Przedmiotem wynalazku jest sposób usuwania zelaza z roztworu organicznego, zawierajacego kwas dwu-2-etyloheksylofosforowy, otrzymanego w procesie ekstrakcji plynu plynem.Kwas dwu-2-etyloheksylofosforowy stosuje sie w technice jako wymieniacz kationów w procesach ekstrakcji szesciowartosciowego uranu z roztwo¬ rów siarczanów, oddzielania uranu i wanadu, od¬ dzielania kobaltu i niklu, ekstrakcji berylu z roz¬ tworów siarczanów, oddzielania i oczyszczania metali ziem rzadkich, oddzielania cynku, zelaza, manganu i kobaltu, ekstrakcji cynku oraz w wielu innych procesach, które sa nieustannie dosko¬ nalone.We wszystkich tych procesach przerabiane plyny w postaci roztworów wodnych zawieraja zwykle wiele zanieczyszczen obcymi jonami, z których najczestszymi sa jony zelaza. Powinowactwo kwa¬ su dwu-2-etyloheksylofosforowego do zelaza jest tak duze, ze nawet przy bardzo niskich stezeniach zelazo ulega ilosciowej ekstrakcji i tworzy kom¬ pleks, który polimeryzuje w fazie organicznej; Ciezar czasteczkowy tego polimeru siega liczby 2000. Zjawisko to powoduje z czasem spadek zdol¬ nosci wymiennej wymieniacza kationów, a ponadto powazny wzrost lepkosci fazy organicznej, co utru¬ dnia prowadzenie procesu, a nawet uniemozliwia zastosowanie tego wymieniacza jako czynnika eks¬ trahujacego w bardzo wielu dziedzinach. 10 15 20 25 30 Znane sa dwa sposoby usuwania zelaza z fazy organicznej.Pierwszy z nich polega na wymywaniu fazy organicznej stezonym roztworem alkalicznym wo¬ dorotlenku lub weglanu sodu. Wymywanie roztwo¬ rem alkalicznym doprowadza do rozbicia polimeru i powstania wodorotlenku zelaza i soli sodowej kwasu dwu-2-etyloheksylofosforowego. Obecnosc osadu - wodorotlenku zelaza w roztworze organi¬ cznym i wysoki stopien dezasocjacji soli sodowej kwasu powoduja tak znaczne koszty, ze sposób ten nie nadaje sie do zastosowania w skali prze¬ myslowej.Drugi sposób polega na wymywaniu fazy orga¬ nicznej wodnym 6 m roztworem kwasu solnego.Wymywanie doprowadza równiez do rozbicia poli¬ meru i powstania anionowego kompdelksu z jonów zelaza w srodowisku zawierajacym jony chlorkowe o wzorze Cl4Fe—, który wchodzi na miejsce wy¬ mieniacza kationów pomiedzy jony Fe+++ w fazie organicznej i jony H+ w fazie wodnej. Sposób ten jest równiez nieekonomiczny z powodu zuzywania w nim duzej ilosci kwasu.W omawianym procesie zuzycie kwasu solnego wynika ze stanu równowagi miedzyfazowej w sto¬ sunku do jonów zelaza, a zatem roztwór wodny nalezy oczyscic, gdy stezenie jonów zelaza osiagnie dana wartosc, która odpowiada zawsze tylko zni¬ komej czesci zuzytego kwasu. Tak wiec, zuzycie kwasu jest zwykle 10—^ krotnie wieksze w sto- 107 319s 107319 4 sunku stechiometrycznym, od ilosci zelaza usunie¬ tego z roztworu.Sposób usuwania zelaza z roztworu organicznego zawierajacego kwas dwu-2-etyloheksylofosforowy wedlug wynalazku polega na kontaktowaniu roz¬ tworu zelaza z kwasnym roztworem wodnym za¬ wierajacym jony chlorikowe, oddzieleniu warstwy wodnej i poddaniu jej dzialaniu roztworu organicz¬ nego zawierajacego anionowy wymieniacz jonów, który stanowi pierwszo- i/lub drugo- i/lub trzecio¬ rzedowa amina i/lu/b czwartorzedowa zasada amoniowa o dlugim lancuchu alkilowym, a naste¬ pnie na regenerowaniu roztworu organicznego dzia¬ laniem wody i oczyszczaniu zelaza otrzymanego z ukladu w postaci stezonego roztworu chlorku zelazowego.Siposób wedlug wynalazku sklada sie zatem z trzech etapów.W pierwszym etapie roztwór organiczny zawie¬ rajacy „zatruty" zelazem kwas dwu-2-etyloheksy- lofosforowy, kontaktuje sie z kwasnym roztworem zawierajacym jony chlorkowe w takim stezeniu, które zapewnia wymiane jonów H+ na jony Fe+++ pomiedzy faza wodna i faza organiczna, przy czym doprowadza sie do „zregenerowania" roztworu organicznego.W drugim etapie przeprowadza sie ekstrakcje zelaza zawartego w plynie regenerujacym otrzy¬ manym w poprzednim etapie przez kontaktowanie go z roztworem organicznym zawierajacym wy¬ mieniacz anionów, co doprowadza do przywrócenia uzytecznosci plynowi regenerujacemu przez zasta¬ pienie usunietego zelaza równowazna w stosunku stechiometrycznym iloscia kwasu solnego.W trzecim etapie dokonuje sie ekstrakcji zelaza z roztworu organicznego, zawierajacego wymie¬ niacz anionów, pochodzacego z drugiego etapu .przez kontaktowanie go z woda, co przywraca fazie organicznej jej uzytecznosc w etapie wymy¬ wania zelaza z roztworu wodnego.Ujmujac proces ogólnie, zelazo przechodzi z fazy organicznej zawierajacej kwas dwu-2-etyloheksylo- fosforowy do wody, poprzez dwa posrednie srodo¬ wiska: kwasny roztwór jonów chlorkowych i roz¬ twór organiczny wymieniacza anionów, przy czym caly proces powoduje zuzycie tylko tej ilosci kwa¬ su solnego, która jest równowazna ilosci usunie¬ tego zelaza i taka ilosc wody, która jest niezbedna do odprowadzania z ukladu usunietych jonów zelaza.W pierwszym etapie, który mozna traktowac jako etap regeneracji, mechanizm reakcji odpo¬ wiada zwyklej wymianie tkationów i mozna go w formie uproszczonej przedstawic nastepujacym równaniem: R3Fe<°), + 3R+(aq), + 4Cl-(aq) *=±. 3RH(0) + Cl4Fe-(aq), w którym RH oznacza kwas dwu-2-etyloheksylo- fosforowy. W zasadzie reagentem stosowanym do regeneracji moze byc dowolna mieszanina kwasu nieorganicznego i rozpuszczalnego chlorku, ale z praktycznego punktu widzenia najkorzystniejszy jest sam kwas solny ewentualnie w mieszaninie z chlorkiem sodu lub wapnia albo kwas siarkowy z chlorkiem sodu.Optymalne stezenie tych reagentów w cieczy stosowanej do regeneracji zalezy od stezenia kwasu dwu-2-etyloheksylofosforowego w roztworze organicznymi i od zawartosci zelaza w roztworze organicznym.Dla szeroko stosowanych stezen w nafcie rzedu 10% objetosciowych optymalne stezenie kwasu solnego w cieGzy regeneracyjnej wynosi 4—6 moli/l.Regeneracje kwasu dwu-2-etytóheksylofosforo- wego mozna prowadzic dysponujac rozpuszczalni¬ kami w dowolnym urzadzeniu posiadajacym ko¬ rzystnie mieszalnik — osadnik, na przyklad taktom jakie stosowano w przykladach.Czas mieszania lub kontaktowania plynów po¬ trzebny do uzyskania stanu . równowagi zalezy od stezen fazy wodnej i organicznej oraz od in¬ tensywnosci mieszania. W kazdym przypadku czas ten jest krótszy od 10 minut, a najczesciej krótszy od 3 minut.Rozdzial faz wodnej i organicznej nie nastrecza zadnych trudnosci.Przy jednorazowym kontaktowaniu roztworu re¬ generujacego, którym jest kwas solny o stezeniu 5,5 m, z faza organiczna zawierajaca 10% obje¬ tosciowych kwasu dwu-2-etyloheksylofosforowego i zachowaniu odpowiedniego stosunku przeplywu obu cieczy stopien usuniecia zelaza wynosi 90%, a zawartosc zelaza w otrzymanej fazie organicznej jest nizsza od 150 mg/l.Odpowiednia temperatura procesu zawiera sie w zakresie 10—50°C.Stezenia kwasu dwu-2-etyloheksylofosforowego (w skrócie D2EHPA) w fazie organicznej moga zmieniac sie w zakresie 1—50% objetosciowych.Stezenia jonów chlorkowych w reagencie uzytym do regeneracji moga zmieniac sie w zakresie 0,1— 12 m/l, przy czym najlepsze wyniki otrzymuje sie przy stezeniu 4,0—6,0 m/I.Nastepnym etapem procesu jest usuniecie zelaza z roztworu wodnego stosowanego do regeneracji kwasu dwu-2-etyloheksylofosforowego, który uzy¬ wa sie ponownie.Jak wspomniano, do ekstrakcji, zelaza w tym etapie stosuje sie roztwór organiczny. Roztwór ten zawiera trzy skladniki: czynnik ekstrahujacy, modyfikujacy i rozcienczalnik.Czynnikiem ekstrahujacym moze byc jak wspo¬ mniano zwiazek zawierajacy grupe aminowa, pier¬ wszo-, drugo-, trzecio- lub czwartorzedowa, po¬ laczona z dlugim lancuchem alkilowym o ciezarze czasteczkowym najlepiej do 200 i tylko nieznacznie rozpuszczalny w wodzie.Drugi skladnik fazy organicznej, modyfikator, ma za zadanie ulatwic rozdzial faz podczas eks¬ trakcji. Dobrze spelniaja te role alkohole o 8—14 atomach wegla.Trzecim skladnikiem jest rozcienczalnik, który spelnia funkcje nosnika dwóch wymienionych po¬ przednio substancji i powoduje obnizenie lepkosci srodowiska. Do tego celu moze byc stosowany weglowodór lub mieszanina weglowodorów otrzy¬ mana w procesie frakcjonowanej destylacji ropy naftowej.Przylaczenie zelaza do czynnika ekstrahujacego oparte jest na zjawisku tworzenia przez ten pier- 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60s 107 319 6 Tablica 1 Oznaczenie cyfrowe na rysunku 1 2 3 4 5 6 7 8 Okreslenie Roztwór organiczny (D2EHPA) Ekstrakt organiczny Roztwór regenerujacy Roztwór regenerujacy po ekstrakcji Roztwór organiczny (LA-2) do ponownej ekstrakcji Roztwór organiczny po ponownej ekstrakcji Woda do ponownej ekstrakcji Ekstrakt wodny Przeplyw ml/min 1119 ma 114 114 224 224 46 46 Fe 0,29 0,08 0,014 2,00 0,040 0,10 — 5,50 Sklad w g/l Zn 0,26 0,013 1,70 3,40 1,20 2,20 _ ¦ — 4,20 HC1 0,5 0,5 161,0 161,0 — — — 4,00 Temperatura odpowiednia do prowadzenia pro¬ cesu zawiera sie w zakresie 10—50°C.Stezenie aminy w roztworze organicznym moze sie wahac w zakresie 1—50%, a stezenie alkoholu 5 alifatycznego w zakresie 0—25%, w zaleznosci od stezenia zelaza i chlorków w roztworze wodnym.Ponowna ekstrakcje zelaza z roztworu organicz¬ nego zawierajacego amine przeprowadza sie przy uzyciu wody, która powoduje dysocjacje anioncwe- io fio kompleksu zelaza CI4Fe— w roztworze nie za¬ wierajacym jonów chlorkowych. W zaleznosci od szyjbkosci przeplywu roztwoim organicznego i wo¬ dy otrzymuje sie bardziej lub mniej stezony roz¬ twór chlorku zelaza, jak równiez mniejsze lub wie- 15 ksze oczyszczenie roztworu organicznego.Po przeprowadzeniu ponownej ekstrakcji roz¬ twór organiczny zostaje praktycznie uwolniony od jonów zelaza i moze byc znowu zastosowany w procesie. 20 Straty reagenta stosowanego do regeneracji, ' czyli kwasu solnego, sa w sposobie wedlug wy¬ nalazku ograniczone do zuzycia odpowiadajacego stosunkowi stechiometrycznemu w odniesieniu do ilosci usuwanego zelaza i niewielkiej ilosci do- 25 dawanego kwasu, która wynika z koniecznosci utrzymania bilansu wody w ukladzie.Sposób wedlug wynalazku moze byc stosowany równiez do regeneracji kwasu dwu-2-etyloheksy- lofosforowego zawierajacego inne jony, które two- 30 rza w srodowisku zawierajacym jony chlorkowe kompleksy anionowe, takie np. jak chrom, glinitp.W ta/blicy 1 zestawiono przeplywy i stezenia glównych plynów stosowanych w procesie, które cyrkuluja zgodnie ze schematem przedstawionym 35 na rysunku. bl i ca 1 zeplyw il/min 1119 ma 114 114 224 224 46 46 Sklad w g/l Fe 0,29 0,08 0,014 2,00 0,040 0,10 5,50 Zn 0,26 0,013 1,70 3,40 1,20 2,20 4,20 HC1 0,5 0,5 161,0 161,0 — — i 4,00 j wiastek w roztworach zawierajacych jony chlor¬ kowe chlorowanego kompleksu o charakterze anionu o wzorze Cl4Fe— wedlug nastepujacego równania: 4C1- + Fe+++ ^ Cl4Fe- Ekstrakcja zelaza nastepuje na drodze wymiany jonów miedzy chlorkiem zwiazku aminowego i kompleksowym jonem zawierajacym zelazo.W przypadku chlorku drugorzedowej aminy (R2H2NC1) proces mozna przedstawic nastepujacym równaniem: RjNHiOl + Cl4Fe— *s RjsNH^Ol^Fe + d— Przesuniecie równowagi reakcji na prawo, czyli w kierunku ekstrakcji wynttka ze stezenia jonów Fe+++ i Cl—, tótóre wplywa na stale tworzenie sie anionowego kompleksu zelaza.Ekstrakcje zelaza mozna prowadzic dysponujac rozpuszczalnikami w dowolnym urzadzeniu posia¬ dajacym korzystnie mieszalnik — osadnik, np. ta¬ kim, jakie stosowano w przykladach.Czas mieszania lub kontaktowania pozwalajacy na dojscie do stanu równowagi zalezy od stezenia roztworu organicznego i wodnego oraz od inten¬ sywnosci mieszania. W kazdym przypadku czas ten jest mniejszy od 10 minut, a przewaznie za¬ wiera sie w granicach 2—5 minut.Jezeli' roztwór organiczny zawiera modyfikator, to rozdzial faz jest latwy.Przy jednorazowym kontaktowaniu roztworu organicznego zawierajacego amine z reagentem regenerujacym i zachowaniu odpowiedniego sto¬ sunku przeplywu obu cieczy uzyskuje sie usuniecie zelaza w ponad 95%, a otrzymany w paocesie roztwór wodny ma stezenie zelaza nizsze niz 40 mg/l.Nastepujace przyklady ilustruja sposób wedlug wynalazku.Przyklad I. Regenerowano roztwór D2EHPA o nastepujacym skladzie: D2EHPA 10% objetosciowych Ropa naftowa (CAMPSA) 90% objetosciowych Faza organiczna zawierala 0,338 g/l zelaza.Roztwór poddano w jednym etapie ekstrakcji roztworem kwasu solnego o stezeniu 5,9 m/l. Sto¬ sunek fazy organicznej do fazy wodnej wynosil 1C.Otrzymano nastepujace wyniki: Zelazo w fazie organicznej 0,110 g/l Zelazo w fazie wodnej ?19 $/l P r z y fk l a d II. Regenerowano roztwór orga-107 319 niczny o takim samym skladzie jak w przykladzie I stosujac roztwory do regeneracji o róznym stezeniu.W tablicy 2 zestawiono stezenia zelaza w roz¬ tworze organicznym, stezenia roztworu regeneru¬ jacego i stosunek fazy organicznej do fazy wodnej.Tablica 2 Numer badania \ 1 2 3 1 4 5 6 7 Roztwór organicz¬ ny g Fe/l 0,240 0,240 0,338 0,338 0,240 0,338 0,338 Roztwór do regene¬ racji m HCl/1 5,0 5,0 5,0 5,0 4,0 3,9 3,0 Stosunek fazy or¬ ganicznej/ wodnej 30 20 10 5 5 5 10 Po kontaktawainiu faz w jednym etapie otrzyma¬ no roztwory o zawartosci zelaza podanej w tabli¬ cy 3. 15 20 25 8 Tablica 3 Nr | badania 1 2 3 4 5 6 1 7 Otrzymany roztwór organiczny g Fe/l iiiiiii Otrzymany roztwór wodny g Fe/l 3,57 2,60 2,45 1,37 2,23 1,34 1,48 | Przyklad III. Regenerowano roztwór orga¬ niczny o takim samym skladzie jak w przykladzie I, stosujac roztwory do regeneracji o róznym stezeniu.W tablicy 4 zestawiono stezenia zelaza w roz¬ tworze organicznym, stezenia roztworu regeneru¬ jacego i stosunek fazy organicznej do fazy wod¬ nej.Tablica 4 Numer badania 1 2 3 4 5 6 Roztwór organiczny g Fe/l linii Roztwór do regeneracji K/l HC1 5,0 4,0 4,0 2,9 2,0 2,0 NaCl 1,0 1,1 1,1 2,2 3,3 2,0 H2S04 2,0 Stosunek fazy organicznej/ wodnej 10 15 20 10 10 | 10 1 Po kontaktowaniu faz w jednym etapie otrzy¬ mano roztwory o zawartosci zelaza podanej w tablicy 5.Tablica 5 Numer badania 1 2 3 1 4 5 6 Otrzymany roztwór organiczny g Fe/l 0,098 0,115 0,095 0,115 0,165 0,123 Otrzymany roztwór wodny g Fe/l 2,34 3,40 2,70 2,24 1,69 2,13 | 45 50 55 Ropa naftowa (CAMPSA) 79% Roztwór organiczny kontaktowano w jednym etapie z ciecza z regeneracji D2EHPA. Roztwór organiczny zawierajacy zelazo ekstrahowano woda równiez w jednym etapie.W tablicy 6 podano stezenia zelaza w roztworze z regeneracji i stosunek fazy organicznej do fazy wodnej stosowanej do pierwszej ekstrakcji i do ponownej ekstrakcji.Tablica 6 Przyklad IV. Regenerowano roztwór orga¬ niczny o nastepujacym skladzie: Amberlit LA-2 (handlowa amina drugorzedowa) 15% Izodekanol 6% Numer badania 1 1 2 3 4 5 1 6 Roztwór do regene¬ racji g Fe/l 3,24 3,04 3,20 3,48 2,69 2,97 Stosunek faz uzytych do ekstrakcji organiczna/ wodna 1,80 0,67 1,25 2,54 1,98 2,50 Stosunek faz uzytych do ponownej ekstrakcji 1 organiczna/ wodna 7,20 3,23 5,59 10,06 10,23 17,12 1Otrzymano wyniki podane w tablicy 7. 107 319 Tablica 7 10 Numer badania 1 2 3 4 5 6 Ekstrakt wodny g Fe/l 0,20 0,63 0,43 0,20 0,08 0,27 Ekstrakt organiczny g Fe/l 1,81 3,77 2,79 1,47 2,54 2,53 Wtórny ekstrakt wodny g Fe/l 12,20 11,60 12,40 13,00 13,50 18,50 Wtórny ekstrakt organiczny g Fe/l 0,12 0,18 0,58 0,18 1,22 1,45 Przyklad V. Przyklad ten obejmuje wyniki otrzymane podczas procesów regeneracji D2EHPA i usuwania zelaza z roztworu otrzymanego po regeneracji, prowadzonych w skali póltechnicznej.Etapy procesu oznaczono cyframi rzymskimi, a poszczególne strumienie cyframi arabskimi wedlug oznaczen zastosowanych na zalaczonym rysunku.Proces skladal sie z nastepujacych etapów: Regeneracja D2EHPA I Ekstrakcja L.A-2 II Ponowna regeneracja woda III Ekstrakt organiczny mial nastepujacy sklad: Zelazo 0,29 g/l Cynk 0,26 g/l Kwas solny < 0,5 g/l Jako roztwór regenerujacy zastosowano roztwór kwasu solnego o stezeniu 4,9 m/L W przykladzie VI zilustrowano pierwszy etap procesu, w którym stosuje sie kwasny roztwór wodny jonów chlorkowych, zawierajacy kwas solny lub kwas siarkowy z dodatkiem chlorku wapnia lub sodu.Przyklad VI. Regenerowano roztwór D2EHPA o nastepujacym skladzie: D2EHPA 10% objetosciowych Ropa naftowa 90% objetosciowych Zelazo 0,3 g/l Regenerowany roztwór kontaktowano z naste¬ pujacymi roztworami w celu zredukowania ilosci zawartego w nim zelaza. Stosunek fazy organicz¬ nej do fazy wodnej wynosil 10. W poszczególnych badaniach stosowano nastepujace roztwory. 1. Kwas solny 2 m/l i chlorek wapnia 4 m/l 2. Kwas solny 2 m/l, chlorek sodu 2 m/l i chlorek wapnia 2 m/l. 3. Kwas solny 2 m/l i chlorek sodu 4 m/l Po zmieszaniu faz organicznej i wodnej rozdzie¬ lono obie fazy i okreslono zawartosc zelaza.Otrzymano wyniki podane w tablicy 8.Tablica 8 Numer 1 badania 1 2 1 3 Otrzymany roztwór organiczny gFe/1 0,12 0,11 0,22 Otrzymany roztwór wodny g Fe/l 1,8 1,9 0,8 1 15 20 25 30 35 40 45 50 W nastepujacym przykladzie zilustrowano uzy¬ cie róznych typów amin stosowanych jako wymie¬ niacze anionów w drugim etapie procesu.Przyklad VII. W przykladzie tym stosowa¬ no cztery rodzaje amin o dlugich lancuchach alkilowych, które moga byc w skali technicznej stosowane jako wymieniacze anionów do ekstrak¬ cji zelaza z roztworu wodnego stosowanego do regeneracji D2EHPA.Uzyto czterech roztworów .organicznych o na¬ stepujacym skladzie wyrazonym w procentach objetosciowych. 1. Amina pierwszorzedowa (20) + alkohol izo- decylowy (6) + ropa naftowa (79) 2. Aimberlit LA-2 (amina drugorzedowa) (15) + alkohol izodecylowy (8) + ropa nafto¬ wa (72) 3. Alamina 336 (amina trzeciorzedowa) (10) + alkohol izodecylowy (4) + ropa nafto¬ wa (86) 4. Aliaat 336 (czwartorzedowa zasada amonio- wa (6) + alkohol izodecylowy (4) + ropa inafftowa (90).Roztwory organiczne o podanym skladzie kon¬ taktowano kolejno z roztworem wodnym podda¬ wanym ekstrakcji, w celu usuniecia zelaza o na¬ stepujacym skladzie: HC1 5,5 m/l Ca(OH)2 0,5 m/l Fe 3,2 m/l Po zmieszaniu roztworów obie fazy zanalizowa¬ no i otnzymano wyniki podane w tablicy 9.Tablica 9 J Numer badania 1 2 3 1 4 Roztwór organiczny g/l 0,90 1,6 1,6 1,6 Roztwór wodny g/l 1,3 0,002 0,001 0,001 Procent ekstrakcji 58 99 99 99 | 60 65 Z kolei wykazano, ze zelazo wyekstrahowane do faz organicznych moze byc ponownie wyeks¬ trahowane woda. W tym celu otrzymane poczat¬ kowo fazy organiczne zadaje sie woda w sto¬ sunku 3:1.Otrzymuje sie nastepujace wyniki podane w ta¬ blicy 10.11 107 319 12 Tablica 10 Numer badania 1 2 3 4 Roztwór organiczny Przed reekstrakcja 0,9 1,6 1,6 1,6 Po reekstrakcji mniej niz 0,01 0,1 0,69 0,20 Roztwór wodny g Fe/1 2,7 4,8 2,8 4,2 | Zastrzezenia patentowe 1. Sposób usuwania zelaza z roztworu orga¬ nicznego zawierajacego kwas dwu-2-etyloheksylo- fosforowy, znamienny tym, ze roztwór zelaza kontaktuje sie z kwasnym roztworem wodnym zawierajacym jony chlorkowe, warstwe wodna oddziela sie i poddaje dzialaniu roztworu orga¬ nicznego zawierajacego anionowy wymieniacz jonów, który stanowi pierwszo- i^lub drugo- i/lub trzeciorzedowa amina i/lub czwartorzedowa zasada amoniowa o dlugim lancuchu alkilowym, 10 15 25 a nastepnie regeneruje sie roztwór organiczny dzialaniem wody i oczyszcza sie zelazo otrzymane z ukladu w postaci stezonego roztworu wodnego chlorku zelazowego. 2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze jako kwasny roztwór wodny zawierajacy jony chlorkowe stosuje sie mieszanine kwasu nieor¬ ganicznego, zwlaszcza solnego lub siarkowego oraz chlorku sodu lub wapnia. 3. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze stezenie jonów chlorkowych utrzymuje sie w zakresie 3—9 moli/l, zwlaszcza 4—6 moli/l. 4. Sposób wedlug zastrz. 2, znamienny tym, ze stezenie kwasu utrzymuje sie w zakresie 2—6 równowazników/l, zwlaszcza 4—6 równowazni¬ ków/l. 5. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze Stosuje sie roztwór organiczny zawierajacy al¬ kohol alifatyczny o 8—14 atomach wegla w czas¬ teczce i rozcienczalnik, który stanowia mieszani¬ ny weglowodorów, zwlaszcza typu nafty. 6. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze stosuje sie plynny wymieniacz anionów zawie¬ rajacy 5—50°/0 aminy i do 25% alkoholu. 1 4 6 e ™* ^ i-i i=i i=i 2 L 3 5 7 PZG Koszalin D-1177 110 egz. A-4 Cena 45 zl PL PL