3 — IO, 13-IS; Znany jest sposób otrzymywania cyny z imaterjalu, zawierajacego tlenek cyny, przez redukcje stalemi, coeklemi lub gazowemi srodkami iredukcyjnemii bez stapiania su¬ rowca. W sposobie tym unika sie dodawa¬ nia do zawierajacego cyne surowca np. zuz¬ la lub materjalów, tworzacych zuzel. Jed¬ nakze okazalo sie, ze iz jednej isitrony wy¬ dajnosc cyny, otrzymywanej w ten sposób, jest bardzo niekorzystna, a z drugiej zbyt wiele subtelnie rozdrobnionej cyny pozo¬ staje w mestopionyim materjale. Z tego po¬ wodu próbowano w tym przypadku, zwla¬ szcza przy stosowaniu gazowych srodków redukcyjnych w piecach obrotowych, stoso¬ wac dodatkowo srodki w celu zwiekszenia wydajnosci cyny. Tego rodzaju srodki po¬ legaly np. na zwiekszeniu cisnienia, wywie¬ ranego na poddawany redukcji subtelnie rozdrobniony metal, badz na nadawaniu la¬ dunkowi pieca wiekszej wysokosci lub na dodawaniu ido ladunku kul, pretów lub tym podobnych przedmiotów. Jednak i ten spo¬ sób nie nadawal sie do uzytku, gdyz nie mozna bylo zupelnie, lub prawie zupelnie osiagnac zamierzonego celu w dostatecznym/ stopniu, a to z tego powodu, ze skutkiem te¬ go rozcienczano zbytnio ladunek pieca, przez co wlasciwie niczem nie zmieniano dawnych sposobów i nie powiekszano wy¬ dajnosci. Prócz tego, w przypadku stosowa¬ nia ciezkich kul lub pretów z zelaza, za¬ chodzila niekorzystna mozliwosc powsta¬ wania stopów zelazo-cynowych trudnychdo zastosowania, Tworzenia sie tych stopów :j, ^$e* ranika sie równiez w innym znanym "*^sposobie, WfeSfymiw kotlinie z zelazo-cy- ny przerzucano grabiami mieszanine zawie¬ rajacego cyne materjalu i srodka redukcyj¬ nego, a zredukowana cyne filtrowano na¬ stepnie przez ów stop zelazo-cynowy; Prócz tego sposób ten posiada te wielka niedo¬ godnosc, ze przebieg redukcji i wydziela¬ nie cyny jest bardzo wolny, skutkiem czego nalezy stosowac bardzo duze piece. Opiera¬ jac sie na obserwacji, ze oddzielanie cyny podczas redukcji bez stapiania ladunku na¬ potyka wielkie trudnosci, w innym znanym sposobie zaniechano wogóle oddzielanie cy¬ ny z ladunku podczas redukcji i zastosowa¬ no otrzymywanie subtelnie rozdrobnionej w ladunku zredukowanej cyny na drodze chemicznej. Chemiczne traktowanie jest jed¬ nak zwiazane z duzemi kosztami, które czy¬ nia ten sposób nieekonomicznym, gdyz o- trzymywanie soli cyny, do czego wlasnie prowadzi droga chemiczna zastapiono w miedzyczasie innemi bardziej korzystnemi sposobami (sposób otrzymywania soli cyny przy odcynowywaniu blachy pobielanej).Wedlug niniejszego wynalajzku otrzymu¬ je sie cyne z materjalu zawierajacego jej tlenek, równiez unikajac stapiania ladunku.Wedlug wynalazku materjal traktuje sie np. w taki sposób w piecu bebnowym lufo obrotowym, ze cyne poddaje sie kolejno pro¬ cesowi redukcji i oddzielenia. Sposób pole¬ ga na tern, ze wykorzystuje sie, w celu przy¬ gotowania maiterjalu, róznice sily przylega¬ nia metalu i ladunku do siebie oraz do scian pieca i stale wzrastajaca podczas pro¬ cesu róznice ciezaru wlasciwego ladunku i cyny metalicznej, Materjal zmieszany ze stalym srodkiem redukcyjnym, takim jak wegiel lub koks; doprowadza sie np. w sposób ciagly do pie¬ ca. W pierwszej czesci pieca nastepuje pod¬ grzewanie ladunku, który w tym stanie przechodzi do strefy redukcyjnej, w której czesc zredukowanej cyny wyplywa dzieki pochyleniu osi pieca. Inna czesc zreduko¬ wanej cyny pozostaje w ladunku w postaci subtelnie rozdrobnionej zawiesiny, podczas gdy reszta, jeszcze dosc znaczna, pozostaje jeszcze niiezirediukowana na metal.W celu wydobycia z ladunku zawartej w nim cyny w postaci subtelnie irozdrobnio- nego metalu i tlenków, umieszcza sie we¬ dlug wynalazku w piecu obrotowym za stre¬ fa redukcyjna strefe rozdzielania, zajmujaca up. ^4 do % dlugosci pieca. Przez te strefe przeplywa zredukowana metaliczna cyna, stopiona w strefie redukcyjnej, z szybkoscia znacznie wieksza, niz szybkosc przesuwu la¬ dunku tylko czesciowo uwolnionego od me¬ talu. Skutkiem tego, ze niestopiony surowiec staje) sie coraz ubozszy w cyne, nastepuje jednoczesnie staly wzrost jego sily przylega¬ nia do scian pieca, skutkiem czego obrotowy ruch pieca pociaga go za soba coraz bar¬ dziej i unosi do góry. W ten sam sposób dziala zmniejszenie sie ciezaru wlasciwe¬ go ladunku pieca skuitkiem czesciowego wy¬ dzielenia cyny.Zjawiska, które poteguja w strefie roz¬ dzielania przyleganie czesciowo uwolnione¬ go od metalu ladunku do scian piefca, po¬ woduja jednoczesnie zimniejszenie sily przy¬ legania subtelnie rozdrobnionej cyny do la¬ dunku. Rozdrobniona cyna usiluje skutkfiem tego coraz bardziej przedostawac sie po¬ przez ladunek do najnizszych czesci piecA, gdzie spotyka strumien uprzednio wydzie* lonej cyny metalicznej, i laczy sie z nia.Zmniejszenie zawartosci suibbelnia rozdrob¬ nionej cyny w ladunku powoduje jednocze¬ snie dokladniejsze stykanie sie zawieraja¬ cego jeszcze tlenek cyny materjalu ze sta¬ lym srodkiem redukcyjnym, przez co co¬ raz wieksze ilosci tlenku cyny zostaja zre¬ dukowane i wydzielone z ladunku, skut¬ kiem rozdzielajacego dzialania trzeciej stre¬ fy pieca obrotowego.Redukujace dzialanie w -strefie rozdzie¬ lajacej mozna jeszcze bardziej powiekszyc.W tym celu badz dodaje sie do ladunku — 2 —znaczny nadmiar stalego srodka redukcyj¬ nego, przez co wraz ze stopniowem wydzie¬ laniem sie cyny wzrasta stosunek „ciezaru srodka redukcyjnego do ciezaru ladunku", badz uzyskuje sie ten sam skuteik przez do¬ datkowe wprowadzanie stalych lub cieklych srodków redukcyjnych dopiero do strefy rozdzielania, a nie jak uprzednio, od po¬ czatku. Wreszcie mozna równiez polepszyc redukujace dzialanie wegla, koksu lub po¬ dobnych srodków, np. pnzez podwyzszenie temperatury iroboczej. Przez polepszenie redukcji w tej strefie przeprowadza sie w stan metaliczny i te cyne, która dotychczas nie poddawala sie redukcji. Pnzy odpowied¬ nim doborze i zastosowaniu tych srodków mozna otrzymywac z latwoscia u wylotu pieca ladunek wolny od cyny oraz usuwac z pieca wieksza czesc zawartej w materjale cyny w okreslonej postaci, np. w stanie cie¬ klym.Wedlug wynalazku wysokosc ladunku, przynajmniej w strefie rozdzielania, stosu-, je sie najkorzystniej bardzo mala, np. w piecu obrotowym, dlugosci 20 metrów prze¬ rabia sie w ciagu 34 godzin 20 — 40 tonn suirowca. Wysokosc lodunku wynosi wów¬ czas 20 — 40 cmi i nie powinna przekraczac 25 cm. Okazalo sie mianowicie zupelnie nie¬ spodziewanie, ze cyna wydziela sie najle¬ piej z ladunku surowca niewielkiej wysoko¬ sci.Wydzielania zredukowanego metalu z ladunku oraz redukcje metalu mozna na¬ stepnie polepszyc w ten sposób, ze zwieksza sie dzialanie róznicy sily przylegania zre¬ dukowanego metalu do pozostalego ladun¬ ku i do scian pieca lub róznice ciezarów wlasciwych zredukowanego metalu i ladun¬ ku, albo obie te wlasnosci jednoczesnie, przez dostoisowanie (rozmiarów pieca (dlu¬ gosci i srednicy, pochylenia, rodzaju obmu¬ rowania) lub ilosci obrotów albo wysokosci warstwy ladunku lub temperatury [roboczej, albo niektórych lub wszystkich z wymienio¬ nych czynników do wlasnosci ladunku i wy¬ twarzania zuzla w kazdym poszczególnym przypadku. Zapomoca kilku prób mozna z latwoscia stwierdzic wedlug zasad wynalaz¬ ku, najkorzystniejisze warunki dla kazdego materjalu.Skoro z pewnych wzgledów, np. przy nieudanych zaladowamiach pozostalosci la¬ dunku nie sa dostatecznie odcynowane, wówczas metal, zawarty w ladunku uwol¬ nionym przewaznie od cyny, wydobywa sie przez dalsze odcynowanie, np. zapomoca mokrych sposobów mechanicznych, lub po uikonczonem wydizielaniiu cyny stapia sie po¬ zostalosci ladunku w piecu obrotowym. Do przerobu tego rodzaju pozostalosci mozna równiez stosowac sposoby, w których zacho¬ dzi przedmuchiwanie lub uzywa isie piece szybowe.Nie jest konieczne aby laduneik zawie¬ ral jako dajacy sie zredukowac metal tylko cyne, gdyz wynalazek mozna równiez sto¬ sowac z korzyscia do taJkiich surowców, któ¬ re oprócz cyny zawieraja równiez podobne metale, np. olów, antymon, bizmut lub la¬ twiej lotne metale jak cynk, kadm, arsen lub podobne. W tym przypadku prócz cyny redukuje sie oczywiscie wedlug nowego sposobu i te metale w piecu obrotowym.Trudniej lotne metale, jak olów, antymon lub podobne, zachowuja sie w zasadzie taik, jak cyna. Z latwiej lotnych metali (cynk, kadm lub podobne) stapia sie z cyna tylko czesc zredukowanego metalu. Pozostala czesc, której ilosc zalezy od charakteru me¬ talu i danych warunków pieca, ulatnia sie ii uchodzi z pieca wraz z gazami piecowemn.W pewnych przypadkach, lezeli to jest po¬ zadane, mozna przeprowadzac pewna ilosc towarzyszacych cynie metali do pozostalo¬ sci.Ulatniajace sie metale moga byc otrzy¬ mywane zaleznie od budowy pieca i prowa¬ dzenia materjalu w postaci tlenków lub czesciowo w postaci metalicznej. Równiez i czesciowego ulatniania sie cyny, olowiu lub podobnych metali nie zawsze udaje sie unik- — 3 —nac bez pomocy specjalnych srodków wska¬ zanych ponizej.Piec zaopatruje sie, np. w zwykly spo¬ sób ma koncu wylotowym lub wlotowym, w palenisko olejowe, pyloweglowe lub podob¬ ne. Prócz bezposredniego ogrzewania ladun¬ ku gazami spalinowiemi mozna równiez sto¬ sowac ogrzewanie zewnetrzne lub elektrycz¬ ne w najroztmaitszych postaciach lub pola¬ czeniach.Przy ogrzewaniu bezposredniiem stosuje sie palnik lub palniki z, plomieniem obojet¬ nym lub redukujacym, W tym przypadku pewien nadmiar powietrza jest nieszkodli¬ wy. Mianowicie W piecu obrotowym spalaja sie stale, dodane do ladunku, srodki reduk¬ cyjne z tlenem gazów spalinowych tak, iz równiez i w tych przypadkach panuja wa¬ runki redukcyjne nietylko wewnatrz ladun¬ ku, lecz i w przestrzeni gazowej nad ladun¬ kiem, wpoblizu palnika. Spalanie czesci srodka redukcyjnego nadmiarem powietrza jest korzystne i z tego powodu, ze srodek ten staje sie przez to ozynniejszy, to jest latwiej wspóldziala przy redukcji.Redukujace srodowisko w piecu mozna spotegowac przez dodanie gazowych lub cieklych palnych materj-alów, Te dodatki moga jednoczesnie zastepowac czesc stale¬ go srodka redukcyjnego. Prócz tego mozna stworzyc silnie redukcyjne srodowisko w piecu zapomoca innych srodków, np. przez czesciowe opalenie srodka redukcyjnego tle¬ nem lub wzbogaconem w tlen powietrzem albo tez w inny znany sposób, polegajacy na oslabieniu warunków powstawania dwu¬ tlenku wegla i polepszeniu warunków po¬ wstawania tlenku wegla.Skoro w piecu panuje atmosfera wolna od tlenu i dwutlenku wegla, wówczas ulat¬ niajaca sie metale, towarzyszace w ladunku cynie, np. cynk lub podobne, usuwa sie z pieca w postaci metalicznej. Te pary me¬ tali mozna równiez skraplac i dalej przera¬ biac po utlenieniu.Piece nalezy zamykac mozliwie szczel¬ nie, aby w ten sposób calkowicie opanowac i dowolnie regulowac sklad atmosfery gazo¬ wej pieca. W pewnym miejscu pieca obro¬ towego, najkorzystniej wpoblizu jego kon¬ ca wylotowego, umieszcza sie skrzynie do zbierania zredukowanego metalu, o ile ten ostatni ma byc od czasu do czasu wypu¬ szczony. W tym celu mozna odpowiednio zmniejszyc srednice otworu wylotowego, zapomoca pierscieniowej wkladki z mate- rjalm ogniotrwalego. Do wypuszczania cyny sluzy jeden lub pare otworów wylotowych, przez które cyna splywa do trzona pieco¬ wego. Mozna równiez stosowac piec obro¬ towy, np. rozszerzajacy sie w koncu wyloto¬ wym. Pozostalosci po redukcji usuwa sie w zwykly sposób, stosowany przy tego rodza¬ ju utlenianiu, o ile nie stapia sie, jak to po¬ przednio opisano, resztek ladunku w koncu pieca.Aczkolwiek w wielu przypadkach jest bardzo korzystne, co stanowi zreszta szcze¬ gólna zalete sposobu wedlug wynalazku, iz do ladunku oprócz srodków redukcyjnych nie dodaje sie zadnych dodatków, to jednak tworzenie malych ilosci latwo cieklego zuz¬ la posiada jeszcze inne szczególne dziala¬ nie. Tworzenie zuzla wywoluje sie odpo¬ wiednim dodatkiem zuzla lub takich mate- rjalów, tworzacych zuzel, jak soda, szklo wodne, boraks lub podobne, albo przez do¬ datek mieszaniny tych materjalów, przy- czem posiada ono szczególnie korzystne znaczenie skoro ladunek nie zawiera lub prawie nie zawiera, materjalu plynnego lub gdy chodzi' o zmiane sily przylegania la¬ dunku do scian pieca obrotowego wedlug wynalazku. Stosowana ilosc latwo plynnego zuzla moze byc bardzo mala, gdyz wystar¬ cza np. bardzo czesto dodlatek 1,3% zuzla lub okolo 5% sody. Latwo plynny zuzel po¬ zostaje czesciowo w niestopionym ladunku i zmienia w pozadany sposób jego przyle- ganie do scian pieca oraz do zredukowanej i jeszcze subtelnie rozdrobnionej cyny. In¬ na czesc zuzla plynie jednak po cynie szyb- — 4 —ciej ku wylotowemu koncowi pieca,chro* niaccyfte, o ile nie jest ona dostatecznie po- kryta ladimkiem, ©med wszelkim niepoza¬ danym wply^ gazów piecowych lub lot¬ nego popiiolu, W ten sposób mozna np; usu¬ nac szkodliwe dlzialanie siairki, zawartej w gazach piecowych lub w ladunku, na proce- sy iredyLcji lub utleniajace dzialanie gazów ipieoowych. Jednoczesnie chroni sie metal przed parowaniem. Przez dodatek odipo^ wiednich Hiaterjalów, np. sody, zmniejsza sie równiez straty mechaniczne, powstale przez tworzenie pyto w piecu, zwlaszcza przy pirzerabliamiiu materjalu sprosizkowane- go lub drobnoziarnistego, przyczem pewne dodatki stosuje sie równiez w postaci (roz¬ tworów, tak. ladunek mozna wprowadzac do pieca np* po upirzedniem ugnieceniu gó z roztworem sody lub podobnym. Prócz tego dodatek np. sody, której ilosc dobiera sie odpowiednio do skladu danego materjalu, podawanego przerobowi droga doswiadcze¬ nia, izwieksza wydajnosc metalu.Materjaly, dodawane do ladunku, nie powinny zawierac zelaza, a to w celu u- niknieoia powstawania w piecu stopów ze- lazo-cynowych.Jako stale srodki redukcyjne stosuje sie np. koks i wegiel. Nadmiar stosowanego srodka redukcyjnego uzaleznia sie oczywi¬ scie do ogrzewania pieca. Skoro piec ogrze¬ wa sie np. bezposrednio zapomoca paleni¬ ska olejowego lub pylóweglowego, wówczas db ladunku, skladajacego sie z mieszaniny tlenków, idodaje sie 35 — 50% koksu lub chudego wegla. Okazuje sie przytem, ze du¬ zy nadmiar srodków redukcyjnych nietylko polepsiza sama redukcje, lecz równiez wply¬ wa korzystnie w sposób czysto mechanicz¬ ny na splywanie cyny, Otrzymana cyne przerabia sie dalej, za¬ leznie od ilosci stopionych z nia skladni¬ ków, np. w zwykly sposób na metal do lu¬ towania albo tez na czysta cyne przez frak¬ cjonowane wytapianie lub zapomoca elek¬ trolizy. Skoro w sposobie wedlug wynalaz¬ ku powstaja lotne tlenki, niezaleznie od te¬ go czy zawieraja one prócz cynku jeszcze inne metale* np. cyne lub olów, mozna je przerobic na cynk metaliczny w piecu mu¬ flowym lub elektrycznym. Przed wprowa¬ dzeniem tego tlenku do pieca muflowego, poddaje sie go, zwlaszcza jesli zawiera on jeszcze dosc duza ilosc siarki, swiezeniu lub tez zarabia taklemi srodkami1 uplynniajajce- mi, jak soda, szklo wodne, boraks i wegiel redukcyjny. Alkaliczne dodatki zapobiega¬ ja równiez przy redukcji cynku jednocze^ snemu ulatnianiu sie cyny lub olowiu. Tlen¬ ki metali nielotnych przemieniaja sie rów¬ niez w metal podczas redukcji cynku, przy¬ czem metail ten pozostaje w resztkach pie¬ cowych w postaci ziarn lub nawet wiekszych brylek. Z resztek pozostalych w piecu mu¬ flowym mozna wydobywac metal w taki sam sposób, jak to opisano uprzednio w przypadku przerobu jresiztek po redukcji w piecu obrotowym.Sposób wedlug wynalazku mozna rów¬ niez zastosowac db surowców, zawieraja-. cych takie metale, jak olów, baizmut lub an¬ tymon i calkowicie lub czesciowo wolnych od cyny. W przeciwienstwie do znanych sposobów, stosowanych w piecach obroto¬ wych, otrzymuje sie wedlug» wynalazku znacznie lepsza wydajnosc metalu oraz u- bozsze w metal resztki piecowe. Skoro te surowce zawieraja równiez latwo lotne in¬ ne metale, jak cynk, kadm lub podobne, to oczywiscie ulatniaja sie one w postaci tlen-- ków lub par metalu; sposób wytapiania za¬ wierajacego cyne surowca wedlug wynalaz¬ ku posiada wogóle liczne zalety, które prze¬ jawiaja sie równiez w mniejszym lub wiek¬ szym stopniu' przy przerobie tych innych su¬ rowców.Jesli nawet w pewnych przypadkach mozna nie brac pod uwage niewielkiej za* wartosci siarki w ladunku, to tern niemniej w innych przypadkach izachodzi koniecz¬ nosc obnizenia zawartosci siarki w ladunku surowca i wtedy nalezy .poddac ten ostatni, — 5, —w celu usuniecia zbyt wielkiej zawartosci siarki, procesowi {prazenia.Przy przerobie ubogiego w cyne lub wolnego od cyny surowca mozna równiez uniknac wyprazania1 go w -ten sposób, ze traktuje sie go przed redukcja wiiazacemi lub usuwajacemi siarke materjalami. W tym przypadku w piecu znajduje sie przed strefa redukcyjna strefa reakcyjna.Jako unieszkodliwiajace siarke dodatki stosuje sie, zamiast sody lub prócz sody lub podobnych materjalów, zwiazki tlenowe metali ziem alkalicznych lub tez metali pod¬ dawanych redukcji, zas [przy przerobie wol¬ nego od cyny lub ubogiego w cyne surow¬ ca — zwiazki metali grupy zelaza albo ze¬ lazo metaliczne lub podobne materjaly. Ja¬ ko srodek redukcyjny stosuje sie, jak po¬ przednio, wegiel w dowolnej postaci, jednak w pewnych przypadkach jako srodek re¬ dukcyjny dziala równiez siarka zawarta w surowcu, której ilosc mozna zwiekszyc przez dodawanie zawierajacych siarke ma¬ terjalów.Skoro przerabia sie np. zawierajaca o- lów i cynk rude siarczkowa, zawierajaca, lub nie zawierajaca skale plonna, ewentual¬ nie w postaci roztworu, wówczas do surow¬ ca dodaje sie np. wapno lub prazanke piry¬ towa. Mieszanine rudy, dodatku i stalego srodka redukcyjnego, np. mialu koksowego lub chudego wegla, wprowadza sie w zwykly sposób do pieca obrotowego. Gazy ogrzew¬ cze, plynaoe przez piec obrotowy ogrzewaja na poczatku ladunek. Po dostatecznem o- grzaniu zachodzi reakcja siarki z dodatka¬ mi w ten sposób, ze nastepuje czesciowe u* lotnienie sie siarki oraz czesciowe zwiaza¬ nie jej z dodatkami. Jednoczesnie zachodzi czesciowe utlenienie rudy olowianej, przy- czem olów wydziela sie w postaci metalicz¬ nej, czesciowo przez przemiane pod wply¬ wem zawartych jeszcze w surowcu siarcz¬ ków.W tej strefie reakcyjnej zachodzi rów¬ niez do pewnego stopnia ulatnianie sie cyn¬ ku. Ulatnianie sie cynku wzmaga sie po przereagowaniu siarki, a wiec wówczas gdy, po usunieciu siainki lub unieszkodliwieniu jej zapomoca chemicznego zwiazania, ladu¬ nek przeprowadza sie ze strefy reakcyjnej do strefy redukcyjnej, w której staly sro¬ dek redukcyjny dziala w silnym stopniu na powstale w strefie reakcyjnej tlenowe zwiazki cynku i olowiu. Metal zredukowa¬ ny juz w strefie reakcyjnej wyplywa z niej poprzez strefe redukcyjna i strefe rozdzie¬ lajaca ku koncowi wylotowemu pieca. W ten sposób metal chroni sie przed powtór- nem utlenieniem zapomoca warstwy surow¬ ca, a prócz tego polepsza sie w strefie re¬ dukcyjnej i rozdzielajacej oddzielanie wy¬ dzielonych kuleczek metalu z pozostalosci.Przeprowadzanie rudy przez kolejne strefy pieca oraz przeplyw strumienia me¬ talu pod warstwa ladunku powoduja szyb¬ kie wydobywanie sie wydzielonego metalu z ladunku oraz calkowity przebieg chemicz¬ nych i mechanicznych procesów otrzymy¬ wania metalu.Zamiast wymienionych dodatków lub oprócz tych dodatków mozna równiez sto¬ sowac tlenki olowiu albo tez zawierajace cynk tlenki olowiu, gdyz reaguja one rów¬ niez z surowcem ladunku unieszkodliwiajac zawarta w nim sianike bez zaklócania pro¬ cesu piecowego.W szczególnych przypadkach, przy du¬ zej zawartosci siarczku olowiu, w ^wolnym od cyny lub bardzo ubogim w cyne surow¬ cu, siarka wchodzaca w sklad siarczków moze w pewnych warunkach zastepowac srodek redukcyjny, przez przemiane siarcz¬ ku olowiu z tlenkiem olowiu lub siarczanem olowiu, powstajacym podczas procesu. Za¬ klada sie przytemt, ze atmosfera pieca nie jest zbyt utleniajaca oraz, ze utrzymuje sie wlasciwe temperatury.Do ladunku mozna oczywiscie dodawac specjalnie siarke w znanej postaci, dziala¬ jaca równiez w ten sam sposób.Dodatków i srodka redukcyjnego nie na¬ lezy wprowadzac do pieca razem z surow- 6 —-cem, zas strefowy sposób pracy pieca obro¬ towego polepsza sie wedlug wynalazku je¬ szcze bardziej przez to, ze srodek reduk¬ cyjny, np. w postaci mialu lub pylu kokso¬ wego, wprowadza sie w taki1 sposób do pie¬ ca, np, wdmuchuje, ze dziala on zasadniczo dopiero podczas reagowania siarki, lub pod sam koniec tej reakcji, to jest dopiero w strefie redukcyjnej. W taki sam sposób mozna dodawac oddzielnie do surowca traktowanego w piecu, wymienione dodatki tak, iz ladunek ogrzewa sie w piecu zanim zostaje zmieszany z dodatkiem. Z ogrzewa¬ niem laczy sie równiez czesciowe utlenia¬ nie materjalu. Wiazace lub odpedzajace siarke dzialanie 'dodatku mozna równiez wywolac przez to, ze przed wprowadzeniem ladunku do pieca obrotowego poddaje sie go czesciowemu prazeniu, które wykonywa sie w ten sposób, ze powoduje ono pozada¬ ny wlasciwy stosunek tlenku metalu do je¬ go siarczku. Do tak potraktowanego wstep¬ nie surowca mozna oczywiscie dodawac na¬ stepnie inne dodatki.Sposób mozna równiez odwrócic, to jest traktowac zamiast surowca siarczkowe¬ go materjal tlenkowy, przyczem niezbed¬ na ilosc siarki dodaje sie nastepnie do la¬ dunku w postaci' zawierajacych siarke do¬ datków, np. siarczków otrzymywanego me¬ talu lub innych odpowiednich siarczków.Pnizy wprowadzaniu strefowein surowca, dodatków i srodka redukcyjnego do pieca czesto jest korzystnie umiescic palenisko w miejscu zasilania, przez co surowiec ogrze¬ wa sie szybko i co odpowiednio przyspiesza rozpoczecie sie reakcjS; prócz tego ogrze¬ wanie mozna wykonywac w ten sposób, aby swiezo doprowadzony surowiec stykal sie z gazami piecowemi, zawierajacemi jeszcze pewna ilosc tlenu. Skutkiem tego nastepuja egzotermiczne reakcje tlenu z rozmaitemi skladnikami ladunku, które nietylko powo¬ duja zaoszczedzenie paliwa, lecz równiez sprzyjaja przebiegowi reakcji ladunku pie¬ ca.Do wylozenia pieca mozna z korzyscia stosowac np. zwykla cegle ogniotrwala, któ¬ ra w tych warunkach posiada dostateczna trwalosc, poniewaz proces nie wymaga sto¬ sowania zbyt wysokich temperatur. Na ob* murowanie moga tedy niszczaco dzialac tyl¬ ko skladniki ladunku, tworzace z tworzywem obmurowania latwo plynny zuzel. Tej moz¬ liwosci niszczenia obmurowania i tworzenia sie zuzla zapobiega sie w ten sposób, iz do wykladania pieca stosuje sie ten sam mate¬ rjal, który poddaje sie w procesie trakto¬ waniu, np. w postaci cegielek z tlenku cyny i lepiszcza lub tez srodek redukcyjny, np. cegly weglowe.Piec mozna równiez zaopatrzyc w ob¬ murowanie strefowe, to jest obmurowanie poszczególnych stref wykonywac temi sa- memi materjalami, jakie glównie w danej strefie reaguja.Strefe reakcyjna mozna np. wylozyc srodkiem reakcyjnym np. dolomitem, a stre¬ fe redukcyjna obmurowac srodkiem reduk¬ cyjnym up. ceglami weglowemi. Do wykla¬ dania strefy rozdzielania stosuje sie np. ce¬ gly weglowe lub ksztaltki z poddawanego redukcji materjalu lub ze znanego ognio¬ trwalego tworzywa. Skoro oprócz metalu maja byc równiez stapiane pozostalosci, wówczas strefe stapiania u wylotu pieca wy¬ konywa sie z poddawanego redukcji mate¬ rjalu lub innego obojetnego tworzywa.Jesli surowiec zawiera cynk, wówczas przechodzi on czesciowo do cieklego meta¬ lu, tworzac krysztaly mieszane; zjawisko to mozna wykorzystac do przeprowadzania w piecu oczyszczania stopionego metalu, zwla¬ szcza cyny, wzglednie jej stopów. Jesli pro¬ ces prowadzi sie w ten sposób, ze cynk, za¬ warty w ladunku lub dodawtany oddzielnie, np. jako tlenek lub ruda cynkowa, przecho¬ dzi do otrzymywanego w cieklej postaci me¬ talu, to wówczas okazuje sie, ze jednocze¬ snie z nim obecne szkodliwe metale, jak miedz, nikiel, arsen lub podobne oraz me¬ tale szlachetne, zupelnie lub tylko nieznacz-nie przechodza do cieklego metalu. Miano¬ wicie cynk tworzy z metalami szlachetnemi, jak równiez z miedzia, niklem, arsenem lub podobnemi — zwiazki, stale roztwory lub tfuidno lopliwe krysztaly imieszane. Te me¬ tale pozostaja glównie w (resztkach pore- dukcyjnych, z których otrzymuje isie je zna- nemi .sposobami. Pinzez wytapianie pozosta¬ losci po procesie w piecu obrotowym we¬ dlug wynalazku moznatminac, dzieki za¬ wartosci cynku w metalu, ostatnie resztki tych szkodliwych zanieczyszczen, do któ¬ rych w niniejszym przypadku zalicza sie równiez metale szlachetne nawet wówczas, gdy w sposobie wedlug wynalazku stosuje sie wyzsze temperatury koncowe i odpo¬ wiednio 'do tego wymienione zanieczyszcze¬ nia otrzymuje sie z pieca po wiekszej czesci wraz z metalem w stanie stopionym. Reszte cynku oddziela sie z metalu, np. przez tak zwany ,,poling", t. j. przez mieszanie sto¬ pionej masy zapomoca kija ze swiezego (zie¬ lonego) drzewa.Wlasnosc cyniku tworzenia trudno topli- wych stopów z metalami szlachetnemi, mie¬ dzia, niklem, arsenem lub podobnemi meta¬ lami, mozna z korzyscia zastosowac do o- czyszczania cyny i jej stopów, które sie o- trzymuje inaczej, niz w sposobie wedlug wynalazku. Korzystnie jest przytem dzialac cynfciiem na poddawany oczyszczaniu metal w warunkach, powodujacych redukcje tlen¬ ku cynku, to jest in slatu nasoendi, gdyz w ten isposób cynk lepiej rozchodzi sie w me¬ talu i powoduje calkowitsze oddzielanie u- suwanego metalu.Resztki metalu oddziela sie przez ochlo¬ dzenie zredukowanego cieklego stopu, za¬ wierajacego cynk, wogóle zas do tego celu mozna zastosowac takze znane oddzielanie dwustopniowe, przyczem np. w pierwszym stopniu oddziela sie glówna ilosc zanieczy¬ szczen, a w drugim stopniu pozostale nie¬ wielkie ilosci. Drugi stopien oczyszczania odbywa sie w temperaturach, lezacych wpo- blizu temperatury topnienia cyny lub jej stopu, co daje sie uskutecznic, gdyz powsta¬ je tylko drobna ilosc zuzla tak, iz mimo ni¬ skiej temperatury roboczej ilosc metalicz¬ nej cyny, zawarteji jeszcze w zuzlu, jest bar~ dzo mala. PL