NL7903369A - Gemodificeerde, polyester bevattende samenstelling. - Google Patents

Description

5, * , 1 * l S 2348-945 Ned.

#

General Electric Company te Schenectady, New York, Ver.Staten van Amerika.

Gemodificeerde, polyester bevattende samenstelling.

De uitvinding heeft betrekking op gemodificeerde, thermoplastische, polyester bevattende samenstellingen die gemakkelijker vormbaar zijn tot voorwerpen met een verbeterde stabiliteit van de afmetingen.

Meer in het bijzonder heeft de uitvinding betrekking op samenstellingen 5 die een poly(l,4-butyleentereftalaat)hars en desgewenst een polyiethyleen-tereftalaat)hars bevatten en gemodificeerd zijn met een werkzame hoeveelheid van een minerale vulstof of een combinatie van harsen.

Lineaire polyesters en copolyesters van glycolen en tereftaalzuur of isoftaalzuur zijn reeds een aantal jaren beschikbaar. Deze materialen 10 worden onder meer beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 2.465.319 en 3.047.539. In deze octrooischriften wordt vermeld dat de polyesters in het bijzonder van voordeel zijn als film- en vezelvormende materialen.

Met de ontwikkeling van de regeling van het molecuulgewicht en de toepassing van kernvormingsmiddelen en in twee stappen verlopende vorm-15 bewerkingen, is poly(ethyleentereftalaat) een belangrijk bestanddeel van door spuitgieten vormbare samenstellingen geworden. Wegens zijn zeer snelle kristallisatie uit de smelt is poly(l,4-butyleentereftalaat) bijzonder geschikt als bestanddeel in deze samenstellingen. Uit deze polyesterharsen gevormde werkstukken bezitten een grote mate van hard-20 heid en slijtvastheid, een sterke glans en een geringe oppervlakte-wrijving, vergeleken met andere thermoplastische materialen.

Stabiele mengsels van poly(l,4-butyleentereftalaat) en poly(ethyleen-tereftalaat) met of zonder wapeningsmiddel kunnen tot bruikbare voorwerpen gevormd worden, zie het Amerikaanse octrooischrift 3.953.394.

25 Gevonden werd nu dat de verwerkbaarheid en de stabiliteit van de afmetingen van deze polyesters en mengsels van polyesters sterk verbeterd kunnen worden door deze materialen innig te mengen met bepaalde modificeermiddelen.

Volgens één van zijn aspecten verschaft de uitvinding thermoplasti-30 sche samenstellingen die geschikt zijn voor vormbewerkingen, bijvoorbeeld spuitgieten, vormen door samenpersen, pers-spuitgieten en dergelijke. De onderhavige samenstellingen bevatten: a) een innig mengsel van een poly (1,4-butyleentereftalaat) hars en een 7903369 < I .

2 poly(ethyleentereftalaat)hars; en * b) een modificeermiddel hiervoor in een hoeveelheid tot 60 gew.dln per 100 gew. din (a) en (b), en wel (i) een met silaan behandelde klei; (ii) aciculair calcium-metasilicaat; (iii) een combinatie van een 5 gesegmenteerde copolyester en een aromatisch polycarbonaat; of (iv) novaculiet; of een mengsel van 2 of meer van deze materialen.

Volgens een tweede aspect verschaft de uitvinding thermoplastische samenstellingen, bevattende a) een poly(l,4-butyleentereftalaat), en 10 b) een modificeermiddel hiervoor, en wel een combinatie van een met aminosilaan behandelde klei en een gesegmenteerde copolyester.

De polyesterharsen van de samenstellingen van de uitvinding zijn in de handel verkrijgbaar of kunnen bereid worden volgens bekende methoden, bijvoorbeeld door alcoholyse van esters van tereftaalzuur 15 met ethyleenglycol of butaandiol en hiernavolgende polymerisatie, door verhitting van glycolen met de vrije zuren of met halogenidederivaten hiervan, en soortgelijke werkwijzen. Deze werkwijzen worden onder meer beschreven in de Amerikaanse octrooischriften 2.465.319 en 3.047.539.

Deze polyesters met hoog molecuulgewicht bezitten bijvoorbeeld 20 een intrinsieke viscositeit van ten minste circa 0,4 dl/g en bij voor- ...............

keur van ten minste 0,6 dl/g, bepaald bij 30°C in een mengsel van fenol en tetrachloorethaan (60:40).

Wanneer een grote sterkte van de smelt belangrijk is, zijn in het bijzonder vertakte poly(l,4-butyleentereftalaat)harsen met hoge 25 smeltviscositeit geschikt, welke harsen ,een geringe hoeveelheid, bijvoorbeeld tot 5 mol% (betrokken op de tereftalaat-eenheden), van een vertakkingscomponent met ten minste 3 estervormende groepen bevat.

De vertakkingscomponent kan vertakking in de zuureenheden of in de glycoleenheden van de polyester verschaffen of kan een hybride zijn.

30 Voorbeelden van deze vertakkingscomponenten zijn tri- en tetracarbon- zuren, zoals trimesienzuur, pyromellietzuur en lage alkylesters hiervan, en dergelijke, of (bij voorkeur) polyolen en in het bijzonder bij voorkeur tetrolen zoals pentaerytritol; triolen zoals trimethylol-propaan; of dihydroxycarbonzuren en hydroxydicarbonzuren en derivaten 35 hiervan, zoals dimethylhydroxytereftalaat en dergelijke.

De vertakte poly(l·, 4-butyleentereftalaatyharsen en hun bereiding worden beschreven in het Amerikaanse octrooischrift 3.953.404.

7903369 *» * 3

Volgens bepaalde voorkeursaspecten bevat de samenstelling wapenende glasvezels. Het in deze uitvoeringsvormen van de onderhavige samenstellingen als wapening toe te passen glasvezelmateriaal is bekend en kan van een aantal fabrikanten betrokken worden. Voor samenstelling die 5 uiteindelijk voor elektrische doeleinden worden toegepast, verdient het de voorkeur vezelvormige glasfilamenten toe te passen die bestaan uit calcium-aluminium-boriumsilicaatglas dat betrekkelijk vrij is van natrium.

Dit materiaal is bekend als "E"-glas. Andere glassoorten zijn echter ook geschikt wanneer de elektrische eigenschappen niet zo belangrijk zijn, 10 bijvoorbeeld het glas met een laag natriumgehalte dat bekend staat als "C"-glas. De draden worden volgens standaardmethoden vervaardigd, bijvoorbeeld door blazen met stoom of lucht, blazen met een vlam en mechanisch uitrekken. De voor het wapenen van kunststoffen bij voorkeur toegepaste draden worden vervaardigd door mechanisch uitrekken. De dia-15 meter van de draden loopt uiteen van circa 9 tot circa 19 micron, maar dit is niet kritisch voor de uitvinding.

Ook de lengte van de glasfilamenten is niet kritisch, en evenmin is het kritisch of de filamenten al dan niet gebundeld zijn tot vezels en deze vezels op hun beurt tot garens, koorden of lonten, of tot matten 20 en dergelijke geweven zijn. Bij de bereiding van de onderhavige vorm-materialen is het echter geschikt het vezelvormige glas in de vorm van gehakte strengen met een lengte van circa 3,2 - 51 mm te gebruiken.

In voorwerpen die uit deze materialen gevormd zijn, komen daarentegen nog kortere stukjes voor, aangezien tijdens het samenstellen aanmerke-25 lijke breuk optreedt. Dit is echter gewenst, daar de beste eigenschappen vertoond worden door thermoplastische, door spuitgieten gevormde voorwerpen waarin de lengte van de vezels tussen circa 13 micron en circa 6,4 mm ligt.

De hoeveelheid wapenend glas kan binnen ruime grenzen variëren, 30 afhankelijk van de samenstelling en de aan de betreffende samenstelling gestelde eisen; het is slechts essentieel dat een hoeveelheid toegepast wordt die ten minste voldoende is ter verschaffing van wapening. Bij voorkeur bedraagt de hoeveelheid als wapeningsmateriaal dienende glasvezels echter 1-60 gew.% van het totaal van glasvezels, (a) en (b).

35 Ook werd gevonden dat de polyestermaterialen van de uitvinding, die modificeermiddelen en anorganische vulstoffen, bijvoorbeeld talk, klei, en dergelijke, en glasvezels bevatten, verbeterde slagvastheids- 7903369 4 eigenschappen en buigeigenschappen vertonen wanneer het glas in de hars is gedispergeerd.

Verder werd gevonden dat zelfs een betrekkelijk geringe hoeveelheid van het modificeermiddel (b) een belangrijke verbetering in 5 de verwerkbaarheid, enz., verschaft. In het algemeen is het modificeermiddel (b) echter aanwezig in een hoeveelheid van ten minste circa 1 gew.% en bij voorkeur circa 2,5-50 gew.% van het totaal van (a) en (b). Bij hoeveelheden van meer dan 50 gew.% kan enige achteruitgang optreden in het gemak waarmee het materiaal kan worden verwerkt.

10 Modificeermiddel (b) (i), een met silaan behandelde klei, kan verkregen worden door fijnverdeelde wapenende klei, bijvoorbeeld kaolien-klei, een hydrofiel waterhoudend aluminiumsilicaat, te behandelen met een silaan, bijvoorbeeld vinyl tris-2-methoxyethoxysilaan onder verkrijging van een met silaan behandelde, gemakkelijk dispergeerbare 15 klei. Een met silaan behandelde klei die de voorkeur verdient, wordt verkregen door omzetting van kaolien met Ϋ-aminopropylethoxysilaan, onder verkrijging van een met aminosilaan' behandelde klei.

Modificeermiddel (b) (ii), aciculair calciummetasilicaat, dat ook wel wollastoniet wordt genoemd, is in de handel verkrijgbaar als 20 vulstof voor polyesters, melamineharsen, epoxyharsen, urethanharsen, polyamiden en vinylharsen. De werkzaamheid kan verbeterd worden door toepassing van silanen, zoals hierboven voor klei vermeld.

Modificeermiddel (b) (iii) is een combinatie van een gesegmenteerde blokpolyester, bijvoorbeeld een blok-polybuteen-polypropeen-25 glycoltereftalaathars, in combinatie met een aromatisch polycarbonaat, bijvoorbeeld een harsachtig reactieprodukt van bisfenol-A en fosgeen.

Deze materialen kunnen volgens bekende methoden worden bereid en zijn in de handel verkrijgbaar, bijvoorbeeld het eerstgenoemde materiaal als "Hytrel 4055" (een produkt van DuPont Company) en het laatstgenoemde 30 materiaal als "Lexan" (een produkt van General Electric Company). De relatieve hoeveelheden van de bestanddelen van modificeermiddel (b) (iii) kunnen binnen ruime grenzen variëren, bijvoorbeeld 1-99 gew.dln van de eerstgenoemde component en 99-1 gew.dln van de tweede component, maar in hetalgemeen bevatten 100 gew.dln (b) (iii) 60-40 gew.dln gesegmenteer-35 de copolyester en 40-60 gew.dln aromatisch polycarbonaat.

Novaculiet is een bekende, in de handel verkrijgbare kristallijne microvorm van siliciumoxide. De toepassing van dit materiaal als vul 7903369 Η 5 stof voor polyesters wordt beschreven in de Amerikaafise octrooischriften 3.740.371 en 4.018.738. Een de voorkeur verdienende, in de handel verkrijgbare vorm van novaculiet is een behandeld type dat door Malvern Minerals Co. onder de naam "Novakup 174-.05” geleverd wordt.

5 Men kan verder andere bestanddelen, zoals kleurstoffen, pigmenten, vlamvertragende middelen, middelen voor het tegengaan van het afdruipen van brandende deeltjes, en dergelijke, toevoegen.

De samenstellingen van de uitvinding kunnen volgens een aantal methoden bereid worden. Volgens één van deze methoden brengt men het 10 modificeermiddel en eventueel wapeningsmateriaal (bijvoorbeeld glasvezels) samen met de harscomponenten in een extrusie-menginrichting ter verkrijging van vormkorrels. Het modificeermiddel en het wapenings-materiaal (voor zover toegepast) worden hierbij in een matrix van de hars gedispergeerd. Volgens een andere methode wordt het modificeer-15 middel droog gemengd met de harsen, waarna het mengsel op een wals tot vloeien gébracht en fijngemaakt wordt of geëxtrudeerd en fijngehakt wordt. Men kan het modificeermiddel ook mengen met de harsen en het mengsel direct vormen, bijvoorbeeld door spuitgieten of pers-spuitgieten.

Het is steeds belangrijk alle bestanddelen (de hars, het modificeer-20 middel, het wapeningsraateriaal (voor zover toegepast) en eventueel toegepaste gebruikelijke toevoegsels zoveel mogelijk van water te bevrijden.

Verder dient het samenstellen zodanig te worden uitgevoerd dat de verblijfsduur in de machine kort is, de temperatuur zorgvuldig 25 geregeld wordt, de wrijvingswarmte benut wordt en een innig mengsel van de hars en het modificeermiddel verkregen wordt.

Hoewel dit niet essentieel is, worden de beste resultaten verkregen indien de bestanddelen vooraf samengesteld, tot korrels verwerkt en vervolgens gevormd worden. Het vooraf samenstellen kan worden uitge-30 voerd in gebruikelijke apparatuur. Zo kan men bijvoorbeeld na zorgvuldig vooraf drogen van de polyesterhars, het modificeermiddel en het wapeningsmiddel (voor zover toegepast), bijvoorbeeld gedurende 12 uren bij 100 °C onder verminderde druk, een droog mengsel van de bestanddelen in een extrusie-inrichting met een enkele schroef brengen, 35 welke schroef een lang overgangsgedeelte bezit om een goed smelten te waarborgen. Men kan ook een extrusie-inrichting met twee schroeven, bijvoorbeeld een 28 mm Werner-Pfleiderermachine, gebruiken en daarbij de 7903369 6 hars en de toevoegsels voegen bij de toevoeropening fen het wapenings-materiaal stroomafwaarts daarvan. In beide gevallen bedraagt een algemeen geschikte temperatuur in de machine circa 232°-238eC.

Het vooraf samengestelde mengsel kan volgens gebruikelijke methoden 5 geëxtrudeerd en fijngemaakt worden tot vormmaterialen, zoals gebruikelijke korrels, tabletten, enz.

De samenstelling kan gevormd worden in iedere gebruikelijke inrichting voor thermoplastische materialen met glas als vulstof, bijvoorbeeld een spuitgietmachine van het Newbury—type met gebruikelijke 10 cilindertemperaturen, bijvoorbeeld circa 232°-275°C, en gebruikelijke vormtemperaturen, bijvoorbeeld circa54°-66°C.

Voorkeursuitvoeringsvormen

De uitvinding wordt nader toegelicht aan de hand van de onderstaande, niet-beperkende voorbeelden.

15 VOORBEELDEN I-IV

Droge mengsels van poly(1,4-butyleentereftalaat)hars (PBT), intrinsieke viscositeit 1,05 dl/g, smeltviscositeit 6200 poise, poly(ethy-leentereftalaat) (PET), intrinsieke viscositeit 0,62 dl/g, en met silaan behandelde klei en vormlosmiddel/stabiliseermiddel werden samengesteld 20 en bij 27Ï°C geëxtrudeerd in een extrudeerinrichting. Het extrudaat .....* ..........

werd tot korrels verwerkt en door spuitgieten bij 271°C gevormd (temperatuur van de vorm 54°C). De samenstellingen en de fysische eigenschappen zijn in tabel A vermeld: TABEL A - Samenstellingen van polyesters en met silaan behandelde klei.

25 Voorbeeld IA 1) _I__II lil IV

Samenstelling gew.dln)

Poly(1,4-butyleentereftalaat) 60 54 48 42 36

Poly(ethyleentereftalaat 40 36 32 28 24

Met silaan behandelde klei — 10 20 30 40 30 Eigenschappen:

Kromtrekking bij kamertempe- <1 <1 <1 <1 <1 ratuur, mm

Kromtrekking na 30 min. bij <20 7 2 1 1 177°C, mm 35 Slagvastheid vlg. Izod (zonder 6,0 4,2 7,7 5,1 3,7 kerf), Joule/cm

Kerfslagwaarde vlg.Izod, 0,27 0,21 0,21 0,16 0,16

Joule/cm kerf 7

Het vormen bij 50 gew.dln met silaan behandelde klei per 100 gew. dln hars bleek enigszins moeilijk. In alle voorbeelden was de ver-werkbaarheid voortreffelijk en was de stabiliteit van de afmetingen van de gevormde voorwerpen zeer sterk verbeterd.

5 VOORBEELDEN V-IX

Men paste de algemene werkwijze van voorbeelden I-IV toe ter bereiding van samenstellingen van poly(1,4-butyleentereftalaat), poly(ethyleentereftalaat) en aciculair calciummetasilicaat. De toegepaste samenstellingen en de verkregen eigenschappen zijn in de onder-10 staande tabel B vermeld.

TABEL B - Samenstellingen van polyesters en aciculair calciummetasilicaat. Voorbeeld VA 1) V VI VII VIII IX

Samenstelling (gew.dln)

Poly(l,4-butyleentereftalaat 60 54 48 42 36 30 15 Poly(ethyleentereftalaat) 40 36 32 28 24 20

Aciculair calciummetasilicaat — 10 20 30 40 50

Eigenschappen

Vervormingstemperatuur onder 74 85 87 89 100 126

belasting van ca. 1820 kPa,°C

20 Kromtrekking bij kamertempera- < 1 <1 <1 <1 <1 <1 tuur, mm

Kromtrekking na 30 min. bij <20 3 5 14 13 12 177°C, mm

Kerfslagwaarde vlg. Izod, 0,27 0,27 0,27 0,32 0,37 0,37 25 Joule/cm

Slagvastheid vlg. Izod, 6,0 2,1 3,1 3,9 3,7 2,6 (zonder kerf), Joule/cm 1) Controle

Alle samenstellingen van voorbeelden V-IX konden zeer gemakkelijk 30 gevormd worden vergeleken met het controlemateriaal. De samenstellingen van voorbeelden V en VI waren in het bijzonder betrekkelijk vrij van kromtrekken en gemakkelijk te verwerken.

VOORBEELDEN X-XII

Men paste de algemene werkwijze van voorbeelden I-IV toe ter 35 bereiding van met glasvezels gewapende samenstellingen van poly(l,4- butyleentereftalaat), poly(ethyleentereftalaat) en een modificeermiddel, en wel een combinatie van een gesegmenteerde copolyester en een aromatisch 7903369 -r , 8 « polycarbonaat. De toegepaste samenstellingen en de verkregen eigenschappen zijn in de onderstaande tabel C vermeld: TABEL C - Gewapende samenstellingen van polyesters, een gesegmenteerde copolyester en een aromatisch polycarbonaat._

5 Voorbeeld X XI XII

Samenstelling (gew.dln)

Poly(1,4-butyleentereftalaat 42,5 40 40

Poly(ethyleentereftalaat) 30,0 30 30

Talk 15,0 15 15 10 Glas (wapeningsmateriaal) 10,0 10 10

Mengsel van 60 gew.dln geseg- 2,5 5 menteerde copolyester en 40 gew. dln aromatisch polycarbonaat

Mengsel van 50 gew.dln geseg- — — 5 15 menteerde copolyester en 50 gew. dln aromatisch polycarbonaat E igens chappen

Vervormingstemperatuur onder be- 183 — 181

lasting van ca. 1820 kPa, °C

20 Kromtrekking bij kamertemperatuur,mm <. 1 <1 <1

Kromtrekking na 30 min. bij 177°C,mm 9 10 8

Kerfslagwaarde vlg.Izod, Joule/cm 0,53 0,53 0,48

Slagvastheid vlg. Izdd (zonder kerf) 4,4 4,6 4,5

Joule/cm 25 De samenstellingen werden zeer doelmatig gemodificeerd met de mengsels van gesegmenteerde copolyester en aromatisch polycarbonaat, in het bijzonder voor wat betreft de slagvastheid.

VOORBEELDEN XIII-XVII

Men paste de algemene werkwijze van voorbeelden I-IV toe ter be-30 reiding van samenstellingen van poly(1,4-butyleentereftalaat), poly-(ethyleentereftalaat) en novaculiet. De toegepaste samenstellingen en verkregen eigenschappen zijn in de onderstaande tabel D gegeven.

- Tabel D - 7903369 9

B

TABEL D - Samenstellingen van polyesters en novaculiet.

Voorbeeld XIIIA1^ XIII XIV XV XVI XVII

Samenstelling (gew.dln)

Poly(1,4-butyleentereftalaat) 60 54 48 42 36 30 5 Poly(ethyleentereftalaat) 40 36 32 28 24 20

Novaculiet 0 10 20 30 40 50

Eigenschappen

Kromtrekking bij kamertempera- <1 1 <-1 <1 <1 <1 tuur, mm 10 Kromtrekking na 30 min. bij <20 15 5 4 1 1 177°C, mm

Vervormingstemperatuur bij ca. 74 76 75 78 90

1820 kPa, °C

2)

Slagvastheid vlg.Izod (zonder 6,0 5,9 4,4 N.B. 8,3 6,5 15 kerf), Joule/cm

Kerfslagwaarde vlg.Izod, 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27 0,27

Joule/cm 1) Controle 2) Geen breuk 20 Alle samenstellingen van voorbeelden XIII-XVII konden gemakkelijk gevormd worden. In het bijzonder bij toepassing van 30 gew.dln novacu-liet en 40 gew.dln novaculiet was de mate van kromtrekking gering en verkreeg men een goede waarde voor de slagvastheid volgens Izod (zonder kerf).

25 VOORBEELDEN XVIII-XXV

Men paste de algemene werkwijze van voorbeelden I-IV toe ter bereiding van samenstellingen die poly(1,4-butyleentereftalaat), met aminosilaan behandelde klei en een gesegmenteerde copolyester bevatten.

De toegepaste samenstellingen en de verkregen eigenschappen zijn in de 30 onderstaande tabel E vermeld: - Tabel E - 7903369 i i TABEL E - Samenstellingen van polyester, glasvezels, met aminosilaan b <0 menteerde copolyester._|_

0 Voorbeeld XVIII XIX |XX XXI XXII

CM i

Samenstelling (ge~w.dln)

Poly (1,4-butyleentereftalaat) 58 48 i30 28 73 CO 30% glasvezels als vulstof 20 30 ι40 50 — bevattend poly (1,4-butyleen-tereftalaat)

Met jf'-aminopropylsilaan 14 14 14 14 14 behandelde klei

Gesegmenteerde copolyester 7 7 7 7 7

Glasvezels — — — — 6 E igenschappen

Vervormingstemp. bij ca. 159 149 171 177 140

1820 kPa, °C

Kromtrekking bij kamertemp. ,mm <1 Ü <1 1 1

Kromtrekking na 30 min. bij 4 6 12 19 8 177°C,mm

Kerfslagwaarde vlg.Izod, 0,69 0,75 0,75 0,91 0,64

Joule/cm

Slagvastheid vlg.Izod, 7,4 6,5 6,4 6,1 6,6 (zonder kerf), Joule/cm

Buigvastheid, kPa 101.350 115.140 {20.660 131.000 93.080 1 !

Buigmodulus, kPa 3.385.330 4198.910 4164.440 4.936.650

Claims (17)

1. Thermoplastisch materiaal, bevattende: (a) een innig mengsel van een poly(l,4-butyleentereftalaat)hars en een poly(ethyleentereftalaat)hars, en (b) een modificeermiddel hiervoor in een hoeveelheid tot 60 gew.dln 15 per 100 gew.dln (a) en (b), en wel (i) een met silaan behandelde klei; (ii) aciculair calciummetasilicaat; (iii) een combinatie van een gesegmenteerde copolyester en een aromatisch polycarbonaat; of (iv) novacu-liet; of een mengsel van twee of meer van deze stoffen.

2. Materiaal volgens conclusie 1, waarin het modificeermiddel (b) aan-20 wezig is in een hoeveelheid van ten minste circa 1,0 gew.%, betrokken op (a) en (b).

3. Materiaal volgens conclusie 2, waarin het modificeermiddel (b) aanwezig is in een hoeveelheid van circa 2,5-50 gew.%, betrokken op (a) en (b).

4. Materiaal volgens conclusies 1-3, tevens bevattende wapenende glas vezels in een hoeveelheid van circa 1-60 gew.%, betrokken op de combinatie van (a), (b). en de glasvezels.

5. Materiaal volgens conclusie 4, waarin component (a) gevormd wordt door het innige mengsel van een poly(1,4-butyleentereftalaat)hars en 30 een poly(ethyleentereftalaat)hars waarin glasvezels vooraf gedispergeerd zijn.

6. Materiaal volgens conclusies 1-5, waarin de polyesterharsen (a) een intrinsieke viscositeit van ten minste circa 0,4 dl/g, bepaald bij 30°C in een oplossing in een mengsel van fenol en trichloorethaan (verhou-35 ding 60:40), bezitten.

7. Materiaal volgens conclusie 6, met het kenmerk dat de polyesters een 79 0 33 c· Ί ·*- § intrinsieke viscositeit van ten minste circa 0,6 dl/g, bepaald bij 30°C in een oplossing in een mengsel van fenol en trichloorethaan (verhouding 60:40), bezitten.

8. Materiaal volgens conclusies 1-7, waarin de poly(l,4-butyleen-5 tereftalaat)hars lineair of vertakt is.

9. Materiaal volgens conclusie 8, waarin de vertakte polyester een poly(l,4-butyleentereftalaat)hars met een hoge smeltviscositeit is en een geringe hoeveelheid van een vertakkingscomponent met ten minste drie estervormende groepen bevat.

10. Materiaal volgens conclusies 1-9, waarin het modificeermiddel (b) een met een silaan behandelde klei is.

10. CONCLUSIES:

11. Materiaal volgens conclusie 10, waarin het modificeermiddel (b) een met een aminosilaan behandelde klei is.

12. Materiaal volgens conclusies 1-9, waarin het modificeermiddel (b) 15 aciculair calciummetasilicaat is.

13. Materiaal volgens conclusies 1-9, waarin het modificeermiddel (b) een combinatie van een gesegmenteerde copolyester en een aromatisch polycarbonaat is.

14. Materiaal volgens conclusies 1-9, waarin het modificeermiddel (b) 20 novaculiet is.

15. Thermoplastisch materiaal, bevattende: (a) een poly(1,4-butyleentereftalaat)hars, en (b) een modificeermiddel hiervoor, en wel een combinatie van een met een aminosilaan behandelde klei en een gesegmenteerde copolyester.

16. Thermoplastisch materiaal volgens conclusie 15, tevens bevattende wapenende glasvezels in een hoeveelheid van circa 1-60 gew.%, betrokken op de combinatie van (a), (b) en de glasvezels.

17. Thermoplastisch materiaal volgens conclusie 16, waarin component (a) gevormd wordt door een vooraf bereide dispersie van de glasvezels in 30 het poly(1,4-butyleentereftalaat). 7903369