Przedmiotem wynalazku jest pipeta repetujaca z uchwytem do strzykawki i urzadzeniem do pobierania i dawkowania oleczy w regulowanych ilosciach.W nowoczesnej praktyce laboratoryjnej 1 klinicznej konieczne jest czeste i wielokrotne pobieranie i dawkowanie róznych cieczy w malych, dokladnie odmierzonych ilosciach. Zwykle pipety 1 strzykawki przy szybkim wielokrotnie powtarzalnym uzyciu z duza dokladnoscia, sa klopotliwe i nie eliminuja mozliwosci powstawania znacznych bledów w dawkowaniu.Znane sa równiez pipety i plpety-strzykawki zmechanizowane, czesciowo zautomatyzowane, skladajace sie z mechanizmu posuwowego odmierzajacego dawke oraz wymiennej czesci strzy- kawkowej. Czesó strzykawkowa jest wymienna dla ulatwienia sterylizacji wzglednie zmiany cieczy, a takze czesto dla zmiany objetosci dawki jednostkowej, przez zmiane srednicy cylindra przy zachowanym jednostkowym skoku* Ciecz znajdujaca sie w cylindrze, dawkowana jest przez kolejne naciski na przycisk mechanizmu pipety powodujacego kolejne przesuniecie tloka.Znane jest urzadzenie do wciagania cieczy do pipety a nastepnie do dawkowanego jej wypychania, wedlug patentu RPH 2 525 670* Urzadzenie to zbudowane jest w postaci pisto¬ letu, wewnatrz którego w cylindrze umieszczony jest tlok zasysajacy i wypychajacy powietrze, polaczony z zebatka, odciagany sprezyna 1 poruszany do przodu spustem zawsze o jednakowy skok, a wiec dajacy zawsze taka sama dawke* Spust posuwa zebatke zawsze tylko o jeden zab.Pistolet ten nadaje sie wylacznie do otwartych od góry pipet z elastycznym kolnierzem usz¬ czelnianym na twardej dyszy powietrznej pistoletu* Dla napelnienia pipety konieczne jest wcisniecie tylnego przycisku znajdujacego sie pod dzialaniem sprezyny odciagajacej tlok do tylu. Stopien napelniania pipety zalezy od glebokosci nacisku palca na przycisk. Mechanizm dawkujacy pistoletu dziala na ciecz nie bezposrednio, a poprzez poduszke powietrzna, co moze powodowac niedokladnosc dawkowania oleczy o wiekszej gestosci. Przy tym pojemnosc2 145 214 uzywanych pipet nusi byc zawsze wieksza niz pojemnosc cylindra pistoletu, gdyz w przeciwnym przypadku nabierana ciecz dostanie sie przez dysze do wnetrza pistoletu, co jest niedopusz¬ czalne. Pistolet nie posiada zabezpieczenia przed tym aby ostatnia dawka byla niepelna* Znana jest równiez pipeta repetujaca wedlug pat. RFN 2 926 691 do wspólpracy ze standar¬ towymi strzykawkami* Pipeta ta posiada gniazdo na kolnierz strzykawki, uchwyt tloczyska strzykawki, i dzwignie odciagajaca tloczysko z tlokiem strzykawki, do naciagania cieczy* Uchwyt tloczyska w swojej tylnej czesci, polaczony jest trwale z zebatka, na której pracuje ruchoma zapadka mechanizmu krokowego posuwu do przodu zebatki z tloczyskiem i tlokiem, uru¬ chamianego wahadlowym ruchem dzwigni recznej* Ustawczy mechanizm programuje ruch do przodu 0 jeden, dwa lub trzy zeby zebatki, pozwalajac na powtarzanie dawki jednostkowej, dwujed- nostkowej lub trzyjednostkowej* Mechanizm zapewnia odmierzone powtarzalne wydatkowanie cieczy, natomiast pobieranie odbywa sie wylacznie przez cofniecie uchwytu tloczyska, prze¬ suwem wstecz dzwigni odciagajacej i niemozliwe jest odmierzone powtarzalne pobieranie róznych ilosci cieczy* Przedmiotem wynalazku jest wyposazenie pipety repetujaoej podobnego jak opisana powyzej rodzaju, w takie mechanizmy, które pozwalaja na powtarzalne pobieranie róznych ilosciowo, odmierzonych ilosci cieczy, oraz wyeliminowanie wszystkich wymienionych wad opisanych rozwia¬ zan.Pipeta wedlug wynalazku nie tylko moze wydatkowac dokladnie odmierzone ilosci cieczy, a wiec pelnic role dispensera /urzadzenia dawkujacego/, ale takze moze pobierac kolejno, rózne odmierzone ilosci róznych cieczy np* próbke 1 odczynnik, a nastepnie wydatkowac je razem, a wiec pelnic role dilutera /urzadzenia rozcienczajacego/* Poniewaz wielkosc dawek 1 kierunek ruchu mozna zmieniac w dowolnym polozeniu tloka, istnieje mozliwosc pracy uni¬ wersalnej tzn* pobierania i wydatkowania cieczy, bez wzgledu na kolejnosc przeprowadzania operacji. Wprowadzenie dwóch kierunków przesuwu kontrolowanego tloka, umozliwia prace pipety nie tylko jako dilutera do mieszania dwóch dawek róznych cieczy, ale tylu rodzajów cieczy, ile ich dawek zmiesci sie w calej pojemnosci skokowej cylindra strzykawki* W ten sposób praca pipety repetujacej zostaje nie tylko usprawniona ale i zakres jej zastosowa¬ nia znacznie rozszerzony* Pipeta repetujaca wedlug wynalazku ma mechanizm krokowego przesuwu tloka do tylu, skla¬ dajacy sie z dodatkowego uzebienia na szynie zebatkowej, na której umieszczona jest odpo¬ wiednia przesuwna listwa maskujaca czesc tego uzebienia* Z tym uzebieniem wspólpracuje zapadka posuwowa odwrócona, sprzegnieta lacznikiem z zapadka przesuwu tloka do przodu, polaczona z dzwignia reczna skoku obu kierunków ruchu krokowego, na obudowie pipety* Listwa maskujaca uzebienie ruchu krokowego do tylu, polaczona jest z mechanizmem regulacji skoku* Ponadto pipeta ma przesuwke zmiany kierunku przesuwu krokowego z klinem skierowanym ostrzem do przodu, podnoszacym alternatywnie zapadke posuwowa przesuwu tloka do tylu i klinem skie¬ rowanym do tylu, podnoszacym alternatywnie zapadke posuwowa przesuwu tloka do przodu* Dla skrócenia calosci mechanizmu krokowego przesuwu korzystnie uzebienie dodatkowe prze¬ suwu do tylu jest na zebatce równoleglej do zebatki ruchu krokowego do przodu, a listwa maskujaca to uzebienie i zapadka posuwowa odwrócona przesuwu do tylu umieszczone sa nad ta zebatka* Korzystnie mechanizm regulacji skoku do tylu ma zaczep listwy maskujacej wze- blony w rowek krzywkowy regulacji skoku do tylu, a krzywa rowka przemieszczona jest w po¬ kretle regulacji skoku o kat fazowy 0 - 180° w stosunku do krzywej rowka regulacji skoku do przodu* Korzystnym jest równiez jezeli kat fazowy przemieszczenia krzywych rowków regu¬ lacji wynosi 180°, a pokretlo regulacji skoku ma wspólne ustalane pozycje jednakowych wielkosci skoku dla obu kierunków i gdy mechanizm regulacji skoku ma pozycje dla skoków o jeden, dwa, trzy, cztery i piec zebów zebatki* Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig* 1 przedstawia pipete w przekroju podluznym w widoku z boku, fig* 2 mechanizm krokowego przesuwu w widoku z góry, fig* 3 mechanizm krokowego przesuwu w widoku z boku, fig* 4 prze¬ suwke zmiany kierunku przesuwu, fig* 5 mechanizm regulacji skoku*145 214 3 W przedniej czeóci obudowy 1 pipety znajduje sie gniazdo 2 na kolnierz strzykawki, a za nim przesuwny uchwyt 3 tloczyska polaczony stale z dwiema równoleglymi zebatkami 4 i 5 na których umieszczone sa zakrywajace czcic uzebien, przesuwne maskujace listwy 6 i 7 i posu¬ wowe zapadki B i 9. Posuwowe zapadki 8 19 osadzpne sa na wahaczach 10 i 11 sprzegnietych lacznikiem 12 i sprezyna 13« Wahacz 11 przechylany jest do przodu reczna dzwignia 14 skoku obu kierunków ruchu uchwytu tloczyska 3. Listwa 6 maskujaca uzebienie ruchu do tylu pola¬ czona jest zaczepem 15 z krzywkowym rowkiem 16 regulacji skoku do tylu, a maskujaca listwa 7 zaczepem 17 z krzywkowym rowkiem 18 regulacji skoku do przodu, w pokretle 19 regulacji akoku.Krzywe rowków 16 i 18 przemieszczone sa fazowo wzgledem siebie o 180° i kolejne ustalane pozycje pokretla 19 regulacji skoku o jeden, dwa, trzy, cztery i piec zebów zebatek 4 i 5 sa wspólnetatta^obu kierunków* skoku* Pipeta ma ponadto przesuwke 20 zmiany kierunku krokowego przesuwu, z klinem 21 skierowanym ostrzem do przodu podnoszacym alternatywnie posuwowa za¬ padke 8 ruchu do tylu i klinem 22 skierowanym ostrzem do tylu podnoszacym alternatywnie posuwowa zapadke 9 ruchu do jsrzodu. Niezaleznie od powyzszych mechanizmów na obudowie 1 pi¬ pety umieszczona jest przesuwna reczna dzwignia 23 dowolnego przesuwu uchwytu 3 tloczyska, a wraz z nim tloka dla niekontrolowanego napelniania i oprózniania cylindra strzykawki za¬ lozonej do pipety.Zastrzezenia patentowe -i.Pipeta repetujaca wspólpracujaca z wymiennymi strzykawkami, z gniazdem na kolnierz strzy¬ kawki, z mechanizmem krokowego posuwu tloka strzykawki do przodu zlozonym z przesuwnego uch¬ wytu tloczyska i szyny zebatkowej z listwa maskujaca przesuwana mechanizmem regulacji skoku, oraz posuwowej zapadki wzebianej w uzebienie szyny polaczonej z dzwignia reczna skoku na obudowie pipety, znamienna tym, ze ma mechanizm krokowego przesuwu tloka do tylu zlozony z dodatkowego uzebienia na szynie zebatkowej, listwy /6/ maskujacej to uzebienie i posuwowej odwrotnej zapadki /B/ umieszczonej na wahaczu /10/ sprzegnietej lacznikiem /12/ i sprezyna /13/ z zapadka /9/ przesuwu tloka do przodu umieszczona na wahaczu /11/ polaczo¬ nym z reczna dzwignia /14/ skoku obu kierunków ruchu na obudowie /1/ pipety, przy tyra listwa /6/ maskujaca uzebienie ruchu do tylu polaczona jest z mechanizmem regulacji skokut a ponadto pipeta ma przesuwke /20/ zmiany kierunku skoku, z klinem /21/ skierowanym ostrzem do przodu podnoszacym alternatywnie posuwowa odwrotna zapadke /B/ przesuwu tloka do tylu i klinem /22/ skierowanym ostrzem do tylu podnoszacym alternatywnie posuwowa zapad¬ ke /9/ przesuwu tloka do przodu* 2. Pipeta repetujaca wedlug zastrz* 1,znamienna tym, ze uzebienie dodatkowe krokowego przesuwu do tylu jest na zebatce /4/ równoleglej do zebatki /5/ krokowego przesuwu do przodu, a listwa /6/ maskujaca to uzebienie i posuwowa odwrotna zapadka /8/ przesuwu tloka do tylu, umieszczone sa na zebatce /4/# 3. Pipeta repetujaca wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, ze mechanizm regulacji skoku do tylu ma zaczep /15/ maskujacej listwy /6/ uzebiony w krzywkowy rowek /16/ regulacji skoku do tylu, a krzywka rowka /16/ przemieszczona jest w pokretle /19/ regulacji skoku o kat fazowy 0 - 180° w stosunku do krzywej rowka /18/ regulacji skoku do przodu. 4* Pipeta repetujaca wedlug zastrz. 3, znamienna tym, ze kat fazowy przemiesz¬ czenia krzywych rowków /15 i 16/ wynosi 180°, a pokretlo /19/ regulacji skoku na wspólne ustalone pozycje jednakowych wielkosci skoku dla obu kierunków ruchu* 5. Pipeta repetujaca wedlug zastrz* 1 albo 2 albo 4» znamienna tym, ze me¬ chanizm regulacji skoku ma pieó ustalanych pozycji zwiazanych z kolejnymi polozeniami maskujacych listew /6 i 7/ rózniacymi sie o jeden zab zebatek /4 i 5/»145 214 Fi9.1 W 8 ó 4 12 II GLf Rg.2H5 214 6 6 4 9 14 Fig.3 Fig. 4 7 17 18 16 15 Fig.5 PL