TARIFNAME KANISTER IÇI KATLANABILIR FÜZE SABITLEME MEKANIZMASI Teknik Alan Bulus, kanister içinde tasinan füzelerin desteklenmesi için tasarlanmis bir sabitleme mekanizmasi ile ilgilidir. Teknigin Bilinen Durumu Kanister içinde tasinan bir füze sevkiyat sirasinda titresim ve sok kaynakli etkilere maruz kalmaktadir. Füze ve kanister arasi bu etkilesim sonucunda füzeye ait hassas ekipmanlarin zarar görmesi söz konusudur. Füzeyi tüm bu olumsuz etkilerden koruyabilmek için füzenin tasima sirasinda kanister içinde desteklenmesi gerekmektedir. Tasima sirasinda füzeyi koruyan bu destekler atis sirasinda füzenin kanisterden çikisina engel olmamalidir. Bir önceki teknikte bahsedilen katlanir destek mekanizmasinda menteseler füzenin kanisterle beraber tasinmasi sirasinda kilitlenmekte, atesleme öncesindeyse serbest hale getirilmektedir. Serbest hale getirilen mekanizma füzenin çikisi ile açilmaktadir. Atis sonrasi serbest hale gelip açilan mekanizmanin sekip geri füzeye çarpmamasi için çesitli tedbirler alinmistir. US 8256339 B1 numarali ABD Ofisi dokümaninda kanister içinde bir füzeyi desteklemek için tasarlanmis katlanabilir bir füze sabitleme mekanizmasindan bahsedilmistir. Füze kanister içerisinde bir katlanir destek yapisi ile desteklenmektedir. Katlanir destek yapisi, bir kanister içerisindeki bir ray üzerinde yürüyen bir arabanin bir parçasidir. Her bir araba, bir füze angajman kilavuzu ve/veya destek yapisi, bir ray angajman elemani ve füze angajman elemani ve ray angajman elemani arasinda uzanan bir menteseli pantograf benzeri katlanabilir bir destek elemani içermektedir. Pantografin mentesesi depolama durumunda ve füze firlatma hareketinin bir kisminda kilitlidir. Kilit açilmakta ve ray angajman elemani hareketi durdurulmaktadir. Füze angajman destek yapisi bir süreligine hareketine devam etmekte ve pantograf kapanmaktadir. Yakalama elemanlari vagon veya kanistere angaje olarak kapanma esnasinda füze angajman destek yapisinin füzeye dogru geri siçramasini engellemektedir. Bulusun Amaci Teknigin bilinen durumundan yola çikilarak bulusun amaci, kanister içinde tasinan füzelerin sabitlenmesinde kullanilan katlanir sabitleme mekanizmasinin firlatma esnasinda kendiliginden devreden çikmasinin saglanmasidir. Bahsedilen amaca ulasmak üzere bulus, birer alt ucundan bir taban komplesine zit birer üst ucundan ise bir hareketli plaka komplesine döner mafsallanan bir ön kol komplesi ve bir arka kol komplesi içeren ve bir açik konumda hareketli plaka komplesinin ön kol komplesi ve arka kol komplesinin üzerinde katlanarak taban komplesi üzerinde oturdugu, bir destek konumunda ise hareketli plaka komplesinin taban komplesi ile aralarinda bir mesafe saglar sekilde yükseltildigi kanister içinde füze sabitlemek için bir katlanir destek mekanizmasi ile ilgilidir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi; bir serbest ucundan ön kol komplesi ve/veya arka kol komplesi üzerine önceden belirlenen bir ön gerilme esigi boyunca destek konumuna ve ön gerilme esigi asildiginda ise açik konuma iter sekilde açili yerlestirilen diger ucundan ise taban komplesine sabitlenen bir yay komplesi içermektedir. Ön gerilme esigi, füzenin firlatma esnasinda hareketli plaka üzerine uygulayabilecegi bir deger olarak seçilmistir. Böylece füze çikisi sirasinda mekanizma yay komplesinin itisi ile açilarak mekanizmanin füzeye çarpmasi engellenmektedir. Mekanizmanin açilma hareketi kovanli itici yay kompleleri marifetiyle gerçeklesmektedir. Kovanli itici yay kompleleri, füze destek komplesinin eksenel yönde belirli bir hareketine kadar mekanizmayi eski haline getirmekte, belirli bir hareketten sonra mekanizmayi açmaktadir. Belirli bir harekete kadar füzeyi sabitleme, belirli bir hareketin olusmasinin ardindan kendi kendine açilma özelligi saglanmistir. Yayli sistem belirli bir harekete kadar füzenin hareketini desteklemekte, füzenin belirli bir hareketinden sonraysa kendi kendine açilabilmekte ve açik halde kalmaktadir. Bu sayede füzenin tasima sirasinda maruz kalabilecegi eksenel ivmelere karsi füze desteklenecek, atis sirasindaysa mekanizma hizlica açilip o halde kalarak füze çikisina engel olmayacaktir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda; taban komplesi, ön kol komplesi, arka kol komplesi ve hareketli plaka komplesinin bir katlanabilir dört çubuk mekanizmasi yapisindadir. Dört çubuk mekanizmasi açik durumda taban komplesi üzerinde az yer kaplayan bir uygulama saglamaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda; yay komplesi kovanli itici tiptedir. Kovanli itici yay, kompakt bir yapi olusturarak nakil yüzünden olusan titresimlerde ön kol komplesini ayakta tutmak için yeterli oranda itme kuvveti saglamaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda; hareketli plaka komplesine yüksekligi ayarlanabilir sekilde adapte edilen bir füze destek komplesi içermektedir. Füze destek komplesi, ayarlanabilir bir yapi saglayarak farkli tipte füzelerin mekanizma ile tasinmasina imkan vermektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda; yay komplesinin serbest ucu, ön kol komplesine döner mafsalli tutturulmustur. Bu durumda, itme durumunda ön kol komplesinin açik konum ile destek konumu arasinda döndürülmesi mümkün olmaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, yay komplesi ile ön kcl komplesi arasinda saglanan L benzeri bir adaptör parça içermekte ve yay komplesi adaptör parça ile baglanti ucunun taban komplesine yaklasir sekilde dar açili bir eksende uzanmaktadir. L adaptör, yay komplesinin ön kol komplesi üzerinde ayarlanabilir bir mesafeden moment uygulamasina imkan verir sekilde baglanti yerini yükseltmektedir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasinda, destek konumunda adaptör parçanin yay komplesine mafsalli ucu ile sabit ucundan geçen eksen, ön kol komplesi alt ucundan geçen eksenin altinda saglanmakta ve açik konumunda üstünde saglanir sekilde konfigüre edilmistir. Bu durum, yay komplesinin itici kuvveti eksenel durumuna göre adaptör parça üzerinden ön kol komplesine ayakta durur veya taban komplesi üzerine dogru yikilir sekilde baski uygulamaktadir. Bulusun tercih edilen bir yapilanmasi, yay komplesinin taban komplesi üzerinde açili sekilde yükseltilmesini saglar sekilde bir ucundan taban komplesine oturan diger ucundan ise yay komplesine sabitlenen bir yükseltme kolu içermektedir. SEKIL 1: Bulus konusu füze sabitleme mekanizmasinin temsili bir yapilanmasinin tam kapali durumda, genel görünümüdür. SEKIL 2: Sekil 1'de verilen füze sabitleme mekanizmasinin tam kapali durumda, yandan görünümüdür. SEKIL 3: bulus konusu füze sabitleme mekanizmasinin küçük hareketlerde kapali konuma geri dönme durumunun, yandan görünümüdür. SEKIL 4: füze sabitleme mekanizmasi açilma esigini asma durumu, yandan görünümüdür. SEKIL 5: Füze sabitleme mekanizmasi tam açik durum, genel görünümüdür. SEKIL 6: Füze sabitleme mekanizmasi tam açik durum, yandan görünümüdür. Sekillerdeki Referanslarin Açiklamasi Sekillerdeki parçalar numaralandirilmis olup, açiklamalari asagida verilmistir. 1: Taban Komplesi 2: Ön Kol Komplesi 3: Arka Kol Komplesi 4: Kovanli Itici Yay Komplesi : Hareketli Plaka Komplesi 6: Füze Destek Komplesi 7: Adaptör parça 8: Yükseltme kolu Sekil 3 ve Sekil 4'te mekanizmanin çalisma prensibini daha iyi anlatabilmek adina 3 adet referans noktasi tanimlanmistir. A: Taban Komplesi adli parça üzerinde tanimlanmis A referans noktasi B: Taban Komplesi adli parça üzerinde tanimlanmis B referans noktasi C: Ön Kol Komplesi adli parça üzerinde tanimlanmis C referans noktasi Bulusun Açiklamasi Bulus komplesi en temel halinde, - mekanizmanin üzerine kuruldugu taban komplesi (1), - füzeyi destekleyen füze destek komplesi (6), - füze destek komplesini tasiyan hareketli plaka komplesi (5), - hareketli plaka komplesini (5) taban komplesine (1) baglayan ön kol komplesi (2) ve arka kol komplesi (3), - atis sirasinda füzeden gelen hareketin belirli bir seviyeyi asmasi sonucunda mekanizmanin açilmasini saglayan kovanli itici yay komplelerini (4) içermektedir. Tüm mekanizma taban komplesi (1) üzerine kurulmustur ve taban komplesi (1) araciligiyla kanister iç yüzeyine baglanmaktadir. Taban komplesi (1) ile ön kol komplesi (2), arka kol komplesi (3) ve hareketli plaka komplesi (5) birlikte bir dört çubuk mekanizmasi olusturmaktadir. Bu dört çubuk mekanizmasi katlanabilir destek mekanizmasini olusturmaktadir. Ön kol komplesi (2) ve arka kol komplesi (3) döner eklemlerle bir uçta taban komplesine (1) diger uçta hareketli plaka komplesine (5) baglidir. Ön kol komplesi (2) ve arka kol komplesi (3) sayesinde hareketli plaka komplesi (5) ve buna bagli füze destek komplesi (6) taban komplesine (1) göre paralel hareket edebilmektedir. Bu hareket sayesinde atis sirasinda füze destek komplesi (6) füzeden rahatlikla ayrilmakta ve mekanizmanin atis sirasinda katlanarak füzeye çarpmamasi saglanmaktadir. Atis kosullari disinda mekanizma kapali konumda olup füzeyi kanister içinde desteklemektedir. Atis sirasinda mekanizma hizlica katlanip tam açik kosula gelmektedir. Mekanizma kapali konumdayken, füze destek komplesi (6) ile füze kanister içinde desteklenmektedir. Hareketli plaka komplesi (5) üzerinde bulunan bir raya geçen füze destek komplesi (6) mekanizmaya göre ileri - geri hareket edip ayarlanabilmektedir. Bu sayede füze üzerinde destegin uygulanacagi bölge degisebilmektedir. Ayrica füze destek komplesinin (6) hareketli plaka komplesine (5) göre yüksekligi ayarlanip sabitlenebilmektedir. Bu sayede füze üzerindeki çap degisimlerine göre uygun destek mekanizmasi elde edilebilmektedir. Mekanizmanin çalismasini saglayan kovanli itici yay kompleleri (4) iki adettir ve mekanizmanin füzeye göre sag ve sol olmak üzere iki yaninda bulunur. Kovanli itici yay komplesi (4) iki adet iç içe geçmis kovan içinde bulunan bir itme yayindan olusmaktadir. Kovanli itici yay komplesinin (4) bir ucu taban komplesi (1) üzerinde A referans noktasina döner eklem ile bagli bulunurken diger ucu ön kol komplesi (2) üzerinde C referans noktasina döner eklem ile baglidir. Bu mekanizma içinde kovanli itici yay komplesi (4) daima bir basi öngerilmesi altinda çalismaktadir. Mekanizmanin füze ile temasi hareketli plaka komplesine (5) bagli füze destek komplesi (6) araciligiyla olmaktadir. Füzenin yolda tasinmasi sirasinda füze ataleti kaynakli mekanizmaya gelecek küçük yüklemeler ve hareketler mekanizmanin açilma esiginin altinda kalacagi için kovanli itici yay kompleleri (4) mekanizmayi tam kapali konuma geri döndürecektir. Bunun sebebi Sekil 3'te de görülecegi üzere, kovanli itici yay kompleleri (4) tarafindan olusturulan kuvvetin yaratacagi momentin ön kol komplesi (2) üzerinde mekanizmayi kapatacak yönde olmasidir. Kovanli itici yay kompleleri (4) tarafindan yaratilan kuvvet A - C referans noktalarinin birlestirilmesi ile olusturulacak hat üzerindedir. Bu kuvvetin ön kol komplesi (2) üzerinde yaratacagi momentin yönünü belirlemek için A - B referans noktalarinin birlestirilmesi ile bir A - B hatti olusturulur. Eger yay kuvvetinin olusacagi A - C hatti, A - B hattinin altinda kaliyorsa kovanli itici yay komplelerinin (4) ön kol komplesi (2) üzerinde yaratacagi moment mekanizmayi kapali konuma getirecektir. Eger yay kuvvetinin olusacagi A - C hatti, A - B hattinin üzerine çikiyorsa kovanli itici yay komplelerinin (4) ön kol komplesi (2) üzerinde yaratacagi moment mekanizmayi kapatma yönünde çalisacaktir. Mekanizmanin açik veya kapali olmasindaki esik, A -C hattinin A -B hattinin üzerine çikmasidir. Bu baglamda füze destek komplesinden (6) gelen hareket esik degerin altinda kaldiginda Sekil 3'teki gibi mekanizma kapali konuma geri gelecektir. Eger füze destek komplesinden (6) gelen hareket esik degerden yüksekse mekanizma kovanli itici yay komplesi (4) tarafindan uygulanan kuvvet marifetiyle Sekil 4'te görüldügü gibi açilma yönünde harekete geçecektir. Mekanizma Sekil 6'daki gibi tam açik konuma gelecek ve o konumda kalacaktir. TR TR TR