Przedmiotem wynalazku jest przyrzad badawczy elementów wysiewajacych siewników do ziarna.Przyrzad ten jest przeznaczony do automatycznego okreslenia równomiernosci zasilania elementów wy* siewajacych w warunkach laboratoryjnych. Przyrzad kwalifikuje wysiane ziarna wedlug odleglosci korzeni.Po zakonczeniu pomiaru wyniki pomiaru sa rejestrowane w postaci wartosci liczbowych, lub w postaci oscylogramu.Znane sa liczne sposoby okreslania wzdluznej równomiernosci zasilania. Wedlug pierwszego znanego sposobu ziarna wysiewa sie na pokryta srodkiem klejacym lub tluszczowym tasme bez konca lub deske, po czym klasy odleglosciowe korzeni mierzy sie recznie. Wedlug innego znanego sposobu za pomoca przyrzadu do wysiewania zasiewa sie loze zbozowe. Równomiernosc zasilania okresla sie poprzezodleglosc korzeniowa ziarna. Nowoczesne rozwiazanie polega na wykorzystaniu szybkich zdjec fotograficznych. Wypadle z talerza siewnego ziarnafotografujesie i tak otrzymany film wyswietlasie z mala predkoscia tak, ze odleglosci korzeni daja sie pomierzyc. Znanyjest równiez sposób, w którym stosuje sie elementy elektryczne. Ziarna wypadajac uderzaja o mikrofon zaopatrzony w membrane ochronna, a sygnal mikrofonu wzmacnia sie za pomoca oscylografu.Wada tych wymienionych sposobów jest to, ze pomiaru dokonuje sie przy ruchu postepowym wolniej¬ szym niz w rzeczywistosci, przez co ewentualnie przesuniecia ziaren falszuja wynik. W kazdym z tych sposobów kwalifikacja odleglosci korzeniowych wymaga dlugotrwalej pracy recznej.Przyrzad wedlug wynalazku zapewnia mozliwosc kwalifkowania szybkiego, nowoczesnego i w pelni zautomatyzowanego.Przyrzad wedlug wynalazku sklada sie z dwóch glównych czesci: czujnika mocowanego przy elemencie siewnym i centralnego ukladu zawierajacego obwody scalone. Wiazka swiatla pochodzacego ze zródla w glowicy czujnika jest przerywana przez przelatujace ziarna, skutkiem czego czujnik fotoelektryczny wytwa¬ rza sygnaly elektryczne. Sygnaly te wzmacnia sie za pomoca wzmacniacza do poziomu logicznego TTL Takiewzmocnione sygnaly ziaren przesyla sie do pamieci, na wejsciu której jest wlaczona bramka logiczna LUB tak, ze mozna przez nia uruchamiac pamiec. Znak ziarna wchodzi równiez do ukladu logicznego. Po rejestracji tego sygnalu uklad szeregowy zeruje sie, to jest przywraca stan pierwotny.Wynalazek wyjasniono blizej w przykladzie wykonania uwidocznionym na rysunku, przedstawiajacym schemat blokowy wysiewajacego przyrzadu badawczego, który zawiera glowice czujnikowa 1, przedwzmac- niacz 2, obwód logiczny 3, uklad sekwencyjny 4, uklad pamieciowy S, obwód regeneracji sygnalu 6, sterowany obwód bramkujacy 7, konwerter poziomu logicznego t, uklad wytwarzajacy ruch parzystosci 9, dziurkarke tasmy lt, wskaznik 11, uklad przylaczania pozycji pomiaru 12, generator czasu 13, oscyloskop 14, obwód sterujacy 15 dla ustawienia predkosci przesuwu i zasilacz14.2 119053 Glowica czujnikowa 1 stanowi razem z przedwzmacniaczem 2 calosc mechaniczna przeznaczon4 do montazu na badawczym elemencie wysiewajacym. Kazde z ziaren wypadajac daje jeden impuls, który przedwzmacniacz wzmacnia do poziomu sygnalu logicznego TTL. Wzmocnione sygnaly przechodza do obwodu logicznego 3, który steruje obwodami przyrzadu i zapewnia ich wspóldzialanie. Sygnal odpowiada¬ jacy imitowanej predkosci posuwu i szerokosci oddzielonych klas ziarna wytwarza sie generatorem 13.Sygnal generatora 13 wchodzi do ukladu sekwencyjnego 4, w którym dokonuje krokowego przesuwania zawartosci pamieci. Liczba wyjsc ukladu sekwencyjnego jest równa liczbie zastosowanych w przyrzadzie elementów pamieci. Gdy uklad sekwencyjny 4 osiagnie ostatni element pamieciowy ukladu pamieci 5, to pozostaje w tej pozycji, az do chwili, w której przez glowice czujnikowa przeleci nastepne ziarno. Gdy kolejne ziarna wylatuja z elementu wysiewajacego, to odpowiadajace im impulsy sa przesylane do obwodu logi¬ cznego 3. Impulsy ziaren sa nastepnie poprzez uklad sekwencyjny 4 zapamietywane w ukladzie pamieci 6.Impulsy ziaren odlaczaja generator czasu 13 i poprzez uklad sekwencyjny 4, ustawiaja pierwszy element pamieci 5 na zero, co powoduje cofniecie dzielnika generatora czasu 13 do pozycji wyjsciowej. Nastepnie uklad sekwencyjny dokonuje dalszego przesuniecia. Gdy zawartosc dowolnego ukladu pamieci osiagnie maksymalna liczbe 999, to obwód logiczny 3 wylacza naliczanie ziaren i sygnalizuje ten stan poprzez zaswiecenie zarówki. W ten sposób zapobiega sie przepelnieniu. Po zakonczeniu pomiaru odczytuje sie zawartosc pamieci za pomoca ukladu sygnalizujacego, lub przenosi sie zapis na tasme dziurkowana za pomoca dziurkarki, przylaczonej do konwertera poziomu logicznego 8.Oprócz tego mozliwe jest korygowanie za pomoca obwodu regeneracji sygnalu odksztalcen amplitudy pojawiajacych sie na ekranie oscyloskopu wywolanych przez wykonane na diodach obwody bramkujace elementów pamieci.Jak widac za pomoca przyrzadu wedlug wynalazku mozna szybko okreslic równomiernosc zasilania.Reczna obróbka nie jest przewidywana, co daje oszczednosc pracochlonnosci, przy czym bardzo korzystne jest to, ze niezawodnosc i jakosc pomiaru sa zadawalajace.Zastrzezenia patentowe 1. Przyrzad badawczy elementów wysiewajacych siewników do ziarna, zawierajacy czujnik fotoelektry- czny lub piezoeleketrycznyi centralny elektroniczny uklad wskaznikowy, znamienny tym, ze glowica czujni¬ kowa (1) i przedwzmacniacz (2) sa swymi wyjsciami polaczone z wejsciem obwodu logicznego (3), którego wyjscia sa polaczone z ukladem sekwencyjnym (4), ukladem pamieci (5), generatorem czasu (13) i wejsciem sterujacym oscyloskopu (14), przy czym wyjscie obwodu sterujacego predkosciaprzesuwu (15)jest polaczone z wejsciem generatora czasu (13), którego wyjsciejest polaczone z ukladem sekwencyjnym (4), a ten ostatni z ukladem pamieci (5), a ponadto uklad pamieci (5)jest polaczony z obwodem regeneracji sygnalu (6), którego wyjscie jest polaczone ze sterowanym obwodem bramkujacym (7), a wyjscia tego obwodu bramkujacego (7) sa polaczone z konwerterem sygnalu logicznego (8) i z ukladem wytwarzajacym znak parzystosci (9). 2. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze generatorem czasu (13) jest generator regulowany pamieciowo, którego wyjscie sterujace jest polaczone z czujnikiem umocowanym do elementu wysiewajacego w celu kompensacji szybkich lub powolnych zmian urzadzenia. 3. Przyrzad wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze obwód sterujacy(15) dla ustawienia predkosci przesuwu jest ustawiony na predkosc 4-10 km/h. 4. Przyrzad wedlug zastrz. 2 lub 3, znamienny tym, ze szerokosc zapamietywanych klas odleglosci korzeni jest nastawna.119 053 PL