NL1019431C2 - Antennesysteem en werkwijze voor het vervaardigen daarvan. - Google Patents

Description

Titel: Antennesysteem en werkwijze voor het vervaardigen daarvan

De uitvinding heeft betrekking op een antennesysteem van het ‘phased array’-type.

Uit de Amerikaanse octrooipublicatie 6 037 911 is een antennesysteem van het ‘phased array’ type bekend. Het bekende 5 antennesysteem omvat een diëlektrisch substraat met een veelvoud van dipool antennes die aan weerzijden van het substraat zijn geprint.

Nadelig aan de bekende inrichting is dat een groot aantal dipool antennes noodzakelijk is voor een praktisch bruikbaar ontvangend vermogen.

10 De uitvinding heeft als doel een verbeterd antennesysteem ter beschikking te stellen, waarbij het bovengenoemd nadeel is ondervangen of ten minste verminderd. Daartoe voorziet de uitvinding in een antennesysteem van het ‘phased array’ type volgens conclusie 1.

Door de uitsparing wordt inkomende elektromagnetische straling 15 ten minste in de nabijheid van de ontvanginrichting gefocusseerd, waardoor een relatief groot vermogen aan elektromagnetische straling door de ontvanginrichting wordt opgevangen en met een beperkt aantal antenne-eenheden kan worden volstaan. Bovendien is een dergelijk antennesysteem relatief goedkoop te vervaardigen. Tevens is een dergelijk antennesysteem 20 robuust. Bovendien is de constructie eenvoudig en daarom gemakkelijk wind- en waterbestendig te maken. Ook leent de constructie zich voor een lichtgewicht uitvoering. Bovendien kan een antennesysteem volgens de uitvinding op eenvoudige wijze elektronisch op een bron van elektromagnetische straling gericht worden en/of van meerdere bronnen 25 tegelijk signalen ontvangen.

Opgemerkt wordt dat uit ‘Dielectric-filled paraboloidal front ends', NTIS tech notes, US department of commerce, Springfield, Va, US, januari 1991 biz. 17, een antennesysteem bekend is dat een drager omvat met een uitsparing waarin zich een plano-convexe dielectrische lens bevindt, 1019431 -2- waarvan het convexe oppervlak parabool-vormig is. Het paraboolvormige oppervlak is gemetaliseerd. Op het vlakke oppervlak van de lens zijn een platte antenne en ontvanger/zender geplaatst. De antennesysteem kan als een array worden uitgevoerd door meerdere platte antennes op het vlakke 5 oppervlak van de lens te plaatsen, waardoor een zgn. planar array wordt verkregen.

Eveneens wordt opgemerkt dat uit ‘Millimeter-wave double dipole antenas for high-gina integrated reflector illumination’, IEEE inc, New York, US, deel 40, nr 5, 1 mei 1992 biz. 962-967, een antenne-systeem bekend is 10 dat een aluminium drager met meerdere antenne-eenheden omvat. De antenne-eenheden omvatten paraboloïde-uitsparingen die reflectors vormen voor platte dipool antennes. De platte dipool antennes liggen tegen over de open zijde van de uitsparingen en worden middels een membraan in positie gehouden. De antenne-eenheden kunnen worden toegepast voor 15 beeldvormingstoepassingen. Dit betekent dat het signaal van elke antenne-eenheid afzonderlijk wordt verwerkt.

Specifieke uitvoeringsvormen van de uitvinding zijn neergelegd in de afhankelijke conclusies. Verdere details en aspecten van de uitvinding zijn hierna beschreven aan de hand van de in de tekening weergegeven 20 figuren.

Fig. 1 toont schematisch een perspectivisch aanzicht van een voorbeeld van een uitvoeringsvorm van een antennesysteem volgens de uitvinding.

Fig. 2 toont van een doorsnede van het in fig. 1 getoonde voorbeeld 25 genomen langs de lijn I-I.

Fig. 3 toont een doorsnede van een voorbeeld van een uitvoeringsvorm van een antennesysteem volgens de uitvinding met een gekromde drager.

1019431 -3-

Fig. 4 toont een doorsnede van een voorbeeld van een uitvoeringsvorm van een antennesysteem volgens de uitvinding met een vlakke drager.

Fig. 5 toont een aantal antenne-eenheden van een antennesysteem 5 volgens de uitvinding.

Fig. 6 toont schematisch een perspectivisch aanzicht van een voorbeeld van een uitvoeringsvorm van een antennesysteem volgens de uitvinding met een als een op een elektrisch isolerende laag gedrukte structuur uitgevoerde ontvanginrichting.

10 Fig. 1 toont schematisch een perspectivisch aanzicht van een voorbeeld van een uitvoeringsvorm van een antennesysteem volgens de uitvinding. Het antennesysteem omvat een drager 1 van elektrisch isolerend materiaal De drager kan zijn vervaardigd uit een kunststof schuimmateriaal, zoals poly-urethaan schuim of polystyreen. De drager 1 15 heeft vier antenne-eenheden 11-14, die elk een uitsparing 21-24 in het oppervlak van de drager 1 omvatten. In de uitsparingen 21-24 ligt een uitsparingsoppervlak van de drager 1 dat de uitsparingen 21-24 definieert. Op het hoofdoppervlak van de drager ligt een elektrisch isolerende doch voor elektromagnetische straling transparante laag 3 die de uitsparingen afsluit 20 en beschermt tegen bijvoorbeeld regen of stof. Het uitsparingsoppervlak is voorzien van een laag 7 van elektrisch geleidend materiaal, zoals in de doorsnede van fig. 2 is getoond. De uitsparingen zijn zodanig gevormd dat elke uitsparing een brandpunt heeft dat in of nabij het hoofdoppervlak ligt. De uitsparingen kunnen bijvoorbeeld een parabolische vorm hebben.

25 In of nabij elk van de antenne-eenheden 11-14 is een ontvanginrichting 41-44 voor elektromagnetische straling aangebracht, die in het getoonde voorbeeld op de elektrisch isolerende laag 3 ligt. De ontvanginrichtingen 41-44 zijn met een signaalverwerkend circuit 5 verbonden. Het signaalverwerkend circuit 5 kan zijn verbonden met een 30 niet op de drager gelegen elektronisch circuit 6, zoals in fig. 1 is getoond. De 1019431 -4- ontvanginrichtingen 41-44 vangen elektromagnetische straling op die door de elektrisch geleidende laag 7 wordt gereflecteerd naar de ontvanginrichtingen, die zich in of nabij het brandpunt van de uitsparingen bevinden.

5 Het getoonde antennesysteem kan eenvoudig en goedkoop vervaardigd worden, bijvoorbeeld door de drager 1 te spuitgieten in een mal, waarbij de uitsparingen reeds bij het vervaardigen van de drager worden gevormd of door in een, al dan niet vlakke, plaat uitsparingen of ingeperste holtes aan te brengen. Daarna kan het oppervlak van de uitsparing of holte 10 van een geleidende laag voorzien worden door bijvoorbeeld een metaalverf aan te brengen, de uitsparing met aluminiumfolie te bedekken, een voorgevormde cup van elektrisch geleidend materiaal in de uitsparing te plaatsen of anderszins het uitsparingsoppervlak van een elektrisch geleidende laag te voorzien. Vervolgens kunnen de ontvanginrichtingen 15 worden geplaatst, bijvoorbeeld zoals in het getoonde voorbeeld door het aanbrengen van een elektrisch isolerende laag op de drager waarop de ontvanginrichtingen zijn of worden aangebracht door bijvoorbeeld de isolerende laag te bedrukken met een elektrisch geleidend materiaal.

Het getoonde antennesysteem is relatief vlak en kan platter zijn 20 dan de in de praktijk vaak toegepaste parabool antennes. Dergelijke paraboolantennes worden veelal tegen een buitenmuur van een gebouw geplaatst om televisie en radio signalen van satellieten te ontvangen. Vaak kleven aan de bekende parabool antennes esthetische bezwaren. Een antennesysteem volgens de uitvinding is niet opvallend doordat het plat is 25 en kan indien gewenst verzonken in de buitenmuur geplaatst zijn, waardoor het systeem nog minder opvalt.

Fig. 2 toont een doorsnede van het in fig. 1 getoonde voorbeeld genomen langs de lijn I-I in fig. 1. Zoals getoond, hebben de uitsparingen 21-22 een gekromde vorm. Voor antenne-eenheden is een paraboolvormige 30 kromming gebruikelijk, maar niet noodzakelijk. Met een paraboolvormige 1019431 -5- kromming wordt een paraboloïdevormig uitsparingsoppervlak verkregen, waardoor de antenne-eenheid een groter zichtbereik krijgt. Om het bereik te vergroten kan de afstand van het brandpunt vanaf het uitsparingsoppervlak, zoals in fig. 5 is aangegeven met pijl F, zich tot de 5 diameter van de uitsparing aan het oppervlak van de drager 1, zoals in fig.

5 is aangegeven met pijl D, zich in hoofdzaak verhouden als 1:4. De verhouding van de afstand van het brandpunt vanaf het uitsparingsoppervlak tot de diameter van de parabool wordt de F/D verhouding genoemd. Afhankelijk van de gewenste bundelbreedte kan de 10 F/D verhouding anders zijn.

Bij een paraboloïde uitsparingsoppervlak ligt bij een F/D verhouding van in hoofdzaak 1:4 het brandpunt B van de uitsparing in hoofdzaak ter hoogte van het oppervlak van de drager 1 of de elektrisch isolerende laag. Hierdoor kan de ontvanginrichting ook ter hoogte van het 15 oppervlak van de drager liggen, zodat de delen van het antennesysteem weinig uitsteken ten opzichte van het hoofdoppervlak. Dit maakt een antennesysteem volgens de uitvinding robuust. Bovendien is een systeem met weinig uitstekende delen relatief klein, waardoor het eenvoudig te plaatsen is.

20 In het in fig. 1 getoonde voorbeeld hebben de antenne-eenheden elk één ontvanginrichting die in hoofdzaak in het brandpunt ligt. Het is ook mogelijk dat één of meer ontvanginrichtingen buiten het ten minste ene brandpunt van de uitsparing liggen, zoals in fig. 5 is getoond. In fig. 5 heeft de antenne-eenheid 11 een drietal ontvanginrichtingen 411-413 . Een van 25 de ontvanginrichtingen 412 ligt in het brandpunt B. De andere ontvanginrichtingen liggen nabij, maar buiten, het brandpunt.

De positie van de ontvanginrichting ten opzichte van het brandpunt beïnvloedt de kijkrichting van de ontvanginrichting. Zo heeft in het getoonde voorbeeld de ontvanginrichting 412 die in het brandpunt ligt 30 een kijkrichting loodrecht op het oppervlak van de drager, terwijl de 1019431 -6- ontvanginrichting 411 die links van het brandpunt ligt een kijkrichting heeft die naar rechts is gericht ten opzichte van de kijkrichting van de ontvanginrichting 412. De ontvanginrichting 413 ter rechterzijde heeft een kijkrichting die naar links is gericht. Door de signalen van de 5 ontvanginrichtingen met de verschillende kijkrichtingen elektronisch te combineren kan het zicht bereik van een antenne eenheid worden vergroot of meerdere richtingen tegelijkertijd bekeken worden.

In het in fig. 1 getoonde voorbeeld worden de ontvanginrichtingen 41-44 door en in de elektrisch isolerende laag 3 gedragen. De 10 ontvanginrichtingen kunnen ook op andere wijze op hun plaats gehouden worden. De ontvanginrichting kan bijvoorbeeld, zoals in fïg. 5 is getoond bij antenne-eenheid 12, gedragen worden door een van het uitsparingsoppervlak 7 afstaande houder 8. Ook kan de ontvanginrichting worden gedragen door elektrische bedrading die de ontvanginrichting met 15 een signaalverwerkend circuit verbindt.

De elektrisch isolerende laag sluit de uitsparing af, waardoor deze beschermd is tegen invloeden van buiten af zoals water en vuil. Als de ontvanginrichtingen niet door de elektrisch isolerende laag gedragen worden, kan deze laag ook afwezig zijn. De elektrisch isolerende laag kan 20 van elk geschikt materiaal zijn. De laag kan bijvoorbeeld van een polyimide materiaal, zoals Kapton, zijn vervaardigd.

De elektrisch isolerende laag kan zijn voorzien van gedrukte bedrading die de ontvanginrichting met ten minste één signaalverwerkend circuit verbindt, zoals in fig. 6 is getoond met bedrading 9 die de 25 ontvanginrichtingen 414-415 met een niet getoond circuit, zoals bijv. circuit 5 of circuit 6 van fig. 1 verbindt. De ontvanginrichtingen kunnen eveneens een op de elektrisch isolerende laag gedrukte structuur zijn, bijvoorbeeld een enkele of dubbele dipoolantenne, zoals in fig. 6 bij 414-415 getoond is. De bedrading en/of de ontvanginrichtingen kunnen dan bijvoorbeeld van 30 koper zijn dat op een uit kapton vervaardigde isolerende laag is geprint. Op mi .' -7- deze wijze kunnen de bedrading en de ontvanginrichtingen eenvoudig en goedkoop worden vervaardigd.

De drager kan een in hoofdzaak vlak drageroppervlak hebben waarin de uitsparing zijn gevormd, zoals in figuren 1, 2 en 4 is getoond. De 5 drager kan ook een deels gebogen of gekromd drageroppervlak hebben, zoals in fig. 3 is getoond. In fig. 3 staan de antenne-eenheden daardoor onder een hoek ten opzichte van elkaar. Elk van de antenne-eenheden bestrijkt daardoor een ander deel van de hemel, waardoor het zichtbereik van het antennesysteem als geheel wordt vergroot. Bovendien kunnen meerdere 10 bronnen van elektromagnetische straling, zoals telecommunicatie satellieten, gelijktijdig worden ontvangen. Een eerste antenne-eenheid kan dan bijvoorbeeld een eerste satelliet ontvangen, terwijl een tweede antenne-eenheid gericht is op een tweede satelliet die in een ander deel van de hemel staat.

15 In fig. 1 zijn de ontvanginrichtingen 11-14 verbonden met een signaalverwerkend circuit 5 dat buiten de uitsparingen 21-24 op het oppervlak van de isolerende laag 3 ligt. Zoals in fig. 1 is getoond kan het signaalverwerkend circuit 5 zijn verbonden met een elektronisch circuit 6 dat los van de drager is. Het is ook mogelijk dat op de drager naast de 20 ontvanginrichtingen geen andere elektronische componenten aanwezig zijn en de ontvanginrichtingen direct zijn verbonden met elektronica die buiten de drager ligt.

Het in fig. 1 getoonde antennesysteem is van het ‘phased array’-type. Phased array antennes zijn algemeen bekend, bijvoorbeeld van de 25 Amerikaanse octrooipublicatie US 6 232 919 en de Europese octrooipublicatie EP 805 509. In fig. 7 is de werking van een dergelijk antennesysteem geïllustreerd. Het getoonde antennesysteem omvat bij wijze van voorbeeld vier antenne-eenheden 41-44 die naast elkaar op één lijn zijn opgesteld.De antenne-eenheden 41-44 zijn elk verbonden met een 30 versterkerinrichting 511-514. De versterkerinrichtingen 511-514 zijn elk 1019431 -8- verbonden met een tijd- of faseverschuivend circuit 521-524. De tijd- of faseverschuivende circuits 521-524 zijn met elkaar verbonden door combineer circuits 611-613. Het in fig. 1 getoonde antennesysteem zou uitgevoerd kunnen worden als een phased array antennesysteem door 5 bijvoorbeeld in het signaalverwerkend circuit 5 de versterkerinrichtingen en de tijd- of faseverschuivende circuits te implementeren en de combineercircuits in het elektronische circuit 6 onder te brengen.

De antenne-eenheden 41-44 kunnen elektromagnetische straling ontvangen die onder een hoek, die binnen het zichtbereik is gelegen, in de 10 antenne bereikt. In fig. 7 is een bundel elektromagnetische straling getoond die is opgebouwd uit vier parallelle stralen sl-s4. In het getoonde voorbeeld heeft de straal sl die in de antenne-eenheid 41 invalt een fase phil. De in de antenne-eenheid 42 invallende straal s2 moet echter een extra afstand Δΐι afleggen, die gelijk is aan de afstand tussen de antenne-eenheden 15 vermenigvuldigd met de cosinus van de hoek α die de stralen maken met de het vlak X waarin de antenne-eenheden liggen. Hierdoor heeft de straal s2 ten opzichte van de straal sl een fase verschuiving op het moment dat de antenne bereikt wordt. Op gelijke wijze verschilt de fase van de stralen s3 en s4. In het antennesysteem kan voor deze faseverschuiving 20 gecompenseerd worden door de fase- of tijdverschuiving van de fase- of tijdverschuivende circuits 521-524 zo in te stellen dat de onderlinge verschillen hiervan overeenkomen met de faseverschillen in de inkomende stralen. Omdat de phase- of tijdverschuiving afhangt van de hoek van de inkomende straling, kan op deze wijze de richting waarin het 25 antennesysteem ontvangt aangepast worden.

Door een antennesysteem volgens de uitvinding uit te voeren als een phased array antenne wordt een goedkope antenne-eenheid verkregen die eenvoudig op elektronische wijze op een bron gericht kan worden door de tijd- of fase verschuivende circuits in te stellen. Bovendien kunnen meerdere 30 bronnen tegelijk ontvangen worden, door elk van de antenne-eenheden met 1019431 -9- meerdere tijd- of fase verschuivende circuit te verbinden en voor elke te ontvangen bron een afzonderlijke verschuiving in te stellen. Tevens kan met een phased array antenne automatisch elektronisch gecompenseerd worden voor een draaiing van het systeem ten opzichte van de bron. Bijvoorbeeld op 5 schepen en vrachtwagens en in het algemeen op bewegende dragers gemonteerde satellietontvangers zijn aan een dergelijke draaiing onderhevig, waardoor de bekende ontvanger althans de antennes daarvan mechanisch in positie gehouden moet worden. Met een phased array antennesysteem zoals voorgesteld, kan deze mechanische compensatie 10 vervangen worden door een elektronische, wat goedkoper en slijtvaster is.

Zoals in fïg. 2 getoond is, kan de drager bovendien nog zijn verbonden met een aandrijfeenheid 10 voor het zwenken van de drager. In fig. 2 is de aandrijfeenheid een gelijkstroommotor doch de aandrijfeenheid kan van elk gewenst type zijn. Door de aandrijfeenheid kan met het 15 antennesysteem de gehele hemel of een groot deel daarvan bestreken worden, maar hoeft de motor minder nauwkeurig te zijn (en kan dus goedkoper zijn) dan bij een enkele schotel, omdat de kijkrichting van het antennesysteem elektronisch geregeld kan worden door een andere instelling van de tijd- of faseverschuiving van de tijd- of faseverschuivende 20 elementen.

Een antennesysteem volgens uitvinding kan eenvoudig worden verkregen door een drager van elektrisch isolerend materiaal van ten minste één uitsparing te voorzien, waarna een de ten minste ene uitsparing definiërend uitsparingsoppervlak van de drager van een elektrisch 25 geleidende laag wordt voorzien. Daarna kan in of nabij de ten minste ene uitsparing een ontvanginrichting voor elektromagnetische straling geplaatst worden.

Verschillende varianten liggen na lezing van bovenstaande voor de vakman voor de hand. In het bijzonder ligt het voor de hand om een 30 antennesysteem als beschreven te voorzien van meer of minder antenne - 1 0194 31 -10- eenheden. Voorts kan de uitsparing geheel binnen de dikte van het isolerende dragermateriaal vallen dan wel zodanig gevormd zijn dat een gedeeltelijke uitstulping aan de onderzijde van de dragermateriaal aanwezig is. Dit laatste is het geval als een relatief dunne plaat van 5 dragermateriaal als basis voor de vorming van een antennesysteem volgens de uitvinding worden toegepast. Tevens kunnen de elektronische circuits op een zijvlak of een ondervlak van de drager aangebracht worden. Tevens kan de onderkant van de drager gecombineerd zijn met een houder voor de ontvanginrichting.

10 Tevens kan het systeem zo zijn uitgevoerd dat een voorvlak met de antenne-eenheden los kan bewegen ten opzichte van de drager. Bij een beweging van het voorvlak ten opzichte van de drager evenwijdig aan het oppervlak .worden de antenne-eenheden dan tegelijk in een bepaalde richting bewogen. Hiermee kan overgeschakeld worden tussen twee of meer 15 voor ingestelde kijkrichtingen, bijvoorbeeld tussen individuele satellieten. Bij de beweging kan een correctie voor de verplaatsing van de drager en het voorvlak in een van het oppervlak afstaande richting worden toegepast.

Een antennesysteem volgens de uitvinding kan van een eigen elektrische voeding zijn voorzien, bijvoorbeeld door op het oppervlak van de 20 drager zonnecellen te plaatsen of een nabij het antennesysteem liggende batterij of accu.

Tevens kan een optische kabel gebruikt worden voor het doorsturen signalen, zijnde ontvangen signalen van het antennesysteem, naar een ontvangstinrichting of signalen van de ontvangstinrichting naar het 25 antennesysteem voor het richten van antennesysteem. Het antennesysteem kan ook anderszins op niet-elektrische wijze met andere apparaten communiceren, bijvoorbeeld met draadloos radioverbinding, een (separate) optische fiber of met een ultrasone verbinding.

1019431

Claims (20)

1. Antennesysteem van het ‘phased array’-type, omvattende ten minste één drager van elektrisch isolerend materiaal met ten minste twee antenne-eenheden, die elk ten minste één ontvanginrichting voor elektromagnetische straling omvatten en 5 van welke antenne-eenheden de ontvanginrichting is verbonden met een tijd- of faseverschuivend circuit en van welke antenne-eenheden de ontvanginrichtingen van de antenne-eenheden via het tijd- of faseverschuivend circuit met elkaar zijn verbonden door een combineer circuit, 10 met het kenmerk dat: dat elk van de ten minste de antenne-eenheden omvat: een uitsparing in het oppervlak van de drager met op een de uitsparing definiërend uitsparingsoppervlak van de drager ten minste gedeeltelijk een laag van elektrisch geleidend materiaal en met ten minste één brandpunt 15 omvat; waarbij de ten minste ene ontvang inrichting in of nabij het brandpunt ligt.

2. Antennesysteem volgens conclusie 1, waarbij het uitsparingsoppervlak een in hoofdzaak sferische vorm heeft. 20

3. Antennesysteem volgens conclusie 2, waarbij een brandpuntsafstand (F) van het brandpunt vanaf het uitsparingsoppervlak zich tot een diameter (D) van de sferische vorm aan het oppervlak van de drager hoofdzaak verhoudt als 1:4. 25 1019431 -12-

4. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarbij het brandpunt van de uitsparing in hoofdzaak ter hoogte van een hoofdoppervlak van de drager ligt.

5. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarbij de ten minste ene antenne-eenheid ten minste twee ontvanginrichtingen omvat, waarvan ten minste één ontvanginrichting buiten het ten minste ene brandpunt van de uitsparing ligt.

6. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, tevens omvattende: een zich over ten minste een deel van het oppervlak van de drager uitstrekkende elektrisch isolerende doch voor elektromagnetische straling transparante laag die de uitsparingen ten minste deels afsluit. 15

7. Antennesysteem volgens conclusie 6, waarbij de elektrisch isolerende laag een drager vormt voor elektrische componenten en/of geleiders.

8. Antennesysteem volgens conclusie 6 of 7, waarbij de elektrisch isolerende laag is voorzien van gedrukte bedrading die de ten minste ene ontvanginrichting met ten minste één signaalverwerkend circuit verbindt.

9. Antennesysteem volgens één der conclusies 6-8, waarbij de 25 ontvanginrichting een op de elektrisch isolerende laag gedrukte structuur is.

10. Antennesysteem volgens één der conclusies 6-9, waarbij het ten minste ene brandpunt van de uitsparing in of nabij een oppervlak van de 30 elektrisch isolerende laag ligt. 1019431 -13-

11. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarin de uitsparing in een in hoofdzaak vlak drageroppervlak van de drager is gevormd. 5

12. Antennesysteem volgens één der conclusies 1-11, waarin de uitsparing is gevormd in een in hoofdzaak gebogen drageroppervlak van de drager. 10

13 Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarin de drager uit kunststof schuimmateriaal gevormd.

14. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarin ten minste één signaalverwerkend circuit buiten de uitsparingen op het 15 oppervlak van de drager of de isolerende laag ligt.

15. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, verder voorzien van een aandrijfeenheid voor het zwenken van de drager.

16. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarbij op de drager aan een zijkant ten minste één signaal verwerkend circuit is aangebracht.

17. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, tevens 25 omvattend een elektrische voeding.

18 Antennesysteem volgens conclusie 18, waarbij de elektrische voeding omvat: ten minste één zonnecel op het oppervlak van de drager. 30 1019431 t -14-

19. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, waarbij tevens omvattend een draadloze zender/ontvanger voor het communicatief met andere apparaten verbinden van het antennesysteem. 5

20. Antennesysteem volgens één der voorgaande conclusies, tevens omvattend een optische zender/ontvanger die met een optische kabel verbindbaar is. 1019431