PL165087B1 - Regulator luzu hamulcowego - Google Patents

Abstract

Regulator luzu hamulcowego, składający się z zamkniętego pokrywą korpusu głównego, wewnątrz którego są osadzone przesuwnie korpus sprzęgowy, zamykający jeden z końców śruby niesamohamownej wychodzący przeciwległym końcem poza korpus główny, oraz osadzone na gwincie śruby niesamohamownej nakrętkę pierwszą i nakrętkę drugą, przy czym część powierzchni nakrętki pierwszej tworzy z częścią powierzchni korpusu sprzęgowego sprzęgło cierne pierwsze, natomiast nakrętka drugajest elementem sprzęgła ciernego drugiego, ponadto wokół śruby niesamohamownej ma zamontowany zespół sprężyn, znamienny tym, że sprzęgło cierne drugie jest sprzęgłem podwójnym, w którym zewnętrzna powierzchnia cierna tarczy środkowej (10) leży naprzeciw powierzchni ciernej tarczy suwliwej (9), natomiast wewnętrzna powierzchnia cierna tarczy środkowej (10) leży naprzeciw powierzchni ciernej nakrętki drugiej (6), przy czym nakrętka druga (6) jest połączona z tarczą środkową (10) poprzez element sprężysty (16). ponadto tarcza środkowa (10) jest oddzielona od sprężyny głównej (7) za pomocą elementu łożyskowego (11), natomiast tarcza suwliwa (9) jest podparta sprężyną (8).

Description

Przedmiotem wynalazku jest regulator luzu hamulcowego, przeznaczony do regulowania wartości luzu między klockiem hamulcowym i powierzchnią toczną zestawu kołowego pojazdu szynowego.

Znany regulator zawiera wydłużoną obudowę, nieobrotowe cięgno wychodzące na zewnątrz z jednego z końców obudowy i przenoszące na regulator siłę hamowania, nieobrotowe gwintowane wrzeciono, wystające z przeciwległego końca obudowy i przeznaczone do przenoszenia siły hamowania z regulatora.

W obudowie są zamontowane, współpracujące z wrzecionem obudowy, zespół regulacyjny oraz sprężyna obudowy umieszczona wokół cięgna i działająca między zespołem regulacyjnym i końcem obudowy. Zespół prowadzący zawiera nakrętkę prowadzącą, połączoną za pomocą niesamohamownego gwintu z wrzecionem, do sprzęgania z obudową przez luzującą sprężynę dla umożliwienia w pewnych warunkach obracania się nakrętki prowadzącej względem obudowy, zaś zespół regulujący zawiera nakrętkę regulacyjną, połączoną niesamohamownie z wrzecionem do sprzęgania z tuleją cięgnową, do przenoszenia siły hamowania na wrzeciono, oraz nieobracającą się tulejkę, na którą działa siła hamowania od tulei cięgnowej oraz siła skierowana przeciwnie, pochodząca od sprężyny obudowy. Nakrętka prowadząca jest zaopatrzona w osiowe żebra i rozmieszczone między nimi osiowe przetłoczenie oraz w pierścień prowadzący i układ wyprzęgający dla umożliwienia nakrętce obracania się, mimo jej sprzężenia za pomocą sprzęgła z obudową.

Znany jest regulator luzu zabudowany w cylindrze hamulcowym, w którym jest osadzony tłok współpracujący poprzez mechanizm śruby niesamohamownej z tłoczyskiem oraz z układem cięgłowo-dźwigniowym hamulca ręcznego. W regulatorze tym na tłoczysku jest osadzona tuleja ślizgowa, połączona tarciowo za pomocą co najmniej trzech segmentów zaciskowych z tuleją prowadzącą mechanizm zaciskowy. Na tulei prowadzącej jest osadzona tulejka oparta o korpus i pierścień osadczy, pomiędzy którymi jest osadzona sprężyna, przy czym mechanizm zaciskowy jest wyposażony w trzpień mimośrodowy, połączony z rękojeścią.

Tuleja ślizgowa jest połączona z łbem tłoczyska za pomocą podkładki oporowej oraz pierścienia osadczego, przy czym z dwóch stron podkładki oporowej są umieszczone podkładki

165 087 do nastawiania wielkości L przemieszczania tłoczyska. Wadą tego rodzaju regulatora jest wykorzystanie sprężyny zwrotnej cylindra hamulcowego. Sprężyna zwrotna wycofuje układ hamulcowy oraz wymusza funkcje regulacyjne w regulatorze a ponadto wycofuje tłok cylindra. Z tej przyczyny konstrukcja regulatora luzu nie jest zespołem funkcjonalnie samodzielnym, a sprężyny cylindrowe na skutek łączenia kilku funkcji są przewymiarowane.

Celem wynalazku jest rozwiązanie konstrukcji regulatora funkcjonalnie samodzielnej, przy możliwie najmniejszym gabarycie.

Istota regulatora według wynalazku polega na tym, że sprzęgło cierne drugie jest sprzęgłem podwójnym, w którym zewnętrzna powierzchnia cierna tarczy środkowej leży naprzeciw powierzchni ciernej tarczy suwliwej, natomiast wewnętrzna powierzchnia cierna tarczy środkowej leży naprzeciw powierzchni ciernej nakrętki drugiej. Nakrętka druga jest dodatkowo połączona z tarczą środkową poprzez element sprężysty. Tarcza środkowa jest oddzielona od sprężyny głównej za pomocą elementu łożyskowego, natomiast tarcza suwliwa jest podparta sprężyną. Powierzchnia cierna korpusu sprzęgowego, w skrajnym jego położeniu ograniczonym korpusem głównym, nie przylega do powierzchni ciernej nakrętki pierwszej.

Zaletami wynalazku są zminimalizowanie wymiarów sprężyn, a także możliwość stosowania cylindrów hamulcowych bez sprężyny powrotnej, co powoduje rozszerzenie zakresu stosowania regulatora luzu.

Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładzie wykonania na rysunku w przekroju podłużnym. Regulator luzu składa się z korpusu głównego 1, zamkniętego pokrywą 2. Wewnątrz korpusu głównego 1 jest osadzony przesuwnie korpus sprzęgowy 3, zamykający jeden z końców śruby niesamohamownej 4, wychodzącej przeciwległym końcem poza korpus główny 1. Na gwincie śruby niesamohamownej 4 są osadzone nakrętka pierwsza 5 i nakrętka druga 6. Część powierzchni nakrętki pierwszej 5 tworzy z częścią powierzchni korpusu sprzęgowego 3 sprzęgło cierne pierwsze. Nakrętka druga 6 jest elementem sprzęgła ciernego drugiego. Wokół śruby niesamohamowanej 4 są zamontowane sprężyna główna 7 oraz sprężyna 8. Sprzęgło cierne drugie jest sprzęgłem podwójnym, w którym tarcza suwliwa 9 ma kształt tulei o stopniowanej średnicy zewnętrznej i jednocześnie stopniowanej średnicy otworu, przy czym część tarczy suwliwej 9, w miejscu gdzie jej średnica zewnętrzna oraz średnica otworu są największe, ma na powierzchni zewnętrznej rowki, przebiegające równoległe do jej osi wzdłużnej.

W części środkowej tarczy suwliwej 9 jest wykonany gwint zewnętrzny. Stożkowy odcinek powierzchni otworu tarczy suwliwej 9 jest powierzchnią współpracy z odcinkiem stożkowym powierzchni zewnętrznej tarczy środkowej 10. Tarcza środkowa 10 wchodzi częścią cylindryczną w otwór tarczy suwliwej 9. Powierzchnia cylindryczna otworu tarczy środkowej 10, w miarę zbliżania się do jej stożkowej powierzchni zewnętrznej, przechodzi w powierzchnię środkową, natomiast w powstałym w ten sposób zgrubieniu tarcza środkowa 10 ma rowek, przebiegający na obwodzie jej czoła. Rowek ten jest częścią elementu łożyskowego 11, zamkniętego drugą częścią bieżni, wykonaną w talerzyku 12. Talerzyk 12 jest miejscem oparcia sprężyny głównej 7. Część stożkowa otworu tarczy środkowej 10 jest powierzchnią współpracy z fragmentem powierzchni kołnierza nakrętki drugiej 6. Na powierzchni kołnierza, leżącej po stronie części cylindrycznej, nakrętki drugiej 6 znajduje się rowek będący częścią bieżni elementu tocznego 13, zamkniętego rowkiem wykonanym na czole pierścienia podtrzymującego 14. Między powierzchnią pierścienia podtrzymującego 14 i pierścieniem mocującym 15 jest zamknięty element sprężysty 16. W rowkach na powierzchni zewnętrznej tarczy suwliwej 9 przechodzą prowadniki 17, utwierdzone w czole pokrywy 2. Pokrywa 2 jest także miejscem osadzenia sprężyny głównej 7. Między tarczą suwliwą 9 i korpusem sprzęgowym 3 jest zamontowana sprężyna 8. Odległość między powierzchnią nakrętki regulacyjnej 18 i powierzchniami czołowymi prowadników 17 jest wielkością nastawionego luzu.

Podczas hamowania na korpus sprzęgowy 3 działa tłok cylindra hamulcowego lub dźwignia przekładniowa, wymuszając ruch postępowy korpusu sprzęgowego 3. Po wybraniu luzu między powierzchniami ciernymi korpusu sprzęgowego 3 i nakrętki pierwszej 5 rozpoczyna się ruch postępowy śruby niesamohamownej 4, której wolny koniec jest połączony z układem dźwigniowym hamulca tarczowego. Jednocześnie z ruchem śruby niesamohamownej 4 rozpoczyna się ruch postępowy nakrętki drugiej 6 wraz z tarczą środkową 10 i tarczą suwliwą 9. Ruch

165 087 nakrętki drugiej 6 trwa do czasu wybrania nastawionego luzu, wyznaczonego odległością między powierzchniami czołowymi prowadników 17 i powierzchnią nakrętki regulacyjnej 18. Po wybraniu luzu dalszy ruch postępowy śruby niesamohamownej 4 powoduje rozsprzęglenie tarczy środkowej 10 i tarczy suwliwej 9 sprzęgła drugiego, co powoduje, że pod wpływem nacisku sprężyny głównej 7 tarcza środkowa 10 oraz nakrętka druga 6 nakręcają się na śrubę niesamohamowną4. Ruch ten trwa do momentu zakończenia ruchu postępowego śruby niesamohamownej 4, powodując zwiększenie odległości między czołem śruby niesamohamownej 4 i nakrętką drugą 6 odpowiadające zużyciu pary ciernej hamulca. Po zdjęciu nacisku z korpusu sprzęgowego 3 sprężyna główna 7 wycofuje sprzęgnięty układ tarczy suwliwej 9 i tarczy środkowej 10 oraz nakrętki drugiej 6 i śruby niesamohamownej 4, a poprzez śrubę niesamohamowną 4 za pomocą sprężyny 8 wycofuje nakrętkę pierwszą 5 i korpus sprzęgowy 3. Wycofanie tych elementów trwa do chwili ponownego pojawienia się założonego luzu.

Od tego momentu przemieszczają się tylko korpus sprzęgowy 3 i nakrętka pierwsza 5. Cofający się korpus sprzęgowy 3 rozsprzęgla się z nakrętką pierwszą 5, dzięki czemu wykonuje ona ruch obrotowy nadążny, będący odpowiednikiem ruchu obrotowego nakrętki drugiej 6 podczas hamowania. Tym samym zostaje skompensowanie zużycia pary ciernej hamulca jakie nastąpiło podczas hamowania. Rozkręcony w trakcie eksploatacji i na skutek zużyć pary ciernej regulator można przywrócić do stanu wyjściowego wywołując poosiowy nacisk na śrubę niesamohamowną 4, skierowany na stronę korpusu sprzęgowego 3. Wsuwanie śruby niesamohamownej 4 trwa tak długo jak długo jest wywierany nacisk. W innym zastosowaniu regulator według wynalazku może mieć połączony wolny koniec śruby niesamohamownej 4 z układem dźwigniowym hamulca klockowego, względnie bezpośrednio z oprawą klocka hamulcowego.

Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł

Claims (2)

Zastrzeżenia patentowe

1. Regulator luzu hamulcowego, składający się z zamkniętego pokrywą korpusu głównego, wewnątrz którego są osadzone przesuwnie korpus sprzęgowy, zamykający jeden z końców śruby niesamohamownej wychodzący przeciwległym końcem poza korpus główny, oraz osadzone na gwincie śruby niesamohamownej nakrętkę pierwszą i nakrętkę drugą, przy czym część powierzchni nakrętki pierwszej tworzy z częścią powierzchni korpusu sprzęgowego sprzęgło cierne pierwsze, natomiast nakrętka druga jest elementem sprzęgła ciernego drugiego, ponadto wokół śruby niesamohamownej ma zamontowany zespół sprężyn, znamienny tym, że sprzęgło cierne drugie jest sprzęgłem podwójnym, w którym zewnętrzna powierzchnia cierna tarczy środkowej (10) leży naprzeciw powierzchni ciernej tarczy suwliwej (9), natomiast wewnętrzna powierzchnia cierna tarczy środkowej (10) leży naprzeciw powierzchni ciernej nakrętki drugiej (6), przy czym nakrętka druga (6) jest połączona z tarczą środkową (10) poprzez element sprężysty (16), ponadto tarcza środkowa (10) jest oddzielona od sprężyny głównej (7) za pomocą elementu łożyskowego (11), natomiast tarcza suwliwa (9) jest podparta sprężyną (8).

2. Regulator według zastrz. 1, znamienny tym, że powierzchnia cierna korpusu sprzęgowego (3). w skrajnym jego położeniu ograniczonym korpusem głównym (1), nie przylega do powierzchni ciernej nakrętki pierwszej (5).