NL2001447C2 - Straatverlichtingarmatuur en daarvan deel uitmakende reflector. - Google Patents

Description

Straatverlichtingarmatuur en daarvan deel uitmakende reflector

De uitvinding betreft een reflector voor een straatverlichtingarmatuur dat is ingericht om van boven af een deel van een straatoppervlak te verlichten, waarbij het armatuur is 5 voorzien van een naar beneden toe geopende holte waarin de reflector moet worden geplaatst, waarbij de reflector is voorzien van een naar beneden toe gerichte opening.

Dergelijke reflectoren zijn algemeen bekend. Bij deze bekende reflectoren is de veelal toegepaste langwerpige lichtbron, bijvoorbeeld een gasontladingslamp horizontaal of 10 parallel aan het vlak van de reflector geplaatst. Dit houdt verband met het feit dat straatverlichting een brede lichtbundel vereist om bij niet al te hoge plaatsing toch een groot straatoppervlak te kunnen verlichten. Anders gesteld vereist deze toepassing een breed uitstralende lichtbundel die gemakkelijker gerealiseerd kan worden met een breed armatuur waarin de lichtbron zo veel mogelijk parallel aan het te verlichten oppervlak 15 wordt geplaatst.

Voor straatverlichting worden wel karakteristieke armaturen toegepast die nog zijn ontworpen voor toepassing van een gloeilamp als lichtbron. Een voorbeeld van een dergelijk armatuur is het zogenaamde ‘Berlage-armatuur’ uit de jaren ’20 dat veel in 20 Den Haag aanwezig is. Om het door dergelijke karakteristieke armaturen sterk bepaalde straatbeeld te behouden, bestaat vaak de wens deze armaturen te handhaven en deze te voorzien van moderne lichtbronnen met een grotere lichtopbrengst, enerzijds om het verlichtingsniveau te vergroten en anderzijds om gebruik te maken van de hogere rendementen van moderne lichtbronnen. Dergelijke armaturen hebben omdat zij voor 25 voorheen beschikbare lichtbronnen zoals gloeilampen zijn ontworpen, dan ook kleinere dan ook vaak kleinere afmetingen, in het bijzonder in het horizontale vlak, die de toepassing van een horizontaal geplaatste langwerpige lichtbron uitsluiten. De maatregelen volgens de onderhavige uitvinding hebben in het bijzonder, doch niet uitsluitend betrekking toepassing van een reflector in een dergelijk armatuur.

30

Om toch moderne gasontladingslampen te kunnen toepassen in deze voor het straatbeeld kenmerkende armaturen, verschaft de onderhavige uitvinding een reflector, die in hoofdzaak een komvorm heeft met een centrale as, die is ingericht voor plaatsing in het armatuur met zijn centrale as in hoofdzakelijk verticale richting en die is ingericht 2 voor het reflecteren van licht dat afkomstig is van een langwerpige lichtbron waarvan de as zich hoofdzakelijk parallel aan de centrale as van de reflector uitstrekt. De toepassing van een dergelijke reflector maakt het mogelijk langwerpige lichtbronnen, zoals gasontladingslampen toe te passen in de beperkte ruimte van een klein armatuur.

5

Overigens wordt erop gewezen, dat het weliswaar bekend is langwerpige lichtbronnen zoals gasontladingslampen in verticale richting toe te passen in armaturen met kleine dwarsafmetingen, maar dat betreft lampen die op een relatief grote afstand van het te verlichten oppervlak zijn geplaatst, en die aldus een smalle lichtbundel opwekken, 10 hetgeen gemakkelijker bereikbaar is bij armaturen met kleine dwarsafmetingen.

Volgens een eerste voorkeursuitvoeringsvorm heeft de reflector een zich horizontaal uitstrekkend symmetrievlak waarin de centrale as van het armatuur is gelegen, is de reflector voorzien van twee ten opzichte van het symmetrievlak symmetrisch geplaatste 15 laterale segmenten, waarvan de gemiddelde afstand tot het symmetrievlak groter is dan de gemiddelde afstand tussen de resterende reflectorsegmenten en een zich dwars op het symmetrievlak door de centrale as heen uitstrekkend dwarsvlak. Deze maatregelen leiden tot een lichtbundel die in een richting dwars op de centrale as van het armatuur groter is dan in de zich dwars daarop uitstrekkende richting. Het door het armatuur waar 20 de reflector deel van uitmaakt verlichte oppervlak heeft dan ook in een richting een veel grotere uitstrekking dan in de zich dwars daarop uitstrekkende richting. Een dergelijke lichtverdeling is aantrekkelijk voor het gebruik als armatuur voor straatverlichting; het armatuur kan dan immers zodanig worden geplaatst dat de grootste uitstrekking van het verlichte oppervlak zich in de lengterichting van de straat waarin het armatuur geplaatst 25 is uitstrekt. Hiermede wordt het mogelijk dat licht in de dwarsrichting, dat verloren gaat omdat het de gevel van aan de straat grenzende gebouwen treft, sterk wordt verminderd. Voorts wordt de lichtoverlast door de ramen heen aan bewoners sterk verminderd.

30 Volgens een verdere uitvoeringsvorm omvatten de resterende reflectorsegmenten een voorste reflectorsegment en een achterste reflectorsegment en zijn deze reflectorsegmenten asymmetrisch geplaatst ten opzichte van het dwarsvlak . Hierdoor wordt ook in de dwarsrichting een mate van asymmetrie verkregen die eveneens aantrekkelijk is voor toepassing in een straat. Veelal zijn immers bestaande 3 lantaarnpalen waaraan karakteristieke armaturen zijn bevestigd dicht tegen straatgevels geplaatst. Het gebruik van reflectoren met een symmetrische lichtverdeling in de dwarsrichting zou dan ook leiden tot het effect dat een groot deel van het van de lichtbron afkomstige licht verloren gaat tegen de zijwand, ondanks het feit dat de 5 uitstrekking van het verlichte vlak in de lengterichting van de straat groter is. Door de asymmetrisch verdeling van het licht in de dwarsrichting kan een groter deel van het licht op de rijweg worden geworpen, hetgeen het nut van het opgewekte licht vergroot.

De asymmetrische, en aan de configuratie van de betreffende reflectorsegmenten 10 aangepaste plaatsing van de lichtbron leidt in samenwerking met de asymmetrische configuratie van het voorste en het achterste reflectorsegment tot een verbeterde lichtopbrengst. Het is dan ook aantrekkelijk wanneer de reflector is ingericht voor plaatsing van de langwerpige lichtbron met zijn as buiten de centrale lijn maar in het symmetrievlak van de reflector.

15

Een vanwege zijn lichtopbrengst, lichtkleur en lichtverdeling aantrekkelijke lichtbron, is de lichtbron die door Philips wordt vervaardigd onder de aanduiding ‘Cosmopolis’ of ‘CPO’. Volgens een aantrekkelijke voorkeursuitvoeringsvorm is de reflector dan ook ingericht voor plaatsing van een lichtbron van het type ‘CPO’.

20

De asymmetrische plaatsing van de lamp heeft niet alleen - gewenste - gevolgen voor de lichtverdeling in de dwarsrichting, maar eveneens - minder gewenste - gevolgen voor de lichtverdeling in de lengterichting. Om deze lichtverdeling in de lengterichting te verbeteren stelt een verdere uitvoeringsvorm voor dat de laterale reflectorsegmenten 25 asymmetrisch zijn gevormd ten opzichte van het dwarsvlak.

Uit proefnemingen en berekeningen is gebleken dat de lichtverdeling voor wat betreft de gelijkmatigheid van de lichtsterkte op het verlichte oppervlak en de lichtopbrengst wordt verbeterd wanneer het voorste en het achterste reflectorsegment beide met een 30 kleinere gemiddelde boogstraal in het symmetrievlak zijn gekromd dan de gemiddelde boogstraal van de laterale reflectorsegmenten in het dwarsvlak.

Weer een andere voorkeursuitvoeringvorm verschaft de maatregel dat tussen elk van beide laterale reflectorsegmenten en het voorste, respectievelijk het achterste 4 reflectorsegment een spleet is aangebracht. Deze maatregel is in het bijzonder van toepassing bij armaturen waarbij het hoofdzakelijk cilindervormige deel waarin de reflector wordt geplaatst, van lichtdoorlatend en lichtverstrooiend materiaal zoals melkglas is vervaardigd, zoals het ‘Berlagearmatuur’. Hierbij dienen de spleten voor het 5 aan de binnenzijde van het lichtdoorlatende en lichtverstrooiende cilindervormige deel toevoeren van licht, dat door dit deel naar buiten wordt verstrooid, hetgeen het uiterlijk van het brandende armatuur sterk verbetert. Het cilindervormige deel is immers als een lichtgevende cilinder zichtbaar. Er wordt hierbij op gewezen dat een dergelijk armatuur ontworpen is voor toepassing van gloeilampen die zijdelings licht uitzenden hetgeen 10 door de reflector volgens de uitvinding wordt tegengegaan. Door toepassing van de maatregelen volgens deze voorkeursuitvoeringsvorm wordt dit nadeel voorkomen. De uitvinding betreft dan ook eveneens een straatverlichtingarmatuur waarbij het hoofdzakelijk cilindervormige deel van lichtdoorlatend en lichtverstrooiend materiaal zoals melkglas is vervaardigd.

15

De aanwezigheid van vier discrete spleten kan bij onvoldoende verstrooiend materiaal leiden tot een ongelijkmatig oplichten van het cilindervormige deel. Door toepassing van een zich dwars op de centrale as in aansluiting op en boven de reflector uitstrekkende bovenste reflectorplaat wordt dit nadeel verminderd. Het door de spleten 20 tredende licht valt immers niet alleen direct op het cilindervormige deel, maar eveneens op de reflector, die het licht reflecteert naar een andere sector van het cilindervormige deel dan dat direct door het uit de spleten tredende licht wordt beschenen, zodat een meer gelijkmatige verdeling van het licht over de omtrek van het cilindervormige deel ontstaat.

25

Het bovengenoemde effect wordt versterkt wanneer de reflector is voorzien van een zich dwars op de centrale as in aansluiting op en onder de reflectorsegmenten uitstrekkende onderste reflectorplaat, zodat een nog gelijkmatige lichtverdeling over de omtrek van het cilindcrvorige deel wordt verkregen.

30

Alhoewel geenszins wordt uitgesloten dat de reflector gelijkmatig gebogen is uitgevoerd, heeft het productietechnisch voordelen wanneer de reflectorsegmenten zijn voorzien van facetten. De vervaardiging van de mallen wordt hiermede immers eenvoudiger.

5 5

Volgens een specifieke voorkeursuitvoeringsvorm zijn de reflectorvlakken van een hamerslag-oppervlak voorzien. Hiermede wordt een betere verstrooiing van het licht verkregen omdat het hamerslag-oppervlak het licht meer diffuus reflecteert.

Om de productie van de reflector nog verder te vereenvoudigen heeft het de voorkeur dat de reflector hoofdzakelijk met de reflectorsegmenten overeenkomende delen omvat, die tot een geheel zijn samengesteld.

10 De voordelen van de bovenstaande maatregelen komen in het bijzonder tot uitdrukking in een straatverlichtingarmatuur, dat is ingericht om van boven af een deel van een straatoppervlak te verlichten, waarbij het armatuur is voorzien van een naar beneden toe geopende holte waarin de reflector moet worden geplaatst, waarbij het armatuur is voorzien van een reflector volgens een van de voorafgaande conclusies.

15

Zoals hierboven reeds is aangegeven, straalt de reflector, afgezien van volgens voorkeursuitvoeringsvormen aangebracht spleten, zijn licht naar beneden uit, zodat de reflector aan zijn onderzijde geopend is. Er bestaat dan ook gevaar voor vervuiling of beschadiging. Om dit gevaar zo veel mogelijk te voorkomen heeft het de voorkeur dat 20 de onderzijde van de reflector is afgesloten door een van transparant materiaal vervaardigde plaat.

Bij voorkeur is de reflector ingericht voor opname van een gasontladingslamp en is boven het hoofdzakelijk cilindervormige deel een hoofdzakelijk kegelvormig huis 25 aangebracht dat is ingericht voor plaatsing van een voorschakelapparaat. Hiermede wordt het mogelijk het voorschakelapparaat dicht bij de eigenlijke gasontladingslamp te plaatsen zodat lange een hoge spanning voerende draden worden vermeden.

Vervolgens zal de onderhavige uitvinding worden toegelicht aan de hand van de 30 bijgaande figuren, waarin voorstellen:

Figuur 1: een doorsnede-aanzicht van een armatuur volgens de uitvinding;

Figuur 2: een schematisch perspectivisch aanzicht van een reflector volgens de uitvinding; en 6

Figuur 3: ccn de lichtverdeling van de reflector volgens de uitvinding representerend schema.

In figuur 1 is het in Den Haag nog in groten getale aanwezige, uit de jaren ’20 5 stammende, zogenaamde ‘Bertage-armatuur’ op de wijze van een doorsnede weergegeven. Het in zijn geheel met 1 aangeduide armatuur is bevestigd aan het gebogen deel 2 van een niet weergegeven lantaammast. Andere wijzen van bevestiging tussen de lantaammast en het armatuur komen overigens ook voor. Het armatuur 1 omvat een kegelvormig deel 3, dat aan zijn bovenzijde overgaat in een klein 10 cilindervormig deel 4 en dat aan zijn onderzijde overgaat in een groot, eveneens cilindervormig deel 5, dat aan zijn onderzijde wordt afgesloten door een ring 6. Vanuit de in de ring 6 aangebracht opening strekt zich een melkglazen cilindervormig deel 7 naar beneden toe uit.

15 Binnen het cilindervormige deel 7 is een reflector 8 volgens de uitvinding aangebracht die aan de hand van figuur 2 zal worden toegelicht. De reflector 8 is aan zijn bovenzijde voorzien van een opening 9, waar een lichtbron in de vorm van een langwerpige, buisvormige gasontladingslamp 10 zich hoofdzakelijk in verticale richting doorheen uitstrekt. Boven deze opening 9 in het kegelvormige deel is een lampvoet 11 geplaatst 20 voor de lamp 10, en naast de lampvoet een voorschakelapparaat 12.

Figuur 2 toont een onderaanzicht van de reflector 8, waaruit blijkt dat de reflector hoofdzakelijk komvormig is. De reflector is bij voorkeur van aluminium vervaardigd, al worden andere materialen niet uitgesloten. Het oppervlak aan de binnenzijde is zodanig 25 behandeld dat het een spiegelende of reflecterende werking heeft. De reflector 8 omvat een bovenpaneel 15 met de daarin aangebrachte opening 9, evenals een ringvormig onderpaneel 16. In de reflector is een symmetrievlak 17 gedefinieerd, evenals een zich loodrecht op het symmetrievlak uitstrekkend dwarsvlak 18 dat het symmetrievlak snijdt met een centrale lijn 19.

30

Symmetrisch ten opzichte van het symmetrievlak 17 zijn twee laterale reflectorsegmenten 20, 21 geplaatst, die zich uitstrekken tussen het bovenpaneel 15 en het ringvormige onderpaneel 16 van de reflector 8. Een voorste reflectorsegment 22 is symmetrisch ten opzichte van het symmetrievlak 17 en dit vlak snijdend aangebracht.

7

Een achterste reflectorsegment 23 is symmetrisch ten opzichte van het symmetrievlak 17, en dit vlak snijdend tegenover het voorste reflectorsegment 22 aangebracht. De gemiddelde afstand tussen het voorste en het achterste reflectorsegment 22, 23 en het dwarsvlak 18 is kleiner dan de gemiddelde afstand tussen de laterale reflectorsegmenten 5 20, 21 en het symmetrievlak. Anders gesteld; het voorste en het achterste reflectorsegment zijn meer naar binnen geplaatst. Hierbij zijn de reflectorsegmenten elk gefacetteerd uitgevoerd. Hierbij wordt opgemerkt dat de reflectorsegmenten elk bij voorkeur als los onderdeel zijn vervaardigd en dat zij door middel van bijvoorbeeld lip-spleetverbindingen zijn verbonden met het bovenpaneel 15 en het onderpaneel 16.

10

Tussen elk van de laterale reflectorsegmenten 20, 21 en het voorste, respectievelijk het achterste reflectorsegment 22, 23 is een spleet 25 aangebracht, waar van de lamp 10 aikomstig licht doorheen kan treden ter verlichting van de binnenzijde van de melkglazen cilinder 7.

15

In figuur 3 is op schematische wijze getoond hoe de lichtverdeling van het door de reflector en het armatuur volgens de uitvinding opgewekte licht op het te verlichten oppervlak zoals het straatoppervlak terecht komt. Deze schematische figuur is dan ook niet op schaal; de afmetingen van de reflector zijn vergroot weergegeven ten opzichte 20 van de weergave van de lichtverdeling op straat. Voorts is het onderaanzicht getoond van de reflector en het bovenaanzicht van de lichtverdeling op straat.

Uit deze figuur blijkt dat de uitstrekking van de lichtverdeling 30 van het door de reflector 8 gereflecteerde licht dwars op de richting van het symmetrievlak 17 25 aanzienlijk groter is dan dat in de richting parallel ^an de symmetrievlak 17. Deze grotere uitstrekking in de dwarsrichting wordt veroorzaakt door de maatregel dat de laterale reflectorsegmenten 20, 21 verder van het symmetrievlak 17 en daarmede van de lichtbron 10 zijn verwijderd dan dat het voorste en het achterste reflectorsegment 22 respectievelijk 23 zijn verwijderd van het dwarsvlak 18 30

Voorts blijkt dat de uitstrekking van de lichtverdeling 30 van het door de reflector 8 gereflecteerde licht parallel aan het symmetrievlak 17 aan een zijde van het dwarsvlak 19 kleiner is dan dat aan de andere zijde van het dwarsvlak 19. Dit wordt veroorzaakt 8 door dc maatregel dat het voorste reflectorsegment 22 dichter bij het symmetrievlak is geplaatst dan het achterste reflectorsegment 23.

Deze maatregelen maken het mogelijk de oorspronkelijke, tamelijk ver van elkaar 5 geplaatste lantaarnpalen te handhaven. Voorheen, ten tijde van het plaatsen van de lantaarnpalen, nam men immers genoegen met een veel lager lichtnivcau dan thans. Daar thans lichtbronnen beschikbaar zijn gekomen met een veel hogere lichtopbrengst, zou het overgrote deel van het extra opgewekte licht tegen de straatgevels verloren gaan.

10

Het zal duidelijk zijn dat op diverse wijzen van de hierboven toegelichte uitvoeringsvorm kan worden afgeweken binnen het kader van de uitvinding.

Claims (17)

1. Reflector voor een straatverlichtingarmatuur dat is ingericht om van boven af een deel van een straatoppervlak te verlichten, waarbij het armatuur is voorzien van een 5 naar beneden toe geopende holte waarin de reflector moet worden geplaatst en waarbij de reflector is voorzien van een naar beneden toe gerichte opening, met het kenmerk, dat de reflector in hoofdzaak een komvorm heeft met een centrale as, dat de reflector is ingericht voor plaatsing in het armatuur met zijn centrale as in hoofdzakelijk verticale richting en dat de reflector is ingericht voor het reflecteren van licht dat afkomstig is 10 van een langwerpige lichtbron waarvan de as zich hoofdzakelijk parallel aan de centrale as van de reflector uitstrekt.

2. Reflector volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat de reflector een zich horizontaal uitstrekkend symmetrievlak heeft waarin de centrale as van het armatuur is 15 gelegen, dat de reflector voorzien is van twee ten opzichte van het symmetrievlak symmetrisch geplaatste laterale segmenten, waarvan de gemiddelde afstand tot het symmetrievlak groter is dan de gemiddelde afstand tussen de resterende reflectorsegmenten en een zich dwars op het symmetrievlak door de centrale as heen uitstrekkend dwarsvlak. 20

3. Reflector volgens conclusie 1 of 2, met het kenmerk, dat de resterende reflectorsegmenten een voorste reflectorsegment en een achterste reflectorsegment omvatten en dat deze reflectorsegmenten asymmetrisch zijn geplaatst ten opzichte van het dwarsvlak. 25

4. Reflector volgens conclusie 3, met het kenmerk, dat de reflector is ingericht voor plaatsing van de langwerpige lichtbron met zijn as buiten de centrale lijn maar in het symmetrievlak van de reflector.

5. Reflector volgens conclusie 4, met het kenmerk, dat de reflector is ingericht voor plaatsing van een lichtbron van het type ‘CPO’.

6. Reflector volgens conclusie 3, 4 of 5, met het kenmerk, dat de laterale reflectorsegmenten asymmetrisch zijn gevormd ten opzichte van het dwarsvlak.

7. Reflector volgens een van de conclusies 3-6, met het kenmerk, dat het voorste en het achterste reflectorsegment beide met een kleinere gemiddelde boogstraal in het symmetrievlak zijn gekromd dan de gemiddelde boogstraal van de laterale 5 reflectorsegmenten in het dwarsvlak.

8. Reflector volgens een van de conclusies 2-7, met het kenmerk, dat tussen elk van beide laterale reflectorsegmenten en het voorste, respectievelijk het achterste reflectorsegment een spleet is aangebracht.

9. Reflector volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de reflector is voorzien van een zich dwars op de centrale as in aansluiting op en boven de reflector uitstrekkende bovenste reflectorplaat.

10. Reflector volgens conclusie 8 of 9, met het kenmerk, dat de reflector is voorzien van een zich dwars op de centrale as in aansluiting op en onder de reflectorsegmenten uitstrekkende onderste reflectorplaat.

11. Reflector volgens een van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat de 20 reflectorsegmenten zijn voorzien van facetten.

12. Reflector volgens een van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat de reflectorvlakken van een hamerslag-oppervlak zijn voorzien.

13. Reflector volgens een van de voorafgaande conclusies, met het kenmerk, dat de reflector hoofdzakelijk met de reflectorsegmenten overeenkomende delen omvat, die tot een geheel zijn samengesteld.

14. Straatverlichtingarmatuur, dat is ingericht om van boven af een deel van een 30 straatoppervlak te verlichten, waarbij het armatuur is voorzien van een naar beneden toe geopende holte waarin de reflector moet worden geplaatst, met het kenmerk, dat het armatuur is voorzien van een reflector volgens een van de voorafgaande conclusies.

15. Straatverlichtingarmatuur volgens conclusie 14, met het kenmerk, dat het hoofdzakelijk cilindervormige deel van lichtdoorlatend en lichtverstrooiend materiaal zoals melkglas is vervaardigd.

16. Straatverlichtingarmatuur volgens conclusies 15 of 16, met het kenmerk, dat de onderzijde van de reflector is afgesloten door een van transparant materiaal vervaardigde plaat.

17. Straatverlichtingarmatuur volgens een van de conclusies 14-16, met het 10 kenmerk, dat de reflector is ingericht voor opname van een gasontladingslamp en dat boven het hoofdzakelijk cilindervormige deel een hoofdzakelijk kegelvormig huis is aangebracht, dat is ingericht voor plaatsing van een voorschakelapparaat.