PL171364B1 - Zestaw niebezpiecznych srodków - Google Patents

Abstract

1 Zestaw niebezpiecznych srodków umiesz- czonych w co najmniej jednej wewnetrznej, rozpu- szczalnej lub dyspcrgowalnej w wodzie torebce oraz w zewnetrznej, rozpuszczalnej lub dyspcrgowalnej w wodzie torebce, zawierajacej wewnetrzna toreb- ke lub torebki wraz z jej lub ich zawartoscia, zna- m ienny tym, ze pierwszy niebezpieczny srodek, korzystnie stanow iacy srodek agrochem iczny, umieszczony jest w co najmniei iednej wewnetrznej torebce, a drugi niebezpieczny srodek, korzystnie stanowiacy srodek agrochemiczny 1 rózny od pier- wszego niebezpiecznego srodka, umieszczony jest w zewnetrznej torebce, przy czym co najmniej jeden z niebezpiecznych srodków jest w postaci niewod- nej cieczy lub w postaci organicznego zelu oraz, ze materialy scianek wewnetrznej torebki lub torebek oraz zewnetrznej torebki sa takie same i sa calko- wicie rozpuszczalne lub dyspergowalne w wodzie w tempeiaturach ponizej 35°C, przy czym ewentual- nie caly zestaw umieszczony jest w nastepnym, nie- lozpuszczalnym w wodzie pojemniku. Fi g. 1 . (86) Data i numer zgloszenia miedzynarodowego. 02.04.1992, PCT/EP92/00738 (87) Data i numer publikacji zgloszenia miedzynarodowego 15.10.1992, W092/17381, PCT Gazette nr 26/92 (2 1 ) Numer zgloszenia 300714 ( 2 2 ) D a ta zgloszen ia 02.04.1992

Description

Przedmiotem wynalazku jest zestaw niebezpiecznych środków umieszczonych w rozpuszczalnych lub dyspergowalnych w wodzie torebkach. Zestaw ten w szczególności nadaje się do przechowywania, pakowania i transportowania produktów toksycznych lub niebezpiecznych np. związków agrochemicznych takich jak środki szkodnikobójcze i ich koncentraty.

Obecnie większość niebezpiecznych i toksycznych cieczy przechowuje się w bębnach metalowych lub, w przypadku mniejszych ilości, w pojemnikach z tworzyw sztucznych. Związki niebezpieczne, zwłaszcza związki agrochemiczne wprowadzane są do różnych kompozycji.

Stosowane tutaj określenie związki toksyczne lub niebezpieczne oznacza wytwarzany w przemyśle związek chemiczny lub agrochemiczny, który jeśli zostanie uwolniony w ilości lub w stężeniu normalnym w pojemnikach magazynowych lub transportowych, może spowodować szkody w środowisku lub u osób, które są z nim w kontakcie.

W odniesieniu do substancji agrochemicznych, najbardziej odpowiednie dla rolników są kompozycje ciekłe, zwłaszcza w postaci koncentratów, ponieważ stosunkowo łatwo jest się nimi posługiwać. Tym niemniej występują trudności przy manipulowaniu takimi kompozycjami Istnieje niebezpieczeństwo rozlania lub wycieków, jeśli w pojemnikach powstaną dziury, gdy przypadkowo spadną na skutek czego nastąpi pęknięcie lub uszkodzenie. Opracowano pojemniki, które mają wysoką odporność na udar lub wstrząs. Mimo, że takie pojemniki są zabezpieczone w normalnych warunkach magazynowania i manipulowania, w razie wypadku, na przykład podczas transportu, istnieje ryzyko rozlania lub przecieku z szybką utratą cieczy. Przeciek chemikaliów toksycznych i niebezpiecznych może spowodować szkody w środowisku.

171 364

Przemysły chemiczny i opakowaniowy od dawna poszukują bezpiecznego pojemnika, który zapewniłby dostateczną ochronę dla obsługi, takiej jak rolnicy i transportowcy, jak ró_wnież odnowiednią ochronę dla środowiska

Znane jest na przykład pakowanie substancji agrochemicznych w rozpuszczalne torebki lub saszetki z folii rozpuszczalnych w wodzie.

Jednakże istnieją przypadki, w których zastosowanie rozpuszczalnych w wodzie (lub dyspergowalnych - co zawsze się tutaj przewiduje) torebek jest bądź niemożliwe bądź spotyka się z bardzo ograniczonym zainteresowaniem.

Występuje lub może mieć miejsce sytuacja, gdy dwie lub więcej substancji agrochemicznych stosuje się razem do traktowania uprawy lub jakiegoś rodzaju roślin(y) i gdy tylko jedną z nich stosuje się w rozpuszczalnej torebce.

Istnieje również lub może mieć miejsce również sytuacja, gdy dwie lub więcej substancji agrochemicznych stosuje się razem do traktowania uprawy lub jakiegoś rodzaju roślin(y) i gdy normalnie te substancje agrochemiczne stosuje się w bardzo różnych dawkach. W rzeczywistości wiadomo, że stosowane dawki niektórych substancji szkodnikobójczych mogą się różnic dla różnych środków szkodnikobójczych 10-cio a nawet 100 krotnie.

Inną sytuacją, w której nie barano pod uwagę zastosowania rozpuszczalnej w wodzie torebki dla środka szkodnikobójczego, jest sytuacja, gdy stosuje się niekompatybilne ze sobą substancje chemiczne. Niekompatybilne ze sobą substancje agrochemiczne są to substancje, które, gdy zostaną do siebie dodane w postaci skoncentrowanej lub w zbiorniku do mieszania, co najmniej częściowo aglomerują ze sobą i/lub sedymentują na dnie zbiornika nie ulegając dyspergowaniu lub emulgowaniu podczas mieszania w zbiorniku. Innym rodzajem niekompatybilnych substancji agrochemicznych są substancje chemiczne nietrwałe, gdy są ze sobą mieszane przez pewien okres czasu.

W dziedzinie detergentów lub pralnictwa znane jest stosowanie układów z jedną wewnętrzna torebką lub saszetką w worku zewnętrznym, (patent USA 4846992 lub europejskie zgłoszenie patentowe 0132726), jednakże te znane układy mają zewnętrzny worek lub torbę, które są przepuszczalne dla wody. Takie przepuszczalne dla wody torby w rzeczywistości są nierozpuszczalne, a zatem nie nadają się do stosowania tam, gdzie cały układ kontenerazycyjny musi zaniknąć po włożeniu do wody. Taka sytuacja ma miejsce u rolników, którzy dyspergują substancje agrochemiczne w wodzie, w celu otrzymania mieszaniny do rozpylania w zbiorniku.

Niestety rolnicy coraz powszechniej stosują więcej niż jedną substancję agrochemiczną do traktowania upraw i bardzo lubią tak zwane preparaty gotowe do wymieszania, które są mieszaninami, które rolnicy mogą stosować bezpośrednio w zbiornikach do rozcieńczania. Zatem praktyka preparatów gotowych do wymieszania nie została jeszcze dopasowana do technologii torebek rozpuszczalnych w wodzie.

Przedmiotem wynalazku jest zestaw niebezpiecznych środków umieszczonych w co najmniej jednej wewnętrznej, rozpuszczalnej lub dyspergowalnej w wodzie torebce oraz w zewnętrznej, rozpuszczalnej lub dyspergowalnej w wodzie torebce, zawierającej wewnętrzną torebkę (torebki) wraz z jej (ich) zawartością, charakteryzujący się tym, ze pierwszy niebezpieczny środek, korzystnie stanowiący środek agrochemiczny, umieszczony jest w co najmniej jednej wewnętrznej torebce, a drugi niebezpieczny środek, korzystnie stanowiący śiodek agrochemiczny i różny od pierwszego niebezpiecznego środka, umieszczony jest w zewnętrznej torebce, przy czym co najmniej jeden z niebezpiecznych środków jest w postaci niewodnej cieczy lub w postaci organicznego żelu oraz, że materiały ścianek wewnętrznej torebki lub torebek oraz zewnętrznej torebki są takie same i są całkowicie rozpuszczalne w wodzie w temperaturach poniżej 35°C, przy czym ewentualnie cały zestaw umieszczony jest w następnym, nierozpuszczalnym w wodzie pojemniku.

Tak więc każda rozpuszczalna lub dyspergowalna w wodzie toreoka zawiera niezależnie niebezpieczny środek, np. agrochemiczny, który nie rozpuszcza torebki lub torebek, z którymi się styka. Środki te mogą być w postaci stałej, ciekłej (korzystnie zasadniczo

171 364 nie wodnej) lub organicznego żelu. Typowymi niebezpiecznymi środkami są środki agrochemiczne, w tym środki ochrony roślin lub związki szkodnikobójcze (np. owado-, grzybo-, chwasto-, roztoczo- i nicieniobójcze), odżywki roślin lub regulatory wzrostu roślin.

Celem obecnego wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który jest bezpieczny dla każdego.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneiyzacyjnego jednego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, łatwy do manipulowania dla rolników.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który bez trudu, szybko i łatwo rozpuszcza się lub dysperguje w wodzie.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który jest możliwe najbardziej skondensowany zajmując najmniejszą ilość przestrzeni.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych i/lub sposób zawarcia więcej niz jednego niebezpiecznego związku, np. agrochemicznego co zmniejsza ryzyko zanieczyszczeń.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który zawiera dwa lub trzy związki niebezpieczne np. agrochemiczne.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego, który zawiera dwa lub trzy związki niebezpieczne np. agrochemiczne, które normalnie stosowane są w różnych dawkach.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego, który zawiera dwa lub trzy związki niebezpieczne, np. agrochemiczne, które normalnie nie są kompatybilne.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego zawierającego substancje chemiczne takie jak agrochemiczne, który umożliwia takim związkom chemicznym łatwe i jednorodne dyspergowanie w wodzie, mimo, że są niekompatybilne.

Innym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego zawierającego substancje chemiczne takie jak agrochemiczne, który umożliwia takim związkom chemicznym łatwe i jednorodne dyspergowanie w wodzie nawet jeśli są obecne w różnej lub bardzo różnej ilości.

Dalszym celem wynalazku jest zapewnienie zestawu konteneryzacyjnego, w którym potrzeba mniej rozpuszczalnika w preparacie zawierającym niebezpieczne substancje, takie jak agrochemiczne, co obniża zarówno koszty transportu jak i wytwarzania.

Dalszym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który eliminuje lub co najmniej redukuje nieprzyjemne zapachy lub problemy zapachowe substancji wonnych.

Dalszym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który eliminuje lub co najmniej redukuje wysypiska zanieczyszczonych pojemników i opakowań.

Dalszym celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który po włożeniu do wody szybko rozpuszcza się.

Dalej, celem wynalazku jest zapewnienie nowego zestawu konteneryzacyjnego dla niebezpiecznych środków, np. agrochemicznych, który redukuje ryzyko zatkania dysz rozpylacza lub filtrów zbiornika rozpylowego.

Dalsze cele wynalazku będą lepiej widoczne z następującego opisu.

Cele wynalazku można osiągnąć w pełni lub częściowo za pomocą zestawu według wynalazku.

171 364

Zestaw według wynalazku zawiera co najmniej jedną (korzystnie jedną lub dwie) wewnętrzne rozpuszczalne w wodzie lub dyspergowalne w wodzie torebki zawierające nipbp7pipc7ny.i środek knr7vUn ie i) <η-ηΓΗρη-ρΓΖ^ην korZYStnić! nieWOdP-Y agrochemiczny.

Figura 1 przedstawia widok z przodu, który schematycznie pokazuje wykonanie obecnego wynalazku, w którym wewnętrzna torebka 110 usytuowana jest w torebce zewnętrznej 120.

Figura 2 przedstawia widok z boku wykonania przedstawionego na fig. 1.

Figura 1 i 2 ilustrują obecny wynalazek, ale nie jest ich zamiarem ograniczenia wynalazku.

Zestaw według wynalazku, jak podano powyżej zawiera zewnętrzną rozpuszczalną w wodzie lub dyspergowalną w wodzie torebkę zawierającą inny niebezpieczny środek, różny od pierwszego niebezpiecznego środka. Torebka zewnętrzna zawiera również wewnętrzną torebkę z jej zawartością. Ewentualnie ten tak zwany układ wielo-torebkowy sam jest zawarty w zewnętrznym nierozpuszczalnym w wodzie pojemniku takim jak sztywne lub półsztywne pudełko.

Niebezpieczne środki i ścianki torebek, które są z nimi w kontakcie korzystnie dobiera się tak, zeby niebezpieczne związki lub produkty zasadniczo nie rozpuszczały ścianki torebki, z którą są w kontakcie i w zasadzie nie przenikały przez nią. Przez to należy rozumieć, że rozpuszczenie i przenikanie każdego z nich niezależnie, jest mniejsze od 5%, korzystnie mniejsze od 1% a najkorzystniej mniejsze niż 0,5% całkowitej wagi torebki

Niebezpieczne środki, zwłaszcza środki agrochemiczne, które są zawarte w torebkach według wynalazku, są w zasadzie materiałami zawierającymi 0,5 do 80% wagowych składnika aktywnego (takiego jak środki ochrony roślin lub środki szkodnikobójcze lub regulatory wzrostu roślin lub środki odżywcze roślin zdefiniowane poniżej); środki te są kompozycjami stężonymi przeznaczonymi do rozcieńczenia wodą przed rozpyleniem.

Niebezpieczne środki stosowane w wynalazku, które mogą być zawarte w zewnętrznym lub wewnętrznym pojemniku mogą mieć różne postacie fizyczne. Mogą mieć również postać stałą taką jak proszki, korzystnie proszki zawiesinowe lub granulki, korzystnie granulki do dyspergowania w wodzie, lub mogą być w postaci cieczy niewodnych, takich jak roztwór lub dyspersja lub emulsja w rozpuszczalniku organicznym; ciecz ta może mieć większa lub mniejszą lepkość, może być cieczą bardzo płynną taką jak ciecz o lepkości Brookfielda między 100 a 1000 mPa· s, lub może być cieczą lepką, taką jak ciecz o lepkości Brookfielda od 1000 do 3000 mPa· s (w tym opisie pomiar lepkości prowadzono na wiskozymetrze Brookfielda w temperaturze 23°C z płaską płytą obracającą się z szybkością 20 obrotów na minutę); dalszą korzystną postacią środka jest postać organicznego żelu.

Żele, które są szczególnie interesujące w wynalazku, są żelami organicznymi, które mają lepkość 600 a 30.000 mPa· s, korzystnie 1000 do 12.000 mPa s, a jeszcze korzystniej 1000 do 5000 mPa· s.

Korzystnie, niebezpieczny środek w postaci żelu organicznego ma różnicę fazową 0 między regulowanym naprężeniem ścinającym a uzyskiwanym odkształceniem przy ścinaniu taką, ze tg0 jest mniejszy lub równy 1,2. Tg0 jest tangesnem kąta 0 (lub różnicą fazową). Pomiar 0 przeprowadza się za pomocą retrometru mającego płaską zamocowaną płytę i stożek obrotowy nad tą płytą tak, że kąt między nimi jest mniejszy od 10°, korzystnie mniejszy od 4°. Stożek wprowadza się w ruch obrotowy za pomocą silnika o regulowanej szybkości; rotacja jest rotacją sinusoidalną tj. moment obrotowy i przesunięcie kątowe zmieniają się jak funkcja sinusowa w czasie. To kątowe przesunięcie odpowiada wyżej wymienionemu odkształceniu przy ścinaniu; moment obrotowy regulowanej szybkości silnika (który powoduje przesunięcie kątowe) odpowiada wyżej wymicnioiiemu regulowanemu naprężeniu ścinającemu.

Wiadomo, że żel na ogół jest koloidem, w którym zdyspergowana faza połączona jest z fazą ciągłą tworząc lepki produkt żelo-podobny; jest to również układ zdyspergowany składający się zwykle ze związku o wysokim ciężarze cząsteczkowym lub agregatu o małych cząsteczkach o bardzo ścisłym połączeniu z cieczą. Zele stosowane w wynalazku mają

171 364 zasadniczo organiczna fazę ciągłą. W przeciwieństwie do tego, większość istniejących materiałów/żeli jest na bazie wody i ma wodną fazę ciągłą. Ponadto, zele stosowane w wynalazku mają zasadniczo jedną fazę fizyczną jak to co najmniej można zaobserwować wizualnie. W wynalazku korzystne żele są również żelami, które mogą być dzielone pizez zwykłe krajanie i których części są zdolne do scalania się przez zwykłe umieszczenie obok siebie.

W zestawie według wynalazku niewodne niebezpieczne środki są zasadniczo materiałami o niskiej zawartości wody, na ogół mniejszej od 5% (wagowych), korzystnie mniejszej od 3%, korzystnie mniejszej niż 1%.

Wybór określonej postaci fizycznej niebezpiecznego środka, takiego jak środek agrochemiczny stosowany w wynalazku zależy od rodzaju stosowanego niebezpiecznego środka.

Następujące cechy osobno lub łącznie stanowią korzystne cechy wynalazku:

Według jednej cechy, niebezpiecznym produktem korzystnie jest środek agrochemiczny, a dokładniej środek ochrony roślin (łącznie ze środkami szkodnikobójczymi takimi jak środki owadobójcze, grzybobójcze, chwastobójcze, roztoczobójcze lub nicieniobójcze; lub regulatory wzrostu roślin lub środki odżywcze).

Wynalazek nie jest ograniczony do jakichś określonych substancji agrochemicznych; wykaz wielu substancji agrochemicznych, które mogą być stosowane w układzie wielo-torebkowym według wynalazku, obejmuje· środki grzybobójcze takie jak triadimefon, tebukonazol, prochloraz, triforyna, tridemorf, propikonazol, pirimikarb, iprodion, metalaksyl, biteratanol, iprobenfos, flusilazol, fosetyl, propyzamid, chlorotalonil, dichlon, mankozeb, antrachinon, maneb, winklozolin, fenarimol, bendiokarb, kaptafol, benalaksyl, tiram;

środki chwastobójcze (lub defolianty) takie jak chizalofop i pochodne, acetochlor, metolachlor, imazapur i imazapyr, glifozat i glifozynat, butachlor, acifluorfen, oksyfluorofen, butralina, butylofluazifop, bifenosk, bromoksynil, joksynil, diflufenikan, fenmedifam, dćsmedifam, oksadiazon, mekoprop, MC PA, MC PB, linuron, izoproturon, flamprop i jego pochodne, etoflumezat, diallat, karbetamid, alachlor, metsulfuron, chlorsulfuron, chlorpiralid, 2,4-D, tribufos, triklopir, metylodiklofop, setoksydim, pendimetahna, trifluralina, ametryna, chloramben, amitrol, asulam, dikamba, bentazon, atrazyna, cyjanazyna, tiobenkarb, prometryna, 2-(3-chlorbenzylo)-4,4-dimetylo-1,2-oksazolidyn-3-on, flumeturon, napropamid, parakwat, bentazol, molinat, propachlor, imazakwin, metribuzyna, tebutiuron, oryzalina;

środki owadobójcze lub nicieniobójcze takie jak ebufos, karbosulfan, amitraz, wamidition, etion, triazofos, propoksur, fosalon, permetryna, cypermetryna, paration, metylparation, diazynon, metometyl, malation, lindan, fenwalerian, etoprofos, endryna, endosulfan, dimetionian, dieldryna, dikrotofos, dichlorprop, dichlorwos, azynfos i jego pochodne, aldryna, cyflutryna, deltametryna, disulfoton, chlordimeform, chlorpiryfos, karbaryl, dikofol, tiodikarb, propargit, demeton, fosalon; i regulatory wzrostu takie jak kwas giberelowy, etrel lub etefon, cykocel, chlormekwat, etefon. mepikwat.

Zgodnie z inną cechą, stosunek objętościowy torebki zewnętrznej do torebki wewnętrznej jest większy od 1,5:1, korzystnie większy od 2:1.

Według innej cechy, stosunek wagowy niebezpiecznego środka zawartego odpowiednio w zewnętrznej torebce i w wewnętrznej torebce lub torebkach jest w przybliżeniu równy stosunkowi stosowanych (lub zalecanych) dawek składników aktywnych odpowiednio zawartych w zewnętrznej torebce i w wewnętrznej torebce lub torebkach. W przybliżeniu równy oznacza równy wymienionemu stosunkowi stosowanych dawek lub wartości mieszczącej się w zakresie plus minus 10% wymienionego stosunku stosowanych dawek.

Według innej cechy wynalazku wewnętrzna torebka lub torebki i zewnętrzna torebka odpowiednio, zawierają niekompatybilne produkty niebezpieczne, zwłaszcza niezgodne snbstancie agrochemiczne.

171 364

Według innej cechy wynalazku, obie torebki zewnętrzna i wewnętrzna mogą pływać lub tonąć po włożeniu do wody takiej jak zbiornik z wodą, którą rolnik stosuje do mieszania i rozpylania.

Według jeszcze innej cechy wynalazku, która jest szczególnie odpowiednia dla niekompatybilnych lub bardzo niezgodnych środków agrochemicznych, jedna z torebek (bądź torebka wewnętrzna, bądź torebka zewnętrzna) pływa a druga (lub jej zawartość, korzystnie torebka zewnętrzna) tonie po włożeniu do wody. Te szczególne torebki nadają się zwłaszcza dla bardzo niekompatybilnych środków agrochemicznych, w wyniku czego te niekompatybilne ze sobą środki agrochemiczne z uwagi na to, że jeden pływa a drugi tonie, są oddzielnie rozcieńczane i mieszają się z wodą zanim wzajemnie wymieszają się między sobą.

Gdy powiedziano, że wewnętrzna torebka pływa a zewnętrzna torebka tonie po włożeniu do wody, oznacza to, że gdy po włożeniu do wody wewnętrzna torebka lub torebki z ich zawartością lub sama ich zawartość (gdy wymieniona wewnętrzna torebka rozpuściła się) wypływa po otwarciu się zewnętrznej torebki (to znaczy, gdy folia otaczająca zewnętrzną torebkę rozpuści się na tyle, że zawartość jej może się wydostać) i w tym samym czasie ta częściowo otwarta torebka zewnętrzna (zanim całkowicie się rozpuści) i jej zawartość (przed lub po całkowitym rozpuszczeniu zewnętrznej torebki) tonie.

Gdy powiedziano, że zewnętrzna torebka pływa, a wewnętrzna torebka lub torebki toną po włożeniu do wody, oznacza to, że gdy po włożeniu do wody wewnętrzna torebka lub torebki z ich zawartością, lub sama ich zawartość (gdy wymieniona wewnętrzna torebka rozpuściła się) tonie po otwarciu się zewnętrznej torebki (to znaczy, gdy folia otaczająca zewnętrzną torebkę rozpuści się na tyle, ze zawartość może się wysunąć) i gdy w tym samym czasie ta częściowo otwarta torebka zewnętrzna (zanim całkowicie się rozpuści) i jej zawartość (przed lub po całkowitym rozpuszczeniu zewnętrznej torebki) wypływa.

Według szczególnej cechy wynalazku, gdy jedna torebka pływa a druga tonie, pływająca torebka zawiera ciecz lub zel lub zgodnie z korzystną cechą wynalazku zawiera proszek zawiesinowy lub granulki dyspergujące w wodzie.

Według szczególnej cechy wynalazku, która jest szczególnie interesująca, torebki według wynalazku są wykonane w taki sposób, ze zewnętrzna torebka, bądź z pełną jej zawartością bądź tylko ze środkiem agrochemicznym, która jest na zewnątrz wewnętrznej torebki, może mieć ciężar właściwy większy niż 1 g/cm³, a wewnętrzna torebka z jej zawartością może mieć ciężar właściwy mniejszy niż 1 g/cm ³.

Według szczególnej cechy wynalazku, która jest szczególnie interesująca, torebki według wynalazku wykonane są w taki sposób, że torebka zewnętrzna, bądź z jej pełną zawartością bądź z samym środkiem agrochemicznym, która jest na zewnątrz wewnętrznej torebki, może mieć ciężar właściwy mniejszy niż 1 g/cm3, a wewnętrzna torebka z jej zawartością może mieć ciężar właściwy niż 1 g/cm³.

Według innej cechy, torebki według wynalazku, zwłaszcza torebka zewnętrzna, jest wypełniona do co najmniej 60% pojemności środkiem agrochemicznym, korzystniej do co najmniej 70% pojemności, jeszcze korzystniej 80 do 99% pojemności a najkorzystniej 85 do 95% pojemności. Zewnętrzna torebka korzystnie nie jest całkowicie wypełniona, ponieważ niewykorzystana objętość daje odporność na wstrząsy tj. odporność na rozerwanie podczas upadku, transportu lub magazynowania. Ta niewykorzystana pojemność może lub może nie zawierać powietrza lub gazu obojętnego. Nieobecność powietrza lub gazu obojętnego w niewykorzystanej pojemności dalej poprawia odporność na wstrząsy. Jednakże przy decydowaniu jak dużo zapewnić niewykorzystanej pojemności lub nieobecności powietrza lub gazu obojętnego, powinno się zbilansować korzyści z odporności na wstrząsy w stosunku do potrzeby, jeśli taka istnieje, odporności na wstrząsy i kosztu zapewnienia odporności na wstrząsy. Na przykład, jeśli zewnętrzna torebka jest przechowywana i/lub transportowana w pojemniku absorbującym wstrząsy, wówczas może nie być tak pomocne zapewnienie niewykorzystanej pojemności.

171 364

Również na pojemność, do której torebka jest wypełniona, czy niewykorzystana pojemność zawiera lub nie zawiera powietrza, wpływa to czy pragnie się żeby torebka tonęła C7v nłwwnła Czy torphka tonie πν ntywa hpH/ię zalez-ało nie tylko ort niewwko t’7V’ ' J sianej pojemności, ale także od ciężaru właściwego zawartości torebki.

Procent udziału pojemności,- do której wewnętrzna torebka jest napełniona bardziej, niz pojemność zewnętrznej torebki, dyktowana jest tym czy pożądane jest aby wewnętrzna torebka pływała czy tonęła. Na przykład, zgodność zawartości torebki i dyspergowalność torebki w wodzie wpływają na to, czy pożądane jest, aby obie torebki wewnętrzna i zewnętrzna pływały lub obie tonęły, lub czy jedna torebka ma tonąć, a druga torebka ma pływać. Na przykład, jeśli składniki aktywne lub ich preparaty zawarte w torebkach zewnętrznej lub wewnętrznej są zgodne i ulegają dyspergowaniu, nawet gdy obie torebki rozerwą się w tej samej części kąpieli mieszającej, wówczas może być pożądane, aby obie torebki pływały lub torebki tonęły.

Gdy torebka jest napełniona ciałem stałym, pojemność zależy od objętości nasypowej ciała stałego a nie od rzeczywistej objętości cząstek ciała stałego.

Według innej cechu wynalazku, wewnętrzna torebka może zawiera znacznik, np. barwnik. Znacznik ten jest uwalniany, żeby pokazać czy torebka wewnętrzna jest z jakichś względów uszkodzona tak, że opakowanie nie powinno być użyte.

W praktyce niebezpieczne środki stosowane w niniejszym wynalazku na ogół zawierają składnik lub składniki aktywne w połączeniu z innymi składnikami, na przykład środki powierzchniowo czynne, środki dyspergujące, zagęszczające, przeciw pienieniu, przeciw zamarzaniu, środki żelujące i koagulujące, plastyfikatory z materiału polimerycznego stanowiącego folię otoczki torebki.

Według innej cechy torebki stosowane w wynalazku korzystnie wykonane są z polimerycznej folii rozpuszczalnej w wodzie. Grubość tej folii na ogół wynosi między 10 a 500 mikrometrów, korzystnie między 20 a 100 mikrometrów.

Materiał polimeryczny stanowiący ścianki torebek jest taki sam dla dwóch torebek i jest on rozpuszczalny w zimnej wodzie. Rozpuszczalne w zimnej wodzie oznacza, że są całkowicie rozpuszczalne w wodzie o temperaturze niższej niż 35°C, na przykład w temperaturze zawartej między 5 a 35°C. Obie torebki wewnętrzna i zewnętrzna rozpuszczają się w wodzie w tych samych warunkach, to znaczy w takim samym zakresie temperatur jak podany powyżej.

Charakter chemiczny folii otoczki stanowiącej torebki może być bardzo różny. Odpowiednie materiały są rozpuszczalne w wodzie (lub ewentualnie dyspergowalne w wodzie), ale są nierozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych stosowanych w celu rozpuszczenia lub dyspergowania agrochemicznego składnika aktywnego.

Poszczególne odpowiednie materiały obejmują tlenek polietylenu, taki jak glikol polietylenowy; skrobię lub modyfikowaną skrobię; alkilo-1 hydroksyalkilocelulozę taką jak hydroksymetyloceluloza, hydroksyetyłoceluloza, hydroksypropyloceluloza; karboksymetylocelulozę; etery poliwinylowe takie jak polieter metylowo-winylowy lub poli(2-metoksyetoksyetylen); noh(2,4-dimetylo-6-triażynyloety]en; poli(3-morfolmyloetylen); poli(N-1,2,4-triazyliloetyIen); poli(kwas winylosulfonowy); polibezwodniki, żywice malaminowo-formaldehydowe o niskim ciężarze cząsteczkowym; żywice mocznikowoformaldehydowe o niskim ciężarze cząsteczkowym; polimetakrylan 2-hydroksyetylu); kwas poliakrylowy i jego homologi. Korzystna foiia na otoczki zawiera lub wykonana jest z alkoholu poliwinylowego (PVA) PVA na ogół jest częściowo lub całkowicie alkoholizowanym lub hydrolizowanym np. 40-100%, korzystnie 80-99% alkoholizowanym lub hydrolizowanym polioctanem winylu (lub innym estrem) w postaci folii; mogą również być stosowane kopolimery lub inne pochodne takich polimerów.

Korzystnymi materiałami na torebki według wynalazku są tlenek polietylenu lub metyloceluloza lub alkohol poliwinylowy. Gdy stosuje się alkohol poliwinylowy, korzystnie jest to folia z 40-100% alkoholizowanego lub hydrolizowanego, korzystnie 80-99% alkoholizowanego lub hydrolizowanego polioctanu winylu.

171 364

Układ wielotorebkowy według wynalazku może być stosowany przez rolników przez zwykłe włożenie układu do zbiornika wody i mieszanie lub recyrkulowanie, aby jednorodnie składniki

----—> £ -- - c? · —----- _{t t}

Zgodnie z mną cechą obecnego wynalazku układ wielotorebkowy wkłada się do zbiornika z wodą. Następnie rolnik czeka, aż wewnętrzna torebka wydostanie się z zewnętrznej torebki i jej zawartość zacznie rozchodzić się. Wówczas, dopiero po tym czasie zaczyna się mieszanie lub recyrkulowanie. Jak już podano, torebki mogą pływać lub tonąć.

Dogodnością obecnego wynalazku jest to, ze zapobiega się otwieraniu przez użytkownika jednego opakowaniu w celu spróbowania i użycia tylko części jednego i innego opakowania. Zatem wynalazek zapewnia bezpieczniejszy układ do stosowania na uprawy dwóch związków. Jest to bezpieczniejsze zarówno dla użytkownika jak i dla uprawy lub rośliny.

Sporządzanie lub wywarzanie zestawu według wynalazku może być wykonane znanym sposobem sporządzania lub wytwarzania torebek rozpuszczalnych w wodzie. Jako sposób praktyczny, pierwszą torebkę (to znaczy torebkę wewnętrzną lub torebki wewnętrzne, gdy stosuje się więcej niż jedną) sporządza się z rozpuszczalnej w wodzie folii przez częściowe zgrzewanie. Następnie wypełnia się kompozycję agrochemiczną i torebkę lub torebki na koniec zamyka się. Następnie drugą torebkę (to znaczy torebkę zewnętrzną) sporządza się w taki sam sposób. Jednakże wypełnia się ją nie tylko kompozycją agrochemiczną, ale również pierwszą torebką lub torebkami uprzednio sporządzonymi. Tę ostatnią, zewnętrzną torebkę również zamyka się, korzystnie przez zgrzewanie.

Zaletą obecnego wynalazku jest to, że w łatwy sposób uzyskuje się aktywną jednostkę dwu-składnikową. Jej wywarzanie jest raczej łatwe i nie ma potrzeby stosowania prawdziwego układu mieszającego.

Następujące przykłady podano w celu zilustrowania i nie powinny być uważane za ograniczenie wynalazku,

W przykładach tych lepkość Brookfielda mierzono, jak podano poprzednio, na wiskozymetrze Brookfielda, który ma płaską płytkę obracającą się z szybkością 20 obrotów na minutę.

We wszystkich następujących przykładach, sporządzone żele miały tg0 między 0,1 a 1,5.

Przykład 1. Zestaw wykonano przez umieszczenie rozpuszczalnej w wodzie torebki napełnionej materiałem stałym w dużej rozpuszczalnej w wodzie torebce wypełnionej żelem.

Chwastobójczy proszek zawiesinowy zawierający środek chwastobójczy znany jako atrazyna, umieszczono w tak zwanej wewnętrznej torebce (10 g proszku zawiesinowego, którego cząsteczki mają wielkość poniżej 5 mikrometrów).

Ten proszek zawiesinowy wsypano do małej rozpuszczalnej w wodzie torebki z alkoholu poliwinylowego. Materiał ten zamknięto szczelnie z małą poduszką powietrza dla zapewnienia, że torebka będzie pływać.

Drugim środkiem chwastobójczym był 1 litr żelu zawierającego 460 g bromoksynilu (w postaci estru kaprylowego), który przelano do torebki z alkoholu poliwinylowego rozpuszczalnej w wodzie. Do torebki tej dodano również poprzednią torebkę z atrazyną (potem mniejsza torebka wypłynie na powierzchnię żelu). Tę większą torebkę następnie szczelnie zamknięto.

W próbie tej jako folię stosowano laminowaną folię z alkoholu poliwinylowego o grubości 75 mikrometrów. Obie torebki, duża i mała były wykonane z tej folii przez zgrzewanie

Dwie szczelnie zamknięte torebki umieszczono w zbiorniku wypełnionym 20 galonami (75 litrami) twardej wody 342 ppm (zawartość chlorku wapnia i magnezu). Zawartość natychmiast utonęła na dnie zbiornika i zaczęła się rozpuszczać. Po około 1 minucie 28 sekundach zewnętrzna torebka uwolniła małą poduszkę powietrza. Po następnych 15 sekundach atrazyna rozlała się z wodą rozpuszczającą rozpuszczalną w wodzie torebkę dyspergując w postaci zmętnienia w czystej wodzie. Natychmiast po uwolnieniu zwilżalnego proszku

171 364 atrazynowego uruchamiono pompę cyrkulacyjną, żeby zdyspergować zel leżący na dnie zbiornika rozcieńczoną atrazyną. Recyrkulację kontynuowano przez 4 minuty. Następnie cała zawartość zbiornika rozDylono przez dysze rozpylacza. Na filtrach ani na dnie zbiór- X J Λ. S X J nika nie pozostała żadna folia torebki ani produkty.

Przykład 2. Zestaw wykonano przez umieszczenie rozpuszczalnej w wodzie torebki wypełnionej środkiem owadobójczym w postaci żelu w większej rozpuszczalnej w wodzie torebce wypełnionej stałym środkiem owadobójczym w postaci granulek dyspergujących w wodzie.

Folia stosowana w próbie była folią laminowaną z alkoholu poliwinylowego o grubości 75 mikrometrów.

g cypermetrinu w postaci żelu wlano do małej torebki rozpuszczalnej w wodzie zrobionej z alkoholu poliwinylowego. Żel ten zawierał środki powierzchniowo czynne w ilości dostatecznej do spowodowania utworzenia się dyspersji i emulsji zelu po rozcieńczeniu wodą.

1000 g tiodikarbu w postaci granulek dyspergowalnych w wodzie wsypano do dużej torebki a alkoholu poliwinylowego rozpuszczalnej w wodzie. Mniejszą torebkę napełnioną cypermetrinem również do tej dużej torebki napełnionej tiodikarbem w postaci dyspergowalnych w wodzie granulek. Torebkę tę szczelnie zamknięto przez zgrzewanie.

Dużą torbę zjej zawartością wpuszczono do zbiornika wypełnionego 18 galonami (68 litrami) wody o twardości 342 ppm. Ta duża torba pływała po powierzchni wody i zaczęła rozpuszczać się i po około 1,25 minuty zaczęły wypadać z dużej torby małe ilości dyspergowalnych w wodzie granulek. Po dalszych 15 sekundach również mała torebka (wypełniona pyretroidem) uwolniła się z rozpuszczającej się torebki. Ta mała torebka rozpuściła się, pozwalając aby żel wypłynął na powierzchnię wody. Żel ten szybko wymieszał się z wodą jak tylko włączono pompę recyrkulacyjną. Po około 2 dalszych minutach recyrkulowania pływające dyspergowalne w wodzie granulki całkowicie zdyspergowały się w mieszaninie wodnej Nie zaobserwowano żadnego problemu związanego z zatykaniem dyszy lub blokadą sita, bądź z sedymentacją na dnie zbiornika.

W tym przykładzie, granulki dyspergowalne w wodzie jak również proszek zawiesinowy z przykładu 1 pływały z uwagi na zawartość powietrza.

Przykład 3. Zestaw wykonano przez umieszczenie rozpuszczalnej w wodzie torebki napełnionej środkiem chwastobójczym dyspergowalnym w wodzie (sulfonylomocznik) w większej rozpuszczalnej w wodzie torebce wypełnionej bromoksynilem w postaci żelu, podobnym do tego z przykładu 1.

Jako folię w próbie tej stosowano laminowaną folię z alkoholu poliwinylowego o całkowitej grubości 75 mikrometrów.

g chwastobójczego sulfonylomocznika w postaci granulek dyspergowalnych w wodzie zastosowano do napełnienia malej rozpuszczalnej w wodzie torebki z alkoholu poliwinylowego. Następnie torebkę szczelnie zamknięto.

950 ml chwastobójczego bromoksynilu w postaci żelu wlano do większej rozpuszczalnej w wodzie torebki z alkoholu poliwinylowego. Mniejszą torebkę napełnioną sulfonylomocznikiem również umieszczono wewnątrz tej dużej torebki napełnionej żelem z bromoksynilem. Tę dużą torebkę z zawartością następnie zgrzano.

Tę dużą torebkę z zawartością wrzucono do zbiornika z wodą (18 galonów = 68 litrów). Duza torba zatonęła i na dnie zbiornika zaczęła się rozpuszczać. Po około 1,5 minuty uwolniła małą poduszkę powietrzną. Po 12 sekundach mała torebka pełna dyspergowalnych w wodzie granulek sulfonylomocznika pływała na wierzchu powierzchni wody. W przybliżeniu 1 minutę i 2 sekundy później, granulki sulfonylomocznika dyspergowalne w wodzie rozpłynęły się i zdyspergowały w wodzie rozpuszczającej torebke z alkoholu poliwinylowego. Po dodatkowych 17 sekundach dyspergowalne w wodzie granulki zostały zwilżone i zdyspergowane w wodzie. Włączono pompę recyrkulacyjną. Natychmiast w zbiorniku wody żel został wymieszany z sulfonylomocznikiem. Mieszaninę

171 364 rozpylano przez dysze i końcowa kontrola nie wykazała żadnej sedymentacji na dnie zbiornika ani zatykania się dysz i filtrów.

Przykład 4. Zestaw wykonano przez umieszczenie rozpuszczalnej w wodzie nnai /-»ua rm rriArllriam Vzl\U IV 1 j-111 O1VU1V1V111 i /4 iLlw u . . .. ττ rm V/JVZ-j 111 „7 linci lzP^7Q ) < »* Ob 1”» «» £Λ

W W 1γ LUILUUU rozpus

CVZO111 ^VJ w wodzie wypełnionej stałym środkiem owadobójczym w postaci granulek dyspergowalnych w wodzie.

Jako folię w próbie tej stosowano laminowaną folię z alkoholu poliwinylowego o całkowitej grubości 75 mikrometrów.

g emulgowanego koncentratu cypermetrmu (406 g pyretroidu na litr) wlano do małej rozpuszczalnej w wodzie torebki zrobionej z alkoholu poliwinylowego. Materiał ten szczelnie zamknięto tuż przy poziomie cieczy dla usunięcia możliwie najwięcej zatrzymanego powietrza.

1200 g zawiesinowego proszku karbarylowego (80% karbarylu w proszku) przelano do dużej rozpuszczalnej w wodzie torebki z alkoholu poliwinylowego. Mniejszą torebkę wypełnioną cypermetrinem również dodano do dużej torebki wypełnionej karbarylowymi granulkami dyspergowalnymi w wodzie. Tę dużą torebkę zamknięto szczelnie przez zgrzewanie.

Dużą torebkę z jej zawartością wrzucono do zbiornika wypełnionego 18 galonami wody (twardość: 342 ppm). Ta duża torebka pływała na powierzchni wody. Torebka ta zaczęła się rozpuszczać i po około 1 minucie 24 sekundach zawartość jej uwolniła się łącznie z małą torebką (wypełnioną pyretroidem). Ta mała torebka zaczęła rozpuszczać się w mętnej mieszaninie wodnej. Po 1 minucie 10 sekundach ciecz przerwała torebkę i rozcieńczyła się wodą. Włączono pompę recyrkulacyjną i materiały szybko wymieszały się w zbiorniku.

Zawartość rozpylono przez dysze i końcowa kontrola nie wykazała żadnej sedymentacji na dnie zbiornika ani zatykania lub pozostałości na dyszach i filtrach.

Fig. Z Fig.2.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz.

Cena 4,00 zl

Claims (23)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Zestaw niebezpiecznych środków umieszczonych w co najmniej jednej wewnętrznej, rozpuszczalnej lub dyspergowalnej w wodzie torebce oraz w zewnętrznej, rozpuszczalnej lub dyspergowalnej w wodzie torebce, zawierającej wewnętrzną torebkę lub torebki wraz z jej lub ich zawartością, znamienny tym, że pierwszy niebezpieczny środek, korzystnie stanowiący środek agrochemiczny, umieszczony jest w co najmniej jednej wewnętrznej torebce, a drugi niebezpieczny środek, korzystnie stanowiący środek agrochemiczny i różny od pierwszego niebezpiecznego środka, umieszczony jest w zewnętrznej torebce, przy czym co najmniej jeden z niebezpiecznych środków jest w postaci nie wodnej cieczy lub w postaci organicznego żelu oraz, że materiały ścianek wewnętrznej torebki lub torebek oraz zewnętrznej torebki są takie same i są całkowicie rozpuszczalne lub dyspergowalne w wodzie w temperaturach poniżej 35°C, przy czym ewentualnie cały zestaw umieszczony jest w następnym, nierozpuszczalnym w wodzie pojemniku.
2. 2. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, że oba niebezpieczne środki stanowią środki z grupy obejmującej środki ochrony roślin, środki szkodnikobójcze, owadobójcze, grzybobójcze, chwastobójcze, roztoczobójcze, nicieniobójcze, regulatory wzrostu roślin oraz odżywki roślin.
3. 3. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że niebezpieczne środki umieszczone w wewnętrznej torebce lub torebkach oraz umieszczone w zewnętrznej torebce są niekompatybilne.
4. 4. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w zewnętrznej torebce umieszczona jest jedna lub dwie wewnętrzne torebki, a korzystnie jedna wewnętrzna torebka.
5. 5. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że niebezpieczne środki są w postaci koncentratów.
6. 6. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w torebkach umieszczone są niebezpieczne środki o stężeniu 0,5-80% wagowych niebezpiecznej substancji czynnej.
7. 7. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w torebkach umieszczone są niebezpieczne środki w postaci stałej i/lub ciekłej i/lub żelu.
8. 8. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że środek agrochemiczny, umieszczony w co najmiej jednej torebce, jest wpostaci zwilżalnego proszku lub dyspergujących się w wodzie granulek.
9. 9. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zewnętrzna torebka albo z jej pełną zawartością albo zawierającą tylko niebezpieczny środek, znajdujący się na zewnątrz wewnętrznej torebki, ma ciężar właściwy powyżej 1 g/cm³, zaś wewnętrzna torebka z jej zawartością ma ciężar właściwy poniżej 1 g/cm³.
10. 10. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zewnętrzna torebka albo z jej pełną zawartością albo zawierająca tylko niebezpieczny środek znaiduiący się na zewnątrz wewnętrznej torebki, ma ciężar właściwy poniżej 1 g/cm'¹, zaś wewnętrzna torebka, z jej zawartością, ma ciężar właściwy powyżej 1 g/cin'¹.
11. 11. Zestaw według zastrz. 1, znamienny tym, że co najmniej jeden z niebezpiecznych środków stanowi niewodną ciecz, która jest roztworem lub dyspersją lub emulsją w rozpuszczalniku organicznym.
12. 12. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że stosunek wagowy środków agrochemicznych zawartych, odpowiednio, w zewnętrznej torebce i w wewnętrznej torebce lub torebkach jest w zakresie 10% stosunku stosowanych dawek substancji czynnych zawartych, odpowiednio, w zewnętrznej torebce i w wewnętrznej torebce lub torebkach
13. 13. Zestaw według zastrz. 1 albo 12, znamienny tym, że stosunek objętościowy zewnętrznej torebki do wewnętrznej torebki wynosi powyżej 1,5:1.

    171 364
14. 14. Zestaw według zastrz. 13, znamienny tym, że stosunek objętościowy zewnętrznej torebki do wewnętrznej torebki wynosi powyżej 2:1.
15. 1 5 Zestaw według zastrz 1 albo 2, znamienny tym, że co naimniei jeden niebeznieczny środek jest w postaci organicznego żelu o lepkości 600 - 30 000 mPa· s.
16. 16. Zestaw według zastrz. 15, znamienny tym, że niebezpieczny środek stanowi zel organiczny o lepkości 1000 - 12 000 mPa· s.
17. 17. Zestaw według zastrz. 16, znamienny tym, że niebezpieczny środek stanowi żel organiczny o lepkości 1000 - 5000 mPa· s.
18. 18. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że co najmniej jeden z niebezpiecznych środków jest w postaci żelu organicznego posiadającego różnicę fazową 0 między regulowanym naprężaniem ścinającym a uzyskiwanym odkształceniem przy ścinaniu taką, że tg (0) jest mniejszy lub równy 1,5.
19. 19. Zestaw według zastrz. 18, znamienny tym, że różnica fazowa 0 między regulowanym naprężeniem ścianającym a uzyskiwanym naprężeniem ścianającym jest taka, że tg (0) jest mniejszy lub równy 1,2.
20. 20. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że co najmniej jeden z niebezpiecznych środków jest w postaci cieczy o lepkości Brookfielda 100 - 30 000 mPa· s.
21. 21. Zestaw według zastrz. 20, znamienny tym, że niebezpieczny środek stanowi ciecz o lepkości 1000 - 30 000 mPa· s.
22. 22. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że w wewnętrznej torebce umieszczony jest znacznik.
23. 23. Zestaw według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że zewnętrzna torebka jest napełniona do co najmniej 60% pojemności, ale nie jest wypełniona do całkowitej pojemności.