środki powierzchniowo czynne w środku według wynalazku stosuje się anionowe, niejonowe lub amfoteryczne środki powierzchniowo czynne oraz ich mieszaniny.

Anionowe środki powierzchniowo czynne dobiera się spośród siarczanów alkilu, alkilobenzenosulfonianów, α-olefinosulfonianów, taurynianów alkilu, sarkozynianów alkilu, itp. Każdy z tych środków powierzchniowo czynnych jest z reguły dostępny w postaci soli metalu alkalicznego, metalu ziem alkalicznych lub amonowej. Korzystnymi anionowymi środkami powierzchniowo czynnymi są siarczany alkilu, a zwłaszcza siarczany C₆-C₁₆-alkilu. Szczególnie korzystnym środkiem powierzchniowo czynnym jest laurylo(C₁₂)-siarczan sodowy sprzedawany przed Stepan Chemical Co. pod nazwą Stepanol WAC. Ze względu na to, że może być pożądane ograniczenie całkowitej zawartości jonów sodowych obecnych w środku według wynalazku, korzystnie stosuje się sole siarczanów alkilu i metali ziem alkalicznych, a zwłaszcza magnezu lub, mniej korzystnie, wapnia, co zmniejsza tendencję do pozostawienia zacieków i błon. Sole magnezowe anionowych środków powierzchniowo czynnych są dostępne w handlu, jednak dobrą alternatywą jest ich wytwarzanie in situ przez dodanie rozpuszczalnych soli Mg²⁺, takich jak MgCl₂, itp. Odpowiednimi solami wapnia są CaCl₂ i podobne doń sole. Zawartość takich soli może wynosić aż 200 ppm, jednak korzystnie wynosi ona poniżej 100 ppm, a zwłaszcza poniżej 50 ppm.

Do niejonowych środków powierzchniowo czynnych należą te wybrane z grupy obejmującej alkoksy lowane alkohole, alkoksylowane estry fenoli i inne środki powierzchniowo czynne często zwane półpolamymi niejonowymi środkami powierzchniowo czynnymi, takie jak tlenki triaIkiloamin. Do alkoksylowanych alkoholi należą C₆-C₁₆-alkohole etoksylowane oraz etoksylowane i propoksylowane odpowiednio około 2-10 molami tlenku etylenu i 1-10 molami tlenku etylenu/10 molami tlenku propylenu w przeliczeniu na 1 mol alkoholu. Do korzystnych etoksylowanych alkoholi należy „Triton” (Rohm & Haas) oraz „Neodol” (Shell Chemical Company).

Korzystne są także półpolame tlenki amin o ogólnym wzorze 2, w którym R oznacza C₆-C₂₄-alkil, a R' i R niezależnie oznaczają C|-C₄-alkile. Te tlenki amin również mogą być etoksylowane i propoksylowane. Korzystnym tlenkiem aminy jest tlenek lauryloaminy, taki jak Barlox 12 (Lonza Chemical Company).

Amfoterycznymi środkami powierzchniowo czynnymi są zazwyczaj alkilobetainy lub sulfobetainy. Szczególnie korzystne sąalkiloamidoalkilosialkilobetainy o ogólnym wzorze 3, w którym R¹ oznacza C₆-C₂₀-alkil, a R² i R³ niezależnie oznaczają Cj-C^alkile, m może oznaczać 1-5, a korzystnie 3, anmoże oznaczać 1-5, korzystnie 1. Te alkilobetainy również mogą być etoksylowane i propoksylowane. Korzystną alkilobetainąjest kokoamidopropylodimetylobetaina o nazwie Lonzaine CO (Lonza Chemical Company). Innymi producentami są Henkel KGaA, który dostarcza Velvetex AB oraz Witco Chemical Co., producent Rewoteric AMB-15 (oba produkty są kokobetainami).

181 450

Zawartość środków powierzchniowo czynnych należy nieco ograniczać ze względów ekonomicznych, przy czym ogólnie należy ograniczyć obecność takich substancji czynnych, które pozostawiają pozostałości gdy środek czyszczący nanosi się na powierzchnię. Na ogół dodawana do środka czyszczącego ilość wynosi około 0,001-1%, korzystniej 0,002-0,75% anionowego środka powierzchniowo czynnego, około 0-1%, korzystniej 0-0,75% niejonowego środka powierzchniowo czynnego i 0,005-2%, korzystniej 0,01-1% amfoterycznego środka powierzchniowo czynnego. Stosunek środków powierzchniowo czynnych wynosi zazwyczaj około od 1:1:10 do 10:1:1 (anionowy środek powierzchniowo czynny/niej ono wy środek powierzchniowo czynny/amfoteryczny środek powierzchniowo czynny) gdy wszystkie trzy rodzaje środków powierzchniowo czynnych są obecne. Gdy stosuje się dwa środki powierzchniowo czynne, ich stosunek wynosi od około 1:20 do 20:1. W korzystnym środku stosuje się co najmniej jeden niejonowy środek powierzchniowo czynny w ilości około 0,5-10%, korzystnie około 0,75-7,5%, a najkorzystniej około 0,75-3% w przeliczeniu na całkowitą ilość środków powierzchniowo czynnych. Szczególnie korzystnie jako środek powierzchniowo czynny stosuje się także mieszaninę tlenku aminy i etoksylowanych alkoholi, przy czym stosunek tych środków powierzchniowo czynnych wynosi od około 10:1 do 1:10, korzystniej od 8:1 do 1:8, a naj korzystniej od 7:1 do 1:7. Gdy w tym korzystnym wariancie stosuje się górną ilość z najszerszego zakresu (około 10%), otrzymany środek jest preparatem zwanym na rynku „koncentratem”. Koncentrat można rozcieńczać wodą w stosunku koncentrat: woda od 1:1 do 1:500, dla otrzymania różnych stężeń właściwych dla danego rodzaju czyszczenia. ,

Azotowy bufor jest najważniejszą cechą środka czyszczącego według wynalazku. Dzięki jego obecności bardzo dużemu obniżeniu ulega tendencja środka do pozostawienia zacieków i błon na czyszczonej tym środkiem powierzchni. Korzystnym buforem azotowym jest karbaminian amonowy o wzorze NH₂COONH₄ ⁺. Zastosowanie tego szczególnie korzystnego buforu daje wyjątkowo silne obniżenie tendencji do pozostawienia zacieków i błon. Do innych korzystnych buforów należą pochodne guanidyny, takie jak węglan guanidyny, alkoksyloalkiloaminy, takie jak izopropoksypropyloamina, butoksypropyloamina, etoksypropyloamina i metoksypropyloamina, oraz akilenoaminy, najkorzystniej takie jak etylenoamina, etylenodiamina, etylenodiamina, etylenotetramina, dietylenotetramina, trietylenotetramina, tetraetylenopentamina, Ν,Ν-dimetyloetylenodiamina, N-metylenodiamina i ich mieszaniny oraz inne podobne związki z odmiennymi podstawnikami alkilowymi i aminowymi. Układ buforowy mogą także stanowić mieszaniny dowolnych z powyższych związków.

Szczególnie korzystne jest stosowanie wodorotlenku amonowego lub wodorotlenków metali ziem alkalicznych jako współbuforu. Najkorzystniejszy jest wodorotlenek amonowy, który stosunkowo łatwo ulatnia się po naniesieniu, w związku z czym pozostałość jest minimalna, a ponadto ma zdolność emulgowania w pewnym stopniu zabrudzeń tłustych.

Korzystnie układ buforowy składa się z karbaminianu amonowego i wodorotlenku amonowego, a także alkilenoaminy i wodorotlenku amonowego.

Korzystnie zawartość buforu wynosi 0,01 -1 % wagowych azotowego buforu w przeliczeniu na masę środka czyszczącego, natomiast wodorotlenek, o ile jest obecny, powinien stanowić 0,001-1% wagowych w przeliczeniu na masę środka.

Środek czyszczący według wynalazku jest środkiem wodnym o stosunkowo małej zawartości substancji aktywnych, toteż jego głównym składnikiem jest woda, która powinna stanowić co najmniej około 50%, korzystniej co najmniej około 80%, a najkorzystniej co najmniej około 90%. Najkorzystniejsza jest woda dejonizowana.

Jak już wspomniano, można także stosować mniej rozpuszczane lub dyspergowalne w wodzie rozpuszczalniki organiczne, przy czym w przypadku środków zawierających dużo wody może być konieczne użycie dodatkowego dyspergatora, np. środka hydrotropowego lub emulgatora. Do takich mniej rozpuszczalnych lub dyspergowalnych w wodzie rozpuszczalników należą rozpuszczalniki organiczne zwykle stosowane jako składniki mieszanek zapachowych, takie jak pochodne terpenów.

181 450

Tak więc odmianą środka według wynalazku jest wodny środek czyszczący, który zawiera (a) 0-50% rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmującej C₍-C₆-alkanol, C₃-C₂₄- eter glikolu alkilenowego, węglowodory terpenowe i ich mieszaniny, (b) 0,001 - 2% co najmniej jednego środka powierzchniowo czynnego, zwłaszcza niejonowego, (c) 0,01 - 2% układu buforowego zawierającego bufor azotowy wybrany z grupy obejmującej karbaminian amonowy, karbaminiany metali ziem alkalicznych, pochodne guanidyny, alkoksyalkiloaminy i alkilenoaminy, i ewentualnie wodorotlenek amonowy lub wodorotlenki metali ziem alkalicznych oraz (d) zasadniczo wodę jako resztę.

Do odpowiednich do stosowania pochodnych terpenów należą tu węglowodory terpenowe z grupami funkcyjnymi, np., lecz nie wyłącznie, alkohole, etery, estry, aldehydy i ketony. Reprezentatywnymi przykładami takich terpenów z grupami funkcyjnymi są lecz nie wyłącznie, alkohole terpenowe, w tym np. werbenol, transpinokarweol, cis-2-pinalol, nopol, izobomeol, karbeol, piperytol, tymol, a-terpineol, terinen-4-ol, mentol, 1,8-terpin, dihydroterpineol, nerol, geraniol, linallol, cytronellol, hydroksycytronellol, 3,7-dimetylooktanol, dihydro-myrcenol, β-terpineol, tetrahydro-allocymenol i alkohol perylowy; etery i estry terpenowe, w tym np. 1,8-cyneol, 1,4-cyneol, eter izobomylowo-metylowy, rozepiran, eter al-terpinylowo-metylowy, mentofuran, trans-anetol, metylochawikol, di-epoksyd allocymenu, monoepoksyd limonenu, octan izobomylu, octan nopy lu, octan α-terpinylu, octan linalilu, octan gerany lu, octan cytreonellilu, octan dihydro-terpinylu i octan nerylu; oraz aldehydy i ketony terpenowe, w tym np. mirtenal, aldehyd kamfolenowy, perylaldehyd, cytronellal, cytral, hydroksycytronellal, kamfora, werbenon, karwenon, dihydro-karwon, karwon, piperyton, menton, gerany loaceton, pseudojonon,a-jonon, β-jonon, izopseudometylojonon, n-pseudometylojonon, izometylojonon i n-metylojonon.

Węglowodory terpenowe z grupami funkcyjnymi odpowiednie do stosowania w środku czyszczącym według wynalazku opisano bardziej szczegółowo w pracy Simonsen i Ross, The Terpenes, Volumes I-V, Cambridge University Press, wyd. 2,1947 (patrz także zgłoszenie patentowe Stanów Zjednoczonych Ameryki nr seryjny 07/780360 złożone 22 października 1991 r.).

W celu polepszenia zdolności czyszczącej środka czyszczącego według wynalazku oraz jego estetyki można dodawać niewielkie ilości substancji pomocniczych.

Środek według wynalazku korzystnie zawiera środki hydrotropowe, a zwłaszcza krótkołańcuchowe alkiloarylosulfoniany, korzystnie C₁-C₄-alkiloarylosulfoniany, takie jak, lecz nie wyłącznie, benzeno-, naftaleno-, ksyleno-, kumeno- i toluenosulfoniany. Sąto zwykle sole metali alkalicznych, i jakkolwiek wspomniano już, iż całkowity poziom metali alkalicznych powinien być ograniczony, dla pewnych zastosowań, takich jak czyszczenie twardych powierzchni typu kafelków, materiałów kompozytowych (kompozyty Formica® i Corian® na pokrycia zewnętrzne), itp., dodanie niewielkiej ilości środków hydrotropowych może dać zadowalające rezultaty. Do korzystnych środków hydrotropowych należą ksylenosulfoniany metali alkalicznych, to jest ksylenosulfoniany potasowy, sodowy lub litowy. Odpowiednie może być także sól amonowa. Gdy zastosowano ksylenosulfonian sodowy w korzystnym środku zawierającym tlenek aminy jako główny niejonowy środek powierzchniowo czynny, nieoczekiwanie okazało się, że można dzięki niemu uniknąć żółknięcia pewnego typu bezbarwnych lub białych powierzchni plastykowych (zwłaszcza z PCW), względnie można znacznie je ograniczyć. Nie jest zrozumiałe dlaczego tak się dzieje, lecz prawdopodobnie tlenek aminy może przylegać do takich plastykowych powierzchni, a krótkołańcuchowe alkiloarylosulfoniany mogą temu wiązaniu zapobiegać. Krótkołańcuchowe alkiloarylosulfoniany należy stosować w ilości ekonomicznie oszczędnej, np. korzystnie około 0,01-2%, korzystniej 0,02-1%, a najkorzystniej około 0,05-1%. Korzystne środki hydrotropowe, w tym ksylenosulfonian sodowy, są sprzedawane w różnych stężeniach przez Stepan Chemical Company pod nazwą Stepanate SXS. Inne korzystne środki hydrotropowe podano w US 4863633, kolumna 8, wiersz 20 do kolumny 10, wiersz 22.

181 450

Substancjami polepszającymi zdolność czyszczenia są dodatkowe środki powierzchniowo czynne, takie jak opisane w Kirk-Othmer, Encyclopedia of Chemical Technology, wyd. 3, Volume 22, str. 332-432 (Marcel-Drekker, 1983), korzystnie pólpolamy niejonowy środek powierzchniowo czynny, najkorzystniej tkanek trialkiloaminy.

Środek czyszczący według wynalazku może dodatkowo zawierać niewielkie ilości dodatkowych substancji pomocniczych, takich jak środki zapachowe, barwniki, itd.

Do substancji pomocniczych polepszających estetykę środka należą środki zapachowe, np. produkcji Givaudan, IFF, Qest i innych producentów, oraz barwniki i pigmenty, które można rozpuszczać lub dyspergować w preparacie, takie jak diaminoantrachinony.

Zgodnie z korzystnym wariantem wynalazku środek czyszczący zawiera, zwłaszcza w przypadku użycia środka zapachowego, dodatkową substancję pomocniczą, a mianowicie 1 -C₆-C₂₀-alkilo-2-pirolidon, który dodaje się w ilości skutecznie dyspergującej środek zapachowy i polepszającej lub utrzymującej obniżoną tendencję pozostawiania zacieków/błon przez środek czyszczący według wynalazku.

Jak zaskakujące, że środki zapachowe tak dobrze ulegają zdyspergowaniu w alkilopirolidonie przy zachowaniu przez środek czyszczący według wynalazku niskiej tendencji do pozostawienia zacieków i błon, lub nawet przy dodatkowym obniżeniu tej tendencji. Ilość substancji pomocniczych dodawanych dla poprawienia zdolności czyszczącej lub walorów estetycznych środka według wynalazku powinna wynosić 0-2%, a korzystniej 0-1%.

W środkach według wynalazku 1-alkilo-2-pirolidony pełnią podwójną rolę. Po pierwsze jednąz pożądanych substancji pomocniczych są środki zapachowe, które z reguły sąolejkami nie mieszającymi się z wodą lub słabo rozpuszczalnymi w wodzie. W celu utrzymania takiego słabo mieszającego się składnika w roztworze stosuje się współrozpuszczalniki lub inne środki ułatwiające dyspergowanie. Stwierdzono, że 1-alkilo-2-pirolidony są szczególnie skuteczne jako środki solubilizujące środki zapachowe. Następnie nieoczekiwanie stwierdzono, że 1 -alkilo-2-pirolidony poprawiaj ązdolność czyszczącą środka czyszczącego, zwłaszcza pod względem tendencji do pozostawienia zacieków i błon. Tak więc taki l-alkilo-2-pirolidon może także zastąpić środki powierzchniowo czynne obecne w środku według wynalazku lub działać obok nich. Odpowiednimi 1-alkilo-l-pirolidonami są związki o wzorze 4, w którym R⁴ oznacza C6-C20-alkil lub grupę o wzorze R⁵NHCOR⁶, w którym R⁵ oznacza Cj-C6-alkil, a R⁶ oznacza C₆-C₂₀-alkil. Szczególnie korzystnym alkilopirolidonem jest laurylopirolidon sprzedawany przez ISF Chemicals pod nazwą Surfadone. Alkilopoliwinylopirolidonu używa się w stosunkowo małej ilości, korzystnie około 0,001 -0,5%, gdy zawartość środka zapachowego wynosi około 0,01-5%.

Do środka nie dodaje się zazwyczaj wypełniaczy nieorganicznych, takich jak krzemiany i fosforany, zwłaszcza takich, które do środka czyszczącego wprowadzałyby dużą ilość drobnych cząstek sprzyjających tworzeniu się pozostałości.

Sposób usuwania brudu z twardej powierzchni bez pozostawiania znaczącej ilości pozostałości polega na tym, że na tę powierzchnię nanosi się środek czyszczący według wynalazku, a następnie usuwa się ten brud i ten środek.

Środek czyszczący według wynalazku nadaj e się szczególnie do czyszczenia błyszczących i/lub gładkich powierzchni, np. szklanych. Zastosowanie środka według wynalazku umożliwia całkowite usunięcie brudu i środa czyszczącego z czyszczonej powierzchni.

Wynalazek ilustrują poniższe przykłady. W każdej próbie doświadczenia powtarzano, a wartości średnie wykreślano. Tak więc określenie „średnia grupowa” oznacza tu średniąz danego zestawu doświadczeń. Na ogół punkty na wykresach to kwadraty reprezentujące średnie grupowe, na które nakładają się symbole odzwierciedlające błąd. Symbole błędów nakładają się, gdy różnica między średnimi nie jest znacząca na poziomie 95% według testu najmniej szych różnic znaczących Fishera.

Udziały procentowe podano wagowo (w % wagowych).

Przykład I.W tabeli 1 przedstawiono skład podstawowego preparatu A i, dla porównania, alternatywnego preparatu B. Z reguły w próbach z dalszych przykładów posługiwano się podstawowym preparatem A.

181 450

Tabela 1

Składnik	Zawartość (%)
Preparat A	Preparat B
Izopropanol	5,90	5,90
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,20	3,20
Laurylosiarczan sodowy	0,005	0,005
Dodecylopirolidon	0,012	0,012
Kokoam idobetaina	0,20	0,20
Karbaminian amonowy	0,25	-
Węglan amonowy	-	0,25
Środek zapachowy	0,125	0,125
Amoniak	0,05	0,05
Woda dejonizowana	do 100%	do 100%

Preparat A (według wynalazku) i preparat B badano przez umieszczenie małej próbki na lustrzanych płytkach i wytarcie ich. Dla porównania badano handlowy środek czyszczący do szkła Windex (S.C. Johnson & Sons). Wyniki określono według skali 1-10, przy czym 1 oznaczało najgorszy rezultat, a 10 najlepszy. Wyniki przedstawione na fig. 1 rysunku dowodzą lepszych właściwości środka czyszczącego A według wynalazku pod względem pozostawiania zacieków i folii.

Przykład II. Przeprowadzono próby porównawcze usuwania brudu przez środki czyszczące według wynalazku zawierające różne układy buforowe przez środek czyszczący zawierający bufor porównawczy. W próbach stosowano podstawowy preparat o składzie podanym w tabeli 2.

Tabela 2

Składnik	Zawartość (%)
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,2
Izopropanol	5,9
Kokoamidopropylodimetylobetaina	0,17
Dodecylopirolidon	0,012
Lauiylosiarczan sodowy	0,005
Środek zapachowy	0,125
Bufor	0,5
Barwniki	ilość pomijalna
Amoniak	0,05
Woda dejonizowana	do 100%

Do tego podstawowego preparatu dodano po 0,5% buforów, których oznaczenia kodowe zestawiono w tabeli 3.

181 450

Tabela 3

Bufor	Kod
Węglan guanidyny	GC
Trietylenotetramina	TETA
Tetraetylenopentamina	ΤΕΡΑ
Karbaminian amonowy	Carbamate
Diety lenotriamina	DĘTA
Izopropoksypropyloamina	IPP
Metoksypropyloamina	MPA
Inne bufory/środki czyszczące
Monoizopropanoloamina	MIPA
Monoetanoloamina	MEA
Uniwersalny środek czyszczący Cinch (The Procter & Gamble Company)	Cinch
3-Amino-1 -propanol	AP

W próbie badano zdolność usuwania brudu z wybranych płytek z użyciem urządzenia do prób ścieralności Gardner WearTester, w którym w ruchomym ramieniu umieszczono gąbkę (5 g) i ciężarek o wadze 1 kg. Na każdej płytce umieszczono 50 pm warstewkę sztucznie sztucznego brudu zwanego „tłuszczem kuchennym”. Usuwanie brudu mierzono jako zmianę zaciemnienia końcowego odczytu (oczyszczona w stosunku do początkowego odczytu (brudna)). Pomiaru dokonano z użyciem procesora obrazu łożonego z kamery video, mikroprocesora i komputera zaprogramowanego tak, by przekształcał obraz zabrudzonej płytki na postać numeryczną i porównywał różnicę zaciemnienia między płytką brudną i oczyszczoną. Zastosowano skalę charakterystyki działania od 1000 do 3000, przy czym 1000 to najgorszy wynik, a 3000 to wynik najlepszy. Jak wynika z fig. 2 rysunku preparaty środka według wynalazku (GC, TETA, ΤΕΡΑ, Cafbamate, DĘTA i IPP) miały o wiele lepszą charakterystykę działania niż preparaty porównawcze. Preparat MPA (według wynalazku) miał charakterystykę działania porównywalną z preparatami kontrolnymi.

Przykład III. Zastosowano taki sam podstawowy preparat jak w tabeli 2 oraz bufory, których oznaczenia kodowe podano w tabeli 4.

Tabela 4

Bufor	Kod
Trietylenotetramina	TETA
Etylenotriamina	EDA
N,N-dimetyloetylenodiamina	DMEDI
Inne bufory/środki czyszczące
Monoetanoloamina	MEA
Uniwersalny środek czyszczący Cinch (The Procter & Gamble Company)	Cinch
3-Amino-1 -propanol	AP
Morfolina	Morph
2-(t-Buty loam ino)etanol	t-BAE

181 450

W tej próbie również zastosowano 50 pm „tłuszczu kuchennego” na płytkach i Gardner WearTester. Tym razem procesor obrazu mierzył różnicę pomiędzy brudnymi i oczyszczonymi płytkami według skali 1500-3000, gdzie 1500 oznaczało wynik najgorszy, a 3000 najlepszy. Jak wynika z fig. 3 rysunku, lepszą charakterystykę działania od preparatów kontrolnych miały preparaty według wynalazku (TETA, EDA i DMEDI).

P r z y k ł a d IV. W tej próbie badano zdolność usuwania dużych ilości (warstewka 150 pm) „tłuszczu kuchennego”. Preparat podstawowy różnił się od tego z tabeli 2 całkowitą zawartością rozpuszczalnika, która wynosiła tylko 7,9%. W tej próbie do preparatu według wynalazku dodano 0,5% buforu odpowiedniego dla środków czyszczących według wynalazku, to jest karbaminianu amonowego (Carbamate) i trietylenotetraaminy (TETA) i preparaty porównywano z Cinch Multi-Surface Cleaner i uniwersalnym środkiem czyszczącym Formula 409®. Przeprowadzono próbę „Cykle do stuprocentowego usunięcia”, w której według skali 0-50 (im wyższa wartość tym gorszy wynik) zliczano liczbę cykli ruchomego ramienia niezbędną dla usunięcia brudu w 100%. Jak wynika z fig. 4 rysunku, preparaty według wynalazku zawierające Carbamate i TETA miały charakterystykę działania porównywalnąz doskonałym preparatem Formula 409®, a wyraźnie lepszą od Cinch Multi-Surface Cleaner.

Przykład V. W tej próbie badano warianty preparatów według wynalazku z przykładu IV. W preparacie TETA zamiast eteru t-butylowego glikolu propylenowego zastosowano eter n-butylowy glikolu propylenowego, a liczbę cykli do 100% usunięcia brudu („tłuszcz kuchenny”. 150 pm) mierzono według skali 0-100 (100 - najgorszy wynik, 0 - najlepszy wynik). Wyniki (fig. 5 rysunku) nie były znacząco inne gdyż znowu preparaty według wynalazku zawierające Carbamate i TETA miały charakterystykę działania porównywalną z doskonałym preparatem Formula 409®, przy czym lepszy wynik dla preparatu TETA świadczył o korzystnym wpływie zastosowanego rozpuszczalnika.

Przykład VI. W próbie badano zdolność usuwania sztucznego „brudu łazienkowego” (mieszanina kurzu, stearynianu wapnia - „piany z mydła” - i innych składników naśladująca typowy brud z wanny). Oceny dokonywała wizualnie grupa 10-20 specjalistów, po czym wyniki oceny uśredniono. Skład preparatu według wynalazku przedstawiono w tabeli 5.

Tabela 5

Składnik	Zawartość (%)
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,200
Izopropanol	5,900
Dodecylopirolidon	0,012
Laurylosiarczan sodowy	0,005
Środek zapachowy	0,125
Karbaminian amonowy	0.250
Kokoamidopropylodimetylobetaina	0,200
Amoniak	0,05
Barwniki	ilość pomijalna
Woda dejonizowana	do 100%

Preparat z tabeli 5 porównano z siedmioma handlowymi środkami czyszczącymi do usuwania „brudu łazienkowego”. Usunięcie brudu po siedmiu cyklach pracy ramienia Gardner WearTester określano według skali 1-10 (w oparciu o normy), przy czym 1 to brak oczyszczenia, a to czysta płytka. Wyniki przedstawiono w tabeli 6.

181 450

Tabela 6

Środek czyszczący	Skala oceny wizualnej (1-10)
Środek według wynalazku z tabeli 5	9,2
Professional Strength Windex	9,0
Glass Plus	8,9
Środek uniwersalny ¹ + 0,5% karbaminianu amonowego (bez NaOH)	8,9
Pine Sol Spray	8,3
Cinch	4,3
Środek uniwersalny ¹	4,0
Whistle	1,3
Windex	1,3

b Środek uniwersalny zawierał 93,5% wody, 3% eteru monobutylowego glikolu etylenowego, 0,66% tlenku laurylodimetyloaminy, 0,2% EDTA, 0,0016% barwników, 0,35% etoksylowanego C_n-alkoholu (3 mole tlenku etylenu na 1 mol alkoholu) i 0,5% buforu karbami niano wego.

Powyższe wyniki wykazują, że preparaty według wynalazku zawierające bufor karbaminianowy mają znacznie lepszą charakterystykę działania od preparatów handlowych do usuwania „brudu łazienkowego”. Handlowy środek uniwersalny po dodaniu 0,5% karbaminianu stał się preparatem według wynalazku i wykazał znacznąpoprawę charakterystyki działania. Wyniki przedstawiono graficznie na fig. 6 rysunku.

Przykład VII. W próbie wykazano, że poziom jonów sodowych w preparatach należy regulować dla otrzymania najlepszej charakterystyki działania pod względem pozostawiania zacieków/błon. Sporządzono trzy preparaty o składzie podanym w tabeli 7.

Tabela 7

Składnik	Zawartość (%)
A	B	C
Izopropanol	5,90	5,90	5,90
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,20	3,20	3,20
Laurylosiarczan sodowy	0,005	-	0,05
Dodecylopirolidon	0,012	0,012	0,012
Kokoamidobetainopropylobetaina	0,20	0,20	0,20
Karbaminian amonowy	0,25	0,25	0,25
Środek zapachowy	0,125	0,125	0,125
Amoniak (NH4OH)	0,05	0,05	0,05
Woda dejonizowaną	do 100%	do 100%	do 100%

Preparaty A, B i C porównano ze sobąi handlowym środkiem Windex pod względem pozostawiania zacieków/błon na płytkach lustrzanych (podobne warunki próby zastosowano w poniższych przykładach VIII-IX). Przyjęto skalę 0-10 (0 - najgorszy wyniki, 10 - najlepszy wynik).

Preparat A zawierający 0,005% laurylosiarczanu sodu („SLS”) miał najlepszą charakterystykę działania. Brak SLS (preparat B) pogorszył nieco charakterystykę działania, co dowodzi, że anio12

181 450 nowy środek powierzchniowo czynny jest pożądaną substancją pomocniczą zwiększającą zdolność czyszczącą, natomiast dodanie dziesięciokrotnej ilości SLS (preparat C, 0,50% SLS) pogorszyło charakterystykę działania. Jak wynika z fig. 7 rysunku wszystkie preparaty według wynalazku miały lepszą charakterystykę działania pod względem pozostawiania zacieków/błon od handlowego środka Windex.

Przykład VIII. Wyniki tej próby dowodzą dużego znaczenia dodatku l-alkilo-2-pirolidon do preparatu zawierającego środek zapachowy. Preparat A zawierał decylopirolidon jako dyspergator środka zapachowego, a preparat B nie zawierał żadnego dyspergatora. Preparat C zwierał etoksylowany fenol, który miał pełnić rolę dyspergatora olejku zapachowego. Jako preparat kontrolny badano Windex. Skład preparatów A, B i C przedstawiono w tabeli 8.

Tabela 8

Składnik	Zawartość (%)
A	B	C
Izopropanol	5,90	5,90	5,90
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,20	3,20	3,20
Laurylosiarczan sodowy	0,005	0,005	0,005
Dodecylopirolidon	0,012	-	-
Etoksylowane fenole	-	-	0,012
Kokoamidopropylodimetylobetaina	0,20	0,20	0,20
Karbaminian amonowy	0,25	0,25	0,25
Środek zapachowy	0,125	0,125	0,125
Amoniak	0,05	0,05	0,05
Woda dejonizowana	do 100%	do 100%	do 100%

Wyniki próby wykazały, że dodatek l-alkilo-2-pirolidonu jako dyspergatora olejku zapachowego jest wysoce korzystne. Jakkolwiek oba preparaty B i C są środkami czyszczącymi według wynalazku, można stwierdzić, iż brak decylopirolidonu pogarsza nieco charakterystykę działania pod względem pozostawiania zacieków/błon, a zastosowanie etoksylowanego fenolu jeszcze ją pogarsza. Wyniki przedstawiono graficznie na fig. 8 rysunku.

Przykład IX. W próbie badano wpływ korzystnego rozpuszczalnika, eteru t-butylowego glikolu propylenowego na charakterystykę działania. Zawierający ten rozpuszczalnik preparat A porównano z kontrolnym preparatem B zawierającym eter n-butylowy glikolu etylenowego. Skład preparatów podano w tabeli 9.

Tabela 9

Składnik	Zawartość (%)
A	B
1	2	3
Izopropanol	5,90	5,90
Eter t-butylowy glikolu etylenowego	-	3,20
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,20	-
Laurylosiarczan sodowy	0,005	0,005

181 450 cd. tabeli 9

l	2	3
Dodecylopirolidon	0,012	0,012
Kokoamidopropylodimetylobetaina	0,20	0,20
Karbaminian amonowy	0,25	0,25
Środek zapachowy	0,125	0,125
Amoniak (NH4PH)	0,05	0,05
Woda dejonizowana	do 100%	do 100%

Preparat A według wynalazku miał lepszą charakterystykę działania pod względem pozostawiania zacieków/błon od preparatu B według wynalazku, co świadczy o korzystnym działaniu eteru t-butylowego glikolu propylenowego. Ponownie preparaty według wynalazku miały lepsze działanie od handlowego preparatu Windex. Wyniki przedstawiono graficznie na fig. 9 rysunku.

PrzykładX. Tym razem przeprowadzono próbę dla ustalenia znaczenia dodatku 1 -alkilo-2-pirolidonu dla zdolności usuwania brudu, a nie charakterystyki działania pod względem pozostawiania zacieków/błon. Nieoczekiwanie okazało się, że zastosowanie 1 -alkilo-2-pirolidonu znacznie zwiększa także zdolność usuwania brudu w porównaniu z dwoma innymi preparatami według wynalazku. Zastosowano „brud łazienkowy” i skalę 0-10 (0 - naj gorszy wynik, 10 - naj lepszy wynik). Jako preparaty kontrolne posłużyły środki według wynalazku, preparat B zawierający etoksylowane fenole jako dyspergator, i preparat C bez dyspergatora. Skład preparatów podano w tabeli 10.

Tabela 10

Składnik	Zawartość (%)
A	B	C
Izopropanol	5,90	5,90	5,90
Eter t-butylowy glikolu propylenowego	3,20	3,20	3,20
Lauiylosiarczan sodowy	0,005	0,005	0,005
Dodecylopirolidon	0,012	-	-
Etoksylowane fenole	-	0,012	-
Kokoamidopropylodimetylobetaina	0,20	0,20	0,20
Karbaminian amonowy	0,25	0,25	0,25
Środek zapachowy	0,125	0,125	0,125
Amoniak	0,05	0,05	0,05
Woda dejonizowana	do 100%	do 100%	do 100%

Jak wynika z rezultatów próby przedstawionych na fig. 10 rysunku, l-alkilo-2-pirolidon jest najkorzystniejszym dyspergatorem środków zapachowych, gdyś działa skutecznie nie tylko jako dyspergator, ale także znakomicie przyczynia się do doskonałej charakterystyki działania środków czyszczących według wynalazku pod względem pozostawiania zacieków/błon i zdolności czyszczącej.

Przykład XI. Badano wpływ dodatku rozpuszczalnych soli magnezu i wapnia. Nieoczekiwanie odkryto, że dodanie niewielkich ilości soli metali ziem alkalicznych poprawia właściwości środka czyszczącego pod względem niepozostawiania zacieków/błon. Prawdopodobnie dwuwartościowe kationy metali ziem alkalicznych nie ulegają silnemu związaniu z pewnymi powierzchniami, takimi jak szkło, które mają ładunki ujemne. Do sześciu próbek podstawowego

181 450 preparatu z tabeli 2 dodano roztworów NaCl, MgCl₂ i CaCl₂ w takich ilościach, by otrzymać jeden zestaw próbek zawierających 25 ppm podanych soli i drugi zestaw próbek zawierających 50 ppm tych soli. Dla porównania zbadano środek nie zawierający dodatku soli. Wszystkie otrzymane próbki odpowiadały środkowi czyszczącemu według wynalazku, jednak próbki zawierające sole były szczególnie korzystne. W tabeli 11 podano skład badanych próbek.

Tabela 11

Składnik	25 ppm	50 ppm
Preparat podstawowy	99,90	99,80
Podstawowy roztwór NaCl	0,10	0,20
Preparat podstawowy	99,90	99,80
Podstawowy roztwór MgCh x 6 H2O	0,10	0,20
Preparat podstawowy	99,90	99,80
Podstawowy roztwór CaCh x 6 H2O	0,10	0,20

Wyniki przedstawia fig. 11 (25 ppm) i 12 (50 ppm) rysunku. Jak widać dodanie poniżej 100 ppm soli metali ziem alkalicznych bardzo poprawia właściwości środka czyszczącego według wynalazku pod względem niepozostawiania zacieków/błon.

CH3 OHR'

H3C-C-O-CH2-CH-CH3 R-N^O II

CH3R3

Wzór 1 Wzór 2

R2

Rl-C-NH-(CH2)m©(CH2)nCOOOR3

Wzór 3

Wzór 4

181 450

WYNIK NAJLEPSZY

WYNIK NAJGORSZY

WINDEX

ŚREDNIE GRUPOWE oFIG.-1

3000

CHARAKTERYSTYKA DZIAŁANIA

2800260024002200200018001600140012001000ŚREDNIE GRUPOWE □i LU O

CL CL < LŁI

FIG..2

181 450

3500

CYKLE DO 100% USUNIĘCIA CHARAKTERYSTYKA DZIAŁANIA

3000250020001500 tu

FIG.-3

ŚREDNIE tGRUPOWE

i] o LU

Q LU 2 O

UJ (E O 2

LU

O

5 0

FIG 4 ^{CARBAMATE 409 TETA CINCH}

C]

ŚREDNIE GRUPOWEoej

[]

181 450

100

SKALA OCENY WIZUALNEJ _ CYKLE DO 100% USUNIĘCIA

50 25 TETA

ŚREDNIE GRUPOWE □409 CARBAMATE CINCH

181 450 (/)

- NAJ- _T

LEPSZY Ψ 8 - WYNIK

ŚREDNIE GRUPOWE □NAJGORSZY WYNIK

WINDEX

FIG._7

NAJ- _T

LEPSZY φ

WYNIK ¹

NAJGORSZY

WYNIK

WINDEX

TSREDNIE_n. GRUPOWE

FIG.-8

181 450 uo _ NAJLEPSZY WYNIK

ŚREDNIE GRUPOWE α10

NAJGORSZY WYNIK

A B WINDEX

FIG—9 _ NAJLEPSZY CD WYNIK

NAJGORSZY

WYNIK

CD

FIG.. 10

181 450 ίο

Mg

Ca

Na średnie grupowe□

Mg

FIG. _11

PREPARAT KONTROLNY

T SREDNIE_nΪGRUPOWE _

PREPARAT

KONTROLNY

Na

FIG.. 12

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz.

Cena 4,00 zł.

Claims

Zastrzeżenia patentowe

1. Wodny środek czyszczący do twardych powierzchni, o polepszonej zdolności usuwania pozostałości i znacznie zmniejszonej zdolności do pozostawiania błon/zacieków, znamienny tym, że zawiera (a) 0 - 50% rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmującej C]-C₆-alkanol, C₃-C₂₄-eter glikolu alkilenowego i ich mieszaniny, (b) 0,001 - 2% co najmniej jednego środka powierzchniowo czynnego, zwłaszcza niejonowego, (c) 0,01 - 2% układu buforowego zawierającego bufor azotowy wybrany z grupy obejmującej karbaminian amonowy, karbaminiany metali ziem alkalicznych, pochodne guanidyny, alkoksyalkiloaminy i alkilenoaminy, i ewentualnie wodorotlenek amonowy lub wodorotlenki metali ziem alkalicznych oraz (d) zasadniczo wodę jako resztę.
2. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik zawiera alkanol wybrany z grupy obejmującej metanol, etanol, n-propanol, izopropanol, butanol, pentanol, heksanol, różne izomery geometryczne tych alkanoli oraz ich mieszaniny.
3. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik zawiera eter glikolu etylenowego wybrany z grupy obejmującej eter monobutylowy glikolu etylenowego, eter monopropylowy glikolu etylenowego, eter monopropylowy glikolu propylenowego, eter monobutylowy glikolu propylenowego i ich mieszaniny.
4. Wodny środek czyszczący według zastrz. 3, znamienny tym, że jako rozpuszczalnik zawiera eter monobutylowy glikolu etylenowego.
5. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako środek powierzchniowo czynny dodatkowo zawiera mieszaninę tlenku aminy i środków powierzchniowo czynnych typu etoksylowanych alkoholi.
6. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako bufor zawiera karbaminian amonowy.
7. Wodny środek czyszczący według zastrz. 6, znamienny tym, że jako bufor zawiera dodatkowo wodorotlenek amonowy.
8. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako bufor zawiera pochodną guanidyny.
9. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako bufor zawiera alkoksyalkiloaminę.
10. Wodny środek czyszczący według zastrz. 1, znamienny tym, że jako bufor zawiera alkilenoaminę.
11. Wodny środek czyszczący według zastrz. 10, znamienny tym, że zawiera alkilenoaminę wybraną z grupy obejmującej etylenodiaminę, dietylenotetraminę, trietylenotetraminę, tetraetylenopentaminę, Ν,Ν-dimetyloetylenodiaminę, N-metylenodiaminę i ich mieszaniny.
12. Wodny środek czyszczący według zastrz. 11, znamienny tym, że oprócz alkilenoaminy zawiera dodatkowo wodorotlenek amonowy.
13. Wodny środek czyszczący do twardych powierzchni, znamienny tym, że zawiera (a) 0 - 50% rozpuszczalnika wybranego z grupy obejmującej C]-C₆-alkanol, C₃-C₂₄-eter glikolu alkilenowego, węglowodory terpenowe i ich mieszaniny, (b) 0,001 - 2% co najmniej jednego środka powierzchniowo czynnego, zwłaszcza niejonowego, (c) 0,01 - 2% układu buforowego zawierającego bufor azotowy wybrany z grupy obejmującej karbaminian amonowy, karbaminiany metali ziem alkalicznych, pochodne guanidyny, alkoksyalkiloaminy i alkilenoaminy, i ewentualnie wodorotlenek amonowy lub wodorotlenki metali ziem alkalicznych oraz (d) zasadniczo wodę jako resztę.
14. Wodny środek czyszczący według zastrz. 13, znamienny tym, że dodatkowo zawiera środek hydrotropowy.

181 450
15. Wodny środek czyszczący według zastrz. 14, znamienny tym, żejako środek powierzchniowo czynny zawiera półpolamy niejonowy środek powierzchniowo czynny.
16. Wodny środek czyszczący według zastrz. 15, znamienny tym, żejako półpolamy niejonowy środek powierzchniowo czynny zawiera tlenek trialkiloaminy, a jako środek hydrotropowy zawiera sulfonian alkiloarylowy.
17. Wodny środek czyszczący według zastrz. 15, znamienny tym, żejako niejonowy środek powierzchniowo czynny zawiera dodatkowo C₆-C₂₀-alkilo-2-pirolidon.

* * *