NL8702916A - Tv-omroepstelsel voor de overdracht van een tijdmultiplex televisiesignaal. - Google Patents

Description

Λ ) ΡΗΝ 12.354 1 N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken te Eindhoven.

TV-omroepstelsel voor de overdracht van een tijdmultiplex televisiesignaal.

De uitvinding heeft betrekking op een TV-omroepstelsel voor de overdracht van een tijdmultiplex televisiesignaal waarvan discrete lijnen achtereenvolgens eerste, tweede en derde sekties bevatten met daarin respektievelijk opgenomen een digitale geluid/data 5 component met een bitsnelheid van 10,125 Mbit/sec, een tijdgecomprimeerde kleurcomponent en een tijdgecomprimeerde helderheidcomponent, alsmede op een TV-ontvanger geschikt voor de ontvangst van het TV-omroepsignaal van dit stelsel.

Een tijdmultiplex televisiesignaal, welke aan de 10 bovengenoemde omschrijving voldoet is bijvoorbeeld het D2-MAC TV-signaal, zoals gedefinieerd in het document "Specification du Système D2-MAC/Paquet" gepubliceerd door de Franse "Premier Ministre Secrétariat d'Etat chargé des Techniques de la Communication" in september 1985.

15 Het bekende tijdmultiplex televisiesignaal heeft een basisbandbreedte, welke ter verkrijging van een voldoend hoge beeldresolutie en afhankelijk van de compressiefaktor van de tijdgecomprimeerde kleur- en helderheid componenten, belangrijk groter is dan de basisbandbreedte van conventionele, bijvoorbeeld PAL, SECAM 20 of NTSC TV-signalen. Bij de keuze van de kanaalafstand in het kanalenraster van het door satellieten uitgezonden frequentiespektrum is daarmee rekening gehouden. Deze kanaalafstand bepaalt mede in afhankelijkheid van de modulatievorm, selectiviteitseisen, etcetera, de kanaalbasisbandbreedte van het TV-omroepstelsel, welke de maximale 25 bandbreedte van het basisbandsignaal aangeeft dat per satellietkanaal overgedragen kan worden, hierna ook wel kortweg kanaalbreedte genoemd.

De kanaalbreedte van bestaande transmissie-media, zoals bijvoorbeeld conventionele kabeltelevisienetten, is echter in het algemeen veel kleiner dan die in het satelliet transmissie trajekt en bijvoorbeeld 30 beperkt tot de grootte orde van de basisbandbreedte van de laatstgenoemde conventionele TV-signalen. Niettemin heeft een overdracht van het bekende tijdmultiplex televisiesignaal over een 87029 16 ψ s \ * ΡΗΝ 12.354 2 dergelijke betrekkelijk smalbandige kanaalbreedte geen verlies van data-informatie tot gevolg, omdat bij de genoemde waarde van de bitsnelheid de signaalenergie van de digitale geluid/data component in hoofdzaak is gelegen binnen de laatstgenoemde kanaalbreedte, terwijl 5 onderdrukking van de tijdgecomprimeerde helderheidcomponent in het frequentiegebied buiten deze kanaalbreedte slechts een acceptabel verlies aan beelddefinitie veroorzaakt. Een door een TV-satelliet via een breedbandig satellietkanaal als frequentie-modulatiesignaal uitgezonden D2 MAC TV-signaal kan derhalve na ontvangst en demodulatie 10 naar basisband in zijn geheel op een geschikte draaggolf in amplitude worden geremoduleerd bijvoorbeeld ten behoeve van een distributie over conventionele kabeltelevisienetten, zonder elke signaalcomponent te demultiplexen en opnieuw te multiplexen, zodat niet alleen nieuwe breedbandige transmissie-media maar ook conventionele transmissie-media 15 met een meer beperkte bandbreedte, alsmede combinaties daarvan transparant zijn voor het bekende tijdmultiplex televisiesignaal.

Deze signaaltransparantie is echter ten koste gegaan van de kanaalcapaciteit. Immers in eerder voorgestelde tijdmultiplex televisiesignalen, zoals bijvoorbeeld de zogenaamde C en D MAC TV-20 signalen, welke onder meer gespecificeerd zijn in respektievelijk EBÜ Uitgaven SPB 284 en 354 van februari 1985 en december 1984, is voor de geluid/data component een bitsnelheid van 20,25 Mbit/sec voorgeschreven, waardoor deze binnen een kanaalbreedte van 10,125 MHz tweemaal zoveel informatie dan de digitale geluid/data component van het eerstgenoemde 25 tijdmultiplex TV-signaal kan bevatten. Een dergelijk hoge bitsnelheid maakt echter transmissie over bestaande, conventionele transmissie-media zonder verlies van wezenlijke informatie onmogelijk.

De uitvinding beoogt de overdrachtscapaciteit van het TV-omroepstelsel van de in de aanhef vermelde soort te vergroten onder 30 behoud van de genoemde signaaltransparantie alsmede een TV-ontvanger aan te geven, welke geschikt is voor de ontvangst van het TV-omroepsignaal in dit stelsel.

Een dergelijk TV-omroepstelsel volgens de uitvinding is daartoe gekenmerkt door een verdere signaalcomponent, welke is opgenomen 35 in de eerste sektie en tezamen met de digitale geluid/data component een frequentiemultiplex signaal vormt met een basisbandbreedte welke ten hoogste gelijk is aan de kanaalbasisbandbreedte van het TV- .8702916 PHN 12.354 3 f * omroepstelsel.

De uitvinding maakt gebruik van het gegeven dat het frequentiegebied van de geluid/data component belangrijk kleiner is dan de voor de overdracht van deze component beschikbare kanaalbreedte. Zij 5 berust op het inzicht dat onder behoud van signaaltransparantie de totaal beschikbare kanaalbreedte optimaal kan worden benut door een introductie van een additioneel subkanaal welke in frequentiemultiplex met de geluid/data component in de eerste sektie is opgenomen.

Bij toepassing van de maatregel volgens de uitvinding 10 wordt met de verdere signaalcomponent de overdrachtscapaciteit van het TV-omroepstelsel van de in de aanhef vermelde soort vergroot.

Tegelijkertijd wordt de beoogde signaaltransparantie verkregen doordat bij een onderdrukking van deze verdere signaalcomponent, bijvoorbeeld als gevolg van een smalbandige distributie over conventionele 15 kabeltelevisienetten na een eventuele FM/AM-omzetting, de oorspronkelijke geluid/data component intact blijft en het in bandbreedte beperkte tijdmultiplex televisiesignaal compatibel is met het bekende tijdmultiplex televisiesignaal.

Een TV-ontvanger welke geschikt is voor de ontvangst van 20 het tijdmultiplex televisiesignaal van het TV-omroepstelsel volgens de uitvinding is gekenmerkt door een frequentiedemultiplex inrichting voor het frequentie demultiplexen van de in de eerste sektie van het tijdmultiplex televisiesignaal opgenomen geluid/data component en de verdere signaalcomponent.

25 Bij voorkeur vertoont een dergelijk TV-omroepstelsel het kenmerk, dat de verdere signaalcomponent amplitude gemoduleerd is met onderdrukte draaggolf op een hulpdraaggolffrequentie welke ten hoogste overeenkomt met de hoogste frequentie binnen de kanaalbasisband van het TV-omroepstelsel, waarbij de overdrachtskarakteristiek van het TV-30 omroepstelsel een laagdoorlaat Nyquistflank toont ter plaatse van deze hulpdraaggolffrequentie.

Bij toepassing van deze maatregel wordt de beschikbare kanaalcapaciteit optimaal benut, terwijl vouwvervorming bij de demodulatie van de verdere signaalcomponent wordt voorkomen.

35 Teneinde op eenvoudige wijze de verdere signaalcomponent aan de zendzijde te frequentiemultiplexen en aan de ontvangerzijde te frequentiedemultiplexen is deze verdere signaalcomponent gemoduleerd op .870291« *·-

«I

PHN 12.354 4 een hulpdraaggolffrequentie, welke in een vaste verhouding staat tot de klokfrequentie van digitale geluid/data component en is een TV-ontvanger volgens de uitvinding gekenmerkt door een hulpdraaggolffrequentie-regeneratie-inrichting waaraan de klokfrequentie van de geluid/data 5 component is toegevoerd voor het daaruit afleiden van een lokale hulpdraaggolffrequentie en welke is gekoppeld aan de genoemde frequentie-demultiplex-inrichting.

In een verdere voorkeursuitvoering vertoont het laatstgenoemd TV-omroepstelsel het kenmerk, dat de verdere 10 signaalcomponent digitale informatie bevat.

Om de invloed van de amplitude-afval ter plaatse van de Nyquistflank op de signaal ruisverhouding van de ontvangen verdere signaalcomponenten zo gering mogelijk te houden wordt deze Nyquistflank in de TV-ontvanger gerealiseerd, welke daartoe gekenmerkt is door een 15 aan deze tijddemultiplex-inrichting voorafgaand laagdoorlaat

Nyquistfliter met een Nyquistpunt, welke gelegen is op de genoemde hulpdraaggolffrequentie.

De uitvinding zal nader worden uiteengezet aan de hand van de in de tekening ter illustratie weergegeven figuren.

20 Daarin toont:

Figuur 1 een tijddiagram van een lijnperiode van een tijdmultiplex televisiesignaal in een TV-omroepstelsel volgens de uitvinding;

Figuur 2 het basisband frequentiespektrum van het 25 gedurende de eerste sektie van het tijdmultiplex televisiesignaal optredende frequentiemultiplex signaal;

Figuur 3 een blokschema van een TV-zendinrichting voor toepassing in een TV-omroepstelsel volgens de uitvinding;

Figuur 4 een TV-ontvanger volgens de uitvinding, welke 30 geschikt is voor samenwerking met de TV-zendinrichting van figuur 3.

Figuur 1 toont het tijddiagram van een lijnperiode van een tijdmultiplex televisie omroepsignaal volgens de uitvinding, welke achtereenvolgens een eerste sektie van 11 psec, een klemperiode van 1 psec, een tweede sektie van 17 psec en een derde sektie van 34 psec 35 bevat, in welke sekties respektievelijk zijn opgenomen een digitaal geluid/data component S/D, een tijdgecomprimeerde kleur (chroma) component U/V en een tijdgecomprimeerde helderheidcomponent Y.

.8702916 * ♦ PHN 12.354 5

De tot dusver genoemde componenten komen in hun specificatie overeen met die van het D2 MAC TV-signaal zoals in het eerstgenoemd document gedefinieerd. Voor het begrijpen van de uitvinding is het voldoende te weten dat de geluid/data component duobinair 5 gecodeerd is en een bitsnelheid heeft van 10,125 Mbit/sec en de basisbandbreedte van de tijdgecomprimeerde helderheidcomponent 8,4 of 10,125 MHz kan bedragen. De basisbandbreedte van de tijdgecomprimeerde kleurcomponent is belangrijk kleiner dan de laagstgenoemde waarden en derhalve voor het begrijpen van de uitvinding niet relevant. Transmissie 10 over een kanaal met een basisbandbreedte kleiner dan 8,4 MHz, bijvoorbeeld ongeveer 5,5 MHz zoals bij conventionele CATV-distributienetten, heeft slechts verlies van beelddefinitie tot gevolg.

Figuur 2 toont het basisband frequentiespektrum van een frequentiemultiplex signaal in de eerste sektie van het tijdmultiplex 15 televisiesignaal van een TV-amroepstelsel volgens de uitvinding. Curve fp2 geeft het verloop van het frequentiespektrum van de duobinair gecodeerde geluid/data component S/D. Vanwege de genoemde duobinaire • codering en de bitsnelheid van 10,125 Mbit/sec toont fD2 een cosinus vorming afval (roll off) met een nulpunt op de halve klokfrequentie 20 ^fci van S/D, dat wil zeggen op ongeveer 5 MHz.

Volgens de uitvinding treedt in de eerste sektie tevens frequentiemultiplex met S/D een verdere signaalcomponent FS op, waarvan in het getoonde geval de onderzijband gelegen is in het gebied waarover de kanaalbasis bandbreedte van het TV-omroepstelsel groter is dan die 4 25 van S/D, dat wil zeggen in het gebied tussen ψ·0ι en fc^ = 10,125 MHz. In de praktijk is de kanaalbasisbandbreedte om selektiviteitsredenen iets groter gekozen dan de laatstgenoemde waarde en biedt deze voldoende ruimte om de verdere signaalcomponent in zogenaamde restzijband gemoduleerde vorm, dat wil zeggen onderzijband 30 tesamen met een deel van de bovenzijband, in het frequentiemultiplex signaal op te nemen. Bij wijze van voorbeeld is het frequentiespektrum van FS in de onderhavige figuur 2 aangegeven met een curve fpg.

Opgemerkt zij dat het TV-omroepstelsel volgens de uitvinding smalbandige transmissiemedia zoals bijvoorbeeld conventionele CATV-distributienetten 35 kan omvatten, waardoor signaaltransmissie plaatsvindt over breedbandige en smalbandige kanalen. Het in de aanvrage gehanteerde begrip kanaalbasisbandbreedte van het TV-omroepstelsel is echter gerelateerd ;8702916 PHN 12.354 6 aan het breedste kanaal in dit stelsel, in het algemeen die in het satelliettrajekt.

In principe kan voor een dergelijke ligging van het frequentiespektrum van FS verschillende vormen van modulatie wordt 5 gebruikt, zoals dubbel-, rest- of enkelzijband amplitude modulatie met of zonder onderdrukte hulpdraaggolf, frequentie- of fasemodulatie, gevolgd door een geschikte filtering. Bij voorkeur is de verdere signaalcomponent dubbelzijdig amplitude gemoduleerd met onderdrukte draaggolf op een hulpdraaggolffrequentie fgc in de hogere helft van 10 het laatstgenoemd gebied en bevat deze verdere signaalcomponent digitale informatie. Een optimale benutting van de kanaalcapaciteit wordt verkregen door fgc te kiezen op de hoogste grensfrequentie van de kanaalbasisband, dat wil zeggen op 8,4 of 10,125 MHz (zoals in figuur 2) en ter plaatse van deze hoogste frequentie de 15 kanaaloverdrachtskarakteristiek een laagdoorlaat Nyquistflank te geven. Daartoe dient het frequentiespektrum van FS in restzijband, dat wil zeggen onderzijband tesamen met een door de toe te passen Nyquistfilterhelling bepaald deel van de bovenzijband, in frequentiemultiplex met S/D uitgezonden te worden.

20 Een dergelijke modulatie kan worden verkregen met behulp van de zender volgens figuur 3. Deze zender bevat een beeldsignaalomzetter 1, waaraan via een drietal ingangen de basiskleursignalen R, G en B van een TV-beeldsignaal van een niet weergegeven videosignaalbron worden toegevoerd, welke worden omgezet in 25 een tweetal kleurcomponenten U en V en een helderheidcomponent Y. De kleurcomponenten worden via een aan de beeldomzetter 1 gekoppeld digitaal chroma-filter 2 en de helderheidcomponent Y rechtstreeks toegevoerd aan een compressieschakeling 3. Daarin worden deze componenten zodanig gecomprimeerd dat hun oorspronkelijke basis-30 bandbreedte van bijvoorbeeld ongeveer 1,6 MHz respektievelijk 5,6 of 6,75 MHz op een basisbandbreedte van ongeveer 4,8 respektievelijk 8,4 of 10,125 MHz uitkomt. In de praktijk is daartoe de compressiefaktor voor de ü en V component gekozen op een waarde van 3 en die voor de Y-component op een waarde van 3/2 en komt de duur van de gecomprimeerde 35 ü/V respektievelijk Y component op de reeds genoemde waarden voor de tweede en derde sektie te weten 17 en 34 psec uit. Vanwege de beperkt beschikbare kanaalbreedte worden de ü en V componenten lijnsgewijs ,8702916 PHN 12.354 7 beurtelings overgedragen en daartoe gecombineerd tot een enkel kleurcomponent U/V. De aldus verkregen tijdgecomprimeerde kleur- en helderheidcomponenten U/V en Y worden vervolgens aan een tijdmultiplex-inrichting 4 toegevoerd, welke is gekoppeld aan de compressieschakeling 5 3 en waarvan een uitgang via een zendermodulatie en eindtrap 5 aan een zendantenne TA ligt.

De getoonde zender bevat tevens een audio-verwerkingsdeel 6 met een achttal audio-ingangen Ia-j-Ia8 waaraan monotone en/of stereofone audiosignalen worden toegevoerd. Deze audiosignalen worden in 10 het audio-verwerkingsdeel 6 gedigitaliseerd en vervolgens toegevoerd aan een met het audioverwerkingsdeel 6 gekoppelde geluid/data processor 7, waaraan tevens vanuit data-ingangen Iai-Ian een n-tal digitale informatiesignalen worden toegevoerd. De geluid/data processor 7 vormt uit de genoemde digitale geluid- en datasignalen een pakket 15 gestructureerd binair geluid datasignaal S/D welke aan een uitgang D2 van de geluid/data processor 7 geleverd wordt. Deze uitgang is via een klokgestuurde compressieschakeling 8 voor een compressie van S/D tot de duur van de genoemde eerste sektie waarbij de bitsnelheid 10,125 Mbit/sec bedraagt, een duobinaire encodeerschakeling 9 voor een 20 duobinaire codering van de tijdgecomprimeerde geluid/data component S/D, een laagdoorlaatfilter 10 voor een selektie van het basisband freguentiespektrum fQ2 van S/D en een nader te bespreken optelschakeling 11 gekoppeld aan de tijdmultiplex inrichting 4. Daarin worden de genoemde U/V, Y en S/D componenten gevormd tot het 25 tijdmultiplex TV-signaal zoals in tijdsverloop weergegeven in figuur 1, waarin S/D een frequentieverloop heeft zoals in figuur 2 met fD2 weergegeven. Het tot dusver beschreven tijdmultiplex televisiesignaal komt met betrekking tot de S/D component, de tijdmultiplexe verdeling van U/V, Y en S/D en de compressiefaktor overeen met het D2 MAC TV-30 signaal zoals bekend uit het eerstgenoemde EBU-document en kan, zoals hiervoor vermeld, een basisbandbreedte hebben van 8,4 en 10,125 MHz. De voor optimale signaaloverdracht benodigde kanaalbasisbandbreedte dient tenminste hieraan gelijk te zijn. Opgemerkt zij dat het onder omstandigheden kan voorkomen dat een tijdmultiplex televisiesignaal met 35 een basisbandbreedte van 8,4 MHz wordt overgedragen over een kanaal met een basisbandbreedte van 10,125 MHz. De werking van de tot dusver beschreven schakelingen en behoeft voor het begrijpen van de uitvinding .8702916 PHN 12.354 8 geen nadere uitleg.

De zender volgens de uitvinding bevat tevens een verdere klokgestuurde compressie-schakeling 12, waaraan via een ingang IFS een verdere signaalcomponent FS in digitale vorm wordt toegevoerd. Daarin 5 wordt de digitale verdere signaalcomponent FS in tijd gecomprimeerd overeenkomstig S/D in de compressieschakeling 8, zodanig dat S/D en FS gelijktijdig over eenzelfde tijdsduur met onderling gelijke klokfrequentie optreden. Daartoe worden de compressieschakelingen 8 en 12 gestuurd vanuit een gemeenschappelijke klokingang Ic^. De 10 compressieschakeling 12 is gekoppeld aan een binaire encodeerschakeling 13. Deze duobinaire encodeerschakeling 13 kan in werking overeenkomen met de duobinaire encodeerschakeling 9 en wordt gevolgd door een modulatie-inrichting 14 functionerende vermenigvuldigschakeling, waarin de duobinair gecodeerde verdere signaalcomponent FS DSB AM SC 15 gemoduleerd wordt op een hulpdraaggolffrequentie fsc. Deze hulpdraaggolffreguentie fgc is in een tussen de klokingang Ic^ en een draaggolfingang van de modulatie-inrichting 14 opgenomen frequentie-regeneratieschakeling 15 gekoppeld aan de klokfrequentie fcl van de geluid/data component S/D en kan gelijk gekozen zijn aan 20 5/6 fcl (ongeveer 8,4 MHz) of fcl. (10,125 MHz, welke gelijk is aan de hoogste frequentie van de kanaalbasisband van het TV-omroepstelsel). De modulatie-inrichting 14 is via een geschikt gekozen banddoorlaatfilter 16 gekoppeld aan de optelschakeling 11. Het banddoorlaatfilter 16 selekteert een restzijband deel van 25 frequentiespektrum fFg van de verdere signaalcomponent FS, welke in de optelschakeling 11 wordt opgeteld bij het frequentiespektrum fD2 van S/D resulterend in een frequentiemultiplex signaal zoals in figuur 2 weergegeven, welke periodiek optreedt gedurende een tijdsduur overeenkomend met die van de eerste sektie, hierna kortweg het S/D, FS-30 FMX signaal genoemd. De verdere tijdmultiplex verwerking van dit periodiek optredend S/D, FS-FMDX signaal komt op zichzelf overeen met die van de enkele S/D-component in het bekende D2 MAC TV-omroepstelsel, dat wil zeggen in de tijdmultiplex-inrichting 4 wordt het S/D, FS-FMX signaal opgenomen in de genoemde eerste sektie resulterend in het 35 tijdmultiplex televisiesignaal volgens de uitvinding. Opgemerkt zij dat de filtering aan de hoge zijde van het S/D, FS-FMX signaal ook kan plaatsvinden na de tijdmultiplex-inrichting 4. Verder kan de verdere . 87 029 1 6 PHN 12.354 9 signaalcomponent zowel analoog als digitaal zijn.

Figuur 4 toont een TV-ontvanger volgens de uitvinding welke geschikt is voor samenwerking met de TV-zender van figuur 5. De getoonde TV-ontvanger is voorzien van een ontvangerdeel 17 waarin een 5 gewenste HF tijdmultiplex televisiesignaal wordt geselecteerd, gedemoduleerd en omgezet wordt naar de basisband. Het ontvangerdeel 17 is via een laagdoorlaatfilter 18, welke een Nyquistflank vertoont op de genoemde hulpdraaggolfrequentie fsc, gekoppeld aan een tijddemultiplex-inrichting 19. Toepassing van een Nyquistflank op fsc voorkomt 10 eventuele vouwvervormingen bij de verdere verwerking van althans de S/D, FS-FMX signaalcomponent van het tijdmultiplex televisiesignaal. Deze inrichting 19 demultiplexed het tijdmultiplex televisiesignaal in de oorspronkelijk separate componenten U/V, Y en het genoemd S/D, FS-FMX signaal. De beeldcomponenten U/V worden toegevoerd 15 aan een met de demultiplex inrichting 19 gekoppelde beeldsignaalverwerkings- en weergave inrichting 20, waarin een tijdexpansie en verdere verwerking en weergave van deze componenten plaatsvindt. De werking van de tot dusver beschreven TV-ontvanger schakelingen behoeft voor het begrijpen van de uitvinding geen verdere 20 uitleg. Nadere informatie is bijvoorbeeld te vinden in beschrijvingen van de geïntegreerde D2 MAC decodeer DMA 2270 van Intermetall.

De tijddemultiplex inrichting 19 levert tevens het S/D, FS-FMX signaal via een klem 21 aan een frequentie demultiplexschakeling 22, waarin het S/D, FS-FMX signaal wordt gedemultiplexed in de 25 oorspronkelijke geluid/data component S/D en de verdere signaalcomponent FS. Daartoe is de frequentie-demultiplexschakeling 22 voorzien van een aan de klem 21 gekoppeld laagdoorlaatfilter 23, respektievelijk banddoorlaatfilter 24 voor een selectie van het frequentiespektrum fD2 van S/D, respektievelijk het frequentiespektrum fFS van FS tot aan de 30 Nyquistflank van het laagdoorlaatfilter 18 uit het totale frequentiespektrum van het S/D, FS-FMX signaal. Het laagdoorlaatfilter 23 is via een S/D-klem 24 gekoppeld aan een S/D-verwerkingseenheid 25, waarin de S/D component wordt geëxpandeerd en verwerkt wordt tot separate geluid- en datasignalen, waarvan een verdere verwerking en 35 weergave plaatsvindt in de geluid- respektievelijk dataverwerkings-schakeling 26 en 27.

Het banddoorlaatfilter 24 is gekoppeld aan een als .8702916 PHN 12.354 10 demodulatie-inrichting 28 fungerende verroenigvuldigtrap voor een demodulatie van de op fsc gemoduleerde FS-component naar de basisband. Aan de demodulatie-inrichting 28 wordt vanuit een hulpdraaggolffrequentie-regeneratieschakeling 29 een lokale 5 hulpdraaggolf met frequentie fgc toegevoerd. Deze schakeling 29 is gekoppeld aan een uitgang van het laagdoorlaatfilter 23 en leidt uit de klokfrequentie van de S/D component de hulpdraaggolffrequentie fsc af door middel van een geschikt gekozen vermenigvuldigings- en/of deelfaktor. In het in figuur 2 gegeven geval is fgc = In een 10 met de demodulatie-inrichting 28 gekoppeld laagdoorlaatfilter 30 wordt de naar de basisband gedemoduleerde verdere signaalcomponent FS geselekteerd en via een FS-klem 31 aan een FS-verwerkingseenheid 32 toegevoerd waar een expansie en omzetting plaatsvindt van de FS-component in geval deze digitaal is van een data-burst in een continu 15 datasignaal en in geval deze analoog is van een signaal burst in een tijdcontinu analoog signaal. In een aan deze eenheid 32 gekoppelde FS weergave-inrichting 33 kan de verdere signaalcomponent eventueel in combinatie met de geluid en/of data informatie van de genoemde S en D componenten (niet getoond) worden weergegeven.

20 De schakelingen 32 en 33 kunnen in werking overeenkomen met de schakelingen 25 en 26 of 27 waarvan een realisatievorm op zichzelf te vinden is in de genoemde geïntegreerde decodeerschakeling DMA 2270.

Het spreekt vanzelf dat de uitvinding niet beperkt is tot 25 de getoonde modulatie/demodulatie methode voor de verdere signaalcomponent FS. Zo is het zeer wel mogelijk in plaats daarvan interpolatie-technieken zoals bijvoorbeeld beschreven in het artikel "Interpolation and Decimation of Digital Signals - A Tutorial Review" van R.E. Crochiere en L.R. Rabiner, gepubliceerd in Proceedings of the 30 IEEE, Vol. 69, nummer 3, Maart 1981, pagina's 300-331, te gebruiken om frequentie-transposities van de verdere signaalcomponent van basisband naar een gebied rond een centrale frequentie fgc en andersom te kunnen realiseren. Ook is het mogelijk de verdere signaalcomponent FS aan de zendzijde differentieel te coderen waardoor een demodulatie in de 35 ontvanger achterwege kan blijven en de op fgc gemoduleerde FS- component rechtstreeks gedecodeerd kan worden, zoals bijvoorbeeld bekend uit de Europese octrooiaanvrage 66.338.

.8702916 PHN 12.354 11

Verder zij opgemerkt dat de toename in de kanaalcapaciteit ten opzichte van dat van het bekende D2 MAC TV-signaal, welke verkregen wordt met de verdere signaalcomponent FS gebruikt kan worden voor de overdracht van extra geluid- en/of data-informatie, welke 5 indien onderdrukt of verstoord als gevolg van een overdracht over een smalhandig kanaal (van bijvoorbeeld 5,5 MHz) geen aanleiding geeft tot een verstoring van de verwerking en/of weergave van de overige, correct overgedragen beeld-, geluid- en data-informatie.

.870291«

Claims (8)

1. TV-omroepstelsel voor de overdracht van een tijdmultiplex televisiesignaal waarvan discrete lijnen achtereenvolgens eerste, tweede en derde sekties bevatten met daarin respektievelijk opgenomen een digitale geluid/data component met een bitsnelheid van 10,125 Mbit/sec, 5 een tijdgecomprimeerde kleurcomponent en een tijdgecomprimeerde helderheidcomponent, gekenmerkt door een verdere signaalcomponent, welke is opgenomen in de eerste sektie en tezamen met de digitale geluid/data component een frequentiemultiplex signaal vormt met een basisbandbreedte welke ten hoogste gelijk is aan de kanaalbasisbandbreedte van het TV-10 omroepstelsel.

2. TV-omroepstelsel volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de verdere signaalcomponent amplitude gemoduleerd is met onderdrukte draaggolf op een hulpdraaggolffrequentie, welke ten hoogste overeenkomt met de hoogste frequentie binnen de kanaalbasisband van het TV-15 omroepstelsel, waarbij de overdrachtskarakteristiek van het TV- omroepstelsel een laagdoorlaat Nyquistflank toont ter plaatse van deze hulpdraaggolffrequentie.

3. TV-omroepstelsel volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de hulpdraaggolffrequentie in een vaste verhouding staat 20 tot de klokfrequentie van digitale geluid/data component.

4. TV-omroepstelsel volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de verdere signaalcomponent digitale informatie bevat.

5. Zender voor toepassing in een TV-omroepstelsel volgens 25 conclusie 4, gekenmerkt door een modulator en filterinrichting waaraan de digitale informatie van de verdere signaalcomponent alsmede een van de klokfrequentie van de geluid/data component afgeleide modulatie frequentie is toegevoerd voor een amplitude modulatie met onderdrukte draaggolf van de genoemde digitale informatie op de genoemde 30 hulpdraaggolf.

6. TV-ontvanger voor toepassing in een TV-omroepstelsel volgens één der voorgaande conclusies, gekenmerkt door een frequentiedemultiplex inrichting voor het frequentie demultiplexen van de in de eerste sektie van het tijdmultiplex televisiesignaal opgenomen 35 geluid/data en verdere signaalcomponenten.

7. TV-ontvanger volgens conclusie 6, gekenmerkt door een hulpdraaggolffrequentie-inrichting waaraan de klokfrequentie van de .8702916 PHN 12.354 13 geluid/data component is toegevoerd voor het daaruit afleiden van een lokale hulpdraaggolffrequentie en welke is gekoppeld aan de genoemde frequentie-demultiplex-inrichting.

8. TV-ontvanger volgens conclusie 6 of 7, bevattende een 5 tijddemultiplex inrichting voor het tijddemultiplexen van de componenten van de genoemde sekties, gekenmerkt door een aan deze tijddemultiplex-inrichting voorafgaand laagdoorlaat Nyquistfilter met een Nyquistpunt, welke gelegen is op de genoemde hulpdraaggolffrequentie. .87 02916