TARIFNAME BEZ BEBEKLERDE ISKELET YAPILANMASI Teknik Alan Bulus, ideal insan boyutlarinda ölçeklendirilerek hazirlanan bez bebek kalibi kullanilarak likrali ten rengi kumastan biçilip dikilerek hazirlanan bebegin; beden, bacak, omuz, kol, el ve ayaklar içine 0,18 mm* lik iskelet teli ölçülere uygun olarak hazirlanip bebegin içine yerlestirilmesi ve daha sonra elyaf doldurulmasi ile olusmaktadir, Bulus konusu olan bez bebeklerde iskelet tel kullanilmasi ile bebegin ayakta durmasi, oturmasi, kollara, bacaklara ellere ve parmaklara istenilen seklin verilmesi ile olusturulmustur. Bebegin kol ve beden birlesimi ile omuzlardaki eklem yerlerinin dairesel hareketli olmasi kukla gibi hareket ettirme bez bebege daha fonksiyonel bir oyuncak olma özelligi kazandirrnasi ile Teknigin Bilinen Durumu Bez bebek yapimi, günümüzde unutulmaya yüz tutmus bir alan olarak karsimiza çikmaktadir. Son yillarda turistik hatira esya sanayisi olarak yapma bebek konusunda üretici firmalar, isin kolayina kaçarak dis ülkelerden kopya ettikleri kaliplarla özensiz plastik bebekler üretmekte ve bunlari piyasaya sürmektedirler. Geleneksel yöntemlerle üretilen bez bebekler; tek parça kumastan katlanarak hazirlanmaktadir. Kalip kullanarak hazirlanan bez bebeklerde ise; bas, gövde, kollar ve bacaklar bir bütün olarak çalisilmis olup beden içine dolgu maddesi elyaf konularak olusturulur. Bu bebeklerin eklem yerleri hareketli degildir. Bu tasarim; bez bebegin ayakta durmasina, oturmasina, kol ve ellerine istenilen seklin verilmesine uygun degildir. Sonuç olarak, yukarida anlatilan olumsuzluklardan dolayi, bez bebeklerin daha etkin kullanilmasi ve onlarla oyunlar kurulabilmesi için üretimindeki yetersizlikler nedeni ile ilgili teknik alanda bir gelistirme yapilmasi ihtiyaci olmustur. Bulusun Çözümünü Amaçladigi Teknik Problemler Oyuncak; çocuk için bir oyun, ögrenme, eglenme ve oyalanma aracidir. Çocuga gelistirici ve egitici deger kazandirmakta, onu hayata ve olaylara alistirmaktadir. Piyasada mevcut olan bez bebekler farkli teknikler ile hazirlanmaktadir. Genelde bez bebeklerin üretiminde beden içine yumusak dolgu maddesi elyaf konuldugu için bebegin ayakta durmasi ve istenilen sekillerde hareket ettirmesi mümkün olmamaktadir. Bedeninde, bacaklarinda, kollarinda ve ellerinde tel iskelet yapilanmasinin kullanilmamasi bu bebeklerin ayakta dik durmasina, oturmasina; kollarini dirsekten rahatça hareket ettirmesine; ellerini ve parmaklarini gerçegi andiracak sekilde oynatilmasina imkan tanimamaktadir. Bu sebeplerden dolayi oyun çagindaki çocuklar, bu bez bebeklerle uzun süreli ve etkin oyunlar kuramamaktadir. Bizler yapmis oldugumuz bu yeni tasarimla; var olan eksikleri giderip çocuklarin bu bebeklerle daha yaratici ve uzun süreli oyunlar çikarmalarini amaçlamaktayiz. Sonuç olarak yukarida bahsedilen olumsuzluklardan ve eksikliklerden dolayi, ilgili teknik alanda bir yenilik yapma ihtiyaci dogmustur. Sekillerin Açiklanmasi Bu bulusun amacina ulasmak için gerçeklestirilen bez bebeklerde iskelet yapilanmasi ekli sekillerde gösterilmistir. Sekil 1 Bulusa konu olan bez bebegin genel görünümüdür. Sekil 2 Bulusa konu olan bez bebegin beden iskelet teli çalismasinin görünümüdür. Sekil 3 Bulusa konu olan bez bebegin el iskelet teli çalismasinin görünümüdür. Sekil 4 Bulusa konu olan bez bebegin ayak iskelet teli çalismasinin görünümüdür. Sekil 5 Bulusa konu olan bez bebegin kol ve beden birlesimi çalismasinin görünümüdür. Resimlerde Referans Numaralari Ile Gösterilen Parçalarin Açiklanmasi Sekilde parçalar numaralandirilmis olup karsiliklari asagida gösterilmistir. 1 Bez bebek 0,18 mm tel Saglam iplik Beden iskelet teli Bacak iskelet teli Omuz iske1et teli Ayak iskelet teli Kol iskelet teli El iskelet teli Kol ve beden birlesimi Göynek (Gömlek) Tepelik Gerdanlik (Kolye) 32 Fes 33 Bas örtüsü 34 Gümüs görünümlü kemer Bulusun Açiklanmasi Bu detayli açiklamada bulus konusu bez bebeklerde iskelet yapilanmasi (1) konusunun daha iyi anlasilmasina yönelik hiçbir sinirlayici etki olusturrnayacak sekilde açiklanmaktadir. Insan bedeninin iz düsümü biçimde tasarlanan 0,18 mm' lik tel (7) ile tüm Vücut ölçülerine göre iskeleti hazirlanan bebek, içine yerlestirilen elyaf (12) malzemeyle hacim kazandirilarak bez bebek (1) muhtelif boylarda hazirlanabilir. Bez bebekler bu yeni teknik ile ayakta duran, oturan, bacaklarina, kollarina, el ve parmaklarina istenilen sekil verilebilen, boynundaki iskelet teli ile kafasi dik duran, omuzdan kol ve beden birlesimi ile eklem yerinin dairesel hareketli olmasi bebege kukla gibi hareket ettirme özelligi kazandirmistir. Bu yüzden koleksiyoncular, dekoratif nesne olarak kullanicilar, turistik esya olarak sahiplenmek isteyenlere ve oyun çagindaki çocuklarin hayal gücünü kullanarak daha nitelikli oyunlar kurabilmelerine olanak saglayacaktir. Bez bebeklerde iskelet yapilanmasi (1) için Insan bedeninin izdüsümü biçimde tasarimi yapilip hazirlanan bez bebek kalibi kullanilarak likrali ten rengi kumastan bebegin bedeni, bacagi, ayagi, kol ve eli dikilerek hazirlanir, dikilen bebegin Vücut ölçülerine göre kalinligi 0,18 mm lik tele (7) iskelet sekli verilip saglam iplik (8) ile sarilarak beden iskelet teli (9), bacak iskelet teli (10), omuz iskeleti (l 1) hazirlanir. (Sekil 2) Likrali ten rengi kumastan dikilerek hazirlanan bebegin beden (2) ve bacagi (3) birbirine birlesecek sekilde tutulur içine beden iskelet teli (9), bacak iskelet teli (10), omuz iskelet teli (1 1) birlesimi yerlestirilir, daha sonra bedene (2), bacaga (3) elyaf (12) doldurulur ve bacak (5) bedenin (2) kalça kismina dikis yapilarak tutturulur. Likrali ten rengi kumastan dikilerek hazirlanan bebegin ayak (4) ölçülerine göre tele (7) sekil verilerek olusturulan ayak iskelet teli (13), ayagin içine yerlestirilip elyaf ( 12) doldurularak hazirlanir, ayak (4) ise bacaga (3) bilek yerinden dikis yapilarak tutturulur. (Sekil 4) Likrali ten rengi kumastan dikilerek hazirlanan bebegin kol (5) ölçülerine göre sekil verilerek olusturulan kol iskelet teli (14), kolun içine yerlestirilip elyaf (12) doldurularak kolu (5) hazirlanir. (Sekil 2) Likrali ten rengi kumastan dikilerek hazirlanan bebegin el (6) ölçülerine göre tele (7) sekil verilerek olusturulan el iskelet teli (15), saglam iplik (8) ile bilek yerinden sarilarak hazirlanan el iskelet teli (15) elin içine yerlestirilip elyaf (12) doldurularak hazirlanir el (6) ise kola (5) bilek yerinden dikis yapilarak tutturulur. (Sekil 3) Kollara, omuzdan dairesel kukla gibi hareket ettirme özelligi kazandirmak için omuzlarin karsilikli hizasindan saglam iplik (8) geçirilir, kolu (5) bedene (2) birlestirilir, dügme (17) ile sabitlenir ve böylelikle kol ve beden birlesimi (16) hazirlanir. (Sekil 5) Insan bedeninin izdüsümü biçimde tasarimi yapilan ve likrali ten rengi kumastan hazirlanan bebegin basinin (18) ön yüzüne dogal görünümlü göz (19), dudak (20), yanak (21) renkli iplikler ile isleme teknigi yapilarak hazirlanir. Basin ön yüzü arka yüzü ile birlestirilip dikilir; ve daha sonra içine elyaf (12) doldurulur. Bu sekilde bebegin basi (18) hazirlanmis olur. Basinin ön yüzündeki burun yeri; iplikle belirlenip, elyaf (12) sikistirilarak burun delikleri ve burun kanatlari olusturularak burun (22) hazirlanir. Hazirlanan bedenin (2) boyun kismindaki beden iskelet teli (9) açik taraftan basin içine sokulur. Bas (18); bedene dikis ile tutturularak boyun (23) hazirlanir. Siyah renkli kumasin iplikleri çekilerek hazirlanan saç (24); basin (18) arka tarafina dikerek tutturulur. Saç örgüleri yapilarak saç (24) hazirlanir. Bez bebegin vücut ölçülerine uygun olarak beyaz ipekli kumastan biçilerek dikilen göynek (25), sari ipekli saten kumastan biçilerek dikilen paça ve bel kismina lastik geçirilerek salvar (26) hazirlanir. Vücut ölçülerine uygun olarak bordo kadife kumas üzerine sari simli iplikle islenen ve pul boncuklarla süslemeleri yapilan üç etek (27) hazirlanir. Bez bebegin ayak ölçülerine göre örülen yün çoraplar (28), bebegin ayagina göre deri görünümlü yemeni (29) hazirlanir. Kubbe seklinde, etrafi altin görünümlü liralar; zincir ile tutturularak tepelik (30) hazirlanir. Kirmizi kordon üzerine iki sira altin görünümlü liralar dizilerek gerdanlik (Kolye) (31) hazirlanir. Bez bebegin bas çevresine göre keçeden hazirlanan bordo kadife kumas ile kaplanarak fes (32) hazirlanir. Beyaz ipekli krep kumas üzerine tel ile kirma isi yapilip kenarlari igne oyasi ile süslenen bas örtüsü (33), bel ölçüsüne uygun olarak gümüs görünümlü kemer (34) hazirlanir. Sonuç olarak tasarlanan bu model ideal ölçülerde bez bebeklerde iskelet yapilanmasi (1) olan bez bebek üzerine kiyafeti giydirilip hazir hale getirilir. Bulusun Sanayiye Uygulanma Biçimi Tel iskelet ile hareket ettirme özelligi kazandirilan bez bebegin koleksiyoneular, dekoratif nesne olarak kullanicilar, turistik esya olarak sahiplenmek isteyenler ve oyun çagindaki çocuklarin daha nitelikli oyunlar kurabilmeleri için bez bebeklerde iskelet yapilanmasi yukarida detayli olarak anlatildigi sekilde gerek geleneksel yöntemlerle gerekse endüstriyel yöntemlerle tekstil sanayiinde veya imkanlar olusturuldugunda okulun donanimli atölyelerinde seri üretimi yapilabilir iç ve dis pazara sunulabilir yapidadir. TR TR TR