NL8502162A

NL8502162A - Gekleurd soda-limeglas.

Info

Publication number: NL8502162A
Application number: NL8502162A
Authority: NL
Original assignee: Glaverbel
Priority date: 1984-08-02
Filing date: 1985-07-31
Publication date: 1986-03-03
Also published as: FR2568566A1; IT8567610A0; FR2568566B1; GB2162835B; BE902845A; IT1182485B; GB2162835A; GB8419742D0

Description

? I 4 * NL 32859-Kp/cs

Gekleurd soda-limeglas.

De uitvinding heeft betrekking op gekleurd soda-lime-glas met een basismengsel van de belangrijkste glasvormende bestanddelen samen met kleurstoffen.

De uitdrukking "soda-limeglas" wordt hier in ruime 5 zin gebruikt en betekent elk glas, dat de volgende glasvormende bestanddelen in gewichtsprocenten bevat

Si02 60% tot 75%

Na20 10% tot 20%

CaO 0% tot 16% 10 K20 0% tot 10%

MgO 0% tot 10% A1203 0% tot 5%

BaO 0% tot 2%

BaO + CaO + MgO 10% tot 20% 15 K20 + Na20 10% tot 20%

Bij het bespreken van de optische eigenschappen van een glasplaat is het gewoonlijk noodzakelijk deze eigenschappen te relateren aan een standaardlichtbron. Voor de doeleinden van de onderhavige beschrijving is als standaardlicht-20 bron Illuminant C, vastgesteld door de Internationale Commissie voor Belichting (CIE) gebruikt. Illuminant C is zo goed als een gemiddelde daglichtbron met een kleurtemperatuur van 6700K. De Internationale Commisie voor Belichting heeft ook gepubliceerd "Colorimetry, Official Recommendations of the 25 International Commission on Illumination" (mei 1970), waarin de theorie van colorimetrie is uiteengezet, volgens welke de kleurcoördinaten voor licht van elke golflengte binnen het zichtbare spectrum zodanig zijn gedefinieerd, dat zij grafisch kunnen worden weergegeven op een grafiek met orthogonale X-en 30 Y-assen onder vorming van wat bekend staat als CIE-kleurdia-gram. Dit kleurdiagram is weergegeven als fig. 1 in deze beschrijving. Fig. 1 toont de locus voor licht van elke golflengte (uitgedrukt in nanometers) binnen het zichtbare spectrum. Dit is bekend als de spectrumlocus, en licht, waarvan 35 de kleurcoördinaten voorkomen in de spectrumlocus hebben 100% zuiverheid van excitatie van de geschikte golflengte. De spec- 85021S2 i ï - 2 - trumlocus wordt gesloten door een lijn bekend als de’ purper-lijn, die de coördinaatposities op de spectrumlocus voor golflengten van 380 nm (violet) en 780 nm (rood) verbindt. Het oppervlak, ingesloten door de spectrumlocus en de purperlijn, 5 is het gebied dat beschikbaar is voor mogelijke kleurcoördi-naten van elk zichtbaar licht. De kleurcoördinaten van het licht, geëmitteerd door Illuminant C zijn eveneens in fig. 1 bij punt C uitgezet. Punt C (0,3101; 0,3163) is genomen om wit licht voor te stellen en heeft dienovereenkomstig een zero 10 zuiverheid van excitatie van kleur van elke golflengte. Het spreekt voor zich, dat vanuit punt C naar de spectrumlocus bij elke gewenste golflengte lijnen kunnen worden getrokken en dat elk punt, dat op een dergelijke lijn ligt, gedefinieerd kan worden niet alleen in termen van zijn X;Y-coördinaten, 15 doch ook in termen van de golflengtelijn, waarop het licht en zijn afstand van punt C ten opzichte van de totale lengte van die golflengtelijn. Dus het licht, dat is geëmitteerd door een gekleurde glasplaat, kan worden beschreven in termen van deze dominante golflengte en zijn zuiverheid van excitatie 20 uitgedrukt in procenten.

In feite hangen de CIE-coördinaten van het door een gekleurde glasplaat doorgelaten licht niet alleen van de samenstelling van het glas af, doch ook van de dikte van de plaat.

In de beschrijving en conclusies hebben de gegeven waarden 25 voor de kleurcoördinaten (X;Y) de zuiverheid van excitatie Ρε% en de dominerende golflengte van het doorgelaten licht, alsmede de zichtbare lichttransmissiefactor van het glas (LT) berekend van de specifieke interne transmissie (SIT) van een glasplaat met een dikte van 5 mm. De specifieke interne trans-30 missie van een glasplaat wordt enkel beheerst door de absorptie van het glas en kan worden uitgedrukt volgens de wet van Beer-Lambert voor een plaat met een dikte van 5 mm als SIT = e ' , waarin a de absorptiecoëfficiënt van het glas (cm”') is. Als eerste benadering kan SIT worden voorgesteld door de 35 formule (I3 + R2) / (I1 - R1) , waarin: 1^ de intensiteit van het zichtbare licht, dat valt op het eerste vlak van de glasplaat voorstelt; R^ de intensiteit van het zichtbare licht, dat wordt teruggekaatst door 350 2 1 62 - 3 - * .

dat vlak, voorstelt; de intensiteit van het zichtbare licht, dat wordt doorgelaten door het tweede vlak van de glasplaat is; terwijl R2 de intensiteit van zichtbaar licht, dat door dat tweede vlak inwendig wordt teruggekaatst, voorstelt.' 5 De onderhavige uitvinding heeft betrekking in het bijzonder op de samenstelling van de zogenaamde bronsglazen.

Veel samenstellingen zijn bekend voor de bereiding van bronsglazen met een dominante golflengte λβ ergens tussen 570 nm en 590 nm.

10 In het algemeen zijn de bekende bronsglazen gemaakt vanwege nun zonwerende eigenschappen, terwijl hun toepassing in glazen voorgevels van moderne gebouwen algemeen bekend is.

In verband met dergelijke glazen wordt gewezen op het Amerikaanse octrooischrift 4.104.076 (Saint-Gobain Industries, 15 corresponderend met het Franse octrooischrift 2.082.459) . Zoals in dat octrooischrift vermeld is, is het om architectonische redenen bijzonder gewenst, dat de zuiverheid van excitatie van het licht, dat door een venster uit een dergelijk glas wordt doorgelaten, niet te hoog is, teneinde een zo goed 20 mogelijke neutraliteit in de lichtgevende omgeving te behouden, met het gevolg, dat de zuiverheid van excitatie tot 14% dient te worden beperkt. Teneinde de vereiste mate van zonwering te bereiken, dient een 6,2 mm dikke plaat van het glas minder dan 50% van de opvallende zonne-energie door te laten, 25 waarbij de lichtfactor beperkt dient te worden teneinde dit doel te bereiken, doch dient groot genoeg te zijn voor het behouden van een aangenaam aspect en voor het doorlaten van vol-„ doende licht bij somber weer. Voor bronsglas dient de licht factor te liggen tussen 40% en 55%.

30 Andere samenstellingen voor het maken van brons glazen met speciale eigenschappen zijn eveneens voorgesteld.

Zo worden bijvoorbeeld in het Belgische octrooischrift No.

848.372, Saint-Gobain Industries, glazen voorgesteld met een lichtfactor van 45-60%, een totale zonne-energiedoorlaatfac-35 tor van 35-55%, een dominante golflengte λβ tussen 578 nm en 583 nm, en een zuiverheid van excitatie Ρε tussen 20% en 35%, bij voorkeur tenminste 25%, voor toepassing voor glazen gebouwen, in het bijzonder winkelramen, waar een hoge mate van afscherming tegen warmte en ultraviolet vereist is.

B502162

» X

- 4 -

De onderhavige uitvinding beoogt het verschaffen van bronsglas, dat in het bijzonder geschikt is voor toepassing in beglaasd meubilair en dat in het bijzonder kan worden gebruikt voor de vervaardiging van planken in display- of andere 5 kabinetten. Voor dergelijke doeleinden is het van belang, dat het glas met de werkelijk toegepaste dikte een relatief hoog gedeelte van het opvallende licht doorlaat. Glas, dat wordt gebruikt voor planken, dienen gewoonlijk twee tot drie keer dikker te zijn dan glas, dat gebruikt voor vensters, waarbij 10 het lastig is gebleken te voldoen aan dit vereiste voor hoge doorlating onder het verkrijgen van een goede kleur en kleur-diepte, teneinde een kleurharmonie met diverse houtsoorten te verkrijgen, hetgeen eveneens belangrijk is.

Het is een doel van de uitvinding een scala samen-15 stellingen te verschaffen voor de bereiding van bronsglazen, die voldoen aan de genoemde wensen.

De· uitvinding verschaft een gekleurd soda-limeglas, bestaande uit een basissamenstelling van de glasvormende bestanddelen samen met kleurstoffen, met het kenmerk, dat ten 20 minste drie van de metalen ijzer, seleen, kobalt, nikkel, chroom en mangaan in het glas als kleurstof aanwezig zijn in een hoeveelheid, die overeenkomt met de volgende gewichtsper-centages van het glas

Fe203 0,2 . tot 0,5 25 Se 0,0015 tot 0,0120

Co 0 tot 0,0020

Ni 0 tot 0,0120

Cr203 * 0 tot 0,0220

MnO 0 tot 0,4000, 30 de som: de hoeveelheid van het eventueel aanwezige Cr203 in het glas plus tien keer de hoeveelheid van het aanwezige Co in het glas dient ten minste 0,0100 gew.% van het glas te bedragen, terwijl de hoeveelheid van de kleurstoffen zodanig dient te zijn, dat het verkregen glas de volgende lichtdoor-35 latende eigenschappen heeft:

Zuiverheid van excitatie tussen 12% en 22% Dominante golflengte tussen 576 nm en 584 nm

Zichtbaar licht-doorlaat-factor ten minste 55%.

85021tik.

; « - 5 -

Glas volgens de uitvinding heeft een goede doorlating en kleur voor de beoogde doeleinden.

In feite kan glas met globaal dezelfde kleureigenschappen bij en onder de ondergrens van de dominerende golf-5 lengte worden bereid onder toepassing van nikkel als enige of voornaamste kleurstof, waarbij nikkel aanwezig is in een hoeveelheid van ca. 0,1 gew.% van het glas. De aanwezigheid van dergelijke grote hoeveelheden nikkel is echter nadelig, in het bijzonder waar het glas dient te worden bereid volgens 10 de drijfmethode. In de drijfmethode wordt een glasstrook gelegd langs het oppervlak van een gesmolten tinbad, terwijl dit heet is, zodat zijn oppervlak praktisch echt vlak en evenwijdig wordt. Teneinde oxidatie van het tin aan het oppervlak van het bad te voorkomen, hetgeen zal leiden tot tinoxide, 15 dat door de strook zou worden opgenomen, wordt boven het bad een reducerende atmosfeer gewaarborgd. Wanneer het glas een zodanig grote hoeveelheid nikkel bevat, zou dit ten dele worden gereduceerd door de atmosfeer boven het tinbad, hetgeen resulteert in een onaanvaardbare waas in het verkregen glas.

20 Dit nadeel is niet of nauwelijks aanwezig wanneer de hoeveelheid nikkel in het glas beperkt is tot 0,0120%, zoals in de onderhavige uitvinding, hetgeen betekent, dat glas volgens de uitvinding gevormd kan worden tot platen volgens de drijfmethode, alsmede volgens andere klassieke trekmethoden. Van-25 zelfsprekend kan glas volgens de uitvinding ook gevormd worden tot andere producten, bijvoorbeeld holle producten.

In sommige voorkeursuitvoeringsvormen van de uitvinding is Cr2Og praktisch afwezig, terwijl Co in het glas aanwezig is in een hoeveelheid van ten minste 0,0010 gew.% van 30 het glas. Dit maakt het mogelijk, dat de zichtbare lichtdoor-laatfactor van het glas kan worden verlaagd in die uitvoeringsvormen volgens de uitvinding waar het gewenst is. Dit is, omdat de toevoeging van kobalt binnen de vermelde hoeveelheden de toevoeging van grotere hoeveelheden ijzer en seleen moge-35 lijk maakt, wederom binnen de aangegeven grenzen zonder de noodzaak van grote verandering in de positie op het CIE-dia-gram. De reden hiervoor is, dat het kleureffect van kobalt zodanig kan worden gearrangeerd, dat het in evenwicht komt met dat van ijzer en seleen. In feite 2ijn de kleureffecten van 8302162 ♦ l - 6 - de diverse kleurstoffen, beoogd voor toepassing in een glas volgens de uitvinding, als volgt ("Le Verre", Horst Scholze, Trans. J. Le Dü, Institut du Verre, Paris 1969) .

IJzer. IJzer is in feite aanwezig in praktisch alle 5 commercieel bereid glazen, hetzij als verontreiniging, hetzij als bewust toegevoegde kleurstof. De aanwezigheid van 3 +

Fe -ionen in glas geeft aanleiding tot geringe absorptie van zichtbaar licht met een korte golflengte en tot een zeer sterke absorptieband in het ultraviolet gebied, terwijl de aan- 2+ 10 wezigheid van Fe -ionen aanleiding geeft tot sterke absorptie in het infrarood. Ferri-ionen geven aan het glas een zachtgele kleur, terwijl ferro-ionen aan glas een sterkere groenblauwe kleur geven.

4 +

Seleen. Het Se -kation heeft praktisch geen kleur- 15 effect, terwijl het ongeladen Se^-element een rose kleur 2- geeft. Het Se -anion vormt een chromofoor met de eventueel aanwezige ferri-ionen en dit geeft aanleiding tot een bruinrode kleur bij glas.

Kobalt. De groep [co^O^] geeft een intens blauwe 20 kleur onder oplevering van een dominante golflengte, die praktisch tegenovergesteld is aan die welke wordt veroorzaakt door ij zer-seleenchromofoor.

Nikkel. De groep [Νί^Ο.] geeft aanleiding tot een

** T T

blauwe kleur, terwijl de groep [Ni^Ogl tot een gele kleur 25 van het glas aanleiding geeft.

Chroom. De aanwezigheid van het coördinaat [Cr ±Og] geeft aanleiding tot absorptiebanden bij 650 nm onder oplevering van een heldergroene kleur. Sterke oxidatie geeft aanleiding tot het coördinaat [CrVI0^ t dat een zeer intensieve 30 absorptieband oplevert bij 365 nm onder oplevering van een gele kleur.

2 +

Mangaan. Mn -ionen hebben geen bijzonder kleureffect, en dit is de normale toestand, waarin mangaan in glas voorkomt. Echter in een glas, dat rijk is aan alkalimetaalionen, komt de 35 groep [Mnx x0g] voor, die een violette kleur geeft.

In de uitvoeringsvormen volgens de uitvinding, die de meeste voorkeur verdienen, is MnO in het glas aanwezig in een hoeveelheid van ten minste 0,0400 gew.% van het glas. Dat de toevoeging van dergelijke grote hoeveelheden mangaan gewenst 8502162 J * - 7 - zou zijn is bijzonder verrassend. Tot nu toe werd gedacht, dat de toevoeging van grote hoeveelheden mangaan zou leiden tot ongewenste solarisatie-effecten. Omdat mangaan slechts een zeer gering kleureffect heeft bij toevoeging aan gewoon 5 soda-limeglas zou het voor de hand liggen, dat er geen beperking is voor de toevoeging van mangaan. Het is echter thans gevonden, dat zulke hoeveelheden mangaan kunnen worden toegevoegd zonder solarisatie en wel met een aanzienlijk voordeel.

De toevoeging van dergelijke hoeveelheden mangaan blijkt een 10 indirecte werking te hebben op de vorming van ijzer-seleen-chromofoor. Het wordt thans aangenomen, dat dit het geval is, omdat de toevoeging van mangaan een stabiliserend effect op de partiële zuurstofdruk in het glas heeft. Of dit nu waar is of niet, het feit blijft, dat tengevolge van de aanwezigheid 15 van dergelijke hoeveelheden mangaan de vorming van het ijzer-seleenchromofoor in geringere mate wordt beïnvloed door veranderingen in de smeltomstandigheden, in het bijzonder de atmosfeer binnen de glassmeltoven, hetgeen belangrijke praktische voordelen biedt.

20 Het aanwezig zijn van gunstige eigenschappen voor de primair beoogde doeleinden wordt bevorderd wanneer een of meer van de volgende voorkeursfactoren in acht wordt genomen.

I. ^r2^3 ket glas aanwezig in een hoeveelheid van ten minste 0,0120 gew.% van het glas, terwijl Co in het glas 25 aanwezig is in een hoeveelheid van 0 tot 0,0015 gew.% van het glas. Een dergelijk glas heeft een groenere tint, hetgeen zeer goed harmonieert met bepaalde houtsoorten, zoals mahonie.

II. De zuiverheid van excitatie van het door het glas doorgelaten licht is maximaal 20% en bij voorkeur 18%. Een 30 zuiverheid van excitatie binnen dergelijke grenzen komt overeen met een meer neutraal aspect.

III. Cr2°3 Praktisch afwezig in het glas, Ni is aanwezig in een hoeveelheid tussen 0,0030 en 0,0115 gew.% van het glas, Se in een hoeveelheid van 0,0040-0,0080 gew.% van 35 het glas, terwijl de zuiverheid van excitatie van het door het glas doorgelaten licht ten minste gelijk is aan 16%. Dergelijke glazen hebben een warme tint, hetgeen bijzonder harmonieert met houtsoorten met een lichte kleur.

IV. Se is aanwezig in een hoeveelheid van 0,0030-0,0080 3502 1 'oi

V

- 8 - gew.% van het glas. Bij een dergelijke hoeveelheid aan selenium is het mogelijk aan glas een warme tint mee te geven op een - economische wijze. Seleen is een kostbaar ingrediënt, reden waarom grote hoeveelheden seleen aan glas niet worden 5 toegevoegd. Binnen het aangegeven gebied kan seleen in het glas worden opgenomen zonder te veel verkwisting.

V. Ni is in het glas aanwezig in een hoeveelheid van ten minste 0,0080 gew.% van het glas. Het volgen van dit aspect maakt het mogelijk, dat de hoeveelheid Cr203 kan worden 10 verminderd of achterwege gelaten, terwijl een bepaalde kleur wordt behouden: toename van het Ni-gehalte accentueert de kleur en maakt de harmonisatie met diverse houtkleuren mogelijk.

VI. Het glas geeft een dominante golflengte tussen 580 nm 15 en 584 nm aan doorgelaten licht. Dergelijk glas heeft een relatief neutrale bruine tint: zijn kleur is minder aangenaam voor een gegeven zuiverheid van excitatie.

De onderhavige uitvinding zal thans nader worden beschreven aan de hand van de bijgaande tekeningen, waarin: 20 Fig. 1 een basis CIE-kleurdiagram weergeeft, terwijl

Fig. 2 een detail op grotere schaal van een deel van dat diagram weergeeft.

In fig. 1 is de uitgezette spectrumlocus, waarop de coördinaatpunten van licht met zuiverheid van excitatie Ρε = 25 100% van alle zichtbare dominante golflengten XD van 380 nm tot 780 nm en de rechte purperlijn, die de eindpunten van de spectrumlocus verbindt, is reeds beschreven, alsmede ook de locatie van punt C, hetgeen wit licht weergeeft met een zuiverheid van excitatie van Ρε = 0 voor alle golflengten. In fig. 1 30 zijn voorts afgeheeld dominante golflengtelijnen van 570 nm en 590 nm en een rechthoek, die het oppervlak van het diagram, dat in fig. 2 op grotere schaal aanwezig is, voorstelt.

In fig. 2 zijn diverse dominante golflengtelijnen tussen 570 nm en 590 nm weergegeven, alsmede diverse loci van 35 constante zuiverheid van excitatie P tussen 10% en 22%. Het door conclusie 1 gedefinieerde gebied, zuiverheid van excitatie Ρε tussen 12% en 22% dominante golflengte λβ tussen 576 nm en 584 nm is eveneens aangegeven.

850216k - 9 - ♦

Fig 2 toont bovendien coördinatiepunten van diverse voorbeelden van glas overeenkomstig de uitvinding, waarvan nadere bijzonderheden in de volgende tabellen zijn vermeld.

De door lagere letters i, j. en t aangegeven punten komen over-5 een met voorbeelden I, J en T na solarisatie.

Thans volgens bepaalde specifieke voorbeelden van glassamenstellingen volgens de uitvinding.

De volgende tabel A toont basisglassamenstellingen van de diverse voorbeelden, terwijl tabellen B-E het volgende 10 laten zien: I. Voorraadsamenstellingen van glasvormers voor smelten teneinde glas volgens de uitvinding te bereiden. De hoeveelheden materialen zijn aangegeven in tonnen voor de bereiding van 1000 ton glas.

15 II. Kleurstoffen worden aan de voorraad toegevoegd. De hoeveelheden van materialen zijn aangegeven in kilogrammen voor de bereiding van 1000 ton glas. In feite zijn de kleurstoffen niet noodzakelijk toe te voegen in de aangegeven vorm. Het is echter gebruikelijk en conventioneel de toegevoegde 20 hoeveelheden kleurstoffen aan te geven als hun molaire equivalenten in de vermelde vorm.

III. Gewichtshoeveelheden van de kleurstoffen in het bereide glas, bepaald volgens röntgenstraal-fluorescentieana-lyse van het glas en omgezet in moleculaire gegevens, zijn 25 vermeld.

IV. Een indicatie van de optische eigenschappen van het bereide glas in termen van X?Y-coördinaten op het CIE-kleur-diagram, de dominante golflengte nm en de zuiverheid van excitatie Ρε% van het door het glas doorgelaten licht en de 30 zichtbare lichtdoorlaatfactor van glas zijn alle berekend uit de specifieke inwendige doorlaat van een 5 mm dikke glasplaat .

V. Een indicatie van de optische eigenschappen van sommige van de voorbeelden van het bereide glas, nadat zij zijn 35 onderworpen aan een solarisatiebehandeling. Deze behandeling bestond uit bestraling van de proefstukken van het glas gedurende een vermeld aantal uren onder gebruikmaking van een 125 watt Philips HPR lamp.

? 5 0 216 2 * - 10 -

TABEL A

Basisglasanalyse (gew.%)

VOORBEELD A tot G H,I,J,N,P,R K,L,M,S,T

Si02 72,45 71,5 70,8 5 A1203 1,55 1,55 0,9

CaO 8,05 8,05 8,7

Mg O 4,0 4,0 4,7

Na20 13,2 14,2 14,1 K20 0,1 0,1 0,2 10 S03 de rest de rest de rest 3502162 - 11 -

TABEL B

VOORBEELD - A_B_C_D_E

Glasvormers (tonnen) zand 682/17 682,17 682,17 682,17 682,17 5 veldspaat 71,1 71,1 71,1 71,1 71,1 kalksteen 42,2 42,2 42,2 42,2 42,2 dolomiet 185,9 185,9 185,9 185,9 185,9

Na2C03 195,2 195,2 195,2 195,2 195,2 sulfaat 13,0 13,0 13,0 10,0 10,0 10 nitraat 11,25 11,25 11,25 15,0 15,0

Kleurstoffen (kg) berekend als:

Fe203 3000 3000 3000 3000 3000

CoO 0 0 17 17 17

NiO 38 63,5 38 38 38 15 Se 225 750 225 750 750 K2Cr207 241 241 0 0 135

Mn02 00000

Kleurstoffen (gew.% in glas na analyse berekend als)

Fe203 0,365 0,365 0,363 0,372 0,373 20 Co - 0,0010 · 0,0010 0,0011

Ni 0,0039 0,0043 0,0028 0,0036 0,0028

Se 0',0029 0,0041 0,0035 0,0058 0,0034 ^r2®3 0,0137 0,0123 Sporen - 0,0070

MnO - 25 x 0,3382 0,3467 0,3400 0,3488 0,3339 Y 0,3456 0,3500 0,3396 0,3439 0,3395 XD nm 577 578,7 580,7 582,3 577,9 Ρε % 15,4 18,9 14,3 -17,8 12,6 LT % 70,76 66,98 65,21 62,45 68,33 55 5 0 2 1 6 2 51 -12-.

TABEL C

VOORBEELD_F_G_H_I_J

Glasvormers (tonnen) zand 682,17 682,17 672,17 672,17 672,17 5 veldspaat 71,1 71,1 71,1 71,1 71,1 kalksteen 42,2 42,2 42,2 42,2 42,2 dolomiet 185,9 185,9 185,9 185,9 185,9

Na2C03 197,1 195,2 211,5 211,5 211,5 sulfaat 7,5 10,0 13,3 13,3 13,3 10 nitraat 15,0 15,0 13,3 13,3 13,3

Kleurstoffen (kg) berekend als

Fe203 3000 3000 2310 1810 1400

CoO 17 17 17 17 17'

NiO 38 90 114 114 114 15 Se 520 375 525 525 375 K2Cr20? 96 241

MnO- — — — 1220 1220 _ ___

Kleurstoffen (gew.% in glas na analyse berekend als)

Fe203 0,360 0,362 0,302 0,254 0,214 .

20 Co 0,0011 0,0010 0,0009 0,0010 0,0010

Ni 0,0031 0,0059 0,0082 0,0102 0,0100

Se 0,0075 0,0051 0,0035 0,0055 0,0042

Cr203 0,0054 - 0,0126

MnO - 0,1020 0,1000 25 X 0,3509 0,3496 0,3425 0,3435 0,3375 y 0,3475 0,3458 0,3475 0,3428 0,3383 XD nm 581,3 581,6 578,1 580,8 580,6 Ρε % 19,3 18,5 17,1 16,09 13,28 LT % 61,42 60,90 62,44 64,33 67,47 30 En na solarisatie (i) (j) tijd (uren) 167 167 X 0,3432 0,3374 Y 0,3427 0,3381 ad nm 580,7 580,6 35 Ρε % 15,9 13,15 LT % 63,95 67,19 8502162 * .?·

- 13 -TABEL D

VOORBEELD_K_L_M_N_P

Glasvormers (tonnen) zand 682,17 682,17 682,17 672,17 672,17 5 veldspaat 35,06 35,06 35,06 79,9 79,9 kalksteen 32,52 32,52 32,52 42,2 42,2 dolomiet 223,48 223,48 223,48 185,9 185,9

Na2C03 212,05 212,05 212,05 211,5 211,5 sulfaat 11,73 11,73 11,73 13,3 13,3 10 nitraat 12,05 12,05 12,05 13,3 13,3

Kleurstoffen (kg) berekend als

Fe203 2310 2310 2310 1810 1810

CoO 19 19 19 17 17

NiO 127 127 127 114 114 15 Se 300 525 150 525 525 K2Cr2°7

Mn02 - - - 2440 3660

Kleurstoffen (gew.% in glas na analyse berekend als)

Fe203 0,302 0,307 0,301 0,263' 0,252 20 Co 0,0013 0,0013 0,0013 0,0011 0,0011

Ni 0,0102 0,0108 0,0115 0,0095 0,0085

Se 0,0048 0,00645 0,0039 0,0075 0,0078

Cr203 "

MnO Sporen Sporen - 0,1830 0,2630 25 X 0,3456 0,3489 0,3426 0,3411 0,3426 Y 0,3435 0,3452 0,3420 0,3410 0,3424 λ0 nm 581,2 581,7 580,8 580,7 580,6 Ρε % 16,84 18,18 15,63 14,94 15,75 LT % 60,52 59,18 62,82 65,56 65,01 850 2 1 Si Λ - 14 - TABEL Ε VOORBEELD_R_S_T_

Glasvormers (tonnen) zand 672,17 682,17 682,17 5 veldspaat 79,9 35,06 35,06 kalksteen 42,2 32,52 32,52 dolomiet 185,9 223,48 223,48

Na2C03 211,5 212,05 212,05 sulfaat 13,3 11,73 11,73 10 nitraat 13,3 12,05 12,05

Kleurstoffen (kg) berekend als

Pe-O-, 1810 2310 3000 2 3

CoO 17 19 17

NiO 114 127 114 15 Se 525 375 375 K2Cr2°7

Mn02 4880 1220 488

Kleurstoffen (gew.% in glas na analyse berekend als)

Pe203 0,255 0,308 0,353 20 Co 0,0011 0,0012 0,0014

Ni 0,0092 0,0109 . 0,0084

Se 0,0066 0,0060 0,0070

Cr2°3

MnO 0,3630 0,1030 0,0450 25 X 0,3388 0,3460 0,3553 Y , 0,3410 0,3458 0,3503 λ0 nm 579,6 580,3 581,6 Ρε % 14,35 17,56 21,26 LT % 65,86 62,18 56,18 30 En na solarisatie (t) tijd (uren) 119 X , 0,3553 Y 0,3507 λβ nm 581,4 35 Ρε % 21,38 LT % _ 56,12 8502162

Claims

1. Gekleurd soda-limeglas van een basissamenstelling van glasvormende bestanddelen samen met kleurstoffen, met het kenm erk, dat ten minste drie van de volgende elementen ijzer, seleen, kobalt, nikkel, chroom en mangaan 5 in het glas als kleurstoffen aanwezig zijn in een hoeveelheid, die overeenkomt met de volgende gewichtspercentages van het glas Fe203 0,2 tot 0,5 Se 0,0015 tot 0,0120

10 Co 0 tot 0,0020 Ni 0 tot 0,0120 Cr203 0 tot 0,0220 MnO 0 tot 0,4000 de som: de hoeveelheid van het in het glas aanwezige Cr203 15 plus tien keer de hoeveelheid van het in het glas aanwezige Co dient ten minste 0,0100 gew.% van het glas te zijn, terwijl de hoeveelheden van de kleurstoffen zodanig dienen te zijn, dat het verkregen glas de volgende lichtdoorlaateigen-schappen heeft:

20 Zuiverheid van excitatie tussen 12% en 22% Dominante golflengte tussen 576 nm en 584 nm Zichtbaar licht-doorlaat- factor ten minste 55%.

2. Glas volgens conclusie 1, met h et ken- 25 me r k, dat Cr203 praktisch afwezig is, terwijl Co in het glas aanwezig is in een hoeveelheid van ten minste 0,0010 gew.% van het glas.

3. Glas volgens conclusie 1, met het ken merk, dat Cr203 in het glas aanwezig is in een hoeveelheid 30 van ten minste 0,0120 gew.% van het glas, terwijl Co in het glas aanwezig is in een hoeveelheid van 0 tot 0,0015 gew.% van het glas.

4. Glas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de zuiverheid van excitatie van het 35 door het glas doorgelaten licht maximaal 18% is.

5. Glas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat MnO in het glas aanwezig is in een hoeveelheid van ten minste 0,0400 gew.% van het glas. So 13 2 1 3 2 ’ * -16- 6. 'Glas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat Cr203 praktisch in het glas afwezig is, Ni aanwezig is in een hoeveelheid tussen 0,0030 en 0,0115 gew.% van het glas, Se aanwezig is in een hoeveelheid tussen 5 0,0040 en 0,0080 gew.% van het glas, terwijl de zuiverheid van excitatie van het door het glas doorgelaten licht ten minste gelijk is aan 16%.

7. Glas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat Se in het glas aanwezig is in een 10 hoeveelheid tussen 0,0030 en 0,0080 gew.% van het glas.

8. Glas volgens een der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat Ni aanwezig is in het glas in een hoeveelheid van ten minste 0,0080 gew.% van het glas.

9. Glas volgens een der voorgaande conclusies, met 15 h et kenmerk, dat het glas een dominante golflengte heeft tussen 580 nm en 584 nm voor doorgelaten licht. % 8502162