PL131218B1 - Power transmission system - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest uklad napedowy, posiadajacy uzebiony pas pedniany, wspólpracujacy z uzebionym kolem pasowym.

Znane uklady napedowe zawieraja pasy pedniane, posia¬ dajace wiele przemiennych zebów i wrebów, przebiegaja- 5 cych ogólnie poprzecznie do pasa i zazebiajacych sie z prze¬ miennymi zebami i wrebami wspólpracujacego kola pasowego w celu przeniesienia napedu. Proponowano wiele rozwiazan tego rodzaju kól i pasów, w szczególnosci istotne prace wlozono w zaprojektowanie optymalnych ksztaltów prze- 10 kroju poprzecznego zebów i wrebów zarówno na kole paso¬ wym,jak i na pasie pednianym.

Przykladowo, opis patentowy USA nr 3 756 091 dotyczy ukladu przymusowego napedu, w którym pas zawiera stosun¬ kowo blisko siebie rozstawione zeby napedzajace o specjal- 15 nym krzywoliniowym ksztalcie w przekroju, który pracuje w sprzezeniu z zazebiajacymi sie wrebami kola pasowego, znajdujacymi sie pomiedzy zebami o krzywoliniowym prze¬ kroju, które zasadniczo sa sprzezone z zebami pasa. Nadanie zebom pasa ksztaltu sprzezonego z zebami kola pasowego 20 ma taki skutek, ze objetosc pomiedzy pasem a kolem, od¬ powiadajaca ksztaltowi zeba kola, nie jest wypelniona przez zab pasa, gdy pas przesuwa sie do styku z kolem paso¬ wym. Dla jakiegokolwiek zeba pasa latwo jest graficznie wyznaczyc sprzezona postac zeba kolapasowego. 25 Zastosowanie na kole pasowym sprzezonych zebów, korzystnie z malym odchyleniem od wiernego sprzezenia wskutek usuniecia naddatku materialu na wierzcholku zeba jest pozadane z tego wzgledu, ze zabezpiecza bezza- klóceniowe laczenie i rozlaczanie zebówpasa i kolapasowego. 30 Wrab utworzony pomiedzy przyleglymi sprzezonymi zebami bedzie okreslony ponizej jako wrab sprzezony.

Opis patentowy USA nr 2 507 852 przedstawia pas pe¬ dniany, zawierajacy nie rozciagajacy sie czlon rozciagliwy, posiadajacy zeby zespojone po jednej stronie i pokryte plaszczowastruktura ochronna. Zeby korzystniesa wykonane z elastomeru w rodzaju gumy, a ponadto pas taki moze takze posiadac warstwe podkladowa z materialu identycz¬ nego lub podobnego do tego, z którego wykonane sa zeby.

Pasy pedniane wedlug tego opisu patentowego byly wyko¬ nywane z wielu róznych materialów elastomerycznych, najczesciej z neoprenu i poliuretanu. Tego rodzaju pasy sa zaprojektowane do zazebiania sie z uzebionymi kolami paso¬ wymi, wykonanymi z materialów, cechujacych sie wyzszym modulem Younga niz material elastomeryczny, stosowany na pasy.

Tradycyjny t>as uzebiony, opisany w tym opisie patento¬ wym posiada zeby o ksztalciezasadniczo trapezowym w prze¬ kroju poprzecznym, bardzo podobnym do tradycyjnego zeba zebatki. Dla likwidacji uszkodzen pasa próbowano zmieniac uksztaltowanie zebów pasa i kola pasowego.

W tego rodzaju pasach o zebach trapezowych najczesciej spotykane uszkodzenie polega na tym, ze zeby ulegaja scinaniu pod wplywem spietrzenia naprezen. W celu likwi¬ dacji scinaniazebów, w opisiepatentowym USAnr 3 756 091, sa opisane zeby pasa, których ksztalt w przekroju poprzecz¬ nym jest zbiezny do zarysu liniijednakowej róznicy naprezen w zebie pasa pod okreslonym obciazeniem znamionowym.

Wreby kola pasowego wedlug tego opisu zaczepiaja o zeby pasa, z którymi sa zasadniczo sprzezone. Pas wedlug tego 131218131 218 3 opisu, posiadajacy zeby zasadniczo krzywoliniowe, cechuje mniejsza tendencja do scinania zebów i wieksza moc maksy¬ malna.

Jednakze w pasie pednianym wedlug tego opisu patento¬ wego moze dochodzic do uszkodzen, spowodowanych zu¬ zyciem powierzchni prowadzacej pasa, szczególnie w przy¬ padku kól pasowych o malej srednicy. Zuzycie powierzchni prowadzacej miedzy zebami pasa jest wynikiem scierania warstwy ochronnej i wystawieniem na zewnatrz czlonu rozciagliwego wskutek dzialania zeba kola na pas. Zuzycie powierzchni prowadzacej prowadzi do przedwczesnych uszkodzen wskutek odrywania zebów od czlonu rozciagli¬ wego i/lub rozerwania czlonu rozciagliwego.

W opisie patentowym USA nr 4 037 485 jest zapropono¬ wane rozwiazanie problemu zuzycia powierzchni prowadza¬ cej. Jak ujawniono w tym opisie, zaleznosc wymiarowazebów i wrebów pasa oraz zebów i wrebów kola pasowego jest tego rodzaju, ze gdy pasjest rozpietymiedzy kolami pasowymi, to wysekosc zebów pasa jest wieksza niz glebokosc wrebów kola pasowego, gdy pas przechodzi Wokólkól, a zewnetrzne czesci czlowe zebów pasa, napotykajace kola pasowe, sty¬ kaja sie z dnami wrebów kola. Jednoczesnie wedlug opisu patentowego USA nr 4037 485 zeby pasa sa sciskane redukujac swoja wysokosc tak, ze zewnetrzne czesci czolowe zebów kola pasowego stykaja sie z dnami wrebów pasa miedzyzebami. - W ukladzie napedowym wedlug tego opisu stosunkowo wczesnie pojawia sie zasadniczo trwale odksztalcenie zebów pasa, bedace wynikiem dociskania zebów z materialu elasto¬ merycznego do dna wrebów kola pasowego. Odksztalcenie to zachodzi szybciej w podwyzszonej temperaturze pracy, jaka wystepuje wówczas, gdy uklad napedowy zostanie zastosowany w pojezdzie samochodowym. Odksztalcenie to przejawia sie w znacznym, trwalym zmniejszeniu wysokosci zebów.

Odksztalcone zeby nie podtrzymuja juz dluzej czlonu' rozciagliwego, co jest celem tego rozwiazania. Nastepujace wówczas zuzycie ukladu napedowego wedlug opisu,patento¬ wego nr 4 037 485 jest analogiczne do zuzycia, wystepuja¬ cego w uzebionym ukladzie napedowym wedlug opisu paten¬ towego nr 3 756 091.

Uklad pasa i kola pasowego wedlug opisu patentowego nr 3 756 091 jest obecnie powszechnie stosowany i daje bardzo dobre rezultaty, gdy uzebione kolo pasowe posiada jia przyklad 30 wrebów lub wiecej i gdy wreby te rozsta¬ wione sa z podzialka 8 mm. Praktycznie ograniczenie to narzuca minimalna srednice kola pasowego dla jakiejkol¬ wiek zadanej kombinacji podzialki i rozmiaru zeba, ponizej której to srednicy obciazenie robocze i warunki pracy ukladu moga miec szkodliwy wplyw na trwalosc pasa.

W niektórych ukladach napedowych moze sie okazac korzystne zastosowanie kól pasowych o srednicy mniejszej niz wspomniana poprzednio srednica minimalna, a przez to wiekszych predkosci katowych kól pasowych {zarazem bardziej zwartych i lzejszych ukladów napedowych wskutek zastosowania mniejszych kól.

Celem wynalazku jest opracowanie ukladu napedowego, pozbawionego wad znanych ukladów napedowych, bardzo praktycznego ze wzgledu na mozliwosc zastosowania w nim uzebionych kól pasowych o mniejszej srednicy, na przyklad kól o podzialce 8 mm i posiadajacych mniej niz 30 wrebów, ale nadajacego sie równiez do wiekszych kól pasowych o 30 wrebach lub wiecej.

Uklad napedowy, zbudowany z uzebionego, elastycznego pasa pednianego, wspólpracujacego z przynajmniej jednym 4 kolem pasowym, posiadajacym liczne zeby rozdzielone- wrebami symetrycznymi wzgledem swej linii srodkowej, wedlug wynalazku charakteryzujesie tym, ze w zastosowa¬ nym kole pasowym kazdy wrab kola posiada przekrój po- 5 dluzny zasadniczo w ksztalcie litery U, na który skladaja sie pierwsze dwienieprzecinajace sie, zakrzywione linie wyzna¬ czajace czesci przeciwleglych powierzchni bocznych wrebu, przy czym kazda zakrzywiona linia stanowi luk okregu lub jego przyblizenie, wykreslony z odpowiednich srodków 10 krzywizny lezacych w obrebie powierzchni wrebu i siegajacy na wysokosc stanowiaca przynajmniej 25% glebokosci wrebu, pierwszy odcinek liniowy laczacy te zakrzywione linie i wyznaczajacy podstawe wrebu, drugi odcinek liniowy laczacy jedna zakrzywiona linie z wierzcholkiem przyleglego 15 zeba, trzeci odcinek liniowy laczacy druga zakrzywiona linie z wierzcholkiem drugiego przyleglego zeba, przy czym wierzcholek kazdego zeba w przekroju podluznymjest utwo¬ rzony przez nastepne dwie nieprzecinajace sie zakrzywione linie polaczone odpowiednio z odcinkiem liniowym jednego 20 wrebu i odcinkiem liniowym przyleglego wrebu, zas kazda, z tych zakrzywionych linii stanowi luk okregu lub jego przyblizenie, i czwarty odcinek liniowy laczacytezakrzywione linie, przy czym dlugosc tego czwartego odcinka liniowego stanowi 2 do 100% szerokosci zeba- pasa, z którym ma 25 wspólpracowackolo zebate.

Linie zakrzywione beda zwykle stanowily luki/ okregów lub beda zblizone do luków okregów. Jesli odcinek liniowy przy podstawie wrebu jest zakrzywiony, wówczas krzywizna jest korzystnie mniejsza niz krzywizna nieprzecinajacych 30 sie zakrzywionych linii, a ponadto pozadane jest, aby dlu¬ gosc tego odcinka liniowego byla nie wieksza niz 50%^ a korzystnie nie wieksza niz 30 % dlugosci kazdej z zakrzy¬ wionych linii.

Kazda z nieprzecinajacych sie zakrzywionych linii ko- 35 rzystnie siega do wysokosci na powierzchni bocznej zeba, stanowiacej przynajmniej 25 % glebokosci wrebu, a korzyst¬ nie przynajmniej 45% glebokosci wrebu.

Zewnetrzna czesc kazdego wierzcholka zeba kola korzyst¬ nie jest utworzona przez dwie nastepne nieprzecinajace sie 40 zakrzywione linie, polaczone prostym lub lekko zakrzywio¬ nym odcinkiem liniowym, przy czym kazda nieprzecinajaca sie, zakrzywiona linia wrebu jest polaczona nieprzecinajaca sie zakrzywiona linia odpowiedniego przyleglego wierzchol¬ ka poprzez prosty lub lekko zakrzywiony odcinek liniowy. 45 Te zakrzywione linie takze moga stanowic lub byc zblizone do luków okregów, chociaz ich odchylenie od tega rodzaju wiernego luku moze byc wieksze niz odchylenie, wykazane przez zakrzywione linie tworzace wrab. Kazdy z laczacych odcinków liniowych jest korzystnie zasadnicza 50 krótszy niz kazda z nieprzecinajacych sie, zakrzywionych linii wrebu kola pasowego, a ponadto pozadane jest, aby dlugosc kazdego laczacego odcinka liniowego wynosila nie wiecej niz 60%, a korzystnie nie wiecej niz 35 % dlugosci kazdej z tych zakrzywionych linii. 55 Kazdy z odcinkówliniowych podstawy wrebu, wierzcholka. zeba lub laczacych nieprzecinajace sie, zakrzywione linie wrebu i zeba, jesli nie stanowi linii prostej, moze byc wklesly lub wypukly wzgledem trzonu kola pasowego.

Odcinek liniowy, laczacy nieprzecinajace sie zakrzywione 50 linie wrebu i przyleglego wierzcholka, lub styczna do srodka tego odcinka jesli jest on zakrzywiony, korzystnie tworzy kat 20 ° lub mniejszy z promieniowalinia srodkowa odpowied¬ niego wrebu.

Wrab kola pasowego jest szerszy niz wrab kola sprzezo- 55 nego z pasem pednianym, ksztalt powierzchni bocznej wreba131218 5 -wyznaczony przez zakrzywiona linie stanowiaca luk okregu wykreslonego ze srodka krzywizny lezacego w obrebie wrebu rózni sie od ksztaltu powierzchni bocznej zeba kola sprzezonego, promien wierzcholka zebów kola pasowego Jest znacznie wiekszy niz promien wierzcholka zebów kola 5 sprzezonego, przez co przeswit pomiedzy wierzcholkiem zeba kola pasowego a podstawa wrebu pasa pednianego jest wiekszy niz w przypadku zeba kola sprzezonego, a ponadto stosunek szerokosci powierzchni scinania zeba pasa pednianego do szerokosci powierzchni prowadzacej 10 -kola pasowego wynosi od 50:1 do 1:1.

W tego rodzaju wspólpracy, ksztalt kazdego zebu i wrebu kola pasowego wukladzie wedlug wynalazkujestzasadniczo odmienny od odpowiednich ksztaltów sprzezonych postaci kolapasowego. 15 Róznica ta odnosi sie do powierzchni stanowiacych wierzcholek zeba kola pasowego, ksztaltu powierzchni bocznych zebów kola, szerokosci rowka pomiedzy przyle¬ glymi zebami kolai ewentualnie glebokosci wrebu pomiedzy przyleglymi zebamikola. 20 Gdy zeby kola sa niesprzezone z zebami pasa, wówczas nzyskuje sie wiekszy przeswit pomiedzy kolem a pasem w obszarze stopy zeba pasa i wierzcholka zeba kola pasowego niz w przypadku sprzezonych zebów kola.

Luki, do których sa zblizone dwie nieprzecinajace sie 25 zakrzywione linie, tworzace wreby kola, korzystnie maja promienie mniejsze niz promienie odpowiednich luków, które tworzyly ksztalt sprzezonego wrebu, w celu umozliwie¬ nia stykania i rozlaczania zebów pasa z wrebami kola bez zaklócen. Szerokosc wrebów kola, utworzonych przez te 30 nieprzecinajace sie zakrzywione linie jest korzystnie zasa¬ dniczo wieksza niz bylaby w przypadku wrebów sprzezonych.

Wrab kola pasowego moze miec te sama glebokosc co wysokosc zeba pasa w obrebie tolerancji przemyslowej obu tych wymiarów, lub tez glebokosc wrebu kola moze byc 35 od 1% do 15% mniejsza niz wysokosc zeba pasa, tak ze pomiedzy wierzcholkiem zeba pasa a dnem wrebu kola .moze dochodzic do obrotu.

Pozadane jest, aby stosunek powierzchni scinania zeba pasa do powierzchni prowadzacej kola pasowego byl za- 40 warty pomiedzy 50: a 1:1, a korzystnie aby wynosil mniej niz 15:1, i aby stosunek powierzchni scinania zeba pasa do powierzchni prowadzacej jakiegokolwiek pasa stosowanego z kolem pasowym byl zawarty pomiedzy 4,69:1 a 1:2, a ko¬ rzystnie aby wynosil mniej niz3,5:1. 45 Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia podluz¬ ny przekrój poprzeczny przez uklad napedowy wedlug wy¬ nalazku, pokazujacy zamkniety pas pedniany, stykajacy -sie z dwoma wspólpracujacymi kolami pasowymi, fig. 2 — 50 powiekszony czesciowy przekrój podluzny kola pasowego, fig. 3— powiekszony czesciowy widok z boku wspólpra¬ cujacego kola pasowego, i pasa, gdy pas ten jest owiniety wokól kola bez obciazenia, a fig. 4 — widok jak na fig. 3 .przedstawiajacy pas pedniany owiniety wokól kola o po- 55 ~ staci sprzezonej z zebami tego pasa. . Jak pokazano na fig. 1, pas pedniany 10 styka sie z nape¬ dowym kolem pasowym 11 i napedzanym kolem pasowym 12. Pas pedniany 10jest wyposazony w czlon rozciagliwy 13, zawierajacy wiele zwojów ciaglego splotu materialu wlóknis- $0 tego. Czlon rozciagliwy 13 przenosi zasadniczo cale obciaze¬ nie robocze, wywierane na pas pedniany 10, i az do maksy¬ malnego obciazenia, na które ten pas jest zaprojektowany, czlon rozciagliwy 13 jest zasadniczo nierozciagliwy. Dla -bardziej szczególowego opisu tego rodzaju ogólnej klasy 55 6 ukladu uzebionego pasa z kolem pasowym mozna wziac pod uwage opis patentowyUSA nr 2 507 852.

Pas pedniany zawiera ponadto warstwe podkladowa 14 i plaszcz ochronny (niepokazany), pokrywajacy cala uze¬ biona powierzchnie pasa. Pomiedzy plaszcz a czlon rozciagli* wy 13 moze byc dodana cienka warstwaelastomeru lubinnego materialu (nie pokazanego) w celu polepszenia przylegania w powierzchniach prowadzacych pasa. Pas moze byc wyko¬ nany jedna z wielu metod, przy czym zaleca sie zastosowanie metody opisanej w opisie patentowym USA nr 3 078 206.

Alternatywna metoda wytwarzania pasa pednianego jest opisana w opisie patentowym USA nr 2 507 852.

Fig. 2 przedstawia typowy zarys zeba i wrebu kola paso¬ wego wedlug wynalazku. Zarys zeba i wrebu jest utworzony w nastepujacy sposób. Kazdy wrab ma w podluznym prze¬ kroju poprzecznym ksztalt litery U, który jest utworzony przez dwie nieprzecinajace sie zakrzywione linie 21 i 22, zblizone do luku okregu i polaczone przy podstawie wrebu odcinkiem liniowym 23. Zakrzywiona linia 21 stanowiaca luk AB o promieniu Rl jest wykreslona ze srodka krzywizny 24 i siega od punktu A do punktu B. Zakrzywiona linia 22 stanowiaca luk CD o promieniu R2 jest wykreslona ze srodka krzywizny 25 i siega od punktu C do punktu D.

Srodki krzywizny 24 i 25 sa przesuniete wzgledem siebie i leza po przeciwnych stronach srodkowej linii X—X wrebu kola pasowego. Srodek krzywizny 24 i luk AB wykreslony z tego srodka leza po tej samej stronie linii srodkowej X—X, i podobnie srodek krzywizny 25 i luk CD wykreslony z tego srodka leza po tej samej stronie linii srodkowej X—X. Promienie Rl i R2 sa sobie równe, a srodki krzywizny 24 i 25 leza w równych odleglosciach promieniowych od srodka kola pasowego i podobnie na równych wysokosciach dl od podstawy wrebu.

Ponadto srodki krzywizny 24 i 25 leza w równych odle¬ glosciach d2 po obu stronach lini srodkowej X—X.

Odcinek liniowy 23, tworzacy podstawe wrebu i laczacy punkty A i C, jest utworzony przez luk okregu majacego promien R3 i wykreslonego ze srodka (niepokaznego), lezacegona przedluzeniu linii srodkowej X—Xwrebu.

Wierzcholek kazdego zeba kola pasowego jest utworzony przez dwie nastepne nieprzecinajace sie zakrzywione linie 26 i 27, zblizone do luku okregu, polaczone odcinkiem liniowym 28. Zakrzywiona linia 26 posiada promien R4 i siega od punktu E do punktu F. Zakrzywiona linia 27 ma promien R5 i laczy punkty G i H. Srodki krzywizny luków EF i GH sa przesuniete wzgledem siebie, leza w rów¬ nych odleglosciach d3 od stycznej do zewnetrznej srednicy kola pasowego przy linii srodkowej Y—Y zeba, a ponadto leza w równych odleglosciach d4 po przeciwnych stronach linii srodkowej Y—Y i w równych odleglosciach promienio¬ wych od srodka kola pasowego. Promienie R4i R5 sa równe.

Odcinek liniowy 28 stanowi czesc luku okregu o promieniu R6, wykreslonego ze srodka lezacego na przedluzeniu linii srodkowej Y—Y.

Zakrzywiona linia 21, wyznaczajaca czesc wrebu i zakrzy¬ wiona linia 26, wyznaczajaca czesc wierzcholka zeba kola pasowego sa polaczone na powierzchni bocznej odcinkiem liniowym BE, laczacym punkty B i E, przy czym odcinek liniowy BE stanowi luk okregu o promieniu R7. Podobnie zakrzywiona linia 22 wrebu jest polaczona z przylegla zakrzywiona linia 32 odpowiedniego wierzcholka zeba za pomoca lukowego odcinka liniowego DH\ Zarys od punktu H do punktu H'jest powtarzany wokól obwodu kola paso¬ wego, wyznaczajac inne zeby i wreby.

Przy projektowaniu ksztaltu wrebu i zeba kola pasowegotai w* s pozadane jest, aby dftugo& AC odcinka Unlowego 23 przy podstawie wrebu byla nie. wieksza niz 50%, a korzystnie mniejsza niz 36)% dlugosci AB lub CP zakrzywionej linii 21 alba 2a. Dlugosc laczacych odcinków liniowych BE i CftF powinny nie przekraczaj $&%, a korzystnie nie prze¬ kraczac 35% dlugosci luku Aft lub, Cft. Kazda zakrzy¬ wiona linia 21 i 22 korzystnie powinna siegac do wysokosci d5 na powierzchni bocznej zeba, to jest przyw^pnruej Z5% a korzystnie przynajmniej 45 % glebokosci 46 wrebu, grodki kizywizny 24 i 25, z których wykreslone sa zakrzywione, linie 1\ i 22, leza korzystnie na wysokosci A\, która stanowi przynajmniej 50%, a kororstnie przynaimnjej fó% gleboko^ ci d*,wrebu.

Ksztalt wrefcu i zeba moze sie cokolwiek róznic od poka¬ zanego. W szczególnosci, srodek krzywizny 24 i tuk AB wykreslony z tego srodka moga lezec po przeciwnych atro- nacb linii srodkowej X—X, a podotafe srodek krzywizny 25 i luk €R moga lezec pa przeciwnych stronach linii srod¬ kowej X—X. Luki AB i CX* moga sie przecinac, elwwnujac W ten sposób laczacy odcinek liniowy 23. Srodek i luk EF wykreslony z tego srodka moga lezec po przeciwnych stro¬ nach linii Y—Y, i podobnie srodek i luk JPH wykreslony z tego srodka moga le^ec po przeciwnych stronach linii Y—Y.

Odcinki liniowe 23, BE, PH' i 29. sa pokazane jako wkle¬ sle w stosunku do trzonu kola pasowego, lecz niektóre lub .wszystkie z tych odcinków moga stanowic linie proste lub moga byc wypukle w stosunku do trzonu, kola pasowego.

Pozadane jest, aby Unia 34, która stanowi przedluzenie od¬ cinka Hniawego J>W Jesb Je^ on prostoliniowy, lub, która stanowi styczna 4° niego w srodku odcinka liniowego BH'jeslijeston zakrzywiony, tworzyla kat pz liniasrodkowa X—X wrebu, majacy 20 ° lub mniej.

Fig. 3 przedstawia uklad napedowy wedlug wynalazku, a w szczególnosci czesc pasa, obiegajacego kolo pasowe O ksztalcie zebów i wrebów, pokazanych na fifi. 2, przy czym pas jest niepbciazony. W przekroju podluznym kazdy zab 40 pasa jest utworzony zasadniczo z dwóch kolowych kij¬ ków 41 i 42 o równych promieniach Rt i R9, które to luki przecinaja aic w punkcie. 42», lezacym n& Unii srodkowej X—X przekroju zeba. Srodki krzywizny 4* i 44, z których wykreslone sa luki 41 i4& sa umieszczone na Unii 4& która przebiega zasadniczo równolegle do czfoui rozciagliwego ia w kierunku po^toi&nym pasa.

Luki 41 i 42> siegaja linii 4& Srodki krzywizny luków 41 i 42 sa rozmkiLzcziyme po przeciwnych stronach Unii srodkowej X—X w stosunku dja odpowiadajacych im luków o odleglosc, która jest równa bib mniejsza niz W/o Pla¬ mienia krzywizny:luków 41 i 42. Powierzchnia prowadzaca 46 laczy konce dwóch obszarów 417 i 4g zaokraglenia dfta wrebów^ przyterfych zebów. Obszary zaokraglenia dna wrebów: we przekroju poprzecznym stanowia, luki kolowe o równych promieniach E10J RH.

Fig. 4 przedstawia pas z fig. 3, owiniety bez obciazenia wokól kola pasowego, majacego zeby o ksztalcie, scisle spiyerenymz zebami pasa. Porównanie fig.\ i i.ig> 4 poka- zuje, czyirt. rózni: sie ksztalt zeba i wrebu kola pasowego w;uldadzk^wedlug w^natazlai oii ksztattu zeb,a i wrebu koki sprzezonego. W ukladzie wedfcug wynalazku rozstawienie czolowych powierzchni bocznych przyleglych zebów kola pasowego, jesttakie, ze wrab utworzony pomiedzy tymi zebami jest .zasadniczo, szerszy niz szerokosc, wre.hu koja sprzezonego, pokazanego na. fig. 4. ynika sie w ten sposób luzów ujemnych pomiedzy, pracujaca powierzchnia boczna zeba kola a niepracujaca powierzchnia boczna zeba. pasa.

Ksztalt powierzchni bocznej kazdego zeba kola pasowej pokazanego na fig. 3 rózni sie od ksztaltu powierzchni bocznej sprzezonego zeba pokazanego na fig. 4 i to rózne uksztaltowanie ponownie dopomaga przy uniknieciu luzu, 5 ujemnego pomiedzy zebami pasa a kola pasowego.

Jednym z powodów, przyczyniajacych sie do tego rodzaju* odmiennego uksztaltowania jest fakt, ze pri«nienie Rl i 112 niepr^maja wynalazku sa mniejsze, ni? promienie lukftw* do których sa Vf przyblizone powierzchnie boczne sprzespneAs z$ba- Crlsbo- kosc wrebu pomiedzy przylegfemj zefearni k$a paspwegP: w ukladzie wedlug wynalazku jest mniejsza niz glfbpfcosc wrebu w kole sprzezony^, a stad mniejsza niz wysoko- zeba pasa. Jest tq wyraznie przejawione na fig. L gd?ic 15 wierzcholek zeba pasa jest pokazany jako zachodzacy na podstawe .wrebu kola pasowega. Oczywiscie w praktyce to nie wystapi i zab pasa w ukladzie wedlug wynalazku bedzie odksztalcony wskutek zetkniecia sie z dnem wrebu kola rasowego, zaleca sie, aby glej&okosó wrebów £ote par 20 sowego byla od 1 % do 15% mniejsza niz Wysokosc zebów pasa.

Ksztalt wierzcholka kazdego zeba kola pasowego w ukla¬ dne wedlug wynalazku, pokazanymna fig. 3,jjeatzn^yfifcOr wany wzgledem postaci sprzezonej kola z fig. 4 przez za~ 25 projektowanie projnieni wierzcholka zebów to>la pakowego zasadniczo wiekszych w& promienie zeb&w sprzezonych- Zapewnia tó wiekszy prze^wk pomiedzy wierzcholkiejn: zeba a dnem wrebu pasa w u^tedzia wedlug wynalazku^ niz w przypadku postaci sprzezonej kola. 3P Podczas projektowania napedu wedlug wynalazku, do^ datkowo do opisanych powyzej kryteriów pozadane jest, aby stosunek powierzchni scinania zebów pasa (powierzchni przedstawionej przerywana linia J—K na fig. 3>do powierz¬ chni prowadzacej kola pasowego (powierzchni przedsta- ¥ wionej linia F—G na fig. 2) byl zawarty pomiedzy 50:1 a 1:1, a korzystnie aby byl mniejszy niz 15:1. Pozadane jest takze, aby stosunek powierzchni scinania zebów pasa do powierzchni prowadzacej pasa (powierzchni przedstawionej linia J—L na fig. 3) byl zawarty pomiedzy 4,69:1 a 1:1, 4° a korzystnie aby bylmniejszy niz3,5:1. W obrebie powyzsze¬ go ograniczenia korzystne jest takze zastosowanie maksy¬ malnejiloscizebów pasa najednostke dlugosci.

Przez zaprojektowanie napedu pasowego wedlug wynalaz¬ ku zgodnie z podanymi kryteriami jest mozliwe'uzyskanie ^ niektórych lub wszystkich nastepujacych korzysci, a miano¬ wicie iiedukowame halasliwosci, zwiekszenie predkosci katowych, poniewaz moga byc zastosowane kola pasowe o mniejszej srednicy, wieksza obciazalnosc, zwiekszenie trwalosci, otrzymanie bardziej zwartych ukladów napedo- & wych, poniewaz mniejsze kola pasowe umozliwiaja ich bliz¬ sze rozmieszczenie wzgledem siebie w ukladzie, i wreszcie uzyskanie ukladów napedowych o mniejszym ciezarze, poniewaz kola pasowe sa mniejsze i maja mniejsza wage.

W ukladzie napedowym wedlug wynalazku, kolo pasowe ^ opisane powyzej inoze byc zastosowane w polaczeniu z uze¬ bionymi pasami pednianymr innymi niz przedstawione w opisach patentowych tJSA n-ry 2507852/3 756091 i 4037 585/ Podluzny kontur przekroju poprzecznego przez zeby pasa moze miec ksztalt trapezowy, krzywoliniowy $° fub klinowaty lub moze stanowic kombinacje lufr modyfi¬ kacje tych zarysów. Pas rhóze takze posiadac zeby po obu stronach czlonu rozciagliwego. • ^strz^e^enia patentow^e; es L. UklaA napedowy, zbudowana z uzej&o&eaa eto-9 tycznego pasa pednianego, wspólpracujacego z przynajmniej jednym kolem pasowym, posiadajacym liczne zeby rozdzielo¬ ne wrebami symetrycznymi wzgledem swej linii srodkowej, znamienny tym,, ze kazdy wrab kola pasowego (11) pracuja¬ cego w ukladzie napedowym posiada przekrój podluzny zasadniczo w ksztalcie litery U, na który skladaja sie pier¬ wsze dwie nieprzecinajace sie zakrzywione linie (21, 22) wyznaczajace czesci przeciwleglych powierzchni bocznych wrebu, przy czym kazda zakrzywiona linia (21, 22) stanowi luk okregu lubjego przyblizenie, wykreslony z odpowiednich srodków krzywizny (24, 25) lezacych w obrebie powierzchni wrebu i siegajacy na wysokosc stanowiaca przynajmniej 25 % glebokosci wrebu, pierwszy odcinek liniowy (23) laczacy te zakrzywione linie (21,22) i wyznaczajacy podstawe wrebu, drugi odcinek liniowy (BE), laczacy jedna zakrzywiona linie (21) z wierzcholkiem przyleglego zeba, trzeci odcinek liniowy (DFT) laczacy druga zakrzywiona linie (22) z wierzchol¬ kiem drugiego przyleglego zeba, przy czym wierzcholek kazdego zeba w przekroju podluznym jest utworzony przez nastepne dwie nieprzecinajace sie zakrzywione linie (26, 27) polaczone odpowiednio z odcinkiem liniowym (BE) jednego wrebu i odcinkiem liniowym (DH') przyleglego wrebu, zas kazda z tych zakrzywionych linii (26,27) stanowi luk okregu lub jego przyblizenie, i czwarty odcinek liniowy (28), la¬ czacy te zakrzywionelinie (26,27), przy czym to kolo pasowe (11) wspólpracuje z pasem pednianym (10) o takiej szerokosci zeba pasa, ze dlugosc czwartego odcinka liniowego (28) kola stanowi od 2 do 100 % szerokosci zeba pasa. 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosunek szerokosci zeba (40) pasa pednianego (10) do szerokosci powierzchni prowadzacej (46) pasa pomiedzy przyleglymi zebami wynosi od 4,69:1 do 1:1. 3. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, ze stosunek szerokosci zeba (40) pasa pednianego (10) do szerokosci powierzchni prowadzacej (46) pasa pomiedzy przyleglymi zebami jest mniejszy niz 3,5:1. 4. Uklad wedlug zstrz. 1, znamienny tym, ze wrab kola pasowego (11)jest szerszy niz wrab kola sprzezonego z pasem pednianym (10), ksztalt powierzchni bocznej wrebu wyzna¬ czony przez zakrzywiona linie (21) (22) stanowiaca luk okregu wykreslonego ze srodka krzywizny (24) (25) lezacego w obrebie wrebu rózni sie od ksztaltu powierzchni bocznej zeba kola sprzezonego, promien (R4) (R5) wierzcholka zebów kola pasowego (11) jest znacznie wiekszy niz promien wierz¬ cholka zebów kola sprzezonego, przez co przeswit pomiedzy n SM* wierzcholkiem zeba kola pasowego (11) a podstawa wrebu pasa pednianego (10) jest wiekszy niz w przypadku zeba kola sprzezonego, a ponadto stosunek szerokosci powierzchni scinania (J—K) zeba (40) pasa pednianego (10) do szerokosci 5 powierzchni prowadzacej (F—G) kola pasowego (11) wynosi od50:ldol:l. 5, Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze glebokosc wrebów w kole pasowym (11) jest mniejsza niz wysokosc zebów (40) pasa pednianego (10). 10 6. Uklad wedlug zastrz. 5, znamienny tym, ze glebokosc kazdego wrebu kola pasowego (11) jest od 1 do 15% mniejsza od wysokosci kazdego zeba (40) pasa. 7. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zakrzywione linie (21) (22) powierzchni bocznej wrebów kola pasowego 15 (11) maja promienie (Rl) (R2) mniejsze niz promienie luków, wyznaczajacych powierzchnie boczna wrebów kola sprzezonego. 8. Uklad wedlug zastrz. 7, znamienny tym, ze pierwszy laczacy odcinek liniowy (23) jest krótszy niz kazda z za- 20 krzywionych linii (21) (22). 9. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zakrzywio¬ ne linie (21) (22) kazdej powierzchni bocznej wrebu kola pa¬ sowego (11) nie przecinaja linii towrzacych zarys kazdego wierzcholka przyleglego zeba, natomiast sa z nimi polaczo- 25 ne odpowiednio drugim (BE) i trzecim (DH*) laczacym od¬ cinkiem liniowym. 10. Uklad wedlug zastrz. 9, znamienny tym, ze drugi (BE) \ trzeci laczacy odcinek liniowy (DH') jest krótszy niz kazda z zakrzywionych linii (21) (22). 30 11. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze zeby (40) pasa pednianego* (10) maja w przekroju podluznym zarys krzywoliniowy. 12. Uklad wedlug zastrz. 4, znamienny tym, ze stosunek 35 szerokosci powierzchni scinania (J—K) zeba (40) pasa pe¬ dnianego (10) do szerokosci powierzchni prowadzacej (F—G) kola pasowego (11) jest mniejszy niz 15:1. 13. Uklad wedlug zastrz. 12, znamienny tym, ze stosunek szrokosci powierzchni scinania (J—K) zeba (40) pasa pe- 40 dnianego (10) do szerokosci powierzchni prowadzacej (J—L) pasa wynosi od 4,69:1 do 1:1. 14. Uklad wedlug zastrz. 13, znamienny tym, ze stosunek szerokosci powierzchni scinania (J—K) zeba (40) pasa^do szerokosci powierzchni prowadzacej pasa jest mniejszy 45 niz 3,5:1.131218 Tici .4. x131218 Y 26 f131218 LDD Z-d 2, z. 7^1/1400/85/11, n. 100 + 20 egz.

Cena 100 zl