BE1028910B1 - Element voor het samenpersen of expanderen van een gas en werkwijze voor het regelen van dergelijk element - Google Patents

Abstract

Een element voor het samenpersen of expanderen van een gas omvattende - een starre behuizing (2) die een interne kamer bevat; - een rotor (3a, 3b) die zich in de interne kamer bevindt en die een rotoras (4a, 4b) omvat; - één of meerdere lagers (7) waarin de rotoras (4a, 4b) gelagerd is, waarbij de rotor (3a, 3b) met zijn rotoras (4a, 4b) door middel van deze lagers (7) roteerbaar ten opzichte van de behuizing (2) is gemonteerd, waarbij de rotor (3a, 3b) met één of meerdere spelingen ten opzichte van een wand (5) van de interne kamer is gemonteerd, met als kenmerk dat het element (1) voorzien is van een afzonderlijke meegevende component (10) die positioneel verstelbaar is ten opzichte van de behuizing (2) zodanig dat op ten minste één van de spelingen ingewerkt kan worden, waarbij de afzonderlijke meegevende component (10) niet rechtstreeks aan de rotor (3a, 3b) bevestigd is.

Description

Element voor het samenpersen of expanderen van een gas en werkwijze voor het regelen van dergelijk element De huidige uitvinding heeft betrekking op een element voor het samenpersen of expanderen van een gas en een werkwijze voor het regelen van een dergelijk element.

Meer specifiek heeft de uitvinding betrekking op een element met een starre behuizing die een interne kamer bevat en een rotor die zich in de interne kamer bevindt, waarbij de rotor met één of meerdere spelingen ten opzichte van een wand van de interne kamer is gemonteerd, en waarbij het element voorzien is van een afzonderlijke meegevende component die positioneel verstelbaar is ten opzichte van de behuizing zodanig dat op ten minste één van de spelingen ingewerkt kan worden, Uit de stand der techniek zijn elementen bekend waarbij een gas tussen een ingang en een uitgang van het element gecomprimeerd of geëxpandeerd kan worden door het roteren van één of meerdere rotoren in een behuizing, wearbij een interne kamer in de behuizing door de rctoren verdeeld wordt in meerdere nagenceg van elkaar afgesloten werkingskamers, die op een verschillende druk staen en door rotatie van de rotoren van de ingang naar de uitgang bewegen, Hierbij zijn de rotoren in de interne kamer gemonteerd met een of meerdere spelingen ten opzichte van een wand van de interne kamer en/of ten opzichte van elkaar voor het vermijden van mechanisch contact tussen de rotoren en de wand van de interne kamer en/of tussen de rotoren onderling.

Dit mechanisch contact kan immers leiden tot te grote mechanische spanningen in de rotoren of de behuizing met beschadiging van het element als cevolg, Deze spelingen mogen enerzijds niet te groot zijn om te grote lekstromen tussen de werkingskamers te vermijden, welke lekstromen de efficiëntie van het element verlagen, Anderzijds kunnen de spelingen niet steeds tot een gewenst minimum gereduceerd worden of blijven omwille van: - bewerkingstoleranties voor componenten van het element: - thermische uitzetting van componenten van het element tijdens het in bedrijf zijn van het element: - triliingsgedrag van de rotoren tijdens het in bedrijf zijn van het element: “ mechanische belasting van componenten van het element tijdens het in bedrijf zijn van het element ten gevolge van compressiekrachten op de &én of meerdere rotoren, gecombineerd met overmatige indrukking van lagers en doorbuiging van de rotoren: - slijtage van of vuilafzetting op copervlakken van de componenten van het element over de tijd.

Met het ‘in bedrijf zijn van het element’ wordt in deze context bedoeld dat het element zich in een werkingstoestand bevindt waarin de rotoren van het element roteren. Bovendien is de gewenste grootte van de spelingen afhankelijk van verschillende werkingsomstandigheden van het element.

Bij opstarten van het element, wanneer een temperatuur van het element relatief laag is in vergelijking met nominale werkingsomstandigheden, kunnen relatief grote spelingen mechanische stabiliteit aan het element verlenen, In een element dat in een vrijlocpconditie werkt, waarin het element wel nog draait maar geen of amper vermogen dient te 9 ieveren aan of cp te nemen uit het gas, zijn in verhouding 9 met een element in voilastconditie eveneens relatief grote spelingen wenselijk om dit geleverde of opgenomen vermogen te beperken.

Ook in een element dat in een snelheidsregime werkt waarin verhoogde trillingen aan een resonantiefrequentie van de rotoren} en/of lagers worden veroorzaakt, zijn grote spelingen wenselijk om mechanische stabiliteit aan het element Le verlenen, Tijdens nominale werkingsomstandigheden, wanneer ser temperatuur van het element relatief hoog is in vergelijking met de temperatuur tijdens opstarten van het element, kunnen relatief kleine spelingen dan weer een hoge compressie- efficiëntie opleveren, Hieruit is een nood ontstaan naar een systeem voor het actief regelen van de spelingen in het element tijdens het in bedriif zijn van het element. US 10,5239,127 B2 beschrijjt een compressoreliement omvattende - een behuizing met een boring: — een helische rotor die geconfigureerd is om tijdens het in bedrijf zijn van het compressorelement met een zekere rotorspeling in de boring geïnstalleerd te zijn;

— gen regelbaar Lager, bijvoorbeeld een magneetiager, waarin de helische rotor gemonteerd is; en “ een regelaar geconfigureerd om het receibare lager te regelen tijdens het in bedrijf zijn van het compressorsiement zodanig dat het regelbaar lager de rotor zodanig beweegt dat de rotorspeling verkleind of vergroot wordt, Lagers, en in het bijzonder magneetlagers, zijn echter typisch gerder onrobuuste componenten van het compressorelement die gemakkelijk verstoord kunnen raken in nun werking ten gevolge van ezcessieve mechanische belastingen en eventueel daaruit volgende onderlinge verplaatsingen tussen lageronderdelen.

Meer in het bijzonder heeft een magneetlager het specifieke nadeel van een zeer lage stijfheid, waardoor trillingen in het element ten gevolge van gaspulsaties bij het samenpersen of expanderen van het gas siechts in geringe mate in het macneetrlager gedempt worden. Dit kan bij trillingen in het element aanleiding geven tot significante plotse uitwijkingen tussen onderdelen van het magneetlager en bijgevoig het element.

Vandaar is het afgeraden om de spelingen in een element voor het samenpersen of expanderen van een ges te regelen op basis van onderiinge posities van lageronderdelen.

De huidige uitvinding heeft als doel aan minstens één van de voornoemde en/of andere nadelen een oplossing te bieden door een robuuste, doch gerichte en flexibele regeling van één of meerdere spelingen in een element voor het samenpersen of expanderen van een gas mogelijk te maken, Hiertoe betreft de uitvinding een element voor het 5 samenpersen of expanderen van een gas omvattende - een starre behuizing die sen interne kamer bevat: - gen rotor die zich in de interne kamer bevindt en die een rotoras omvat: en — één of meerdere lagers waarin de rotoras van de rotor gelagerd is, waarbij de rotor met zijn rotoras door middel van deze lagers roteerbaar ten opzichte van de behuizing is gemonteerd, waarbij de rotor met één of meerdere spelingen ten opzichte van een wand van de interne kamer is gemonteerd, met als kenmerk dat het element voorzien is van een afzonderlijke mesgevende component onvattende - pen vast deel met een ten opzichte van de behuizing vaste of nagenoeg vaste positie; en - een ten cpzichte van de behuizing positioneel verstelbaar deeli, welk positioneel verstelbaar deel geconfigureerd is om op ten minste één van de spelingen in te werken, waarbij de afzonderlijke meegevende component niet rechtstreeks aan de rotor bevestigd is.

Met een ‘starre behuizing’ wordt in deze context een behuizing bedoeld waarin, onder werkingscondities van het element, bij vervorming van de behuizing een uitwijking van een punt van de behuizing ten opzichte van andere gunten van de behuizing beperkt blijft tot 10 um.

Met een rotoras die ‘gelagerd’ is in één of meerdere lagers wordt in deze context bedoeld dat de rotoras zowel in zijn axiale ais radiale richting vast bevestigd is ten opzichte van een met betrekking tot de rotoras mesroterend onderdeel van de één of meerdere lagers.

Met een ‘meegevende component” wordt in deze context een component bedoeld met een oppervlak waarvan een punt onder invloed van een kracht op dit oppervlak, met betrekking tot een oorspronkelijke positie ten opzichte van de behuizing wanneer de kracht niet op dit oppervlak wordt uitgeoefend, minstens 30 um in de richting van de kracht verplaatst kan worden zonder dat de component hierbij plastisch vervormd wordt.

Met een ‘afzonderlijke meegevende component’ wordt in deze context bedoeld dat de meegevende component niet integraal met de behuizing wordt vervaardigd, Met andere woorden, de afzonderlijke meegevende component maakt geen deel uit van de behuizing en kan apart van de behuizing respectievelijk in of uit het element gemonteerd of verwijderd worden, Met ‘een vast deel met een ten opzichte van de behuizing vaste of nagenveg vaste positie’ wordt in deze context bedoeld dat enige verplaatsing van het vast deel ten opzichte van de behuizing geen significant effect heeft op de één of meerdere spelingen.

Met ‘een ten opzichte van de behuizing positioneel verstelbaar deel’ wordt in deze context bedoeld dat ten minste één punt van het positioneel verstelbaar deel zich kan verschuiven ten opzichte van een punt van de behuizing,

Een voordeel is dat door het voorzien van de afzonderlijke meegevende component in de starre behuizing lokaler en gerichter ingewerkt kan worden op de spelingen dan in het gevai dat de hele behuizing meegevend uitgevoerd zou worden.

Het uitvoeren van de afzonderlijke meegevende component apart van de behuizing maakt het ook eenvoudig om een afzonderlijke meegevende component en een behuizing uit een verschillend materiaal met elkaar te combineren, of om de afzonderlijke meegevende component en de behuizing op basis van een verschiliende productietechniek te vervaardigen, Door het inwerken op de spelingen kan een optimaal evenwicht ingesteld worden tussen enerzijds het vermijden van te grote lekstromen in het element tussen de rotor en de wand van de interne kamer en anderzijds het vermijden van grote mechanische spanningen tussen de rotor en de behuizing aan de wand van de interne kamer.

Bovendien zorgt de afzonderlijke meegevende component ervoor dat op de spelingen tussen de rotor en de wand van de interne kamer ingewerkt kan worden zonder dat daarbij rechtstreeks op de werking van de lagers of op onderlinge posities van onderdelen in de lagers ingegrepen dient te worden.

Voordelig is ook dat de afzonderlijke meegevende component ten opzichte van de behuizing positioneel versteld kan worden zonder rekening te moeten houden met effecten van het roteren van de rotor op de afzonderlijke meegevende component tijdens het in bedrijf zijn van het element, zoals bijvoorbeeld een middeipuntvliedende kracht inwerkend op de afzonderlijke meegevende component.

In een voorkeursdragende uitvoeringsvorm van het element is zen lager van de één of meerdere lagers in zijn geheel beweegbaar ten opzichte van de behuizing opgesteld; en is ; 5 het positioneel verstelbaar deel geconfigureerd om contact ; te maken met een ten opzichte van de behuizing niet-roterend | onderdeel van dit lager en om daarbij een kracht uit te | oefenen op dit niet-roterend onderdeel, Op deze wijze wordt het lager in zijn geheel samen met de rotor ten opzichte van de behuizing verschoven, In een volgende voorkeursdragende uitvoeringsvorm van het eiement is het positioneel verstelbaar deel geconfigureerd cm zich respectievelijk in of uit ten minste één van de spelingen te bewegen. Gp deze wijze wordt de ten minste één van de spelingen door het positioneel verstelbaar deel afgedicht of geopend.

in een voigende voorkeursdragende uitvoeringsvorm van de uitvinding omvat het element meerdere rotoren, waarbij deze meerdere rotoren met een onderlinge speling zijn gemonteerd zodanig dat door de rotoren in de interne kamer meerdere nagenoeg van elkaar afgesloten werkingskamers gevormd worden, en waarbij het positioneel verstelbaar deel geconfigureerd is om de onderlinge speling tussen de rotoren in grootte te wijzigen. Een voordeel. hierbij is dat ook te grote mechanische spanningen en/of lekstromen tussen de rotoren onderling vermeden kunnen worden, zodat de spelingen optimaal ingesteld kunnen worden bij elke bedrijfsconditie van het element.

In een volgende voorkeursdragende uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding omat de afzonderlijke meegevende component een radiale rotor positioner, zodanig geconfigureerd dat de rotor en de behuizing, met betrekking tot de rotoras, radiaal ten opzichte van elkaar verschoven kunnen worden, Op deze wijze kan een voigens de rotoras radiale speling in het element tussen de rotor(en)} en de wand van de interne kamer en/of tussen de rotoren onderling vergroot of verkleind worden.

in een meer voorkeursdragende uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding is ten minste één van de voornoemde lagers een radiaal lager dat in zijn geheel beweegbaar ten opzichte van de behuizing is opgesteld; en omvalt de radiale rotor positioner gen eerste vormveranderlijk Lichaam, waarbij het eerste vornveranderlijk lichaam geconfigureerd is om contact te maken met een ten opzichte van de behuizing niet-roterend onderdeel van het radiaal lager en om daarbij een kracht uit te oefenen op dit niet-roterend onderdeel, Op deze wijze wordt het radiaal lager in zijn geheel samen met de rotor ten opzichte van de behuizing verschoven. in een volgende voorkeursdragende uitvoeringavorm van het element volgens de uitvinding omvat de afzonderlijke meegevende component een axiale rotor positioner, zodanig geconfigureerd dat de rotor en de behuizing, met betrekking tot de rotoras, axiaal ten opzichte van elkaar verschoven kunnen worden,

| 5 Up deze wijze kan sen volgens de rotoras axiale speling in | het element tussen de rotor en de wand van de interne kamer | vergroor of verkleind worden. indien het element meerdere rotoren omvat, kan door het ten opzichte van de behuizing axiaal verschuiven van één van deze meerdere rotoren volgens zijn rotoras ook de onderlinge speling tussen de rotoren in grootte gewijzigd worden, in een meer voorkeursdragende uitvoeringsvorm van het | 15 element volgens de uitvinding is ten minste één van de | voorncemde iagers een axiaal lager dat in zijn geheel beweegbaar ten opzichte van de behuizing is opgesteld; en omvat de axiale rotor positioner een tweede vormveranderlijk Lichaam, waarbij het tweede vormveranderlijk lichaam geconiigureerd is om contact te maken met een ten cpzichte van de behuizing niet-roterend onderdeel van het axiaal lager en om daarbij een kracht uit te cefenen op dit niet-roterend onderdeel, Op deze wijze wordt het axiaal lager in zijn geheel samen met de rotor ten opzichte van de behuizing verschoven.

In een volgende voorkeursdragende uitvoerinosvorm van het element volgens de uitvinding omvat de afzonderlijke meegevende component een radiaal aanpasbaar ringlichasm rondom de rotoras, waarbij een buitenomtrek van het radiaal aanpasbaar ringlichaam vast ten opzichte van de behuizing ti BE2020/5940 bevestigd is en waarbij het radiaal aanpasbaar ringlichaan zodanig is geconfigureerd dat een volgens de rotoras radiale externe binnenstraal van het radiaal zanpasbaar ringlichaam in grootte gewijzigd kan worden, : 5 Door middel van het verkieinen cf vergroten van de genoemde | externe binnenstraal van het radiaal aanpasbaar ringlichaam | kan een volgens de rotoras radiale speling in het element tussen de rotoras en de behuizing respectievelijk afgedicht of geopend worden door het radiaal aanpasbaar ringlichaam. in een volgende voorkeursdragende uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding omvat de interne kamer een boring volgens een richting van de rotoras.

in een meer voorkeursdragende uitvoeringsvorm van dit element comvat de afzonderlijke meegevende component een axiaal aanpasbaar lichaam dat boevestigd is aan een eindvlak van de boring, welk axiaal aanpasbaar lichaam een eerste specifieke vervormbare vorm heeft geconfigureerd om een volgens de rotoras axiale speling tussen de rotor en het eindvlak te kunnen afdichten of openen zodanig dat een eerste werkingskamer in de interne kemer respectievelijk kan geïsoleerd worden van of in fluidumverbindina gesteld kan worden met een tweede werkingskamer in de interne kamer, in een volgende meer voorkeursdragende uitvoeringsvorm van dit element omvat de afzonderlijke meegevende component een radiaal aanpasbaar Lichaam bevestigd aan een omwenteiingsoppervlak van de boring, welk radiaal sanpasbaar lichaam een tweede specifiek vervormbare vorm heeft geconfigureerd om een volgens de rotoras radiale speling tussen de rctor en het omwentelingsoppervlak te kunnen afdichten of openen zodanig dat een derde werkingskamer in de interne kamer respectievelijk kan geïsoleerd worden van of in fluïdumverbinding gesteld worden met een vierde werkingskamer in de interne kamer, in een volgende voorkeursdragende uitvoeringsvorm van de : uitvinding omvat het element mechanische, hydraulische en/of pneumatische middelen voor het positioneel verstelien van het positioneel verstelbaar deel ten opzichte van de behuizing.

Len voordeel is dat dergelijke mechanische, hydraulische en/of pneumatische middelen mechanisch robuust zijn, en dat meegevende componenten die positionsel versteld worden door dergelijke mechanisch, hydraulische en/of pneumatisch middelen hogere mechanische belastigingen aankunnen dan meegevende componenten die positioneel versteld worden door bijvoorbeeld (elektro)magnetische middelen zoals het geval is bij een magneetlager.

Zen verder voordeel is dat een beweging van mechanische middelen of een druk voor het aansturen van hydraulische of pneumatische middelen nauwkeurig te regelen is, alleszins nauwxeuriger dan bijvoorbeeld een temperatuur voor het aansturen van thermische middelen gie een thermische uitzetting of inkrimping van het positioneel verstelbaar deel van de afzonderlijke meegevende component zouden kunnen bewerkstelligen,

in een volgende voorkeursdragende uitvoeringsvorm van de uitvinding omvat het element een regelaar voor het aansturen van het positioneel verstelbaar deel, | 5 Met behuip van een dergelijke regelaar kan automatisch op | één of meerdere van de spelingen ingewerkt worden zonder dat 9 manuele interventie door een menselijke operator oo het element vereist is.

De uitvinding betreft eveneens een inrichting voor het samenpersen of expanderen van een gas die een element volgens sen van de hierboven beschreven uitvoeringsvormen omvat.

Het is vanzelfsprekend dat een dergelijke inrichting dezelfde voordelen biedt als een element volgens één van de hiervoor beschreven uitvoeringsvormen.

Verder betreft de uitvinding ook een afzonderlijke meegevende component voor gebruik in een element volgens één van de hierboven beschreven uitvosringsvormen of volgens de hierboven beschreven inrichting. Voorts betreft de uitvinding cok een werkwijze voor het regelen van een element voor het samenpersen of expanderen van een gas, het element onmvattende - een starre behuizing die een interne kamer bevat; - een rotor die zich in de interne kamer bevindt en die een rotoras omvat: en - gen of meerdere lagers waarin de rotoras van de rotor gelagerd is, waarbij de rotor met zijn rotoras door middel van deze lagers roteerbaar ten opzichte van de behuizing is gemcnteerd,

waarbij de rotor met één of meerdere spelingen ten opzichte van een wand van de interne kamer is gemonteerd, met als kenmerk dat de werkwijze de stap omvat van het inwerken op ten minste éên van de spelingen door het positioneel verstellen van een positioneel verstelbaar deel 9 van een aïzonderlijke meegevende component van het element ten opzichte van de behuizing, | waarbij een vast deel van de afzonderlijke meegevende component in een ten opzichte van de behuizing vaste of magenoeg vaste positie gehouden wordt, en waarbij deze afzonderlijke meegevende component niet rechtstreeks aan de rotor bevestigd is, Het is vanzelfsprekend dat een dergelijke werkwijze dezelfde voordelen biedt als een element volgens één van de hiervoor beschreven uitvoeringsvormen.

In een vcorkeursdragende uitvoeringsvorm van de werkwijze volgens de uitvinding wordt ten minste één van de één of meerdere spelingen geregeld wanneer het element in bedrijf is, Een voordeel hierbij is dat tijdens bedrijf de spelingen geregeld kunnen worden in functie van de werkingscondities van het clement, en dat zo een optimaal evenwicht ingesteld kan worden tussen enerzijds het vermijden van te grote lekstromen in het element en anderzijds het vermijden van grote mechanische spanningen tussen de rotor en de behuizing aan de wand van de interne kamer,

Met het inzicht de kenmerken van de uitvinding beter aan te tonen zijn hierna, als voorbeeld zonder enig beperkend karakter, enkele voorkeursdragende uitvoeringsvormen beschreven van een element volgens de uitvinding voor het samenpersen of expanderen van een gas, met verwijzing naar de bijgaande tekeningen, waarin:

Figuur Ì een doorsnede van een eerste uitvoeringsvorm van een element voigens de uitvinding weergeeft: : fiquur 2 een stuk van een eerste afzonderlijke meegevende component in het element van figuur 1 weergeeft in meer detail: figuur 3 een doorsnede van een tweede alternatieve uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding weergeeli; figuur 4 een tweede afzonderlijke meegevende component in het element van figuur 3 in een doorgesneden aanzicht in meer detail weergeeft;

Figuur 5 een dcorsnede van een derde alternatieve Uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding weergesft;

figuur 6 in meer detail het deel weergeeft dat in Figuur 5 aangeduid is met F5, welk deel een derde afzonderlijke meegevende component in het element van figuur 5 in doorgesneden aanzicht weergeeft;

Figuur 7 een doorsnede van een vierde alternatieve uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding weergeeft; figuur © in meer detail het deel weergeeft dat in figuur 7 aangeduid is met FB, welk deel een vierde afzonderlijke meegevende component in het element van figuur 7 in doorgesneden aanzicht weergeeft:

figuur 9 een doorsnede van een vijfde alternatieve uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding

; weergeeft; figuur 10 in meer detail het deel weergeeft dat in figuur 9 aangeduid is met F10, welk deel een vijfde afzonderlijke meegevende component in het element van figuur 9 in doorgesneden aanzicht weergeeft; en figuur 211 een doorsnede van een zesde alternatieve uitvoeringsvorm van het element volgens de uitvinding weergeeft.

De terminologie die gebruikt wordt, heeft enkel als doel om de voorkeursdragende uitvoeringsvormen als voorbeeld te beschrijven en mag niet geïnterpreteerd worden als beperkend voor de beschermingscmvang zoals gedefiniserd in de conclusies, in het enkelvoud weergegeven termen, voorafgegaan door “sen”, “de” of “het”, kunnen eveneens deze termen in meervoudsvorm aanduiden, Hoewel de termen “eerste”, “tweede”, “derde”, ’vierde” of “vijfde” in het volgende gebruikt worden voor het aanduiden van verschillende vormveranderlijke lichamen, holtes, orukken of werkingskamers, zijn deze vormveranderlijke lichamen, holtes, drukken of werkingskamers niet beperkt door deze termen.

Deze termen zijn hoogstens enkel gebruikt voor het onderscheiden van een soort van vormveranderli+k lichaam, holte, druk of werkingskamer.

Wanneer termen zoals “eerste”, “tweede”, “derde”, “vierde” of Vvijfde” in het volgende gebruikt worden, impliceren deze termen geen bijzondere reeks of volgorde.

Bijgevolg zou een eerste vormveranderiijk lichaam, holte, druk of werkingskamer in wat volgt evengoed aangeduid kunnen worden als bijvoorbeeld een tweede of derde vormveranderlijk lichaam, holte, druk of werkingskamer zonder daarbij buiten het kader van de voorbeelduitvoeringsvormen te treden, Het dient ook vermeld te worden dat er meerdere eerste, tweede, derde, vierde of | vijfde vormveranderlijke lichamen, holtes, drukken of werkingskamers kunnen zijn.

Figuur L toont een element 1 volgens de uitvinding voor het samenpersen van een gas. Het element 1 omvat een starre behuizing 2 die een interne kamer bevat, De behuizing 2 is in dit geval in meerdere delen uitgevoerd, dewelke eenvoudig aan mekaar monteerbaar en van mekaar demonteerbaar zijn voor het respectievelijk plaatsen of verwijderen van een rotor 3a, 3b in de interne kamer, In het element 1 in figuur 1 bevinden zich twee rotoren Ga, 3b met elk een rotoras da, 4 in de interne kamer. De twee rotoren 3a, 3b zijn in dit geval uitgevoerd ais twee in elkaar aangrijpende schroefvormige rotoren die met spelingen ten opzichte van een wand 5 van de interne kamer en ten opzichte van elkaar zijn gemonteerd, waardoor de interne kamer door de schroefvormige rotoren in meerdere behoudens de spelingen van elkaar afgesloten werkingskamers onderverdeeld wordt, Door het roteren van de rotoren Za, 3b zal gas aangezogen worden vanuit een inlaatpoort 6 naar en in een op deze inlaatpoort €& aansluitende werkingskamer in de interne kamer, Door verder roteren van de rotoren 3a, 3b zal deze werkingskamer met betrekking tot de rotoras 4a, 4b axiaal weg bewegen van de inlaatpoort 6 en afgesloten worden van de inlaatpoort 6, waarna Bij verdere rotatie van de rotoren 3a, 3D het aangezogen gas in de werkingskamer samengeperst wordt. : Dit impliceert dat in met betrekking Lot de rotoras da, 4b vanaf de inlaatpoort 6 axiaal opeenvolgende werkingskamers : in de interne kamer het asngezogen gas op een steeds hogere druk samengeperst is. Door een verschil in druk tussen de gencemde opsenvolgende werkingskamers onLstaan via de spelingen lekstromen van gas in de richting van de inlaatpoort 6.

De rotorassen 4a, 4b van de rotoren Za, 3b zijn gelagerd in Lagers 7, waardoor de rotoren Za, 3b met hun rotoras 4a, 4b door middel van lagers 7 roteerbaar ten opzichte van de behuizing 2 zijn gemonteerd.

De lagers 7 kunnen uitgevoerd zijn als: - een radiaal lager 8 dat in staat is om een met betrexking tot de rotoras da, 4b radiale mechanische belasting op te nemen; en/cf - een axiaal lager 3 dat in staat is om een met betrekking tot de rotoras da, db axiale mechanische belasting on te nemen, Hoewel de Lagers 7 in figuur 1] zich bevinden rond een uiteinde van de rotoras Za, 4b dat zich het verst van de inlaatpoort & van het element bevindt, is het in het kader van de uitvinding niet uitgesloten dat de lagers 7 zich aan een uiteinde van de rotoras da, Ab aan de inlaatpoort € bevinden. zonder enige voorkeur is in dit geval het element 1 een oliegeïnjecteerd compressorelement. Het is in het kader van de uitvinding niet uitgesloten of afgeraden dat het element een compressorelement zonder olie- injectie in de interne kamer is, waarbij rotaties van rotoren in de interne kamer gesynchroniseerd zijn, bijvoorbeeld door middel van in mekaar grijpende tandwielen op de rotorassen van deze rotoren, In het kader van de uitvinding is het ook niet uitgesloten dat het element een element voor het expanderen van een gas is. Voor het inwerken op ten minste één van de spelingen is de behuizing 2 voorzien van ten minste één afzonderlijke meegevende component 10 die positioneel verstelbaar is ten opzichte van de behuizing 2. Met “inwerken op ten minste één van de spelingen’ wordt bedoeld dat, door middel van de afzonderlijke meegevende component 10, een kleinste dwarsdoorsnede van een speling tussen een rotor 3a, 3b en de wand 5 van de interne kamer of tussen de rotoren 3a, 3b onderlina - hetzij verkleind, hetzij vergroot wordt; en/of — hetzij afgedicht, hetzij geopend wordt.

In het geval van het element 1 in figuur 1 zijn de afzonderlijk meegevende componenten 10 uitgevoerd als een radiale rotor positioner 11, weixe radiale rotor positioner il in staat is om de rotor 3a, 3b en de behuizing 2 met betrekking tot de rotoras da, 4b radiaal ten opzichte van elkaar te verschuiven.

Figuur 2 toont een meer gedetailleerd en concreet voorbeeld van een stuk van een dergelijke radiale rotor positioner 11. De radiale rotor positioner 11 omvat een serste vormveranderlijk lichaam 12 met een doorgaand gat 13, in het doorgaand gat 13 dient een ten opzichte van de cehuizing niet-roterend onderdeel van één van de lagers 7, hetgeen in dit geval een radiaal lager 8 dient te zijn, vast bevestigd te zijn.

| Verder omsluit het eerste vormveranderlijk lichaam 12 meerdere van de interne kamer afgeslolen of nagenoeg afgesloten eerste holtes 14, welke eerste holtes 14 elk op een eigen eerste druk staan, waarbij in een vlak loodrecht op de rotoras £a, 4b een eerste 14a van deze eerste holtes 14 zich ten opzichte van de rotoras 4a, 4b recht tegenover ten minste één tweede 140 van deze eerste holtes 14 bevindt, Het eerste vormveranderlijk Lichaam 12 is zodanig geconfigureerd en wordt zodanig geregeld dat, wanneer een eerste druk in de eerste 143 van de eerste holtes 14 verhoogd wordt, - een volume van deze eerste 14a van de eerste holtes 14 vergroot: en - de eerste druk in de ten minste één tweede 14b van de eerste holtes 14 verlaagd wordt zodanig dat een volume

5, BE2020/5940 van de ten minste één Lweede 14b van de eerste holtes 14 verkleint, zodat het radiaal lager 8 samen met de rotor Za, 3b ten opzichte van de behuizing 2 verschoven wordt in een met betrekking tot de rotoras 4a, 4b radiale richting naar de ten minste één tweede 14b van de eerste holtes 14.

: Meer specifiek omvalt de radiale rotor positicner 1l een buitenring 15, een binnenring 16 en een van de interne kamer afgesioten of nagenoeg afgesloten ruimie tussen de buitenring 15 en de binnenring 16, Hierbij 18 de buitenring 15 vast ten opzichte van de behuizing 2 bevestigd, bijvoorbeeld door een lens 15a die deel uitmaakt van de buitenring 15, terwijl de binnenring 16 vast aan een ten opzichte van de behuizing 2 niet-roterend onderdeel van het radiaal lager & bevestigd is.

Het is Mierbij in het kader van de uitvinding niet uitgesloten dat de buitenring 15 vast aan een ten opzichte van de behuizing 2 niet-roterend onderdeel van het radiaal lager 8 bevestigd is, terwijl de binnenring 16 vast aan de behuizing 2 bevestigd is.

De radiale rotor positioner 1l is in dit geval in de voornoende ruimte tussen de buitenring 15 en de binnenring 16 voorzien van een veerstructuur 17, welke veerstructuur 17 enerzijds met de buitenring 15 en anderzijds met de binnenring 15 verbonden is. Zo is de voornoemde ruimte in meerdere van elkaar gescheiden essentieel ringsegmentvormige compartimenten onderverdeeld,

waarbij elk van deze compartimenten dienst doet als één van de voornoemde eerste holtes 14, Elk van deze compartimenten kan voorzien zijn van een connectiepunt (niet weergegeven in figuur 1 of 2} voor aanvoer of aîvoer van een werkingsiluidum om de eerste druk in elk van de compartimenten respectievelijk te verhogen of verlagen, Bij het stuk van de radiale rotor positioner zoals weergegeven in figuur 2 horen nog schijfvormige afsluitplaten {niet weergegeven in figuur 2), dewelke volgens de rotoras da, 4b axiaal bevestigd zijn aan weerszijden van de buitenring 15 en dienen om de ruimte Lussen de buitenring 15 en de binnenring 16 volgens de rotoras da, 4b aziaal van de interne kamer af te sluiten. Piguur 3 toont een tweede alternatieve uitvoeringsvorm van het element 1 volgens de uitvinding.

In het geval van het element 1 in figuur 3 zijn de afzonderlijk meegevende componenten 10 uitgevoerd als een axiale rotor positioner 16, welke axiale rotor positioner 18 in staat is om de rotor Za, 3b en de behuizing 2 met betrekking tot de rotoras 4a, 4b axiaal ten opzichte van elkaar te verschuiven.

De axiale rotor positicner 18 bevindt zich tussen de behuizing 2 en een ten opzichte van de behuizing 2 niet- roterend onderdeel van ten minste één van de Jagers 7, hetgeen in dit geval een axiaal lager 9 dient te zijn,

Figuur 4 toont een meer gedetailleerd en concreet voorbeeld van een dergelijke axiale rotor positioner 16. De axiale rotor positioner 18 omvat een Lweede vormveranderlijk lichaam 19 dat een van de interne kamer afgesloten of nagenoeg afgesloten tweede holte 20 omsluit, { Hierbij is het tweede vormveranderlijk lichaam 19 zodanig geconfigureerd en geregeld dat een volgens de rotoras da, 4b axiale dimensie van het tweede vormveranderlijk lichaam 15 zich vergroot of verkleint door een tweede druk in de tweede holte 20 respectievelijk te verhogen of verlagen, Hiertoe kan het tweede vormveranderlijk lichaam 19 voorzien zijn van een connectiepunt 35 voor aanvoer of afvoer van een werkingsfluïidum om de tweede druk in de tweede holte 20 respectievelijk te verhogen of verlagen.

Door het vergroten van de axiale dimensie van het tweede vornveranderlijk Lichaam 13 verschuift het tweede vormveranderlijk iichaam 19 het axiaal lager 9 samen met de rotor 3a, 30 in een met betrekking tot de rotoras 4a, 4b axiale richting ten opzichte van de behuizing 2. Bij het terug verkleinen van de axiale dimensie van het tweede vormveranderiijk iichaam 19 kunnen het axiaal lager 5 en de rotor ja, 3b zich axiaal met betrekking tot de rotoras da, 4b terug naar hun oorspronkelijke positie bewegen.

Op deze wijze kan een volgens de rotoras 4a, 4b axiale speling tussen de rotor 3a, 3b en de behuizing 2 vergroot of verkleind worden,

Figuur 5 toont een derde alternatieve uitvoeringsvorm van het element 1 volgens de uitvinding. In het geval van het element 1 in figuur 5 zijn de | afzonderlijk meegevende componenten 10 uitgevoerd als een | radiaal aanpasbaar ringlichaam 21 rondom de rotoras da, Ab, Zen buitenomtrek 22 van Het radiaal aanpasbaar ringlichaam 21 is vast bevestigd ten opzichte van de behuizing 2. Verder is het radiaal aanpasbaar ringlichaam 21 zodanig geconfigureerd dat een volgens de rotoras da, 4b radiale externe binnenstraal 23 van het radiaal aanpasbaar ringlichaam Zl in grootte gewijzigd kan worden.

Met een ‘volgens de rotoras radiale externe binnenstraal van net radiaal aanpasbaar ringlichaam’ wordt een rechte straal bedoeld - die zich in een vlak loodrecht op de rotoras da, 4b bevindt; - waarvan een eerste eindpunt zich op de rotoras 4a, 4b bevindt; — waarvan een tweede eindpunt een punt van het radiaal aanpasbaar ringlichaam Zi is: en - waarvan elk punt tussen het eerste eindpunt en het tweede eindpunt geen punt van het radiaal aanpasbaar ringlichaam 21 is. Figuur 6 toont een meer gedetailleerd en concreet voorbeeld van het radiaal aanpasbaar ringlichaam 21.

Het radiaal aanpasbaar ringlichaam 21 omvat een ringvormig derde vormveranderlijk lichaam 24 dat een van de interne kamer afgesloten of nagenoeg afgesloten derde holte 25 omsluit, Dit derde vornveranderlijk lichaam 24 is zodanig | 5 geconfigureerd dat de volgens de rotoras da, 4b radiale externe binnenstraal 23 zich verkleint of vergroot door een | derde druk in de derde holte 25 respectievelijk te verhogen { of verlagen, Hiertoe kan het derde vormveranderlijk lichaam 24 voorzien zijn van een connectiepunt {niet weergegeven in figuur 5 of &) voor aanvoer cf afvoer van sen werkingsfluidum om de derde druk in de derde holte 25 respectievelijk te verhogen of verlagen.

{ Loor het verkleinen van de radiale externe binnenstraal 23 | zet het radiaal aanpasbaar —rinoclichaam 21 zich met betrekking tot de rotoras 4a, 4b radiaal inwaarts rond de rotoras da, 4b uit. Bij het terug vergroten van de radiale externe binnenstraal 23 neemt de met betrekking tot de rotoras ‘a, 4b radiale afstand tussen het radiaal aanpasbaar ringlichaam 21 en de rotoras 4a, 4b terug toe, Cp deze wijze kan een volgens de rotoras da, 4b radiale speling tussen de rotoras da, 4b en de behuizing 2 respectievelijk verkleind of vergroot worden. Figuur 7 toont een vierde alternatieve uitvoeringsvorm van het element 1 volgens de uitvinding.

De interne kamer omvat een boring 26 volgens een richting van de rotoras £a, 4b.

In het geval van het element Ì in figuur 7 zijn de afzonderlijk mesgevende componenten 10 uitgevoerd als een 9 aziaal aanpasbaar lichaam 27 dat bevestigd is aan een î 5 eindvlak 28 van de boring 26.

| Dit axiaal aanpasbaar lichaam 27 heeft een eerste specifieke { vervormbare vorm geconfigureerd om een volgens de rotoras Za, 4b axiale speling tussen de rotor 3a, 3b en het eindvlak 28 te kunnen afdichten of openen zodanig dat een eerste werkingskamer in de interne kamer respectievelijk kan ; geisoleerd worden van of in fluidumverbinding gesteld worden { met een tweede werkingskamer in de interne kamer, / 15 Hoewel het eindvlak 28 in figuur 7 zich bevindt aan een zijde van de boring 26 die zich het verst van de inlaatpoort 6 van het eiement bevindt, is het in het kader van de uitvinding niet uitgesloten dat het eindviak zich aan een zijde van de poring 25 aan de inlaatpoort 6 bevindt, Figuur 8 Loont een meer gedetailleerd en concreet voorbeeld van het axiaal aanpasbaar lichaam 27. Het axiaal aanpasbaar Lichaam 27 omvat een vierde vormveranderlijk iichaam 29 dat een van de interne kamer afgesloten of nagenoeg afgeslcten vierde holte 30 omsluit. Dit vierde vormveranderlijk Lichaam 29 is zodanig geconfigureerd dat een volgens de rotoras da, db axiale dimensie van het vierde vormveranderlijk lichaam 29 zich vergroot of verkleint door een vierde druk in de vierde holte 30 respectievelijk te verhogen of verlagen,

_- BE2020/5940 27 Hiertoe kan het vierde vormveranderlijk lichaam 29 voorzien : zijn van een connectiepunt (niet weergegeven in figuur 7 of 8} voor aanvoer of sfvoer van een werkingsfluïdum om de vierde druk in de vierde holte 30 respectievelijk te verhogen of verlagen, Door het vergroten van de volgens de rotoras da, 4b axiale | dimensie van het vierde vormveranderlijk lichaam 29 vergroot het vierde vormveranderlijk lichaam 29 naar de rotor 3a, 3b toe in een met betrekking tot de rotoras 4a, 4b axiale richting.

Hierdoor kan een volgens de rotoras 4a, 4b axiale speling tussen de rotor Ja, 3b en de behuizing 2 afgedicht worden zodanig dat de voornoemde eerste werkingskamer in de interne kamer geïsoleerd kan worden van de voornoemde tweede werkingskamer in de interne kamer, Bij het terug verkleinen van de volgens de rotoras da, 4b axiale dimensie van het vierde vormveranderlijk lichaam 29 verkleint het vierde vormveranderlijk lichaam 29 van de rotor Ja, 3b weg in een met betrekking tot de rotoras 4a, 4b axiale richting, Hierdoor wordt de volgens de rotoras 4a, db axiale speling tussen de rotor 3a, 3b en de behuizing 2 terug geopend zodanig dat de voornoemde eerste werkingskamer in de interne kamer terug in fluïidunverbinding gesteld wordt met de voorncemde tweede werkingskamer in de interne kamer.

Het is in het kader van de uitvinding niet uitgesloten dat, in het geval het element meerdere rotoren omvat, door middel van eenzelfde axiaal aanpasbaar lichaam een speiing tussen enerzijds het eindvlak en anderzijds beide rotoren afgedicht of geopend kan worden,

2g BE2020/5940 Figuur 9 toont een vijfde alternatieve uitvoeringsvorm van het element 1 volgens de uitvinding. Dok in deze vijfde uitvoeringsvorm, omvat de interne kamer de boring 26 volgens een richting van de rotoras 4a, Ab, in het geval van het element 1 in figuur 9 zijn de afzonderlijk meegevende componenten 10 uitgevoerd als een radiaal aanpasbaar lichaam 31 dat bevestigd is aan een omventelingsopperviak 32 van de boring 26, Dit radiaal aanpasbaar lichaam 31 heeft een tweede specifieke vervormbare vorm geconfigureerd om een volgens de : 15 rotoras da, 4b radiale speling tussen de rotor 3s, 30 en het : omwentelingsopperviek 32 te kunnen afdichten of openen zodanig dat een derde werkingskamer in de interne kamer respectievelijk kan geïsoleerd worden van of in fluidumverbinding gesteld worden met een vierde werkingskamer in de interne kamer.

Figuur 10 toont een meer gedetailleerd en concreet voorbeeld van het radiaal aanpasbaar lichaam 31, Het radiaal aanpasbaar lichaam 3l omvat een vijfde vormveranderiijk lichaam 33 dat een van de interne kamer aîgesloten of nagenoeg afgesloten vijfde holte 34 omsluit. Dit vijfde vormveranderlijk Lichaam 33 is zodanig geconfigureerd dat een volgens de rotoras £a, 4b radiale dimensies van het vijfde vormveranderlijk lichaam 33 zich vergroot of verkleint door een vijfde druk in de vijfde nolte 34 respectievelijk te verhogen of verlagen, 9 Hiertoe kan het vijfde vornveranderlijk lichaam 33 voorzien zijn van een connectiepunt (niet weergegeven in figuur 9 of | 19) voor aanvoer of afvoer van een werkingsfluïdum om de ; vijfde druk in de vijfde holte 34 respectievelijk te verhogen { of verlagen.

Door het vergroten van de volgens de rotoras 4a, 4b radiale dimensie van het vijfde vormveranderli*k lichaam 33 vergroot het vijfde vornveranderlijk lichaam 33 naar de rotor Za, 3b toe in een met betrekking tot de rotoras 4a, 4b radiale richting. Hierdoor kan een volgens de rotoras da, 4b radiale 9 15 speling tussen de rotor 3a, 3b en de behuizing 2 afgedicht : worden zodanig dat de voornoemde derde werkingskamer in de interne kamer geïsoleerd kan worden van de voornoemde vierde werkingskamer in de interne kamer, Bij het terug verkleinen van de volgens de rotoras da, db radiale dimensie van het vijfde vormveranderlijk lichaam 33 verkieint het vijfde vormveranderlijk lichaam 33 van de rotor Za, 3b weg in een met betrekking tot de rotoras da, 4b radiale richting, Hierdoor wordt de volgens de rotoras da, 4b radiale speling tussen de rotor 3a, 3b en de behuizing 2 terug geopend zodanig dat de voornoemde derde werkingskamer in de interne kamer terug in fluïidunverbinding gesteld wordt met de voornoemde vierde werkingskamer in de interne kamer, Het is in het kader van de uitvinding niet uitgesloten dat, in het geval het element meerdere rotoren omvat, door middel van eenzelfde radiaal aanpasbaar lichaam een speling tussen enerzijds het omwentelingsoppervlak van de boring en anderzijds beide rotoren afgedicht of geopend kan worden. Figuur 11 toont een zesde alternatieve uitvoeringsvorm van het element 1 volgens de uitvinding. In deze zesde alternatieve uitvoeringsvorm is de behuizing 2 : voorzien van alle hierboven beschreven verschillende soorten ; van afzonderiijke meegevende componenten 10.

Het element 1 kan ook mechanische, hydraulische en/of ; pneumatische middelen omatten voor het positicneel ; versteilen van de afzonderlijke meegevende componenten 10, zoals bijvoorbeeld een mechanische actuator of een hydraulisch of pneumatische circuit, Verder kan het element 1 ook een regelaar omvatten voor het aansturen van de afzonderlijke meegevende componenten 10. De spelingen kunnen geregeld worden wanneer het element 1 niet in bedrijf is en/of op een voorgedefinieerde waarde geregeld worden voordat het element 1 in bedrijf genomen wordt, De spelingen kunnen eveneens geregeld worden wanneer het element 1 in bedrijf is, Regeling van de spelingen kan gebeuren op basis van: - sen performantiemeting van het element 1; “ trillingsmetingen; en/of — rechtstreekse meting van de spelingen,

at BE2020/5940 Het is in het kader van de uitvinding uiteraard niet uitgesloten dat de behuizing Z voorzien is van slechts enkele van deze verschillende soorten van afzonderlijke meegevende | componenten 10. | 5 | Het is in het kader van de uitvinding eveneens niet | uitgesloten dat een aïzonderlijke meegevende component meerdere van de technische kenmerken of functionaliteiten { van de hiervoor beschreven afzonderlijke meegevende componenten 10 op een geïntegreerde manier combineert.

Verder is net niet uitgesloten dat het element 1 geen schroefcompressorelement is.

Andere mogelijkheden zijn bijvoorbeeld gen schrcefbiowerelement, een | 15 schroefvacuimnpompelement, een schroefespanderelement, een | tandcompressorelement, zen tandblowersiement, een tandvacuümpomcelement, een tandexpanderelement, een rootscompressorelement, een rootsciowerelement, sen rootsvacutmponpelement, een rocotsexpanderelement, een turbocompressorelement, een turbobiowerelement, een turbovacuimgompelement: of een turboexpanderelement.

De huidige uitvinding is geenszins beperkt tot de als voorbeeld beschreven en in de figuren weergegeven uitvoeringsvormen, doch een element volgens de uitvinding voor het samenpersen of expanderen van een gas kan in meercere varianten, vormen en afmetingen worden verwezenlijkt zonder buiten het kader van de uitvinding zoals gedefinieerd in de conclusies te treden,

Claims (1)

1. Conclusies.

   Ll.

   Ben element voor het samenpersen of expanderen van een # 5 gas omvattende 9 - een starre behuizing {2} die een interne kamer bevat: | - een rotor (3a, 3b} die zich in de interne kamer bevindt en die een rotoras (da, db} omvat: - één of meerdere lagers (7) waarin de rotoras (da, 4b) van | 10 de rotor (3a, 3b} gelagerd is, waarbij de rotor (3a, 3b} met zijn rotoras (4a, 4b} door middel van deze lagers (7) rotesrbaar ten opzichte van de behuizing (2) is gemonteerd, waarbij de rotor (3a, 3b) met één of meerdere spelingen ten 9 15 opzichte van een wand (5) van de interne kamer is gemonteerd, 9 daardoor gekenmerkt dat het element {1} voorzien is van een afzonderlijke meegevende component (10) omvattende | - een vast deel met een ten opzichte van de behuizing (2) vaste of nagenneg vaste positie; en - een ten opzichte van de behuizing (23 positioneel verstelbaar deel, welk positioneel verstelbaar deel geconfigureerd is om cp ten minste één van de spelingen in te werken, waarbij de afzonderlijke meegevende component (10) niet rechtstreeks aan de rotor (3a, 3b) bevestigd is.

   Z.- Het element volgens conclusie 1, daardoor gekenmerkt dat een lager van de één of meerdere lagers (7) in zijn geheel beweegbaar ten opzichte van de behuizing (23 is opgesteld; en dat het positioneel verstelbaar deel geconfigureerd is om contact te maken met een ten opzichte van de behuizing (2)

   niet-roterend onderdeel van dit lager en om daarbij een kracht uit Le oefenen op dit niet-roterend onderdeel, zodanig dat het lager in zijn geheel samen met de rotor {3a, 3b} ten opzichte van de behuizing {2} verschoven wordt.

   à 5 | 3.- Het element volgens één van de voorgaande conclusies, | daardoor gekenmerkt dat het positioneel verstelbaar deel geconfigureerd is om zich respectievelijk in of uit ten ; minste één van de spelingen te bewegen, zodanig dat de ten 19 minste sen van de spelingen door het positioneel verstelbaar deel afgedicht of gecpend wordt. d.- Het element volgens één van de voorgaande conclusies, daardcor gekenmerkt dat het element {1} mesrdere rotoren (3a, 3b) omvalt, waarbij deze meerdere ; rotoren {3a, 3b) met een onderlinge speling zijn gemonteerd | zodanig dat door de rotoren (3a, 3b) in de interne kamer 9 meerdere nagenoeg van elkaar afgesloten werkingskamers gevormd worden, en waarbij het positioneel verstelbaar deel geconfigureerd is om de onderlinge speling in grootte te wijzigen, +. Het element volgens één van de voorgaande conclusies, daardoor gekenmerkt dat de afzonderiijke meegevende component {10} een radiale rotor positioner (11} omvat, zodanig geconfigureerd dat de rotor (3a, 3b) en de behuizing {2}, met betrekking tot de rotoras (4a, Ab}, radiaal ten opzichte van elkaar verschoven kunnen worden.

   6. Het element voigens conclusie 5, daardoor gekenmerkt dat Len minste sen van de voorncemde lagers (7) een radiaal lager (8) is dat in zijn geheel bewesgbaar ten opzichte van de behuizing (2) is opgesteld; en dat de radiale rotor positioner {113 sen eerste vormnveranderlijk lichaam (12) omvat, waarbij het eerste ; 5 vormveranderlijk lichaam {12} geconfigureerd is om contact | te maken met een ten opzichte van de behuizing {2} niet- | roterend onderdeel van het radiaal lager (8) en om daarbij 9 zen kracht uit te oefenen op dit niet-roterend onderdeel, zodanig dat het radiaal lager (8) in zijn geheel samen met de rotor (32, 3b} ten opzichte van de behuizing (2) verschoven wordt. 7,- Het element voigens conclusie 6, daardcor gekenmerkt dat het eerste vormveranderlijk lichaam (12) meerdere van de interne kamer afgesloten of nagenceg afgesloten eerste hoites (14) omsiuit, welke eerste holtes (14) eik op een ; cerste druk staan, | waarbij, in een vlak loodrecht op de rotoras (4a, 4b), een ; eerste (14a) van deze eerste holtes (14) zich ten opzichte van de rotoras (da, 40) recht tegenover ten minste één | tweede (14b) van deze eerste holtes (14) bevindt, waarbij het eerste vornveranderlijk lichaam {12} zodanig geconfigureerd is dat, wanneer de eerste druk in de eerste (láa} van de serste holtes (14) verhoogd wordt, een volume van deze eerste (14a) van de eerste holtes (14) Vergroot en de eerste druk in de ten minste èén tweede ({14b) van de eerste holtes (14) verlaagd wordt zodanig dat een volume van de ten minste één tweede ({14áb} van de eerste noltes {14} verkleint, zodat de rotoras (4a, 45} in een ten opzichte van de rotoras (4a, 4b) radiale richting naar de ten minste één tweede (14b) van de eerste holtes (143 verschoven wordt.

   S.- Het element volgens conclusie 7, daardoor gekenmerkt dat de radiale rotor positioner {11} een buitenring {15}, een cinnenring (16), en een van de interne kamer afgesloten of { 5 nagenceg afgesloten ruimte tussen de buitenring {15} en de | binnenring (16) omvat, | waarbij de buitenring (15) vast ten opzichte van de î behuizing {2} bevestigd is en de binnenring (1€) vast aan het Len opzichte van de behuizing {2} niet-roterend onderdeel van het radiaal lager (8) bevestigd is, of vice versa, en waarbij de radiale rotor positioner {11} in de voornoemde ruimte voorzien is van een veerstructuur {17} die enerzijds met de buitenring (15) en anderzijds met de binnenring (16) verbonden is zodanig dat de voornoemde ruimte in meerdere van elkaar afgesloten of nagenoeg aïgesloten essentieel ringsegmentvormige compartimenten onderverdeeld is, waarbij elk van deze compartimenten dienst doet als één van de voornoemde eerste holtes {14}.

   9.” Het element volgens één van de voorgaande conclusies, daardoor gekenmerkt dat de afzonderlijke meegevende component (19) sen axiale rotor positioner (18) omvat, zodanig geconfigureerd dat de rotor {3a, 3b) en de behuizing {2}, met betrekking tot de rotoras (da, db), axiaal ten opzichte van elkaar verschoven kunnen worden,

   10.- Het element volgens conclusie 9, daardoor gekenmerkt dat ten minste één van de voornoemde lagers (7) een axiaal lager (9) is dat in zijn geheel beweegbaar ten opzichte van de behulzing {2} is opgesteld; en dat de axiale rotor positioner (18) aen tweede vormveranderlijk lichaam {19} omvat, waarbij het tweede vormveranderlijk lichaam (19) geconfigureerd is om contact te maken met een ten opzichte van de behuizing {2} niet- 9 5 roterend onderdeel van het axiaal lager {9} en om daarbij | een kracht uit te cefenen op dit niet-roterend onderdeel, zodanig dat het axiaal lager {9} in zijn geheel samen met de rotor (3a, 36) ten opzichte van de behuizing (2) verschoven ; wordt.

   11,- Het element volgens conclusie 10, daardoor gekenmerkt dat het tweede vormveranderlijk lichaam {19} een van de interne kamer afgesloten of nagenoeg afgesloten tweede holte {20} omsluit, waarbij het tweede vormveranderlijk | 15 lichaam {19} zodanig geconfigureerd is dat een volgens de rotoras (4a, Ab} axiale dimensie van het tweede { vormveranderlijk lichaam (19) zich vergroot of verkleint wanneer sen tweede druk in ze tweede holte (29) respectievelijk verhoogd of verlaagd wordt.

   12.- Het element volgens éên van de voorgaande conclusies, daardoor gekenmerkt dat de afzonderlijke meegevende component {101 een radiaal aanpasbaar ringlichaam (21) rondom de rotoras (da, 4b) omvat, waarbij een buitenomtrek (22) van het radiaal aanpasbaar ringlichaam (21) vast ten opzichte van de behuizing (2) bevestigd ië en waarbij net radiaal aanpasbaar ringlichaam (21) zodanig is geconfigureerd dat een volgens de rotoras (da, 4b} radiale externe binnenstraal (23) van het radiaal aanpasbaar ringiichaam (21) in grootte gewijzigd kan worden,

   ij. Het element volgens conclusie 12, daardoor gekenmerkt dat het voornoemde radiaal aanpasbaar ringlichaam (21) een ringvormig derde vormnveranderlijk lichaam {24} omvat dat een van de interne kamer afgesloten of nagenoeg aïgesioten derde | 5 hoite (25) omsluit, welk derde vormveranderlijk lichaam (24) # zodanig geconfigureerd is dat de volgens de rotoras (da, db) 9 radiale externe binnenstraal {23} zich verkleint of vergroot 9 wanneer een derde druk in de derde holte (25) respectievelijk | verhoogd of verlaagd wordt.

   14.- Het element volgens één van de voorgaande conclusies, daardoor gekenmerkt dat de interne kamer een boring (26) 9 voigens een richting van de rotoras {da, 4b} omvat. | 15 15, Het element volgens conclusie 14, daardoor gekenmerkt dat de afzonderlijke meegevende component (10) een axiaal aanpasbaar lichaam (27) omvat dat bevestigd is aan een à eindvlak (28) van de boring (26), welk axiaal aanpasbsar | lichaam {27} een eerste specifieke vervormbare vorm heeft | 20 geconfigureerd om een volgens de rotoras (4a, €éb) axiale speling tYussen de rotor (3a, 3b) en het eindvlak (28) te kunnen afdichten of openen zodanig dat een eerste werkingskamer in de interne kamer respectievelijk kan geïsoleerd worden van of in Eluidunverbinding gesteld worden met een tweede werkingskamer in de interne kamer.

   16.- Het element voigens conclusie 15, daardoor gekenmerkt dat het voornoemde axiaal aanpasbaar lichaam (27) een vierde vornveranderlijk lichaam 129) omvat dat een van de interne kamer afgesloten of nagenoeg afgesloten vierde holte (30) omsiuit, welk vierde vormveranderlijk lichaam (29) zodanig geconfigureerd is dat een volgens de rotoras {4da, 4b) axiale dimensie van het vierde vormveranderlijk lichaam {28} zich vergroot of verkieint wanneer een vierde druk in de vierde holte (30) respectievelijk verhoogd of verlaagd wordt. { 5 17.- Het element volgens één van de voorgaande conclusies 14 ; tot 16, daardoor gekenmerkt dat de afzonderlijke meegevende | component (10) een radiaal aanpasbaar lichaam (31} bevestigd ; aan een omwentelingsopperviax (32) van de boring {26} omvat, ; welk radiaal aanpasbaar lichaam {31} een tweede specifieke 18 vervormbare vorm heeft geconfigureerd om een volgens de rotoras (da, 4b} radiale speling tussen de rotor (32, 3b} en het onwentelingsoppervlak (32} te kunnen afdichten of openen zodanig dat een derde werkingskamer in de interne kamer respectievelijk kan geïsoleerd worden van of in £luïidumverbinding gesteld worden met een vierde werkingskamer in de interne kamer. : 18,- Het element voigens conclusie 17, daardoor gekenmerkt dat het voornoemde radiaal aanpasbaar lichaam {31} een vijfde vormveranderlijk lichaam (33) omvat dat een van de interne kamer afgesioten of nagenoeg afgesloten vijfde holte {34} omsluit, welk vijfde vormveranderlijk lichaam {33} zodanig geconfigureerd is dat sen volgens de rotoras ({4a, 4b) radiale dimensie van het vijfde vormveranderlijk lichaam {33} zich vergroot of verkleint wanneer een vijfde druk in de vijfde holte (34) respectievelijk verhoogd of verlaagd wordt, 19,- Het element volgens één van de voorgaande conclusies, daardoor gekenmerkt het element {1} mechanische, hydraulische en/of pneumatische middelen comvat voor het

   | 39 BE2020/5940 positicneei verstellen van het positioneel verstelbaar deel ten opzichte van de behuizing (2). 20,- Het element volgens één van de voorgaande conclusies, daardoor gekenmerkt dat het element (1} een regelaar voor het aansturen van het positioneel verstelbaar deel omvat.

   21. Een inrichting voor het samenpersen of expanderen van een gas die een clement {1} volgens één van de voorgaande conclusies omvat,

   22. Een afzonderlijke meegevende component (10) voor gebruik in een element (1} volgens één van de voorgaande conclusies 1 tot 20 of een inrichting volgens conclusie 21,

   23.- Een werkwijze voor het regelen van een element voor het samenpersen of expanderen van een gas, het element {1} omvattende - een starre behuizing (2) die een interne kamer bevat: - een rotor (3a, 3b) die zich in de interne kamer bevindt en die een rotoras (da, 4b) omvat; en - één of meerdere lagers {7) waarin de rotoras (da, 40) van de rotor (3a, 3b) gelagerd is, waarbij de rotor (3a, 3b) met zijn rotoras {4a, 4b) door middel van deze lagers (7) roteerbaar Len opzichte van de behuizing (2) is gemonteerd, waarbij de rotor (3a, 3b} met éên of meerdere spelingen ten opzichte van een wand (5) van de interne kamer is gemonteerd, daardoor gekenmerkt dat de werkwijze de stap omvat van het inwerken op ten minste Gen van de spelingen door het positioneel verstellen van een positioneel verstelbaar deel van een afzonderlijke meegevende component {10} van het element {1} ten opzichte van de behuizing {2}, waarbij een vast deel van ge afzonderlijke meegevende component {10} in een ten opzichte van de behuizing ({(Z) vaste 9 5 of nagenoeg vaste positie gehouden wordt, en { waarbij deze afzonderlijke meegevende component (10) niet 9 rechtstreeks aan de rotor (3a, 3b) bevestigd is. : 24, De werkwijze volgens conclusie 23, daardoor gekenmerkt dat een lager van de éên of meerdere lagers (7) in zijn geheel beweegbaar ten opzichte van de behuizing (2) is opgesteld; en dat bij het inwerken op ten minste één van de spelingen het positioneel verstelbaar deel contact maakt met een ten opzichte van de behuizing (2) niet-roterend ; 15 onderdeel van dit lager en daarbij een kracht uitoefent op dit niet-roterend onderdeel, zodanig dat het lager in zijn geheel samen met de rotor (3a, 3b} ten opzichte van de behuizing (2) verschoven wordt,

   25.- De werkwijze volgens conclusie 23 of 24, daardoor gekenmerkt dat het positioneel verstelbaar deel zich respectievelijk in of uit ten minste één van de spelingen Dewveegt, zodanig dat de ten minste één van de spelingen door net positioneel verstelbaar deel afgedicht of geopend wordt.

   26, De werkwijze voigens één van de voorgaande conclusies 23 tot 25, daardoor gekenmerkt dat het element {1} meerdere rotoren (3a, 3b} omvat, waarbij deze meerdere rotoren (3a, 3b} met een onderlinge speling zijn cemonteerd zodanig dat door de rotoren {3a, 36) in de interne kamer één of meerdere nagenoeg van elkaar afgesloten werkingskamers gevormd worden, en ál BE2020/5940 waarbij de werkwijze de stap omvat van het in grootte wijzigen van de onderlinge speling door het positioneel versteilen van het positioneel verstelbaar deel ten opzichte van de behuizing (2). | 5 9 27.- De werkwijze volgens één van de voorgaande conclusies 9 23 tot 26, daardoor gekenmerkt dat ten minste één van de î voornoemde spelingen geregeld wordt wanneer het element {1} niet in bedrijf is en/of op een voorgedefinieerde waarde geregeld worden voordat het element {1} in bedrijf genomen wordt.

   28.- De werkwijze volgens één van de voorgaande conclusies ; 23 tot 27, daardoor gekenmerkt dat ten minste één van de 9 15 voorncemde spelingen geregeld wordt wanneer het element (1) in bedrijf is,

   29." De werkwijze volgens één van de voorgaande conclusies 23 tot ZE, daardoor gekenmerkt dat het positioneel verstellen van het positioneel verstelbaar deel ten opzichte van de behuizing {2) mechanisch, hydraulisch en/of pneumatisch gebeurt,