Przedmiotem wynalazku jest wirnik do uzyskiwania strumienia materialów ziarnistych, przeznaczony zwlaszcza do oczyszczarek stosowanych w odlewniach, lakierniach, emalierniach lub galwanizeriach, albo do urzadzen sluzacych do powierzchniowego utwardzania i dogladzania, lub wreszcie do zageszczania mas formierskich przez narzucanie lub do nakladania tynków i podobnych materialów.W oczyszczarkach strumieniowych wirnikowych stosuje sie dotychczas lopatkowe wirniki rzutowe.Wirnik taki, znany miedzy innymi z polskiego opisu patentowego nr 24 746, sklada sie z umieszczonego przy osi wirnika rozdzielczego, z tulei regulacyjnej oraz z lopatkowego kola roboczego. W tych znanych wirnikach srut pod wplywem wlasnego ciezaru dostaje sie pomiedzy lopatki wirnika rozdzielczego, skad przez otwór w nieruchomej tulei regulacyjnej, na skutek dzialania sily odsrodkowej, przedostaje sie on porcjami pomiedzy lopatki kola roboczego, po których zsuwa sie az do ich krawedzi. Lopatki miotaja srut w kierunku zblizonym do prostopadlego wzgledem ich powierzchni roboczej.Podstawowa wada tych znanych wirników jest bardzo szybkie zuzywanie sie lopatek i elementów wirnika rozdzielczego oraz tulei regulacyjnej. Pomimo, ze do ich konstrukcji stosuje sie materialy o wysokiej odpornosci na scieranie, musza one byc czesto wymieniane na nowe. Nierównomierne zuzywanie sie elementów wirnika, a zwlaszcza jego lopatek jest przyczyna niewywazenia wirnika, co znacznie obciaza lozyskowanie wirnika i zwieksza halasliwosc jego pracy.Z opisu patentowego Niemieckiej Republiki Federalnej nr 834 341 znany jest wirnik do uzyskiwania strumienia materialów ziarnistch, który sklada sie z dwóch podstawowych podzespolów a mianowicie z wirujacej tarczy, w której sa wykonane spiralne kanaly, przy czym przy wylotach tych kanalów sa zainstalo¬ wane lopatki oraz z okalajacego ten wirnik elementu w ksztalcie misy, wirujacego wraz z tarcza. Os obrotu tej misy jest wzgledem osi tarczy ustawiona pod ostrym katem. Zasyp materialu ziarnistego nastepuje poprzez piaste, w której w obwodowej scianie sa wykonane promieniowe otwory laczace sie ze spiralnymi kanalami w tarczy. Material ziarnisty jest, dzieki sile odsrodkowej, wyprowadzany z spiralnych kanalów na lopatki, na którychjest on przyspieszany do predkosci rzutu. W obszarze poza sektorem katowym rzutu, lopatki tarczy sa zasloniete brzegiem wirujacej wraz z nia misy. Nie sa natomiast zamykane otwory wylotowe spiralnych kanalów. A zatem w obszarze poza sektorem katowym rzutu z otworów tych wyplywac moze ziarnisty material, co w praktyce powodowac moze wyrzucanie przez wirnik ziaren mateialu w niepozadanych kierunkach. Tenznany wirnik wykazuje ponadto te wade, zepodczaspracy co najmniej lopatki usytuowane u wylotu spiralnych kanalów podlegaja intensywnemu scieraniu, gdyz glównie na nich nastepuje przyspiesze¬ nie materialu ziarnistego do predkosci rzutu.1 118690 Z opisu patentowego Stanów Zjednoczonych Ameryki Pólnocnej nr 2 116 152 znany jest wirnik do uzyskiwania strumienia materialów ziarnistych, w którym elementem rzutowym jest bezlopatkowy wirujacy beben. We wnetrzu bebna znajduje sie komora stanowiaca zasobnik wirujacego wraz z bebnem materialu ziarnistego. W obwodowej scianie bebna sa wykonane otwory wylotowe. Po zewnetrznej stronie obwodowej sciany bebna sa umieszczone okalajace ja gumowe pierscienie usytuowane wspólosiowo jeden obok dru¬ giego. Te gumowe pierscienie sa wzajemnie dociskane poza katowym sektorem rzutu, nie dopuszczajac do wyrzucania na zewnatrz materialu ziarnistego. Natomiast w katowym sektorze rzutu pomiedzy gumowymi pierscieniami tworza sie szczeliny, przez które material ziarnisty jest wyrzucany w kierunku czyszczonego przedmiotu. Wirnik tego rodzaju wykazuje te wade, ze zajego pomoca niejest mozliwe wyrzucanie materialu ziarnistego w waskim sektorze katowym. Pierscienie gumowe ulegaja ponadto szybkiemu scieraniu.Zadaniem wynalazku jest takie skonstruowanie bezlopatkowego bebnowego wirnika, by jego czesci skfadowe, zwlaszcza usytuowane w strefie otworów wylotowych dla materialu ziarnistego, podlegaly jak najmniejszemu zuzywaniu i by kierunek rzutu mógl byc latwo nastawiany.Wedlug wynalazku zadanie to zostalo rozwiazane w ten sposób, ze mechanizm przeznaczony do otwierania i zamykania wylotowego otworu stanowi pierscien wirujacy synchronicznie z bebnem i obejmu¬ jacy czesc jego obwodu, przy czym os ulozyskowania piasty tego pierscienia jest ustawiona pod katem w stosunku do osi bebna. W alternatywnym rozwiazaniu wyzej wymienionego zadania mechanizm przezna¬ czony do otwierania i zamykania wylotowego otworu stanowi zasuwa, która za posrednictwem dzwignijest polaczona z krzywka, osadzona wspólosiowo w stosunku do osi bebna. W dalszym alternatywnym rozwiaza¬ niu wyzej wymienionego zadania mechanizm przeznaczony do otwierania i zamykania wylotowego otworu stanowi tarcza zamykajaca od strony czolowej komore bebna, przy czym tarcza ta jest ulozyskowana obrotowo na osi usytuowanej równolegle w stosunku do osi bebna i odsunietej od niej o pewien odcinek.Przyklady realizacji wirnika wedlug wynalazku uwidoczniono na schematycznym rysunku, na którym fig. 1 przedstawia ten wirnik w przekroju pionowym osiowym, fig. 2-inna postac konstrukcyjna tego wirnika w przekroju osiowym pionowym, a fig. 3-dalsza postac konstrukcyjna wirnika w przekroju osiowym pionowym.W rozwiazaniu przedstawionym na fig. 1 beben 1 jest trwale umocowany do tulei 2 ulozyskowanej na dwóch tocznych lozyskach 3. Do tulei tej jest przymocowane pasowe kolo 4. W otwór tulei 2 wprowadzony jest zasypowy lej 5. W obwodowej scianie bebna 1 sa wykonane wylotowe otwory 6 rozmieszczone w regularnych odstepach. Wokólobwodowej sciany bebna 1 znajduje sie pierscien 7przymocowany do tarczy 8 polaczonej z walem 9. Wal ten jest ulozyskowany na tocznych lozyskach 10 ijest wyposazony w pasowe kolo 11. Os walu 9 i pierscienia 7jest nachylona pod katem a w stosunku do osi bebna 1 i tulei 2. Dzieki takiemu katowemu ustawieniu pierscien 7 zamyka czesc otworów 6 bebna 1 (na rysunku otwory górne), a czesc z nich pozostawia odsloniete (na rysunku otwory dolne).Wirnik dziala w nastepujacy sposób: w beben 1 oraz pierscien 7 wprowadza sie w ruch wirowy, napedzajacje za pomoca nie uwidocznionego na rysunku zespolu napedowego. Obroty bebna 1 i pierscienia 7 sa takie same. Przez zasypowy lej 5 wprowadza sie do wnetrza cylindrycznej komory bebna 1 ziarnisty material, który na skutek sily odsrodkowej rozmieszcza sie równo¬ miernie na jej obwodzie. Material ten wyrzucany jest na zewnatrz jedynie poprzez te wylotowe otwory 6, które sa w danej chwili odsloniete przez pierscien 7 (na rysunku otwory dolne). Sektor, w którym otwory 6 sa otwarte moze byc nastawiany przez zmiane kata a pomiedzy osiami bebna 1 i pierscienia 7.W rozwiazaniu przedstawionym na fig. 2 system lozyskowania i napedzania bebna 1jest taki samjak w rozwiazaniu wedlug fig. 1. Odmienny jest jednak mechanizm powodujacy otwieranie i zamykanie wyloto¬ wych otworów 6. Otwory te sa bowiem zaopatrzone w zasuwy 12. Do czolowej scianybebna 1 sa przegubowo zamocowane dwuramienne dzwignie 13. Jeden koniec kazdej z tych dzwigni jest przegubowo polaczony z' zasuwa 12, natomiast drugi koniec jest prowdzony po nieruchomej krzywce 14 umocowanej w osi bebna 1.Podczas obracania sie bebna zasuwy 12 sa otwierane i zamykane mechanizmem krzywkowo-dzwigniowym w taki sposób, ze material ziarnisty zawarty w komorze bebna 1 jest wyrzucany na zewnatrz w sektorze wyznaczonym kazdorazowo ksztaltem krzywki. Przez zmiane krzywki mozna zmienic czas otwierania i zamykania otworów 6., a przez obracanie krzywki mozna zmieniac kierunek strumienia wyrzucanego materialu ziarnistego.W rozwiazaniu wedlug fig. 3 system lozyskowania i napedzania bebna 1 jest taki sam jak w rozwiaza¬ niach wedlug fig. 1 i 2. W tym jednak przypadku beben 1 nie posiada wylotowych otworów 6 na obwodowej scianie. Nie posiada on równiez czolowej sciany. Sciane te zastepuje tarcza 15 o srednicy odpowiadajacej mniej wiecej srednicy bebna 1. Tarcza 1S jest przymocowana do walu 16 ulozyskowanego na tocznych lozyskach 17i zaopatrzonego w pasowe kolo 1S. Os walu 16 i tarczy 13jest równolegla do osi bebna 1, leczjest wzgledem niej przesunieta o odcinek e. Dzieki takiej konstrukcji nie osloniety zostaje otwór o ksztalcie pólksiezyca, który na rysunku widoczny jest w dolnej czesci bebna 1. Wielkosc tego otworu moze byc nastawiona przez regulacje odstepu e pomiedzy osiami tarczy 1S i bebna 1. Podczas pracy beben 1 i tarcza 1Slit690 3 obracaja sie z taka sama predkoscia. Kierunek strumienia wyrzucanego materialu moze byc zmieniany przez obracanie osi tarczy 15 wokól osi bebna 1. Jezeli w tarczy 15 zastosuje sie odpowiednie wyciecia w strefie brzeznej, to ksztalt otworu wylotowego jest odmienny od pólksiezycowego.Zastrzezenia patentowe 1. Wirnik do uzyskiwania strumienia materialów ziarnistych majacych przyosiowy otwór wylotowy dla materialu ziarnistego oraz mechanizm powodujacy odslanianie wylotowych otworów w katowym sektorze rzutu, przy czym elementem rzutowym wirnika jest bezlopatkowy wirujacy beben, w którego wnetrzu znajduje sie komora stanowiaca zasobnik wirujacego wraz z bebnem materialu zirnistego, a dla wyjscia materialu ziarnistego rozpedzonego do predkosci rzutu komora ta ma przy obwodzie co najmniej jeden wylotowy otwór zamkniety w obszarze poza katowym sektorem rzutu, znamieaiy tym, ze mechanizm przeznaczony do otwierana i zamykania wylotowego otworu (4) stanowi pierscien (7) wirujacy synchroni¬ cznie z bebnem (1) i obejmujacy czesc jego obwodu, przy czym os ulozyskowania piasty tego pierscieniajest ustawiona pod katem (a) w stosunku do osi bebna (1). 2. Wirnik do uzyskiwania strumienia materialów ziarnistych majacy przyosiowy otwór wylotowy dla materialu ziarnistego oraz mechanizm powodujacy odslanianie wylotowych otworów w katowym sektorze rzutu, przy czym elementem rzutowym wirnika jest bezlopatkowy wirujacy beben, w którego wnetrzu znajduje sie komora stanowiaca zasobnik wirujacego wraz z bebnem materialu ziarnistego, a dla wyjscia materialu ziarnistego rozpedzonego do predkosci rzutu komora ta ma przy obwodzie co najmniej.jeden wylotowy otwór zamkniety w obszarze poza katowym sektorem rzutu, zranieny tym, ze do otwierania i zamykania wylotowego otworu (4)jest zaopatrzony w zasuwe (12), która zaposrednictwem dzwigni (13)jest polaczona z krzywka (14), osadzona wspólosiowo w stosunku do osi bebna (1). 3. Wirnik do uzyskiwania strumienia materialów ziarnistych majacy przyosiowy otwór wlotowy dla materialu ziarnistego oraz mechanizm powodujacy odslanianie wylotowych otworów w katowymsektorze rzutu, przy czym elementem rzutowym wirnika jest bezlopatkowy wirujacy beben, w którego wnetrzu znajduje sie komora stanowiaca zasobnik wirujacego wraz z bebnem materialu ziarnistego, a dla wyjscia materialu ziarnistego rozpedzonego do predkosci rzutu komora ta ma przy obwodzie co najmniej jeden otwór wylotowy zamkniety w obszarze poza katowym sektora rzutu, zaaiUnwy tym, ze do otwierania i zamykania wylotowego otworu jest zaopatrzony w tarcze (15) zamykajaca od strony czolowej komore bebna (1), przy czym tarcza ta jest ulozyskowana obrotowo na osi usytuowanej równolegle w stosunku do osi bebna (1) i odsunietej od niej o odcinek (e). 7 6 1118 690 Fia.3.Pracownia Poligraficzna UP PRL. Naklad 120 cgz.Cena 100 zl PL