Przedmiotem wynalazku jest uklad centrujacy formy do przetwórstwa tworzyw sztucznych, gumy lub cisnieniowej do odlewania metali, zlozony ze slupa osadzonego w jednej czesci formy i tulei osadzonej we wspólpracujacej czesci formy.Znane sa powszechnie konstrukcje form, w których do wzajemnego ustalania czesci stalej i ruchomej formy stosowane sa uklady centrujace zlozone ze slupów z kolnierzami, osadzonymi w jednej czesci formy oraz tulei osadzonych w drugiej, wspólpracujacej czesci formy. Slupy tych ukladów maja kolnierze stale na koncu czesci osadczej badz tez kolnierze stale lub w postaci pierscienia sprezystego, w pewnej odleglosci od czola czesci osadczej. Plyty tworzace czesc stala lub ruchoma formy skrecane sa srubami poprzez dodatkowe otwory.Znane sa równiez formy, w których stosowane sa uklady centrujace zlozone ze slupów i tulei, gdzie slupy posiadaja oprócz kolnierza równiez osiowe gwintowane otwory, sluzace do polaczenia plyt zespolu formy w jedna calosc.Stosowanie znanych zespolów centrujacych w formach budowanych w oparciu o typowe korpusy wymaga produkcji szeregu typowymiarów czesci skladowych tych zespolów. Ponadto konstrukcja tych czesci jest materialochlonna.Celem wynalazku jest opracowanie takiego ukladu centrujacego, którego stosowanie bedzie mozliwe w formach o róznej ilosci plyt tworzacych czesc formy.Istota ukladu centrujacego zlozonego ze slupa i tulei wedlug wynalazku jest to, ze slup ma kolnierz utworzony z fragmentów pierscienia, osadzonych w jednym z rowków obwodowych, przy czym grubosc tak utworzonego kolnierza jest wieksza od szerokosci rowka, a kazdy fragment osadzony w rowku jest mniejszy od pólpierscienia.Korzystnie jest gdy fragmenty tworzace kolnierz zamocowane sa na slupie sprezyna, na przyklad pierscieniem sprezystym lub sprezyna specjalna, a fragmenty w przekroju osiowym maja zarys katownika.Przedmiot wynalazku pokazano w przykladach wykonania na rysunku, gdzie fig. 1 przedsta¬ wia uklad zamontowany w formie skrecanej srubami w dodatkowych otworach, fig. 2 — fragment tego samego ukladu, gdzie slup zamontowany jest w dwuplytowej lub jendoplytowej czesci formy, a fig. 3 — ten sam uklad centrujacy w innej konstrukcji formy, gdzie slup centrujejednoczesnie dwie plyty formy.2 125874 Jak pokazano na rysunku, uklad centrujacy zlozony ze slupa 1 i tulei 2 zamocowany jest w formie tak, ze slup 1 osadzonyjest w czesci stalej 3 formy, a tuleja 2 w czesci ruchomej 4 formy.Slup 1 ma na czesci osadczej wykonane dwa prostokatne rowki 5. W jednym z rowków osadzone sa fragmenty 6 pierscienia, którego scianka ma w przekroju osiowym zarys katownika. Od strony osadzenia slup ma osiowy gwintowany otwór.Fragmenty 6 tworzace kolnierz slupa 1 zacisniete sa na slupie pierscieniem sprezystym 7 umieszczonym w rowku obwodowym tych fragmentów, przy czym pierscien 7 ma przekrój kolowy.Odleglosc rowków 5 od krawedzi czesci osadczej slupa oraz wysokosc fragmentów 6 dobrane sa tak, ze odwrócenie fragmentów 6 w tym samym rowku 5 oraz osiowy, gwintowany otwór slupa 1 pozwalaja na zastosowanie tego samego ukladu centrujacego w korpusach form skrecanych srubami 8 umieszczonymi w specjalnych otworach (fig. 1; fig. 3) jak równiez w korpusach gdzie czesc formy, w której zamocowany jest slup 1 polaczona jest ze slupem sruba 9 wkrecona w otwór osiowy slupa 1 i podkladke 10.W takim przypadku, plyty tworzace te czesc formy centrowane sa wzgledem siebie tuleja ustalajaca 11 badz w inny znany sposób.Jest oczywiste, ze fragmenty 6 tworzace kolnierz slupa 1 moga obejmowac caly obwód rowka 5 jak równiez jego czesc. Kolnierz moze tworzyc równiez jeden fragment 6 równy lub mniejszy od pólpierscienia.Zaleta rozwiazania wedlug wynalazku jest mozliwosc zastosowania tych samych ukladów centrujacych w formach o róznych rozwiazaniach konstrukcyjnych oraz zmniejszenie ilosci typo- wymiarów w stosunku do znanych rozwiazan.Zastrzezenia patentowe 1. Uklad centrujacy formy do przetwórstwa tworzyw sztucznych, gumy lub cisnieniowej do odlewania metali, zlozony ze slupa z kolnierzem, osadzonego w jednej czesci formy oraz tulei, osadzonej w czesci wspólpracujacej tej formy, znamienny tym, ze kolnierz slupa (1) stanowia fragmenty (6) pierscienia osadzone w jednym z rowków (5) slupa (1), przy czym grjibosc tak utworzonego kolnierza jest wieksza od szerokosci rowka (5). 2. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kazdy fragment (6) jest mniejszy od pólpierscienia. 3. Uklad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze kazdy fragment (6) ma w przekroju osiowym zarys wielokata wkleslego, najkorzystniej zarys katownika. 4. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienny tym, ze fragmenty (6) zamocowane sa na slupie (1) elementem sprezystym (7), korzystnie pierscieniem sprezystym o przekroju kolowym. 5. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienny tym, ze w rowku(5) slupa (1) zamocowany jest jeden fragment (6). 6. Uklad wedlug zastrz. 1 albo 2 albo 3, znamienny tym, ze skrajne rowki (5) umieszczone sa w jednakowej odleglosci od konców czesci osadczej slupa (1), a wysokosc fragmentów (6) jest równa sumie tej odleglosci i szerokosci rowka (5).125874 fig.2125874 Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 100 egz.Cena 100 zl PL