Przedmiotem wynalazku jest sposób odzyskiwa¬ nia cukru z buraków cukrowych.Nawet najlepsze mycie, najstaranniej przeprowa¬ dzane znanymi dotychczas metodami, pozostawia na burakach cukrowych znaczne ilosci zanieczyszczen, tafkich jak zielone substancje organiczne, gleba, zwir.Wiadomo, ze ilosc cukru, który traci sie w me¬ lasie, bedacej produktem ubocznym przy produkcji cukru, wzrasta ze wzrostem ilosci zanieczyszczen za¬ wartych w surowym ekstrahowanym soku buracza¬ nym, pochodzacym z umytych buraków cukrowych.Celem wynalazku jest podwyzszenie wydajnosci cukru zawartego w soku buraczanym otrzymanym przez ekstrakcje wodnym roztworem.Sposób wedlug wynalazku polega na tym, ze po umyciu buraków, ale przed ich krajaniem usuwa sie z nich calkowicie lub czesciowo zewnetrzna war¬ stwe.Chociaz mozna bylo oczekiwac, ze usuniecie ze¬ wnetrznej warstwy buraków cukrowych bedzie po¬ wodowalo równoczesne usuniecie zanieczyszczen, poniewaz zanieczyszczenia te przewaznie znajduja sie w zewnetrznej warstwie buraków cukrowych i ze w konsekwencji trudnosci powodowane obec¬ noscia tych zanieczyszczen w ekstrahowanym soku buraczanym konsekwentnie moga byc zlikwidowa¬ ne lub zmniejszone, jest zaskakujace, ze przy ta¬ kim postepowaniu wzrosla wydajnosc cukru.Tak wiec nieoczekiwane okazalo sie, ze usuniecie 10 15 20 25 30 z buraków cukrowych czesci materialu zawieraja¬ cego cukier nie powoduje straty cukru, wiekszej niz strata, której sie unika przez zmniejszenie ilosci, zanieczyszczen w soku buraczanym.Nieoczekiwane korzysci uzyskiwane sposobem wedlug wynalazku ilustruje nastepujaca tabela, która przedstawia calkowita zawartosc cukru w burakach cukrowych, zawartosc cukru w bura¬ kach z których usunieto zewnetrzna warstwe, za¬ wartosc cukru w materiale usunietym, jak rów¬ niez sklad i wlasciwosci surowego i oczyszczonego soku buraczanego, otrzymanego przez ekstrakcje tego materialu. Tabela przedstawia wyniki trzech prób. W pierwszej próbie (test nr 1) warstwe ze¬ wnetrzna buraków cukrowych usuwano za pomoca szerokiego noza, w drugiej próbie (test 2) za pomo¬ ca skrobania nozem, a w trzeciej próbie {test 3) za pomoca 2 rzedów równolegle obracajacych sie cy¬ lindrycznych szczotek.Jak wynika z tablicy, usuniecie warstwy zewne¬ trznej z buraków cukrowych powoduje znaczny wzrost czystosci soku buraczanego zarówno w sta¬ nie surowym, jak i oczyszczonym. Wzrost czysto¬ sci soku buraczanego posiada ogromne znaczenie ekonomiczne, poniewaz zmniejsza koszty produkcji cukru. Tak wiec wraz ze zmniejszeniem ilosci za- zanieczyszczen zawartych w soku buraczanym, zmniejsza sie zuzycie chemikaliów takich, jak wapno, soda, siarka, srodki przeciwpienne i podob¬ nych. 125 235125 235 Tabela Ilosc w porównaniu do produktu wyj¬ sciowego, % Stezenie cukru w % Wyekstrahowany sok buraczany*): Stezenie cukru | W % Czystosc w % Cukier inwerto¬ wany w %/100 rt Oczyszczony sok buraczany: stezenie cukru w % Czystosc w % Cukier inwerto¬ wany %/100 rt 1 Zabarwienie wy¬ razone w jedno¬ stkach ICUMSA | 1 Azot aminowy mg/100 g cukru Test 1 Calko¬ wita ilosc burai- kjów cukro¬ wych 100 K7.26 8.59 90.4 0.50 11.17 93.5 0.0O8 1270 246 Buraki obiera¬ ne 86.3 1(8.30 9.15 93.9 0.24 U.90 97.7 0.001 475 107 Obie- rzyny 13.7 8.20 4^10 62,1 2.55 5.33 68,9 0 270 7268 1200 Test 2 Calko¬ wita . ilosc bura¬ ków cukro¬ wych 100 16.36 8.18 85.5 0.4/0 9.41 89.4 0J037 1\415 268 Buraki oskro- bane 94.5 16.95 8.45 88.6 0.25 9.75 92.7 0.010 714 169 Mate¬ rial usunie¬ ty 5.5 5.40 2.70 44*1 7.60 3.11 57.5 1.420 18(^40 672 Test 3 Calko¬ wita ilosc bura¬ ków cukro¬ wych 100 16,00 8.00 88.8 1.11 8.96 93.1 0.240 1620 156 Buraki szczot¬ kowane 95 16.42 8.21 91.4 0.44 9.20 95.4 0.030 0£2 87 Matej- rial usunie¬ ty 5 8.00 4.00 4)9.1 10.00 4.48 60.2 2.00 9300 380 *) Wyekstrahowany sok buraczany otrzymano przez ekstrakcje krajanki buraczanej woda w temperaturze 70°C przy stosunku krajanki do wody 1:1.Równiez moze byc zmniejszony koszt inwestycji, poniewaz wraz ze zmniejszeniem ilosci zanieczy¬ szczen zmniejsza sie zapotrzebowanie na wirówki i aparature do przeróbki koncowego produktu i oczyszczania soku.Ponadto usuniecie warstwy powierzchniowej z buraków cukrowych polepsza zabarwienie soku buraczanego otrzymanego przez ekstrakcje. Ponie¬ waz zabarwienie soku buraczanego okresla, ile re¬ krystalizacji jest potrzebnych dla otrzymania bia¬ lego cukru, lepsze zabarwienie znacznie zmniejsza zuzycie energii koniecznej w procesie rekrystaliza¬ cji.Sok buraczany otrzymany w 3-ciej próbie uzyto do produkcji cukru i uzyskano nastepujace wyniki.I. Cukier wyprodukowany z wymytych calych buraków cukrowych. Jak wynika z tabeli, 10 kg buraków cukrowych zawiera 16,00 kg cukru, a czystosc solcu otrzymanego z tych buraków wy¬ nosi 93,11%. Sucha pozostalosc oczyszczonego soku wynosi 17,18 kg, a 1,18 kg tej pozostalosci stanowia niecukry, Po przerobieniu oczyszczonego soku bu¬ raczanego otrzymuje sie 4,0 kg melasy. Czystosc tej melasy wynosi 62,5%, a zawartosc suchej pozosta- 50 55 60 losci 77,0%. Zawartosc cukru w melasie wynosi 1,97 kg, a ilosc innych substancji wchodzacych w sklad suchej masy melasy wynosi 1,18 kg. Wydajnosc bia¬ lego cukru wynosi 14,03 kg.II. Cukier wyprodukowany z wymytych buraków cukrowych z których usunieto warstwe zewnetrz¬ na przez szczotkowanie.Po oszczotkowaniu 100 kg buraków cukrowych uzyskano 95 kg surowca zawierajacego cukier.Usunieto 5 kg warstwy zewnetrznej o czystosci 49,0% i zawartosci cukru 0,42 kg. Zawartosc innych substancji wynosila 0,40 kg. 95 kg oszczotkowanych buraków cukrowych zawieralo 15,60 kg cukru, a czystosc soku otrzymanego z tego surowca wy¬ nosila 95,4%. Zawartosc suchej masy w oczyszczo¬ nym soku wynosila 15,36 kg, przy czym 0,76 kg by¬ la niecukrami.Po przerobieniu soku buraczanego, uzyskano 2,45 kg melasy o czystosci 60% i zawartosci suchej ma¬ sy 77%. Zawartosc cukru w melasie wynosila 1,13 kg, a ilosc niecukrów w suchej masie melasy wynosila 0,76 kg. Wydajnosc bialego cukru 1<4,47 kg.Jak wynika z powyzszej dyskusji, wydajnosc cu¬ kru wzrasta pomimo faktu, ze 5% surowca wyjscio-5 125 235 6 wego, którego znaczna czesc stanowi cukier, jest usunieta przez szczotkowanie.Usuwanie warstwy zewnetrznej buraków mozna przeprowadzac w rózny sposób. Korzystnie prze¬ prowadza sie je przez obieranie, skrobanie lub szczotkowanie, albo kombinacje tych sposobów.Czesci usuniete z buraków cukrowych sa stoso¬ wane do produkcji paszy, która jest sprzedawana pod znakiem handlowym „Kosetler" i która stano¬ wi sucha mieszanine wiekszej ilosci wyslodków (wyekstrahowane buraki cukrowe) i mniejszej ilo¬ sci (okolo 20%) melasy. Obecnie stwierdzono, ze material usuwany z powierzchni buraków cukro¬ wych moze byc stosowany jako substytut czesci lub calkowitej ilosci wzglednie drogiej melasy zawar¬ tej w „Kosetler".Ponadto nalezy podkreslic, ze usuniecie warstwy zewnetrznej buraków cukrowych, jak wykazano po¬ przednio, nie powoduje zmniejszenia, a przeciwnie, wzrost wydajnosci cukru, co ma równiez inne ko¬ rzystne znaczenie w przemyslowej produkcji cukru.Zmniejszenie o 5% ilosci surowca buraczanego po¬ woduje odpowiednie zmniejszenie calkowitego cza¬ su procesu produkcji cukru w cukrowniach.Urzadzenie korzystnie stosowane w sposobie we¬ dlug wynalazku do szczotkowania buraków cukro¬ wych sklada sie z obudowy, w której znajduje sie górny otwór wpustowy i dolny otwór wylotowy i umieszczonych w niej dwóch rzedów cylindrycz¬ nych szczotek zamocowanych w sposób umozliwia¬ jacy ich obracanie, przy czym jeden rzad szczo¬ tek zmontowany jest nad drugim tworzac pusta przestrzen pomiedzy tymi rzedami, a oba rzedy sa nachylone w stosunku do plaszczyzny poziomej, zas odleglosci pomiedzy szczotkami dolnego rzedu sa równe sumie promieni dwóch sasiednich szczotek.Buraki cukrowe wprowadzone do urzadzenia przez otwór wpustowy, dostaja sie do przestrzeni pomiedzy rzedami szczotek i przesuwaja sie pomie¬ dzy tymi rzedami, przy czym przez szczotkowanie usuwa sie z nich warstwe zewnetrzna calkowicie lub czesciowo.Urzadzenie posiada przyrzad umozliwiajacy regu¬ lowanie kata nachylenia rzedów szczotek, dzieki czemu ulatwione jest przesuwanie sie buraków cu¬ krowych.Urzadzenie stosowane w korzystnej postaci spo¬ sobu wedlug wynalazku do szczotkowania bura¬ ków cukrowych jest opsiane szczególowo w odnie¬ sieniu do rysunku przedstawiajacego przekrój po¬ dluzny urzadzenia.Rysunek przedstawia pochyla obudowe 1, w któ¬ rej znajduje sie górny rzad obracajacych sie, cy¬ lindrycznych szczotek 2 i dolny rzad obracajacych sie cylindrycznych szczotek 3. Szczotki 3 zamoco¬ wane sa w takiej odleglosci od siebie, ze ich ob¬ wody stykaja sie. Oba rzedy szczotek sa napedza¬ ne przez urzadzenie napedowe (nie pokazane na rysunku), które nadaje szczotkom ruch obrotowy w kierunkach wskazanych strzalkami 4 i 5.Obudowa 1 otwarta na dnie jest zamocowana na wsporniku 6, a kat pochylenia obudowy moze byc regulowany przez podnoszenie lub opuszczanie dol¬ nego konca obudowy przez przyrzad 7 uruchamia¬ ny recznym kolem 8.Szyb zasilajacy 9 posiada pochyla plyte na dole zamocowana bezposrednio do prowadnicy 10, która jest zamocowana przy górnym koncu obudowy 1.Prowadnica 10 sluzy do kierowania buraków cu¬ krowych do przestrzeni 11 pomiedzy dwoma rzeda- darni szczotek 2 i 3. Dalsza prowadnica 12 jest za¬ mocowana w dolnym koncu obudowy. Kieruje ona buraki cukrowe na zewnatrz obudowy.W trakcie procesu umyte buraki cukrowe wpro¬ wadza sie do szybu zasilajacego 9. Wprowadzane buraki cukrowe sa nastepnie kierowane przez pro¬ wadnice-10 do przestrzeni pomiedzy dwoma rzeda¬ mi obracajacych sie szczotek 2 i 3. Pod wplywem sily ciezkosci i dzialania dwóch rzedów obracaja¬ cych sie szczotek, buraki cukrowe przesuwaja sie w kierunku dolnego konca obudowy, bedac silnie szczotkowane az do calkowitego lub czesciowego Usuniecia warstwy zewnetrznej. Czesci usuwane z buraków sA odprowadzane na zewnatrz przestrze¬ ni} ij, przez szczotki 3 i gromadzone na dnie.Buraki cukrowe po wyladowaniu z urzadzenia sa przesylane do krajalnicy (nie pokazanej na rysun- Zastrzezenia patentowe 1. Sposób odzyskiwania cukru z buraków cukro¬ wych przez usuwanie zanieczyszczen z buraków na drodze mycia, nastepnie krajanie i ekstrakcje wod¬ nym roztworem pokrojonych buraków az do uzy¬ skania soku buraczanego, znamienny tym, ze po umyciu, ale przed krajaniem usuwa sie calkowicie lub czesciowo zewnetrzna warstwe buraków 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze usuwanie zewnetrznej warstwy umytych buraków prowadzi sie przez obieranie. 3. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze usuwanie zewnetrznej warstwy umytych burakcw prowadzi sie przez skrobanie. 4. Sposób wedlug zastrz 1, znamienny tym, ze usuwanie zewnetrznej warstwy umytych buraków prowadzi sie przez szczotkowanie. 10 15 20 25 30 35 40 45125 235 ZGK 2313/1100/84 — 80 egz.Cena 100 zl PL PL PL