NL2012545A - Ventilatie inrichting. - Google Patents

Description

Titel: Ventilatie inrichting

De uitvinding heeft betrekking op een ventilatie inrichting voorzien van een in hoofdzaak blokvormig huis met een eerste huiswanddeel doorbrekende buitenmond en een tweede huiswanddeel doorbrekende binnenmond, waartussen zich een ventilatiekanaal uitstrekt, waarbij de ventilatie inrichting een in het ventilatiekanaal opgesteld, zelfregelend kleplichaam omvat voor het drukafhankelijk regelen van de vrije doorlaat van het ventilatiekanaal, en waarbij het kleplichaam via een scharnierconstructie scharnierend is verbonden met het huis.

Een dergelijke zelfregelende ventilatie inrichting is bekend uit NL2007385, en wordt toegepast voor zogenoemde natuurlijke ventilatie van gebouwen. Het zelfregelende kleplichaam is zo uitgevoerd dat een koppel dat door instromende lucht op het kleplichaam wordt uitgeoefend de klep naar een gesloten stand bekrachtigt, terwijl een koppel dat door de zwaartekracht op het kleplichaam wordt uitgeoefend, de klep naar een geopende stand bekrachtigt.

Wanneer het drukverschil tussen binnen- en buitenmond genoemd drukverschil overstijgt, en een daardoor gegenereerde ventilatie luchtstroom overschrijdt, zorgt het kleplichaam ervoor dat de vrije doorlaat, en daarmee de luchtstroom door het ventilatiekanaal, wordt beperkt. De ventilatie inrichting is zo uitgevoerd dat bij het bereiken van een maximale gewenste luchtstroom, het kleplichaam zich zwenkend vanuit een geopende stand waarin de vrije doorlaat van het ventilatiekanaal maximaal is, zal bewegen tot in een gesloten stand, waarin de vrije doorlaat van het ventilatiekanaal minimaal is, maar er nog wel vrije doorlaat is. In de gesloten stand is het kleplichaam met een vrij uiteinde tegen een aanslag gelegen, zodat een deel van de luchtdoorstroomopening van het ventilatiekanaal open blijft.

De instromende lucht blijft hierdoor onder de maximale gewenste waarde, maar komt niet onder een minimale gewenste waarde. Op deze manier wordt met een kleplichaam dat tussen twee uiterste standen beweegt, eventueel via een of meer tussenstanden, een adequate regeling van de luchtstroom binnen gewenste waarden verkregen. De blokvormige behuizing van het ventilatie inrichting is vaak net zo lang als een kozijn in een gevel, bijvoorbeeld enkele tientallen decimeters, en is vaak opgebouwd uit aluminium extrusieprofielen. Het kleplichaam strekt zich vaak over nagenoeg de zelfde lengte uit als de ventilatie inrichting, eveneens enkele tientallen decimeters. Om de zelfregelende functie goed te kunnen vervullen, is de klep daarom veelal uitgevoerd als een stijf profiel, bijvoorbeeld een kunststoffen extrusieprofiel.

Een nadeel van de bekende ventilatie inrichting is dat een snel wisselende windbelasting kan leiden tot een heen en weer zwenkend kleplichaam, wat door de relatief stijve configuratie van het kleplichaam telkens gepaard gaat met een tikgeluid bij het sluiten van de klep.

In NL2007385 is reeds geprobeerd om dit tikgeluid tegen te gaan door het vrije uiteinde van het kleplichaam te voorzien van een flexibele aanslaglip. Hoewel de aanslaghp het tikgeluid vermindert, kan in de praktijk toch nog een relatief hard tikgeluid optreden.

De uitvinding beoogt een ventilatie inrichting van de in de aanhef omschreven soort, waarbij met behoud van genoemde voordelen genoemde nadelen kunnen worden tegengegaan. In het bijzonder beoogt de uitvinding het tikgeluid verder te verminderen. Daartoe is de ventilatie inrichting overeenkomstig de uitvinding gekenmerkt doordat de scharnierconstructie is gesmeerd met een pseudoplastisch smeermiddel.

Door de scharnierconstructie te voorzien van een dergelijk smeermiddel waarvan de viscositeit onder voortdurende mechanische belasting in de tijd afiieemt, kan worden bereikt dat het kleplichaam bij in hoofdzaak dezelfde windbelasting als voorheen naar de gesloten stand beweegt. Het kleplichaam zal echter door de klevende werking van het pseudoplastische smeermiddel langzamer in beweging komen, en een lagere eindsnelheid ontwikkelen. De samenwerkende delen van de scharnierconstructie slaan door toepassing van het pseudoplastisch smeermiddel bij het bereiken van de gesloten stand minder hard tegen elkaar, waardoor het tikgeluid aanzienlijk wordt verminderd in intensiteit.

Een snel wisselende windbelasting zal de klep bovendien niet doen sluiten, omdat dan de belasting op de klep al weer afgenomen is. Hierdoor zullen bij valwinden minder tikgeluiden worden gegenereerd.

Eenmaal in de gesloten stand, zal het klephchaam na terugvallen van de windbelasting, zoals gebruikebjk onder invloed van de zwaartekracht in open stand aankomen. Deze beweging zal echter, als de klep enige tijd in de gesloten stand is geweest, langzamer op gang komen, en met geringere eindsnelheid eindigen. Ook dit draagt bij aan het verminderen van de intensiteit en de frequentie van de tikgeluiden.

De afname van viscositeit onder voortdurende mechanische belasting bij pseudoplastische smeermiddelen wordt veroorzaakt doordat de samenstellende deeltjes zich evenwijdig aan de opgelegde afschuifspanning gaan oriënteren. In het Engels wordt deze eigenschap ook wel aangeduid met het begrip ‘shear thinning’. Na opheffing van de mechanische belasting neemt de viscositeit weer toe tot de initiële waarde.

Het pseudoplastisch smeermiddel omvat bij voorkeur een semi-vast smeermiddel. Het semi-vaste smeermiddel omvat een verdikkingsmiddel, en een vloeibaar smeermiddel. Het verdikkingsmiddel zorgt voor een relatief hoge initiële viscositeit. De afname van viscositeit wordt veroorzaakt doordat de samenstellende deeltjes van het verdikkingsmiddel zich evenwijdig aan de opgelegde afschuifspanning gaan oriënteren, waarna de viscositeit van het smeermiddel in hoofdzaak gelijk wordt aan die van het vloeibare smeermiddel. Het smeermiddel heeft dus voordeligerwijs ook thixotropische eigenschappen of is althans gedeeltelijk thixotropisch Het pseudoplastische smeermiddel is voordeligerwijs uitgevoerd als vet. Bij vet kan bijvoorbeeld zeep als verdikkingsmiddel worden toegepast, dat is gemengd met olie als smeermiddel. Het smeermiddel is bij voorkeur een zogenoemd kettingvet.

Op voordelige wijze kan de scharnierconstructie worden gesmeerd met racing chain oil, zoals bijvoorbeeld verkrijgbaar van Kroon oil http://www.kroon-oil.com/download/productblad/06.20.35-NL.ndf.

De scharnierconstructie kan een eerste scharnierdeel omvatten dat met het kleplichaam meebeweegt, en een tweede scharnierdeel dat stilstaand met het huis is verbonden. Het smeermiddel kan daarbij smerend tussen de delen aanwezig zijn. De scharnierconstructie kan op elegante wijze zijn uitgevoerd als een scharnier met slechts een vrijheidsgraad van rotatie, bij voorkeur een lijnscharnier. Een van de scharnierdelen kan dan bijvoorbeeld zijn uitgevoerd als een opneemdeel, zoals een kom of een sleuf, en het andere scharnierdeel kan dan zijn uitgevoerd als een opgenomen deel, zoals een kop of koppelplaat. Wanneer het kleplichaam en een behuizingsdeel zijn uitgevoerd als een extrusieprofiel, kan de scharnierconstructie op elegante wijze zijn uitgevoerd als een lijnscharnier dat is gevormd als een door een der delen gevormde cilindrische kop, die is opgenomen in een als een in het andere deel gevormde schaal.

De scharnierconstructie kan worden gesmeerd door het aanbrengen van smeermiddel wanneer de scharnierconstructie reeds is samengesteld, bijvoorbeeld tijdens de opbouw van de ventilatie inrichting, tijdens de inbouw van de ventilatie inrichting, of zelfs wanneer deze is ingebouwd en al enige tijd in bedrijf is. De scharnierconstructie kan ook worden gesmeerd voordat de scharnierconstructie is samengesteld, bijvoorbeeld door het aanbrengen van smeermiddel op het eerste en/of het tweede scharnierdeel. Het smeren kan bijvoorbeeld worden uitgevoerd door het smeermiddel met een kwast, vetspuit of spuitbus aan te brengen.

De uitvinding heeft verder betrekking op een kit voor een ventilatie inrichting, omvattende een kleplichaam en een behuizing die tijdens gebruik via een scharnierconstructie zelfregelend samenwerken, en een verpakking metpseudoplastisch smeermiddel voor het smeren van de scharnierconstructie. Verpakkingen zijn bijvoorbeeld: spuitbus, patroon kitspuit, en pot.

De uitvinding betreft voorts een werkwijze voor het behandelen van een ventilatie inrichting, waarbij een scharnierconstructie van een zelfregelende klep wordt gesmeerd door het aanbrengen van een pseudoplastisch smeermiddel.

De uitvinding betreft tevens het gebruik van pseudoplastisch smeermiddel voor het smeren van een scharnierconstructie van een zelfregelende klep van een ventilatie inrichting.

De uitvinding zal nader worden toegelicht aan de hand van een uitvoeringsvoorbeeld dat in een tekening is weergegeven. In de tekening toont:

Fig. 1. een dwarsdoorsnede van een eerste uitvoeringsvorm van een ventilatie inrichting volgens de uitvinding met een zelfregelend kleplichaam in de geopende positie;

Fig. 2. de ventilatie inrichting van Fig. 1 met het kleplichaam in de gesloten, instroombeperkende positie;

Fig. 3. een schematische grafiek van de afgelegde afstand van het kleplichaam uitgezet tegen de tijd bij een constante windkracht, en

Fig. 4. een dwarsdoorsnede van een tweede uitvoeringsvorm van ventilatie inrichting met vrij hangend zelfregelend kleplichaam in de geopende positie.

Opgemerkt wordt dat de figuren slechts schematische weergaven betreffen van voorkeursuitvoeringsvormen van de uitvinding, en dat deze gegeven worden bij wijze van niet limiterend uitvoeringsvoorbeeld. In de figuren zijn gelijke of corresponderende onderdelen met dezelfde verwijzingscijfers aangegeven.

In Fig. 1 is op schematische wijze in dwarsdoorsnede een ventilatie inrichting volgens de uitvinding weergegeven. De ventilatie inrichting is op zichzelf bekend uit NL2007305 en is, zoals getoond in Fig. 1, voorzien van een langgerekt, blokvormig huis 1. In het huis is door middel van huisdelen en geluiddempend materiaal een ventilatiekanaal 2 is bepaald, dat zich uitstrekt vanaf een buitenmond 3 naar een binnenmond 4. Onderzijde en bovenzijde van de ventilatie inrichting zijn gedefinieerd volgens de afgebeelde oriëntatie van de ventilatie inrichting, dat wil zeggen de oriëntatie waarin de ventilatie inrichting behoort te worden ingebouwd. Het huis 1 is voorzien van deels getoonde gebruikelijke voorzieningen voor het monteren van de ventilatie inrichting in bijvoorbeeld een raamkozijn of een wand. Het kleplichaam 10 omvat een plaatvormig hoofddeel 11 en een ten opzichte van de onderwand in de uitgangspositie 17 opstaande lip 13 aan een vrij uiteinde 12 van het hoofddeel 11. Het is ook mogelijk het kleplichaam 10 zonder lip uit te voeren. Een dergelijk kleplichaam 10 zal in vergelijking echter niet zo snel aansprekend zijn. Het kleplichaam 10 is verder voorzien van een scharnierconstructie 14 waarmee het kleplichaam 10 scharnierend met het huis 1 is verbonden in het ventilatiekanaal 2. De scharnierconstructie 14 omvat zowel een eerste beweegbaar scharnierdeel 15 aan het kleplichaam 10, en tweede stilstaand scharnierdeel 18 dat aan het huis is bevestigd. Het eerste scharnierdeel 15 van het kleplichaam 10 werkt samen met het tweede scharnierdeel 18 in het ventilatiekanaal 2, zodat het kleplichaam 10 om een draaiingsas 16 draaibaar is die zich dwars op de lengterichting van het kanaal 2 uitstrekt in een in hoofdzaak liggende oriëntatie. Het kleplichaam 10 is zo bevestigd dat het vrije uiteinde 12 zich in de richting van de buitenmond 3 uitstrekt.

Het tweede scharnierdeel 18 is zodanig in het ventilatiekanaal 2 aangebracht, dat de draaiingsas 16 in het vlak van de onderwand 2a ligt, of net daar boven. Het tweede scharnierdeel 18 kan bijvoorbeeld worden gevormd door een as, die aan de onderwand 2a of net boven de onderwand 2a aan de zijwanden van het ventilatiekanaal 2 bevestigd is, waaromheen het eerste scharnierdeel 15 van het kleplichaam 10 draaibaar is aangebracht. Bekende vormen van scharnierende verbindingen kunnen hier worden toegepast, zoals bijvoorbeeld een kop- en komverbinding. Daarbij kan het kopvormige deel van het scharnier zich zowel aan de kant van het tweede scharnierdeel 18 als aan de kant van het eerste scharnierdeel 15 bevinden.

In Fig. 2 is te zien dat het kleplichaam 10 in hoofdzaak twee posities inneemt: een geopende stand, hier de uitgangspositie 17 en een gesloten, instroombeperkende positie 19. Het kleplichaam is zelfregelend en zal aldus automatisch de vrije doorlaat van een ventilatie inrichting wijzigen bij een overschrijding van de maximale gewenste luchtdoorstroom. Het kleplichaam wordt niet aangestuurd door een motor of een actuator. Bij geen of zeer klein drukverschil, bijvoorbeeld 1 Pascal, bevindt het kleplichaam 10 zich in de uitgangspositie 17 en dit is in Fig 2 met een streeplijn weergegeven. Wanneer het drukverschil toeneemt totdat een gewenste maximale luchtdoorstroomwaarde is overschreden, wordt het kleplichaam 10 naar de gesloten stand, hier aangeduid met instroombeperkende stand, positie 19 toe gezwenkt door het koppel van de opwaartse kracht van de luchtstroom. De uitgangspositie 17 van het vrije uiteinde 12 van het kleplichaam 10, de instroombeperkende positie 19 en de luchtstroom waarbij het koppel van de opwaartse kracht van de luchtstroom groter wordt dan het koppel van de neerwaartse kracht van de zwaartekracht kunnen zo gekozen worden, dat de instromende lucht onder de maximale gewenste waarde blijft, maar niet onder een minimale gewenste waarde komt.

Om ervoor te zorgen dat het kleplichaam 10 bij een snel wisselende windbelasting niet voortdurend heen en weer beweegt tussen de uitgangspositie 17 en instroombeperkende positie 19, is tussen het eerste scharnierdeel 15 en het tweede scharnierdeel 18 kettingvet 20 aangebracht. Het betreft in dit voorbeeld Kroon racing chain oil, die met een spuitbus is aangebracht. Het kettingvet 20 heeft een hoge beginviscositeit. Hiermee kan voldoende weerstand worden geboden om bij snel wisselende windbelastingen het kleplichaam 10 in zijn uitgangspositie 17 vast te houden.

Wanneer de door de windbelasting op het kleplichaam uitgeoefende kracht voldoende lang wordt uitgeoefend, zal het kleplichaam zich bewegen van een uitgangspositie naar een instroombeperkende positie toe. Het kettingvet krijgt onder de voortdurende mechanische belasting tijdelijk een lagere viscositeitswaarde dan zijn initiële viscositeitwaarde, waardoor het kleplichaam langzaam in beweging komt, en met een relatief lage snelheid de instroombeperkende positie 19 bereikt. Zodra het kleplichaam zich in de instroombeperkende positie bevindt, neemt de aanslag de mechanische belasting over, en keert de viscositeitswaarde van het kettingvet terug naar de initiële viscositeitwaarde. Wanneer de windbelasting weer afneemt, zal het kleplichaam zich, door de zwaartekracht naar de uitgangspositie toe bewegen.

In Fig. 3 is op schematische wijze een grafiek weergegeven waarbij de afgelegde afstand van het kleplichaam 10 is uitgezet tegen de tijd wanneer windbelasting op het kleplichaam 10 wordt uitgeoefend. Een koppel van de opwaartse kracht die door instromende lucht op het kleplichaam 10 wordt uitgeoefend zal het kleplichaam 10 van de uitgangspositie 17 naar de instroombeperkende positie 19 toe zwenken. Het tussen het eerste scharnierdeel 15 en het tweede scharnierdeel 18 aangebrachte kettingvet 20 zal in eerste instantie weerstand bieden tegen deze zwenkende beweging. Aldus zal het kleplichaam 10 met de tussen het eerste scharnierdeel 15 en het tweede scharnierdeel 18 aangebrachte kettingvet 20 een ander gedrag vertonen dan een kleplichaam 10 zonder smering zoals weergeven in Fig. 3. Als het kleplichaam 10 eenmaal vanuit zijn uitgangspositie 17 beweegt, dan zal tijdens deze beweging de begin viscositeit van het kettingvet 20 afnemen. Wanneer het kleplichaam 10 zich na een bepaalde tijd in de instroombeperkende positie 19 bevindt, zal de afgenomen viscositeit van de smeerolie 20 weer toenemen naar de initiële waarde. Het koppel van de neerwaartse kracht dat door de zwaartekracht op het kleplichaam 10 wordt uitgeoefend, zal het kleplichaam 10 wederom terug naar zijn uitgangspositie 17 toe bewegen.

In Fig. 4 is verder nog een andere uitvoeringsvorm getoond van de uitvinding. Het kleplichaam 10 is in deze uitvoeringsvorm zwenkbaar opgehangen in een scharnierconstructie 14. Bij een stijgend drukverschil zal het kleplichaam 10 zich antikloksgewijs zwenken in het scharnier 14 tot een maximale draaihoek. Wanneer het drukverschil weer daalt, zal het kleplichaam 10 zich weer terug bewegen naar een staande positie waarbij een uitstekend deel 21 van het kleplichaam 10 kan aanslaan tegen een zijwand van het luchtdoorstroomkanaal. Doordat tussen het eerste scharnierdeel 15 en het tweede scharnierdeel 18 van de scharnierconstructie 14 is voorzien in pseudo-plastisch smeermiddel kan frequent tikken van het kleplichaam 10 worden tegengegaan ten gevolge van snel wisselende windbelasting. Ook zal bij een snel toenemende belasting tikken van de scharnierdelen tegen elkaar en/of het vrije uiteinde van het kleplichaam tegen de aanslag worden tegengegaan.

Aldus is voorzien in een ventilatie inrichting voorzien van een in hoofdzaak blokvormig huis 1 met een eerste huiswanddeel doorbrekende buitenmond 3 en een tweede huiswanddeel doorbrekende binnenmond 4. Tussen de huiswanddelen strekt zich een ventilatiekanaal 2 uit. De ventilatie inrichting omvat een in het ventilatiekanaal 2 op gesteld, zelfregelend kleplichaam 10 voor het drukafhankelijk regelen van de vrije doorlaat van het ventilatiekanaal 2. Het kleplichaam 10 is via een scharnierconstructie 14 scharnierend verbonden met het huis 1. De scharnierconstructie 14 is gesmeerd met een pseudoplastisch smeermiddel 20. De scharnierconstructie 14 omvat een eerste scharnierdeel 15 dat met het kleplichaam 10 meebeweegt, en een tweede scharnierdeel 18 dat stilstaand met het huis 1 is verbonden. Het smeermiddel 20 is tussen de delen aanwezig.

Opgemerkt wordt, dat de uitvinding niet beperkt is tot het hier beschreven uitvoeringsvoorbeeld, en dat vele variaties mogelijk zijn binnen het bereik van de uitvinding zoals verwoord in de hierna volgende conclusies.

Claims (8)

1. Ventilatie inrichting voorzien van een in hoofdzaak blokvormig huis met een eerste huiswanddeel doorbrekende buitenmond en een tweede huiswanddeel doorbrekende binnenmond, waartussen zich een ventilatiekanaal uitstrekt, waarbij de ventilatie inrichting een in het ventilatiekanaal op gesteld, zelfregelend kleplichaam omvat voor het drukafhankelijk regelen van de vrije doorlaat van het ventilatiekanaal, en waarbij het kleplichaam via een scharnierconstructie scharnierend is verbonden met het huis, gekenmerkt doordat de scharnierconstructie is gesmeerd met een pseudoplastisch smeermiddel.

2. Ventilatie inrichting volgens conclusie 1, waarbij de scharnierconstructie een eerste scharnierdeel omvat dat met het kleplichaam meebeweegt, en een tweede scharnierdeel dat stilstaand met het huis is verbonden, en waarbij het smeermiddel tussen de delen aanwezig is.

3. Ventilatie inrichting volgens conclusie 2, waarbij het smeermiddel een semi-vast smeermiddel is.

4. Ventilatie inrichting volgens een der conclusies 1-3, waarbij het smeermiddel een vet is.

5. Ventilatie inrichting volgens een der conclusies 1-4, waarbij het smeermiddel kettingvet is.

6. Werkwijze voor het behandelen van een ventilatie inrichting, in het bijzonder een ventilatie inrichting volgens een der voorgaande conclusies, waarbij een scharnierconstructie van een zelfregelende klep wordt gesmeerd door het aanbrengen van een pseudoplastisch smeermiddel, in het bijzonder kettingvet.

7. Kit voor een ventilatie inrichting, omvattende een kleplichaam en een behuizing die tijdens gebruik via een scharnierconstructie zelfregelend samenwerken, en een pseudoplastisch smeermiddel, in het bijzonder kettingvet, voor het smeren van de scharnierconstructie.

8. Gebruik van pseudoplastisch smeermiddel, in het bijzonder kettingvet, voor het smeren van een scharnierconstructie van een zelfregelende klep van een ventilatie inrichting.