Przedmiotem wynalazku jest olowiowy stop lo¬ zyskowy przeznaczony do wylewania panewek lo¬ zysk slizgowych pracujacych w warunkach sred¬ nich obciazen.Dotychczas do wylewania panewek lozysk slizgo¬ wych pracujacych w warunkach srednich obcia¬ zen na przyklad w silnikach okretowych wolno¬ bieznych, mlynach kulowych, sprezarkach gazo¬ wych, wagonach kolejowych istosuje sie stopy cy¬ nowe zawierajace 80 do 90% cyny, 4 do 13% antymonu, &,5i do 10% miledzi oraz stopy olowio¬ wocynowe zawierajace 2 do 20% cyny, liOi do 16% antymonu, do 3% miedzi lub. arsenu, mini¬ mum 58% olowiu.Aktualne konstrukcje wymienionych urzadzen sa bardziej wysilone i w zwiazku z tym wymagania w stosunku do stopów lozyskowych równiez wzrosly. Stosowane stopy cynowe i olowiowo^cy- nowe okazuja sie juz niewystarczajace, a poza tym ze wzgledu na skladniki stopy te sa sto¬ sunkowo kosztowne.Stopy przydatne do zwiekszonych wymagan winny przenosic naciski jednostkowe 12 do 18 MPa dlugotrwale w temperaturze 353 do 413 K, odpowiadajacej zakresowi temperatur pracy lo- kadmu 4,1 do 18,0%, niklu plus kobaltu 0,10 do 1,5% oraz minimum 77,5% olowiu.Jako elementy wzmacniajace, których zawartosc okreslono wagowo wystepuja: Takie warunki spelnia stop wedlug wynalazku, skladajacy sie z osnowy plastycznej i elementów wzmacniajacych, z których przynajmniej jeden wzmacnia osnowe, zawierajaca ilosci wagowe: 10 15 20 25 30 wapn mangan bar srebro miedz aluminium skand tellur itr arsen magnez wanad tytan cynk sód krzem cyrkon chrom beryl molibden tlen azot bor 0,001 (M01 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 2,5% do 2,5% do a,5% do 2,5% do 2,5% do 0,5% do 0^6% do 0,5% do 1,0% do 1,0% do 0„2i5% do 0,25% do 0y25% do 0,25% 0/MM)l do 0,25% 0,0001 do a26% 0,0001 do 0,25%, 122 601122 601 3 przy czym suma elementów wzmacniajacych za¬ stosowanych do stopu nie parzekrracza wagowo li¬ czac 3,0% stopu., Stop na osnowie wedlug wynalazku wzmocnio¬ ny odpowiednimi elementami wzmacniajacymi podlega po wylaniu w lozysko obróbce cieplnej w temperaturze do 458 K i obróbce plastycznej przy stopniu odksztalcenia 10 do 60%.Wlasnosci sprezyste stopu sa wtedy wyzsze o 35 do 65% od uzyskiwanych w dotychczas stoso¬ wanych stopach cynowych.Spadek wlasnosci sprezystych w temperaturze 410*-K jest bardzo lagodny nie pirzekraczajac 415% wfeaftosci z temperatpry otoczenia, co swiadczy o dpzej stabilnosci cieplnej stopu. Zaleta stopu jest rfewniez wyjatkowo maly wspólczynnik tarcia su- cliiego* jak równiez odpornosc na korozje kwasów ólielowyeh- i.^filJcMil porównujaca stopom cynowym.Stop wedlug wynalazku zostanie blizej scharak¬ teryzowany na przykladach wykonania, w których oprócz skladu stopu podaje isie nastepujace wlas¬ nosci mechaniozne uzyskane z przeprowadzonych wytopów: — wytrzymalosc na rozciaganie Rm, — granica plastycznosci Re, — udarnosc z karbem Kv, — twardosc HB 2,5/15,625/60 s. 1. 2. 4.Cd Ni A$ Pb Cd Co Ni Zr Pb Cd Cu Co Zr Ba Pb Cd Co Ni Pb 17,85% 1,23% 1,17% reszta 17,92% 0,87% 0,10% 0,062% reszta 15,65% 0,98% ai2P/o 0,055% 0,21% reszta 15i,63% . 0,82% 0,,li2% reszta (Rm Re Ky HB iRm Re Kjv HB 'Rm He KJv HB Rm Re Kv HB 96,5 MPa 62,3 MPa 111,3 J/cm2 130,6 106 MPa 73,3 MPa 21,3 J/cm2 fl|7,8 116 MPa 82^,6 MPa 10,2 J/cm2 20,2 91,5 MPa 63,6 MPa 22,8 J/cm2 25,2 5, Cd Co Ni Ba Pb 17,88% 0,96% 0,14% 0,26% reszta (Rm Re Kv HB 118 MPa 87,8 MPa 14,6 J/cm2 3(1,3 10 15 20 Wykazane w przykladach wlasnosci mechanicz¬ ne stopu pozwalaja przy zastosowaniu obróbki cieplnej w temperaturze 423 K i obróbki plastycz¬ nej przy odksztalceniu 20% na uzyskanie nacis¬ ków jednostkowych okolo 15 MPa.Zastrzezenie patentowe Olowiowy stop lozyskowy skladajacy sie z osno¬ wy plastycznej i elementów wzmacniajacych zna¬ mienny tym, ze osnowa stopu zawiera ilosci wa¬ gowe :kadmu 4,1 do 18,0%, niklu plus kobaltu 0,10 do l,5P/a, olowiu minimum 77,5%, a suma wago¬ wo okreslonych elementów wzmacniajacych wy¬ nosi 3% stopu, przy czym elementy wzmacniaja¬ ce, z których przynajmniej jeden wzmacnia osno¬ we stanowia: 45 wapn mangan bar srebro miedz aluminium skand tellur itr arsen magnez wanad tytan cynk sód krzem cynkon chrom beryl molibden tlen azot bor 0,001 0,001 0i,001 0,001 0y001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 0,001 do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 1,0% do 2,5% do 2,5% do 2,5P/o do 2,5% do 2,5% do 0,5% do 0,5% do 0,5% do 1,0% do 1,0% do 0,25% do 0,25% do 0,25% do 0#i5% 0,0001 do 0,25% 0,0001 do 0,25% 0,0001 do 0,25%. mukarnia Narodowa, Zaklad Nr 6, 496/83 Cena 100 zl PLThe subject of the invention is a lead bearing alloy intended for the pouring of sliding bearing shells operating under moderate loads. Previously, for the casting of plain bearing shells operating under medium load conditions, for example in slow running marine engines, ball mills. , gas compressors, railroad cars, and tin alloys containing 80 to 90% tin, 4 to 13% antimony, 5 to 10% copper and lead tin alloys containing 2 to 20% tin, liOi up to 16% antimony, up to 3% copper or. arsenic, a minimum of 58% lead. The current designs of these devices are more demanding, and therefore the requirements for bearing alloys have also increased. The applied tin and lead-tin alloys turn out to be insufficient, and because of the components of these alloys, they are relatively expensive. Alloys suitable for higher requirements should be able to transfer unit pressures of 12 to 18 MPa for a long time at a temperature of 353 to 413 K, corresponding to the operating temperature range of ice-cadmium 4.1 to 18.0%, nickel plus cobalt 0.10 to 1.5% and a minimum of 77.5% lead. As reinforcing elements, the content of which has been determined by weight, there are: These conditions are met by the alloy according to of the invention, consisting of a plastic matrix and reinforcing elements, at least one of which strengthens the matrix, containing by weight: 10 15 20 25 30 calcium manganese bar silver copper aluminum scand tellurium yttrium arsenic magnesium vanadium titanium zinc sodium silicon zircon chromium beryllium molybdenum oxygen nitrogen boron 0.001 (M01 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 to 1.0% to 1.0% to 1.0% to 1.0% to 1.0% to 1.0 % to 2.5% to 2.5% to a. 5% up to 2.5% up to 2.5% up to 0.5% up to 0 ^ 6% up to 0.5% up to 1.0% up to 1.0% up to 0-2 and 5% up to 0.25% up to 0-25% up to 0 25% 0 / MM) 1 to 0.25% 0.0001 to 26% 0.0001 to 0.25%, 122 601 122 601 3 where the sum of the reinforcing elements used for the alloy does not exceed the weight of 3. 0% of the alloy. The alloy based on the invention, reinforced with the appropriate reinforcing elements, after pouring in the bearing, is heat treated at a temperature of up to 458 K and plastic processed at a deformation degree of 10 to 60%. The elastic properties of the alloy are then 35 to 65% higher. from those obtained in the previously used tin alloys. The drop in elastic properties at the temperature of 410 * -K is very mild, not exceeding 415% of the temperature at the ambient temperature, which proves that the alloy is heat stable. The advantage of the alloy is also the extremely low coefficient of friction of the dry material * as well as the corrosion resistance of polyoxy and felJcMil compared to tin alloys. The alloy according to the invention will be characterized in more detail on the examples in which, in addition to the alloy composition, the following is also given mechanical properties obtained from the performed heats: - tensile strength Rm, - yield strength Re, - notched impact strength Kv, - hardness HB 2.5 / 15.625 / 60 s. 1. 2. 4.Cd Ni A $ Pb Cd Co Ni Zr Pb Cd Cu Co Zr Ba Pb Cd Co Ni Pb 17.85% 1.23% 1.17% balance 17.92% 0.87% 0.10% 0.062% balance 15.65% 0.98% ai2P / about 0.055% 0.21% rest 15i, 63%. 0.82% 0.1 li2% rest (Rm Re Ky HB iRm Re Kjv HB 'Rm He KJv HB Rm Re Kv HB 96.5 MPa 62.3 MPa 111.3 J / cm2 130.6 106 MPa 73.3 MPa 21.3 J / cm2 fl | 7.8 116 MPa 82 ^.6 MPa 10.2 J / cm2 20.2 91.5 MPa 63.6 MPa 22.8 J / cm2 25.2 5, Cd Co Ni Ba Pb 17.88% 0.96% 0.14% 0.26% rest (Rm Re Kv HB 118 MPa 87.8 MPa 14.6 J / cm2 3 (1.3 10 15 20 The mechanical properties shown in the examples are These alloys allow for the application of heat treatment at a temperature of 423 K and plastic working at 20% deformation to obtain a unit pressure of about 15 MPa. Patent claim A lead-bearing alloy consisting of a plastic matrix and reinforcing elements, characterized by that the alloy matrix contains the following amounts by weight: cadmium 4.1 to 18.0%, nickel plus cobalt 0.10 to 1.5P / a, minimum lead 77.5%, and the sum of the weight of the specified reinforcing elements is 3% of the alloy, with the reinforcing elements, at least one of which are matrix reinforcements: 45 calcium manganese bar silver copper aluminum scandellium r yttrium arsenic magnesium vanadium titanium zinc sodium silicon zinc chromium beryllium molybdenum oxygen nitrogen boron 0.001 0.001 0i. 001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 0.001 to 1.0% to 1.0% to 1 , 0% to 1.0% to 1.0% to 1.0% to 2.5% to 2.5% to 2.5% to 2.5% to 2.5% to 0.5% to 0.5% to 0.5% to 1.0% to 1.0% to 0.25% to 0.25% to 0.25% to 0 # and 5% 0.0001 to 0.25% 0.0001 up to 0.25% 0.0001 to 0.25%. National mukarnia, Plant No. 6, 496/83 Price PLN 100 PL