PL178279B1 - Urządzenie do usuwania niepożądanych zanieczyszczeń gazowych ze strumienia przemysłowych gazów odlotowych - Google Patents

Abstract

1. Urzadzenie do usuwania niepozadanych zanieczysz- czen gazowych ze strumienia przemyslowych gazów odlo- towych, zwlaszcza SO2 i NOx, stanowiace pierscieniowa komore reakcyjna ograniczona z zewnetrznej strony plasz- czem, a od wewnatrz sciana plaszczem wewnetrznym usytu- owanym wspólosiowo wzgledem wzdluznej osi pierscieniowej komory reakcyjnej, przy czym z jednej stro- ny pierscieniowa komora reakcyjna zaopatrzona jest w kanal doprowadzajacy gazy do komory wlotowej oraz uklad nadajacy gazom ruch wirowy, natomiast z drugiej strony polaczona jest z komora wylotowa, z której wychodzi poczatkowy odcinek kanalu odprowadzajacego gazy, i usy- tuowane s a kraty stabilizujace, oddzielajace górna czesc ko- mory wylotowej od leji i odprowadzen produktów stalych, znam ienne tym , ze we wnetrzu (3.2) pierscieniowej komo- ry reakcyjnej znajduja sie co najmniej dwa okna (3.3) stano- wiace w ejscie wiazek przyspieszonych elektronów doprowadzanych przez uklad skaningowy (5.1) i po- chodzacych od zródel przyspieszonych elektronów (5) zain- stalowanych wewnatrz pierscienia tworzacego komore reakcyjna(3), lub umieszczonych poza tym pierscieniem na zewnatrz komory reakcyjnej (3). ( 1 2 ) OPIS PATENTOWY ( 1 9 ) PL ( 1 1 ) 178279 ( 1 3 ) B 1 (21 ) Numer zgloszenia: 311392 PL

Description

Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do usuwania niepożądanych składników z przemysłowych gazów odlotowych, a zwłaszcza usuwania SO₂ i NO_X z gazów spalinowych pochodzących z kotłów energetycznych z elektrowni i elektrociepłowni opalanych węglem i/lub ropą naftową lub ich pochodnymi przy zastosowaniu metod radiacyjnych.

Znane sąróżne sposoby usuwania tzw. kwaśnych zanieczyszczeń z przemysłowych gazów odlotowych. Na ogół są to metody chemiczne, bądź metody radiacyjne.

Metody chemiczne ogólnie sąbardziej rozpowszechnione od metod radiacyjnych, ale mają szereg wad szeroko omówionych w literaturze. W zasadzie pozwalają one jedynie na usuwanie związków siarki pozostawiając w gazach trudniejsze do usunięcia tlenki azotu. W celu usunięcia tlenków azotu konieczna jest dalsza obróbka za pomocą procesów katalitycznych.

Metody radiacyjne, pozwalająna skuteczne eliminowanie zarówno SO₂ jak i NOx w jednej instalacji. W metodach tych wykorzystuje się strumień przyspieszonych elektronów do wytwarzania wolnych rodników, a tym samym do inicjowania procesu oczyszczania poprzez wiązanie kwaśnych zanieczyszczeń gazowych w produkty stałe, usuwane przy użyciu metod filtracji. Metody radiacyjne pozwalają wyeliminować w jednej instalacji 95% SO2 i do 80% NOx oraz około 60-70% zanieczyszczeń organicznych. Jak dotąd podjęto szereg prac dla zwiększenia wydajności instalacji radiacyjnych, w zależności od dawki, temperatury i składu chemicznego mieszaniny gazów. Zwiększenie wydajności osiąga się poprzez wstępne nawilżanie gazów odlotowych, gdyż w suchej mieszaninie nie zachodzi tworzenie się rodników utleniających. Ponadto stosuje się wtrysk przed napromienianiem określonej stechiometryczne ilości amoniaku. Dodawanie amoniaku pozwala uzyskać w wyniku zachodzących po napromienianiu reakcji produkty stałe, które mogą być wykorzystane jako nawozy sztuczne (azotan i siarczan amonu).

Gazy odlotowe poddawane sąnapromienianiu w komorze reakcyjnej po uprzednim ich nawilżeniu i dodaniu amoniaku w ilościach określonych stechiometriąprocesu 0,8 -1,2, przy czym korzystnie stosuje się wiązkę elektronów o energii 0,3 - 3 MeV, a dawkę energii przekazy waną do strumienia gazu ustala się korzystnie w zakresie 2-20 kGy w zależności od właściwości fizykochemicznych gazu. Efektem obróbki radiacyjnej jest szereg procesów takichjak wzbudzenie i jonizacja molekuł, powstawanie rodników, zjawiska dysocjacji i rekombinacji itp. W szczególności w trakcie napromieniania gazów odlotowych następuje formowanie rodników atomowych i cząsteczkowych, a także swobodnych elektronów', przy czym rodniki OH, O, H₂O są odpowiedzialne za procesy utleniania SO2 i NOx do występujących w aerozolu związków H2SO4 i HNO3 oraz substancji organicznych do CO2 i H2O. Związki te w obecności amoniaku przechodzą w produkty stałe NH4NO3 i (NH₄^SO₄ dające wykorzystać się jako nawozy sztuczne. Część tlenków azotu redukowana jest do azotu atmosferycznego, z substancji organicznych mogąbyć tworzone aerozole stałe (np. sadza). Procesy te zachodzą w temperaturze 65-100°C.

Stwierdzono, że optymalna wartość temperatury, stopnia nawilżenia i ilości dodawanego amoniaku zależą od składu i przepływu gazów i wplywająjedynie nieznacznie na efektywność usuwania kwaśnych zanieczyszczeń z gazów odlotowych. We wszystkich przypadkach jako źródło przyspieszonych elektronów stosowano akceleratory emitujące ciągłe lub quasi ciągłe wiązki elektronów.

Ostatnio wysiłki wynalazców skierowane są na obniżenie kosztów prowadzenia procesu i optymalizację warunków roboczych. I tak, w amerykańskim opisie patentowym nr 4 435 260 zaproponowano wieloetapowe napromienianie gazu poprzez kierowanie go przez kolejne etapy napromieniania, przy czym dawka napromieniania w ostatnim etapie określana jest stężeniem NOx i SO2 w gazie wprowadzanym do tego etapu i pożądanym stopniem redukcji zanieczyszczeń, po czym gazy te odprowadzane są do kolektora aerozolu.

W amerykańskim opisie patentowym nr 4 882 020 opisano sposób napromieniania gazu odlotowego zawierającego tlenki siarki (SO2) i/lub tlenki azotu (NOx) w strefie napromieniania, dodanie amoniaku (NH3) do gazu przed, w trakcie lub po napromienianiu, odebranie otrzymanego siarczanu amonu i/lub azotanu amonu w kolektorze pyłu i odprowadzenie gazu odlotowego do atmosfery. Stopień odsiarczania i denitryfikacji poprawiano przez zastosowanie jako kolektora gazu filtra workowego samego lub wraz z elektrostatycznym urządzeniem do wytrącania.

178 279

W amerykańskim opisie patentowym nr 4 882 020 opisano sposób zapobiegania osadzania się w przewodach produktów reakcji po napromienianiu przez zwiększenie szybkości przepływającego gazu w przewodach, jednak do szybkości nie większej niż 10 m/sek.

W polskim opisie patentowym nr 162 895 opisano zastosowanie elektrofiltru kondensacyj nego do odbioru produktów reakcji otrzymanych w postaci aerozolu po napromienianiu. Elektrofiltr ten wykonany jest z materiału nieprzewodzącego pokrytego przewodzącą warstwą wykroplonego produktu.

W amerykańskim opisie patentowym nr 4 969 984 opisano sposób traktowania gazu odlotowego, w którym gaz odlotowy najpierw napromieniowano w obecności amoniaku z utworzeniem materiału drobnoziarnistego, który oddzielano w elektrostatycznym urządzeniu do wytrącania, a następnie w filtrze mechanicznym, skąd odbierano wytrącony produkt, a oczyszczone gazy odprowadzano do atmosfery.

W polskim opisie patentowym nr 172 964 opisano sposób usuwania niepożądanych składników zwłaszcza SO₂ i NO_X z przemysłowych gazów odlotowych przez napromieniowanie w komorze reakcyjnej, wiązka elektronów przepływających przez pierścieniową komorę ruchem wirowym po torze spiralnym gazów, przy czym okna stanowiące wejście wiązek przyspieszonych elektronów oraz źródła elektronów sąusytuowane na zewnątrz pierścieniowej komory reakcyjnej.

W urządzeniu według wynalazku proponuje się natomiast usytuowanie źródeł przyspieszonych elektronów w wewnętrznym pierścieniu komory reakcyjnej, gdzie proces usuwania niepożądanych składników, zwłaszcza SO₂ ΝΟχ i z przemysłowych gazów odlotowych zachodzi przez napromieniowanie w komorze reakcyjnej przepływających gazów wiązką elektronów. Gazy odlotowe wprowadza się do pierścieniowej komory reakcyjnej ruchem wirowym po torze spiralnym dookoła rury utworzonej z płaszcza wewnętrznego stanowiącego wewnętrzną ścianę komory reakcyjnej, usytuowaną współosiowo do wzdłużnej osi pierścieniowej komory reakcyjnej, wymuszając kilkakrotnie przejście gazów przez obszar napromieniowany wiązkami przyspieszonych elektronów pochodzących z co najmniej dwóch źródeł usytuowanych wewnątrz rury utworzonej z płaszcza wewnętrznego komory reakcyjnej, przy czym pierścieniowa komora reakcyjna zaopatrzona jest przy jednym końcu w przewód doprowadzania gazu i komorę wlotową oraz układ nadający ruch wirowy gazom doprowadzanym do pierścieniowej komory reakcyjnej.

Na przeciwnym końcu pierścieniowej komory reakcyjnej znajduje się jedna lub więcej komora wylotowa, w której następuje zmiana kierunku przepływu gazu przepływającego z części pierścieniowej do komory wylotowej i kanału wylotowego. Komora wylotowa ma kształt cylindra o średnicy równej lub większej niż zewnętrzna średnica komory reakcyjnej, a jeden, dwa lub więcej kanałów wylotowych usytuowane są stycznie do zewnętrznej ściany cylindrycznej komory wylotowej pod różnymi kątami w stosunku do osi cylindrycznej komory wylotowej. Komora wylotowa zaopatrzona w kraty stabilizujące oddzielające jąod lej i zsypowych, z których poprzez odprowadzenia odbiera się wytrącone produkty reakcji i pyły.

Wykorzystanie wewnętrznej przestrzeni pierścieniowej komory reakcyjnej otoczonej wewnętrzną ścianą dla umieszczenia źródeł wiązek elektronów, powoduje, że stosowana na zewnątrz komory reakcyjnej biologiczna osłona betonowa może być umieszczona bezpośrednio przy zewnętrznej ścianie komory oraz niepotrzebna jest druga osłona betonowa dla ograniczenia promieniowania akceleratorów, konstrukcja układu wewnętrznie usytuowanych akceleratorów w obróbce komory reakcyjnej i betonowej osłony biologicznej jest zwarta i pozwala na oczyszczanie bardzo dużych ilości spalin przy zastosowaniu jednej komory reakcyjnej, sięgające do 3600000 Nm³/h przepływającego gazu.

Urządzenie według wynalazku zaopatrzone jest w okna umieszczone na ścianach wewnętrznej rury utworzonej z płaszcza wewnętrznego komory, oraz urządzenia skaningowego przez które wchodzą wiązki przyspieszonych elektronów pochodzące ze źródeł usytuowanych wewnątrz lub na zewnątrz komory reakcyjnej najej dolnym i/lub górnym końcu. Urządzenia skaningowe mogą być rozmieszczone w jednym, dwóch lub więcej rzędach, przy czym liczba ich w każdym rzędzie

178 279 może być równa i mogą być one ustawione pod różnymi kątami α, β w stosunku do osi wzdłużnej komory reakcyjnej oraz osi urządzeń skaningowych, a prostopadłą do promienia krzywizny wewnętrznego płaszcza pierścieniowej komory reakcyjnej w punkcie wlotu wiązki, przy czym korzystnie jest aby kąty α β były zawarte w przedziale 45-135°. Natomiast kąt λ, jest kątem przestawienia osi urządzeń skaningowych doprowadzających elektrony pierwszego rzędu względem osi urządzeń skaningowych drugiego rzędu w rzucie na płaszczyznę prostopadłą do osi wzdłużnej pierścieniowej komory reakcyjnej, przy czym kąt ten jest zawarty w przedziale 0-90°.

Urządzenie według wynalazku przedstawione jest w przykładzie wykonania na załączonych rysunkach, na których fig. 1 przedstawia przekrój wzdłużny pierścieniowej komory reakcyjnej z komorami wlotową i wylotową kanałami doprowadzającymi i odprowadzającymi gazy, układem kierownic, a także ze źródłami przyspieszonych elektronów i urządzeń skaningowych umieszczonych w dwóch rzędach, pod kątami α, β fig. 2 pokazuje przekroje poprzeczne przez pierścieniową komorę reakcyjną na wysokości pierwszego i drugiego rzędu urządzeń skaningowych wiązek przyspieszonych elektronów rozmieszczonych promieniowo wewnątrz rury utworzonej przez płaszcz wewnętrzny pierścieniowej komory reakcyjnej. Fig. 3 i fig. 4 pokazują sposób usytuowania urządzeń skaningowych doprowadzających elektrony do okien komory reakcyjnej i zależności kątowe tego ustawienia względem komory reakcyjnej. Fig. 5 i fig. 6 pokazują sposób usytuowania źródeł elektronów i urządzeń skaningowych wewnątrz rury utworzonej przez płaszcz wewnętrzny komory reakcyjnej.

Urządzenie składa się z kanału 1.1 doprowadzającego gaz do komory wlotowej 1 skąd poprzez ukłaąl nadaj ący nich v\żovna 2 za pomocąłopajek 2.1 g^lz co najmniej jeoen styczny kanał włotz wy i o gad yąprowadwiyjąst do pancścicniowej υ)ΐηοΓνΓοα^ν]ηο] 3 i PiytOcieniowa komora reakcyjna 3 ogramynecą-eίd Kjcj^netj dOjony płoszszsm śnwnęUez.om 3.0. a z diugicj płaswezkm wewnętryyym o.2, niózo nayjuoweogjast oOspńłosżowo wzglndem 'ymdhzżnej osi giericiezjowej wowon znakcyj^isj 3.

rodna jnO więcej komora wylotowa 4 wyposażona jest w kanał 4.1 odprowadzający gaz na zewnątoo 3o dal swej czaśsi instalayjO atą0żejesnnsopn3aona w kraty stabilinująco Ο^ρτζεζ ΙλΟze μ^οΙ^οη, z gazj ółoduk3y doondor0ąjąsię Os -ό O.2, a sram taca popuząc o4pjonr'a0z.knia

r.4 wydc-Ome z goz znwyytśz. ΙοΟη^ d\r'zloO więcej kanaiósz wy lotowąonn. r Iosy1unwanyoht3sł styasnio do oewnotzeąeg śrum. cylmdrocunej kcmory wylsjswe- O ąodróżnymi kąSomi w stot stuku eto osi eąlindrycznej Oomory ο^οή^οςί 4. tSeuśsiumowa jomi^i^a reanckjnk 3 -ϋί3\ν,οηϋ j esl yian.0 wo, W indycza jvewkę1rζnąm Oomory redkcyjeej 3 .W onajkująs rę okny 3.3 , puzon któoo wshodzą So wnptrza waąwki przyzgietzonkch eiedśóoyOw doprowoyzanycłś przez przodkem. skaningąwo zw Oradei w 1^7110^^x^10 szomyątrz rtky oOówzoner ρποζ -ve wnęk-zny p-^^z^z^^czi kemoiy 3.O hib oa zewnayuz najeS OoUó.nsS.

Urządenia sSoninzowy dkorawadzające przyspieszone elektrony mogą być ustawione pod róUndmł kątomi -o οϊ^^ο do osi kzmąóo iezUónjosł. Oda pokazirno ma rysbyćach figo 3 l łio· 4 uroadzekia smemugowe yyprnwndknjkce ζ^οοΙ yroyspiośzonych otokl^coyóv^' konftjowaze w dwócz rozdach Iillin różnych jwaiomach sstdwiane uhwnicrwóny m śzedie pud kątwm o. względem o ęi wzdhemeg komoyy tennzy-keC, hać w Srogim rządai pod ymem dz Kąp Oj akt kąte m Srdrsjdwienia wzdlużom ^Γίο^ε^Ι óuyg opieo/wnych eIkkłronów w dnnym Γβ.Ο^ϊε, pisy czjm pą^j-wt zawartz w pokenzinie 45-180° z zależy od ctaścl yłowic w danym rzędzie, p^^t λ, kątem przdotswiania oró ziowio. przyzpie jzzjąeyah ei el^yonyjcWlcgs ro-Ou wezjydem osą gło wic krzotpiezzójosych eł okl rany drazzego ρο^ζ w uóncie ś]anlaszcz3'znc prostowzglądo o oi w^,z.Ołwżneł pierścⁱajriow^hj komo³/ jeu^geyjnae, o kW ^z jeo^{j dp}tem porn^dzy osią głowi o prw^ptoozajpcoch ©ι^πην, a prnetopzOŚąyo ρη,ιηΐηώζ krzywimy m eiScieąiowe- nomosy reakcyinnj w nunkóie wloty w1guki eieCSonp0w do ρίϋ.ίίοηκ^εϊ Ζ^π^οζ, reaycyjneS SlPksy czym naykorzyjjpćeO kcsl jsś1i kwt teiśiest nawióW yomiędzy 35-ΚΓ, njmiyizkz.ejyie jOku zomłdzuń skknjnzuwyc9 0.. przyspieszonych elektronów promieniowo w stosurUu do zóż wzOkiżnęj pż^i^^^^iuno^^l .gnmuót reakczjnei_iw'jeoinym_i dwóch, Saieck izO szięcsj nynóy3y_i powoduśe jeyroe wyZonezoemie encmn emitowmoj pawez youkczygSinn źródła eicbjsonójz 5 ęraz pmyssyτCy slj do ζλ+ζιγ^ο zrediżoowania wyrni-gów geomshmcknych Oźmołd ,

178 279

Przykład

Instalacja przewidziana do oczyszczania gazów przemysłowych, głównie z SO₂ i NO_X, ze strumienia gazów o przepływie 1800000 Nm³/h pochodzących z kotłów opalanych paliwem stałym lub płynnym zawierającym siarkę.

Rysunek 7 przedstawia uproszczony schemat instalacji, którą przedstawia przykład z zastosowaniem komory pierścieniowej. Instalacja składa się z kotła 11, filtra elektrostatycznego 12, wentylatora 13 wieży chłodzącej i nawilżającej spaliny 7, instalacji podawania amoniaku 8, komory wlotowej 1, układu nadającego ruch wirowy 2, pierścieniowej komory reakcyjnej 3 zespołu akceleratorów 5, komory wylotowej 4, betonowej osłony biologicznej 6, filtra końcowego 9, wentylatora wspomagającego 10 oraz komina 14.

Gazy odlotowe powstające w procesie spalania są transportowane systemem kanałów do filtra elektrostatycznego 12 celem ograniczenia zawartości popiołu. Następnie gazy odlotowe podawane są na wieżę chłodniczą 7, gdzie poprzez odparowanie doprowadzanej wody uzyskuje się obniżenie temperatury do 65-85°C, przy czym jednocześnie wzrasta ' zawartość pary wodnej w spalinach do 8-12%. Dalej gazy odlotowe podawane sąza pomocąukładu nadającego ruch wirowy do pierścieniowej komory reakcyjnej 3 przed osiągnięciem której do gazu dodawany jest amoniak z instalacji 8 odpowiednio do aktualnego poziomu przepływu gazu i zawartości siarki w paliwie.

Gazy odlotowe w pierścieniowej komorze reakcyjnej 3 są napromieniane strumieniami przyspieszonych elektronów. Energia przyspieszonych elektronów mieści się w przedziale 0,7-1,2 MeV. Instalacja akceleratorowa składa się z zasilaczy do których dołączone są przy pomocy kabla wysokonapięciowego głowice przyspieszające elektrony. Głowice przyspieszające umieszczone są w dwóch rzędach. W każdym rzędzie są trzy głowice rozstawione pod kątem δ=120° licząc po obwodzie komory reakcyjnej.

Pierścieniowa komora reakcyjnajest zainstalowana pionowo, dzięki czemu zmniejszono o około 1/3 powierzchnię zabudowy. Średnica zewnętrzna pierścieniowej komory reakcyjnej wynosi 12,8 m, zaś średnica wewnętrzna wynosi 7,0 m. Kąt nachylenia osi wiązki do stycznej po obwodzie komory reakcyjnej wynosi p=90°. Wiązka przyspieszonych elektronówjestprzemiatana w płaszczyźnie równoległej do osi pierścieniowej komory reakcyjnej. Kąt nachylenia osi wiązki w stosunku do powierzchni pierścieniowej komory reakcyjnej, mierzony w płaszczyźnie przemiatania wynosi α = β = 90°.

W wyniku ruchu wirowego nadanego przez układ nadający ruch wirowy 2 znajdujący się w części początkowej pierścieniowej komory reakcyjnej 3 osiąga się do 3-4 obroty strumienia gazów na całej długości pierścieniowej komory reakcyjnej. Dzięki temu, oraz z uwagi na przedstawione wyżej rozmieszczenie głowic przyspieszających elektrony uzyskuje się z jednej strony efekt wielostopniowego napromieniania strumienia gazów zaś z drugiej równomierne napromienianie całej objętości gazu. Dawkapromieniowaniajonizującego jest rzędu 8-12 kGy zależnie od założonego poziomu oczyszczania gazu odlotowego. Poddane napromienianiu gazy przechodzą do komory wylotowej 4, gdzie dokonuje się wstępnej filtracji i następnie odbiera się część powstającego produktu, a następnie przechodzą do filtra końcowego 9 gdzie odbierana jest pozostała część produktu. Temperatura gazu między wyjściem komory reakcyjnej 3 i wyjściem filtra końcowego 9 nie powinna spadać poniżej 70°C. Po filtrze końcowym 9 gaz odlotowy jest kierowany przy pomocy wentylatora 10 do komina 14.

Urządzenie według wynalazku zastosowane w przedstawionym przykładzie oczyszczania gazów odlotowych pozwalająna usunięcie SO₂ w 95% i NO_x w 80%. Usytuowanie pionowe komory reakcyjnej zmniejsza powierzchnię potrzebną do ustawienia instalacji, jak również zmniejsza jej gabaryty i masę urządzeń co prowadzi do obniżenia kosztów inwestycji.

Rozwiązanie umożliwia oczyszczanie dużej ilości gazów w jednej komorze reakcyjnej i w znacznej mierze zmniejsza koszty eksploatacji urządzenia. Prostota i łatwość eksploatacji, mała wrażliwość na zawartość popiołu, suchy proces technologiczny i możliwość wykorzystania produktu reakcji jako nawozów dla rolnictwa są dodatkowymi atutami rozwiązania.

178 279

flg.3

178 279

fig.5

fig.6

178 279

178 279

fifl.Z

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.

Claims (4)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Urządzenie do usuwania niepożądanych zanieczyszczeń gazowych ze strumienia przemysłowych gazów odlotowych, zwłaszcza SO₂ i NO_X, stanowiące pierścieniową komorę reakcyjną ograniczoną z zewnętrznej strony płaszczem, a od wewnątrz ścianą płaszczem wewnętrznym usytuowanym współosiowo względem wzdłużnej osi pierścieniowej komory reakcyjnej, przy czym z jednej strony pierścieniowa komora reakcyjna zaopatrzona jest w kanał doprowadzający gazy do komory wlotowej oraz 'układ nadający gazom ruch wirowy, natomiast z drugiej strony połączonajest z komorąwylotową, z której wychodzi początkowy odcinek kanału odprowadzającego gazy, i usytuowane są kraty stabilizujące, oddzielające górną część komory wylotowej od leji i odprowadzeń produktów stałych, znamienne tym, że we wnętrzu (3.2) pierścieniowej komory reakcyjnej znajdują się co najmniej dwa okna (3.3) stanowiące wejście wiązek przyspieszonych elektronów doprowadzanych przez układ skaningowy (5.1) i pochodzących od źródeł przyspieszonych elektronów (5) zainstalowanych wewnątrz pierścienia tworzącego komorę reakcyjną(3), lub umieszczonych poza tym pierścieniem na zewnątrz komory reakcyjnej (3).
2. 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że posiada źródła przyspieszonych elektronów (5) oraz urządzenia skaningowe (5.1) umieszczone w wewnętrznej rurze utworzonej przez płaszcz wewnętrzny (3.2) pierścieniowej komory reakcyjnej (3), a usytuowane w jednym, dwóch lub więcej rzędach pod kątami a i β do wzdłużnej osi pierścieniowej komory reakcyjnej (3), przy czym korzystnie kąty α i β są zawarte pomiędzy 45-135°C oraz kątem p będącym kątem pomiędzy osią urządzeń skaningowych (5.1) doprowadzających elektrony, a prostopadłą do promienia krzywizny wewnętrznej rury (3.2) pierścieniowej komory reakcyjnej (3) w punkcie wlotu wiązki przyspieszonych elektronów do pierścieniowej komory reakcyjnej (3), korzystnie kąt p zawarty jest pomiędzy 45-90°, oraz kątemóbędącym kątem rozstawienia osi urządzeń skaningowych (5.1) tego samego rzędu w rzucie na płaszczyznę prostopadłą do osi pierścieniowej komory reakcyjnej (3), mieszczącym się korzystnie w przedziale pomiędzy 45-180° i kątem X, korzystnie zawartym pomiędzy 0-90°, będącym kątem przestawienia osi urządzeń skaningowych (5.1) doprowadzających elektrony w jednym rzędzie względem osi urządzeń skaningowych (5.1) doprowadzających elektrony w drugim rzędzie, w rzucie na płaszczyznę prostopadłą do osi wzdłużnej pierścieniowej komory reakcyjnej (3), przy czym dla każdego rzędu zainstalowane jest jedno lub więcej źródeł przyspieszonych elektronów (5) i jeden lub więcej układ skaningowy (5.1).
3. 3. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że źródła przyspieszonych elektronów umieszczone są wewnątrz rury utworzonej przez płaszcz wewnętrzny (3.2) stanowiący wewnętrzną ścianę komory reakcyjnej (3) w przestrzeni pomiędzy pierwszym i drugim rzędem urządzeń skaningowych (5.1) doprowadzających wiązkę przyspieszonych elektronów do okien wlotowych (3.3) komory reakcyjnej (3).
4. 4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że komora wylotowa (4) ma kształt cylindra o średnicy równej lub większej niż zewnętrzna średnica komory reakcyjnej (3), a jeden, dwa lub więcej kanałów wylotowych (4.1) usytuowany jest stycznie do zewnętrznej ściany cylindrycznej komory wylotowej (4) pod różnymi kątami w stosunku do osi cylindrycznej komory wylotowej (4).

   178 279