NL7902569A - Stuurinrichting voor een elektronisch muziekinstrument. - Google Patents

Description

if '4 795008/Γimmers

Aanvrager: Wilhelmus Antonius Joseph BERKERS te DEURNE

Korte aanduiding: Stuurinrichting voor een elektronisch muziekinstrument.

De uitvinding heeft betrekking op een stuurinrichting voor een elektronisch muziekinstrument met een akkoordenvormer welke laatste is voorzien van een of meer eerste stuuringangen waaraan via eerste schakelelementen stuursignalen ter bepaling van de akkoordtoon, en 5 van een of meer tweede stuuringangen waaraan via tweede schakelelementen stuursignalen ter bepaling van de akkoordsoort kunnen worden toegevoerd·

Elektronische muziekinstrumenten met een akkoordenvormer, zoals een elektronisch orgel of een elektronische accordeon, zijn uit de 10 praktijk algemeen bekend; een voorbeeld is het Cosmovox-orgel, type F50. Dergelijke orgels hebben boven de eenvoudige orgels het voordeel dat door het aanslaan van toetsen in het ondermanuaal een compleet akkoord wordt voortgebracht; de toon van dit akkoord wordt bepaald door de aangeslagen toets en de soort akkoord (majeur, mineur, 15 septiem, dim (diminished) wordt bepaald door een apart te bedienen schakelaar.

Hoewel het bespelen van een dergelijk orgel de beginner sneller voldoening geeft dan het bespelen van een normaal orgel - men is immers verlost van het vooral in het begin zo moeilijke, met een aan-20 tal vingers van één hand spelen der complete akkoorden - blijkt in de praktijk toch dat ook dit vereenvoudigd spelen door velen nog als te gecompliceerd wordt ervaren daar vooral de coördinatie van beide handen, het bespelen van twee manualen tegelijk en het aanslaan van de juiste toetsen langdurig oefenen vergt. De beginner krijgt daar-25 door niet dat plezier van het instrument dat hij er zich van had voorgesteld en breekt dikwijls de studie in een vroeg stadium af.

790 2 5 69 1 * 2

De uitvinding berust op het inzicht, dat, gebruikmakend van de mogelijkheden welke een modern elektronisch muziekinstrument biedt, een nog verdergaande vereenvoudiging van het spel kan worden verkregen wanneer in een bepaald ritme de bij de maten van een bepaalde 5 melodie behorende akkoorden door het orgel zelf kunnen worden voortgebracht, terwijl de speler dan nog slechts de melodie behoeft te spelen. De uitvinding verschaft een stuurinrichting voor een elektronisch muziekinstrument waarmee dit mogelijk is.

Een dergelijke stuurinrichting omvat hiertoe een stel eerste en 10 tweede vooraf instelbare besturingsorganen via welke dezelfde stuur-funkties kunnen worden gerealiseerd die, uitgevoerd door de eerste en tweede schakelelementen en die voor de aanvang van het orgelspel worden ingesteld in overeenstemming met een reeks akkoordtonen en akkoord-soorten corresponderend met de maten of delen daarvan der melodie van 15 het te spelen muziekstuk, en die in het ritme van deze melodie kunnen worden afgetast en gestuurd voor het successievelijk brengen van combinaties van stuursignalen op de eerste en tweede stuuringangen der akkoordvormer.

De besturingsorganen worden vooraf ingesteld in overeenstemming 20 met de gewenste akkoorden en akkoordsoorten; bij het aftasten en sturen daarvan in het ritme van de te spelen melodie sturen zij de akkoordenvormer met als resultaat dat in het ritme der melodie bepaalde akkoorden ten gehore worden gebracht. De speler behoeft dan nog slechts de bijbehorende melodie te spelen.

25 Het ritme kan worden bepaald door een aparte klokoscillator, doch bij voorkeur zal men, in het bijzonder bij een orgel met ritme-gever, het stuurritme voor het aftasten afleiden van deze ritmegever.

De op zich bekende akkoordenvormer heeft een aantal stuuringangen overeenkomstig de verschillende akkoordtonen en een aantal stuur-30 ingangen overeenkomstig de verschillende akkoordsoorten waaraan via in het muziekinstrument aanwezige schakelcontacten, bijv. van toetsen, 790 25 69 * ~ 3 een geschikte stuurpotentiaal (aardpotentiaal of een daarvan afwijkende potentiaal) wordt gelegd voor het bepalen van de akkoordtoon en de akkoórdsoort. Volgens de uitvinding zijn nu de stellen besturingsorganen bij voorkeur uitgevoerd met een ingang en met 5 voor elke funktie onderling parallelle uitgangen die verbonden zijn met de eerste resp. de tweede stuuringangen van de akkoordvormer terwijl de ingangen achtereenvolgens in het ritme der melodie aan een geschikte stuurpotentiaal worden gelegd.

De besturingsorganen kunnen op veie verschillende wijzen worden 10 gerealiseerd. Een zuiver elektromechanische uitvoeringsvorm omvat stellen meerstandenschakelaars, één stel voor elke maat, waarvan de overeenkomstige uitgangen onderling en met de respectievelijke stuuringangen zijn doorverbonden en waarvan de ingangen achtereenvolgens worden afgetast en met een stuurpotentiaalbron verbonden.

15 Deze stellen meerstandenschakelaars kunnen op een vast paneel zijn aangebracht waarbij de speler voor elke maat in overeenstemming met het gewenste akkoord en de gewenste akkoordsoort de twee schakelaars van een stel instelt·

De besturingsorganen kunnen echter ook worden gevormd door een 20 of meer op een al dan niet uitwisselbare drager aangebrachte stellen r geleidematrixen met elkaar kruisende ingangsgeleiders en uitgangs-geleiders waartussen op de kruispunten doorverbindingen tot stand kunnen worden gebracht. De doorverbindingen kunnen daarbij permanent zijn of bijv. tot stand worden gebracht door op de kruispunten in-25 steekbare doorverbindingspennen.

De uitvoering met permanente doorverbindingen is bestemd met de bladmuziek waarop de te spelen melodie voorkomt in de handel te worden gebracht; uiteraard moet deze drager, die bijv. volgens de techniek der gedrukte bedradingen kan zijn vervaardigd, gemakkelijk 30 uitwisselbaar zijn wat met de moderne bij dragers met gedrukte bedra- 790 25 69 ► + 4 ding toegepaste verbindingsstekkers op eenvoudige wijze realiseerbaar is.

De in het voorgaande beschreven uitvoeringsvormen realiseren direkt de noodzakelijke elektrische verbindingen voor het brengen 5 van stuurpotentiaal op de ingangen der akkoordenvormer. Interessante toepassingsmogelijkheden Ontstaan echtex' wanneer‘ de besturingscrrganen ' '" " worden gevormd door een vooraf programmeerbare, door een leesinrich-ting te voeren informatiedrager. Deze drager kan zowel een optisch uitleesbare drager als een ponskaart zijn.

10 Uiteraard kan men de drager in het ritme van de te spelen melodie door de leesinrichting voeren en de daarbij opgewekte uit-leessignalen gebruiken voor het sturen van de ingangen der akkoord-vormer. Bij voorkeur echter zal men gebruikmaken van een uitlees-inrichting voor het uitlezen der informatiedrager, waarvan de uit-15 gangen zijn verbonden met een geheugen waarin de op de drager aangebrachte informatie kan worden ingelezen en waaruit deze informatie ter sturing van het orgel in het ritme der te spelen melodie kan worden uitgelezen. De drager kan, voordat met het spelen van het muziekstuk wordt begonnen, in een snel tempo worden uitgelezen en de 20 erin aanwezige informatie opgeslagen in het geheugen; dit geheugen wordt dan in het ritme van de te spelen melodie uitgelezen en de daarbij verkregen signalen sturen de akkoordvormer. In het bijzonder de op zich bekende optisch uitleesbare drager, waarin door de gebruiker met de verschillende akkoordtonen en akkoordsoorten corresponderende 25 vakken moeten worden ingevuld (zwart gemaakt) hebben het voordeel goedkoop te zijn, weinig ruimte in beslag te nemen en plaats te bieden voor het erop aanbrengen van bepaalde instructies. Zo is het bijv. mogelijk de rijen informatieplaatsen, corresponderend met akkoordtonen en akkoordsoorten te kenmerken in overeenstemming met de 30 toetsrangschikking in het klavier, het bekende notenbalkschrift of met het Klavarskriboschrift.

790 2 5 69 ► ί 5

De informatiedrager kan een met magnetische delen dan wel met elektrisch geleidende delen programmeerbare drager zijn. De reeksen met de ingangen der akkoordvormer overeenkomende posities kunnen er op zijn aangegeven in binair gecodeerde vorm waarbij dan een door de 5 uitgelezen informatie gestuurde decodeerinrichting aanwezig moet zijn die deze binaire informatie weer omzet in direkt aan de 12 ingangen der akkoordvormer toe te voeren en door deze te verwerken informatie.

Het toepassen van deze maatregelen heeft het voordeel dat de informatiedrager smaller kan zijn; de twaalf akkoordtonen kunnen worden 10 aangegeven met slechts vijf binaire posities en de vier akkoord-soorten met twee binaire posities. Hen klein bezwaar is dat het programmeren wat omslachtiger is daar de gebruiker het rangnummer van akkoordtoon en akkoordsoort eerst in binaire vorm moet coderen en deze code op de kaart moet aanbrengen zodat deze uitvoeringsvorm 15 zich niet leent om op de informatiedrager een afbeelding van een klavier dan wel van notenbalkschrift of klavarskriboschrift aan te brengen.

Deze codering in binaire vorm kan ook worden toegepast bij de in het voorgaande genoemde programmeerkaart met kiesschakelaars 20 waarbij dan de bekende coderende duimwielschakelaars worden toegepast·

De mogelijkheid bestaat de inrichting uit te breiden met stuur-organen voor het sturen van de de orgeltonen opwekkende delen'van het orgel voor het ten gehore brengen van een melodie wat in het bij-25 zonder bij een binair gecodeerde programmeerkaart - waarop veel informatie in een klein bestek kan worden aangebracht - en verwerking daarvan door een microprocessor, die aan vele uitvoeringsvormen kan worden aangepast, goed mogelijk is. Zo ontstaat de mogelijkheid "vierhandig" te spelen of kan de leerling voordat hij met een oefening 30 aanvangt bij gebruik van een vooraf geprogrammeerde informatiedrager voor zichzelf eerst de melodie van het muziekstuk laten klinken.

7Ï025 69 ΐ 4 6

Voor demonstratie- en onderwijsdoeleinden is deze mogelijkheid bijzonder interessant·

De uitvinding wordt toegeiicht aan de hand van de tekening.

Fig. 1 toont een zeer vereenvoudigd schema aan de hand waarvan 5 de uitvinding wordt toegelicht; fig. 2 toont schematisch^een-voorbeeld^van^en Mj êën bepaalde------- ' uitvoeringsvorm gebruikt programmeerbord; de figuren 3a, 3b en 3c tonen de wijze waarop in een dergelijk bord doorverbindingen kunnen worden aangebracht; 10 fig. 4 toont een stel logische EN-poorten welke kunnen worden gebruikt ter vervanging van schakelaars in het schema volgens fig. 1; fig. 5a t/m 5c tonen schematisch voorbeelden van programmeer-borden met de daarop gebruikte indicaties; fig. 6 is een schematisch blokschema van een uitvoeringsvorm 15 volgens de uitvinding; fig. 7 is een schematisch blokschema van een tweede uitvoeringsvorm volgens de uitvinding; fig. 8 is een schematisch blokschema van een derde voorkeursuitvoeringsvorm volgens de uitvinding; 20 fig, 9, 10 en 11 zijn afbeeldingen van de bij de uitvoerings vorm volgens fig. 7 te gebruiken programmeerkaarten; fig. 12 is een logisch diagram behorend bij de uitvoeringsvorm volgens de figuren 9 en 10 en heeft betrekking op de geheugenopslag in het geheugen van de uitvoering volgens fig. 7; 25 fig, 13 is een logisch diagram behorend bij fig. 11; fig, 14 is een stroomschema dat de werking van de uitvoering volgens fig. 7 toelicht; fig. 15 en 16 zijn voorstellingen van de bij de voorkeursuitvoeringsvorm volgens fig. 8 te gebruiken programmeerkaarten; 30 fig. 17 is een logisch diagram behorend bij fig. 15 en heeft betrekking op de geheugenopslag in het geheugen van de uitvoerings- 790 25 69, *- s 7 vorm volgens fig. 13; fig. 18 is een bij fig. 16 behorend logisch diagram; fig. 19a en 19b vormen in combinatie een stroomschema dat de werking van de voorkeursuitvoeringsvorm volgens fig. 13 toelicht; 5 fig. 20 is een tijddiagram dat de pulstrein, gebruikt in de uitvoeringsvorm volgens de figuren 11 t/m 13, toont.

Fig. 1 toont een, zeer vereenvoudigd, schema aan de hand waarvan de uitvindingsgedachte zal worden toegelicht.

De in fig. 1 rechts van de streep-punt-lijn 1 getekende delen 10 zijn normaal in een modern elektronisch muziekinstrument zoals een elektronisch orgel aanwezig. Zij bestaan uit de, uiteraard schematisch aangegeven, akkoordvormer 2 met het gedeelte 3 dat door het aanleggen van een geschikte potentiaal aan één der ingangen 4a ...

41 bepaalt welke akkoordtoon de akkoordvormer zal voortbrengen en 15 het gedeelte 5 dat, door het aanleggen van een geschikte stuur-potentiaal aan de ingangen 6a ... 6d bepaalt welke akkoordsoort (majeur, mineur, septiem, dim) van de betreffende bepaalde akkoord-toont wordt opgewekt. De figuur toont voorts, schematisch aangegeven met de rechthoek 7, een geschikte stuurpotentiaalbron voor de ak-20 koordvormer 2. Met de schakelaars 8a ... 81, die in feite kontakten zijn van toetsen van één compleet octaaf van het ondermanuaal, kan een geschikte stuurpotentiaai (die uiteraard ook massapotentiaal kan zijn) worden aangelegd aan de ingangen 4a ... 41 van het de akkoordtoon bepalend deel 3; via de schakelaars 9a ... 9d kan een 25 geschikte potentiaal worden aangelegd aan de ingangen éa ... 66 van het de akkoordsoort bepalend gedeelte 5.

Volgens de uitvinding worden nu in feite met de aanwezige schakelaars 5a ... 51 respectievelijk 9a ... 9d overeenkomende geschikt in te stellen extra verbindingen vóór het uitvoeren van het muziek-30 stuk gevormd en in het ritme van de te spelen melodie actief gemaakt voor het achtereenvolgens aanleggen van geschikte stuurpotentialen 790 25 Ö9 V 4 8 ααη het de akkoordtoon bepalend gedeelte 3 en het de akkoordsoort bepalend gedeelte 5. Voor elke maat of, bij vierkwartsmaat, voor elke twee tellen van een dergelijke maat, moet· een dergelijke verbinding geactiveerd worden.

5 Fig. 1 toont schematisch hoe dit gebeurt met n vast in te stellen twcKiLfsfancteifstiftdc&iaüïis^^ 'cödkoowl-*4'* tonen) ST1 ... STn en n vierstdndenschakelaars SS1 ... SSn. Van de twaalfstandenschakelaars ST1 ... STn zijn alle met de toevoeging a ... 1 aangegeven overeenkomstige uitgangen STla ... ST11, ST2a ... 10 ST21, STlna ... STnl onderling doorverbonden en tevens verbonden met de ingangen 4a ... 41 van de akkoordtoonbepaler 3 terwijl van de schakelaars SS1 ... SSn op overeenkomstige wijze de uitgangen SSIa ... SSld, SSna ... SSnd onderling zijn doorverbonden en zijn verbonden met de ingangen 6a ... 6d van de akkoordsoortbepaler 5. De 15 stellen schakelaars ST1, SSl - ST2, SS2 - ... STn, SSn worden nu achtereenvolgens in het ritme van de te spelen melodie afgetast door de respectievelijke lopers der aftastschakelaars SRI en SR2; hiertoe is van elke schakelaar ST1 ... STn resp. SS1 ... SSn de respectievelijke loper LT1 ... LTn, LSI ... LSn verbonden met uitgangen Ui ...

20 Un enerzijds en UT ... Un’ anderzijds van twee aftastschakelaars SRI resp. SR2. De ingang van de schakelaar SRI is verbonden met de uitgang 7y van de stuurpotentiaalbron 7 die stuurpotentiaal voor de ingangen 4a ... 41 levert terwijl de ingang van de schakelaar SR2 is verbonden met de uitgang 7^ van deze stuurpotentiaalbron 7 die 25 stuurpotentiaal voor de ingangen 6a ... 6d levert. De lopers der schakelaars SRI, SR2 zijn gekoppeld zoals schematisch aangegeven met de stippellijnen 10; zij worden gemeenschappelijk aangedreven zoals gesymboliseerd met de pijl 11 in het de besturing de schakelaars SRI, SR2 voorstellend blok 12 dat via de verbinding 13 wordt gestuurd 30 vanuit de in het orgel aanwezige ritmegever 14 en in dit ritme de schakelaars SRI, SR2 stapsgewijs voortschakelt.

790 25 69 9 Vóór de aanvang van het spel wordt elke schakelaar ST1 ... STn enerzijds en SS1 ... SSn anderzijds in een bepaalde stand gezet, ·'. steeds overeenkomend met het bij een bepaalde maat of halve maat op te wekken akkoord. Vervolgens worden de uitgangen UI ... Un respec-5 tievelijk UT ... Un* door de twee schakelaars SRI, SR2 in het ritme bepaald door de ritmegever 14-die deaandrijving 12 van de schake- · = · - -laars SR1, SR2 stuurt afgetast zodat in ditzelfde ritme voor elke maat of halve maat aan de ingangen 4a ... 41 enerzijds en óa ... éd anderzijds een geschikte stuurpotentiaal wordt gelegd, resulterend 10 in het voortbrengen van een akkoord waarvan de toon wordt bepaald door de op dat moment bekrachtigde ingang 4a ... 41 en de soort door de op dat moment bekrachtigde ingang 6a ... 6d.

In een eenvoudige uitvoeringsvorm zouden de schakelaars ST1 ...

STn resp. SS1 ... SSn draaischakelaars kunnen zijn die zijn aange-15 bracht op een paneel en zouden de schakelaars SR1, SR2 via de aandrijving 12 aan te drijven stappenschakelaars kunnen zijn, bijv. van het telefoniekiezertype.

Het is echter duidelijk dat in een praktische uitvoeringsvorm de voorkeur zal worden gegeven aan een opbouw waarin meer gebruik wordt 20 gemaakt van moderne elektronische ketens en componenten. Zo kan men bijv. de schakelaars STl ... STn resp. SS1 ... SSn vervangen door panelen met vast aangebrachte bedrading waartussen al dan niet vaste doorverbindingen worden aangebracht.

Fig. 2 toont schematisch een voorbeeld van een dergelijke uit-25 voeringsvoxm en fig. 3 toont op vergrote schaal in een doorsnede ervan hoe verbindingen tot stand kunnen worden gebracht.

De uitvoeringsvorm volgens fig. 2 omvat het paneel 20 waarop zijn aangebracht een stel van twaalf geleiders 21a ... 211 en een stel van vier geleiders 22a ... 22d. Deze geleiders bevinden zich 30 op het bovenvlak 23 van het paneel 20. Op het ondervlak 24 van het paneel 20 zijn een aantal stellen van twee geleiders aangebracht; 79025 69 ψ 4 10 elk stel bestaat uit een eerste geleider GT1 en een tweede geleider GS1? zo zijn er n stellen waarvan het laatste stel is aangegeven met GTn, GSn. De funkties verricht door de instelbare schakelaars ST1 ... STn enerzijds en SS1 ... SSn anderzijds moeten nu verricht 5 worden door selectief aan te brengen doorverbindingen tussen steeds één der geleiders'·2Τα'21i enerzijds*Wlêeir g^lëidier 'GT'l V.V^GTÏi ^ waarmee steeds de toon van het voort te brengen akkoord wordt bepaald met een verbinding tussen één der geleiders 22a ... 221 en de geleiders GS1 ... GSn waarmee de akkoordsoort wordt bepaald. De ge-10 leiders 21a ... 211 worden verbonden met de ingangen 4a ... 41 van de akkoordtoonbepaler en de geleiders 22a ... 22d worden verbonden met de ingangen 6a ... 6d van de skkoordsoortbepaler; de stellen geleiders GT1, GS1 ... GTn, GSn worden weer in het ritme van de te spelen melodie via geschikte kiesschakelmiddelen SRI, SR2 verbonden 15 met de uitgangen 7y 7^ van de stuurpotentiaalbron 7.

Fig. 2 geeft aan hoe de geleider 21a is verbonden met de gelei- 25 der GT1 wat symbolisch is aangegeven met een kleine cirkel/terwijl de geleider 22b is verbonden met de geleider GS1 zodat bij het aftasten van de geleiders GT1, GS1 door de schakelaars SR1 resp. SR2 de ingang 20 4a van de akkoordtoonbepaler en de ingang ób van de akkoordsoort-bepaler nu potentiaal krijgt; voor de volgende maat is de geleider 2ld verbonden met de geleider GT2 en de geleider 22a met de geleider GS2 zodat bij de daaropvolgende maat de ingang 4d en de ingang 6a worden bekrachtigd.

25 De figuren 3a t/m 3c geven op zeer vergrote schaal in doorsnede aan de toestand waarin geen doorverbinding aanwezig is (fig. 3a), een doorverbinding is gevormd door middel van een insteekpen (fig. 3b) en een doorverbinding aanwezig is door middel van een soldeerverbin-ding (fig. 3c).

30 Fig. 3a toont het paneel 23 met de geleider 21b en de geleider GT1 waartussen geen verbinding aanwezig is. Fig. 3b toont de toestand 790 25 69 * * η waarin er wel een verbinding aanwezig is in het geval tussen de geleider 21a en de geleider GT1 zoals schematisch in fig. 2 met een cirkel 25 aangegeven; volgens fig. 3b is de verbinding gevormd door middel van een insteekpen 26. Fig. 3c toont tenslotte de situatie 5 waarin een vaste verbinding is gevormd en wel tussen de geleider 21a en de geleider <jF1 door middel varï'tie soldeerdruppéi‘27. Hét is ' duidelijk dat wanneer men voor deze oplossing kiest voor elke te spelen melodie een apart paneel moet worden gebruikt.

De verbindingen met de geleiders op de panelen kunnen gemakke-10 lijk tot stand worden gebracht door de panelen uit te rusten met de op zich wel bekende rij-insteekkontakten, in de figuur niet afgebeeld, die langs twee langsranden van het paneel 23 kunnen zijn aangebracht.

In plaats van een paneel van de afgebeelde vorm kan gebruik worden gemaakt van een geschikte vorm van een op zich bekend en in 15 de handel verkrijgbaar matrixverbindingsbord waarmee, zoals bekend, verbindingen kunnen worden gerealiseerd tussen elkaar kruisende stellen geleiders.

In plaats van de aftastschakelaars SRI, SR2 kan men ook gebruik maken van in het ritme der te spelen melodie achtereenvolgens ge-20 leidend te maken poortschakelingen zoals fig. 4 dit schematisch toont. De schakelaar SR1 is vervangen door de reeks poorten GR1.J ... GR1r met de uitgangen UI" ... Un" terwijl de schakelaar SR2 is vervangen door de reeks poorten GR2^ ... GR2^ met de uitgangen UI"1 ... Un"'. Van de poorten GRIj ... GR1r zijn de eerste ingangen 25 verbonden met de uitgang 7j der stuurpotentiaalbron 7, terwijl van de poorten GR2^ ... GR2^ de ingangen zijn verbonden met de uitgang 72 van deze stuurpotentiaalbron 7. Van de poort GRI^ is de ingang 2 doorverbonden met de ingang 2 van de poort GR2^ en tevens verbonden met de stuuruitgang 12*1 van de stuurketen 12*; van de poort GR^ 30 is de ingang 2 doorverbonden met de ingang 2 der poort GR22 en met de stuuruitgang 12*2 der stuurketen 12' terwijl van de poort GR1 de 790 25 69 12 ingang 2 is doorverbonden met de ingang 2 der poort GR2^ en met de stuuruitgang 12'n van de stuurketen 12'.

De uitgangen 12'1 ... 12'n voeren achtereenvolgens en in het ritme van de melodie stuurpotentiaal toe aan telkens twee poorten; 5 steeds zal een poort uit het eerste stel tegelijk geleidend worden gemaakt met een poort- ui^«het “tweede^ steImzoda^bi7v^de"ptfo!rt- GR^^ ^-“,!'1' '" “ tegelijk geleidend is met de poort GR2^· Op deze wijze worden aan de uitgangen UI ... Un resp. UT ... Un' achtereenvolgens de van de stuurpotentiaalbron 7 afkomstige stuurpotentialen toegevoerd bestemd 10 voor het sturen van de akkoordtoonbepaler 3 resp. de akkoordsoort-bepaler 5.

De figuren 5a t/m 5c tonen uitvoeringsvormen van een program-meerbord met daarop aangebrachte aanwijzingen die bedoeld zijn het programmeren te vereenvoudigen.

15 Fig. 5a toont een bord 30 met langs de twee randen aangebrachte connectors 31, 32 voor respectievelijk de horizontale geleiders 33 en de vertikale geleiders 34 op welk programmeerbord aan de bovenrand 35 van links naar rechts eerst de vier akkoordsoorten zijn aangegeven en vervolgens de twaalf akkoordtonen.

20 In fig. 5b en 5c, die andere uitvoeringsvormen tonen, zijn overeenkomstige delen met dezelfde verwijzingscijfers aangegeven; fig. 5b toont een bord 36 met aan de bovenrand 37 van links naar rechts eerst weer de aanduiding der akkoordsoorten en vervolgens een afbeelding 38 van een deel van het klavier waarmee direkt wordt aan- 25 gegeven met welke toetsen de akkoordtoonlijnen corresponderen.

Fig. 5c tenslotte toont een bord 39 met langs de bovenrand 40 daarvan eerst de benamingen der akkoordsoorten en vervolgens een afbeelding aangegeven met het verwijzingscijfer 41 van het klavier in het bekende klavarskriboschrift.

30 Met behulp van geïntegreerde ketens en moderne miniatuur- componenten kan een uitvoeringsvorm gebaseerd op het principe van 790 2 5 69

*r W

13 fig. 4 compact worden uitgevoerd. Interessante mogelijkheden doen zich echter voor wanneer bij de realisatie van de uitvinding gebruik wordt gemaakt van microprocessortechnieken in combinatie met moderne optisch uitleesbare programmeerkaarten. Een dergelijke kaart kan 5 worden geprogrammeerd op een wijze analoog aan die beschreven met betrekking tot het uitvoeririgsvoorbeeld mét de drager mét gedrukte bedrading, waarbij minstens twaalf plus vier is zestien rijen pro-grammeerposities aanwezig zijn, doch het is ook mogelijk de twaalf akkoordtoonposities in een binaire code uit te drukken waartoe met 10 vijf codeposities kan worden volstaan, terwijl de vier akkoordsoor-ten kunnen worden gecodeerd met twee codeposities. Dit resulteert in een relatief smalle programmeerkaart doch dan moet wel de gebruiker de twaalf resp. de vier posities elk eerst omzetten in een binaire code alvorens hij de codeposities dienovereenkomstig invult.

15 De praktijk heeft uitgewezen dat de gemiddelde gebruiker een dergelijke omzetting aan de hand van conversietabellen snel onder de knie heeft. Dit vergt wel een omzetter met behulp waarvan de na het uitlezen van de betreffende posities uitgelezen digitale code weer wordt omgezet in de twaalf plus vier stuurwaarden daar uiter-20 aard twaalf plus vier ingangen van de akkoordvormer moeten worden gestuurd.

Het principe van de digitale codering kan ook worden toegepast bij de bovenomschreven van instelbare schakelaars voorziene uitvoeringsvorm in welk geval de instelbare schakelaars de bekende, direkt 25 de digitale code leverende duimwielschakelaars kunnen zijn.

In het nu volgende zal een uitvoeringsvorm, geheel gebaseerd op de techniek der microprocessors,worden beschreven.

790 25 69 14

In fig. 6 stelt het blok 100 de schakelaars- en/of toetsencombinatie voor met behulp waarvan de gebruiker via bundel 190 commando's aan de stuureenheid 400 kan doorgeven, zodat-de door hem gewenste acties uitgevoerd worden. Deze acties zijn bijv.

5 starten van het spel, stoppen van het spel, herhalen van een deel, enz.

Het blok 200'in fig. 6 is analoog aan het in het voorgaande beschreven schakelaar- of programmeerbord, dit laatste met vaste bedrading of met programmeerstiften. De figuren 9, 10, 11, 15 en 16 10 tonen een optisch uitleesbare programmeerkaart met in te vullen programmaposities; een zwart vlakje in die figuren komt overeen met een gesloten schakelaar of met een programmeerstift, welke een elektrische verbinding maakt tussen een rij en een kolom. Met behulp van eenheid 200'wordt een akkoordenreeks geprogrammeerd, van welke reeks 15 de akkoorden later op een via lijn 680 ontvangen commando van het elektronisch orgel via de bundel 450 in volgorde naar het elektronisch orgel gevoerd moeten worden. De toelichting van de gebruikte coderingen in de figuren 9, 10, 11, 15 en 16 aan de hand van de figuren 12, 13, 17 en 18 is nu nog niet van belang en zal 20 pas met betrekking tot de figuren 7 en 8 ter sprake komen. Hier zij voorlopig vermeld dat een zwart resp. blank vlakje in de eerste vijf genoemde figuren overeenkomt met een logische één resp. nul in de andere vier genoemde figuren.

Nadat het blok 200'geprogrammeerd is wordt de besturing (blok 25 400) gestart. Het elektronisch orgel 600 genereert bij elke eerste of derde toon van een maat een puls, welke via lijn 680 naar de besturingseenheid 400 geleid wordt. De besturingseenheid 400 geeft na ontvangst van de plus het stuursignaal voor het juiste akkoord uit de in volgorde met het blok 200'geprogrammeerde reeks akkoorden 30 gedurende een voorafingestelde tijd (aanslag) via de bundel 450 door naar het elektronisch orgel 600.

790 2 5 69 15

De geprogrammeerde woorden van het blok 200'worden daartoe kolom na kolom uitgelezen, waarbij steeds een test uitgevoerd wordt op een al dan niet doorverbonden kruispunt tussen een kolom en de verschillende rijen. Een dergelijke uitlees-/aftasttechniek is op zich 5 bekend en behoeft niet nader te worden geïllustreerd en toegelicht.

De grootte van een schakelbord of programmeerbord 200'zal in * · ! verband met de kosten doorgaans zodanig zijn, dat een lied van een gemiddelde tijdsduur, d.w.z. met een gemiddeld aantal maten, geprogrammeerd kan worden. Dit heeft tot gevolg dat een te program-10 meren akkoordenreeks niet onbeperkt lang kan zijn. Het gebruik van een reeks of aaneenschakeling van borden vormt, mede in verband met de kosten voor lange muziekstukken geen economisch aantrekkelijke oplossing. Indien een dergelijk bord, b.v. wegens de prijs ervan, niet uitneembaar en in meerdere exemplaren beschikbaar is moet 15 bovendien voor elk te spelen lied het ene programmeerbord opnieuw geprogrammeerd worden, hetgeen tijdrovend en o.a. bij gebruik van de inrichting ten behoeve van orgellessen ongewenst is. Het programmeerbord 200'met een ander, gelijkwaardig, bord uitwisselbaar maken ondervangt dit bezwaar doch,zoals gezegd, kunnen de kosten van een 20 aantal borden prohibitief zijn terwijl de opslag der borden praktische problemen geeft: er moet dan voor gezorgd worden dat geen schakelaars ongemerkt omgezet worden of schakelaars of programmeer-pennen beschadigd worden. De oplossing van deze problemen ligt in het gebruik van goedkope uitleesbare programmeerkaarten en fig. 7 25 toont het schema van een uitvoering volgens de uitvinding, die is gebaseerd op het gebruik van losse goedkope gegevensdragers om een akkoordenreeks van een lied vast te leggen. Hiervoor komen de bekende programmeerkaarten en ponsbanden, welke o.a. ten behoeve van rekenmachines gebruikt worden, in aanmerking, Om een gebruiker zelf 30 in staat te stellen zonder omvangrijke en/of dure apparatuur op indexeerbare plaatsen van een kaart een akkoordenreeks vast te leggen, 710 25 69 t ' ♦ 16 gaat de voorkeur uit naar al dan niet doorzichtige zgn. streepkaar-ten, waarvan de figuren 9, 10, 11, 15 en 16 enkele voorbeelden geven, of kaarten, waarbij een elektrisch geleidend laagje op de indexeer-bare plaatsen van de kaart worden aangebracht. Het genoemde 5 elektrisch geleidend laagje kan worden gevormd door een elektrisch geleidend plakkertje of ’door -het-lood* van eenrop* de^kaart^Oangebrachlr-^^— potloodstreepje.

Het blok 500 in fig. 7 is een willekeurig toegankelijk lees/ schrijf-halfgeleidergeheugen (RAM). Oergelijke geheugens zijn rela-10 tief goedkoop en in diverse uitvoeringen en grootten verkrijgbaar.

De beschikbare afzonderlijke geheugens of samenstellingen daarvan kunnen een zodanige grootte hebben, dat daarin de akkoordenreeksen van meerdere liederen opgeslagen kunnen worden. Bij toepassing van deze mogelijkheid moet daar bij het programmeren van de kaart, bij 15 het laden van de kaartinformatie in het geheugen en bij de uitle- zing van het geheugen ten behoeve van gebruik door het orgel rekening mee gehouden worden. Opdat bij het bespelen van het orgel en na afloop van een lied de akkoorden van een volgend lied niet ongewild, bijv. door een spontaan bedachte en uitgevoerde verlenging van het slot, 20 gebruikt worden, is het nodig dat het begin en het einde van de afzonderlijke akkoordenreeksen als zodanig gemerkt worden. Er moet dus een begin- en eindsymbool zijn terwijl het ook mogelijk is het aantal akkoorden op te geven en daaruit af te leiden wanneer de akkoordenreeks geheel is afgewerkt. Het merken van het begin en het einde 25 van een akkoordenreeks is ook van nut indien men een in het geheugen opgeslagen reeks wil uitwisselen met een nieuwe reeks. De besturingseenheid 400 kan verder zodanig uitgevoerd worden, dat met behulp van de begin- en eindsymbolen de geheugeninhoud voor optimale benutting van de geheugencapaciteit opnieuw gerangschikt kan worden. Indien het 30 aantal afzonderlijke akkoordenreeksen/liederen in het geheugen 500 groot is, verdient het tevens de voorkeur om de liederen te nummeren.

790 2 5 69 17

Bij voorkeur moet het nummer dan ook op de akkoordenkaart komen.

Door intoetsen van een nummer, welke door de gebruiker later is af te lezen van de akkoordenkaart of van zijn muziekblad, kan dan snel naar het begin van een willekeurige akkoordenreeks/lied in het ge-5 heugen 500 gesprongen worden.

Een inrichting, welke wordt opgebbuwd uit afzonderlijke kompo-nenten vergt ook in het geval, dat slechts de akkoordenreeks van één lied opgeslagen wordt, relatief veel componenten, zodat de fabrikage ervan kostbaar is. Een inrichting waar meerdere akkoorden-10 reeksen van een aantal liederen opgeslagen worden vergt in verband met de sturing, zoals met betrekking tot herkenning van begin-, eindsymbolen, de cijfers van het liednummer en relötieve sprongen in het geheugen, nog meer componenten. In dat geval moet zeker de voorkeur gegeven worden aan het gebruik van een zgn. microprocessor. De 15 inrichting kan dan niet alleen fysisch compact en goedkoop blijven, maar wordt daardoor tevens zeer flexibel met betrekking tot latere modificaties. Een dergelijke uitvoeringsvorm zal thans worden beschreven.

Het aantal toe te passen akkoordsoorten bedraagt vier, t.w.

20 majeur, mineur, septiem, dim (hoewel nog andere akkoordsoorten niet bij voorbaat worden uitgesloten), en het aantal toe te passen toonsettingen van de akkoorden bedraagt twaalf, t.w. C, Cis, D, Dis, E, F, Fis, G, Gis, A, Ais en B. Er zijn dan vier maal twaalf is 36 combinaties mogelijk· Door elke combinatie in de vorm van een binair 25 codewoord voor te stellen, kan met ó-bitwoorden worden volstaan. Zonder codering zou de minimale woordbreedte 4 + 12 = 16 bit zijn; dit is ook het aantal rijen toegepast in de in het voorgaande beschreven programmeerborden. De aantallen te passen akkoordsoorten en -toonzettingen zijn zodanig, dat een gemakkelijk leesbare codering 30 kan worden verkregen. Fig. 12 geeft een voorbeeld van een mogelijke codering. De akkoordsoort in dit voorbeeld wordt door 2 bits (b^ en 70Ό 2-5 6 9

i. V

18 b^) voorgesteld, terwijl de toonzetting door de vier resterende bits (b^ t/m b^) wordt voorgesteld. De code voor de toonzetting is daarmee voor elk van de akkoordensoorten gelijk, hetgeen gemakkelijk leesbare en snelle programmering en controle van een programmakaart 5 mogelijk maakt. De combinatie b^ t/m b^sOOOOOO kan willekeurig in de te programmeren akkoardenreeks' opgeriomen worden, omdat zij niet van de kaart in het geheugen wordt opgenomen. Dit is varr voordeel indien men één of meer eventueel teveel geprogrammeerde akkoorden op een kaart wil uitwissen of indien men een gemakkelijk 10 visueel te interpreteren scheiding tussen twee afzonderlijke akkoordenreeksen op een kaart wil verkrijgen. De overige 15 combinaties van de code volgens fig. 12 kunnen gebruikt worden om extra informatie pp de kaart aan te brengen, zoals met betrekking tot het begin en het einde van een akkoordenreeks/lied en met betrekking tot 15 het liednummer. Ten behoeve van een makkelijke visuele interpretatie worden in de onderhavige inrichting daarvoor bij voorkeur de in fig. 12 gegeven combinaties gebruikt. De combinatie ENR wordt gebruikt om daardoor een liednummer met een willekeurige grootte te kunnen programmeren. Het liednummer moet ten behoeve van het eenvoudig 20 programmeren en lezen door de gebruiker bij voorkeur in bcd-vorm (binary coded decimal) voorgesteld worden met het meest significante cijfer vooraan. Om een in het liednummer voorkomend cijfer 0 niet te kunnen verwarren met het codewoord met de binaire waarde 0, moet bg en/of b^ van een cijfer van het liednummer de logische 25 waarde "1" krijgen.

De kaarten kunnen een willekeurige lengte, d.w.z. een willekeurig aantal codewoorden bevatten, omdat de akkoordenreeks en bijkomstige informatie van een lied over meerdere kaarten verdeeld kan worden en meerdere kaarten achtereenvolgens in het geheugen 30 kunnen worden ingelezen. Ten behoeve van de uitlezing door leeseen-heid 300 kan een synchronisatiespoor (201) op de kaart aangebracht 79025 69 19 worden (zie fig. 11). Dit is echter niet noodzakelijk, omdat een relevant codewoord ten minste één logische "1" heeft, bij gebruik van een smalle programmeerkaart (fig. 9) verder een goede kaartgeleiding mogelijk is en de signalen afkomstig van de aftasters geïntegreerd 5 kunnen worden alvorens een beslissing genomen wordt met betrekking tot welk van de mogelijke codewoorden aktueel uitgelezen wordt. Bij gebruik van een brede kaart, bijv. volgens fig. 10, verdient een dergelijk synchronisatiespoor 201 echter wel aanbeveling. Fig. 11 toont een mogelijke oplossing voor een programmeerkaart 200 voor 10 het geval dat de akkoordeninformatie niet gecodeerd wordt. Een dergelijke kaart is vooral geschikt voor die gebruikers, die daaraan om redenen met betrekking tot programmeereenvoud, programmeersnelheid en aantal te programmeren kaarten de voorkeur geven en minder belang stellen in het formaat van de kaart en het aantal mogelijk te program-15 meren akkoorden op een kaart. In dit verband verdient het dan ook de voorkeur om het liednummer in decimale vorm voor te stellen. De be-sturingssymbolen, welke op de kaart volgens fig. 11 voorkomen, hebben de in fig. 13 aangegeven betekenis.

Opgemerkt wordt dat de kaart volgens fig. 11 de mogelijkheid 20 biedt de akkoordtonen aan te geven met op de kaart aangegeven orgel-toetssymbolen of volgens het klavarskribo- dan wel de gebruikelijke muzieknotering, een en ander zoals aan de hand van fig. 5 toegelicht wat vooral voor de beginner gemakkelijk is.

Omdat bij voorkeur een microprocessor gebruikt wordt, kan het 25 besturingsprogramma op eenvoudige wijze geschikt gemaakt worden om informatie van elk van de als voorbeeld genoemde kaarten volgens de figuren 9 t/m 11 te kunnen lezen.Door middel van een keuzeschakelaar of een kenmerking door middel van de bedrading kan dan aan het besturingsprogramma aangegeven worden, welk type kaart 200 c.q. kaart-30 lezer 300 gebruikt wordt. Door de kaartlezers 300 uitwisselbaar te maken kan dan in grote mate aan de wensen van een potentiële gebrui- 790 25 69 20 ker tegemoet gekomen worden.

Hierna volgt een toelichting bij de uitvoering volgens fig. 7. Hierbij wordt niet uitgegaan van een conventionele componentenop^ stelling, maar aan de hand van een zgn. stroomdiagram, welke in fig.

5 14 wordt weergegeven. Het behulp van de vele in de handel verkrijg- - . bare componenten kunnen-daarmee‘^l^oitvoeriTrgen^^rkregen^rd^iT,™""^*^·” die slechts in· huir fysi»cb«r:v5c«arfcöinw^

In het stroomdiagram volgens fig. 14 is slechts één blok als subroutine aangegeven, andere blokken, combinaties of delen van 10 blokken in dat diagram kunnen echter ook als subroutine geprogrammeerd worden.

Het stroomdiagram volgens fig. 14 is te verdelen in twee belangrijke delen, n.l. een deel dat betrekking heeft op het inlezen van een programmakaart en een deel welke betrekking heeft op het uit-15 lezen van het geheugen tijdens het bespelen van het elektronische orgel. Bij dit uitlezen zijn er twee mogelijkheden: a) eerst het gehele geheugen wissen en dan een of meer liederen inlezen; b) een of meer in het geheugen aanwezige liederen uitwisselen tegen 20 een of meer nieuwe liederen en de rest handhaven. Met de indices in fig. 14 wordt een relatie gelegd met de signaalbundels of -draden in fig. 7.

Indien met behulp van het bedieningspaneel is aangegeven of een kaart gelezen moet worden, wordt een test uitgevoerd met betrekking 25 tot de soort van de gebruikte kaart 200 of kaartlezer 300. Zo nodig wordt daarna een motor in de leeseenheid 300 gestart om de kaart 200 langs een aftastmiddel in de leeseenheid 300 te transporteren. Dit transport is ook door handbediening mogelijk óf kan door de valsnelheid van de kaart verkregen worden bij een vertikale invoer van 30 de kaart 200 in de leeseenheid 300. De gebruiker dient vervolgens, of van tevoren, op te geven op welke wijze de invoer in het geheugen 790 25 69 21 500 moet plaats vinden. Dit is afhankelijk van het gegeven of de kaart 200 het eerste in te voeren lied betreft, van het gegeven of het lied een toe te voegen lied betreft, of· van het gegeven of het lied met een ander zich reeds in het geheugen 500 bevindend lied ver-5 wisseld moet worden. Vooal met betrekking tot dit laatste aspekt is het programma zodanig," dat het geheugen 500 optimaal benut wórdt waarbij eventueel een nieuwe rangschikking van de geheugeninformatie wordt uitgevoerd. Bovendien wordt de kaartinformatie ten behoeve van een optimale benutting van het geheugen 500 in een gecodeerde vorm, 10 n.l. volgens fig. 12, in het geheugen gevoerd. Een op de kaart 200 aanwezig codewoord met de binaire waarde nul, wordt niet in het geheugen gelezen.

Nadat het END-symbool op de kaart 200 gelezen is, of met behulp van het toetsenbord 100 via bundel 190 een daartoe geschikt commando 15 gegeven wordt, wordt de eventueel in de leeseenheid 300 aanwezige motor gestopt en wordt er uit de leesprocedure gesprongen.

Indien het orgel 600 bespeeld gaat worden eri dit vanaf het paneel 100 via bus 190 aan de stuureenheid 400 opgegeven wordt/is, kan het geheugen uitgelezen worden om de geprogrammeerde akkoorden naar 20 het elektronisch orgel 600 te sturen. Hiertoe moet het liednummer en het maatnummer in dat lied opgegeven worden/zijn. Indien er sprake is van een aantal achtereenvolgens te spelen liederen, kunnen de betreffende nummers in een register, bijv. een deel van geheugen 500, gevoerd en onthouden worden, om hen daarna in volgorde weer te kunnen uitlezen. 25 Indien met betrekking tot de geheugeninhoud onmogelijke nummers opgegeven worden, wordt dat gesignaleerd en moeten nieuwe nummers opgegeven worden. Bij de aanvang van het spel wordt een wijzer in de stand gezet, welke behoort bij de geheugenlokatie met de zojuist bedoelde goede nummers. Indien het door de wijzer aangewezen woord het END-30 symbool betreft, wordt gedurende een vooraf opgegeven tijd gewacht voordat opnieuw een akkoordenreeks van een lied uit het geheugen 500 790 2 5 69 22 gelezen kan worden. Deze wachttijd wordt gebruikt om na afloop van een lied automatisch met een volgende door te kunnen gaan, waarbij de speler de vrijheid gegeven wordt om binnen de genoemde wachttijd tussen de twee spelen het slot van het eerste lid naar eigen fantasie 5 te verlengen, zonder dat daarmee akkoorden van het volgende lied worden gegenereerïlr"BTd±ën' t'i'idens tiet spel het adn^êgeveh woord het BEG-symbool, het ENR-symbool ofeeri niet gebruikt, chw.z. ónmogelijk woord betreft (zie fig.9 ), wordt verder gehandeld alsof het een EhD-symbool betreft.

10 Indien het uit het geheugen 500 gelezen woord een akkoord be treft, wordt het vanuit de code volgens fig.8 (6 bit), waarmee het in het geheugen 500 opgeslagen was, omgezet naar de voor het elektronisch orgel bruikbare code als gebruikt in fig. 13(16 bit). Bij ontvangst van een puls vanaf het elektronisch orgel 600 via lijn 680 15 wordt het betreffende akkoordsignaal vervolgens via de bundel 450 naar het elektronisch orgel 600 gezonden en daar verwerkt. Vervolgens wordt, nadat de puls op lijn 680 weg is, de wijzer met één verhoogd en wordt het lezen van de nieuwe geheugenlokatie, het testen daarop en het eventueel uitvoeren van de gedecodeerde informatie naar het 20 elektronisch orgel 600 gestuurd en wordt vervolgens de wijzer weer met één verhoogd, etc.. Zolang er geen puls wordt ontvangen, wordt er getest of er met paneel 100 via lijn 190 een nieuw commando, zoals bijv. een stopcommando,gegeven wordt/is. Indien dit het geval is, wordt het spel beëindigd en wordt de betreffende aktiw op het nieuwe 25 commando ondernomen.

De uitvoering volgens fig. 8 wijkt zodanig van die volgens fig.

7 af, dat bepaalde steeds terugkerende delen van een muziekstuk niet steeds weer op een programmakaart 200 of in het geheugen 500 behoeven voor te komen. Bovendien is het volgens de bij voorkeur toegepaste 30 uitvoering volgens fig. 8 mogelijk om akkoordenreeksen één melodie- tonenreeksen of één van beide reeksen geprogrammeerd te laten afspelen, 790 2 5 69 23

Verder is de mogelijkheid opgenomen om met betrekking tot melodie-tonenreeksen een tel rust te geven, halve tonen te gebruiken, een toon vast te houden tot de volgende tel van een maat en om een toon uit de tonen van vier octaven te kiezen.

5 Fig. 15 toont een mogelijke programmeerkaart, te coderen vol gens fig. 17 voor de uitvoering volgens fig; 3. :

Fig. 16 toont een voor de gebruiker makkelijke hanteerbare kaart, te programmeren volgens fig. 18. De opmerkingen gemaakt met betrekking tot het gebruik van de kaart volgens fig. 11 in plaats van die volgens 10 de figuren 9 en 10 gelden ook met betrekking tot het gebruik van de kaart volgens fig. 16 in plaats van die volgens fig. 15.

De code volgens fig. 17 zal ook ten behoeve van de geheugenopslag gebruikt worden, omdat het geheugen daardoor beter benut wordt dan bij gebruik van de code volgens fig. 18 en het in verband met de keus en 15 de prijs van beschikbare componenten, zoals geheugens en microprocessors, gewenst is om woorden van maximaal 8 bit te gebruiken.

De bij voorkeur toegepaste uitvoering volgens fig. 8 zal worden toegelicht aan de hand van het stroomdiagram gevormd door de figuren 19a en 19b, Boven het met de index 2 aangegeven punt in fig. 19a be-20 hoort hetzelfde deel te komen als het deel dat in fig. 14 boven het met de index 2 aangegeven punt ligt. Ten behoeve van de eenvoud in de illustratie is dat deel in fig. 19a weggelaten.

Er wordt van uitgegaan dat het elektronisch orgel 600 op iedere eerste tel van een maat een puls via lijn 680 aan de besturingseen-25 heid 400 geeft ten behoeve van het genereren van accoorden en bovendien op iedere tel van een maat een puls via lijn 690 naar de besturingseenheid 400 voert ten behoeve van het genereren van melodietonen. De door het orgel opgewekte pulsen zijn zodanig of worden zodanig bewerkt, dat een puls op lijn 680 een puls op lijn 690 met betrekking tot de tijd 30 omsluit. Fig. 20 geeft van het voorgaande een illustratie voor een vierkwartsmaat.

790 2 5 69 24

Indien tijdens het spel een uit het geheugen gelezen woord het BEG-symbool, het END-symbool, een cijfer van een liednummer of een niet gebruikt codewoord d.w.z. onmogelijk woord betreft, wordt verder gehandeld alsof het woord een END-symbool betreft. D.w.z. er wordt om 5 redenen als toegelicht bij de uitvoering volgens fig. 7, een vooraf opgegeven tijd gewacht voordat met het volgende lied begonnen kan worden. Indien het woord een sprong betreft (b^ ^ = Π11 in fig.

17), dan wordt naar de voorgaande vlag in het lied gesprongen, zolang ten minste het aantal herhalingen daardoor niet groter wordt dan het 10 in het sprongsymbool aangegeven aantal. Indien zowel op lijn 680 als op lijn 690 een puls aanwezig is, worden twee opeenvolgende geheugen-lokaties uitgelezen, waarvan de eerste het eerste nog niet uitgevoerde akkoord van een lied betreft. Betreft de tweede geheugenlokatie weer een akkoord dan wordt na afloop van de puls op lijn 680 naar het be-15 gin van de procedure (begin van deze alinea) teruggesprongen. Betreft genoemde tweede geheugenlokatie een toon, dan wordt het tegelijk, althans ogenschijnlijk voor de gebruiker, met het akkoord naar het elektronisch orgel 600 gevoerd. Na afloop van de langste puls in een tel opgetreden wordt teruggekeerd naar het begin van de lus.

20 Indien er een puls via lijn 690 ontvangen wordt door de besturingseenheid 400 naar geen puls via lijn 680, dan wordt de geheugenlokatie gedecodeerd en naar het elektronisch orgel gezonden. De uitvoer wordt in overeenstemming gebracht met de geprogrammeerde wensen zoals met betrekking tot de halve en hele tonen, rusttel en vasthouden van een 25 toon. Ten behoeve van de halve toonduur moet de tijd tussen twee pulsen op lijn 690 gemeten en door twee gedeeld worden. Een aldus gevonden tussentijdstip tussen twee tellen kan eventueel een halve toon uitgevoerd worden. Het vasthouden van een toon duurt niet langer dan tot de uitvoer van een volgende toon. Nadat de langste puls ge-30 passeerd is wordt teruggekeerd naar het begin van de lus (i.e. begin van deze alinea).

790 2 5 69 25

Opgemerkt wordt dat de uitvindingsgedachte te realiseren is in een uitvoeringsvorm met losse poorten, flip-flops, tellers, enz., waarbij gezien de grote keuze in beschikbare componenten vele uitvoeringsvormen mogelijk zijn. In verband echter met de complexiteit, 5 de warmte-ontwikkeling, de storingsgevoeligheid en fysische omvang van een uitvoeringsvorm met losse componenten, verdient het echter bij de huidige stand der techniek de voorkeur een microprocessor te gebruiken.

- Conclusies - 790 25 69

Claims (14)

1. Stuurinrichting voor een elektronisch muziekinstrument met een akkoordenvormer welke laatste is voorzien van een of meer eerste stuuringangen waaraan via eerste schakelelementen stuursignalen ter bepaling van de akkoordtoon,, en van een of meer .tweede, stuuringangen. ....... 5 ..waaraan via tweede. schakelelementen~-s.tuursignalen,ter..lepaling-.¥an de akkoordsoort kunnen worden toegevoerd, gekenmerkt door een stel eerste en tweede vooraf instelbare besturingsorganen via welke dezelfde stuurfunkties kunnen worden gerealiseerd als die, uitgevoerd door de eerste en tweede schakelelementen en die voor de aan-10 vang van het orgelspel worden ingesteld in overeenstemming met een reeks akkoordtonen en akkoordsoorten corresponderend met de maten of delen daarvan der melodie van het te spelen muziekstuk, en die in het ritme van deze melodie kunnen worden afgetast en gestuurd voor het successievelijk brengen van combinaties van stuursignalen op de 15 eerste en tweede stuuringangen der akkoordvormer.

2. Stuurinrichting volgens conclusie 1, toepasbaar bij een orgel met ritmegever, met het kenmerk , dat het stuurritme voor het aftasten der eerste en tweede verbindingsorganen wordt afgeleid van de ritmegever.

3. Stuurinrichting volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de stellen besturingsorganen zijn uitgevoerd met een ingang en met voor elke funktie onderling parallelle uitgangen die verbonden zijn met de eerste resp. de tweede stuuringangen van de akkoordvormer terwijl de ingangen achtereenvolgens in het ritme 25 der melodie aan een geschikte stuurpotentiaal worden gelegd.

4. Stuurinrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de besturingsorganen bestaan uit stellen meerstanden-schakelaars waarvan de overeenkomstige uitgangen onderling en met de respectievelijke stuuringangen zijn doorverbonden en waarvan de in- 790 2 5 69 gangen achtereenvolgens worden afgetast en met een stuurpotentiaal-bron verbonden.

5. Inrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de besturingsorganen worden gevormd door een of meer op een 5 drager aangebrachte stellen geleidermatrixen met elkaar kruisende ingangsgeleiders en uitgangsgeleiders waartussen op de kruispunten doorverbindingen tot stand kunnen worden gebracht.

6. Inrichting volgens conclusie 5, gekenmerkt door permanente op de kruispunten aangebrachte doorverbindingen.

7. Inrichting volgens conclusie 5, gekenmerkt door op de kruispunten insteekbare doorverbindingspennen.

8. Inrichting volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat de besturingsorganen worden gevormd door een vooraf programmeerbare door een leesinrichting te voeren informatiedrager.

9. Inrichting volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de informatiedrager een optisch uitleesbare drager is.

10. Inrichting volgens conclusie 8 of 9, met het kenmerk, dat de informatiedrager een ponskaart is.

11. Inrichting volgens conclusie 8, met het kenmerk, 20 dat de informatiedrager met magnetiseerbare delen programmeerbaar is.

12. Inrichting volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de informatiedrager met elektrisch geleidende delen programmeerbaar is.

13. Inrichting volgens conclusies 8-12, met het kenmerk, 25 dat de stellen met de ingangen der akkoordvormer overeenkomende posities zijn aangegeven in binair gecodeerde vorm en dat een, door de uitgelezen informatie gestuurde decodeerinrichting aanwezig is welke deze binaire informatie omzet in direkt door de akkoordvormer te verwerken informatie. 790 2 5 6 9

14. Inrichting volgens conclusies 8-10, gekenmerkt door een uitleesinrichting voor het uitlezen der informatiedrager, waarvan de uitgangen zijn verbonden met een geheugen waarin de op de drager aangebrachte informatie kan worden ingelezen en waaruit deze 5 informatie ter sturing van het orgel in het ritme der te spelen melodie kan worden uitgelezen. 790 2 5 89