PL154370B1 - Sposób i urządzenie do kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków - Google Patents

Description

RZECZPOSPOLITA OPIS PATENTOWY 154 37® POLSKA

URZĄD

PATENTOWY

RP

Patent dodatkowy do patentu nr--Zgłoszono: 87 02 20 (P. 264215)

Pierwszeństwo--Zgłoszenie ogłoszono: 88 03 31

Opis patentowy opublikowano: 1991 12 31

Int. Cl.⁵ C02F 1/04

G Ó LU

Twórcy wynalazku: Ignacy Motyka, Henryk Szczypa, Włodzimierz Gunia, Antoni Magdziorz, Marian Polus

Uprawniony z patentu: Główny Instytut Górnictwa,

Katowice (Polska)

Sposób i urządzenie do kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków

Przedmiotem wynalazku jest sposób i urządzenie do kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków o różnym stopniu mineralizacji i różnym składzie chemicznym, dla ochrony środowiska wodnego przed zasoleniem słonymi ściekami oraz odzysku surowców chemicznych i wody użytkowej. Rozwiązanie jest przeznaczone dla słonych ścieków powstających w różnych procesach technologicznych, a w szczególności dla słonych wód z odwadniania wyrobisk górniczych.

Znane są sposoby wytwarzania wody pitnej z zasolonych wód, w większości z wody morskiej. Jednakże w procesach tych uzyskuje się tylko jeden produkt - wodę pitną, zaś zanieczyszczenia przetwarzanej słonej wody są w stanie podtężonym odprowadzane z instalacji jako ścieki, najczęściej z powrotem do morza. Do wytwarzania soli kuchennej (chlorku sodowego) i innych surowców chemicznych, a w szczególności siarczanu sodowego oraz związków magnezu i potasu stosuje się najczęściej solankę w stanie bliskim nasycenia, uzyskiwaną w wyniku rozpuszczania soli kopalnej, bądź uzyskiwaną w wyniku ługowania złóż soli lub też sole kopalne, bądź sole uzyskiwane w wyniku zagęszczania i krystalizacji wody morskiej lub wody pochodzącej ze słonych jezior, przez destylację słoneczną w otwartych zbiornikach, przy czym wstępne zatężenie słonych wód (i krystalizacja soli) w warunkach atmosferycznych jest możliwa w zasadzie tylko w krajach o klimacie cieplnym i tropikalnym, bez możliwości uzyskiwania wody użytkowej w tym procesie. We wszystkich powyższych procesach wytwarzane są jednakże zmineralizowane ścieki, pochodzące bądź to z procesu chemicznego oczyszczania solanek przed procesem ich krystalizacji w inastalacjach wyparnych, bądź też pochodzące z procesu płukania soli kopalnych lub soli uzyskiwanych w wyniku zatężenia i krystalizacji wód morskich i pochodzących ze słonych jezior, w warunkach atmosferycznych. Wszystkie te procesy charakteryzują się tym, że przerabiane słone wody mają stały skład, zaś krystalizacja z nich soli w procesach termicznych prowadzona jest w końcowym efekcie z solanek o mineralizacji bliskiej stanowi nasycenia.

154 370 ze względu na swój skład może być częściowo wykorzystywany do przygotowywania kąpieli leczniczych, które nie ustępują swymi własnościami kąpielom przygotowanym z leczniczych soli stałych, na przykład z soli bocheńskiej czy iwonickiej, a są korzystniejsze, ze względu na wyższą zawartość różnych mikroelementów.

W celu pozyskania surowców chemicznych zawartych w ługu pokrystalizacyjnym jest on kierowany do dalszego przerobu w stopniu III, gdzie po zakwaszeniu i zachlorowaniu następuje desorpcja jodu do powietrza. Z powietrza jod jest absorbowany do jednego z licznych czynników, którym korzystnie może być: ług sodowy lub potasowy, roztwór węglanu sodowego lub potasowego i tym podobne. Odjodowany ług pokrystalizacyjny jest ponownie zachlorowywany i poddany procesowi odbromowania, przez desorpcję bromu do powietrza i kolejną jego absorpcję do jednego z licznych czynników absorbujących (podobnie jak w przypadku jodu), w zależności od potrzeb. Odjodowany i odbromowany ług pokrystalizacyjny jest zatężany termicznie, w wyniku czego krystalizuje chlorek sodowy, który ze względu na znaczny stopień zanieczyszczenia jest zawracany do instalacji stopniali. Roztwór po krystalizacji chlorku sodowego jest następnie chłodzony, w wyniku czego krystalizuje sztuczny karnalit, który po odfiltrowaniu jest rozkładany wodą, a uzyskany w tym procesie chlorek potasowy po odfiltrowaniu i wysuszeniu stanowi gotowy produkt. Roztwór po krystalizacji sztucznego karnalitu oraz roztwór po jego rozkładzie są kierowane do termicznego zatężania, dając w efekcie produkt w postaci nasyconego roztworu chlorku magnezowego. W procesie powyższym, obok soli użytkowych, uzyskuje się również wodę użytkową.

Urządzenie do stosowania sposobu według wynalazku składa się z trzech podzespołów. Pierwszy podzespół urządzenia składa się z dwuczęściowego zbiornika 1 służącego naprzemian do magazynowania i uśredniania słonej wody oraz dekantacji zawiesin mechanicznych, filtra żwirowego 2 do usuwania niezdekantowanych zawiesin, dawkownika 3 do szczepienia słonej wody kwasem siarkowym, desorbera 4 z wypełnieniem służącym do usuwania powstającego w powyższym procesie dwutlenku węgla przez wyparcie go powietrzem, wielostopniowej wyparki ekspansyjnej 5 składającej się korzystnie z 33,45 stopni wyparnych, w której następuje proces zatężania solanki obiegowej (przez odparowanie wody) w procesie adiabatycznego jej rozprężania, parowego wymiennika dogrzewającego 6 wymienników regeneracyjnych 7 do podgrzewu solanki obiegowej, będących jednocześnie skraplaczami wyparów powstających w procesie rozprężania solanki obiegowej, przeponowego wymiennika 8 kondensującego wypary z kilku ostatnich stopni wyparnych (z wyjątkiem ostatniego), których ilość wynosi korzystnie od 3 do 4 oraz przeponowego wymiennika ciepła 9 kondensującego wypary z ostatniego stopnia wyparnego, w którym to stopniu następuje odgazowanie wody zasilającej instalację i regulacja końcowej mineralizacji koncentratu słonej wody odprowadzanego do utylizacji w drugim podzespole urządzenia. Podzespół ten składa się ze wstępnego podgrzewacza 10 wody zasilającej, odgazowywacza próżniowego 11, wymienników regeneracyjnych 12 podgrzewających solanką obiegową i kondensujących jednocześnie wypary z procesu adiabatycznego jej rozprężania, wymiennika parowego 13 dogrzewającego solankę obiegową, krystalizatorów 14 siarczanu wapniowego, wielostopniowej wyparki ekspansyjnej 15 najkorzystniej 10-18 stopniowej, w której zachodzi proces zatężania solanki obiegowej (przez odparowanie wody) w procesie jej adiabatycznego rozprężania, skraplacza barometycznego 16 skraplającego bezprzeponowo wypary z ostatnich 3 do 4 stopni wyparnych, separatora 17 rozdzielającego sól i solankę, zagęszczacza 18 brei solnej i wirówki 19 soli, w których oddzielany jest od soli ług pokrystalizacyjny oraz zbiornika buforowego 20 do magazynowania ługu pokrystalizacyjnego w celu umożliwienia jego rozdziału na cele lecznicze i do zasilania trzeciego podzespołu urządzenia. Podzespół ten składa się z członu 21 do odjodowania i odbromowania ługu pokrystalizacyjnego metodami sorpcyjnymi, wyparek 22 do zatężania termicznego ługu i krystalizacji chlorku sodowego, filtra 23 do oddzielania kryształów chlorku sodowego, wyparek 24 do kolejnego zatężania ługu, krystalizatora 25 sztucznego karnalitu, filtra 26 do jego oddzielenia, członu 27 do rozkładu karnalitu za pomocą wody, filtra 28 i suszarki 29 do oddzielenia i wysuszenia chlorku potasowego oraz wyparki 30 do końcowego zatężenia roztworu chlorku magnezowego po krystalizacji karnalitu i filtracji chlorku potasowego.

154 370 rozprężania solanki oraz z przeponowym wymiennikiem kondensującym wypary z kilku, korzystnie 3-4 końcowych stopni wyparnych z wyjątkiem dołączonego do wymiennika ciepła ostatniego stopnia wyparnego, w którym następuje odgazowanie wody zasilającej instalację i regulacja końcowej mineralizacji koncentratu słonej wody odprowadzanego z instalacji do drugiego podzespołu urządzenia. Drugi podzespół urządzenia jest wyposażony w podgrzewacz połączony z odgazowywaczem próżniowym, wymiennikami regeneracyjnymi podgrzewającymi solankę obiegową i kondensującymi wypary z procesu jej adiabatycznego rozprężania, wymiennikiem parowym doprowadzającym, solankę obiegową, krystalizatorami siarczanu wapniowego, wielostopniową wyparką ekspansyjną najkorzystniej 10-18 stopniową, skraplaczem barometrycznym skraplającym bezprzeponowo wypary z ostatnich 3-4 stopni wyparnych, separatorem rozdzielającym sól i solankę, zagęszczaczem brei solnej i wirówką soli, w których oddzielany jest od soli ług pokrystalizacyjny oraz zbiornikiem buforowym do magazynowania ługu pokrystalizacyjnego dla rozdzielenia go na cele lecznicze i zasilenia trzeciego podzespołu urządzenia. Trzeci podzespół jest wyposażony w człon do odjodowania i odbromowania ługu pokrystalizacyjnego metodami sorpcyjnymi, połączony z wyparkami do zatężania ługu i krystalizacji chlorku sodowego, filtrem do oddzielania kryształów chlorku sodowego, wyparkami do kolejnego zatężania ługu, krystalizatorem sztucznego karnalitu, filtrem do jego oddzielania, członem do rozkładu karnalitu za pomocą wody, filtrem i suszarką do oddzielenia i wysuszenia chlorku potasowego oraz wyparką do końcowego zatężenia roztworu chlorku magnezowego po krystalizacji karnalitu i filtracji chlorku potasowego.

Zastosowanie sposobu i urządzenia według wynalazku umożliwia utylizację wszystkich słonych wód, a w szczególności słonych wód kopalnianych, charakteryzujących się zmienną mineralizacją (począwszy od 3 kg/m³ do stanu nasycenia) i zmiennym składem chemicznym, w jednym w sposób ciągły prowadzonym procesie, przy czym wytwarzane są jedynie produkty użytkowe, nie wytwarza się natomiast żadnych ścieków. Zaletą sposobu według wynalazku jest to, że utylizację słonych wód można prowadzić praktycznie w całym zakresie ich mineralizacji początkowych w sposób opłacalny i tani, co wynika z faktu wytwarzania w tym procesie jedynie produktów użytkowych, minimalizacji zużycia energii w wyniku przyjętych rozwiązań technologicznych, konstrukcyjnych i materiałowych oraz nieznacznego zużycia chemikalii.

Przedmiot wynalazku uwidoczniony jest w przykładzie wykonania na rysunku, przedstawiającym schematycznie urządzenie do przeróbki słonych wód i ścieków.

Przeróbkę słonych wód i ścieków sposobem według wynalazku prowadzi się, w zależności od ich mineralizacji początkowej, w dwóch trzech kolejno po sobie następujących etapach. W stopniu I poddaje się wstępnemu, termicznemu zatężaniu słone wody o mineralizacji od 3 do około 70 kg/m³, Przed zatężaniem słona woda jest filtrowana oraz dekarbonizowana korzystnie kwasem siarkowym. Wydzielający się w procesie karbonizacji dwutlenek węgla jest usuwany w desorberze, przez przedmuchiwanie powietrzem. Produktami uzyskiwanymi w stopniu I są: woda użytkowa (odsolona) oraz koncentrat słonej wody o mineralizacji 130-150 kg/m³. Koncentrat jest kierowany do dolszego przerobu w stopniu II. W stopniu tym następuje selektywna krystalizacja chlorku sodowego i siarczanu wapniowego z koncentratu słonej wody uzyskiwanego w stopniu I lub bezpośrednio - ze słonych wód o mineralizacji powyżej 70 kg/m³. W tym ostatnim przypadku słoną wodę należy wstępnie przefiltrować, zdekarbonizować korzystnie kwasem siarkowym i odgazować. W dalszej kolejności następuje wstępny podgrzew wody zasilającej ten stopień i mieszanie jej z solanką obiegową, cyrkulującą w instalacji wyparnej. Po alkalizacji (korzystnie ługiem sodowym) i kolejnym podgrzaniu wyrównuje się w niej stechiometrycznie stężenia jonów siarczanowych i wapniowych, co jest konieczne w przypadku wyższego stężenia tych ostatnich. W takich warunkach w solance zachodzi proces selektywnej krystalizacji siarczanu wapniowego, po czym po jego oddzieleniu, solanka jest dalej zatężana termicznie. Z zatężanej solanki krystalizuje się chlorek sodowy, a roztwór po jego oddzieleniu jest zawracany do instalacji wyparnej, jako solanka obiegowa. Po zagęszczeniu brei solnej, odwirowaniu i wysuszeniu uzyskuje się produkt w postaci soli kuchennej. Roztwór po zagęszczeniu brei solnej i wirowaniu stanowi tak zwany ług pokrystalizacyjny, który oprócz chlorku sodowego zawiera również znaczne ilości związków magnezu i potasu oraz w mniejszych ilościach — związki bromu i jodu. Produktami utylizacji w stopniu II są więc: woda użytkowa o niskiej mineralizacji, siarczan wapnia i chlorek sodowy, którego czystość można w szerokim zakresie regulować ilością odprowadzanego ługu pokrystalizacyjnego. Ług ten,

154 370

Znany jest również sposób wydzielania z zasolonych wód soli kuchennej, siarczanu wapniowego i konwertorowania słonej wody na wodę użytkową polegający na tym, że słoną wodę wydobywaną z podziemi kopalni poddaje się najpierw wstępnej obróbce polegającej na utrzymaniu i korygowaniu twardości węglanowej, tak aby znajdujące się w solance siarczany występowały pod postacią siarczanu wapniowego. Tak przygotowaną solankę w pierwszym etapie podgrzewa się do temperatury około 60-150°C, nasyca solą dla zwiększenia stężenia i wprowadza do reaktora wytrącającego z niej kryształy siarczanu wapniowego. W drugim etapie solankę poddaje się zagęszczeniu i częściowej krystalizacji soli przez kolejne przepompowanie jej przez układ kilku rozprężaczy, z których z drugiej strony odprowadzane wypary i skondensowane w skraplaczach stanowią już wodę pitną, jako podstawowy produkt procesu. W trzecim etapie stężoną solankę wprowadza się do reaktora, gdzie następuje krystalizacja soli kuchennej, będącej drugim produktem procesu. W czwartym etapie roztwór pokrystalizacyjny poddaje się najpierw ponownemu zatężeniu w rozprężaczach, a potem wtórnej krystalizacji w reaktorze, skąd otrzymuje się z jednej strony znacznie zanieczyszczoną sól kuchenną, którą kieruje się do nasycania roztworu w pierwszym etapie procesu, a z drugiej strony ługi pokrystalizacyjne, zawierające chlorek magnezu i potasu oraz znaczną ilość innych zanieczyszczeń. Roztwór ten jest odpadem ciekłym odprowadzanym z procesu, który może stanowić źródło wtórnego zanieczyszczenia środowiska. Ponadto w powyższym procesie w sposób opłacalny i tani można przerabiać jedynie słone wody o stosunkowo wysokiej mineralizacji, po wstępnym dosyceniu ich solą.

Powyższe wady i niedogodności usuwa sposób kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków zwłaszcza z odwadniania kopalń według wynalazku. Zgodnie z wynalazkiem słone wody lub ścieki o stężeniu 3-70 kg/m³ poddaje się trójstopniowemu procesowi utylizacji, prowadząc w stopniu I termiczne zatężanie słonej wody w zakresie temperatur 110-40°C do końcowej mineralizacji wynoszącej 130-150 kg/m³, dla uzyskania produktów w postaci odsolonej wody użytkowej i koncentratu słonej wody. Koncentrat słonej wody zatęża się termicznie w stopniu II najkorzystniej w zakresie temperatur 120-50°C, przy jednoczesnej selektywnej krystalizacji dwóch związków chemicznych o ujemnym i dodatnim współczynniku rozpuszczalności, najczęściej siarczanu wapnia lub chlorku sodowego, dla uzyskania produktów w postaci tych związków, odsolonej wody użytkowej i ługu pokrystalizacyjnego o stężeniu jonów magnezowych wynoszącym 1^(^(^^2000 val/m3. Ług pokrystalizacyjny zawierający oprócz magnezu także sód, potas, jod i brom poddaje się utylizacji w stopniu III, najpierw metodami sorpcyjnymi dla uzyskania jodu i bromu, a następnie przez zatężanie odjodowanego i odbromowanego ługu pokrystalizacyjnego do krystalizacji chlorku sodowego i po jego oddzieleniu, w wyniku przechłodzenia do krystalizacji sztucznego karnalitu, który rozkłada się pod wpływem wody z wydzieleniem chlorku potasowego i roztworu chlorku magnezowego. Roztwór chlorku magnezowego łączy się z roztworem po krystalizacji karnalitu oraz zatęża termicznie i/lub przetwarza na inne produkty użytkowe. Słone wody zasilające stopień I utylizacji przygotowuje się wstępnie przez usunięcie zawiesin mechanicznych metodą dekantacji i filtrowania oraz przez skorygowanie wartości pH korzystnie kwasem siarkowym i usunięcie powstałego dwutlenku węgla oraz powietrza.

W alternatywnej wersji sposobu według wynalazku słone wody o mineralizacji powyżej 70 kg/m3 kieruje się bezpośrednio do utylizacji w stopniu II, po uprzednim oczyszczeniu z zawiesin mechanicznych, korekcji pH korzystnie kwasem siarkowym oraz usunięciu powstałego dwutlenku węgla i powietrza. W obu przypadkach wymaganą czystość chlorku sodowego otrzymywanego w stopniu II utylizacji reguluje się stężeniem jonów magnezowych w zatężonej solance - ilością odprowadzanego ługu pokrystalizacyjnego.

Do stosowania tego sposobu skonstruowano urządzenie do kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków zwłaszcza z odwodnienia kopalń według wynalazku, składające się z trzech podzespołów. Pierwszy podzespół ma dwuczęściowy zbiornik do naprzemiennego magazynowania i uśredniania wody zasilającej oraz dekantacji zawiesin mechanicznych, połączony z filtrem żwirowym do usuwania resztek zawiesin mechanicznych, dawkownikiem do szczepienia słonej wody kwasem siarkowym, desorberem z wypełnieniem do usuwania dwutlenku węgla przez wyparcie go powietrzem, wielostopniową wyparką ekspansyjną najkorzystniej 35-45 stopniową, parowym wymiennikiem dogrzewającym i wymiennikami regeneracyjnymi do podgrzewu solanki obiegowej, stanowiącymi jednocześnie skraplacze wyparów powstających w czasie

154 370

Claims (5)

1. Zastrzeżenia patentowe

   1. Sposób kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków zwłaszcza z odwadniania kopalń, znamienny tym, że słone wody lub ścieki o stężeniu 3-70 kg/m³ poddaje się trójstopniowemu procesowi utylizacji, prowadząc w stopniu I termiczne zatężanie słonej wody w zakresie temperatur 110-40°C do końcowej mineralizacji wynoszącej 130-150 kg/m3, dla uzyskania produktów w postaci odsolonej wody użytkowej i koncentratu słonej wody, który zatęża się termicznie w stopniu II najkorzystniej w zakresie temperatur 120-50°C, przy jednoczesnej selektywnej krystalizacji dwóch związków chemicznych o ujemnym i dodatnim współczynniku rozpuszczalności, najczęściej siarczanu wapnia i chlorku sodowego, dla uzyskania produktów w postaci tych związków, odsolonej wody użytkowej i ługu pokrystalizacyjnego o stężeniu jonów magnezowych wynoszącym 1200-2000 val/m³, z których ług pokrystalizacyjny zawierający oprócz magnezu także sód, potas, jod i brom poddaje się utylizacji w stopniu III, najpierw metodami sorpcyjnymi dla uzyskania jodu i bromu, a następnie przez zatężanie odjodowanego i odbromowanego ługu pokrystalizacyjnego do krystalizacji chlorku sodowego i po jego oddzieleniu, w wyniku przechłodzenia do krystalizacji sztucznego karnalitu, który rozkłada się pod wpływem wody z wydzieleniem chlorku potasowego i roztworu chlorku magnezowego, przy czym roztwór chlorku magnezowego łączy się z roztworem po krystalizacji karnalitu oraz zatęża termicznie i/lub przetwarza na inne produkty użytkowe.
2. 2. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że słone wody zasilające stopień I utylizacji przygotowuje się wstępnie przez usunięcie zawiesin mechanicznych metodą dekantacji i filtrowania oraz przez skorygowanie wartości pH korzystnie kwasem siarkowym i usunięcie powstałego dwutlenku wągla oraz powietrza.
3. 3. Sposób według zastrz. 1, znamienny tym, że słone wody o mineralizacji powyżej 70 kg/m3 kieruje się bezpośrednio do utylizacji w stopniu II, po uprzednim oczyszczeniu z zawiesin mechanicznych, korekcji wartości pH korzystnie kwasem siarkowym oraz usunięciu powstałego dwutlenku węgla i powietrza.
4. 4. Sposób według zastrz. 1 albo 3, znamienny tym, że wymaganą czystość chlorku sodowego otrzymywanego w stopniu II utylizacji reguluje się stężeniem jonów magnezowych w zatężonej solance ilością odprowadzanego ługu pokrystalizacyjnego.
5. 5. Urządzenie do kompleksowej bezodpadowej przeróbki słonych wód i ścieków zwłaszcza z odwadniania kopalń, znamienne tym, że składa się z trzech podzespołów, z których pierwszy podzespół ma dwuczęściowy zbiornik (1) do naprzemiennego magazynowania i uśredniania wody zasilającej oraz dekantacji zawiesin mechanicznych, połączony z filtrem żwirowym (2) do usuwania resztek zawiesin mechanicznych, dozownikiem (3) do szczepienia słonej wody kwasem siarkowym, desorberem (4) z wypełnieniem do usuwania dwutlenku węgla przez wyparcie go powietrzem, wielostopniową wyparką ekspansyjną (5) najkorzystniej 33-45 stopniową, parowym wymiennikiem dogrzewającym (6) i wymiennikami regeneracyjnymi (7) do podgrzewu solanki obiegowej, stanowiącymi jednocześnie skraplacze wyparów powstających w procesie rozprężania solanki oraz z przeponowym wymiennikiem (8) kondensującym wypary z kilku, korzystnie 3-4 końcowych stopni wyparnych z wyjątkiem dołączonego do wymiennika ciepła (9) ostatniego stopnia wyparnego, w którym następuje odgazowanie wody zasilającej instalację i regulacja końcowej mineralizacji koncentratu słonej wody odprowadzanego z instalacji do drugiego podzespołu wyposażonego w podgrzewacz (10) połączony z odgazowywaczem próżniowym (11), wymiennikami regeneracyjnymi (12) podgrzewającymi solankę obiegową i kondensującymi wypary z procesu adiabatycznego rozprężania, wymiennikiem gazowym (13) dogrzewającym solankę obiegową, krystalizatorami (14) siarczanu wapniowego, wielostopniową wyparką ekspansyjną (15) najkorzystniej 10-18 stopniową, skraplaczem barometrycznym (16) skraplającym bezprzeponowo wypary z ostatnich 3-4 stopni wyparnych, separatorem (17) rozdzielającym sól i solankę, zagęszczaczem (18) brei solnej i wirówki (19) soli, w których oddzielany jest od soli ług pokrystalizacyjny oraz zbiornikiem buforowym (20) do magazynowania ługu pokrystalizacyjnego dla rozdzielenia go na cele lecznicze i zasilania trzeciego podzespołu wyposażonego w człon (21) do odjodowania i dobromowania ługu

   154 370 pokrystalizacyjnego metodami sorpcyjnymi, połączony z wyparkami (22) do zatężania ługu i krystalizacji chlorku sodowego, filtrem (23) do oddzielenia kryształów chlorku sodowego, wyparkami (24) do kolejnego zatężania ługu, krystalizatorem (25) sztucznego karnalitu, filtrem (26) do jego oddzielania, członem (27) do rozkładu karnalitu za pomocą wody, filtrem (28) i suszarką do oddzielenia i wysuszenia chlorku potasowego oraz wyparką (30) do końcowego zatężenia roztworu chlorku magnezowego po krystalizacji karnalitu i filtracji chlorku potasowego.

   Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 100 egz.

   Cena 3000 zł