NL1014273C2 - Werkwijze en gereedschap voor het vormen van een sluitmiddel in een metalen bus, en een bus voorzien van aldus gevormd sluitmiddel. - Google Patents

Description

WERKWIJZE EN GEREEDSCHAP VOOR HET VORMEN VAN EEN SLUITMIDDEL IN EEN METALEN BUS, EN EEN BUS VOORZIEN VAN ALDUS GEVORMD SLUITMIDDEL

5 De uitvinding heeft betrekking op een werkwijze voor het vormen van een sluitmiddel in een metalen bus om de bus met een los deksel af te kunnen sluiten, waarbij de metalen bus een zich om een langsas uitstrekkende metalen mantel met een open uiteinde omvat, waarbij het sluitmiddel in een sluitzone nabij het open uiteinde wordt aangebracht. Verder heeft de uitvinding betrekking op gereedschap 10 voor het uitvoeren van deze werkwijze, alsmede een metalen bus vervaardigd volgens de werkwijze.

Een metalen bus omvattende een zich om een langsas uitstrekkende metalen mantel met een open uiteinde, waarbij een sluitmiddel in een sluitzone nabij het open uiteinde aangebracht is om de bus met een los deksel af te kunnen sluiten, is bekend, 15 en getoond in “Canmaker” van oktober 1998. De bekende bus is een bus vervaardigd uit vertind verpakkdngsstaal, waarin nabij het open uiteinde schroefdraadsegmenten gevormd zijn, zodat de bus met een draaibeweging met een los deksel afsluitbaar is. Deze bus staat bekend als de “Twist Open Can”. Conventioneel worden de schroefdraadsegmenten met behulp van mechanisch gereedschap aangébracht. De 20 bekende werkwijze maakt gebruik van een mechanisch expansiegereedschap bestaande uit enkele gereedschapsegmenten welke zijn voorzien van schroefdraadvormen die in hoofdzaak complementair zijn aan de aan te brengen schroefdraadsegmenten. De gereedschapsegmenten worden daarbij in het open uiteinde van de bus gestoken en vervolgens naar buiten gedrukt om de 25 schroefdraadsegmenten in het metaal te persen. Naast expansiegereedschap is er ook ander mechanisch gereedschap waarmee schroefdraadsegmenten aangebracht worden, bekend. Met behulp van bijvoorbeeld mechanische embosseertechnieken wordt een schroefdraadsegment in de mantel gerold door de bus tegen een rol met de schroefdraadvormen te houden en er een tegenrol rollend tegenaan te drukken.

30 Een bezwaar van de bekende werkwijze is dat zij ingewikkelde behandelingen vereisen. Een verder bezwaar is dat er vrij duur en ingewikkeld gereedschap voor nodig is. Verder is het gereedschap aan slijtage onderhevig. Een verder nadeel is het 1014273¾ -2- risico voor beschadiging van de binnenzijde van de bus of verstoring van een laklaag die vaak wordt aangebracht om de bus voor voedingsmiddelen geschikt te maken.

Het is een doel van de uitvinding een andere werkwijze te verschaffen voor het vormen van een sluitmiddel in een metalen bus. Het is een verder doel van de 5 uitvinding om bovengenoemde bezwaren te verminderen of op de heffen. Het is nog een doel een werkwijze te verschaffen die geschikt is voor grootschalige industriële toepassing. Het is nog weer een doel van de uitvinding om op eenvoudige wijze een aantrekkelijker produkt te verschaffen.

Volgens een eerste aspect van de uitvinding worden één of meer van de 10 genoemde doelen bereikt met een werkwijze zoals in de eerste zin van deze beschrijving is omschreven, waarbij een mal wordt verschaft en tegen de mantel wordt geplaatst om de bus te ondersteunen, en waarbij een straal van een fluïdum (een vloeistof of een gas) onder hoge druk naar de mantel wordt gericht en langs de mantel wordt bewogen, met behulp waarvan de mantel tegen de mal wordt gedrukt 15 en het sluitmiddel wordt gevormd, en met behulp waarvan tevens de mantel in een aan de sluitzone aansluitend middengedeelte wijder wordt gemaakt.

Hiermee wordt op eenvoudige wijze bereikt dat er zowel een sluitmiddel in de busmantel wordt aangebracht, als een nekvonnige sluitzone wordt gevormd waar over een deksel plaatsbaar is. Vormgeven van een mantel door een straal van een 20 fluïdum onder hoge druk naar de mantel te richten en langs de mantel te bewegen is bij deskundigen bekend als “rheoformen”. Gewoonlijk wordt bij het rheoformen een drukverschil van bijvoorbeeld enkele bars opgelegd tussen de zijde van de mantel waar de straal werkzaam is en de andere zijde.

De uitvinding is gebaseerd op het inzicht dat het met rheoformen mogelijk is 25 zowel het sluitmiddel als de nekvorm aan te brengen, terwijl hier volgens de stand der techniek twee afzonderlijke soorten bewerkingen voor nodig waren. Door het gebruik van rheoformen volgens de uitvinding zijn relatief sterke vormveranderingen bereikbaar, hetgeen het vervaardigen van bijzonder goed functionerende sluitmiddelen in een nekvorm mogelijk maakt.

30 Gewoonlijk wordt de het fluïdum op de binnenzijde van de mantel gericht.

Zowel zachtere metalen, zoals geëxtradeerde mantels of omgevormde gelaste mantels van aluminium of staal, als hardere metalen, zoals wandgestrekte stalen of

1 ü 1 4 'ά i 3S

- 3 - aluminium mantels, zijn uitstekend bewerkbaar met de werkwijze volgens de uitvinding. Bij rheoformen wordt de binnenzijde van de mantel niet beschadigd.

De verkregen nekvorm heeft het belangrijke voordeel dat de sluitzone nu versterkt is, als gevolg van een steunende werking van het materiaal waar de 5 sluitzone overgaat in de wijdere zone. Hiermee is de sluitzone minder gevoelig voor vervorming, waardoor de afsluitbaarheid beter bestand is tegen knijpend aanvatten van de mantel.

Een bijkomend voordeel is dat nu een fraaiere bus verschaft kan worden waarbij de rand van een deksel op esthetische wijze aansluit op het wijdere gedeelte 10 van de busmantel. Bijvoorbeeld bestaat er de mogelijkheid om de contour en de afmeting van het wijdere gedeelte van de bus zodanig te vormen dat deze fraai aansluit op de rand van het deksel.

In een voorkeursuitvoering van de werkwijze wordt met behulp van de straal van het fluïdum een schroefdraadsegment als sluitmiddel gevormd. Hiermee wordt 15 een mantel verschaft waarop een deksel voorzien van complementaire sluitdelen schroevend klembaar en losbaar is. Een uitvoering waarbij er twee of meer schroefdraadsegmenten worden gevormd heeft de voorkeur. Hiermee wordt bereikt dat de bus met een beperkte draaibeweging afsluitbaar is, zonder dat daarbij het deksel slechter klemt in afgesloten toestand. Meer bij voorkeur worden er zes 20 schroefdraadsegmenten gevormd. Hiermee is een prettig afsluitbare bus verschaft.

In een voorkeursuitvoering wordt althans het sluitmiddel gevormd met behulp van een eerste straal en wordt de mantel in het aan de sluitzone aansluitende middengedeelte wijder gemaakt met behulp van althans een tweede straal. Hiermee wordt de bewerkingsduur verkort. Verder bestaat er de mogelijkheid om het 25 krachtenspel op de middelen waarmee de straal van het fluïdum langs de mantel wordt bewogen en op de mantel zelf beter in balans te brengen.

Bij voorkeur wordt het sluitmiddel met een straal van het fluïdum onder een hogere druk gevormd dan de druk waarmee de mantel in een aansluitend middengedeelte wijder wordt gemaakt. Door de hogere druk kunnen mantels met 30 extreem hoge vloeigrens van een fraai ogend en vooral goed functionerend sluitmiddel worden voorzien, terwijl resultaten ook bij mantels met lagere vloeigrens uitstekend zijn.

1 Λ 7 ·'· m -4-

In een verdere uitvoering wordt de sluitzone verder versterkt om vervorming tegen te gaan. Hiermee is bereikt dat een deksel goed blijft passen, ook wanneer de bus knijpend wordt aangevat. Bovendien kan de mantel dunner, en dus goedkoper, worden uitgevoerd.

5 Bij voorkeur wordt de sluitzone verder versterkt door het open uiteinde naar binnen te kralen. Een bijkomend voordeel hiervan is dat het open uiteinde meteen mooi wordt afgewerkt, waarbij de bus een minder scherpe rand krijgt.

Een volgend aspect van de uitvinding heeft betrekking op een metalen bus omvattende een zich om een langsas uitstrekkende metalen mantel met een open 10 uiteinde, voorzien van een sluitmiddel dat is aangebracht nabij het open einde volgens de werkwijze volgens eerdere aspecten van de uitvinding, om de bus met een los deksel af te kunnen sluiten. Volgens de uitvinding reikt het sluitmiddel minder ver van de langsas dan de mantel in het in axiale richting overeenkomstige gedeelte aansluitend aan de sluitzone, en is de mantel in het gedeelte aansluitend aan de 15 sluitzone zodanig wijder dan de sluitzone, dat de bus afsluitbaar is op een wijze waarbij een zijvlak van een deksel, afgezien van een onderbreking bij de overgang van het deksel naar de mantel, via een in hoofdzaak vloeiende kromme overgaat in het vlak van de mantel in zijn gedeelte aansluitend de sluitzone.

Hiermee wordt een bijzonder fraaie bus verschaft, met een fraai en afwijkend 20 uiterlijk. Doordat dat de rand van het deksel op elegante wijze aan kan sluiten op het wijdere gedeelte van de mantel, ontstaat bovendien het voordeel dat het deksel op esthetische wijze verzegelbaar is, bijvoorbeeld met behulp van een papieren wikkel dat zich vanaf de mantel tot over de dekselrand uitstrekt.

In een verdere uitvoeringsvorm is de bus afsluitbaar op een wijze waarbij een 25 zijvlak van het deksel via een denkbeeldige rechte lijn in het verlengde ligt van het vlak van de mantel in zijn gedeelte aansluitend aan de sluitzone. Hiermee is een elegante bus verschaft die nog eenvoudiger met bijvoorbeeld een papieren wikkel verzegelbaar is. Er is een uitvoeringsvorm waarbij de mantel van de bus in afgesloten toestand samen met het deksel een in hoofdzaak cilindrische vorm heeft.

30 Bij voorkeur reikt het sluitmiddel in dwarsrichting minimaal 3 mm buiten het vlak van een mantelgedeelte in de sluitzone. Het is gevonden dat hiermee een bus is '1 0142Ί3* -5- verschaft waarop een deksel met complementaire sluitmiddelen effectief klembaar is, ook bij enige vervorming van de bus in het gebruik.

Weer een volgend aspect van de uitvinding heeft betrekking op een mal voor gebruik in de boven beschreven werkwijze om een metalen mantel te ondersteunen 5 tijdens een behandeling waarbij met een straal van een fluïdum onder hoge druk naar de mantel wordt gericht en langs de mantel wordt bewogen, waardoor de mantel tegen de mal wordt gedrukt, waarbij een gedeelte van de mal dat bedoeld is om met de mantel samen te werken het contactvlak is, en het contactvlak van de mal een vorm heeft van een mantelvlak waarin althans sluitmiddelen complementair 10 aanwezig zijn.

De mal wordt er volgens de uitvinding hiertoe door gekenmerkt, dat het contactvlak waar het de vorm heeft van een mantelvlak via een afronding overgaat in het gedeelte van het contactvlak waar de sluitmiddelen complementair aanwezig zijn, om de toestroom van het materiaal van de mantel tijdens de behandeling te 15 verbeteren. Hiermee is een mal verschaft met behulp waarvan een voldoende ver reikend sluitmiddel via rheoformen aangebracht kan worden. Hiermee is tevens bereikt dat met een minder hoge druk gewerkt kan worden.

De uitvinding zal nu verder worden toegelicht onder verwijzing naar de tekening, waarin in 20 Fig. 1 in aanzicht en in doorsnede een gedeelte van een metalen bus in een uitvoeringsvorm volgens de uitvinding; en in

Fig. 2een gedeelte van een metalen bus in andere uitvoeringsvormen volgens de uitvinding schematisch getoond is.

25 Fig. 1 toont een schematische weergave van een metalen bus 1 die vervaardigd is met de werkwijze volgens de uitvinding. De bus omvat een metalen mantel 6 waarin een sluitzone 2 aanwezig is, en een aan de sluitzone aansluitend middengedeelte dat wijder gemaakt is 3. In de sluitzone is een sluitmiddel 4 aangebracht, dat minder ver van de langsas reikt dan de mantel in het aansluitende 30 middengedeelte. Met behulp van een dergelijk sluitmiddel, is de bus met een los deksel 5 afsluitbaar. De getoonde bus 1 is zodanig wijd»: 3 gemaakt, dat het deksel in aangebrachte toestand een aantrekkelijk geheel met de bus vormt, waarbij het if f 4 L ‘ -6- zijvlak van het deksel, via een denkbeeldige rechte lijn 7, in het verlengde ligt van het vlak van de mantel 6 in zijn wijdere gedeelte 3.

Opgemerkt wordt dat “rheoformen” bekend is als techniek om lichte vormveranderingen in een metalen bus aan te brengen, zoals beschreven in het 5 Amerikaanse octrooischrift 5,794,474. In gevallen waarbij de straal van het fluïdum onder hoge druk naar de binnenzijde van de mantel wordt gericht, wordt volgens dit octrooischrift een overdruk met behulp van een tweede fluïdum in de bus opgelegd van gewoonlijk tussen de 1,4 en 7,0 bar.

In de in Fig. 1 getoonde bus is een aantal relatief scherpe hoeken in het metaal 10 aangebracht, met name in de overgang 8 van het sluitmiddel 4 naar het mantelvlak in de sluitzone 2, en in de overgangen 9 van de sluitzone 2 naar het wijdere 3 gedeelte. De huidige uitvinding is gebaseerd op het inzicht dat het met behulp van rheoformen mogelijk is om met één soort bewerking zowel een sluitmiddel als een nekvonn in een metalen busmantel aan te brengen. Rheoformen is zeer geschikt gebleken om 15 naast het vormen van het wijdere gedeelte 3, ook de in Fig. 1 getoonde scherpe overgangen in de metalen mantel aan te brengen. Wel dient er bij de keuze van een geschikte mal rekening mee worden gehouden dat het contactvlak van de mal via een afronding overgaat in het gedeelte van het contactvlak waar de sluitmiddelen complementair aanwezig zijn, om de toestroom van het materiaal van de mantel 20 tijdens het rheoformen te verbeteren. De typische wanddikte van de mantels waarop de werkwijze volgens de uitvinding betrekking heeft is kleiner of gelijk aan 0,18 mm.

Gewoonlijk wordt een aanzienlijke vormverandering gewenst, zoals bijvoorbeeld het wijder maken van een manteldeel zoals in Fig. 1. Eventueel worden 25 meerdere gangen gebruikt om de beoogde vormverandering te bereiken.

Fig. 2 toont een tweede en een derde uitvoeringsvorm van een bus 11, 21 volgens de uitvinding. In Fig. 2a wordt een deksel 15 getoond, en een relatief scherpe overgangen 19 welke met de werkwijze volgens de uitvinding aangebracht kunnen worden. In de uitvoeringsvorm van Fig. 2a is de mantel van de bus anders 30 vormgegeven dan in de uitvoeringsvorm van Fig. 1. Het zijvlak van het deksel gaat afgezien van een onderbreking bij de overgang van het deksel naar de mantel, via een in hoofdzaak vloeiende kromme over in het vlak van de mantel in zijn gedeelte J ^ I · -7- aansluitend aan de sluitzone. Figuur 2b toont een gedeelte van een deksel 25, en in aanzicht een gedeelte van een bus 21 nabij de sluitzone en in doorsnede een gedeelte van een mantel 26 nabij de sluitzone. Het zijvlak van het deksel ligt bij deze uitvoeringsvorm via een denkbeeldige lijn in het verlengde van het vlak van de 5 mantel in zijn middengedeelte aansluitend aan de sluitzone, waarbij de denkbeeldige lijn niet evenwijdig is aan de langsas van de bus.

Het zal de deskundige duidelijk zijn dat de werkwijze volgens de uitvinding niet beperkt is tot het vervaardigen van de in de tekening getoonde metalen bussen.

1014273¾

Claims (11)

1. Werkwijze voor het vormen van een sluitmiddel in een metalen bus om de bus met een los deksel af te kunnen sluiten, waarbij de metalen bus een zich om 5 een langsas uitstrekkende metalen mantel met een open uiteinde omvat, waarbij het sluitmiddel in een sluitzone nabij het open uiteinde wordt aangebracht, met het kenmerk, dat een mal wordt verschaft en tegen de mantel wordt geplaatst om de bus te ondersteunen, en dat een straal van een fluïdum onder hoge druk naar de mantel wordt gericht en langs de mantel wordt 10 bewogen, met behulp waarvan de mantel tegen de mal wordt gedrukt en het sluitmiddel wordt gevormd, en met behulp waarvan tevens de mantel in een aan de sluitzone aansluitend middengedeelte wijder wordt gemaakt.

2. Werkwijze volgens conclusie 1, met het kenmerk, dat met behulp van de straal 15 van het fluïdum een schroefdraadsegment als sluitmiddel wordt gevormd.

3. Werkwijze volgens conclusie 2, met het kenmerk, dat er twee of meer schroefdraadsegmenten worden gevormd, bij voorkeur zes schroefdraad-segmenten. 20

4. Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat althans het sluitmiddel wordt gevormd met behulp van een eerste straal en de mantel in het aan de sluitzone aansluitende middengedeelte met behulp van althans een tweede straal wijder wordt gemaakt. 25

5. Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat het sluitmiddel met een hogere druk wordt gevormd dan de druk waarmee de mantel in een aansluitend middengedeelte wijder wordt gemaakt.

6. Werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, met het kenmerk, dat de sluitzone wordt versterkt om vervorming tegen te gaan. 1014^ -9-

7. Werkwijze volgens conclusie 6, met het kenmerk, dat het open uiteinde naar binnen wordt gekraald.

8. Metalen bus omvattende een zich om een langsas uitstrekkende metalen mantel 5 met een open uiteinde, voorzien van een sluitmiddel dat is aangebracht nabij het open einde volgens de werkwijze volgens één der voorgaande conclusies, om de bus met een los deksel af te kunnen sluiten, met het kenmerk, dat het sluitmiddel minder ver van de langsas reikt dan de mantel in het in axiale richting overeenkomstige gedeelte aansluitend aan de sluitzone, en dat de 10 mantel in het gedeelte aansluitend aan de sluitzone zodanig wijder is dan de sluitzone, dat de bus afsluitbaar is op een wijze waarbij een zijvlak van het deksel, afgezien van een onderbreking bij de overgang van het deksel naar de mantel, via een in hoofdzaak vloeiende kromme overgaat in het vlak van de mantel in zijn gedeelte aansluitend de sluitzone. 15

9. Bus volgens conclusie 8, met het kenmerk, dat de bus afsluitbaar is op een wijze waarbij een zijvlak van het deksel via een denkbeeldige rechte lijn in het verlengde ligt van het vlak van de mantel in zijn gedeelte aansluitend aan de sluitzone. 20

10. Bus volgens conclusie 8 of 9, met het kenmerk, dat het sluitmiddel in dwarsrichting minimaal 3 mm buiten het vlak van een mantelgedeelte in de sluitzone reikt.

11. Mal voor gebruik in de werkwijze volgens één der conclusies 1 tot en met 7 om een metalen mantel te ondersteunen tijdens een behandeling waarbij met een straal van een fluïdum onder hoge druk naar de mantel wordt gericht en langs de mantel wordt bewogen, waardoor de mantel tegen de mal wordt gedrukt, waarbij een gedeelte van de mal dat bedoeld is om met de mantel 30 samen te werken het contactvlak is, en het contactvlak van de mal een vorm heeft van een mantelvlak waarin althans sluitmiddelen complementair aanwezig zijn, met het kenmerk, dat het contactvlak waar het de vorm heeft -10- van een mantelvlak via een afronding overgaat in het gedeelte van het contactvlak waar de sluitmiddelen complementair aanwezig zijn, om de toestroom van het materiaal van de mantel tijdens de behandeling te verbeteren.