TR201911356A2 - Macunlu borürleme i̇çi̇n bi̇r yöntem - Google Patents
Macunlu borürleme i̇çi̇n bi̇r yöntem Download PDFInfo
- Publication number
- TR201911356A2 TR201911356A2 TR2019/11356A TR201911356A TR201911356A2 TR 201911356 A2 TR201911356 A2 TR 201911356A2 TR 2019/11356 A TR2019/11356 A TR 2019/11356A TR 201911356 A TR201911356 A TR 201911356A TR 201911356 A2 TR201911356 A2 TR 201911356A2
- Authority
- TR
- Turkey
- Prior art keywords
- boriding
- substrate
- temperature
- range
- paste
- Prior art date
Links
- 238000000034 method Methods 0.000 title claims abstract description 72
- 239000000758 substrate Substances 0.000 claims abstract description 75
- 238000003754 machining Methods 0.000 claims abstract description 47
- ZOXJGFHDIHLPTG-UHFFFAOYSA-N Boron Chemical compound [B] ZOXJGFHDIHLPTG-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 44
- 229910052796 boron Inorganic materials 0.000 claims abstract description 44
- 239000010941 cobalt Substances 0.000 claims abstract description 20
- 229910017052 cobalt Inorganic materials 0.000 claims abstract description 20
- GUTLYIVDDKVIGB-UHFFFAOYSA-N cobalt atom Chemical compound [Co] GUTLYIVDDKVIGB-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims abstract description 20
- 150000001639 boron compounds Chemical class 0.000 claims abstract description 5
- RTAQQCXQSZGOHL-UHFFFAOYSA-N Titanium Chemical compound [Ti] RTAQQCXQSZGOHL-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 19
- 238000001816 cooling Methods 0.000 claims description 17
- 239000010936 titanium Substances 0.000 claims description 17
- 229910052719 titanium Inorganic materials 0.000 claims description 17
- 238000010438 heat treatment Methods 0.000 claims description 14
- 238000003801 milling Methods 0.000 claims description 10
- 239000000126 substance Substances 0.000 claims description 9
- 238000007514 turning Methods 0.000 claims description 7
- 229910020261 KBF4 Inorganic materials 0.000 claims description 5
- 238000005553 drilling Methods 0.000 claims description 3
- UONOETXJSWQNOL-UHFFFAOYSA-N tungsten carbide Chemical compound [W+]#[C-] UONOETXJSWQNOL-UHFFFAOYSA-N 0.000 claims description 3
- 238000002791 soaking Methods 0.000 claims 1
- 238000005520 cutting process Methods 0.000 description 44
- 230000008569 process Effects 0.000 description 28
- 238000000576 coating method Methods 0.000 description 19
- 239000011248 coating agent Substances 0.000 description 17
- 239000000463 material Substances 0.000 description 17
- 230000015572 biosynthetic process Effects 0.000 description 14
- 238000005755 formation reaction Methods 0.000 description 14
- 230000009466 transformation Effects 0.000 description 13
- 229910045601 alloy Inorganic materials 0.000 description 12
- 239000000956 alloy Substances 0.000 description 12
- 239000010410 layer Substances 0.000 description 12
- 239000000203 mixture Substances 0.000 description 11
- 239000010432 diamond Substances 0.000 description 9
- 229910003460 diamond Inorganic materials 0.000 description 9
- 238000004519 manufacturing process Methods 0.000 description 9
- 238000012545 processing Methods 0.000 description 9
- 238000005516 engineering process Methods 0.000 description 8
- 230000000930 thermomechanical effect Effects 0.000 description 7
- 238000009792 diffusion process Methods 0.000 description 6
- 229910001069 Ti alloy Inorganic materials 0.000 description 5
- 229910009043 WC-Co Inorganic materials 0.000 description 5
- 239000003795 chemical substances by application Substances 0.000 description 5
- 150000001875 compounds Chemical class 0.000 description 5
- 150000001247 metal acetylides Chemical class 0.000 description 5
- CSCPPACGZOOCGX-UHFFFAOYSA-N Acetone Chemical compound CC(C)=O CSCPPACGZOOCGX-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 4
- 230000000694 effects Effects 0.000 description 4
- 230000006872 improvement Effects 0.000 description 4
- 239000011229 interlayer Substances 0.000 description 4
- 238000011282 treatment Methods 0.000 description 4
- WRSVIZQEENMKOC-UHFFFAOYSA-N [B].[Co].[Co].[Co] Chemical compound [B].[Co].[Co].[Co] WRSVIZQEENMKOC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 3
- 239000012190 activator Substances 0.000 description 3
- 230000008901 benefit Effects 0.000 description 3
- 239000000446 fuel Substances 0.000 description 3
- 239000011159 matrix material Substances 0.000 description 3
- 229910052751 metal Inorganic materials 0.000 description 3
- 239000002184 metal Substances 0.000 description 3
- 238000005240 physical vapour deposition Methods 0.000 description 3
- 238000003672 processing method Methods 0.000 description 3
- 150000003839 salts Chemical class 0.000 description 3
- 239000007787 solid Substances 0.000 description 3
- 230000003746 surface roughness Effects 0.000 description 3
- XKRFYHLGVUSROY-UHFFFAOYSA-N Argon Chemical compound [Ar] XKRFYHLGVUSROY-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 229910000519 Ferrosilicon Inorganic materials 0.000 description 2
- XEEYBQQBJWHFJM-UHFFFAOYSA-N Iron Chemical compound [Fe] XEEYBQQBJWHFJM-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- PXHVJJICTQNCMI-UHFFFAOYSA-N Nickel Chemical compound [Ni] PXHVJJICTQNCMI-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 238000005299 abrasion Methods 0.000 description 2
- PNEYBMLMFCGWSK-UHFFFAOYSA-N aluminium oxide Inorganic materials [O-2].[O-2].[O-2].[Al+3].[Al+3] PNEYBMLMFCGWSK-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000012298 atmosphere Substances 0.000 description 2
- QVGXLLKOCUKJST-UHFFFAOYSA-N atomic oxygen Chemical compound [O] QVGXLLKOCUKJST-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- KGBXLFKZBHKPEV-UHFFFAOYSA-N boric acid Chemical compound OB(O)O KGBXLFKZBHKPEV-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 2
- 239000004327 boric acid Substances 0.000 description 2
- 238000005271 boronizing Methods 0.000 description 2
- 230000015556 catabolic process Effects 0.000 description 2
- 238000012512 characterization method Methods 0.000 description 2
- 238000006243 chemical reaction Methods 0.000 description 2
- 238000004140 cleaning Methods 0.000 description 2
- 239000013065 commercial product Substances 0.000 description 2
- 230000007797 corrosion Effects 0.000 description 2
- 238000005260 corrosion Methods 0.000 description 2
- 238000005336 cracking Methods 0.000 description 2
- 230000007812 deficiency Effects 0.000 description 2
- 238000006731 degradation reaction Methods 0.000 description 2
- 238000002474 experimental method Methods 0.000 description 2
- 239000000945 filler Substances 0.000 description 2
- 238000000227 grinding Methods 0.000 description 2
- 239000007788 liquid Substances 0.000 description 2
- 150000002739 metals Chemical class 0.000 description 2
- 150000004767 nitrides Chemical class 0.000 description 2
- 239000001301 oxygen Substances 0.000 description 2
- 229910052760 oxygen Inorganic materials 0.000 description 2
- 238000001556 precipitation Methods 0.000 description 2
- 238000002360 preparation method Methods 0.000 description 2
- PUZPDOWCWNUUKD-UHFFFAOYSA-M sodium fluoride Chemical compound [F-].[Na+] PUZPDOWCWNUUKD-UHFFFAOYSA-M 0.000 description 2
- QYEXBYZXHDUPRC-UHFFFAOYSA-N B#[Ti]#B Chemical compound B#[Ti]#B QYEXBYZXHDUPRC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- OKTJSMMVPCPJKN-UHFFFAOYSA-N Carbon Chemical compound [C] OKTJSMMVPCPJKN-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- XUIMIQQOPSSXEZ-UHFFFAOYSA-N Silicon Chemical compound [Si] XUIMIQQOPSSXEZ-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910000831 Steel Inorganic materials 0.000 description 1
- QCWXUUIWCKQGHC-UHFFFAOYSA-N Zirconium Chemical compound [Zr] QCWXUUIWCKQGHC-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- LRTTZMZPZHBOPO-UHFFFAOYSA-N [B].[B].[Hf] Chemical compound [B].[B].[Hf] LRTTZMZPZHBOPO-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000000654 additive Substances 0.000 description 1
- 230000002411 adverse Effects 0.000 description 1
- 229910052782 aluminium Inorganic materials 0.000 description 1
- XAGFODPZIPBFFR-UHFFFAOYSA-N aluminium Chemical compound [Al] XAGFODPZIPBFFR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- LDDQLRUQCUTJBB-UHFFFAOYSA-N ammonium fluoride Chemical compound [NH4+].[F-] LDDQLRUQCUTJBB-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910052786 argon Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000012300 argon atmosphere Substances 0.000 description 1
- 230000004888 barrier function Effects 0.000 description 1
- 239000011230 binding agent Substances 0.000 description 1
- XTDAIYZKROTZLD-UHFFFAOYSA-N boranylidynetantalum Chemical compound [Ta]#B XTDAIYZKROTZLD-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910021538 borax Inorganic materials 0.000 description 1
- 238000005255 carburizing Methods 0.000 description 1
- 230000008859 change Effects 0.000 description 1
- 229940125898 compound 5 Drugs 0.000 description 1
- 239000013078 crystal Substances 0.000 description 1
- 239000002173 cutting fluid Substances 0.000 description 1
- 125000004122 cyclic group Chemical group 0.000 description 1
- 230000006378 damage Effects 0.000 description 1
- 230000003247 decreasing effect Effects 0.000 description 1
- 230000007123 defense Effects 0.000 description 1
- 230000006866 deterioration Effects 0.000 description 1
- 238000011161 development Methods 0.000 description 1
- 238000010790 dilution Methods 0.000 description 1
- 239000012895 dilution Substances 0.000 description 1
- 239000006185 dispersion Substances 0.000 description 1
- 238000001035 drying Methods 0.000 description 1
- 239000000428 dust Substances 0.000 description 1
- 230000008030 elimination Effects 0.000 description 1
- 238000003379 elimination reaction Methods 0.000 description 1
- 238000000605 extraction Methods 0.000 description 1
- 239000007789 gas Substances 0.000 description 1
- 239000008187 granular material Substances 0.000 description 1
- 229910002804 graphite Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000010439 graphite Substances 0.000 description 1
- 239000007943 implant Substances 0.000 description 1
- 229910000816 inconels 718 Inorganic materials 0.000 description 1
- 229910052742 iron Inorganic materials 0.000 description 1
- 230000007257 malfunction Effects 0.000 description 1
- 230000007246 mechanism Effects 0.000 description 1
- 229910001092 metal group alloy Inorganic materials 0.000 description 1
- 230000005012 migration Effects 0.000 description 1
- 238000013508 migration Methods 0.000 description 1
- 238000012986 modification Methods 0.000 description 1
- 230000004048 modification Effects 0.000 description 1
- 229910052759 nickel Inorganic materials 0.000 description 1
- 238000005121 nitriding Methods 0.000 description 1
- 239000012299 nitrogen atmosphere Substances 0.000 description 1
- 230000000399 orthopedic effect Effects 0.000 description 1
- 230000003647 oxidation Effects 0.000 description 1
- 238000007254 oxidation reaction Methods 0.000 description 1
- TWNQGVIAIRXVLR-UHFFFAOYSA-N oxo(oxoalumanyloxy)alumane Chemical compound O=[Al]O[Al]=O TWNQGVIAIRXVLR-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 239000006072 paste Substances 0.000 description 1
- 230000000149 penetrating effect Effects 0.000 description 1
- 230000035515 penetration Effects 0.000 description 1
- 230000000737 periodic effect Effects 0.000 description 1
- 239000000843 powder Substances 0.000 description 1
- 230000002028 premature Effects 0.000 description 1
- 230000000750 progressive effect Effects 0.000 description 1
- 238000004064 recycling Methods 0.000 description 1
- 239000003870 refractory metal Substances 0.000 description 1
- 229910052710 silicon Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000010703 silicon Substances 0.000 description 1
- HBMJWWWQQXIZIP-UHFFFAOYSA-N silicon carbide Chemical compound [Si+]#[C-] HBMJWWWQQXIZIP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 235000013024 sodium fluoride Nutrition 0.000 description 1
- 239000011775 sodium fluoride Substances 0.000 description 1
- 239000004328 sodium tetraborate Substances 0.000 description 1
- 235000010339 sodium tetraborate Nutrition 0.000 description 1
- 229910001495 sodium tetrafluoroborate Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000012798 spherical particle Substances 0.000 description 1
- 238000001694 spray drying Methods 0.000 description 1
- 239000010935 stainless steel Substances 0.000 description 1
- 229910001220 stainless steel Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000010959 steel Substances 0.000 description 1
- 229910000601 superalloy Inorganic materials 0.000 description 1
- 239000002344 surface layer Substances 0.000 description 1
- 238000004381 surface treatment Methods 0.000 description 1
- 239000000725 suspension Substances 0.000 description 1
- 238000012360 testing method Methods 0.000 description 1
- 230000007704 transition Effects 0.000 description 1
- 230000001960 triggered effect Effects 0.000 description 1
- XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N water Substances O XLYOFNOQVPJJNP-UHFFFAOYSA-N 0.000 description 1
- 229910052726 zirconium Inorganic materials 0.000 description 1
Landscapes
- Processing Of Stones Or Stones Resemblance Materials (AREA)
Abstract
Mevcut buluş ile, borürlenecek bir substratın, bor ve/veya bir ya da daha fazla sayıdaki bor bileşiği içeren bir borürleme macunu ile temas ettirilmesine yönelik bir adım içeren; söz konusu borürleme pastasındaki bir bor element derişiminin, borürleme pastasının toplam ağırlığına göre ağ.%5 ya da daha düşük tutulduğu bir borürleme yöntemi sunulmaktadır. Mevcut buluş ile ilaveten, kobalt içerikli substratlardan kullanım ömrü iyileştirilmiş mekanik işleme takımlarının elde edilmesine yönelik, düşük maliyetli ve etkili bir borürleme yöntemi sunulmaktadır. Mevcut buluş ile ayrıca, üniform bir borürleme derinliğine sahip bir mekanik işleme takımı sunulmaktadır.
Description
TARIFNAME
MACUNLU BORÜRLEME IÇIN BIR YÖNTEM
Bulusun Dahil Oldugu Teknik Alan
Mevcut bulus macunlu borürleme ile ilgili olup, özellikle de borürlenmis bir substrat
içeren, kaynasik karbürlü mekanik isleme takimlarinin elde edilmesine yöneliktir.
Bulusun Arka Plani
Titanyum ve alasimlari, agirlik basina dayanim gibi özelliklerindeki üstünlükleri
nedeniyle çesitli endüstriyel alanlarda kullanim için tercih edilmektedir. Titanyum ve
alasimlarinin bu özellikleri onlari jet motoru, hava tasitlari, yaris arabalari, kimya,
petrokimya, denizcilik teçhizati, gida isleme ve ortopedik implantlar gibi tibbi
uygulamalar dahil çok çesitli uygulama alanlarinda cazip kilmaktadir.
Ancak ekstraksiyon isleminin karmasikligi ve üretim ile mekanik isleme esnasinda
karsilasilan sorunlar nedeniyle titanyum ve alasimlari, çok çesitli diger metallere kiyasla
pahalidir. Günümüzde, özellikle yakit maliyetindeki artis nedeniyle bu alasimlar havacilik
teçhizatinda kullanilmaktadir. Bu maliyetin düsürülmesi için yakit verimliligi yüksek hava
tasitlarinin gelistirilmesi bir öncelik haline gelmis olup, agirlik basina dayanim ve düsük
yogunluk gibi özellikleri sayesinde daha hafif parçalar üretilmesine imkan taniyan
avantajlari ile titanyum alasimlari bu kullanilan hava tasitlari daha az miktarda yakit sarf
etmektedir. Titanyum bilesenlerin maliyetini düsürmek amaciyla alternatif imalat
yöntemleri kullanilmaktadir, ancak titanyum bilesenlerin çogu hala torna, freze, delme,
taslama gibi alisilagelmis mekanik isleme yöntemleriyle üretilmektedir. Boyutsal
hatasizlik, geometrik özellikler ve yüzey tesviye karakteristikleri gibi hususlarda arzu
edilen sonuçlari almak için, özellikle de düsük maliyetle veya diger tekniklerle elde
edilemeyen karmasik biçimlerdeki nesnelerin elde edilmesinde genellikle mekanik
islemeye ihtiyaç duyulmaktadir.
Titanyum ve alasimlari, dogalarinda var olan çesitli özellikleri dolayisiyla genellikle
düsük mekanik islenebilirlige sahip olduklari yönünde degerlendirilmektedirler.
Titanyum ve alasimlari yüksek kimyasal afiniteleri ve mekanik isleme esnasinda bir
kesici takima kaynamaya egilimli olmalari nedeniyle çapaklanmaya ve takimin erkenden
hasar görmesine neden olurlar. Isil iletkenligin düsük olmasi yüzünden mekanik isleme
esnasinda takim ile islenen parça arasinda kalan arayüzde yüksek sicaklik ortaya çikar.
Bu nedenlerle titanyum alasimlarini mekanik yolla islemede kullanilan kesici takimlarin
kullanim ömrü kisadir. Ilaveten, yüksek sicakliklardayken dayanimini muhafaza etmesi
ve elastiklik modülünün düsük olmasi da mekanik islenebilirligini azaltir ve kesilmesi zor
bir malzeme olarak degerlendirilmesine neden olur.
Titanyum ve alasimlarinin mekanik islenebilirliginin düsük olmasi, birçok büyük firmayi,
mekanik isleme maliyetlerinin düsürülebilmesi yönünde teknikler gelistirmek için büyük
meblaglarda maddi yatirim yapmaya Itmistir. Alisilagelmis mekanik Isleme yöntemleriyle
üretim hizlarinin makul seviyelerde tutulmasi ve mükemmel yüzey kalitesinin elde
edilebilmesi, ancak bu metalin ve alasimlarinin kendine özgü karakteristiklerini hesaba
katmak suretiyle mümkün olmaktadir.
Mekanik isleme operasyonlarinda, kesici takimlar bölgesel streslere ve yüksek
sicakliklara maruz kalirlar. Bu kosullar takimin asinarak kullanim ömrünü, Islenen
yüzeyin kalitesini, boyutsal dogrulugu ve kesme islemlerinin ekonomisini olumsuz
etkilerler.
Takim asinmasi genellikle tedrici (kademeli) bir süreçtir ve takim asinma hizi, takimin
ve mekanik islemeye tabi tutulan parça malzemelerine, takim geometrisine, kesme
sivilarina, proses parametrelerine ve kesici takim karakteristiklerine baglidir. Kesici
takimin mekanik isleme tabi tutulan yüzey boyunca sürtünmesinden kaynaklanan yanak
asinmasi, kesici takimin serbest (yanak) yüzeyinde gerçeklesir ve yapisma asinmasina
ya da çizilme asinmasina ve böylelikle takim malzemesinin özelliklerini olumsuz
etkileyen yüksek sicakliklara yol açar. Üretkenligi arttirabilmek için dogru kesici takim,
kaplama ve geometrinin seçilmesi gereklidir. Aksi takdirde takimda ve yüzeyinde
yüksek miktarda asinma ile boyutsal tolerans sorunlari ortaya çikabilir.
Bu malzemelerin etkin biçimde islenmesinin zorlugu ve bu malzemelerin mekanik
islenmesindeki basarimin iyilestirilmesine olan ihtiyaç, kesici takimlarda önemli
gelistirmeler yapilmasina yol açmistir. Son yillarda kesici takimlar teknolojisinde büyük
ilerlemeler kaydedilmis olmasina ragmen, titanyum alasimlarinin mekanik
islenebilirliginde, bunlarin özelliklerinden dolayi sinirli bir basariya ulasilabilmistir.
Titanyum ve alasimlarinin mekanik islenmesine yönelik çogu operasyonda kaplanmamis
kaynasik karbürlü kesici takimlarin üstün performanslari kanitlanmistir.
Öte yandan, söz konusu alasimlari mekanik islemede kaplanmis takimlar
kullanilmaktadir. Ancak kesici takimlarin kaplanmasinda kullanilacak kaplamanin yüksek
sicakliklarda yüksek sertlige sahip olmasi, islenen parça malzemesiyle tepkimeye girme
egilimini baskilayabilmek için iyi derecede kimyasal inertlige sahip olmasi, pullanma ve
yongalanma olmamasi için substrat ile iyi bag kurmasi ve mümkün mertebe gözeneksiz
olmasi gerekir. Ayrica kesici kenarin bileylenmesi, kaplama dayaniminin muhafaza
edilmesi için önemli bir prosedürdür, aksi takdirde kesici kenarlardaki ve köselerdeki
kaplama soyulabilir ya da ufalanarak ayrilabilir.
Özellikle, bir kesici takimi yüksek termo-mekanik ve siklik stresler gibi çesitli darbelere
maruz birakan kesintili bir kesme isleminin yer aldigi freze isleminde, takim kolaylikla
arizalanabilir. Öte yandan, substrat ile kaplama arasindaki arayüzdeki zayif tutunma
ve/veya isil genlesme uyusmazliklari da kesici takimin arizalanmasina ya da kaplamanin
bir katman halinde ayrilmasina neden olabilir.
Titanyum ve alasimlarini mekanik islemede, PVD (fiziksel buhar çöktürme) ve CVD
(kimyasal buhar çöktürme) ile kaplanmis kesici takimlar da kullanilmaktadir. Ancak bu
teknikler yüksek maliyetlidir ve spesifik teçhizat gerektirmektedir. Termokimyasal yüzey
islemleri de karbürlerin, nitrürlerin, borürlerin ya da bunlarin kombinasyonlarinin PVD
ve CVD ile çöktürülmesine bir alternatif teskil etmektedir.
Zenginlestirme ajani olarak kullanilan esas elementlere göre borürleme (veta borlama),
nitrürleme, karbürleme adlari verilen termokimyasal yüzey islemleri, yüzey katmaninin
kimyasal bilesimini ve yapisini degistirir. Borürleme, iyi bilinen bir termokimyasal islem
olup, bu islemde substrat içerisine bor atomu nüfuz ettirilerek borür yüzey katmani elde
edilir. Bu proses genellikle substratin temizlenmesini takiben, kati toz, macun, sivi veya
gaz ortaminda yer alan borürleme ajani ile birlikte yüksek bir sicakliga isitilarak uygun
bir borürleme süresi boyunca tutulmasi, ve ardindan uygun bir yöntemle sogutulmasini
içerir. Uygun borürleme parametrelerini ve yöntemini seçmek suretiyle kaynasik karbür
yüzeylerinin asinma direncinin kaplanmamis hallerine kiyasla arttirilmasi mümkündür.
Bu yöntemde difüzyon yoluyla islevsel olarak derecelendirilmis mikroyapi, öncesinde
kaplanmamis olan kaynasik karbürlü takimin özelliklerini iyilestirebilir. Ancak bu islemin
kritik olan kismi, çogu kaplama türünün sertligi ile kirilganligi arasindaki dengedir.
Termokimyasal islemler genellikle asinma direncinin iyilestirilmesi yolunda sertligin
arttirilmasi, korozyon direncinin ve yorulma ömrünün iyilestirilmesi Için tercih
edilmektedir. Ancak mesela sadece substrat malzemesinin sertliginin arttirilmasi, kesici
takim için yeterli bir iyilestirme saglamaz. Bazi durumlarda sertlik, kirilmak suretiyle
takimin erkenden arizalanmasina neden olabilmektedir. Dolayisiyla daha yüksek tokluga
sahip iç kisim ve daha yüksek sertlige sahip dis kisim/kaplama, kesme islemleri için
daha uygun olacaktir. Bu özellikler, kaplama veya muamele parametrelerinin dogrudan
sonucudurlar.
Kaynasik karbürlerin borürlenmesine iliskin teknigin bilinen durumu dahilindeki çesitli
açiklamalar asagida sunulmustur.
US 6,478,887 B1, bor içeren bir bilesime sahip olan, borürlenmis bir asinmaya dirençli
malzemeyi açiklamaktadir. Bor içeren bilesim, tungsten karbür ile birlikte, M demir,
nikel, kobalt ve bunlarin alasimindan olusan bir grup içerisinden seçilmis olmak üzere
W3MB3 olarak isimlendirilen bir bilesigi içermektedir. Bir kaynasik karbür substrat
üzerinde, uygun borürleme prosesleri ile WC ve W3C0B3 içeren bir borür katmani
olusturulabilir. Borür katmani içerisinde CoB, W2COBz ancl WB içeren Ilave bilesikler
bulunabilir. Söz konusu patent belgesinde, asinmaya karsi dirençli bir yapinin
olusturulmasi için karbürden bir substratin üzerine görece kalin ve üniform bir borür
katmaninin elde edilmesini anlatilmaktadir.
US 3,770,512 belgesi çelik ve kaynasik karbür yüzeyinin sertlestirilmesi için bir yöntemi
açiklamakta olup burada, isleme tabi tutulacak malzeme yaklasik 570°C'nin üzerindeki
bir sicaklikta muamele edilmekte ve oksijen, kullanilan bir karisimla temasa geçemesin
diye büyük bir çaba ile uzak tutulmaktadir. Karisim, agirlikça yaklasik 5-70 kisim bor
karbür, agirlikça 1-60 kisim susuz alüminyum oksit, agirlikça 6 kisma kadar olan eser
miktarlarda NaBF4 ve agirlikça 6 kisma kadar olan eser miktarlarda sodyum florür
içermektedir.
US 4,637,837 belgesi metallerin ve metal alasimlarinin bir akiskanlastirilmis yatak
içerisinde yaklasik 580°C ila yaklasik 1300°C araligindaki bir sicaklikta borürlenmesi için
bir prosesi açiklamaktadir. Borürleme ajani olarak yaklasik 0,025 ila yaklasik 5,00 mm
büyüklüge sahip olan esas itibariyle küre biçimli tanecikler içeren granül halindeki bir
malzeme kullanilmistir. Granül halindeki bu malzeme, horon veren ve dolgular, katki
maddeleri ve baglayicilar içeren, tercihen sulu olan bir süspansiyon ya da dispersiyonun
püskürtme yoluyla kurutulmasi ile elde edilmistir.
US 4,268,582 belgesi kaynasik karbürlü bir substrati açiklamakta olup, substratin yüzey
kisimlari içerisine bor, silisyum veya alüminyum gibi bir element difüze edilmistir (nüfuz
ettirilmistir). Bu patent yayini ilaveten nüfuza tabi tutulmus olan substratin üzerinde
teskil edilmis bir kaplamayi açiklamakta olup, söz konusu kaplama titanyum borür,
hafniyum borür, zirkonyum borür ya da tantal borür gibi bir borürdür. Bir diger
yapilandirmada kaplanmis olan kaynasik nesne ilaveten, nüfuza tabi tutulmus olan
substrat ile borür kaplamanin arasinda bir ara katman içermektedir. Ara katmanin
bulundugu bölge elementlerin periyodik tablosundaki IVb ve Vb gruplarindaki
elementlerin karbürleri, nitrürleri ya da karbonitrürlerinden ve bunlarin
kombinasyonlarindan olusmaktadir.
Borürleme islemleri, elmas kaplamanin yapisma özelliklerini arttirmak amaçli olarak,
elmas kaplamaya yapilacak bir önlem mahiyetinde uygulanabilir. Örnegin Tang vd.
(2001) kaynasik karbür (%3 - %6 - %8 C0 içerikli) insertleri elmas kaplama öncesi
borürlemistir. Ilk olarak WC insertlerin içerisine bor difüze ederek bir kobalt borür ara
katman üretmis, ardindan bir dogru akim ark jet plazma düzenegi kullanarak bu ara
katman üzerine elmas filmler çöktürülmüstür. Kati borlama ajani B4C, Si4C, grafit ve
KBF4 içeren bir karisimdir. Borürleme prosesi 1000°C'de 4 saat ve 5 saatlik sürelerle
yürütülmüstür. XRD sonuçlarina göre borürleme prosesinin sonunda C0W2B2 gibi borür
fazlari olusmustur. Arastirmalar göstermistir ki, kobalt borür ara katmani yüksek
kalitede elmas filmlerin büyümesini tesvik etmis ve söz konusu ara katman, insertin iç
kismindan yüzeye dogru C0 göçünü baskilayan bir difüzyon bariyer katmani görevini
etkin biçimde görmüstür. Bu borürlenmis ara katmanlar, elmas kaplama basarimini
yükseltmekte ve kaplanmis insertlerin kullanim ömrünü kaplanmamis olanlara kiyasla
arttirmaktadir [Tang, W., Wang, S., Lu, F. (2000), “Preparation and performance of
diamond coatings on cemented carbide inserts with cobalt boride interlayers, Diamond
diamond coatings ori cemented carbide substrates with different cobalt contents.
Baska bir çalismada Oruç (2006) WC-Co esasli ticari bir ürün olan ISO P25 insertleri
borürleme ile termokimyasal difüzyon islemine tabi tutmustur. Borürleme Islemi 900°C,
banyosu bor, borik asit ve ferrosilikonun bir karisimidir. Borürlenmis katman kalinligi 25
iJm to 110 iJm araliginda ölçülmüstür. Borürlenmis kisim ile 2,5 kat sertlik
gerçeklesmistir. Bu artis, as C0W2Bz, W3C083, ve COWB gibi yeni olusan borür fazlarina
dayandirilmistir. Ilaveten, takim asinma deneyi sonuçlarina göre, borürlenmis
numunelerin asinma dayanimi, yüzey sertligindeki artisin aksine düsüs sergilemistir.
Öte yandan mekanik isleme tabi tutulan malzemenin yüzey pürüzlülügü yaklasik %56
oraninda iyilesme sergilemistir [Oruç, Ö. (2006). Termoreaktif difüzyon teknigi ile
borlanmis WC-Co esasli kesici takimlarin karakterizasyonu ve asinma davranisinin
incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, TR].
Baska bir çalismada Köksal vd. (2009), WC-Co esasli ticari bir ürün olan ISO P25
(SPUN120412) (ag.% insertleri,
atmosferik kosullar altindaki elektrik dirençli bir firin içerisinde yer alan bir eriyik tuz
banyosunda borürleme ile bir termokimyasal difüzyon islemine tabi tutmustur. Eriyik
tuz banyosu boraks, borik asit ve ferrosilikon içermekte olup, borürleme ajani bir
saat sürdürülmüstür. Numunelere SEM, X isini, EDS ve mikro sertlik analizleri
uygulanmis ve tane siniri alanlarini kapsayan borürlenmis kisimda W285, COB, W2COBz,
WCoB, W3C083'ün bor içerikli sert fazlarinin varligi saptanmistir. Malzemenin iç
kisimlarindaki 1418 HK 0.01 degerinden hayli yüksek olmak üzere, yüzeye yakin
kisimlarda 3600 HK0.01 degerinde bir ortalama mikro sertlik ölçülmüstür. Borürlenmis
katman kalinligi, 7 pm ila 15 pm araliginda ölçülmüstür [Köksal, S., (2009), The
Characterization of Wc-Co Based Materials Boronized within Molten Salt Bath, Solid
State Phenomena Vol. 144, pp 261-266].
Bir diger çalismada Bastürk vd. (2010), WC-Co esasli takimlara plazma borürleme
prosesini uygulamistir. WC takimlarin plazma ile borürlenmesi, %10 BF3, %40 Argon
borürlemenin kaynasik karbürün asinma dayanimini iyilestirdigini göstermektedir.
Boronizing mechanism of cemented carbides and their wear resistance, Int. Journal of
Refractory Metals and Hard Materials, 41, 351-355].
Bir diger çalismada Yilmaz (2014), Inconel 718 süper alasim havacilik motor
bilesenlerinin tornalanma islemlerinde kullanilan WC-Co kesici takimlari (%6 C0) farkli
Borürlenmis numunedeki yanak asinmasi, borürlenmemis numuneye kiyasla daha
düsüktür. [Mârquez-Herrera,A., Bermüdez-Rodri'guez, G., Noé Hernandez-Rodri'guez,
E., Melendez-Lira, M., Zapata-Torres, M., Boride coating on the surface of WC-Co-
based cemented carbide, (2016), Int. J. Mater. Res. (formerly Z. Metallkd.)107 7; page
676- 679].
Bulusuri Amaçlari
Mevcut bulusun ana amaci, teknigin bilinen durumundaki yukarida sözü edilen
eksikliklerin giderilmesidir.
Mevcut bulusun bir diger amaci, kompleks borürlerin olusumunu ortadan kaldirmak ya
da azaltmak için, hem borürleme sicakliginin hem de borürleme süresinin, bor macunu
ile kaynasik karbür esasli substrata verilen toplam isi enerjisinin asgariye indirilecegi
sekilde ayarlandigi bir borürleme yönteminin sunulmasidir.
Mevcut bulusun bir diger amaci, kobalt içeren bir substratin allotropik transformasyona
dayali termo-mekanik streslerin azaltildigi ya da ortadan kaldirildigi bir borürleme
yönteminin sunulmasidir.
Mevcut bulusun bir diger amaci, titanyum parçalarin mekanik islenmesinde kullanilmak
için, üretim maliyetleri düsük ve kullanim ömrü uzatilmis olan bir kesici takimin
sunulmasidir.
Bulusun Kisa Açiklamasi
Mevcut bulus, özellikle kaynasik karbürden yapilmis bir gövdeye sahip olan, mekanik
isleme takimlarinin asinma performansinin iyilestirilmesi için düsük maliyetli ve kolayca
uygulanabilen bir yöntem ile ilgilidir. Morfoloji (derinlikteki üniformluk açisindan) ve bir
borürleme derinligi (yani bor difüzyon katmaninin kalinligi) boyunca kimyasal bilesimde
iyilestirme elde edilmis, bu sayede baglanmama, soyulma ve ufalanmaya vb. dayali
sorunlar giderilmistir.
Ticari borürleme macunlarina kiyasla daha düsük bor içerigine sahip bir borürleme
macunu tanitilmis ve kullanilmistir. Bu borürleme macunu kullanilarak ve teknigin
bilinen durumuna kiyasla daha düsük borürleme sicakliklarinda uygulanan bir
borürleme prosesi ile, derinligi üniform olan bir borürleme temin edilmis; böylelikle
kompleks borürlerin olusumu asgariye indirilmistir. Ayrica borürleme prosesi için daha
kisa borürleme sürelerine ihtiyaç duyulmus olup, böylelikle proses ve yatirim maliyetleri
açisindan ekonomik avantajlar saglanmis, üstelik kompleks borürlerin olusumu iyice
azaltilmis ya da ortadan kaldirilmistir. Ilaveten, kobalt içeren substratlar (özellikle de
kaynasik karbür esasli mekanik isleme takimlari) için özel olarak tasarlanmis olan tedrici
isitmali ve sogutmali bir sicaklik programi sunulmustur. Gelistirilen proses ve modifiye
borürleme macunu; WCoßz, WCoB ve W3COBa gibi kompleks borürlerin olusumundan
sakinilmak suretiyle, yapi içerisinde sert ve kirilgan kompleks borürler olusmaksizin
basarili bir borürleme saglamistir. Kobalt matrisin dayanimi yükselmistir.
Mevcut basvuru kisaca, borürlenecek bir substratin bor ve/veya bor ya da daha fazla
sayida bor bilesigini içeren bir borürleme macunu ile temas ettirilmesine ait bir adimi
içeren bir yöntemi açiklamakta olup, borürleme macunu toplam kütlesi üzerinden
ag.%5 ya da daha az miktarda bor elementi içermektedir. Mevcut basvuru ilaveten,
uzatilmis hizmet ömrüne sahip mekanik isleme takimlarinin elde edilmesi için, kobalt
içerikli substratlara uygulanmak üzere düsük maliyetli ve etkili bir borürleme yöntemini
açiklamaktadir. Mevcut basvuru ilaveten, üniform bir borürleme derinligine sahip bir
mekanik isleme takimini açiklamaktadir.
Bulusun Ayrintili Açiklamasi
Mevcut bulus, borürlenecek bir substratin bor ve/veya bor ya da daha fazla sayida bor
bilesigini içeren bir borürleme pastasi ile temas ettirilmesine ait bir adimi içeren bir
yöntemi açiklamakta olup, borürleme macunu toplam kütlesi üzerinden ag.%5 ya da
daha az miktarda bor elementi içermektedir. Borürleme macunu içerigindeki bor
miktarinin azaltilmis olmasi, substrat içerisine bor nüfuzunun kontrollü biçimde
gerçeklestirilmesine, böylelikle üniform ve düsük degerde bir borürleme derinliginin
temin edilmesine imkan vermektedir. Borürleme derinliginin, ilk çatlak/kirik olusumu
üzerinde ve borürlenmis takimlarin ekonomik kullanim ömrü üzerinde etkiye sahip
oldugu tespit edilmistir. Bulus, borürlenmis mekanik isleme takimlarinin hizmet
ömrünün, özellikle de substratin kaynasik karbür içerdigi durumda, piyasada mevcut
olanlara kiyasla hayli uzatilmis bir kullanim ömrüne sahip olmasini saglamistir. Bu
teknik etkiyi azami düzeye ulastirmak yolunda, söz konusu bor element derisimi
ag.%0,5 ila ag.%4, daha tercihen ag.% 0,5 ila ag.% 3,5 araliginda, daha da tercihen
ag.% 1 ila ag.% 3 araliginda olabilir.
Mevcut bulusa konu olan yöntemde borürleme macunu, bor ve/veya bir ya da daha
fazla sayida bor bilesigi içerebilir. Bor kaynagi örnegin B4C, Na28407, BzHia, amorf bor ve
KBF4 arasindan seçilebilir. Borürleme macunu ilaveten, örnegin alumina ya da oksijenin
kimyasal tepkimelere girmesine engel olarak kimyasal açidan Indirgen bir ortam
sunmak suretiyle ayni zamanda deoksidan olarak da görev yapan silisyum karbür (SiC)
gibi dolgular içerebilir. KBF4 ayni zamanda borürleme için bir aktivatör olarak görev
yapmakta olup, borürleme macunu örnegin NH4F gibi bir ilave aktivatör de içerebilir.
Substrat, kaynasik karbür içerebilir. Böyle bir durumda substrat, borürleme macunu ile
temas ettirildigi yukarida sözü edilen adimin ardindan bir isil isleme tabi tutulabilir.
Kaynasik karbürdeki kobalt içerigi, 417°C civarinda bir faz (kristal yapisi) dönüsümü
geçirir ve substrat içerisindeki sicaklik süratli biçimde degisirse bu faz dönüsümü de ani
olur, bu da substratin bütünlügünün bozulmasina (yani çatlamasina) yol açar. Bu
sorunun ortaya çikmasindan kaçinilmasi amaciyla, isitma araci (örnegin ocak, firin vb.)
ile substrat arasinda sicaklik farki olmadigi kabulüyle, 417°C'den geçilirken 5°C/dk. ya
da daha düsük, daha tercihen 3°C/dk. ya da daha düsük bir mutlak degere sahip olan
bir sicaklik rampa orani (isitmada pozitif sogutmada ise negatif bir degere sahip olan
substrat sicakligi artis hizi) uygulanabilir.
Söz konusu sicaklik rampa orani, özellikle isitma aracinin iyi kalibre edilmemis oldugu
durumlarda kobaltin faz dönüsümünün kontrolden çikmasindan sakinma amaçli bir
önlem olarak, örnegin 400°C ila 430°C araligindan geçilirken uygulanabilir.
Sicaklik programi, kompleks borürlerin olusumundan kaçinmak ya da bunu asgaride
tutmak için 800°C'nin üzerindeki sicakliklardan sakinilacak sekilde, daha tercihen
sicaklik programindaki en yüksek sicaklik degerinin 650°C ila 800°C araliginda, daha da
civarinda, ayarlanabilir.
Substratin kobalt içerdigi durumda kobaltin allotropik transformasyonu (faz dönüsümü)
esnasinda stresleri asgari düzeye indirmek amaciyla, sicaklik programi tercihen
birinci sicakliga isitilmasi. Burada isitmada zamandan tasarruf etmek amaciyla
tercihen, 5°C/dk. ya da daha yüksek, daha tercihen 8°C/dk. ya da daha yüksek bir
degere sahip bir sicaklik rampa orani uygulanabilir.
Substratin 417°C'den geçecek ve böylelikle 425°C ila 475°C araligindaki, daha
tercihen 440°C ila 460°C araligindaki bir ikinci sicakliga ulastirilmasi için, 417°C'den
geçerkenki sicaklik rampa oraninin 5°C/dan küçük, daha tercihen 3°C/dan küçük
degere sahip olacagi sekilde daha da isitilmasi. Bu önlem sayesinde kobaltin 417°C
civarindaki faz dönüsümüne bagli termo-mekanik stresler azaltilmakta, böylelikle
ani faz dönüsümünden kaynaklanan çatlak olusumlari önlenmektedir.
bir borürleme sicakligina, 3°C/dk. ila 7°C/dk. araligindaki bir sicaklik rampa orani
ile isitilmasi.
Substratin, 3 h ila 6 h araligindaki, tercihen 3 h ila 5 h araligindaki bir süre
boyunca borürleme sicakliginda tutulmasi.
Substratin ikinci sicakliga sogutulmasi;
Substratin, sicakligi 417°'den geçecek sekilde -5°C/dk.'dan daha büyük, daha
tercihen -3°C/dk.'dan daha büyük bir degere sahip bir sicaklik rampa orani ile
sogutulmasi (örnegin -4°C/dk. ya da -2°C/dk. degerinde bir rampa orani ile
sogutulmasi). Adim (b)'de anlatilan ile benzer olarak, kobaltin 417°C civarindaki faz
dönüsümüne dayali termo-mekanik stresler böylelikle asgariye düsürülmekte,
böylelikle buna bagli çatlak olusumlarinin önüne (f) adimiyla geçilmektedir.
hedefi, faz dönüsüm sicakligindan aniden geçilmesine neden olacak sekilde
kaçirilabilmektedir. Bu durum özellikle (b) ve (f) adimlarinin uygulanmasini
güçlestirmektedir. Bu amaçla yöntem ilaveten, (a) ve (b) adimlarinin arasinda
substratin birinci sicaklikta 5 dk. ya da daha uzun, daha tercihen 10 dk. ya da daha
uzun bir süre boyunca tutuldugu bir adimi içerebilir. Ayni baglamda yöntem ilaveten,
(e) adimini takiben substratin birinci sicaklikta 5 dk. ya da daha uzun bir süre boyunca
tutuldugu; ve/veya (b) ve (c) adimlarinin arasinda substratin ikinci sicaklikta 5 dk. ya
da daha uzun bir süre boyunca tutuldugu; ve/veya (e) ve (f) adimlarinin arasinda
substratin ikinci sicaklikta 5 dk. ya da daha uzun, daha tercihen 10 dk. ya da daha uzun
bir süre boyunca tutuldugu bir adimi içerebilir.
Mevcut bulusla sunulan yöntem, özellikle de borürlenmis mekanik isleme takimlarinin
elde edilmesi amaciyla bir kaynasik karbür substrat üzerine uygulandiginda, düsük
borürleme kalinliklarinda yüksek ölçüde üniformlugun teminini mümkün kilmaktadir. Bu
baglamda mevcut bulusla ilaveten, 3 mikrometre ila 15 mikrometre araliginda, tercihen
mikrometreye kadar borürleme derinligine (diger bir adiyla borürleme kalinligina)
sahip olan, kaynasik karbür esasli borürlenmis bir substrati içeren bir mekanik isleme
takimi sunulmaktadir. Mevcut bulusa göre olan mekanik isleme takiminda söz konusu
borürleme derinligi, bir kesit boyunca elde edilen borürleme derinliginin bir ortalama
degeri esas alindiginda +/- %25'ten düsük sapma sergilemektedir. Bu durum son
derece üniform bir borürleme derinligine karsilik gelmekte, böylelikle borürlenmis yüzey
boyunca termo-mekanik özellikler de son derece Üniform olmaktadir. Termo-mekanik
özelliklerin üniform olmasi, kullanimdayken borürlenmis derinlik civarindaki isil ve
mekanik stres etmenlerini azaltmakta, böylelikle mekanik Isleme takiminin kullanim
ömrünü uzatmaktadir.
Mevcut bulusla sunulan mekanik isleme takimi (ya da mekanik isleme takimindaki
borürlenmis substrat), özellikle torna, freze ve delme basta gelmek Üzere çesitli
mekanik isleme yöntemlerinde çok kullanislidir. Freze ve tornanin özellikle zor prosesler
oldugu ve özellikle de freze ve tornaya tabi tutulan parçanin titanyumdan yapilmis
oldugu hallerde mekanik isleme takimlarinin hizla asinmasina yol açtigi bilgisiyle;
mekanik isleme takiminin bir freze ya da torna takimi oldugu durumda borürleme
derinliginin bu sekilde üniform olusunun, mekanik isleme takiminin kullanim ömrünü,
daha düsük borürleme derinligi üniformluguna sahip olan mekanik isleme takimlarina
kiyasla uzattigi degerlendirilmistir.
Borürlenmis mekanik isleme (örnegin kesme) takimlarinin, daha fazla kullanilabilmeleri
amaciyla yeniden keskinlestirilmeleri ve yeniden borürlenmeleri mümkündür. Bu türden
geri dönüsümün tekrar uygulanma sayisi, kesme takiminin geometrisine ve boyutlarina
baglidir. Mevcut bulus kullanim ömrünü uzatmak suretiyle, mekanik Isleme takimlarinin
yeniden sartlandirilmasini gerektirecek bu periyodun azami düzeye çikarilmasina imkan
vermektedir.
Mekanik isleme takimi, titanyumdan imal edilmis nesnelerin frezelenmesinde kullanim
için uygun olabilir. Böyle bir durumda borürlenmis substrat kaynasik karbür içerebilir.
Tercih edilen bir yapilandirmada kaynasik karbür, C0 ve WC'nin bir karisimi olabilir,
bunlarin birbirine agirlikça oranlari 6:94 civarinda olabilir. Bu amaçla tercihen, kaynasik
karbür esasli mekanik isleme takiminin borürlenmemis olan bir kismi, substratin toplam
agirligi üzerinden ag.%5 ila ag.%7 araliginda kobalt ve ag.%93 ila ag.%95 araliginda
tungsten karbür içerir. Böyle bir durumda, borürleme derinligi tercihen 3 mikrometre ila
8 mikrometre araliginda olabilir; böyle bir borürleme derinligi, özellikle de mekanik
isleme takimi titanyum gövdelerin yüksek hizlarda frezelenmesinde kullaniliyorsa,
mekanik isleme takimina uzatilmis bir kullanim ömrü saglar. Borürleme derinligi 8
mikrometreden daha fazlaysa, titanyum gövdelerin islenmesinde mekanik Isleme takimi
düsük hizlarda uzun bir kullanim ömrüne sahiptir, ancak yüksek hizlarda kullanim ömrü
daha kisadir.
Mevcut bulusla sunulan yöntem özel bir teçhizat gerektirmedigi Için, teçhizat maliyetleri
de düsüktür. Borürleme macunu, karmasik geometriye sahip substratlara, geometriden
bagimsiz olarak kolayca uygulanabilmektedir.
Mevcut bulusla sunulan yöntem ile, mekanik Isleme takimlarinin kesici kenarlarinin
bileyleme çapi ve yüzey pürüzlülügü degerlerinin, borürleme ile degismedigi
anlasilmistir. Özellikle kaynasik karbür takimlarin asinma performansi yükselmis olup,
mevcut bulus bu türden mekanik isleme takimlarinin hem fiyat performansini hem de
etkinligini iyilestirmistir. Bu belgede açiklanan teknoloji çesitli mekanik isleme takimi
malzemelerine, özellikle de asindirici sartlarda kullanilan her türden karbür takima
uygulanabilir. Mevcut bulus, kesme takimi üretiminde ve havacilik, otomotiv, enerji,
savunma, makine ve denizcilik gibi çesitli endüstriyel alanlardaki imalat islemlerinde
kullanim alani bulmaya uygundur.
Bulus ile sunulan teknolojinin önemli kullanim alanlarindan birinde, kaynasik karbürlü
kesme takimi kullanim ömrü uzatilmistir. Ilaveten prosesin, kesme takiminin bileyleme
çapi ve yüzey pürüzlülügü gibi geometrik ve yüzeye özgü parametrelerini
etkilemedigine isaret edilmistir.
Bir bakima mevcut bulus ile sunulan teknoloji, düsük bir bor element derisimine sahip
bir borürleme macunu bilesiminin ve görece düsük sicaklik ile sürelerin seçilmesiyle
kaynasik karbür kesici takimlarin/parçalarin asinma direncinin arttirilmasi için bir
borürleme islemine yöneliktir. Titanyum alasimlarinin mekanik islemesinde kullanilmak
için olan kaynasik karbür kesme takimlari üzerinde örnek bir uygulama
gerçeklestirilmistir. Borürleme muamelesinin yardimiyla, kesici takimin ömrünü
dogrudan etkileyen asinma performansi iyilestirilmistir.
Mevcut bulusla açiklanan teknoloji ile, mekanik isleme endüstrisinde kullanilmak üzere
kaynasik karbür kesici takimlara odaklanilmistir. Bu kesici takimlar, toklugu arttiran bir
baglayici malzeme olarak kobalt içerir. Borürleme sicakligi ve süresi, yapi içerisinde
W2COBz, WCoB, W3C083 gibi kompleks borürlerin olusumundan kaçinilacak sekilde
seçilmistir. Bu sert ve kirilgan karmasik borürlerin, takimin hizmet ömrü üzerinde
olumsuz etkisi vardir. Mevcut bulus ile, mekanik Isleme esnasinda yüzeyin bozulmasina
karsi direnç saglanmasi amaciyla kobalt matrisinin dayaniminin yükseltilmesi de
amaçlanmaktadir.
Bulusun önerilen versiyonundaki yöntemde tedrici isitma ve sogutmada sicakliklar,
kobaltin faz dönüsümü (allotropik transformasyonu) uyarinca seçilebilir. 417°C'nin
(783°F) altindaki sicakliklarda kobalt bir hekzagonal siki istifli kristal yapisi sergiler.
bir kübik yapi gösterir. Bu islemde mikroyapida isil çatlaklarin önlenmesi amaciyla,
isitma ve sogutmada düsük hizlar ve tedrici isitma/sogutma tercih edilmistir.
Macunla borürlemenin temel adimlari, macunun ve numunelerin hazirlanmasi, macunun
numuneler üzerine uygulanmasi, numunelerin (örnegin bir firinda) kurutulmasi, inert
atmosfer altinda borürleme ve borürleme isleminin ardindan numunelerin
temizlenmesini içerebilir.
Borürleme macunu, görece yüksek bir bor element derisimine sahip ticari bir borürleme
macunundan yola çikilarak elde edilebilir. Substrata ve ticari borürleme macununun
içerigine karsi kimyasal olarak inert bir ya da daha fazla madde, ticari yolarla temin
edilebilen borürleme macununun bor element derisimi açisindan seyreltilmesi için
("sonunda" olarak elde edilecek borürleme macununda azaltilmis bir "bor
potansiyelinin” temini için) ilave edilebilir. Bu amaca yönelik örnek bir madde olarak
alümina tozu ilave edilebilir (örnegin sonuçta ortaya çikan -yani final- borürleme
macununda inert bilesigin son derisiminin ag.%20 ila ag.%80, örnegin ag.%50 olacagi
biçimde). Böylelikle bir final borürleme macunu (mevcut bulus baglaminda “borürleme
macunu” olarak da adlandirilmaktadir) borürlemenin saglanmasi için amorf boronu, ya
da substrat içerigindeki kobalt gibi bir ya da daha fazla sayida element ile tepkimeye
girmeye uygun olan ve bor içeren bir veya daha fazla sayida kimyasal bilesigi içeren bir
zamanda borürlemede aktivatör olarak da görev yapan KBF4'ten olusan örnek bir
listeden seçilmis olabilir.
Asagidaki örnek, mevcut bulusa göre olan yöntemin örnek bir varyasyonuna dayali bir
deneyle baglantilidir.
Borürleme prosesinin öncesinde, borürlenecek bir ya da daha fazla sayida substrat
(örnegin kaynasik karbür esasli takimlar olabilecek mekanik isleme takimlari, örnegin
titanyum gövdeli nesnelerin kesilmesi için kesici takimlar), örnegin aseton kullanilarak,
temizlenebilir. Ardindan substratin üzerine borürleme macunu, örnegin bir teknenin,
örnegin paslanmaz çelik bir fikstürün içerisine kismen daldirilmak suretiyle,
uygulanabilir.
Ardindan, borürleme macunu uygulanmis substratlar, (örnegin bir firinda, örnegin
110°C'de, örnegin 12 saat süreyle) kurutulabilir. Sonrasinda, borürleme pastasi
uygulanmis substratlar, bir isitma aracinin (örnegin bir firinin) içerisine yerlestirilerek,
araliginda, daha da tercihen 700°C ila 750°C araliginda, örnegin 720°C'de ya da
750°C'de, borürlenir. Substrat malzemesinin ya da borürleme macununun muhtemel bir
oksidasyonundan sakinmak amaciyla bu borürleme adimi inert bir atmosferde, örnegin
argon atmosferinde ya da azot atmosferinde yürütülebilir.
baslatilabilir. Bu baslangici takiben substrat oda sicakligindan 380°C ila 415°C
araligindaki, daha tercihen 390°C ila 410°C araligindaki, örnegin 400 C
Bu borürleme adiminin ardindan proses, substratin 417°C'den (yavasça) için -5°C/dk.
ya da daha büyük, daha tercihen -3°C/dk. ya da daha büyük bir degere sahip bir
sicaklik rampa orani ile sogutulacaktir. Bu amaca yönelik bir sogutma adimi, borürleme
sicakligindan ikinci sicakliga, örnegin 750°C'den 450°C'ye sogutma yoluyla
uygulanabilir. Bu adim 5°C/dk.'lik bir sogutma hiziyla gerçeklestirilebilir ve ardindan
450°C'den 400°C'ye 2°C/dk. bir sogutma hizi uygulanarak, sonrasina oda sicakligina
kadar hava ile sogutma gerçeklestirilebilir. Borürlenmis kesici takimlar bunun ardindan
oda sicakligina geldiklerinde, firin içerisinden kolaylikla alinabilir. Faz dönüsüm sicakligi
yavasça (yani 5°C/dk. ya da daha düsük sicaklik degisimleri ile) geçilmesi sayesinde,
substrat içerisinde isil çatlaklardan ve/veya distorsiyonlardan kaçinilmistir, bu husus
özellikle kobalt içerikli substratlar (özellikle de kaynasik karbürler) için geçerlidir. Daha
sonra, borürlenmis kesici takimlar, örnegin sicak su ve aseton ile, temizlenebilir.
Bu örnek deneyde yöntem, titanyum alasimlarinin mekanik islemesinde kullanilan
kaynasik karbür kesici takimlar üzerinde uygulanmistir. Mukayese amaçli, borürlemeye
tabi tutulmamis kesici takima (orijinal kesici takima) kiyasla, kullanim ömrü hayli
uzatilmistir.
Bir sonuç olarak, kesici takim performansi (örnegin, kiyaslanabilir çalisma sartlarindaki
net kullanim ömrü, örn. ayni titanyum is parçasi üzerinde ayni hizla çalisildiginda,
dolayisiyla belli mekanik sartlar altinda), orijinal kesici takim ile çesitli kesme sartlarinda
(mekanik sartlarda) %10 ila %70 civarinda artmistir. Ag. %5 ya da daha düsük olan
azaltilmis bir bor element derisiminde borürleme pastasinin (sivi karisim) kullaniminin,
substrat yüzeyinde düzgünsüzlüklerin olusumunu, borürleme sicakliginda çatlak
olusumunun önlenmesi suretiyle ortadan kaldirdigi anlasilmistir. Bu etki, bor element
derisiminin ag.%0,5 ila ag.%4 araliginda olacak sekilde ayarlandigi durumda daha
iyilesmis olup, bor element derisiminin ag.%0,5 ila ag.%3 araliginda olacak sekilde
ayarlandigi durumda daha da iyilesmistir. Ag.%1 ila ag.%3 araliginin ise daha da cazip
bir bor element derisimi oldugu kararina varilmistir.
Burada sunulan teknoloji, özellikle de ticari olarak temin edilebilen (örnegin yaklasik
ag.%5,9 bor element derisimine sahip olan) borürleme macunlari kullanilarak ayni
kosullar altinda yapilan borürlemeye kiyasla üstün oldugu yönünde degerlendirilmis
olup, mevcut bulusa göre olan yöntemle ve borürleme pastasiyla hazirlanan kesici
takimin borürleme derinligindeki üniformlugun ve yüzey geometrisinin daha üstün
oldugu düsünülmektedir.
Diger çalisma/patentler ile kiyaslandiginda burada sunulan teknolojide, kaynasik karbür
parçalarin borürlenmesi Için Iyilestirilmis bir proses gelistirilmistir. Öncelikle, ticari
yollarla temin edilebilir bir borürleme macunu modifiye edilmistir. Ardindan, önceki
uygulamalara kiyasla nispeten düsük sicaklik ve kisa sürede borürleme
gerçeklestirilmistir. Ayrica diger çalisma/patentlerdekine benzemeyen bir tedrici isitma
ve sogutma kullanilmistir. Gelistirilmis olan proses ve modifiye edilmis borürleme
macunu, yapi içerisinde sert ve kirilgan olan kompleks borürlerin olusumunun
gerçeklesmedigi basarili bir borürleme temin etmistir. Kobalt matrisin dayanimi ve -
titanyumdan yapilmis olanlar gibi- islenmesi zor is parçalarinin mekanik islemesi
esnasinda, mekanik isleme takimi yüzeyinde bozulmalar olusmasina karsi direnç,
iyilestirilmistir. Bunun bir sonucu olarak, uygun borürleme parametrelerinin (özellikle de
borürleme sicakliginda gerçeklesen borürleme adimi süresinin; borürleme sicakliginin
degeri, borürleme macunundaki bor derisiminin) seçilmesi vasitasiyla kaynasik karbür
parçalarin asinma dayaniminin arttirilmasi mümkün kilinmistir.
Mevcut bulus ile asagidaki amaçlara ulasilmistir:
- teknigin bilinen durumunda karsilasilan, yukarida deginilmis olan eksikliklerin
giderilmesi,
- kompleks borürlerin olusumunu ortadan kaldirmak ya da azaltmak için, hem
borürleme sicakliginin hem de borürleme süresinin, bor macunu ile kaynasik
karbür esasli substrata verilen toplam isi enerjisinin asgariye indirilecegi sekilde
ayarlandigi bir borürleme yöntem sunulmasi,
- kobalt içeren bir substratin allotropik transformasyona dayali termo-mekanik
streslerin azaltildigi ya da ortadan kaldirildigi bir borürleme yönteminin
sunulmasi,
- titanyum parçalarin mekanik islenmesinde kullanilmak için, üretim maliyetleri
düsük ve kullanim ömrü uzatilmis olan bir kesici takimin sunulmasi.
Claims (15)
- . Bir borürleme yöntemi olup, borürlenecek bir substratin, bor ve/veya bir ya da daha fazla sayidaki bor bilesigi içeren bir borürleme macunu ile temas ettirilmesine yönelik bir adim içermesi; söz konusu borürleme pastasindaki bir bor element derisiminin, borürleme pastasinin toplam agirligina göre ag.%5 ya da daha düsük tutulmasidir.
- . Istem 1'e göre yöntem olup söz konusu bor element derisiminin ag.%0,5 ila ag.%4 araliginda, tercihen ag.%0,5 ila ag.%3,5 araliginda, daha da tercihen ag.%l ila
- . Istem 1 ya da Z'den herhangi birine göre yöntem olup, bor ve/veya bir ya da bor bilesigi olarak borürleme macununun B4C, NazB407, Bsz, amorf bor ve KBF4 arasindan seçilmis bir ya da daha fazla maddeyi içermesidir.
- . Istemler 1 ila 3'ten herhangi birine göre yöntem olup substratin kaynasik karbür içermesi; substratin, borürleme macunu ile temas ettirildigi adimin ardindan bir isil isleme maruz birakilmasi, söz konusu isil islemde 417°C'den geçilirken mutlak degeri 5°C/dk. ya da daha küçük olan, daha tercihen 3°C/dk.'dan daha küçük olan bir mutlak degere sahip bir sicaklik rampa orani olan bir sicaklik programi uygulanmasidir.
- . Istem 4'e göre yöntem olup söz konusu sicaklik rampa oraninin, 400°C ila 430°C araligindan geçilirken uygulanmasidir.
- . Istem 4 ya da 5'ten herhangi birine göre yöntem olup, sicaklik programinin 800°C'nin üzerindeki sicaklik degerlerini içermemesi, daha tercihen sicaklik programindaki en yüksek sicakligin 650°C ila 800°C araliginda, daha da tercihen 680°C ila 780°C araliginda olmasidir.
- . Istemler 4 ila 6'dan herhangi birine göre yöntem olup, substratin kobalt içermesi ve sicaklik programinin asagidaki adimlari içermesidir: araligindaki bir birinci sicakliga isitilmasi; b) substratin, 417°C'den geçilirken 5°C/dk.'dan daha küçük olan, daha tercihen 3°C/dk.'dan daha küçük olan bir sicaklik rampa orani uygulanmak suretiyle; araligindaki bir Ikinci sicakliga ulastirilmak üzere isitilmasi; c) substratin, 3°/dk. ila 7°C/dk. araligindaki bir sicaklik rampa orani ile, 650°C ila 800°C araligindaki, daha tercihen 680°C ila 780°C araligindaki bir borürleme sicakligina isitilmasi; d) substratin borürleme sicakliginda 3 h ila 6 h araliginda, daha tercihen 3 h ila 5 h araligindaki bir süre boyunca tutulmasi; e) substratin ikinci sicakliga sogutulmasi; f) -5°C/dk.'dan daha büyük, daha tercihen -3°C/dk.'dan daha büyük bir sicaklik rampa orani ile, substratin 417°C'den geçirilecek sekilde sogutulmasi.
- 8. Istem 7'ye göre yöntem olup, (a) ve (b) adimlari arasinda ilaveten, substratin birinci sicaklikta 5 dk. ya da daha uzun, daha tercihen 10 dk. ya da daha uzun bir süre boyunca bekletilmesine yönelik bir adim içermesidir.
- 9. Istem 7 ya da 8'den herhangi birine göre yöntem olup, (e) adiminin ardindan ilaveten, substratin birinci sicaklikta 5 dk. ya da daha uzun, tercihen 10 dk. ya da daha uzun bir süre için bekletilmesine yönelik bir adim içermesidir.
- 10. Istemler 7 ila 9'dan herhangi birine göre yöntem olup, (b) ve (c) adimlari arasinda ilaveten, substratin ikinci sicaklikta bekletilmesine yönelik bir adim içermesidir.
- 11. Istemler 7 ila 10'dan herhangi birine göre yöntem olup, (e) adimi ile (f) adimlari arasinda ilaveten, substratin 5 dk. ya da daha uzun, tercihen 10 dk. ya da daha uzun bir süre için ikinci sicaklikta bekletilmesini içermesidir.
- 12. 3 mikrometre ila 15 mikrometre araligindaki bir borürleme derinligine sahip, kaynasik karbür esasli bir borürlenmis substrat olup, söz konusu borürleme derinliginin, bir kesit boyunca elde edilen bir borürleme derinligi ortalama degeri esas alindiginda +/- %25'ten düsük sapmaya sahip olmasidir.
- 13. Istem 12'ye göre mekanik isleme takimi olup borürlenmis substratin torna, freze 5 ve delme arasindan seçilen bir ya da daha fazla sayidaki mekanik isleme yönteminde kullanim Için olmasidir.
- 14. Istem 13'e göre mekanik isleme takimi olup, freze ve/veya tornada kullanim için olmasidir.
- 15. Istem 14'e göre mekanik isleme takimi olup, söz konusu mekanik isleme takiminin titanyum cisimlerin frezesinde kullanim için olmasi; borürlenmis substratin kaynasik karbür içermesi, tercihen bunun borürlenmis bir kisminin substrat toplam agirligi üzerinden ag.%5 ila ag.%7 araliginda kobalt ve ag.%93 ila ag.%95 araliginda 15 tungsten karbid içermesi; tercihen borürleme derinliginin 3 mikrometre ila 8 mikrometre araliginda olmasidir.
Priority Applications (1)
Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
---|---|---|---|
TR2019/11356A TR201911356A2 (tr) | 2019-07-26 | 2019-07-26 | Macunlu borürleme i̇çi̇n bi̇r yöntem |
Applications Claiming Priority (1)
Application Number | Priority Date | Filing Date | Title |
---|---|---|---|
TR2019/11356A TR201911356A2 (tr) | 2019-07-26 | 2019-07-26 | Macunlu borürleme i̇çi̇n bi̇r yöntem |
Publications (1)
Publication Number | Publication Date |
---|---|
TR201911356A2 true TR201911356A2 (tr) | 2021-02-22 |
Family
ID=75576680
Family Applications (1)
Application Number | Title | Priority Date | Filing Date |
---|---|---|---|
TR2019/11356A TR201911356A2 (tr) | 2019-07-26 | 2019-07-26 | Macunlu borürleme i̇çi̇n bi̇r yöntem |
Country Status (1)
Country | Link |
---|---|
TR (1) | TR201911356A2 (tr) |
-
2019
- 2019-07-26 TR TR2019/11356A patent/TR201911356A2/tr unknown
Similar Documents
Publication | Publication Date | Title |
---|---|---|
KR101496686B1 (ko) | 코팅된 재료 내로 티탄 및 질화물을 확산시키는 방법 | |
Zhang et al. | TiN coating of tool steels: a review | |
Wang et al. | Co evolutions for WC–Co with different Co contents during pretreatment and HFCVD diamond film growth processes | |
JP3658949B2 (ja) | 被覆超硬合金 | |
Bhaskar et al. | Tribology of nitrided-coated steel-a review | |
Cui et al. | A study of CVD diamond deposition on cemented carbide ball-end milling tools with high cobalt content using amorphous ceramic interlayers | |
US20050064097A1 (en) | Method of forming a diamond coating on an iron-based substrate and use of such an iron-based substrate for hosting a CVD diamond coating | |
TR201911356A2 (tr) | Macunlu borürleme i̇çi̇n bi̇r yöntem | |
Grigoriev | Study of cutting properties and wear pattern of carbide tools with comprehensive chemical-thermal treatment and nano-structured/gradient wear-resistant coatings | |
KR101470291B1 (ko) | 전체적으로 조밀한 과립상 미세구조를 갖는 재료 내로 티탄 및 질화물을 확산시키는 방법, 및 그 방법에 의해 제조된 제품 | |
JP2005271106A (ja) | 被覆切削工具 | |
Calik et al. | Comparison of mechanical properties of boronized and vanadium carbide coated AISI 1040 steels | |
Yener et al. | Low temperature aluminising of Inconel 718 alloy by pack cementation (ICCESEN 2017) | |
Campos et al. | CVD of alternated MCD and NCD films on cemented carbide inserts | |
JP2014140928A (ja) | 高速連続切削加工においてすぐれた耐摩耗性を発揮する表面被覆切削工具 | |
ZG et al. | Investigation on boronizing of N80 tube steel | |
Atul et al. | Parameter design in molten salt boronizing of austenitic stainless steel using grey relational analysis | |
Celik et al. | An investigation on fatigue life of borided AISI 1010 steel | |
Kempster | The principles and applications of chemical vapour deposition | |
Bobylyov et al. | Elemental composition and properties of the diffusion functional TiC Ni-Cu coating on cutting tools made of hard alloys WC-TiC-Co and WC-Co | |
Tan et al. | The Effect of Boriding Temperature and Time on the Structural and Mechanical Properties of M42 Steel | |
Bricín et al. | The influence of boriding on the properties of cemented carbides | |
Góral et al. | The Structure of Boride Diffusion Coatings Produced on Selected Grades of Structural Steels | |
Köksal | The Characterization of WC-Co Based Materials Boronized within Molten Salt Bath | |
Mokrzycka et al. | The influence of plasma nitriding process conditions on the microstructure of coatings obtained on the substrate of selected tool steels |