Przedmiotem wynalazku jest sposób opalania pieca przemyslowego i palnik do opalania pieca, w którym przynajmniej obszar spalania jest albo zamkniety wzgledem atmosfery, albo zasadnicze odizolowany od niej, na przyklad przez róznice cisnien, przy czym piec taki jest wykorzystywany do ogrzewania materialów takioh jak metale (na przyklad pieo do powtórnego nagrzewania ksztaltowników, piec wglebny lub pieo do topienia aluminium), szkla itdV Chodzi przy tym w szczególnosci o stosowanie tlenu zamiast powietrza lub powietrza wzbogaconego w tlen jako gasu utleniajacego* Zwykle w pieoach przemyslowych opisanego typu jako gaz utleniajaoy wykorzystuje sie po¬ wie trze* Wiadomo równiez, ze wzbogacenie gaza utleniajacego w tlen dla spalania przez pod¬ stawienie tlenu zamiast czesci lub oalosci powietrza moze zmniejszyc zapotrzebowanie na pa¬ liwo i pomóo w zwiekszeniu wydajnosci produkcyjnej pieoów przemyslowyoh* Kiedy tlen zaste¬ puje powietrze dla spalania, wówozas odpowiednio maleje zawartosc azotu zarówno w srodku utleniajacym jak i w spalinach, przez co maleje oalkowita objetosc kazdego z nich liczona w oparciu o jednostke spalonego paliwa i wzrasta stezenie tlenu w mieszance paliwa ze srod¬ kiem utleniajacym* Zmiany te powoduja nastepujace glówne zalety. Wzrasta maksymalna uzyski¬ wana predkosc spalania dla palników w danym pieou, oo moze byc wykorzystane dla zwiekszenia wydajnosci produkoyjnej* Przy stosowaniu powietrza jako srodka utleniajaoego predkosc spa¬ lania moze byc ograniczona przez ilosc powietrza jaka moze byc dostarczona do paliwa poprzez istniejace kanaly 1 dmuohawy, objetosc produktów spalania, które moga byc odprowadzone przez kanal spalin 1 predkosc spalania, która moze byc tolerowana przez palnik zanim wystapia pro¬ blemy zwiazane z niestabilnoscia spalania i niekompletnym spalaniem* Ze wzrostem ilosci tle¬ nu mniejsze objetosci srodka utleniajaoego i spalin pozwalaja na przezwyciezenie pierwszych dwóch ograniczen, podczas gdy mniejsza objetosc srodka utleniajacego i wieksze stezenie tle¬ nu pomagaja w przezwyciezeniu trzeciego ograniczenia* Maleje równiez pobór paliwa* Kiedy ja-2 136 277 ko srodek utleniajacy stosuje sie powietrze, wtedy wyczuwalna strata ciepla do spalin jest czesto znaczna, ze wzgledu na duza zawartosc azotu w powietrzu. Przy wzbogaceniu tlenem zawartosc azotu w spalinach maleje i^ilosc ciepla w spalinach spada, w wyniku czego uzys¬ kuje sie zmniejszenie wyczuwalnych strat ciepla przy porównywalnych temperaturach spalin.Calkowita oszczednosc paliwa na jednostke produkcji moze byc dosc znaczna. Maleja równiez problemy zwiazane z zanieczyszczaniem srodowiska dzieki mniejszej objetosci spalin. Oczy¬ szczanie gazu ze wszelkich zanieczyszczen jest tansze i skuteczniejsze przy zmniejszonej objetosci spalin na jednostke ilosci zuzytego paliwa.Znaczenie tych zalet wzrasta wraz ze stopniem wzbogacenia w tlen. Dlatego tez stosowa¬ nie istotnego wzbogaoenia w tlen oraz stosowanie czystego tlenu bylyby pozadane. Dotych¬ czas jednak unikano tego, poniewaz rozwiazanie takie obarczone byloby nastepujacymi wadamij Wysokie temperatury plomienia. Temperatura plomienia wzrasta znacznie wraz ze wzrostem stezenia tlenu w gazie utleniajacym* Jest to niepozadane, poniewaz powoduje niezwykle duzy stopien przenoszenia ciepla w lokalnym obszarze wokól plomienia, co moze wywolac tak zwane wgoraoe punkty" powodujace uszkodzenie wykladziny zaroodpornej pieca i/lub wsadu pieca.Ponadto jest to przyczyna wysokiej emisji tlenku azotu (N0X), poniewaz wysokie temperatury wplywaja bardzo korzystnie na kinetyke i równowage reakcji tworzenia NO . Zastosowanie czy¬ stego tlenu jako gazu utleniajacego nie rozwiazuje drugiego problemu przez ograniczenie do¬ stepnosci azotu, poniewaz znaczna ilosc azotu zwykle jest obecna w piecu na skutek przecie¬ ków powietrza (których zwykle nie mozna uniknac nawet w zamknietych piecach, zwlaszcza w operacjach na skale przemyslowa) lub w paliwie, co prowadzi do wytwarzania tlenków azotu w ilosoiach niemozliwych do przyjecia ze wzgledu na ochrone srodowiska, to znaczy w ilosciaoh przewyzszajacych przyjete normy emisji N0X.Maly ped gazu w piecu. Zmniejszenie masy zarówno utleniacza jak i paliwa moze spowodo¬ wac znaczne zmniejszenie pedu doplywajacego gazu utleniajacego i strumienia paliwa, co z kolei zmniejsza stopien mieszania i recyrkulacji gazów w piecu. Dobre mieszanie i recyrku¬ lacja gazu w piecu sa konieczne dla uzyskania skutecznego przenoszenia ciepla i równomier¬ nego nagrzewania wsadu, a ponadto dla unikniecia lokalnych goracych punktów.Tak wiec, chociaz wymienione powyzej zalety stosowania tlenu lub powietrza wzbogaconego tlenem zamiast powietrza w piecach przemyslowych sa znane, to jednak unikano tego ze wzgle¬ du na wymienione towarzyszace niedogodnosci. Istnieje jednakze potrzeba stworzenia w tej dziedzinie sposobu i urzadzenia do opalania pieca, które by pozwolily na stosowanie tlenu lub powietrza wzbogaconego w tlen jako gazu utleniajacego ze wszystkimi zaletami takiego rozwiazania ale przy uniknieciu podanych powyzej niedogodnosci.Celem wynalazku jest poprawienie osiagów i wydajnosoi pieców przemyslowych przez zwiek¬ szenie maksymalnego obciazenia cieplnego pieca za pomoca zwiekszenia ilosci srodka utlenia¬ jacego wprowadzanego do pieca, przez zimiejszenie zapotrzebowania pieca na paliwo, dzieki zmniejszeniu wyczuwalnych strat ciepla w spalinaoh poprzez wyeliminowanie przynajmniej cze¬ sci azotu oraz przez ulatwienie zmniejszenia ilosci wytwarzanych zanieczyszczen poprzez zmniejszenie objetosci spalin.Celem wynalazku jest równiez uzyskanie powyzszego poprzez uzycie tlenu lub powietrza wzbogaconego tlenem zamiast powietrza jako gazu utleniajacego.Dalszym oelem wynalazku jest poprawienie osiagów i wydajnosci pieców przemyslowych po¬ przez stosowanie tlenu lub wzbogaoenie w tlen, z równoczesnym uniknieciem niedogodnosci powodowanych przez wysoka temperature plomienia i maly ped gazów, przejawiajacych sie duza emisja U0X i nierównomiernym rozkladem temperatury w piecu, które to niedogodnosci normal¬ nie towarzysza stosowaniu tlenu lub powietrza wzbogaoonego w tlen jako gazu utleniajacego.Jeszcze innym celem wynalazku jest polepszenie stabilnosci plomienia podczas spalania w piecu przemyslowym* Sposób opalania pieca wedlug wynalazku polega na tym, ze stosuje sie obszar pieca za¬ sadniczo zamkniety wzgledem atmosfery; wtryskuje sie w ten obszar pieca przynajmniej je¬ den strumien gazu utleniajacego wybranego z grupy zlozonej z powietrza wzbogaoonego w tlen136 277 3 i tlenu, przy czym strumien ten ma srednice D w punkcie Jego wtryskiwania, przy predkosci w punkcie wtryskiwania strumienia srodka utleniajaoego wystarczajacej dla osiagniecia ta¬ kiej recyrkulacji gazów i mieszania w wymienionym obszarze, aby umozliwic zasadniczo rów¬ nomierne nagrzewanie wsadu pieca, przy czym predkosc ta jest przynajmniej równa okreslonej wzorem V = 0,33/597 P - 70/ gdzie V oznacza predkosc strumienia srodka utleniajacego w m/s, a P oznacza zawartosc tlenu w gazie utleniajacym w procentach objetosciowych; równoczesnie z wtryskiwaniem srodka utleniajacego wtryskuje sie przynajmniej jeden strumien paliwa w wy¬ mieniony obszar pieca, przy czym ten strumien paliwa jest oddzielony od strumienia srodka utleniajacego przez odleglosc X mierzona od zewnetrznej krawedzi strumienia srodka utlenia¬ jacego do zewnetrznej krawedzi strumienia paliwa w ich odpowiednich punktach wtryskiwania, przy czym odleglosc ta jest przynajmniej równa wartosci okreslonej przez wzór: X = 4 D; powoduje sie zasysanie gazów piecowych z sasiedztwa strumienia srodka utleniajacego w ten strumien srodka utleniajacego w ilosci wystarczajacej dla uzyskania temperatury plomienia podczas nastepujacego potem spalania, mniejszej niz normalna temperatura plomienia; a po takim zasysaniu miesza sie strumien srodka utleniajacego ze strumieniem paliwa, powodujac przez to reakcje spalania.Palnik do opalania pieca wedlug wynalazku (zwany ponizej tlenowym palnikiem z zasysa¬ niem), przeznaozony do wykorzystywania tlenu lub powietrza wzbogaconego w tlen jako gazu utleniajacego, zawiera przynajmniej jedna dysze gazu utleniajaoego o srednioy D, przezna¬ czona do wtryskiwania strumienia gazu utleniajacego w komore pieca, przy czym wymieniona srednica jest mniejsza niz okreslona przez wzór: gdzie D jest w centymetrach, P jest objetosciowa zawartoscia procentowa tlenu w gazie utleniajacym, F oznacza moo cieplna palnika w milionach BTO na godzine (kW) a N oznacza liczbe dysz utleniajacych; oraz przynajmniej jedna dysze paliwowa przeznaczona do wtrys¬ kiwania przynajmniej jednego strumienia paliwa w komore pieca, przy czym ta dysza paliwo¬ wa jest oddalona od najblizszej dyszy srodka utleniajacego o odleglosc X mierzona od kra¬ wedzi dyszy paliwowej do krawedzi dyszy srodka utleniajacegof*gdzie X ma wartosc przynaj¬ mniej równa okreslonej przez wzór X = 4D.Przy praktycznej realizaoji sposobu wedlug wynalazku mozna uzyskac znaczna oszczed¬ nosc paliwa i zwiekszona wydajnosc produkcyjna w porównaniu z opalaniem pieca przy uzyciu powietrza. W piecu powstaje ped gazu wystarczajaoy dla osiagniecia w piecu stopnia miesza¬ nia i recyrkulacji gazów niezbednego dla zasadniozo równomiernego rozkladu temperatury, a równoczesnie temperatura plomienia maleje tak, ze emisja N0_ jest utrzymana na poziomie ponizej przyjetych norm.Teoretyczna temperatura plomienia, dla paliwa i srodka utleniajacego, jest to maksy¬ malna temperatura uzyskiwana w plomieniu (przy zalozeniu procesu adiabatyoznego oraz na¬ tychmiastowego i pelnego mieszania paliwa ze srodkiem utleniajacym), wynikajacym ze spa¬ lania tego paliwa z wymienionym srodkiem utleniajacym.Okreslenie "normalna temperatura plomienia" uzyte tutaj ma oznaozac temperature plo¬ mienia rzeczywiscie uzyskiwana w piecu podczas spalania pewnego paliwa i pewnego srodka utleniajacego bez zasysania gazów piecowyoh przed zmieszaniem paliewa ze srodkiem utle¬ niajacym. Normalna temperatura plomienia powinna byc mozliwie bliska teoretycznej tempe¬ raturze plomienia (jak bliska - zalezy to od mieszania i od warunków przenoszenia oiepla panujaoych w takim pieou) • Kiedy temperatura plomienia w pieou, w którym ma byc realizo¬ wany sposób wedlug wynalazku, jest porównywana z "normalna temperatura plomienia", porów¬ nanie takie nalezy interpretowac jako wykonane w odniesieniu do konwencjonalnego pieca w procesie z równowaznymi parametrami pracy, ale bez zasysania gazu piecowego przed zmiesza¬ niem paliwa ze srodkiem utleniajaoym.Wynalazek zostanie dokladniej opisany na podstawie rysunku, na którym fig* 1 przedsta¬ wia wykres zmian teoretyoznej temperatury plomienia dla gazu ziemnego w funkcji stezenia tlenu w srodku utleniajaoym, fig. 2 - wykres temperatury plomienia uzyskiwanej w tlenowym4 136 277 palniku z zasysaniem przy róznych stopniach wzbogacenia gazu utleniajacego w tlen dla róz¬ nych stosunków recyrkulaoji gazu piecowego, fig* 3 - sohematycznie tlenowy palnik z zasy¬ saniem do przeprowadzania sposobu wedlug wynalazku, fig. 4 - schematycznie palnik powie¬ trzny z zawirowaniem strumienia i ksztaltke zaroodporna w przekroju osiowym, fig* 5 - sche¬ matycznie konwenojonainy palnik z pierscieniem koncentrycznym, fig* 6 - schematycznie pieo, w którym mozna realizowac sposób wedlug wynalazku i uzywac palnika wedlug wynalazku, a fig.? przedstawia wykres umozliwiajacy porównanie poziomu emisji N0X palnika tlenowego z zasysa¬ niem z poziomem emisji NO konwencjonalnego palnika ze strumieniem koncentrycznym* Wynalazek opisano na podstawie przykladu wykonania sposobu i urzadzenia do opalania pieca, który to piec ma obszar zasadniczo zamkniety w stosunku do atmosfery, jak to jest ogólnie stosowane w przemysle stalowniozym przy ogrzewaniu wsadu metalu lub w innych prze¬ myslowych zastosowaniaoh spalania, na przyklad w przemysle szklarskim do nagrzewania wsadu szkla itd* Wedlug wynalazku strumienie paliwa i srodka utleniajacego sa wtryskiwane do pieoa z od¬ dzielnych otworów wlotowych* Mozna stosowac tylko jeden strumien paliwa otoczony wieloma strumieniami srodka utleniajacego* Mozna równiez stosowac tylko jeden strumien srodka utle¬ niajacego otoczony wieloma strumieniami paliwa* Mozna wreszcie stosowac jeden strumien srodka utleniajacego i jeden strumien paliwa, albo tez wiele strumieni obu typów* Szczegól¬ nie korzystne rozwiazanie zawiera jeden usytuowany centralnie strumien paliwa otoczony wieloma rozmieszczonymi kolowo strumieniami srodka utleniajacego (korzystnie 6-8). Odleg¬ losc X mierzona od krawedzi dyszy paliwowej do krawedzi dyszy srodka utleniajacego (lub w innym rozwiazaniu odleglosc pomiedzy krawedzia strumienia paliwa a krawedzia strumienia srodka utleniajacego najbardziej zblizonego do strumienia paliwa w ich odpowiednich punk¬ tach wylotu) musi byc przynajmniej cztery razy wieksza od srednicy D strumienia srodka utleniajacego lub takich strumieni* mierzonej przy wylocie dyszy (na przyklad srednica wewnetrzna dyszy srodka utleniajaoego)* Strumienie srodka utleniajaoego musza byc wtryskiwane z predkosoia wystarczajaoa dla wytwarzania zjawiska zasysania wokól i w sasiedztwie kazdego strumienia srodka utleniaja¬ cego, tak ze gazy piecowe, zlozone zasadniczo z produktów spalania oraz innych niz tlen skladników gazu utleniajacego, moga byc zasysane w strumienie^ srodka utleniajaoego bezpo¬ srednio z ioh sasiedztwa, to znaozy z przestrzeni otaczajaoej kazdy strumien srodka utle¬ niajacego (w odróznieniu od prooesów wykorzystujacych oddzielne drogi recyrkulacji i wy¬ posazenie dla recyrkulacji produktów spalania z róznych czesoi pieca np* z kanalu spali¬ nowego)* Dla skutecznosci dzialania wynalazku takie zasysanie musi odbywac sie zanim stru¬ mienie srodka utleniajacego i paliwa zmieszaja sie* Ilosc gazów piecowych zasysanych do punktu w strumieniu srodka utleniajacego w odleglosoi Y od wylotu dyszy utleniajacej (patrz fig* 3) jest wprost proporcjonalna do masowej predkosoi przeplywu strumienia srod¬ ka utleniajacego, a odwrotnie proporcjonalna do srednicy dyszy srodka utleniajacego* Odleglosc X jak poprzednio zdefiniowano musi byc przynajmniej cztery razy wieksza od srednicy strumienia srodka utleniajacego przy dyszy* a korzystnie przynajmniej osiem razy wieksza niz srednica strumienia srodka utleniajacego* Badania przeprowadzone w odleglo¬ sciach X wynoszacych do 20 srednio daly zadowalajace wyniki* Stwierdzono równiez doswiad¬ czalnie, ze ogólnie przy wyzszych przecietnyoh temperaturach pieca i przy wiekszyoh ob¬ ciazeniach cieplnyoh pieoa moze byc potrzebna wieksza odleglosc pomiedzy dyszami srodka utleniajacego a dyszami paliwa, np* aby utrzymac emisje N0_ ponizej pewnego poziomu, co zostanie wyjasnione ponizej* Predkosc wylotowa strumienia srodka utleniajacego musi byc wystarczajaco duza, aby spowodowac zadane zjawisko zasysania. Jednakze istnieje inny czynnik wplywajacy na pred¬ kosc i majaoy dzialanie sterujaoe w niniejszym wynalazku* Jak zostanie wyjasnione poni¬ zej predkosc strumienia srodka utleniajacego musi byc wystarczajaco duza, aby wytworzyc wystarczajacy ped strumienia srodka utleniajacego przy jego wylooie* Pozadane jest, aby ped strumienia srodka utleniajacego byl przynajmniej porównywalny z pedem równowaznego strumienia powietrza w konwencjonalnym sposobie spalania i konwencjonalnym palniku po¬ wietrznym*136 277 5 Jak wspomniano poprzednio zastosowanie tlenu lub powietrza wzbogaconego w tlen zamiast powietrza daje w wyniku wprowadzanie mniejszej masy gazu do pieoa (a zatem mniejszy ped gazu), a wyzsze temperatury plomienia* Wedlug wynalazku zasysane gazy piecowe maja odgry¬ wac w ukladzie z zastosowaniem tlenu lub powietrza wzbogaconego w tlen role jaka poprzed¬ nio odgrywal azot w systemie powietrznym, a mianowicie maja dostarczac mase konieczna dla mieszania gazów i recyrkulacji oraz jako skladnik obojetny w reakcji spalania paliwa maja dzialac jako rozoienozalnik i zmniejszac temperature plomienia przy spalaniu paliwa. Za¬ stapienie azotu goracymi gazami pieoowymi w strumieniu srodka utleniajacego jest w znacz¬ nym stopniu przyczyna oszczednosoi paliwa osiaganej wedlug wynalazku.Ilosc gazu piecowego, która musi byc zasysana w strumien srodka utleniajacego dla ce¬ lów niniejszego wynalazku zalezy (a) od masy gazu koniecznej dla wydajnego mieszania i re¬ cyrkulacji gazu w piecu, zakladajac, ze sposób wedlug wynalazku pracuje w warunkach mie¬ szania i reoyrkulacji gazu przynajmniej porównywalnych z warunkami konwencjonalnego sposo¬ bu z zastosowaniem powietrza oraz (b) od temperatury plomienia zadanej dla pieoa, aby zmniejszyc do minimum emisje N0Z i uniknac lokalnego przegrzewania.Dobre mieszanie i recyrkulacja gazu sa bardzo wazne dla zapewnienia równomiernego na¬ grzewania oraz dla unikniecia lokalnego przegrzewania i towarzyszacego temu zniszczenia wsadu pieca, wykladziny zaroodpornej itd.Bez zasysania gazów piecowych w strumien srodka utleniajaoego przed zmieszaniem z pa¬ liwem temperatura plomienia w piecu, w punkcie, w którym srodek utleniajacy miesza sie z paliwem, bylaby równa normalnej temperaturze plomienia, która jest bliska teoretycznej temperaturze plomienia (jak bliska - zalezy to od wydajnosci mieszania) dla danego typu paliwa i zawartosci tlenu w srodku utleniajacym (patrz fig, 1) • Temperatura plomienia wzra¬ sta z rosnaoa zawartoscia tlenu w srodku utleniajacym.Figura 1 przedstawia zmiane teoretycznej temperatury plomienia spalania gazu ziemnego w funkcji zawartosci tlenu w srodku utleniajacym, przy zalozeniu calkowitego i natychmia¬ stowego mieszania, Kiedy stezenie tlenu wzrasta, teoretyczna temperatura plomienia wzrasta wyraznie od 1850°C do 2780°C (adiabatyozna temperatura plomienia) dla tlenu. Oczywiscie podczas rzeczywistego przebiegu konwencjonalnego procesu temperatura produktu spalania w uzyskiwanym strumieniu spalania bedzie równa normalnej temperaturze plomienia w punkcie mieszania i bedzie malala wzdluz strumienia w kierunku od palnika, poniewaz goraoe gazy spalinowe mieszaja sie z chlodniejszymi gazami zasysanymi w strumien, W przemyslowych zastosowaniach spalania sterowanie temperatury plomienia jest wazne z dwóch przyczyn. Po pierwsze wysoka temperatura plomienia sprzyja kinetyce i równowadze reakcji ti?oj?zdiila H0X* Po drugie wysoka temperatura plomienia moze powodowac lokalne prze¬ grzewanie z towarzyszacymi temu niepozadanymi zjawiskami (uszkodzenie wsadu pieoa, wykla¬ dziny zaroodpornej pieca itd,). Zasysanie gazu piecowego w strumien tlenu przed mieszaniem z paliwem obniza temperature plomienia ponizej normalnej temperatury plomienia, a jesli ilosc gazu pieoowego jest wystarczajaca (zaleznie równiez od warunków mieszania w obszarze spalania i od temperatury samego gazu pieoowego), temperatura plomienia bedzie wystarcza¬ jaco niska, tak ze nie beda wystepowaly ani problemy z przegrzewaniem, ani problemy z pow¬ stawaniem H0X, nawet jezeli jako srodek utleniajacy stosowany jest ozysty tlen. Pomiar emisji N0_ umozliwia teoretyoznie ocene temperatury plomienia, Zmierzone poziomy N0X uzyskiwane przy stosowaniu wynalazku byly niezwykle niskie,' Zmniejszenie sie poziomów N0X mozna przypisac glównie skutecznemu sterowaniu temperatury plomienia i tylko towarzyszacemu wzbogaceniu gazu utleniajaoego w tlen (w zwiazku z tym zmniejszenie zawartoici azotu). Sterowanie temperatury plomienia jest zwykle konieczne, poniewaz azot jest prawie zawsze obecny w pieou albo ze wzgledu na przeoieki powietrza, albo przez zwiazanie z paliwem, w ilosciach wystarczajacych dla tworzenia (przy panuja¬ cych warunkaoh czasu pozostawania w piecu) znaczne ilosoi N0X przy braku sterowania tem¬ peratury plomienia, Kiedy ilosc zasysanego gazu pieoowego wzrasta w strumieniu srodka utleniajaoego pal¬ nika tlenowego z zasysaniem przed zmieszaniem tego strumienia ze strumieniem paliwa, tern-6 136 277 peratura plomienia maleje. Wartosc spadku temperatury plomienia zalezy równiez od tempe¬ ratury gazu piecowego, ale temperatura plomienia w funkcji ilosci zasysanego gazu pieco¬ wego przejawia zaleznosc pokazana na fig. 2 dla stosunku recyrkulacji R okreslonego jako stosunek* ciezar gazu piecowego zasysanago w strumien srodka utleniajacego przed zmieszaniem ze strumieniem paliwa oiezar srodka utleniajacego plus paliwo Przy .stosowaniu niniejszego wynalazku pozadane jest osiaganie temperatury plomienia nizszej niz normalna temperatura plomienia o wartosc A T przynajmniej równa okreslonej przez wzór: ^T = 5f [400 + 7t6(P - 21)] - 32]; gdzie AT jest wyrazone w stopniach °C, a P oznacza zawartosc tlenu w srodku utleniajacym w procentach objetosciowyoh.Przy stosowaniu tlenu lub wzbogaceniu w tlen masa strumienia srodka utleniajacego ma¬ leje w porównaniu z systemem powietrznym z dwóch glównych powodów. Po pierwsze wyelimino¬ wanie czesci lub calej masy azotu dzieki wzbogaceniu w tlen9 a po drugie zmniejszenie ilo¬ sci tlenu potrzebnej dla spalania, poniewaz wyeliminowany azot nie musi byc juz nagrzewa¬ ny o W zwiazku z tym predkosc strumienia srodka utleniajacego trzeba zwiekszyc, aby stru¬ mien ten mial ped wystarczajaoy dla uzyskania dobrego mieszania i dobrej recyrkulaoji ga¬ zu w pieou, które sa konieczne dla równomiernego przenoszenia ciepla w piecu.Dla oelów niniejszego wynalazku minimalna predkosc gazu utleniajacego (mierzona przy wylocie dyszy srodka utleniajacego) konieozna dla uzyskania dobrego mieszania i recyrku¬ lacji, powinna byc wieksza niz okreslona przez nastepujace równanie empiryczne: 7 3 0,33/5,7 P - 70/ gdzie V oznaoza predkosc gazu utleniajacego w m/s, a P oznacza zawar¬ tosc tlenu w srodku utleniajacym w procentach objetosciowych, zakladajac, ze mieszanie i recyrkulacja uzyskiwane dzieki wynalazkowi maja byc przynajmniej tak energiczne jak uzys¬ kiwane w systemie powietrznym* Typowo predkosc gazu utleniajacego dla konwencjonalnego pieca powietrznego jest rze¬ du 15 - 30 m/s. Piec wykorzystujacy 10055 tlenu i utrzymujacy taki sam ped jak ped równo¬ waznego systemu powietrznego pracowalby w zakresie predkosci gazu utleniajacego 136-290 m/fe, przy zalozeniu oszczednosci paliwa 50%. Ogólnie aby osiagnac wartosc pedu porównywalna lub wieksza niz uzyskiwana w konwencjonalnych systemach powietrznych, predkosc gazu powinna wynosic przynajmniej 150 m/s, a korzystnie powinna byc wieksza niz 240 m/s. Korzystny za¬ kres predkosoi wynosi 136 - 305 m/s.Na fig. 3a przedstawiono schematycznie tlenowy palnik zasysajacy wedlug wynalazku w widoku z przodu, posiadajacy oeohy umozliwiajace stosowanie sposobu wedlug wynalazku.Fig. Jb przedstawia schematycznie ten sam palnik w widoku osiowym. Palnik 1 ma kanal pa¬ liwowy 2 i kanal srodka utleniajacego 3 prowadzacy do wielu dysz srodka utleniajaoego 4 o srednicy D. Dysse srodka utleniajacego 4 sa równomiernie rozmieszczone na okregu 5 wo¬ kól dyszy paliwowej 6 w odleglosci X od jej krawedzi. Nalezy zauwazyc Jednak, ze ani roz¬ mieszczenie dysz na okregu, ani równomierne ioh rozmieszczenie nie sa istotne dla wynalaz¬ ku. Takie rozmleszozonie stanowi jedynie korzystne rozwiazanie. Istnieja rozwiazania tego wynalazku, w których moga byc korzystne inne rozmieszczenia, na przyklad rozmieszczenie dysz srodka utleniajacego w równoleglych szeregach w odleglosoi Z od jednej lub kilku dysz paliwowych z otoczeniem ich lub tez rozmieszozenie asymetryczne dysz srodka utleniajaoego, dzieki czemu plomien jest redukcyjny po jednej stronie, a utleniajaoy po drugiej, itd.Istotne jest to, aby odleglosc Z pomiedzy dysza paliwowa a najblizsza dysza srodka utle¬ niajacego byla przynajmniej równa czterem srednioom wewnetrznym D dyszy srodka utleniaja¬ oego, tak aby pomiedzy odpowiednimi strumieniami powstala wystarczajaca przestrzen dla za¬ sysania wystarczajacej ilosci gazów pieoowyoh w strumieniu srodka utleniajacego 8 zanim strumien 9 1 strumienie srodka utleniajacego 8 zmieszaja sie.Korzystnie z dysza paliwowa 6 polaczony jest element stabilizujacy plomien. Na fig. 3 dysza paliwowa 6 ma pierscien 10 wokól niej, który jest dolaczony do glównego kanalu 3 srodka utleniajacego poprzez kanal 7, przez który proporcjonalnie niewielka ilosc srodka utleniajacego jest wtryskiwana tak, aby utworzyc oslone 11 srodka utleniajacego wokól stru*136277 7 mienia paliwa, przez co tworzy sie ciagly front plomienia i stabilizuje sie plomien. 5-10% srodka utleniajacego wystarcza dla utworzenia takiej oslony. Kompletna oslona ze srodka utleniajacego nie jest konieczna. Wazne jest, aby niewielka ilosc (5 - 10%) srodka utlenia¬ jacego byla usytuowana przy strumieniu palika, &by utworzyc front promienia. Podczas dzia¬ lania strumienie srodka utleniajacego 8 i strumien paliwa 9 sa wtryskiwane do pieca. Ze wzgledu na odleglosc X pomiedzy kazda z dysz 4 a dysza 6, pomiedzy strumieniami 8 a stru¬ mieniem 9 powstaje przestrzen 12 okreslona przez czolo palnika 1 przy jednym koncu i przez powierzchnie 13, w której strumienie paliwa i srodka utleniajacego mieszaja sie ze soba oraz ma miejsce spalanie. Gazy piecowe, które w przypadku stosowania tlenu jako srodka utle¬ niajacego zlozone sa zasadniczo z produktów spalania (przy zalozeniu wydajnego mieszania i recyrkulacji gazu), sa zasysane w strumienie srodka utleniajacego 8 o duzej predkosci z sa¬ siedztwa tych strumieni, wliczajac w to przestrzen 12. Strumienie srodka utleniajacego 8 mieszaja sie nastepnie ze strumieniem paliwa 9, aby utworzyc wynikowy strumien (nie pokaza¬ no) w obszarze 13. Recyrkulacyjny gaz piecowy znajduje sobie droge do otoozenia strumieni 8 zawierajacego przestrzen 12, gdzie jest znowu zasysany przez strumien srodka utleniajacego 8, aby skutecznie rozcienczac w nim tlen* Sposób wedlug wynalazku umozliwia wieo wykorzystywa¬ nie gazu piecowego zamiast azotu dla osiagniecia takiej samej lub nizszej temperatury plo¬ mienia niz normalna temperatura plomienia dla konwencjonalnego systemu z zastosowaniem ta¬ kiego samego paliwa i takiej samej zawartosci tlenu w gazie utleniajacym, ale bez zasysania oraz dla utrzymywania takiego samego lub wiekszego mieszania, warunków recyrkulacji gazu i równomiernosci rozkladu temperatury bez wzrostu emisji TO , a faktycznie ze spadkiem tej emisji.Wynalazek zostanie ponizej zilustrowany na podstawie przykladów.Obliczenia i doswiadczenia byly prowadzone przy zastosowaniu jako paliwa gazu ziemnego o nastepujacym skladzie i wartosci opalowejt CHA - 96,0%, C^Hg - 1,6%, H^ - 1f9%, 02 - 0,3%, CjH, - 0,3%* CxH6 - 0,1% i C4HQ - 0,1%, razem 100%.Wartosc opalowa KJ/kg KJ/m^ przy 0°C (Brutto) 845,47 • 103 36071f43 (Netto) 763t80 • 103 32500,0 Wynalazek mozna jednakze stosowac przy uzyciu innyoh paliw gazowych, lub cieklych, albo tez zawiesiny paliwa stalego medium plynnym, na przyklad w metanie, propanie, oleju do sil¬ ników wysokopreznych oraz z paliwami syntetycznymi, takimi jak mieszanina Hp i CO.Procentowy nadmiar tlenu zalozono tak, ze stezenie tlenu w spalinach wynosi 2% objeto¬ sciowo * Uzyskuje sie to przy111,6% stechionetryoznej ilosci tlenu, jezeli stosuje sie powie¬ trze i przy 103|1% steohiometrycznej ilosci tlenu, jezeli jako gaz utleniajacy stosuje sie tlen. Zastosowany tlenowy palnik z zasysaniem byl typu przedstawionego schematycznie na fig. 3a i 3b« Zbadano dysze tlenowe o srednicach 1,6 mm, 1,9 mm i 3,1 mm. Badania przeprowa¬ dzono przy zastosowaniu szesoiu i osmiu dysz równomiernie rozmieszczonych wokól okregu z osia dyszy paliwowej w srodku. Srednica takiego okregu byla staniana od 5 do 13 cm. Usilo¬ wano umozliwic przeohodzenie czesci tlenu poprzez pierscien wokól dyszy paliwowej w celu stabilizowania plomienia. Badano rózne parametry spalania i porównywano je z konwencjonalna praktyka w doswiadczalnym piecu 61, którego szkic pokazano na fig. 6, przeznaczonym do sy¬ mulowania procesu przemyslowego« Piec taki mial wykladzine zaroodporna 62 z warstwa pochla¬ niajaca energie cieplna 63 przy dnie i z wymiarami wewnetrznymi 1,2 t. 1,2 x 2,A m. Wydaj¬ nosc palnika 64 podczas pracy w piecu wynosila typowo 125 - 250 kW.Stosowano trzy rózne typy palników: jeden wedlug wynalazku, opisany powyzej i dwa inne konwenojonalne palniki, oznaozone A i B i pokazane sohematyoznie na fig. 415. Pig# 4 przedstawia palnik A, to znaczy konwencjonalny palnik z przeplywem wirowym zamontowany na ksztaltce zaroodpornej 41 (srednica 10 om, dlugosc 28 cm) w scianie pieca 42 w zaglebieniu, z zastosowaniem centralnego kanalu paliwowego 43 (srednioa 11 mm) otoczonego przez dysze 44 srodka utleniajacego (srednica 76 mm). Dysza 44 srodka utleniajacego zawierala element 45 tworzacy zawirowania, który powodowal skladowa etyczna przeplywu srodka utleniajacego, któ¬ ra w polaczeniu z ksztaltka 41 sluzyla do stabilizowania plomienia.8 136 277 Palnik B, pokazany na fig, 5a w widoku z przodu i na fig. 5b w widoku osiowym, skla¬ dal sie z koncentrycznyoh dysz, przy czym kanal paliwowy 51 byl otoczony kanalem tleno¬ wym 52* Srodkowa dysza paliwowa 53 (srednica wewnetrzna 6,1 mm) byla otoczona pierscienio¬ wa dysza 54 srodka utleniajacego (srednica wewnetrzna 9,5 &ni) f srednica zewnetrzna 15,9 mm) * Wynalazek jest ponizej przedstawiony w swietle nastepujacych wyników badani 1. Stabilnosc zakresu pracyc Poczatkowo palnik tlenowy z zasysaniem byl stosowany bez pierscienia tlenowego otaczajacego strumien paliwa. Palnik pracowal niestabilnie, przy czym czolo plomienia drgalo do tylu i do przodu pomiedzy tylem a przodem pieca* Na skutek tego pieo drgal za kazdym razem, kiedy czolo plomienia poruszalo sie od tylu do przodu pie¬ ca w kierunku palnika* Przez przepuszozanie czesci tlenu (okolo 5 - 10% calej ilosoi prze-* plywajacego tlenu) poprzez pierscien wokól kanalu paliwowego ustalone zostalo ciagle ozolo plomienia blisko powierzchni palnika na powierzchni przejsciowej oslona tlenowa - gaz ziem¬ ny* Stabilizowalo to spalanie w piecu i eliminowalo drgania plomienia i drgania pieca* Je¬ dyne widoczne czolo promienia wystepowalo dla niewielkiego przeplywu tlenu poprzez pier- soien z reakoja z czescia paliwa* Nie bylo widocznego czola plomienia dla reakcji spalania pomiedzy strumieniami tlenu a glówna czesoia gazu ziemnego* Stanowi to przeciwienstwo w sto¬ sunku do konwencjonalnych palników, które maja dobrze okreslony, widoczny plomien* Jak sie okazalo palnik pracowal stabilnie przy predkosciach strumienia tlenu do 300 m/s* Moga byc równiez mozliwe wieksze predkosci* Przykladowo w jednym zestawie badan przy zasto¬ sowaniu 15 w? gazu ziemnego i 38 *r tlenu uzyto 8 dysz tlenowych o srednicy 1,6 mm. Okolo 7% tlenu doprowadzano do pierscienia w celu stabilizowania plomienia a reszta przeplywala przez dysze* Przy takich warunkach obliczona predkosc tlenu wynosila okolo 300 m/s przy cisnieniu 0,8 kG/omr przy wylocie dyszy* Dysza miala prosty otwór, aby w ten sposób unik¬ nac predkosoi naddzwiekowych wewnatrz dyszy* Wedlug oczekiwan tlen opuszczajac dysze powi¬ nien rozprezac sie i uzyskiwac predkosci powyzej 300 m/s* Palnik pracowal stabilnie dla dysz na srednicach 5, 9 i 13 om* Stwierdzono, ze palnik pracowal równiez stabilnie przy malej predkosci strumieni tlenu, chooiaz jest to mniej interesujace w praktyce* Palnik pracowal stabilnie w zakresie pogorszonych warunków z wysokich na niskie pred¬ kosci spalania, przy czym stosunek pogorszenia wynosil 20:1. W jednym zestawie badan symu¬ lujacych warunki w speoyficznym piecu przemyslowym temperatura pieca byla utrzymywana w waskim zakresie przez wymuszanie pracy palnika na przemian z bardzo duza i z bardzo mala predkoscia spalania*, Przykladowo w jednym z badan palnik pracowal z predkosoiami spalania podanymi ponizej: duza predkosc spalania mala predkosc spalania m* gazu ziemnago 28,5 1,42 m* tlenu dladysz 58 0 m* tlenu dla pierscienia 2,55 4,4 Predkosci przeplywu zmieniano pomiedzy mala a duza predkoscia spalania za pomoca szyb¬ ko dzialajacych zaworów elektromagnetycznych. Palnik pracowal stabilnie przy obu predko£- ciaoh spalania bez wystepowania niestabilnosci podczas zmiany z duzej na mala predkosc spa¬ lania lub odwrotnie. Nie stwierdzono zadnych ograniozen w zakresie malych i duzyoh predkosci spalania poddanych badaniom, które mozna by stosowac dla stabilnego dzialania palnika* Oz¬ nacza to, ze zakres stabilnej pracy palnika jest szerszy niz stosowany w powyzszych próbach* 2* Porównanie z konwencjonalnym palnikiem z zawirowaniem* W oparciu o tworzenie tlenku azotu (N0X) przeprowadzono porównanie pomiedzy palnikiem tlenowym z zasysaniem a konwencjo¬ nalnym palnikiem z zawirowaniem* Jak pokazano na fig* 4 palnik z zawirowaniem zawieral sty- ozny przeplyw srodka utleniajacego i ksztaltke zaroodporna dla stabilizacji plomienia* Mie¬ szanie srodka utleniajacego z paliwem oraz czas przebywania w rurce zaroodpornej dla tego palnika byly takie, ze temperatura produktów spalania byla uwazana za bliska teoretyoznej temperaturze plomienia* W spalinaoh przeprowadzono nastepujace pomiary NO przy zastosowa¬ niu konwencjonalnego palnika z zawirowaniem2136 277 9 0, 0. 0. 0, ,09 ,39 ,64 ,205 .10-6 •10"6 •10"6 •10"6 %-OfrJ* Q~ w srodku utleniajacym tlenek azotu w spalinach kg/kcal 21 50 90 100 Dla tych badan temperatura gazów spalinowych lezala w zakresie 1150 - 1200°C* Taka predkosc spalania ustawiono dla kazdych warunków badan, aby utrzymywac temperature pieca i predkosc przenoszenia ciepla do upustu w przyblizeniu stale* Ze wzgledu na oszczednosci paliwa uzyskiwane wtedy, gdy tlen zastepuje czesc lub cale powietrze dla spalania, pred¬ kosc spalania malala, gdy zawartosc tlenu w srodku utleniajacym rosla* Dane przedstawia¬ ja, ze ilosc NO wzrastala ze wzrostem zawartosci tlenu w srodku utleniajacym az do 90% 0p° Oczekiwano tego, poniewaz temperatura plomienia równiez wzrastala i byla korzystniejsza dla kinetyki reakcji i równowagi dla tworzenia N0X* Pomiedzy 90 a 100% tlenu tworzenie N0X malalo na skutek malego stezenia dostepnego azotu* Przy dzialaniu pieca przemyslowego pow¬ stawanie NO przy uzyoiu 100% tlenu w konwencjonalnym palniku byloby prawdopodobnie znacz¬ nie wyzsze niz podano w tabeli na skutek przeoleku powietrza do pieca* Powstawanie N0Z uzy¬ skiwane przy 90% Op * pieou doswiadczalnym moze byc blizsze uzyskiwanemu przy 100% Op * pie¬ cu przemyslowym, przy zalozeniu, ze w obu przypadkach stosuje sie palnik konwencjonalny* Kiedy tlenowy palnik z zasysaniem, z zastosowaniem 100% tlenu, badano w porównywalnych wa¬ runkach pieca (w przyblizeniu ta sama temperatura pieca i ta sama predkosc przenoszenia ciepla do upustu) zmierzona ilosc N0X byla rzedu 0,00205 • 10 kg/kcal. Dla tych badan za¬ stosowano 8 dysz o srednicy 1,6 mm przy srednioaoh okregów 5,9 i 13 cm oraz dysz o sredni¬ cy 3,15 mm na okregu o srednicy 5 cm* Powstawanie NO dla wszystkich badanyoh warunków bylo zasadniczo ponizej wszelkioh znanyoh przepisów i norm dotyczacych emisji N0Z* Uzyskiwane temperatury plomienia, kiedy gazy piecowe byly zasysane w strumienie tlenu przed zmiesza¬ niem z paliwem, byly wyraznie ponizej temperatury, przy krórej warunki kinetyczne powstawa¬ nia N0X bylyby znaczne* 3* Porównanie z konwencjonalnymi palnikami ze strumieniem koncentrycznym (palnik B) • Przeprowadzono badania porównujac nowy palnik tlenowy z zasysaniem wedlug wynalazku z kon¬ wencjonalnym palnikiem zlozonym z koncentrycznych strumieni paliwa i tlenu. Palnik tlenowy z zasysaniem mial osiem dysz tlenowych, kazda o srednicy 2,3 mm na okregu o srednicy 5 cm* Szkic palnika ze strumieniem koncentrycznym pokazano na fig* 5a i 5 b* Badania przeprowa¬ dzano przy dwóch warunkaoh normalnie korzystnyoh dla powstawania NO : wysoka temperatura gazów piecowych 1 przeciek powietrza da pieca* Dla wszystkich tyoh warunków badan predkosc spalania wynosila 22 sar gazu ziemnego w polaczeniu z 45 - 45,7 * tlenu* Temperatura gazu piecowego lezala w zakresie 1540 - 1600 C* (W zastosowaniaoh metalurgicznych, na przyklad w piecach wglebnych lub w piecach do ponownego nagrzewania przeoietna temperatura pieoa wy¬ nosi zwykle w zakresie 1100 - 1370°0) * Przeoiek powietrza do pieca byl kontrolowany w za¬ kresie 0 - 8 nr powietrza* Dane dotyozace powstawania N0Z podano na wykresie na fig* 7* Dla obu palników emisja N0Z wzrastala wraz ze wzrostem przecieku powietrza* Jednakze w porównywalnych warunkach badan tworzenie sie NO bylo prawie o rzad wielkosci mniejsze dla palnika z zasysaniem w porównaniu do palnika ze strumieniem koncentryoznym* Poziom emisji NO dla palnika z zasysaniem byl zawsze mniejszy od wszelkich znanych norm emisji NO dla wszystkich badanyoh warunków.Zastrzezenia patentowe 1* Sposób opalania pieca, znamienny tym, ze stosuje sie obszar pieca za- sadniozo zamkniety w stosunku do atmosfery, wtryskuje sie w ten obszar pieca przynajmniej jeden strumien gazu utleniajaoego wybranego z grupy zlozonej z powietrza wzbogaconego tle¬ nem i tlenu, przy ozym strumien ten ma srednice D w punkoie jego wtryskiwania, a predkosc10 136 277 w punkcie wtryskiwania strumienia srodka utleniajacego wystarcza dla osiagniecia takiej recyrkulacji gazu i mieszania w wymienionym obszarze, aby umozliwic zasadniczo równomier¬ ne nagrzewanie wsadu pieca, przy czym predkosc ta jest przynajmniej równa okreslonej przez nastepujacy wzór: Y = 0,33/5*7 P - 70/ gdzie V oznacza predkosc strumienia srodka utlenia¬ jacego w m/s, a P oznacza zawartosc tlenu w gazie utleniajacym w procentach objetosciowych; równoczesnie z wtryskiwaniem gazu utleniajacego wtryskuje sie przynajmniej jeden strumien paliwa w wymieniony obsizar pieca, przy czym ten strumien paliwa jest oddzielony od strumie¬ nia srodka utleniajacego przez odleglosc x mierzona od zewnetrznej krawedzi strumienia srodka utleniajacego do zewnetrznej krawedzi strumienia paliwa w ich odpowiednioh punktach wtryskiwania, przy czym ta odleglosc jest przynajmniej równa okreslonej przez nastepujacy wzór X s 4D, powoduje sie zasysanie gazów pieoowych z sasiedztwa strumienia srodka utle¬ niajacego w ten strumien srodka utleniajacego w ilosci wystarczajacej dla osiagniecia tem¬ peratury plomienia podozao nastepujacego potem spalania nizszej niz normalna temperatura plomienia, a po zaistnieniu takiego zasysania miesza sie strumien srodka utleniajacego ze strumieniem paliwa, przez oo powoduje sie reakcje spalania• 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze gaz utleniajacy zawiera przynajmniej 30% objetosciowo tlenu. 3. Sposób wedlug zaatrz. 1, znamienny tym, ze predkosc strumienia srodka utleniajacego lezy w zakresie 137 - 305 n/s. 4* Sposób wedlug zaatrz* 1, znamienny tym, ze wiele strumieni srodka utle¬ niajacego wtryskuje sie poprzez dysze rozmieszczone w odstepie wokól strumienia paliwa. 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze podczas wymienionego zasy¬ sania ilosc zasysanyoh gazów piecowych jest wystarczajaca dla osiagniecia temperatury plo¬ mienia podozas nastepujacego potem spalania mniejszej niz normalna temperatura plomienia ^ o wartosc AT przynajmniej równa okreslonej wzorem: AT = *j[400 + 7|6(P - 21)J - 32} gdzie ^T jest w °C, a P oznacza zawartosc tlenu w srodku utleniajacym w procentach obje¬ tosciowych. 6. Sposób wadlug zastrz. 1 albo 2, albo 3» albo 4, albo 5^ znamienny tym, ze okolo 5 - 10% srodka utleniajacego kieruje sie w sasiedztwo strumienia paliwa, aby utwo¬ rzyc oslone ze srodka utleniajacego, przez co wytwarza sie czolo plomienia i stabilizuje sie plomien. 7. Palnik do opalania pieca, przeznaczony do wykorzystania tlenu lub powietrza wzboga¬ conego w tlen jako gazu utleniajacego, znamienny tym, ze zawiera przynaj¬ mniej jedna dysze gazu utleniajacego o srednioy D przeznaczona do wtryskiwania strumienia gazu utleniajacego w komore'pieca, przy czym wymieniona srednica Jest mniejsza niz okres¬ lona przezwzór: „/« 40 fPV'2 D s "JF^Sy \KJ * °»16 gdzie D jest w centymetrach, P oznacza objetosciowa zawartosc procentowa tlenu w gazie utleniajacym, F oznacza moc cieplna palnika w OT, a N oznacza liczbe dysz srodka utlenia¬ jacego; oraz przynajmniej jedna dysze paliwowa dla wtryskiwania przynajmniej jednego stru¬ mienia paliwa w komore pieoa, przy czym ta dysza paliwowa jest oddalona od najblizszej dy¬ szy srodka utleniajacego o odleglosc X, mierzona od krawedzi dyszy paliwowej do krawedzi dyszy srodka utleniajacego, przy ozym ta odleglosc X ma wartosc przynajmniej równa okres¬ lonej przez wzór X » 4D. 8. Palnik wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze zawiera wiele dysz srodka utleniajacego rozmieszozonyoh na okregu wokól dyszy paliwowej. 9. Palnik wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze odleglosc X wynosi od 8D do 20 D. 10. Palnik wedlug zastrz. 7, znamienny' tym, ze zawiera ponadto elementy sluzace do kierowania 5 - 10% srodka utleniajacego w sasiedztwo strumienia paliwa, aby utworzyc ozolo plomienia i stabilizowac plomien.136 277 FIG. 2 3500h 4, I I I I I I I 30 45 5060TO 90 9000 FIG. I 4500H 4000 350d- 20 J I 40 60 80 CC FIG 5a ,54 FIG. Za r FIG. 5b FIG. 3b136 277 ^ 42 FIG. 4 ^44 ///////////, //¦ '/////////////777^^\\\\^\ ^ 7 ^^ ,43 45 FIG. 6 FIG. 7 025h 0.20 0.05 200 300 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 130 zl PL PL