NL7810503A

NL7810503A - Afscherminrichting voor een radio-isotopen producerende generator.

Info

Publication number: NL7810503A
Application number: NL7810503A
Authority: NL
Original assignee: Byk Mallinckrodt Cil Bv
Priority date: 1978-10-20
Filing date: 1978-10-20
Publication date: 1980-04-22
Also published as: CH641588A5; ATA682979A; AU532099B2; SE437739B; AU5194479A; DE2942384C2; AT364055B; NL190345C; JPS5562398A; GB2033288B; SE7908707L; FR2439462B1; NL190345B; GB2033288A; DK150552C; DK150552B; DE2942384A1; FR2439462A1; US4286169A; ZA795591B

Description

V, ♦ PHN 9269___ . ^ ____ N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken

Afscherminrichting voor een radio-isotopen producerende gene- irator -i; i t

De uitvinding heeft betrekking op een afscherminrichting voor een radio-isotopen producerende generator.

Een radio-isotopen pi^ucerende generator is een inrichting 5 Waarin radioactieve dochterisotopen van moederisotopen door

elutie kunnen worden verkregen. De generator of "koe" is zo ^geconstrueerd, dat de gebruiker op elk gewenst moment een hoeveelheid van een radio-isotoop bevattende oplossing aan de V

'generator kan onttrekken: lit gebeurt op de aftappl'aats.

! 10 Radio-isotopen zijn in het bijzonder bedoeld voor gebruik in de geneeskunde als radiodiagnostica. Een voor dit doel geschikt I β e . # 99m * 99m radio-isotoop is Tc, dat in een Tc generator uit het ! 99 .

inoederisotoop Mo wordt verkregen. Een dergelijke generator ! # 99m # is zo ingericht, dat een steriele Tc-bevattende oplossing 15 wo rdt geproduceerd. In verband met de hoge stralingsintenaitei : aoeten uitgebreide veiligheidsmaatregelen worden genomen om iet in de generator aanwezige moederisctoop af te schermen. De generator is dan ook voorzien van een loden beschermingsmantel lie een voldoende beveiliging biedt bij ops lag en transport.

20 Het is gebruikelijk, dat een dergelijke generator zeer lang, jfwoonlijk permanent, op eenzelfde plaats bijvoorbeeld in een ziekenhuis of klinisch laboratorium is opgesteld. De generator moet uiteraard van tijd tot tijd 99m ' .

•in het geval van een Tc generator meestal iedere ] a 2 25 weken- door een verse worden vervangen, omdat dan het rendement, aan door elutie verkregen radio-isotoop onvoldoende is geworden'. .

0e de generator omringende beschermingsmantel wordt algemeen i.og als een onvoldoende beveiliging tegen radioactieve straling beschouwd voor het ziekenhuis- of laboratoriumpersoneel, dat 30 regelmatig in de directe omgeving van de generator vertoeft.

781 05 0 3 *r -2- PHN 9269_:_

Daarom is het noodzakelijk de generator bovendien met een extra loden afscherminrichting te omgeven. Een dergelijke I afscherminrichting moet aan diverse voorwaarden voldoen. Ten eerste moet de aftapplaats van de radio-isotopen bevattende 5 oplossing goed to^ankelijk zijn. De afscherminrichting moet I dus voorzien zijn van een toegang tot die aftapplaats en, iindien de elutievloeistof zich buiten de eigenlijke generator bevindt, eveneens van een gemakkelijk bereikbaar aansluitpunt voor de houder van de elutievloeistof. Deze opening of openin-' 10 gen moeten uiteraard met een loden stop of loden stoppen afge-]sloten kunnen worden. Voorts moet de afscherminrichting zo zijn geconstrueerd, dat de generator gemakkelijk iedere 1 a .2 weken door een verse kan worden vervangen.

Er is een afscherminrichting voor een radio-15 isotopen producerende generator bekend, die bestaat uit concei- jtrische loden ringen, van boven afgedekt door een loden afdek- splaat. Bij het vervangen van de generator moet de loden dekse] i en moeten de loden ringen een voor een worden weggenomen en vervolgens weer achtereenvolgens om de generator worden ge-20 plaatst. Dit is zeer bewerkelijk, terwijl bovendien degene die de handelingen uitvoert langdurig aan radioactieve straling wordt blootgesteld. Een andere eveneens bekende afscherminricl-ting bestaat uit een loden vat met loden deksel. Nadat het deksel afgenomen is wordt de oude generator uit het vat getild 25 en vervangen door een verse. Het op deze wijze vervangen van de generator is uit veiligheidsoverwegingen af te raden. Gewoonlijk is de radio-isotopen producerende generator in een zuurkast in het ziekenhuis of klinisch.laboratorium opgesteld. De ruimte boven het loden vat is daardoor beperkt, zodat het vervangen 30 van de generator wordt bemoeilijkt. Dit klemt des te meer, omdat de generator, die immers zelf van een loden beschermings-mantel is voorzien, een aanzienlijk gewicht bezit. Het is zeker niet uitgesloten, dat de zware generator bij het hoog optillen boven het loden vat in de beperkte ruimte van een zuurkast de 35 handen ontglipt en zo ernstige gngelukken kan veroorzaken; 781 0 5 0 3 ; -3- " ν··Λυ; '; '.'.'ft··;·; ΡΗΝ 9269 ___'-'-. ' ' : I immers een radio-isotopen producerende generator bevat een ί grote hoeveelheid radioactiviteit, die bij vrijkomen ernstig gevaar voor de gezondheid oplevert.

Er is evénwel een. afscherminrichting bekend, 5 die bovengenoemde bezwaren niet heeft. Deze afscherminrichting Q Q τη is in het bijzonder béstead voor het opnemen van een Tc-generator, die onder de merknaam Stercow 99m in de handel is.

Deze bekende afscherminrichting bestaat uit een loden bodemplaat en een verticaal daarop aangebrachte loden mantel, die 10 voorzien is van een afsluitbare toegang tot de aftapplaats vai de ^mTc-bevattende oplossing. De ^mTc-generator kan zeer I eenvoudig in deze afscherminrichting worden geplaatst, Daartoi • is de cylindervormige loden mantel in de lengterichting in i I twee nagenoeg gelijke delen verdeeld, die ieder ten opzichte ! 15 i van de bodemplaat verplaatsbaar zijn in zijwaartse richting.

(Door de manteldelen uiteen te schuiven ontstaat een opening i die voldoende groot is om de generator in de afscherminrich-; ting te plaatsen; daarna wordt de inrichting weer afgesloten ! door de manteldelen naar elkaar toe te schuiven. De loden i '.·>· 20 jmanteldelen zijn verschuifbaar op op de bodemplaat aangebrach :e |rails of’sleden; handgrepen aan weerszijden van de manteldelen jmaken het verschuiven mogelijk.

Hoewel laatstgenoemde afscherminriehting de nadelen van de voorgaande geheel opheft, heeft de inrichting 25 het bezwaar dat in de breedte veel ruimte in beslag wordt genomen. Immers, om bij het verwisselen van de generator het uiteenschuiven van de manteldelen mogelijk te maken moet aan weerszijden van de afscherminrichting voldoende ruimte vrij blijven. Dit is een niet te onderschatten bezwaar, omdat de 30 generator bij voorkeur in een speciale ruimte geplaatst dient te worden waarin bijna altijd een ernstig ruimtegebrek heerst.

Het Nederlandse Ministerie van Volksgezondheid eist bij voorbeeld een kluis; daarnaast wordt ook vaak van een zuurkast of een steriele kast gebruik gemaakt. Dat het ruimteverlies aan-35 zienlijk is, blijkt wel uit het feit dat bij de voor een Ster*1 jlpw 99m bedoelde af s charmio-g^iehting de uitwendige diameter · 78 1 0 5 0 3 Λ -4- ΡΗΝ 9269____ van de mantel nog geen 30 cm bedraagt, terwijl in uitgeschoven toestand de inrichting een breedte beslaat van 95 cm.

De onderhavige uitvinding heeft tot doel een afscherminrichting voor een radio-isotopen producerende gene-5 rator te verschaffen, die het bezwaar van de laatstgenoemde inrichting niet bezit, maar waarin toch de voordelen van deze bekende inrichting bewaard zijn gebleven. De afscherminrichting voor een radio-isotopen producerende generator volgens de uitvinding bevat een loden bodemplaat en een verticaal daarop 10 aangebrachte loden mantel, die voorzien is van een met een loden stop afsluitbare toegang tot de aftapplaats van de radio-isotopen bevattende oplossing en van een afsluitbare opening om de generator· in de mantel te kunnen plaatsen, en is daardoor gekenmerkt, dat 15 ! de mantel twee delen bevat waarvan er een onbeweeglijk is ten | opzichte van de bodemplaat en voorzien is van een opening die voldoende groot is om de generator te kunnen toelaten, en waarvan het andere deel eveneens voorzien is van een doorlaatope-ning voor de generator en draaibaar is om een verticale as 20 ten opzichte van de bodemplaat zodat de opening in het statio naire deel kan worden afgesloten.

Het verwisselen van de generator is bij de inrichting volgens de uitvinding tenminste even gemakkelijk als bij de laatstgenoemde bekende inrichting, j.a zelfs iets gemakkelijker. De 25 generator kan in de afscherminrichting volgens de uitvinding worden geplaatst door het draaibare manteldeel eenvoudig weg te draaien. De ruimtewinst is evenwel aanzienlijk. In tegenstelling tot de laatstgenoemde bekende inrichting neemt de inrichting volgens de uitvinding in voor het plaatsen van de 30 generator geopende toestand niet meer ruimte in dan. in geslo ten toestand. Dit betekent dat een voor een Stercow 99m aangepaste uitvoeringsvorm van de afscherminrichting volgens de uitvinding een breedte in beslag neemt van niet meer dan 35 cm; derhalve een aanzienlijke ruimtebesparing.

35 De inrichting volgens de uitvinding is uiteraard niet in vorm _afme.t,in.g.en—beperk, t-,—maar k-aa—ζ-θ—aan—i-e-de-r—typ·®—gen erator- 78 1 05 0 3 Γ

-5- V ’ ,:- J

PHN 9269 _ _ : worden aangepast, dat in principe elke radio-isotopen produ-I cerende generator binnen de afscherminrichting past. Zo kan ook in de inrichting een generator worden geplaatst, waarvan de elutievloeistof zich ia een aparte houder buiten de gene-5 rator bevindt. De inrichting moet in dat geval voorzien zijn -van een extra afsluitbare opening, waardoor de zich buiten de inrichting bevindende houder met elutievloeistof op de generator kan worden aangesloten.

Zelfs ia de afscherminrichting volgens de uitvinding niet be- 10 perkt tot het onderbrenger van een radio-isotopen producerende 'generator; de inrichting kan ook dienen voor het opbergen van radioactieve producten of materialen.

i ! Beide delen van de loden mantel zijn bij voor keur samengesteld uit horizontaal op elkaar geplaatste segmen-15 ten om het assembleren -een eenmalige handeling- van de inrich-!ting ter plaatse mogelijk te maken: het gewicht van de loden jafscherminrichting ligt nl. veelal tussen 100 en 200 kg. De I segmenten zijn op een gebruikelijke wijze, bv. door in gaten jvallende nokken, aan elkaar bevestigd. * 20 Bij voorkeur zijn de delen van de mantel in hoofdzaak cylinder-vormig en concentrisch. Hierdoor wordt het materiaalverbruik beperkt. Door het draaibare deel van de mantel binnen het sta·" tionaire deel te laten draaien, wordt het plaatsen van de generator in de inrichting vergemakkelijkt: nl. zo dicht mogelijk 25 tegen het weggedraaide draaibare deel aan. Het draaibare deel draait bijv. op glijders of kogelbussen op de bodemplaat. De afmetingen van de beide manteldelen moeten zo op elkaar zijn afgestemd, dat in afgesloten toestand geen straling kan weglekken uit de afscherminrichting; daarom moet in afgesloten 30 toestand het buitenste stationaire manteldeel het draaibare

deel zijdelings een weinig overlappen. Om lekstraling te voorkomen is bij voorkeur de uitwendige diameter van het draaibar* manteldeel slechts een weinig kleiner dan de inwendige diameter van het stationaire deel. Het is bovendien van voordeel dat 35 de inwendige diameter van .het draaibare deel van de mantel J

78 1 0 5 0 3 Λ -6- ΡΗΝ 9269____ slechts een weinig groter is dan de uitwendige diameter van de generator; hierdoor wordt zowel de benodigde ruimte optimaal benut alsook het materiaalverbruik tot een minimum beperkt.

5 Het is gewenst dat in afgesloten toestand het draaibare deel van de mantel vastgezet kan worden. Hierdoor wordt verhinderd, dat door welke oorzaak dan ook het draaibare deel onopzettelijk een weinig wegdraait uit zijn afsluitende positie, waardoor straling kan vrijkomen. Als vastzetmiddel kan een verende pal 10 worden gebruikt, die aan de grondplaat of aan het stationaire manteldeel is bevestigd en in een uitsparing van het draaibare deel van de mantel valt wanneer deze in de afsluitende positie is gedraaid. Bijvoorbeeld met behulp van een knop kan de pal op eenvoudige wijze uit de uitsparing worden vrijgemaakt, 15 jwaarna het draaibare deel van de mantel weggedraaid kan worden, j In een bijzonder uitvoeringsvorm is de af s chermin rich hing voo:r-i zien van veermiddelen zodanig dat het beweegbare deel tegen Jeen verende werking in gesloten moet worden door het vastzet-!middel. Deze constructie heeft het voordeel dat het direct 20 zichtbaar is wanneer het draaibare deel niet geheel gesloten is; immers, door de veermiddelen zal het draaibare deel dan teruglopen en een duidelijk open stand aannemen.

De uitvinding zal hierna nader worden toegelicht aan de hand van een uitvoeringsvorm, die is weergegeven 25 in de bijgevoegde tekening.

Figuur 1 is een langsdoorsnede van een afscherminrichting vol-’ gens de uitvinding in zijaanzicht, terwijl figuur 2 een boven·· aanzicht van dezelfde inrichting voorstelt. In beide figuren is de afscherminrichting in geopende toestand weergegeven, 30 waarbij de generator in de inrichting geplaatst kan worden.

In figuur 1 is duidelijk te zien, hoe het draaibare deel van de mantel 3 op kogelbussen 5 ten opzichte van de grondplaat 1 draaibaar is om een as a binnen het op de bodemplaat gefixeerde mantel deel 2. De isotopengenerator 4 past precies binnen manteldeel 3 en kan op een met deel 3 ver· bonden plaa-t—1,2....._g.e.p.l.a at-st—w-o-rd en·.—ff-ers chi 11 ende loden—de-l-en- 781 0 5 0 3

Claims

1. Afscherminrichting voor een radio-isotopei. producerende generator, bevattende een loden bodemplaat en'eet, verticaal daarop aangebrachte loden mantel, die voorzien is van een met een loden stop afsluitbare toegang tot de aftapplaats van de radio-isotopen bevattende oplossing en van een 30 afsluitbare opening om de generator in de mantel te kunnen plaatsen, met het kenmerk, dat de mastel twee delen bevat waarvan er een onbeweeglijk is ten opzichte van de bodemplaat en voorzien is van een opening die voldoende groot is om de generator te kunnen toelaten, en waarvan het andere deel eveneens 35 voorzien, is van een doorlaat0Pea^n§ v00r de geiyrator en draai- • - . ' ' ·· 4>;i 78 1 0 5 0 3 -8- PfTNT Q?<iQ_ j baar is om een verticale as ten opzichte van de bodemplaat zodat de opening in het stationaire deel kan worden afgesloten.

2. Afscherminrichting volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat elk van beide delen van de mantel is samengesteld uit horizontaal op elkaar geplaatste segmenten.

3. Afscherminrichting volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de delen van de mantel in hoofdzaak cylindervormig en concentrisch zijn.

4. Afscherminrichting volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat het draaibare deel van de mantel draai- ibaar is binnen het stationaire deel, dat de uitwendige diameter 'van het draaibare deel een weinig kleiner is dan de inwendige I . - jdiameter van het stationaire deel en dat m afgesloten toe-!stand het stationaire deel het draaibare deel zijdelings een i jweinig overlapt.

5. Afscherminrichting volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de inwendige diameter van het draaibare . deel van de mantel een weinig groter is dan de uitwendige diameter van de generator.

6. Afscherminrichting volgens een der voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat middelen aanwezig zijr om het draaibare deel van de mantel vast te zetten in de stanc. waarbij de opening om de generator te kunnen toelaten in het stationaire ded van de mantel is afgesloten.

7. Af s cherminri chting volgens een der vooraf-· gaande conclusies, met het kenmerk, dat veermiddelen aanwezig zijn zodanig dat het beweegbare deel tegen een verende werkinj; in gesloten moet worden. 7810503