NL8402659A

NL8402659A - Werkwijze en inrichting voor het justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een zwenkbaar orgaan.

Info

Publication number: NL8402659A
Application number: NL8402659A
Authority: NL
Original assignee: Optische Ind De Oude Delft Nv
Priority date: 1984-08-31
Filing date: 1984-08-31
Publication date: 1986-03-17
Also published as: CA1251633A; DE3581860D1; EP0173406A1; JPS61130800A; AU589136B2; US5110209A; IL76263A0; EP0173406B1; AU4682885A

Description

, i N.

VO S081

Werkwijze en inrichting voor het justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een zwenkbaar orgaan.

De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze en inrichting voor het justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een daarmee gekoppeld, in althans één vlak om een eerste zwenkas zwenkbaar orgaan, waarbij de vizierinrichting althans deels zwenkbaar 5 is om een tweede zwenkas.

Een dergelijke werkwijze, respectievelijk inrichting kan in diverse situaties worden toegepast, waarbij een nabij een vizierinrichting geplaatst instelbaar orgaan in lijn gebracht dient te worden met een op afstand gelegen doel. Een inrichting volgens de uitvinding 10 kan bijvoorbeeld worden gebruikt om de centers van een lange draaibank nauwkeurig in lijn te brengen.

Een belangrijke toepassing van de uitvinding is te vinden in het militaire bedrijf, waar de loop van een kanon zo nauwkeurig mogelijk gericht dient te zijn op het punt dat in een bepaalde situatie met 15 de vizierinrichting wordt waargenomen. Het met de vizierinrichting waargenomen punt wordt bepaald door het snijpunt van de kruisdraden van de vizierinrichting. Dit punt dient in alle elevaties tanden van de loop zo goed mogelijk samen te vallen met het punt waarop de loop is gericht.

Volgens de bekende techniek, die bijvoorbeeld bij ge-20 vechtswagens wordt toegepast is het zwenkbare deel van de vizierinrichting via een instelbaar stangenstelsel of via een sarvomechanisme gekoppeld met de loop van het kanon van de gevechtswagen. Eet justeren van de vizierinrichting geschiedt door het stangenstelsel of het servo-mechanisme zodanig af te stellen, dat de vizierinrichting bij een aantal 25 discrete elevatiestanden van de loop in lijn staat met de loop.

Hiertoe wordt bijvoorbeeld een doelmarkering aangebracht op 1000 m afstand, waarop de loop wordt gericht. Voor het nauwkeurig richten van de loop is dan een kijker nodig, die aan de loop of zelfs in de loop wordt bevestigd.

30 Als met behulp van een dergelijke kijker de loop nauwkeu rig is ingesteld, wordt vervolgens het stangenstelsel of het servomecha-nisme zodanig ingesteld, dat de kruisdraden van de vizierinrichting eveneens samenvallen met de doelmarkering.

8402659 4 ί -2-

Deze handelingen worden vervolgens herhaald bij andere elevaties van de loop, tot een zo goed mogelijke gelijkloop van vizier-inrichting en loop is verkregen.

Hierbij doet zich nog het probleem voor, dat bij een af-5 stand tussen doelmarkering en gevechtswagen van ± 1000 m en bij een loopelevatie van bijvoorbeeld 30°, de doelmarkering zich op ± 570 m hoogte zou moeten bevinden. In bergachtig gebied is het wellicht mogelijk een doelmarkering honderden meters hoger dan de gevechtswagen te plaatsen, doch in vlak terrein is zulksrniet mogelijk. In het verleden 10 heeft men daarom wel gebruik gemaakt van ballonnen als doelmarkering. pergelijke ballonnen hangen als gevolg van luchtstromingen zelden stil. Teneinde dit probleem te ondervangen is voorts gebruik gemaakt van kunstmatige heuvels en kuilen, op de schuine hellingen waarvan de gevechtswagen werd geplaatst. Bij een horizontale stand van de loop en een 15 ' bijbehorende lage plaatsing van de doelmarkering kan op deze wijze toch een elevatie, zowel positief als negatief, worden gesimuleerd. Een bezwaar van deze techniek is, dat kunstmatige hellingen moeten worden aangelegd, die bovendien voor het simuleren van verschillende elevaties met een aantal verschillende hellingshoeken dienen te worden aangelegd.

20 De uitvinding beoogt de geschetste bezwaren te onder vangen,

Hiertoe wordt volgens de uitvinding een werkwijze van de beschreven soort daardoor gekenmerkt, dat op het zwenkbare orgaan een inrichting wordt bevestigd, die een evenwijdige stralingsbundel ver-25 schaft, welke gericht is op het zwenkbare deel van de vizierinrichting waarbij de evenwijdige bundel aanleiding geeft tot een puntvormig beeld aan de waarneemzijde van de vizierinrichting; dat het zwenkbare orgaan in een andere stand wordt gebracht en dat, indien daarbij het puntvor-30 migê beeld zich verplaatst, de koppeling tussen het zwenkbare deel van de vizierinrichting en het zwenkbare orgaan wordt gewijzigd; dat deze stap voor een gewenst aantal zwenkstanden wordt herhaald, totdat bij het doorlopen van het gehele zwenkbereik van het zwenkbare orgaan het puntvormige beeld zich slechts binnen vooraf bepaalde tolerantiegrenzen • 35 verplaatst.

Opgemerkt wordt, dat in beginsel de eerste en tweede 8402659 * i -3- zwenkassen evenwijdig aan elkaar zijn, In praktische gevallen komen echter afwijkingen voor/ die van zodanige aard zijn, dat correctie gewenst is. Bij toepassing van de werkwijze en inrichting volgens de uitvinding kunnen dergelijka afwijkingen waargenomen worden, doordat het puntvormi-5 ge beeld aan de waameemzijde van de vizierinrichting bij aanwezigheid van dergelijke afwijkingen een horizontale beweging uitvoert als het zwenkbare orgaan in een andere elevatiestanö wordt gebracht. Afhankelijk van de mate van de geconstateerde afwijking kan dan vervolgens bv. de stand van de tweede zwenkas worden bijgesteld.

10 Voorts wordt opgemerkt, dat de evenwijdige stralingsbun- del bij voorkeur evenwijdig is aan de lengte-as van het zwenkbare orgaan. Noodzakelijk is dit echter niet zolang de bundel maar op het zwenkbare deel van de vizierinrichting valt.

In het volgende zal de uitvinding nader worden beschreven 15 met verwijzing naar de bijgevoegde tekening.

Fig. 1 toont de koepel van een gevechtswagen voorzien van een instelbaar vizier;

Fig. 2 toont een bekende techniek voor het instellen en controleren van de gelijkloop van een kanonsloop van een gevechtswagen 20 en een vizierinrichting;

Fig. 3 toont schematisch een deel van een eerste uitvoe-ringsvoorbeeld van een inrichting volgens de uitvinding;

Fig. 4 toont schematisch in zij-aanzicht een nadere uitwerking van de inrichting volgens Fig. 3; 25 Fig. 5 toont de inrichting volgens Fig. 4 bevestigd op een kanonsloop ;

Fign. 6 en 7 tonen de opstelling van een stralingsbron voor een inrichting volgens de uitvinding; en

Fig. 8 toont schematisch een tweede uitvoeringsvoorbeeld 30 van de uitvinding».

Fig. 1 toont de koepel 1 van een gevechtswagen, voorzien van een gebruikelijke mangat 2, een vertikaal om een as 3 zwenkbare kanonsloop 4 en een deel van een vizierinrichting 5.

De vizierinrichting is op een vaste afstand van de zwenk-35 as 3 van de loop 4 gemonteerd, en omvat een om een horizontale as 6 draaibare spiegel 7. De vizierinrichting wordt zodanig gemonteerd, dat de horizontale zwenkas 6 van de spiegel evenwijdig is aan de zwenkas 3 van de loop. Afwijkingen van de evenwijdigheid van de zwenkassen 3 en 6 kunnen op de bovenbeschreven wijze gecorrigeerd worden.

8402659 « f -4-

Daar de vizierinrichting en de loop bij verdraaiing van de koepel om een vertikale as steeds dezelfde positie ten opzichte van elkaar innemen is in dit opzicht geen verdere afstelling nodig.

Teneinde de vizierinrichting te doen stroken met elke 5 willekeurige elevatiestand van de loop is een stangenstelsel 8 aanwezig, dat de beweging van de loop in het vertikale vlak overbrengt op de spiegel van de vizierinrichting. In plaats van een stangenstelsel wordt ook wel een servomechanisme toegepast.

Het stangenstelsel 8 omvat een met de loop vast verbonden 10 deel 9 en een met de spiegel vast verbonden hefboom 10, alsmede een instelbare verbindingsstang 11, waarvan de lengte op gebruikelijke wijze met een schroefmechanisme kan worden geregeld.

Volgens de bekende techniek wordt bij een aantal discrete elevatiestanden van de loop na een initiële instelling van de lengte van 15 de verbindingsstang 11 of van het servomechanisme gecontroleerd of de vizierinrichting, d.w.z. in dit geval de spiegel 7, op de doelmarkering is gericht, waarop ook de loop is gericht, en wordt zonodig de instelling gewijzigd.

Fig. 2 illustreert een hiervoor in vlak land gebruikte 20 bekende methode.

Fig. 2a toont een in vlak land opgestelde gevechtswagen 20 met een kanon 21, en voorts een op afstand op de grond geplaatste doelmarkering 22. Fig. 2b toont dezelfde gevechtswagen geplaatst op een helling van een heuvel 23. De hellingshoek ά van de heuvel komt overeen 25 met de elevatie van de kanonsloop, indien deze op de doelmarkering 22 is gericht. Door gebruik te maken van. verschillende hellingen kan de gelijkloop tussen de vizierinrichting en de kanonsloop gecontroleerd en ingesteld worden.

Negatieve elevaties van de kanonsloop kunnen bijvoorbeeld 30 worden gesimuleerd op de in Fig. 2c getoonde wijze.

De werkwijze resp. inrichting volgens de uitvinding maakt 4e toepassing van hellingen en van op afstand geplaatste doelmar-keringen om de gelijkloop tussen de vizierinrichting en de kanonsloop te justeren, overbodig.

35 Fig. 3 illustreert schematisch een deel van een eerste uitvoeringsvoorbeeld van een inrichting volgens de uitvinding. De 8402659------------------- » ¥ -5- inrichting omvat een. in Fig. 3 niet getoond frame, dat is voorzien van middelen om het frame aan een kanonsloop of een ander uit te richten orgaan te bevestigen- Aan het frame is voorts een collimator 30 bevestigd en een in het focuspunt van de collimator geplaatste stralingsbron 31, die 5 monochromatisch licht uitstraalt met bijv. een golflengte gelegen in het gebied tussen 0,5 en 0,9^um in de richting van de collimator, of, bij toepassing van een warmtebeeldcamera in de vizierinrichting, energie met een golflengte in het gebied tussen 8 en 12yUm, zoals nog nader zal worden toegelicht.

X0 Fig. 3a toont de collimator 30 in zij-aanzicht en Fig.

3b toont een vooraanzicht van de collimator. Uit de figuur blijkt, dat de collimator strookvormig is.

De collimator is in dit voorbeeld een strookvormige Jfenginspiegel, bestaande uit een glazen lichaam 32 dat opgevat kan wor-15 den als een deel van een sferische lens en een spiegelende laag 33 zodat, zoals bekend geen sferische abberatie optreedt indien manochroma-tische straling wordt gebruikt. De collimator zou ook een parabolische spiegel kunnen zijn zodat het niet nodig is monochromatische straling te gebruiken, doch een dergelijke parabolische vorm is lastiger te 20 vervaardigen.

In het geval, dat de vizierinrichting een warmtebeeldcamera omvat, wordt in plaats van het glazen lichaam 33 een lichaam van ander materiaal, bijv. germanium, toegepast.

Indien als collimator een Manginspiegel of een parabo-25 lische spiegel wordt gebruikt, bevindt de stralingsbron.zich in de be-drijfsstaxid tussen de vizierinrichting en de collimator, zodat de door de collimator gevormde evenwijdige bundel de vizierinrichting kan bereiken.

Fig. 4 toont in zij-aanzicht schematisch een nadere 30 uitwerking van een inrichting volgens de uitvinding. De collimator, die weer is aangegeven met 30, is op een frame 45 gemonteerd, dat voorzien is van twee, deels getoonde buizen 40, 41, die zich ten opzichte van de collimator schuin zijwaarts uitstrekken en die aan de niet getoonde, van de collimator afgekeerde, -uiteinden zijn voorzien van be-35 vestigingsmiddelen voor bevestiging van de inrichting aan bijv. een kanonsloop. Het framq^mvat voorts een zich evenwijdig aan de optische 84 0 2 6 5?.. ....___________ V · -6- as van de collimator uitstrekkende arm 42, welke een in het brandpunt van de collimator geplaatste licht- of warmtebron 43 draagt, welke in het volgende nog nader zal worden beschreven.

De arm 42 is in het getoonde voorbeeld verstevigd met 5 schetsplaten 44, die, om gewicht te besparen, kunnen 2ijn voorzien van openingen.

Om een goede werking van de inrichting te waarborgen dient de licht- of warmtebron nauwkeurig in het brandpunt van de collimator te zijn geplaatst. De arm is derhalve op bekende wijze zodanig 10 uitgevoerd, dat een lengteverandering als gevolg van temperatuurveranderingen, wordt gecompenseerd. Zulks kan bijv. worden bewerkstelligd door, evenals bij uurwerkslingers wel wordt gedaan, de licht- of warmtebron te monteren op een ten opzichte van de arm in de lengterichting van de arm verschuifbare hulparm, die aan het van de collimator afgekeerde en 15 voor de licht- of warmtebron liggende uiteinde vast is bevestigd.

Daarnaast kunnen vanzelfsprekend op zichzelf bekende maatregelen zijn toegepast om de positie van de licht- of warmtebron initieel in te stellen ten opzichte van de collimator.

Fig. 5 toont schematisch op welke wijze een inrichting 20 volgens de uitvinding op een kanonsloop kan worden bevestigd. De in

Fig. 4 deels getoonde, aan het frame van de inrichting bevestigde buizen 40, 41 zijn met de van de collimator afgekeerde uiteinden bevestigd aan de ene helft 50 van een kleminrichting, die uit twee helften 50, 51 bestaat. De twee helften van de kleminrichting kunnen om de kanonsloop 25 worden geklemd met behulp van de klembouten 52. De vertikale hartlijn h2 van de kanonsloop is bij een juiste montage evenwijdig aan de vertikale hartlijn h^ van de collimator. Het door de vertikale hartlijn h2 en de lengte-as van de kanonsloop bepaalde vertikale vlak is het vlak, waarin de kanonsloop kan eleveren. Het door de vertikale hartlijn h^ van de 30 collimator en de optische as van de collimator bepaalde vertikale vlak is evenwijdig aan het vlak waarin de kanonsloop kan eleveren. De inrichting is zodanig gedimensioneerd, dat het genoemde, de hartlijn h^ van de collimator en de optische as van de collimator omvattende vlak tevens de spiegel 7 van de vizierinrichting snijdt. Bij voorkeur ligt de 35 optische as van de vizierinrichting in dit vertikale vlak, doch zulks is niet strikt noodzakelijk. Wel dient dit vertikale vlak de opening in 84 0 2 6 5 9 --- -------------------- ft * -7- de gebruikelijke, voor de spiegel 7 van de vizierinrichting geplaatste, daglichtklep te snijden.

De inrichting volgens de· uitvinding functioneert als volgt.

5 Nadat de inrichting op de beschreven wijze op de kanons loop is gemonteerd, wordt de licht- of warmtebron ingeschakeld. De uitgestraalde divergerende bundel wordt door de collimator omgezet in een evenwijdig aan de optische as teruggekaatste evenwijdige bundel. Deze evenwijdige bundel bereikt via het gat in de voor de spiegel 7 van de 10 vizierinrichting geplaatste daglichtklep en de spiegel zelf het optische stelsel van de vizierinrichting en resulteert in een puntvormig beeld aan de waameemzijde van de vizierinrichting. Vervolgens wordt de elevatie van de loop gewijzigd. Bij een juiste gelijkloop blijft het puntvormige beeld daarbij stationair. Indien de gelijkloop niet juist is 15 dient het stangenstelsel 8 (Pig. 1) of het servomechanisme bijgesteld te worden.

In het ideale geval blijft het puntvormige beeld gedurende èen volledige zwenking van de loop tussen de laagste en de hoogste stand op dezelfde plaats. Een kleine beweging correspondeert met een 20 kleine afwijking en kan acceptabel zijn.

Nadat op deze wijze de gelijkloop tussen de spiegel van de vizierinrichting en de loop, en eventueel zoals eerder beschreven, de stand van de zwenkas van de spiegel is gejusteerd kan de inrichting van de loop worden verwijderd en zonder verdere afregeling op een loop 25 van een ander kanon worden gemonteerd.

Op deze wijze kan in relatief korte tijd de gelijkloop van de vizierinrichting en de loop van een groot aantal kanonnen worden gejusteerd, zonder dat op grote afstand doelmarkeringen behoeven te worden geplaatst. Een en ander kan derhalve op elk gewenst tijdstip en 30 op elke willekeurige plaats, dus ook in een loods o.d«, geschieden.

De inrichting kan in elke situatie worden toegepast indien de afstand tussen de optische as van de vizierinrichting en het hart van de kanonsloop hetzelfde is. Indien deze afstand bij bijv. verschillende typen kanonnen varieert, en de inrichting volgens de uitvin-35 ding voor dergelijke verschillende typen geschikt dient te zijn, kunnen de buizen 40, 41 in lengte verstelbaar worden uitgevoerd op diverse 8402659 t · -8- daartoe bekende wijzen.

Fig. 6 toont in zijaanzicht een lichtbron zoals bij een inrichting volgens de uitvinding kan worden toegepast en Fig. 7 toont een doorsnede langs de lijn VII-VII in Fig. 6.

5 De lichtbron omvat een in een huis 60 geplaatste lamp 61 die monochromatisch licht uitstraalt met een bijv. in het gebied tussen 0,5 en 0,9yUm gelegen golflengte. Het door de lamp 61 uitgestraalde licht wordt middels een koker 62, die nabij de lamp is voorzien van een deksel 63, waarin zich een opening 64 bevindt, en van een deksel 65, 10 waarin zich een "pinhole” 66 bevindt, op de collimator gericht. Het "pinhole" bevindt zich in het brandpunt van de collimator.

In de koker 62 zijn in het getoonde uitvoeringsvoorbeeld een warmtefilter 67, een eerste lens 68, een interferentiefilter 69 en een tweede lens 70 geplaatst.

15 Het huis 60 kan, zoals getoond bij 71, van koelribben zijn voorzien.

Het huis en de koker zijn zoals reeds beschreven, zodanig op de arm 42 gemonteerd, dat het "pinhole" 66 bij alle in de praktijk optredende temperaturen zich in het brandpunt van de collimator bevindt.

20 Opgemerkt wordt, dat in het voorgaande sprake is van een monochromatische lichtbron. Een dergelijke lichtbron kan op bekende wijze worden gevormd door een "normale" lichtbron voorzien van een kleur-filter. Het kleurfilter kan ook elders in de stralingsweg geplaatst zijn, zoals bijv. voor de spiegel van de vizierinrichting. Ook kan het lens-25 gedeelte van de Manginspiegel voor kleur gecorrigeerd zijn; een filter is dan niet nodig.

Zoals reeds opgemerkt, kan bij toepassing van een parabolische spiegel het kleurfilter worden weggelaten.

Zoals eveneens reeds opgemerkt, kan in plaats van een 30 monochromatisch licht uitstralende lichtbron ook een warmtebron worden toegepast, indien de vizierinrichting een warmtebeeldcamera omvat. Dergelijke warmtebeeldcamera's zijn gevoelig voor straling in het golf-lengtegebied tussen 8 en 12yum. De collimator dient voor dit golflengte-gebied uit een ander materiaal dan glas, bijv. germanium te worden ver-35 vaardigd. Binnen het gebied van 8-12^um dient de warmtebron straling met een bandbreedte van ± lyum af te geven. Hiertoe kunnen een op zich- 84 0 2 6 5 9 ------------------ * t _ -9- zelf bekende filters worden toegepast, als spiegel van de vizierinrich-ting wordt in deze situatie een zilver- of goudspiegel toegepast.

In het voorgaande is een inrichting beschreven met een spiegelende collimator in de vorm van een Manginspiegel of een paraboli-5 sche spiegel. In plaats van een spiegelende collimator kan echter ook een collimatorlens worden toegepast. De in het voorgaande beschreven inrichting blijft dan in hoofdzaak gelijk, met dien verstande, dat de stra-lingsbron, gezien vanuit de vizierinrichting zich dan achter de collimator bevindt. Evenals voor de Manginspiegel werd aangegeven, kan een der-10 gelijke collimatorlens weer strookvormig zijn uitgevoerd.

Een dergeüjke uitvoeringsvorm is schematisch in bovenaanzicht getoond in Fig. 8. Een collimatorlens 80 is, zoals schematisch met een onderbroken lijn 81 aangegeven, met een geschikt frame bevestigd óp een kanonsloop 3, die om een zwenkas 4 kan zwenken in een vlak lood-15 recht op het vlak van tekening. De lens 80 is tegenover de spiegel 7 van de vizierinrichting geplaatst en werpt een evenwijdige stralingsbundel op de spiegel als gevolg van een achter de lens 80 geplaatste stralings-bron 82. De stralingsbron is manochromatisch of voorzien van een kleur-filter, dat echter ook elders in de stralingsweg geplaatst kan zijn. Als 20 alternatief kan weer een kleurgecorrigeerde lens 80 zijn toegepast.

Het is nog op een andere wijze mogelijk om de gewenste evenwijdige stralingsbundel, die op de spiegel van de vizierinrichting dient te worden gericht, te verkrijgen. Hiertoe kan gebruik worden gemaakt van een laser die weer aan het zwenkbare orgaan wordt bevestigd en 25 waarvan de lichtbundel evenwijdig aan het zwenkbare orgaan direkt of via een optisch element, zoals bv. één of meer spiegels, een prismastelsel of een pentaprisma op de spiegel van de vizierinrichting wordt gericht.

Daar met een laser echter een bundel van zeer geringe • doorsnede wordt verkregen, dienen maatregelen te worden genomen om er-30 voor te zorgen, dat de laserbundel bij elke eievatiestand van het zwenkt bare orgaan ook inderdaad op de spiegel van de vizierinrichting blijft vallen. Hiertoe wordt volgens de uitvinding de laser ofwel voortdurend in een richting dwars op de optische as van de spiegel van de vizierinrichting en evenwijdig aan het elevatievlak van het zwenkbare orgaan 35 over een zekere afstand snel heen en weer bewogen, of wordt de laser in dezelfde richting verplaatst afhankelijk van de eievatiestand van het zwenkbare orgaan.

8402653 • Ψ t -10-

In beide gevallen kan de laser op een rails zijn gemonteerd en door een geschikt aandrijforgaan worden verplaatst, waarbij in het laatste geval middelen nodig zijn dia de elevatiestand van het zwenkbare orgaan detecteren en in afhankelijkheid daarvan het aandrijf-5 orgaan besturen.

In het geval, dat de laserbundel niet direkt, doch via een spiegelend element op de spiegel van de vizierinrichting wordt gericht, is het ook mogelijk de laser zelf stil te laten staan t.o.v. het zwenkbare orgaan. Het spiegelende element dient dan zodanig te zijn 10 geplaatst, dat het te· allen tijde de laserbundel opvangt en vervolgens richt op de spiegel van de vizierinrichting. Daarbij dient de door het spiegelende element teruggekaatste bundel steeds evenwijdig te zijn aan . de invallende laserbundel, doch dient de afstand tussen beide bundels gevarieerd te kunnen worden. Dit laatste kan bijv. worden bewerkstelligd 15 door twee onder een hoek van 90” t.o.v. elkaar geplaatste spiegelvlakken, waarvan de snijlijn dwars op het zwenkvlak van het zwenkbare orgaan uitstrekt, waarbij de spiegelvlakken gezamenlijk om de snijlijn zwenken of dwars op de snijlijn op en neer worden bewogen.

Opgemerkt wordt, dat in het voorgaande bij wijze van 20 illustratie enkele uitvoeringsvormen van een inrichting volgens de uitvinding zijn beschreven, die geschikt zijn voor toepassing bij gevechtswagens. Andere toepassingen, onder aanpassing van de vorm van het frame en de bevestigingsmiddelen liggen voor de deskundige voor de hand.

Gedacht kan bijv. worden aan niet op gevechtswagens gemonteerde kanonnen 25 met een vizierinrichting, doch ook aan civiele toepassingen, zoals het uitrichten van de centers van een lange draaibank, of het instellen van de gelijkloop tussen twee telescopen van een sterrewacht.

Dergelijke toepassingen liggen voor de deskundige voor de hand en worden geacht binnen het kader van de uitvinding te vallen.

8402659

Claims

1. Werkwijze voor het justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een daarmee gekoppeld, in althans één vlak om een eerste zwenkas zwenkbaar orgaan, waarbij de vizierinrichting althans deels zwenkbaar is om een tweede zwenkas, 5 met het kenmerk, dat op het zwenkbare orgaan een inrichting wordt bevestigd, die een evenwijdige stralingsbundel verschaft, welke gericht is op het zwenkbare deel van de vizierinrichting, waarbij de evenwijdige bundel aanleiding geeft tot een puntvormig beeld aan de waameemzijde van de vizierinrichting; dat het zwenkbare orgaan in een andere stand 10 wordt gebracht en dat, indien daarbij het puntvormige beeld zich verplaatst, de koppeling tussen het zwenkbare deel van de vizierinrichting en het zwenkbare orgaan wordt gewijzigd; dat deze stap voor een gewenst aantal zwenkstanden wordt herhaald, totdat bij het doorlopen van het gehele zwenkbereik van het zwenkbare orgaan het puntvormige beeld zich 15 slechts binnen voorafbepaalde tolerantiegrenzen verplaatst.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de evenwijdige stralingsbundel wordt verschaft door een laser, die voortdurend snel heen en weer-wordt bewogen in een richting dwars op de optische as van het zwenkbare deel van de vizierinrichting en evenwijdig 20 aan het vlak waarin het zwenkbare orgaan kan zwenken.

3. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de evenwijdige stralingsbundel wordt verschaft door een laser, die afhankelijk van de zwenkstand van het zwenkbare orgaan wordt verplaatst in een richting dwars op de optische as van het zwenkbare deel van de 25 vizierinrichting en evenwijdig aan het vlak waarin het zwenkbare orgaan kan zwenken.

4. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de evenwijdige stralingsbundel wordt verschaft door een laser, die gericht is op een optisch stelsel, dat tenminste een aantal opeenvolgen-30 de standen heeft,waabn iet de stralingsbundel evenwijdig aan de optische as van de vizierinrichting op het zwenkbare deel van de vizierinrichting richt; en dat het optische stelsel voortdurend snel tussen deze standen heen en weer wordt bewogen.

5. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, 35 dat de evenwijdige stralingsbundel wordt verschaft door een laser, die 84 0 265 S - - ----------- -12- V w ψ gericht is op een optisch stelsel, dat tenminste een aantal opeenvolgende standen heeft, waarin het de stralingsbundel evenwijdig aan de optische as van de vizierinrichting op het zwenkbare deel van de vizier-inrichting richt; en dat de stand van het optische stelsel afhankelijk 5 van de zwenkstand van het zwenkbare orgaan wordt ingesteld.

6. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de evenwijdige bundel wordt verschaft door een parabolische spiegel, in het brandpunt waarvan een stralingsbron is geplaatst.

7. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, 10 dat de evenwijdige bundel wordt verschaft door een collimatorlens in het brandpunt waarvan een stralingsbron is geplaatst.

8. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de evenwijdige bundel wordt verschaft door een spiegelende collimator . '15 9, Inrichting voor hét justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een daarmee gekoppeld, in althans één vlak om een eerste zwenkas zwenkbaar orgaan, waarbij de vizierinrichting althans deels zwenkbaar is om een tweede zwenkas, gekenmerkt door een aan een frame bevestigde laser, waarbij het frame is voorzien van 20 bevestigingsmiddelen voor het bevestigen van de inrichting aan het zwenkbare orgaan op zodanige wijze, dat de laserbundel in hoofdzaak evenwijdig is aan de optische as van het zwenkbare deel van de vizierinrichting, waarbij de laser op het zwenkbare deel van de vizierinrichting is gericht en verplaatsbaar is gemonteerd op een rail, die zich dwars op de 25 genoemde optische as en evenwijdig aan het vlak, waarin het zwenkbare orgaan kan zwenken, uitstrekt.

10. Inrichting volgens conclusie 9, met het kenmerk, dat de laser· niet op het zwenkbare deel van de vizierinrichting is gericht en dat het frame een op afstand van de laser geplaatst optisch 30 stelsel draagt, dat de laserbundel op het zwenkbare deel van de vizierinrichting richt.

11. Inrichting voor het justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een daarmee gekoppeld, in althans één vlak om een eerste zwenkas zwenkbaar orgaan, waarbij de vizierinrichting althans 35 deels zwenkbaar is om een tweede zwenkas, gekenmerkt door een vast aan een frame bevestigde laser, waarbij het frame voorzien is van bevesti- .....84 0 26 5 9 -13- gingsmiddelen voor het bevestigen van de inrichting aan het zwenkbare orgaan, en door een op het frame bevestigd optisch stelsel, dat de laserbundel opvangt en richt op het zwenkbare deel van de vizierinrichting, waarbij het optische stelsel tenminste een aantal opeenvolgende standen 5 heeft, waarin het de laserbundel op het zwenkbare deel van de vizierinrichting richt en tussen deze standen beweegbaar is,

12. Inrichting voor het justeren van de gelijkloop van een vizierinrichting en een daarmee gekoppeld, in althans één vlak om een eerste zwenkas zwenkbaar orgaan, waarbij de vizierinrichting althans 10 deels zwenkbaar is om een tweede zwenkas gekenmerkt door een aan een frame bevestigde collimator, waarbij het frame is voorzien van bevestigingsmiddelen voor het bevestigen van de inrichting aan het zwenkbare orgaan, op zodanige wijze dat de optische as van de collimator in hoofdzaak samenvalt met de optische as van het zwenkbare deel van de vizier- 15 inrichting? en waarbij het frame voorts is voorzien van een zich in de richting van het brandpunt van de collimator uitstrekkende arm, welke een in het brandpunt van de collimator geplaatste, in hoofdzaak puntvormige straüngsbron draagt.

13. Inrichting volgens conclusie 12, met het kenmerk, 20 dat de collimator wordt gevormd door een Manginspiegel, opgebouwd uit een sferische glazen lens, die aan de van het brandpunt af gekeerde zijde is voorzien van een spiegellaag; en dat de monochromatische stralings-bron een lichtbron is, waarbij de arm naar de vizierinrichting is toegekeerd.

14. Inrichting volgens conclusie 13, met het kenmerk, dat de Manginspiegel strookvormig is.

15, Inrichting volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de collimator een collimator lens is en dat de arm van de vizierinrichting is afgekeerd.

16. Inrichting volgens conclusie 15, met het kenmerk, dat de collimatorlens strookvormig is.

17. Inrichting volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de collimator een parabolische spiegel is, waarbij de arm naar de vizierinrichting is gekeerd.

18. Inrichting volgens één der conclusies 9 fm 16, met het kenmerk, 8402659 ? O' -14- dat de stralingsbron monochromatisch licht uitstraalt set een in het golflengtagehiad tussen 0,5 en 0,9^um gelagan golflangta.

19. Inrichting volgens aan der conclusies 12 t/m 18, set het kenmerk, 5 dat de stralingsbron een lamp omvat, die via een in een koker geplaatste lenzenstelsel en een intarfarentiafiltar aan aan het van de lamp afgekeerde uiteinde van de koker in een deksel van de koker aangebrachte zeer’kleine opening ("pinhole") belicht, welke opening zich in het brandpunt van de collimator bevindt. 10 20.. Inrichting volgens conclusie 12, met het kenmerk,· dat de collimator wordt gevormd door een Manginspiegel opgebouwd uit een sferisch germanium lichaam, dat aan de van het brandpunt van de collimator af gekeerde zijde is voorzien van een spiegellaag; en dat de stralingsbron een monochrometische warmtebron is. 15 ^ .........* 21. Inrichting volgens- conclusie 20, met het kenmerk, dat de Manginspiegel strookvormig is.

22. Inrichting volgens· conclusie 20, met het kenmerk, dat de warmtebron straling afgeeft met een golflengte gelegen in het gebied tussen 8 en 12^um.

23. Inrichting volgens conclusie 12, met het kenmerk, dat de bevestigingsmiddelen tenminste één zich zijdelings ten opzichte van de optische as van de collimator uitstrekkende buis omvatten, die aan het van da collimator afgekeerde uiteinde is voorzien van een klem-inrichting voor het bevestigen van de inrichting aan het zwenkbare 25 orgaan.

24. Inrichting volgens conclusie 23, met het kenmerk, dat de lengte van de tenminste ene buis instelbaar is.

25. Inrichting volgens een der conclusies 12 t/m 16, met het kenmerk, 30 dat de stralingsbron een lichtbron is en dat in de stralingsweg een filter is geplaatst, dat slechts monochromatisch licht doorlaat.

26. Inrichting volgens een dar conclusies 12 t/m 16, met het kenmerk, dat de collimator kleurgecorrigeerd is. 84 0 2 6 5 9 isssa