NL8400540A - Inrichting voor het vastklemmen van de zadelpen of de stuurpen van een rijwiel. - Google Patents

Description

ψ

So C

N173

Ferdinand Leonardus Wilbrink Eindhoven 5 Inrichting voor het vastklemmen van de zadelpen of de stuurpen van een rijwiel.

De uitvinding heeft betrekking op een inrichting voor het vastklemmen van de zadelpen of de stuurpen van een 10 rijwiel,, op een rijwiel voorzien van een dergelijke inrichting en op een drager voor een dergelijke inrichting.

De zadelpen van een rijwiel wordt meestal ingeklemd in een framebuis door het einde van deze framebuis in te zagen en de zo ontstane spleet samen te drukken met 15 behulp van een bout. Het stuur van een rijwiel wordt meestal in de voorvork vastgeklemd met behulp van een conus die het ingezaagde einde van het stuur uitzet en zodoende in de vorkbuis klemt. Er zijn echter ook constructies bekend waarbij het stuur op soortgelijke wijze in de voor-20 vorkframebuis geklemd wordt als gebruikelijk is bij het zadel. De klemming met behulp van een bout wordt meestal teweeggebracht door een moer die men op de bout schroeft.

Bij de achtervork van een rijwiel wordt deze bout vaak ook gebruikt om het boveneinde van de achtervork aan het frame 25 te bevestigen. Hoewel men de spleet zou kunnen dichtdrukken door om het betreffende einde van de framebuis een klemband te leggen wordt meestal een constructie toegepast waarbij aan het uiterste boveneinde van de framebuis.twee ogen gelast zijn die door de bout naar elkaar toe gedrukt 30 worden. In het bijzonder voor vouwfietsen wordt in plaats van een bout met een moer ook wel een constructie met een knevel toegepast. Bij al deze constructies wordt echter de klemming verkregen door het vernauwen van de diameter van de framebuis.

35 Hoewel met de bekende constructies een voldoende klemming verkregen kan worden, zowel van de zadelpen als 8400540 -2- r - r* • # van de stuurpen, heeft deze contructie vele bezwaren. Als belangrijkste bezwaar geldt wel dat de hoogte van stuur en/of zadel tijdens het rijden moeilijk verstelbaar is. Vooral wielrenners willen tijdens een wedstrijd gaarne in 5 het bijzonder de hoogte van hun zadel verstellen, afhankelijk van het traject waarop ze rijden. Bij de bekende constructies is het gebruikelijk dat de renner tijdens het rijden van een helper uit een volgwagen een moersleutel vraagt en met deze moersleutel de moer lost die 10 zijn zadel geklemd houdt. Vanzelfsprekend is dit een operatie die tijd vergt en dus voor de renner zeer nadelig kan zijn. Ook echter voor het gebruik door niet-wielrenners is het verstellen door het los en weer vastdraaien van een moer vaak een onaangename bewerking. In het bijzonder moet 15 men hier denken aan verhuurinrichtingen voor rijwielen waarbij de zadelhoogte van rijwielen frequent veranderd moet worden. Door toepassing van een knevelconstructie zoals boven beschreven, worden deze bezwaren wel enigszins opgeheven doch niet in voldoende mate. Het verschil in 20 diameter tussen de zadelpen aan. de buitenzijde en de framebuis aan de binnenzijde moet namelijk zo gering zijn, ten einde een voldoende klemming te kunnen verzekeren, dat het vaak na het losdraaien van de moer van de klembout toch nog niet mogelijk is om de pen gemakkelijk in de framebuis 25 op en neer te schuiven. Dit geldt in het bijzonder wanneer door water roestvorming tussen de pen van het zadel en/of het stuur en de framebuis is opgetreden. Bij racefietsen heeft men wel getracht de moeilijke en gevaarlijke operatie van het losdraaien en weer vastdraaien van de klemmoer te 30 verminderen door aan deze moer vleugels te lassen. Het bezwaar van het, ondanks het lossen van de klembout, klemmen van de zadelpen in de framebuis wordt hierdoor uiteraard niet opgeheven.

Het doel van de uitvinding is de hierboven 35 gesignaleerde bezwaren aanmerkelijk te verminderen.

8400540 -3-

Een inrichting voor het vastklemmen van de zadelpen of de stuurpen van een rijwiel in het boveneinde van een framebuis volgens de uitvinding is daardoor gekenmerkt dat de framebuis aan het boveneinde voorzien is 5 van een spleet en een knevel aanwezig is met een cylin-drisch deel waarvan het manteloppervlak bij draaiing van dat deel om een as evenwijdig aan het manteloppervlak en praktisch loodrecht op de lengterichting van de spleet, de pen tegen de binnenwand van de framebuis kan drukken.

10 Het woord rijwiel moet in de meest ruime betekenis gezien worden en omvat derhalve tweewielers, driewielers, motorfietsen, speelgoedfietsen en karretjes.

In het bijzonder echter is de uitvinding van betekenis voor racefietsen.

15 Ten einde het cylindrische deel van de knevel gemakkelijk te kunnen draaien heeft dit deel volgens een voorkeursuitvoeringsvorm van de uitvinding een naar buiten uitstekend handvat. Dit handvat kan losneembaar zijn.

Het cylindrische deel van de knevel hoeft geen 20 manteloppervlak te hebben dat een deel van een cirkelcy-linder is. Het manteloppervlak kan bijvoorbeeld de vorm hebben van een nokkenschijf? bij voorkeur wordt echter wel gebruikt gemaakt van een cirkelcylinder omdat deze op eenvoudige dus goedkope wijze te vervaardigen is. Het 25 cylindrische deel van de knevel is dan bij voorkeur,een schijf waarvan de dikte kleiner is dan de diameter. Om met een dergelijke cirkelcylinder een knevelwerking te kunnen realiseren wordt volgens een voorkeursuitvoeringsvorm van de onderhavige uitvinding de cirkelcylinder 30 voorzien van een centraal gat en draaibaar opgesteld om een massieve of holle pen die een vaste positie ten opzichte van het frame heeft, welke pen een hartlijn heeft welke evenwijdig loopt aan maar niet samenvalt met de hartlijn' van de centrale opening in het cylindrische deel van de 35 knevel. Bij draaien van dit cylindrische deel om de pen 8400540

w A

-4- ontstaat dan een excentrische beweging waardoor het mantel-oppervlak de pen van het zadel of het stuur tegen de binnenwand van de framebuis drukken kan.

De einden van de massieve of holle pen rusten bij 5 voorkeur in vast met een deel van het frame verbonden ogen •of bussen. De pen kan daarin tegen verschuiven geblokkeerd worden met behulp van een stelschroef of met behulp van veerklips die in groeven van de pen vallen. Het cylin-drische deel van de knevel dat om de pen draait kan tegen 10 verschuiving eveneens bijvoorbeeld met behulp van veerklips geborgd worden.

De montage van een knevelconstructie zoals hiervoor gaand beschreven is eenvoudig. Men kan daarbij gebruik maken van de ogen die zich in het algemeen aan het 15 boveneinde van de framebuis bevinden en van de spleet die in de framebuis aangebracht is. Daar deze spleet meestal te smal is moet men hem verbreden en de ogen bevinden zich meestal ook niet op de meest geschikte plaats. Bij de her-constructie van een oud rijwiel, om daarop de knevelcon-20 structie volgens de uitvinding toe te passen is het derhalve meestal noodzakelijk om de ogen af te zagen en een nieuwe spleet van de gewenste lengte en breedte in de framebuis te frezen. Met moet.dan ook nieuwe ogen of bussen aanbrengen ter plaatse van de gefreesde spleet. Deze ogen 25 of bussen kan men vast aan het frame bevestigen bijvoorbeeld door lassen. Volgens een bijzondere uitvoeringsvorm van de uitvinding worden deze ogen of bussen echter aangebracht in een drager, bij voorkeur bestaande uit plastic, die met een kleminrichting aan het rijwiel ver-30 bonden wordt in het bijzonder aan het boveneinde van de achtervork daarvan.

De spleet in de framebuis is bij voorkeur venstervormig en niet, zoals gebruikelijk en noodzakelijk bij een bekende constructie, doorlopend tot aan het einde 35 van de framebuis. De venstervorm heeft het voordeel dat de 8400540 -5- «4 * framebuis ter plaatse praktisch niet verzwakt wordt.

Bovendien is de framebuis dan in de dwarsrichting praktisch niet verend zodat gèen klemmen van de pen van zadel of stuur optreden kan.

5 De spleet in de framebuis kan in de lengte-richting van die buis of dwars daarop geplaatst zijn. Een dwarsspleet heeft echter het bezwaar dat de framebuis ter plaatse sterk verzwakt wordt. De lengteafmeting van de spleet kan namelijk niet willekeurig 10 klein gekozen worden.

Hoewel een langsspleet op een willekeurige plaats in het boveneinde van de framebuis aangebracht zou kunnen worden is het bijzonder voordelig om de spleet aan te brengen ongeveer in het vlak van het totale frame. Het 15 handvat waarmee de knevel bediend kan worden bevindt zich dan, indien het niet afneembaar is, op een plaats die de berijder van het rijwiel het minste stoort; deze plaats kan aan de voor of de achterzijde van de framebuis zijn.

De knevel oefent bij het aanzetten een druk uit 20 op de vast te zetten pen. Het kan derhalve gewenst zijn, indien de pen hol is, een grotere wanddikte dan normaal te kiezen. Om de druk per oppervlakte eenheid kleiner te maken kan men ook tussen de knevel en de vast te zetten pen een tussenstuk aanbrengen met een tegen de pen rustend 25 oppervlak dat groter is dan het oppervlak waarmee zonder dit tussenstuk de knevel tegen de pen zou rusten. Een dergelijk tussenstuk, bestaande uit plastic, moet in niet-geklemde toestand vrij in de spleet beweeglijk zijn.

Bij een rijwiel voorzien van een kleminrichting 30 volgens de uitvinding is het voordelig de pen welke vastgezet moet worden met behulp van de knevel, een platte kant te geven ter plaatse waar de knevel gaat aandrukken·. Bij een juiste keuze van de knevelafmetingen en de vlakke zijde van de pen kan dan tevens een draaien van de pen om zijn as 35 vermeden worden.

Zoals boven beschreven is het met behulp van een .

8400540 -6-

s/ /V

inrichting volgens de uitvinding mogelijk om tijdens het berijden van het rijwiel de hoogte van stuur en/of zadel te verstellen. Deze hoogteverstelling kan door de berijder met de hand uitgevoerd worden. Bij een voorkeurs uitvoe-5 ringsvorm van een rijwiel voorzien van een dergelijke inrichting bevindt zich echter in de framebuis een drukveer die bij het lossen van de knevelconstructie de pen naar buiten kan drukken.

Opgemerkt wordt dat knevelconstructies voor het 10 vastzetten van een dunnere buis in een wijdere buis op zichzelf bekend zijn bijvoorbeeld voor tuinparasols of steigers. Bij rijwielen is een dergelijke constructie echter nog niet voorgesteld of toegepast.

De uitvinding zal nu toegelicht worden aan de 15 hand van een drietal uitvoeringsvoorbeelden van een inrichting volgens de uitvinding voor het klemmen van een zadelpen in een framebuis. In de tekening geeft: figuur 1 een zijaanzicht van het bovenste deel van het frame en de daarin geplaatste zadelpen; 20 figuur 2 een bovenaanzicht van de constructie volgens figuur 1; figuur 3 een zijaanzicht van een andere constructie van het bovendeel van een frame en de daarin geplaatste zadelpen; 25 figuur 4 een bovenaanzicht van de constructie volgens figuur 3; figuur 5 een uitvoeringsvorm van een inrichting volgens de uitvinding waarbij een klembare drager voor de draaiingsas van de knevel is toegepast; en 3° .figuur 6 een bovenaanzicht van de constructie volgens figuur 5.

In figuur 1 is met 1 de framebuis aangeduid waarin de zadelpen 2 geklemd moet worden. Met 3 is een deel van de achtervork van een rijwiel aangeduid die bij 4 vast 35 aan de framebuis 1 verbonden is bijvoorbeeld door lassen.

8400540 -7-

Aan de bovenzijde van de framebuis bevindt zich de verbindingsmof 5. In de framebuis is een langsspleet 6 aangebracht bijvoorbeeld door frezen. Aan de framebuis 1 zijn twee ogen 7 verbonden bijvoorbeeld door lassen of 5 hardsolderen. In deze ogen rust een as 10. De hartlijn van deze as is met 11 aangeduid. Om de as 10 kan de cirkel-cylindrische knevelschijf 8 draaien. De as van deze schijf 8 is met 12 aangeduid. Zoals uit de tekening blijkt loopt deze as 12 wel evenwijdig aan de as 11 maar op enige 10 afstand daarvan. Op deze wijze wordt een excentriek gevormd dat de klemwerking teweeg kan brengen. De klem kan vastgezet of gelost worden door de handgreep 9 in het vertikale vlak te bewegen.

In het bijzonder uit figuur 2 blijkt dat de 15 zadelpen 2 een platte kant 13 heeft waartegen de knevelschijf 8 klemmen kan. Daardoor wordt draaiing van de, hier massief uitgevoerde pen 2 voorkomen.

De constructie welke in de figuren 3 en 4 is weergegeven wijkt slechts daarin van de constructie van de 20 figuren 1 en 2 af dat de ogen waarin de as van de knevel rust en welke hier met 14 zijn aangeduid, niet bevestigd zijn aan de framebuis 15 maar aan de vork 16. Deze bevestiging vindt plaats door lassen 17.

Bij de uitvoeringsvorm welke in de figuren 5 en 25 6 is weergegeven en welke in principe gelijk is aan de uitvoeringsvormen van de figuren 1 tot 4, draait de knevelschijf 18 om een as 19 die met zijn einden rust in een drager welke bestaat uit twee delen 20 respectievelijk 21. Deze twee delen zijn met behulp van de bouten 22 aan weers-30 zijden tegen de vork 24 geklemd. Het deel 20 heeft aan de • bovenzijde een oog 25 dat grijpt om het uiterste boveneinde 26 van de framebuis 27. Deze uitvoeringsvorm is bijzonder geschikt voor toepassing op bestaande rijwielen en kan als zodanig los in de handel gebracht worden.

8400540

Claims (11)

1. Inrichting voor het vastklemmen van de zadel-pen of stuurpen van een rijwiel in het boveneinde van een 5 framebuis, met het kenmerk, dat de framebuis aan het boveneinde voorzien is van een spleet en een knevel aanwezig is met een cylindrisch deel waarvan het manteloppervlak bij draaiing van dat deel om een as evenwijdig aan het manteloppervlak en praktisch loodrecht op de lengterichting van 10 de spleet, de pen tegen de binnenwand van de framebuis kan drukken.

2. Inrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat het cylindrische deel van de knevel een uitstekend handvat heeft voor het instellen van de knevel, 15

3, Inrichting volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat het cylindrische deel van de knevel een cirkelcylinder is met een centraal gat en draaibaar is om de as van een, in een vaste positie ten opzichte van het frame opgestelde, massieve of holle pen waarvan de hartlijn 20 evenwijdig loopt aan maar niet samenvalt met de hartlijn van de centrale opening in het cylindrische deel van de knevel.

4. Inrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de einden van de massieve of holle pen in vast 25 aan het frame verbonden ogen of bussen rusten.

5. Inrichting volgens conclusie 1, 2, 3 of 4, met het kenmerk, dat de spleet in de framebuis venstervormig is.

6. Inrichting volgens conclusie 1, 2, 3, 4 of 5, 30 met het kenmerk, dat de spleet in de framebuis een, praktisch in het vlak van het frame gelegen, langsspleet is.

7. Inrichting volgens conclusie 1, 2, 3, 4, 5 of 6, met het kenmerk, dat zich in de spleet in de framebuis een aandrukstuk bevindt dat, in klemmende stand van de 35 knevel, enerzijds tegen de knevel en anderzijds tegen de 8400540 -9- P 'fr ï* % * * *· zadelpen respectievelijk stuurpen rust.

8. Inrichting volgens conslusie 1, 2, 3, 4, 5, 6 of 7, met het kenmerk, dat de zadelpen respectievelijk de stuurpen een platte kant heeft aan die zijde waar de knevel 5 kan aandrukken.

9. Drager voor een knevelconstructie volgens conclusie 1, 2, 3, 5, 6, 7 of 8, met het kenmerk, dat de drager ogen of bussen heeft voor het opnemen van de einden van de massieve of holle pen waarom de knevel draait en 10 voorzien is van een kleminrichting waarmee de drager aan het rijwiel, in het bij zonder het boveneinde van de achter-vork daarvan, bevestigd kan worden.

10. Rijwiel voorzien van een knevelconstructie volgens een of meer der conclusies 1 tot en met 8 of van 15 een drager voor een knevelconstructie volgens conclusie 9.

11. Rijwiel volgens conclusie 10, met het kenmerk, dat zich in de framebuis onder de zadelpen respectievelijk de stuurpen een drukveer bevindt die, bij het lossen van de knevel, de betreffende pen naar buiten kan 20 drukken. Eindhoven, 13 februari 1984 8400540