NL8502449A - Werkwijze en inrichting voor het weergeven van de verdeling van grote aktiviteitwaarden van radioaktieve stoffen. - Google Patents

Description

I * /

Werkwijze en inrichting voor het weergeven van de verdeling van grote aktiviteitwaarden van radioaktieve stoffen.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze en een inrichting voor het weergeven van de verdeling van grote aktiviteitwaarden van radioaktieve stoffen met behulp van een whole-body scintigrafie-inrichting die is voorzien van een camera of iets 5 dergelijks, zoals een gammacamera of een scanner.

Voor het weergeven van de verdeling van radioaktieve stoffen in een lichaam worden in het bijzonder bij de diagnostiek in de nucleaire geneeskunde voor het maken van een enkele opname van de gehele patient (whole body-scintigrafie) bij voorkeur gamma-10 camera's met een whole body-aanvullingsinrichting of speciaal als een whole body-inrichting ontworpen gammacamera's gebruikt. Hierbij wordt de gekollimeerde meetkop als regel verplaatst in één of meer naast elkaar gelegen banen die evenwijdig zijn aan de lengte-as van de patient. Bij een dergelijke werkwijze en inrichting bestaat een 15 zekere moeilijkheid daarin dat bij verdelingen van grote aktiviteits-waarden op grond van "ophopingen" en dode-tijd-effecten meerfouten kunnen optreden, zoals ook bij het gebruik van scanners waarbij het voorwerp regelsgewijs wordt afgelopen met een van een focusserende kollimator voorziene sonde in een bepaald vlak - het focusserings-20 vlak. Deze "ophopingen" en dode-tijd-effecten veroorzaken een foute weergave van de verdeling van radioaktieve stoffen.

iS 02 4 4 § *' i - 2 -

De uitvinding heeft ten doel een werkwijze alsmede een inrichting van de in de aanhef vermelde soort te verschaffen waarbij de meetfouten van de hierboven beschreven soort worden vermeden.

Volgens de uitvinding wordt het doel bereikt met een werk-5 wijze van de in de aanhef omschreven soort doordat de in de scintigrafie-inrichting invallende straling afhankelijk van zijn intensiteit gedeeltelijk wordt afgeschermd. De inrichting.van de in de aanhef omschreven soort onderscheidt zich volgens de uitvinding doordat de in de whole body-scintigrafie-inrichting invallende 10 straling afhankelijk van zijn intensiteit gedeeltelijk kan worden afgeschermd.

De uitvinding is gebaseerd op het verrassende inzicht dat het lukt de beschreven nadelen van de bekende werkwijze en inrichting op te heffen doordat anders dan bij de stand van de techniek 15 van opname tot opname de meetwaarde van het aantal scintilaties per tijdseenheid telkens door gedeeltelijke afscherming van de binnenvallende straling van grote aktiviteit wordt geoptimeerd t op een optimaal instelgebied van de scintigrafie-inrichting. Daarentegen heeft een uit het DE-A-27 31 628 bekende kollimator voor 20 het opwekken van tomografische doorsneebeelden betrekking op de maatregel om, teneinde de gevoeligheid over het gehele gezichtsveld van de camera gelijkmatig te maken, deze gedeeltelijk te voorzien van afschermend materiaal zonder dat daarbij werd gedacht aan een van opname tot opname wisselende aanpassing van de 25 activiteitswaarde aan een optimaal meetgebied. Het DE-A-0 083 756 heeft betrekking op een kollimator met een instelbare apertuur die evenmin bij een werkwijze en een inrichting van de in de aanhef omschreven soort niet zou leiden tot de gewenste optimalisering van de meting. Uit US-A-4 012 636 is een diafragma bekend dat wordt 30 gebruikt bij het tot stand brengen van het whole body-meetveld en ter vermijding van zogenaamde "ritssluitingfouten" bij het Overlappen van naast elkaar liggende afbeeldingsbanen of bij gapingen daartussen, ook nu zonder een beroep te doen op de volgens de 350 2 4 4 % * * - 3 - uitvinding voorgestelde verlaging van de meetgevoeligheid. Tenslotte toont het WO-A-82/00897 een uit een aantal buisjes bestaande kollimator voor een scintilatie-camera waarbij de gevoeligheid en het scheidend vermogen door wijziging van kollimator kunnen worden 5 beïnvloed, ook nu zonder een beroep te doen op de lering volgens de uitvinding omtrent het optimaal maken van de meetinstelling; in dit geval gaat het eerder om een verwisseling van groot scheidend vermogen en grote gevoeligheid zonder een verwisseling van de kollimator.

10 Andere kenmerken en voordelen van de uitvinding blijken uit de hierna volgende beschrijving waarin uitvoeringsvoorbeelden aan de hand van de tekening in details worden verklaard. Hierbij toont: fig. 1 het afbeeldingsprincipe van een whole body-gamma-camera met een rechhoekig whole body-meetveld voor een enkele baan; 15 fig. 2 het verloop van een afbeeldingskromme voor een whole body-bewerking geschikte gammacamera; fig. 3 de typerende principiële samenhang tussen het verwachte aantal scintilaties per tijdseenheid, de aktiviteit, en de werkelijke meetuitkomst bij opnamen met een gammacamera; 20 fig. 4 een uitvoeringsvoorbeeld van een inrichting volgens de uitvinding met een veranderbaar mechanisch venster; fig. 5 een voorbeeld van een als met een bouwdoos geconstrueerde kollimator in doorsnede; fig. 6 een ander uitvoeringsvoorbeeld van een volgens de 25 uitvinding voorzien of voorzienbaar mechanisch venser; fig. 7 een opnieuw gevarieerd uitvoeringsvoorbeeld van een mechanisch venster volgens de uitvinding waarbij het "principe van de verdeelde gaten" is verwezenlijkt; fig. 8 de vergelijking tussen de meetbare straling bij 30 toepassing van het mechanische venster volgens fig. 5 of volgens fig. 6 en de situatie zonder gebruik making van de uitvinding; en fig. 9 rechtstreeks kan aanraken objectpunten in het gedeeltelijk afgeschermde whole body-meetveld volgens fig. 8 voor U -j v r 4 η ^ % v i· “ i . w ♦ i - 4 - een begingebied, een gebied in het midden en een eindgebied van afbeeldingsbanen.

Het gezichtsveld 1 van een gammacamera heeft al naar zijn fabrikant een andere vorm en andere afmetingen. Gebruikelijk zijn 5 vierhoekig, zeshoekig en cirkelvormig. Echter zijn ook andere vormen mogelijk. Het gezichtsveld 1 van de camera is als regel kleiner dan het kristal om afbeeldingsfouten in het randgebied uit te sluiten. De kollimator bestaat uit een af schermende rand en het kollimerende gebied in vorm en afmetingen van het gezichtsveld 1 10 van de camera. De rand en het kollimerende gebied kunnen een eenheid vormen waarin al naar behoefte kollimerende inzetstükken worden ingezet. Het kollimerende gebied heeft meestal de structuur van een honingraad zonder deksels en bodems. De wanden tussen de lege gaten bestaan uit afschermmateriaal, meestal lood. Bij bena-15 dering kan worden gesteld dat alleen de in de lengte-as van de gaten binnenvallende straling de kollimator passeren. Een om zich heen stralend object wordt daarom afgebeeld in een projectie. De t objectgrootte die kan worden afgebeeld, is bij kollimatoren met evenwijdige gaten gelijk aan de grootte van het gezichtsveld van 20 de camera. Moderne camera's met een groot gezichtsveld hebben een gezichtsveld met een binnendiameter van ongeveer 35-40 cm.

Bij de whole body-scintigrafie wordt de grootte van het object dat kan worden weergegeven, als gevolg van de relatieve lineaire verplaatsing van camera en object vergroot tot een veel-25 voud van het gezichtsveld van de camera, ongeveer 65 cm x 200 cm al naar de fabrikant. Pig. 1 toont het beginsel van het aflopen van een meetbaan met een gebruikelijke gammacamera met een whole body-aanvullingsinrichting voor een baan 1 x a. De lengte a die kan worden afgebeeld, is het groter dan de loopafstand s van de camera. 30 Het meetveld 2 van de camera met whole body-aanvullingsinrichting komt voor whole body-opnames meestal niet overeen met het totale gezichtsveld 1 van de camera, maar is elektronisch ingeperkt tot een rechthoekig venster 2 met de afmeting b x 1. Bij constante

850 2 4 4 S

• i - 5 - loopsnelheid v van de camera tussen het begin bij x = 0 en het eind van de baan bij x = s wordt voor de verblijftijd t (x, y) van alle objectpunten waarvoor y =* constant, het in fig. 2 weergegeven trapeziumvormige verloop 4 met de hoogte t^ gevonden. Met een 5 homogene bron ontstaat hetzelfde trapeziumvormige verloop 4 met de hoogte z voor het aantal pulsen z afhankelijk van x. o

Onafhankelijk van de vorm van het meetveld geldt indien - b =» b (y), t (y) = v.b (y). Als gevolg van de trapeziumvorm 4 voor o t(x,y) worden het begingebied 0 £ x < b en het eindgebied s < x ύ a 10 van de gebieden a.1 die kunnen worden afgebeeld, niet op de juiste wijze afgebeeld. Om deze fouten te compenseren wordt het whole body-meetveld 2 vooraf gaand aan na afloop vein elke cameraverplaat-sing in overeenstemming met de verplaatsingssnelheid v bij stilstaande ceimera aanvullend elektronisch zodanig op gang gebracht, 15 respectievelijk beëindigd dat aan het begin van de baan en het eind van de baan de aanvullende verblijftijden 5 en 6 van de objectpunten in het whole body-meetveld 2 tot stand komen, De * opstelling van de verblijftijden 4, 5 en 6 levert voor alle objectpunten met dezelfde ordinaat y in het meetveld een constante 20 verblijftijd t (x,y). Bij meetvelden die niet rechthoekig zijn, o moeten voor een juiste afbeelding van het object nog meer correctiemaatregelen worden getroffen teneinde ongelijke verblijftijden van de objectpunten in het whole body-meetveld te compenseren. Wanneer als gevolg van de versnelling aan het begin, 25 respectievelijk het afremmen aan het eind niet kan worden uitgegaan vein een constante verplaatsingssnelheid v, dan veranderen de vormen van de krommen 4, 5 en 6. Het principe blijft evenwel behouden. Onafhankelijk van vorm, plaats en grootte van het whole body-meetveld 2 dat door de camera elektronisch uit het gezichtsveld van 30 de camera wordt gelicht, wordt het totale cameragezichtsveld 1 door het object bestraald, en moet de totale straling die met het kristal in wisselwerking komt, door de camera worden verwerkt, ook wanneer slechts een deel daarvan wordt gebruikt voor het whole body-

35 0 2 4 4 S

4 % - 6 - beeld.

Op grond van "ophopingen" en dode-tijd-effecten doen zich in beide soorten toestellen meetfouten voor die een foute weergave van de verdeling van radioaktieve stoffen bewerkstelligen. De 5 fouten nemen toe met de te meten aktiviteit.

Fig. 3 toont de typerende principiële samenhang tussen verwachte meetwaarde z of aktiviteit A langs de horizontale as en e de feitelijke meetuitkomst z^ langs de vertikale as. Daarbij stelt de rechte stippellijn 7 het ideale verloop zonder systematische 10 meetfout voor: z^ = z^. De als een getrokken lijn getekende kromme 8 is een weergave van het werkelijke gedrag op het punt van aantal scintilaties per tijdseenheid van een camera. De echte kromme 8 raakt in het lage meetwaardengebied aan de ideale rechte lijn 7.

Bij het toenemen van het aantal scintilaties per tijdseenheid neemt 15 de helling af totdat de kromme door een maximum gaat om daarna weer af te vallen. Met de vertikale arcering 9 wordt de fout in de weergave aangeduid. Zoals uit fig. 3 blijkt kan de fout voor grote f waarden van de aktiviteit A, respectievelijk voor grote verwachte meetwaarden z^ groter worden dan de gemeten waarde z^. De fout in 20 de meetuitkomst wordt niet beïnvloed door het whole body-meetveld. De twee toesteltypen (gammacamera en scanner) zijn zo ontworpen dat zij werken in het gebied met lage meetuitkomsten zodat de fout voor de in de nucleaire geneeskunde gebruikelijke diagnostische doseringen 10 verwaarloosbaar klein blijft.

25 Om bij aanvaardbare meettijden een voldoende statistische betrouwbaarheid te verkrijgen mag het aantal scintilaties per tijdeenheid echter ook niet willekeurig klein zijn.

Bij de therapie in de nucleaire geneeskunde worden nukliden in een dosering die een veelvoud is van die bij de diagnostiek, 30 toegediend. Bij whole body-opnamen van deze therapie-patienten ligt de verwachte meetuitkomst in het hoogste meetgebied van fig. 3 of zelfs buiten het gebied dat is weergegeven. Hiermee ontstaan onaanvaardbare grote meetfouten. Deze zijn in relatie tot het 85 0-2 44 9 ♦ * - 7 - gezichtsveld 1 van de camera onafhankelijk van de plaats. Bij een ongelijkmatige verdeling van de nuklide in het object zijn de fouten bovendien afhankelijk van de plaats in relatie tot het object. Bij de mens is dat als gevolg van de specifiek op organen 5 gerichte verdeling van het nuklide als regel het geval. De fouten kunnen niet worden gecorrigeerd. Kwantitatieve uitspraken over de verdeling van het nuklide in de patient voor controle van de therapie en raming van de stralingsbelasting kunnen daarom niet op betrouwbare wijze uit opnamen van therapie-patienten worden 10 verkregen.

Aan de uitvinding ligt het probleem ten grondslag opnamen van de verdeling van de radioaktieve stof in een lichaam tot stand te brengen bij hoge waarden van de aktiviteit, in het bijzonder van therapie-patienten/ uit welke opnamen nauwkeuriger kwantitatieve 15 uitspraken dan tot nu toe over de verdeling van het nuklide kunnen worden verkregen.

Dit probleem wordt bij de uitvinding opgelost doordat de t in de camera of scanner invallende straling door aanvullende afscherming van het kristal zover wordt verminderd dat de fout in 20 de meetuitkomst net als bij de diagnostiek aanvaardbaar klein wordt.

Het gezichtsveld 1 van de camera en, zonodig, ook het whole body-meetveld 2 worden ingeperkt door een mechanisch venster 11 of een mechanisch diafragma. In fig. 8 is dit bij wijze van voorbeeld van een rechthoekig whole body-meetveld 2 en mechanisch venster 11 25 aangegeven. De grootte van dit mechanische venster 11 bepaalt het aandeel van de in het kristal invallende straling en daarmee het meetgedrag van de camera. Bij homogene instraling is het verband tussen de grootte van het mechanische venster 11 en de verwachte meetuitkomst bij benadering lineair. De verkorting van de lengte 30 a die kan worden af geheeld, tot a^ als gevolg van het mechanische venster 11 kan door een voldoende voergift van de verplaatsings-afstand s worden gecompenseerd. Als gevolg van de fysische en biologische halfwaardetijd van het nuklide neemt de weer te 8502448 % - 8 - weer te geven aktiviteit in het verloop van de therapie af tot in het diagnostische gebied. Om de totale landbreedte tussen begin-aktiviteit en eindaktiviteit te kunnen omvatten, zullen verschillende afmetingen van het mechanische venster 11 nodig zijn. Voor het 5 tot stand brengen van het mechanische venster 11 bestaan onafhankelijk van de vorm verschillende grondbeginselen die met elkaar kunnen worden gecombineerd.

1. Aanvullende gedeeltelijke afscherming van het kristal door aanvullend afschermingsmateriaal tussen object en kollimator en/of 10 tussen kollimator en kristal, bijvoorbeeld met één of meer onderdelen uit een zwaar metaal of legeringen daarvan, in het bijzonder lood, bismuth en/of wolfraam. Deze maatregel vergt weinig omslag en de meetgevoeligheid van de camera kan in het toelaatbare gebied worden verlaagd. Nauwkeuriger uitspraken als tot nu toe 15 over de verdeling van de nukliden bij grote waarden van de aktiviteit en in het verloop van de therapie zijn mogelijk. De benodigde verschillende vensterafmetingen kunnen op verschillende manieren i worden verkregen: 1.1 Een aantal afschermingen met mechanische venster 11 van 20 verschillende grootte.

1.2 Een afscherming met instelbaar mechanisch venster.11. Bij een rechthoekig whole body-meetveld 2 kan dit op de eenvoudigste wijze worden bereikt door middel van twee ten opzichte van elkaar beweeglijke afschermplaten met variabele afstand b^. Wanneer 25 bovendien de camera onder de tafel is opgesteld, is het voldoende twee platen of plaatpakketten uit afschermmateriaal zo op de meetkop van de camera te leggen dat de binnenvallende straling het gezichtsveld 1 van de camera alleen door een spleet met de breedte b. treft.

30 1.3 De gedeeltelijke afscherming wordt uit een bouwdoossysteem zodanig bijeen gevoegd dat het in voorkomend geval benodigde mechanische venster vrij blijft.

De bijkomstig optredende strooistraling en de als gevolg van de δ3 0 2 4 4 8

P

- 9 - afstand patient-camera optredende vermindering van het scheidend vermogen kunnen met behulp van de tweede mogelijkheid worden vermeden: 2. Het mechanische venster 11 wordt in de kollimator opgenomen.

5 Het kollimerende gebied van de kollimator bevat plaats, afmeting en vorm van het mechanische venster 11, zodat de kollimator slechts in het gedeelte van het cameragezichtsveld dat overeenkomt met het mechanische venster 11, straling laat passeren en in het resterende deel de straling zo volledig mogelijk afschermt. De 10 vorm van het mechanische venster behoeft niet rechthoekig te zijn. De benodigde verschillende afmetingen van het venster kunnen op een aantal manieren worden verkregen.

2.1 Een aantal kollimatoren met onderling verschillende mechanische vensters. Deze methode is gemakkelijk uitvoerbaar met scanner- 15 kollimatoren of camera-kollimatoren die in een houder worden geplaatst.

2.2 Een kollimator met instelbaar mechanisch venster 11. Dit kan bijvoorbeeld worden verwezenlijkt door middel van een kamachtige constructie zoals die voor een gedeelte in fig. 4 is weergegeven.

20 Daarbij worden de kammen door middel van een geschikt mechaniek ten opzichte van elkaar geschoven waardoor de afmetingen van de gaten en de effectieve afmetingen van het mechanische venster 11 kunnen worden gewijzigd.

2.3 De kollimator of onderdelen daarvan worden volgens het bouw-25 doosprincipe geconstrueerd uit afschermende en kollimerende onderdelen. Fig. 5 toont een dorsnede door een mogelijk voorbeeld. Door de keuze van het onderdeel of de onderdelen met het kollimerende venster 11 wordt de effectieve afmeting van het venster bepaald.

2.4 Voor zeer hoge waarden van de aktiviteit kunnen ondanks het 30 mechanische venster nog meetfouten ontstaan door "ophopingen" in het venster. Deze kunnen worden gereduceerd doordat het mechanische venster 11 wordt opgedeeld in een aantal deelvenster, of doordat de gewoonlijk zo dicht mogelijk bij elkaar liggende gaten van het 8352 44 9 - * - 10 - kollimerende mechanische venster op geschikte wijze in de kollimator of in een deel daarvan worden verdeeld/ dus met een grotere afstand als nodig is voor het kollimeren. Daarmee wordt bereikt dat uit sterk stralende gebieden een geringer deel van de straling het 5 kristal per tijdeenheid treft dan bij een samenhangend mechanisch venster zoals de deeltekeningen in de figuren 6 en 7 tonen. De onregelmatige figuurlijn 16 stelt het bij een ongelijkmatige verdeling van de aktiviteit sterk stralende gebied van het object voor.

De gearceerde deeloppervlakken vertegenwoordigen het in de camera 10 invallende aandeel dat voor de verdeelde gaten volgens fig.. 7 geringer is dan voor het samenhangende kollimerende gebied volgens fig. 6. De verdeling van de gaten moet zo worden voorzien dat alle objectputen gelijkmatig tijdens de verplaatsing van de camera worden gepakt. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren doordat de gaten zijn geschikt 15 in rijen die zoals in fig. 7 een van 0° verschillende hoek α maken met de verplaatsingsrichting 3. In de verplaatsingsrichting 3 kunnen al naar de benodigde effectieve afmeting van het venster een aantal gaten achter elkaar liggen.

Wordt de kollimator geconstrueerd uit een aantal onderdelen, 20 dan moeten de scheidingsvlakken tussen de afzonderlijke onderdelen zo zijn gevormd dat de af scheming is gegarandeerd. Dit kan worden bereikt met de vormgeving van de scheidingsvlakken zoals die blijkt , uit fig. 5. Indien het mechanische venster 11 het whole body-meet-veld 2 van de camera af dekt worden voor de objectpunten in het meet-25 veld 2 voor het begingebied, het gebied in het midden en het eindgebied verschillende verblijftijden t(x,y) gevonden. In fig, 9 is dit bij wijze van voorbeeld weergegeven voor een rechthoekig elektronisch meetveld 2 en een mechanisch venster 11 overeenkomstig fig. 8.

30 Voor de verplaatsingsfase van de opname met de snelheid v = constant wordt voor de verblijftijd t(x,y) het trapeziumvormige verloop 12 met de hoogte t^(y) = v.b^(y) gevonden. Is niet alleen het gezichtsveld 1 van de camera maar ook het whole body-meetveld 2 33 0 2 4 4 § * * - 11 - ingeperkt, dan wordt bij onveranderde plaatsingssnelheid v t^ < t^ als gevolg van v = t^/b = t^/b^, zoals weergegeven in fig. 9.

Bij onveranderd op gang brengen, respectievelijk laten aflopen van het elektronische venster ontstaat aan het begin van de baan 5 het verloop 13 en aan het eind het verloop 14. Tezamen wordt voor een verplaatsing van de camera het verloop 15 gevonden met t^ aan het begin, t^ in het midden en t,_ aan het ednd. Bij een centrale positie van het mechanische venster 11 in het meetveld 2 wordt t„ = t . Bii een dositie van het mechanische venster 11 aan de 10 rand van het meetveld 2 treedt de fout slechts aan één kant op.

Op grond van de met fouten behepte verblijftijden t^ en t^ doen zich afbeeldingsfouten voor. Deze kunnen onafhankelijk van de vorm van het venster op de volgende manieren worden gecorrigeerd of vermedeni 15 1. Aanpassing van het elektronische whole body-meetveld 2 aan het mechanische venster 11 wat betreft afmeting, positie en vorm, zodat het mechanische venster het elektronische meetveld 2 niet afdekt.

2. Begingebied en eindgebied worden niet benut voor het samenstellen van het beeld zodat slechts het gebied met t(x,y) = t^(y) een 20 bijdrage levert. De verplaatsingsafstand s van de camera wordt voldoende lang gekozen.

3. De fout is slechts afhankelijk van de venstergeometrieën en kan elektronisch of met behulp van een computer gedurende of na een geslaagde opname worden gecorrigeerd. De pulsaantallen aan het 25 begin en aan het eind van de baan worden overeenkomstig de verblijftijden volgens - · ^ = t - t^ voor x2 3 x S x3 respectievelijk t. = tc - t„ voor x, έ x έ x-1 5 4 4 5 30 bij een samenhangend mechanisch venster 11 gecorrigeerd. Bij een opgedeeld mechanisch venster 11 moet deze opdeling op passende wijze in acht worden genomen.

De in de hiervoor gaande beschrijving, in de tekeningen als- 8302 44 ö 5 % - 12 - ^ * mede in de conclusies beschreven kenmerken van de uitvinding kunnen zowel apart als in willekeurige combinatie voor de verwezenlijking van de uitvinding in verschillende uitvoeringsvormen van belang zijn.

8502 44 S

Claims (20)

1. Werkwijze voor het weergeven van de verdeling van grote aktiviteitswaarden van radioaktieve stoffen met behulp van een whole body-scintigrafieinrichting die is voorzien van een camera of iets dergelijks, zoals een gammacamera of een scanner, 5 met het kenmerk, dat de in de scintigrafie-inrichting invallende straling afhankelijk van zijn intensiteit gedeeltelijk wordt afgeschermd om de meting van het aantal scintilaties per tijdeenheid optimaal te maken.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de 10 gedeeltelijke afscherming aanvullend bij een meergats-kollimator die een samenstellend onderdeel van de whole body-scintigrafieinrichting vormt, wordt toegepast.

3. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de gedeeltelijke afscherming een samenstellend onderdeel is van een 15 meergats-kollimator die is voorzien bij de whole body-scintigrafieinrichting.

4. Werkwijze volgens één van de voorgaande conclusies, met een kollimator, met het kenmerk, dat het kollimerende gebied van de kollimator ter vermindering van de binnenkomende straling 20 wordt verkleind.

5. Werkwijze volgens conclusie 3 of 4, met het kenmerk, dat de gaten van het kollimerende gebied van de meergats-kollimator in vergelijking met gebruikelijk toegepaste gatafstanden ten opzichte van elkaar grotere afstanden hebben.

6. Werkwijze volgens één van de voorgaande conclusies, waarbij een camera met een whole body-meetveld en een mechanisch venster worden toegepast, met het kenmerk, dat de whole body-meetveld in vorm, afmeting en/of positie wordt aangepast aan het mechanische venster.

7. Werkwijze volgens één van de conclusies 1 t/m 5, waarbij een camera met een whole body-meetveld en een mechanisch venter wordt toegepast, met het kenmerk, dat slechts het deel van het afbeeldbare gebied wordt benut voor de opbouw van het beeld waarin 35 0 2 4 4 9 •4 - 14 - de verblijftijd van de objectpunten constant is.

8. Werkwijze volgens één van de conclusies 1 t/m 5, waarbij een camera met een whole body-meetveld en een mechanisch venster wordt toegepast, met het kenmerk, dat aan het begin en 5 aan het eind van elke afbeeldingsbaan de pulsaantallen overeenkomstig de verblijftijden van de objectpunten in het whole body-veld worden gecorrigeerd.

9. Inrichting voor het weergeven van de verdeling van grote aktiviteitswaarden van radioaktieve stoffen met behulp van een 10 whole body-scintigrafie-inrichting die is voorzien van een camera of iets dergelijks, zoals een gammacamera of een scanner, in het bijzonder voor het ten uitvoer brengen van de werkwijze volgens één van de voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de in de whole body-scintigrafie-inrichting binnenvallende straling 15 afhankelijk van zijn intensiteit gedeeltelijk kan worden afgeschermd om de waarde van het aantal gemeten scintilaties per tijdeenheid optimaal te maken.

10. Inrichting volgens conclusie 9, met een camera-gezichts-veld en een whole body-meetveld, met het kenmerk, dat het camera- 20 gezichtsveld (1) en/of het whole body-meetveld (2) gedeeltelijk afschermbaar zijn door middel van een mechanisch venster (11).

11. Inrichting volgens conclusie 9 of 10, met het kenmerk, dat bij toepassing van een meergats-kollimator een gedeelte van de gaten van de kollimator met het oog op de gedeeltelijke 25 afscherming kan worden afgeschermd.

12. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 11, met het kenmerk, dat de gedeeltelijke afscherming aanvullend bij een kollimator is voorzien.

13. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 11, 30 met het kenmerk, dat het mechanische venster (11) in de kollimator door zijn vorm, afmeting en positie van het kollimerende gebied is geïntegreerd en dat het buiten het kollimerende mechanische venster liggende gebied zoveel mogelijk is afgeschermd tegen straling. 85 0^ -!:> S - 15 -

14. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 11, met het kenmerk/ dat de gaten van het mechanische venster (11) in het gehele whole body-meetveld (2) of een deel daarvan zijn verdeelt, in het bijzonder met ten opzichte van de gebruikelijke verdeling 5 grotere afstanden onderling.

15. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 14, met het kenmerk, dat een aantal vensters van verschillende afmetingei zijn voorzien waarvan telkens één, aangepast aan de weer te geven aktiviteit, wordt gebruikt.

16. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 14, met het kenmerk, dat het venster ter aanpassing aan de verwachte meetwaarde variabel is.

17. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 14, met het kenmerk, dat het mechanische venster (11) wat betreft zijn 15 afmetingen bij voorkeur continu variabel is.

18. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 17, met het kenmerk, dat het mechanische venster (11) samenhangend is uitgevoerd.

19. Inrichting volgens één van de conclusies 9 t/m 14.

20 of 16 t/m 18, met het kenmerk, dat de kollimator zonodig uit een aantal onderdelen kan worden samengesteld, waarbij de afmetingen van het mechanische venster (11), door de keus van het onderdeel of de onderdelen met het kollimerende gebied kan worden vastgelegd. 8502 4 43