TR201808509A2 - Büyük boyutlu adsorbanlar i̇çi̇n heterojen karişimdan sivi fazi uzaklaştirma aparati - Google Patents

Abstract

Buluş, katı-sıvı ekstraksiyon kullanılan çalışmalarda, 0,5-1,5 mL arasındaki düşük hacimlerdeki bir sıvıdan süzerek ayrılmasını ve sıvının atılmasını kolay kılan, piyasadaki 2 mL lik mikrosanrifüj tüplerle uyumlu ve sonsuz tekrarlı kullanımı olan, çevre dostu basit, düşük maliyetli büyük boyutlu (özellikle de düzgün santrifüj edilemeyen hafif) adsorbanlar için heterojen karışımdan sıvı fazı uzaklaştırma aparatı ile ilgilidir.

Description

TEKNIK ALAN Kimya (analitik ve biyokimya) saglik ve adli bilimler alaninda, üniversite, kamu kuruluslari ve özel sektördeki Iaboratuvarlarda özellikle 0,5-1,5 mL arasindaki düsük hacimlerdeki sivi matrikslerden belirli büyüklükteki adsorbanlarla yöntem gelistirme çalismalarinda kullanilabilecek olan, piyasadaki 2 mL Iik mikrosanrifüj tüplerle uyumlu, büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati ile ilgilidir.

TEKNIGIN BILINEN DURUMU Örnek hazirlama kitleri genelde pahali olmakta, adsorbanlar ve ekstraksiyon kitleri pahali sentetik maddelerden üretilmektedir.

Ekstraksiyon yöntemimizde kullandigimiz, blenderdan geçirilmis ve elenmis 1-3 mm boyutlardaki atik dogal adsorbanlarin, ekstraksiyon gerçeklestirilmek istenilen düsük hacimdeki sivi matriksten uzaklastirilmasinda yasadigimiz sorun ve uygun, hizli ve ekonomik bir çözüm olmamasi, bu aparatin gelistirilmesine sebep olmustur. Bu islem için uygun ve düsük maliyetli bir aparat olmamasi sebebiyle, adsorpsiyon Islemi sonrasinda 1 mLilik pipetlerle sivi uzaklastirilmaya çalisiliyordu. Ancak bu islemin her bir örnek için uzun sürmesi, bazi atik adsorbanlarin az da olsa tüy içermesinin de isi zorlastirmasi ve tekrarlanabilirlik kaygisi, böyle bir aparatin gelistirilmesine sebep olmustur.

Literatür incelemelerinde gelistirilen yeni aparat ile ilgili esdeger seviyede bir aparat olmadigi görülmüstür. Bu bulusa yakin, ancak çok küçük partiküller için ve sadece süzülmüs düsük hacimdeki sivi matriksin elde edilebildigi, hâlihazirda satilan bazi aparatlar bulunmaktadir; fakat bu aparatlar, arzu ettigimizin (hedefimizin) tam tersi islevli oldugundan, küçük taneler için oldugundan ve tek seferlik kullanim gerektirdiginden, yine iri taneli atik dogal adsorbanlarin kullaniminda matriksten uzaklastirilmis adsorbanlar çalismanin devami için elde edilememektedir. Bu tür süzme aparatlari, ekonomik olarak ta yeni gelistirilen aparatimiza göre dezavantajli konumdadir. Bir baska yönü ile bakilacak olursa; tek kullanimlik olan bu tür aparatlar genellikle çevresel atiklarin birikimine yol açmaktadir. Dünya, çevresel atiklar ve bu atiklarin geri dönüstürülebilirligine dair birçok arastirma faaliyetleri içerisinde alarm vermekte ve Çevre ve Sehircilik Bakanliginin ülke genelinde baslattigi “SlFIR ATlK PROJESI” gündemdeyken yeniden kullanilabilir bir malzeme, çevresel atiklarin birikimine bir nebze olsun ket vuracaktir. Bilindigi gibi plastiklerin doga ile karisimi uzun yillar almaktadir.

Plastiklerin biyobozunumunu saglamak için çesitli arastirmalar dünya üzerinde yogun bir sekilde yapilmaktadir. Fakat maalesef bununla ilgili henüz yeterli seviyeye gelinememistir. Çogunlukla ekonomik ve geri dönüsümü uzun yillar alan polimerlerden olan ticari polipropilen (PP), naylon, Poliamid (PA), Politetrafloroetilen (PTFE), Poliviniliden diflorür (PVDF) den üretilen (1-4) bu tek kullanimlik polimer yapili filtreleme kitleri ticari olarak piyasaya sürülmüs ve patentlenmistir (Thomas Scientificaibvcvdve, 2017) Thomas Scientific, disk veya plaka halinde elek seklinde çesitli boyutlarda süzgeç üretmektedir (Thomas Scientificf, 2018) Coming Sterile Cell Strainers basligiyla Doku ve hücreler için tasarlanmis bir filtre ünitesi, örnegi içeren 50 mL santrifüj tüpüne monte edilir, ters çevrilir ve vakum uygulanir. Vakum vasitasiyla sivi atilmis olur. Ancak burada hem vakum pompasi gerekmekte, hem daha büyük örnek hacimleri için tasarlanmis bu filtreler tek kullanimlik olup, pahali bir yöntem olarak karsimiza çikmaktadir (Coming Sterile Cell Strainers, Thomas Scientificf, 2018). Argos Technologies, Cell Strainers adi altinda hücreler ve dokularin süzülmesi için tüpün içine yerlestirilen islemi uzatan santrifüj gerektiren süzgeçler üretmistir. Bizim aparatiz santrifüj dahi gerektirmemektedir.

Classon vd., tek veya çoklu katman yapisina sahip PP, kagit, selüloz veya cam elyafi içermekte olan 0.1 ile 1 mikron arasinda filtre gözeneklerine sahip filtreleme kiti tasarlamislardir (Classon et al., 1996). Bir baska ticarilestirilen filtreleme kiti ise 0.2 ve 0.45 um lik gözenek (filtre) boyutlarina sahip örnekler için gelistirilmistir. Bu filtreleme kiti 0.4 mL lik maksimum kapasite miktarina sahiptir (GE Healthcare Life Sciences, 2017). Ellis ve Hingorani tarafindan gelistirilen 450 uL 'lik ölçü hacimli filtreleme kiti 0.2 pm ve 0.45 um filtre tayini için gelistirilmistir (Ellis and Hingorani, 2010). Üstelik bunlarin tamami adsorbanin ya da katinin degil matriksin ya da süzüntünün elde edilmesine yöneliktir. Ayrica, analitlerin bozunmasi söz konusu olan bazi ekstraksiyon yöntemlerinde hiz çok önemli oldugundan, tarafimizdan gelistirilen aparat, hizli bir sekilde O,5-1,5 mL arasindaki düsük hacimdeki matriksi uzaklastirarak ekstraksiyon yöntemine hiz kazandirmaktadir. Buna ilaveten, ekstra bir hazne gerektirmeyip, piyasadaki 2 mL lik mikrosanrifüj tüplerle uyumludur.

Tükenmez kalem, çogunlukla düsük maliyetli ve sik kullanilan bir gereç oldugu için atik olarak siklikla karsimiza çikar. Kalemlerin dis tüpü ile oldukça basit ve ekonomik yapimi olan bu aparatin ticari hale dönüsümü sirasinda bu tüpler ilgili firmasindan temin edilerek, ya da plastik/polimer tüpler tarafimizdan üretilerek imalat gerçeklestirilecektir. Ayrica tarafimizdan üretilen söz konusu süzme aparati 0,4 mm den büyük partikül boyutlu adsorbanlardan 1-2 mL matriksi ayirmak için tasarlanmis olup 2 mL lik mikrosantrifüj tüplerle uyumludur.

Sonuç olarak literatürde ya da piyasada böyle bir aparat yer almamaktadir, ayrica süzme islemine yönelik bu sekilde pratik ve çok kullanimli özellikleri bir arada bulunduran bir aparata da rastlanmamistir.

Literatür incelemelerinde gelistirilen yeni aparat ile ilgili dünyada esdeger seviyede bir aparat olmadigi görülmüstür. Bu bulusa yakin, ancak daha küçük partiküller için ve sadece süzülmüs sivi matriksin/süzüntünün elde edilmesine yönelik, hâlihazirda satilan bazi aparatlar bulunmaktadir fakat bu aparatlar, arzu edilenden tam tersi islevli oldugundan (kati tane elde edilmesine yönelik degildir), küçük taneler için oldugundan ve tek seferlik kullanim gerektirdiginden, yine iri taneli atik dogal adsorbanlarin ya da katilarin kullanilmasi sözkonusu oldugunda matriksten uzaklastirilmis adsorbanlar ya da kati partiküller çalismanin devami Için elde edilememektedir veya elde edilmesi zordur. Bu tür süzme aparatlari, ekonomik olarak ta yeni gelistirilen yönteme göre dezavantajli konumdadir. Bir baska yönü ile bakilacak olursa; tek kullanimlik olan bu aparatlar çevresel atiklarin birikimine yol açmaktadir. Dünya, çevresel atiklar ve bu atiklarin geri dönüstürülebilirligine dair birçok arastirma faaliyetleri içerisinde alarm vermekte ve Çevre ve Sehircilik Bakanliginin ülke genelinde baslattigi “SlFlR ATIK PROJESI” gündemde iken yeniden kullanilabilir bir malzeme, çevresel atiklarin birikimine bir nebze olsun ket vuracaktir. Bilindigi gibi plastiklerin doga ile karisimi uzun yillar almaktadir.

Plastiklerin biyobozunumunu saglamak için çesitli arastirmalar dünya üzerinde yogun bir sekilde yapilmaktadir. Fakat maalesef bununla ilgili henüz yeterli seviyeye gelinememistir. Çogunlukla düsük maliyetli ve geri dönüsümü uzun yillar alan polimerlerden olan ticari polipropilen (PP), naylon, Poliamid (PA), Politetrafloroetilen (PTFE), Poliviniliden diflorür (PVDF) den üretilen (1-4) bu tek kullanimlik polimer yapili filtreleme kitleri ticari olarak piyasaya sürülmüs ve patentlenmistir (Thomas Scientific ami“, 2017).

Thomas Scientific, disk veya plaka halinde elek seklinde çesitli boyutlarda süzgeç üretmektedir (Thomas Scientifice ,2018).

Corning Sterile Cell Strainers basligiyla 40, 70, or 100 pm'lik fitre basliklari bulunmaktadir (Thomas Scientificf, 2018). Yine doku ve hücreler için tasarlanmis bir filtre ünitesi, örnegi içeren 50 mL santrifüj tüpüne monte edilir, ters çevrilir ve vakum uygulanir (Bkz. Bölüm: Benzer Uygulamalar, Sekil 2). Vakum vasitasiyla sivi atilmis olur. Ancak burada hem vakum pompasi gerekmekte, hem daha büyük örnek hacimleri için tasarlanmis bu filtreler tek kullanimlik olup, pahali bir yöntem olarak karsimiza çikmaktadir. Kullanimi gelistirdigimiz aparata göre mesakkatlidir.

Gelistirilen aparat, kullanimi kolay ve hizli oldugu için onlarca ya da yüzlerce rutin analizlerin söz konusu oldugu durumlarda kullanildigi takdirde vakit kazandiracaktir.

Argos Technologies, Cell Strainers adi altinda hücreler ve dokularin süzülmesi için üretilmis tüpün içine yerlestirilen süzgeçler ise santrifüj gerektirmektedir.

Classon vd. tek veya çoklu katman yapisina sahip PP, kagit, selüloz veya cam elyafi içermekte olan 0.1 ile 1 um arasinda filtre gözeneklerine sahip filtreleme kiti tasarlamislardir (Classon et al., 1996). Bir baska ticarilestirilen filtreleme kiti ise 0.2 ve 0.45 um lik gözenek (filtre) boyutlarina sahip örnekler için gelistirilmistir. Bu filtreleme kiti 0.4 mL lik maksimum kapasite miktarina sahiptir (GE Healthcare Life Sciences, 2017). Ellis ve Hingorani tarafindan gelistirilen 450 pL lik ölçü hacimli filtreleme kiti 0.2 pm ve 0.45 um filtre tayini için gelistirilmistir (Ellis and Hingorani, 2010). Üstelik bunlarin tamami adsorbanin degil sivi matriksin elde edilmesine yöneliktir. Ayrica, analitlerin bozunmasi söz konusu olan bazi ekstraksiyon yöntemlerinde hiz çok önemli oldugundan, bu aparat hizli bir sekilde sivi matriksi uzaklastirarak ekstraksiyon yöntemine hiz kazandirmaktadir.

Bu aparat; bir tükenmez kalem dis tüpünün üzerine ince porlu çay süzgecinden elde edilen gözenekli diskin kimyasal ya da yapistirici içermeyen bir yöntemle, tercihen alevle ya da yüksek isiyla tutturulmasiyla elde edilmis, ucu filtre özelligi gösteren ve 2 mL lik mikrosantrifüj tüplerin iç çeperini sizdirmaz bir sekilde yalayarak içeri sokulup çikartilabilen bir tüptür. Piyasada bu aparata en yakin özellikte olanlar Whatman, Thomas Scientific ve Agilent firmalarinin pazarladigi viallerdir. Ancak bu viallerin süzme kisimlarinin yaninda kendi viali de satilmakta, viale bir kez bastirildiktan sonra bir daha çikarilamamaktadir. Dolayisiyla kati partiküller elde edilememektedir. Yine bunlar da adsorbanin degil, HPLC, GC, LC- MS/MS tekniklerinin kullanimindan önce matriksin süzülmüs biçiminin elde edilmesine yöneliktir Süzme aparati elle döndürülerek mikrosantrifüj tüp içine sokulur, adsorban siktirildiktan sonra sistem ters çevrilerek birkaç kez silkelenir (adsorbanlar sikistigi ve süzgeçli tüpün dis cidarlari mikrosantrifüj tüpünün iç cidarlarina sifir oldugu için silkelemeyle herhangi bir düsme veya kayip olmamaktadir) ve tekrar düz çevrilir ve ayni yönde döndürülerek çikarilir. Ucunda kalan adsorbanlar mikrosantrifüj tüplerin kenarina siyrilarak birakilir. Amaç adsorbani kullanmaktir.

Viallerde ise amaç çözeltideki kirliligi süzmektir, ve onlarda ulasilabilir ve kullanilabilir kisim çözeltidir.

Süzme aparatinin yaninda vial de üretilmesine gerek yoktur, çogu laboratuvarda bulunan 2 mL lik kapakli mikrosantrifüj tüplerle uyumlu olarak imal edilmistir.

Süzme aparatinin tüp içinde döndürülebilmesi el ile mümkün olmakla birlikte, örnekler arasinda tüp silkeleme esnasinda eldivenlerin kontaminasyonunu önlemek için kullanmak isteyenlere hirdavatçidan elde edilen malzemelerle sadece döndürerek adsorban siktirma ve döndürerek çikartma asamasinda kullanilabilecek iki farkli çesit metal döndürme basligi imal edilmistir.

Literatürdeki en yakin model olan filtreli vialler ise tek kullanimliktir Filtreli vialler, çevreyle dost bir ürün degildir ve ilave atik üretmektedir. Oldukça pahalidir ve polipropilen oldugundan polimer üretimi gerekir. Bulus konusu aparat ise; atik malzemelerden üretildigi için malzeme üretimi gerekmez, çatlama/kirilma olmadigi, kopmadigi sürece ultrasonik su banyosunda yikanarak sonsuz kez kullanilabildigi için çevre dostu bir üründür.

Sonuç olarak literatür ve piyasa arastirmalarimiza göre, bulus konusu bir aparat yer almamaktadir.

Kaynaklar: Classon, R. J., Caldwell, K. N., & Leazenbee, L. O. 1996. U.S. Patent No.

Trademark Office Washington, DC: U.S. Patent and Trademark Office GE Healthcare Life Sciences, https://www.qelifesciences.com/solutions/Iab- filtration, 2017 Thomas Scientifica https://www.thomassci.com/Laboratorv-Supplies/Svrinqeless- Thomas Scientificb https://www.thomassci.com/Laboratory-Supplies/Svrinqeless- Thomas Scientificc https://www.thomassci.com/Laboratory- Supplies/Chromatoqraphy-Sample-Preparation/ /AD47C9AA-F6FC-422A-A88F- Thomas Scientific:d https://www.thomassci.com/Laboratorv-Supplies/Svrinqeless- Filters/ /MINI-UNIPREP-SYRINGELESS-FILTERS?q=FiIter%20ViaI, 2017 Thomas Scientifice https://www.thomassci.com/Membrane/ /Spectra-Mesh- Woven-Filters-Nylon?q=*, 2018 Thomas Scientific*https://www.thomassci.com/Membrane/ /Spectra-Mesh- Woven-Filters-Nvlon?q=*, , 2018.

Thomas Scientificg, https://www.thomassci.com/Laboratory- Supplies/Filters/ /SteriIe-CelI-Strainers?q=*, 2018 BULUSUN TANIMI Mevcut bulus yukarida bahsedilen dezavantajlari ortadan kaldirmak ve ilgili teknik alana yeni avantajlar getirmek üzere gelistirilmis büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati ile ilgilidir.

Bulus, kati-sivi ekstraksiyon kullanilan çalismalarda, sonsuz tekrarli kullanimi olan çevre dostu basit, düsük maliyetli, büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati ile ilgilidir. Örnek hazirlama yöntemlerinde atik dogal adsorban kullanimini kolaylastirmak için gelistirilen bu aparat, düsük maliyetli malzemelerden olusmaktadir. Tekrar yikayip kullanmak suretiyle, aparat zarar görmedigi takdirde sonsuz kullanim imkani oldugu için uygun ücretle pazarlanmasi mümkün olabilir. Kullanimi kolay ve hizli oldugu için rutin analizlerde kullanildigi takdirde vakit kazandiracaktir.

Bulusun en büyük avantaji kalin taneler için küçük hacimlerdeki matriks sivilari hizli ve çok ekonomik sekilde uzaklastirmasi ve aparat zarar görmedigi takdirde yikanarak tekrar tekrar kullanilma imkani sunmasidir.

Bulus konusu gelistirilen aparat su, metanol ile (ya da deneyde kullanilan içerige göre seyreltik asit/baz ya da asetonitril ile) ultrasonik su banyosunda deneye uygun bir yikama prosedürü ile yikandiktan sonra istenildigi kadar kullanilabilir.

Bulus konusu aparat, kimyada farkli tayin yöntemlerinde ya da kalin partikülleri sividan ayirma islemlerinde de hiz ve kolaylik saglayacagi için önemlidir. Literatür ve piyasa arastirmalarimiza göre bulusun bu kadar küçük hacimler ve bu derece iri tanecikler için alternatif bir uygulamasi yoktur.

Sentetik maddelerle yogun bir sekilde kirlenen yerküremizde adli ve klinik analizler gibi rutini ve tek seferlik malzeme kullanimi ve atigi oldukça yogun olan bir alanda artik Cevre ve Sehircilik Bakanligi'nin “Sifir Atik Projesi” de göz önüne alinarak yavas yavas dogayla dost yöntemlere yönelmenin zamani gelmistir.

Ticari kaygilarla bu alanda oldukça pahali aparatlarin gelistirildigini, kitlerin ve malzemelerin yüksek fiyatlara satildigini ve bu isin ekonomisinin bilim ve rutin hizmet alaninda önemli yer kapladigini göz önüne alacak olursak, atik malzemelerden dahi üretilebilen basit aparatlarla pahali yöntemlere rakip olabilmenin mümkün olabildigini bu çalisma bir nebze de olsa gösterebilmistir. Çizimler Yukarida kisaca özetlenen ve asagida daha detayli ele alinan mevcut bulusun uygulamalari, bulusun ekteki çizimlerde betimlenen aparatin parçalarina basvurarak anlasilabilir. Ancak ekteki çizimlerin yalnizca bu bulusun tipik uygulamalarini betimledigini ve bulus, bu nedenle, diger esit derecece etkili uygulamalara izin verebilecegi için, kapsamini sinirladiginin varsayilmayacagini belirtmek gerekir.

Sekil 1 Bulus konusu büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparatinin süzme aparatini gösteren perspektif resimdir.

Sekil 2 Bulus konusu büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparatinin t seklindeki basligin perspektif resmini göstermektedir.

Sekil 3 Bulus konusu büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparatinin tek kollu basligin perspektif resmini göstermektedir.

Anlasilmayi kolaylastirmak adina, sekillerde ortak olan özdes elemanlari belirtmek için, mümkün hallerde özdes referans numaralari kullanilmistir. Sekiller ölçekli çizilmemistir ve açiklik için basitlestirilebilir. Bir uygulamanin elemanlari ve özelliklerinin daha fazla açiklama lüzum olmaksizin diger uygulamalara faydali bir biçimde dâhil edilebilecegi düsünülmektedir. Çizimlerdeki Detaylarin Açiklanmasi 1-Süzme Aparati 1.a-Filtre 1.b-Gövde 1.b.1-Arka Kisim 2-Süzme Aparat Basligi 2.a-“T” Seklinde Baslik 2.b-Tek Kollu Baslik BULUSUN DETAYLI AÇIKLANMASI Bu detayli açiklamada bulus konusu büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati yapilanmasinin tercih edilen alternatifleri, sadece konunun daha iyi anlasilmasina yönelik olarak ve hiç bir sinirlayici etki olusturmayacak sekilde açiklanmaktadir.

Bulus, kati-sivi ekstraksiyon kullanilan çalismalarda, benzer yapidaki ve partikül büyüklükleri 0,4 mm den büyük olan dogal adsorbanlardan 0,5-1,5 mL arasi küçük hacimlerdeki sivi matriksin uzaklastirilmasini, ya da 0,4 mm den büyük olan partikülleri küçük hacimli bir sividan süzerek ayrilmasini ve sivinin atilmasini kolay kilan ve sonsuz tekrarli kullanimi olan çevre dostu basit, düsük maliyetli büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati ile ilgilidir.

Adli ve klinik bilimlerde, etkisiz hale getirilmek istenilen kurbanlara karsi ilaçla islenen hirsizlik, organ hirsizligi, tecavüz vs. suçlarinin ortaya çikarilmasinda, bilincini kaybetmis ya da kendiliginden hastaneye basvurmus kurbanlara ne içirildigini ortaya çikarmak için; olay yerinde bulunan ve kurbanlarin içtigi meyve suyu, kola gibi içeceklerden ve idrar, tükr'ük matrikslerinden date-rape ilaçlar için eszamanli, doga dostu, ekonomik ve basit bir tayin y'ontemi kullanarak atik dogal maddelerden elde edilmis bir adsorban karisimi ile birlikte kit bünyesinde gelistirilmistir.

Adli ve özel Iaboratuvarlarda ve/veya hastane laboratuvarlarinda kullanimi önerilen bu kit gelistirilirken, yöntemi hizlandirmak için kullanilan dogal adsorbanlarin adsorpsiyon islemi sonrasinda matriksi uzaklastirmak amaciyla hizli ve etkin bir sekilde filtrasyonunu saglayan mikrolitre tüplerle uyumlu tüp seklinde bir süzme aparatidir (1). (Tablo 1-4). Bulus konusu aparat sadece yurt içinde degil diger ülkelerdeki laboratuarlarda kalin taneli adsorbanlarla gerçeklestirilecek ekstraksiyon yöntemleri ya da sadece hizli filtrasyon amacina yönelik kullanilma potansiyeline sahiptir.

Tablo 1: Aparat kullanilarak meyve suyu ve kolada söz konusu aparatin kullanildigi yöntemle elde edilen geri kazanim ve tekrarlanabilirlik degerleri Analit % Geri kazanim MEYVE SUYU KOLA a`örnek sayisi n23, enjeksiyon sayisi n22, analiz sonucu n26, bTüm r2 degerleri >O.99 un altindadir.

Tablo 2. Aparatin kullanildigi yöntemin idrar ve tükrük matrikslerine hiçbir degisiklik yapilmadan uygulanmasi sonucu elde edilen geri kazanim ve tekrarlanabilirlik degerleri Analit % Geri kazanim örnek sayisi n22, enjeksiyon sayisi n22, toplam analiz sonucu n24 Tablo 3. Meyve suyu matriksinde gerçeklestirilen validasyon sonucu her bir analit için yüksek, düsük ve orta düzey olmak üzere 3 farkli konsantrasyon kullanilarak tekrarlanabilirlik (günler-arasi ve analistler-arasi).

Tekrarlanabilirlik (RSD Analit %) gün-içi tek analist günler-arasi analistler-arasi *Fdeneysei iliskin her bir konsantrasyon için toplam analiz sayisi n 23, her bir analit için 3 konsantrasyon düzeyi ve 3 farkli gün ve 3 farkli analistin sonuçlari kullanilmistir.

Tablo 4. Kola matriksinde gerçeklestirilen validasyon sonucu her bir analit için yüksek, düsük ve orta düzey olmak üzere 3 farkli konsantrasyon kullanilarak (tuz tekrarlanabilirlik (günler-arasi ve analistler-arasi).

Tekrarlanabilirlik (RSD Ara-tekrarlanablirlik (RSDr Analit .. _ günler- analistler- gun-içi tek analist *Fdeneysei iliskin her bir konsantrasyon için toplam analiz sayisi n 23, her bir analit için 3 konsantrasyon düzeyi ve 3 farkli gün ve 3 farkli analistin sonuçlari kullanilmistir.

Bulus konusu aparatin ise yapisi plastiktir (kullanilacak kimyasallara göre polimer olarak ta üretilebilir), 2 mL mikrosantrifüj tüplerin Iç çeperlerini sifir hacimle yalayarak tüplerin içine sokulup çikarilabilen, mürekkebi bitmis, çöpe atilacak en düsük maliyetli tükenmez kalemlerin tüpleri kullanilarak ya da basit plastik/polimer tüpler kullanilarak imal edilebildiginden ve kirilincaya kadar sonsuz kullanim özelligi oldugundan, çevre dostu bir aparattir.

Piyasada kullanilan bulusa en yakin uni-prep vial denen süzme takiminin iç haznesinin ucundaki filtre (1.a) 0,45 mikrometre olup, sadece LC-MS/MS, GC-MS, HPLC gibi cihazlarda analiz öncesi süzme islemi için tasarlanmistir.

Bulus konusu aparat, 0,4 mm den büyük olan ve özellikle santrifüjle ayrilamayip sivi içinde dagilmaya müsait adsorban parçalarini santrifüje gerek kalmadan basitçe matriksten uzaklastirmaktadir.

Piyasada kullanilan bulusa en yakin “uni-prep vial” isimli süzme takimi agzi kapakli olarak imal edilebilmektedir. Aparatin kapagi yoktur, kapaga gerek bulunmamaktadir. Ek bir hazne gerekmemektedir. Uni-prep ve benzeri süzme takimlari mikrosantrifüj tüplerle uyumsuzdur. Vial gerektirmeyen süzme aparati (1) ise 2 mL lik mikrolitre tüplerle uyumludur. Uni-prep vial ve benzeri süzme takimlari bulus konusu aparattan daha kisadir ve viale yerlestirilen filtre (1.a) bir kez yerlestirdikten sonra bir daha elle çikarilamamaktadir.

Bulus konusu süzme aparati (1) ise yerlestirme çikarma sirasinda manipülasyon kolayligi olmasi için yaklasik 8-9 cm uzunlugunda olup çesitli uzunluklarda üretilebilmektedir. Uniprep vial benzeri filtrasyon sistemleri basit mikrosantrifüj tüplerle uyumsuzdur. Süzme aparati(1) ise 2 mL lik mikrolitre tüplerle uyumludur ve bu yüzden ek viaI gerektirmez.

Bulus konusu aparatin da yesil kimya alaninda kalin taneli adsorbanlarla gerçeklestirilen tayin yöntemlerinde düsük maliyetli bir alternatif olarak piyasadaki pahali filtre(1.a) sistemlerine nazaran daha çok tercih edilecegi umulmaktadir.

Tükenmez kalem, çogunlukla düsük maliyetli ve sik kullanilan bir gereç oldugu için atik olarak siklikla karsimiza çikar. Atik kalemlerden faydalanilabilmekle birlikte, kalem tüpü ile oldukça basit ve ekonomik yapimi olan bu aparatin ticari hale getirilmesi durumunda, kalem tüpleri düsük bir maliyetle temin edilebilir ya da benzer boyutlarda plastik ya da polimer tüpler üretilebilir. Ayrica bulus konusu üretilen söz konusu süzme aparati (1) 0,4 mm'den büyük partikül boyutlu adsorbanlardan O,5-1,5 mL siviyi/matriksi ayirmak için tasarlanmis olup 2 mL Iik mikrosantrifüj tüplerle uyumludur.

Aparatin kullanimi: Laboratuvar malzemesi satan ticarethanelerden rahatlikla temin edilebilen, laboratuvarlarda kullanilan 2 mL lik kapakli mikrolitre tüp içindeki 0,5-1,5 mL arasi küçük hacimlerdeki herhangi bir sivi matriks içinde bulunan 0,4 mm'den büyük partiküllerin süzülmesi için, aparatin filtre(1.a) baslikli kismi mikrolitre tüpün içine döndürülerek yerlestirilir. Bu sirada aparat, dis çeperi ile mikrolitre tüpün iç çeperi arasindaki hacim sifir olacak sekilde tüpe girdiginden, matriks sizintisi olmayacak sekilde matriks aparat içine filtre(1.a) olmakta, tüpün dibine kadar sokulan aparat adsorbani da siktirarak adsorbanla matriksin iyice ayrilmasini saglamaktadir. Tüp içine geçmis halde bulunan aparat, tüple birlikte ters çevrilip silkelenerek adsorban matriksten kurtarilmis olmaktadir. Aparat basliksiz kullanilabilmektedir ancak çoklu örneklerde silkeleme sonrasinda sivinin eldivene bulasmasini ve birbirinden gelebilecek olasi kontaminasyonu engellemek için yine bu patent kapsaminda gelistirilmis basliklardan birinin tercih edilip kullanilmasi önerilmektedir.

Bu süzme aparati (1) , 0,4 mm'den büyük partikül büyüklügüne sahip herhangi adsorban için 0,5 -1,5 mL arasi küçük hacimlerdeki herhangi bir sivi matriks için, herhangi bir kati-sivi ekstraksiyon yönteminde kullanilabilir. Yikandiktan sonra istenildigi kadar kullanilabilir.

Sonuç olarak 0,5-1,5 mL lik hacimler için 2 mL lik mikrosantrifüj tüpleriyle uyumlu, santrifüjle ayrilmasi zor olan hafif adsorbanlari herhangi bir sivi örnekten (içecekler, idrar, tükrük, atik su örnekleri, serum vs.) etkin olarak ayirabilecek bir Söz konusu bulus aparat, en düsük maliyetli tükenmez kalemlerin dis tüpleri ve ince porlu çay süzgecinden elde edilen gözenekli disk kullanilarak imal edildiginden, ve kirilincaya, ya da yipranincaya kadar sonsuz kullanim özelligi oldugundan, çevre dostu bir aparat olmustur. Bununla birlikte, aparatin ticari hale getirilme asamasinda tüpler imal edilebilir ya da tükenmez kalem 'üreticilerinden düsük maliyete temin edilebilir.

Meyve suyu, kola, idrar, tükrük matrikslerinde, ayrica serum matriksinde de basariyla kullanilmis ve tekrarlanabilir sonuçlar vermistir (Tablo 1-4).

Aparatin üretimi: En düsük maliyetli ve kesiti yuvarlak ya da altigen olan, 2 mL mikrosantrifüj tüpleri ile uyumlu olan tükenmez kalem türünün dis tüpünün ucuna, yaklasik O,8-1,0 cm çapinda yuvarlak olarak kesilen çaydanlik süzgeci herhangi bir kimyasal ya da yapistirici kullanilmadan tercihen alevle ya da yüksek isiyla uç kismin çeperine kaplandi. Bu islem sirasinda eriyen dis tüpünün ucu tam katilasmadan 2 mL lik bir mikrosantrifüj tüp içine iki üç defa sokulup çikarildi Bu süzme aparati (1) , 0,4 mm'den büyük partikül büyüklügüne sahip herhangi adsorban için, herhangi bir sivi matriks için, herhangi bir kati sivi ekstraksiyon veya ayirma yönteminde kullanilabilir. Yikandiktan sonra istenildigi kadar kullanilabilir.

Bulusun en büyük avantaji kalin taneler için küçük hacimlerdeki matriks sivilari hizli ve çok ekonomik sekilde uzaklastirmasi ve aparat zarar görmedigi takdirde yikanarak tekrar tekrar kullanilma imkani sunmasidir.

Asagida açiklamasi yapilan aparat parçalarinin görselleri Süzme aparati (1): 05-15 mL lik hacimler için mikrosantrifüj tüplerinde, santrifüjle ayrilmasi zor olan hafif adsorbanlari herhangi bir sivi örnekten (içecekler, idrar, tükrük, atik su örnekleri, serum vs.) etkin olarak ayirabilecek bir aparat Filtre (1.a): Çaydanlik süzgecinden tüp üzerine kimyasal veya yapistirici içermeyen bir yöntemle, tercihen alevle ya da yüksek isiyla tutturulmus ve 2 mL tüp içine girecek sekilde sekillendirilmis filtre(1.a) ucuyla aparatin adsorbani sikistirmasi sayesinde sivi aparat içine süzülerek geçer.

Gövde (1.b): Içi bosaltilmis tükenmez kalemin dis tüpünden kesilerek yapilmis gövde(1.b) kismin arka kismindan (1.b.1) süzülen sivi silkelenerek uzaklastirilir.

Silkeleme sirasinda baslik kullaniliyorsa çikarilmalidir.

Süzme aparat basligi (2): Aparat için iki tip baslik (bunlardan herhangi biri aparatin tüpünün filtre(1.a) olmayan bos ucuna takilarak kullanilabilir) aparatin süzgeçli ucu mikrolitre tüpün agzina yerlestirildikten sonra “T” seklindeki tarafinin, avuçla kavranarak döndürülmesi sirasinda adsorbani bastirmak suretiyle siktiran ve sivi uzaklastirildiktan sonra tekrar takilip ayni yönde döndürülerek aparatin tüp içinden çikmasini saglayan metal baslik Tek Kollu Baslik (2.b): Ayni mekanizmayla çalisan ancak aparatin bos ucuna takildiginda tam oturan bir aksama bagli bir döndürme kolu bulunan bir metal baslik Gelistirilmis olan aparat, 0,4 mm'den büyük partikül büyüklügüne sahip herhangi bir adsorban için herhangi bir sivi matriks için, herhangi bir kati sivi ekstraksiyon yönteminde kullanilabilir. Yikandiktan sonra istenildigi kadar kullanilabilir. En düsük maliyetli tükenmez kalemlerin dis tüpleri ve ince porlu çay süzgecinden elde edilen gözenekli disk kullanilarak imal edildiginden, ve kirilincaya kadar tekrar yikanip kullanmak suretiyle sonsuz kullanim özelligi oldugundan, çevre dostu bir aparattir. Bununla birlikte, aparatin ticari hale getirilme asamasinda tüpler ilgili kalem firmasindan temin edilerek imalat gerçeklestirilecektir.

Bulus konusu aparatin calisma mekanizmasi; Basliksiz kullanim için; Bulus konusu aparat; ayirmak Istenen kalin tanecikler/kalin taneli adsorban ve siviyi/matriksi içeren 2 mL lik kapakli tüpün agzina düz olarak yerlestirilir. Tüpün içine döndüre döndüre ittirilerek adsorban sikistirilmasi ve fitrasyon gerçeklestirilir.

Tüp içindeki adsorban ne çok fazla siki ne de gevsek olacak sekilde sikistirilir ve sistem bas asagi edilerek süzülen sivi silkelenerek atilir.

Aparatin elle tutulacak ucu bir kagit mendille yine ayni yöne döndürülerek tüp içinden çikartilir. Üzerinde tanecik kaldiysa tüp kenarina siyrilir.

Baslikli kullanim tercihi için; Bulus konusu aparat; ayirmak istenilen kalin tanecikler/kalin taneli adsorban ve siviyi/matriksi içeren 2 mL lik kapakli tüpün agzina düz olarak yerlestirilir. Iki çevirme basligindan biriyle tüpün içine döndüre döndüre ittirilir. “T" seklinde baslik (2.a) tepeden kavranarak döndürülür.

Tüp içindeki adsorban ne çok fazla siki ne de gevsek olacak sekilde sikistirilir, metal baslik çikartilir ve sistem bas asagi edilerek süzülen sivi silkelenerek atilir.

Baslik tekrar takilir ve aparat yine ayni yöne döndürülerek tüp içinden çikartilir.

Süzgeç ucunda tanecik kaldiysa tüp kenarina siyrilir.

Claims (1)

1. ISTEMLER Bulus büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati olup karakterize edici özelligi; O,5-1,5 mL lik hacimler için 2 mL hacimli mikrosantrifüj tüplerinde, santrifüjle ayrilmasi zor olan hafif adsorbanlari ya da kati partikülleri sivi örnekten etkin olarak ayirabilen süzme aparati (1), Çaydanlik süzgecinden tüp üzerine kimyasal ya da yapistirici içermeyen bir yöntemle tercihen alevle ya da yüksek isiyla tutturulmus ve 2 mL tüp içine girebilen sekillendirilmis filtre(1.a) ucuyla aparatin adsorbani sikistirmasi sayesinde sivi aparat içine süzülebilen Filtre (1.a), Içi bosaltilmis tükenmez kalemin dis tüpünden yapilmis gövde (1.b) kismin arka kismindan (1.b.1) süzülen sivinin uzaklastirildigi Gövde (1.b), tüpünün filtre(1.a) olmayan bos ucuna takilabilen süzme aparat basligi (2) içermesidir. Bulus büyük boyutlu hafif adsorbanlar ve kati partiküller için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparati olup çalisma mekanizmasinin karakterize edici özelligi; kalin tanecikler/kalin taneli adsorban ve siviyi/matriksi içeren 2 mL lik kapakli tüpün agzina düz olarak yerlestirilmesi, Tüpün içine döndüre döndüre ittirilmesi (baslikli ya da baslik kullanilmadan), Tüp içindeki adsorbanin sikistirilmasi, (baslik kullaniliyorsa basligin çikarilmasi) sistem bas asagi edilerek süzülen sivinin silkelenmesi ve atilmasi, baslik kullanilacaksa baslik tekrar takilmasi, baslikla ya da basliksiz aparat yine ayni yöne döndürülerek tüp içinden çikartilmasi, Uzerinde tanecik kaldiysa tüp kenarina siyrilmasidir Istem 1 veya 2'e uygun bir aparat olup karakterize edici özelligi; Aparatin tepesine (bos olan ucuna) takildiktan ve aparatin süzgeçli ucu mikrolitre tüpün agzina yerlestirildikten sonra, avuçla kavranarak döndürülmesi sirasinda adsorbani bastirmak suretiyle siktiran ve sivi uzaklastirildiktan sonra tekrar ayni yönde döndüren aparatin tüp içinden çikmasini saglayan Yukaridaki istemlerden herhangi birine uygun bir aparat olup karakterize edici özelligi; Ayni mekanizmayla çalisan ancak aparatin bos ucuna takildiginda tam oturan bir aksama bagli bir döndürme kolu bulunan bir tek kollu baslik (2.b) içermesidir. Yukaridaki istemlerden herhangi birine uygun bir aparat olup karakterize edici özelligi; Iaboratuvarlarda kullanilan 2 mL lik kapakli mikrolitre tüp içindeki 0,5-1,5 mL arasi küçük hacimlerdeki herhangi bir sivi matriks içinde bulunan 0,4 mm'den büyük partiküllerin süzülmesi için, aparatin filtre(1.a) baslikli kismi mikrolitre tüpün içine döndürülen ve yerlestirilen, Bu sirada dis çeperi ile mikrolitre tüpün iç çeperi arasindaki hacim sifir olacak sekilde tüpe girdiginden, matriks sizintisi olmayacak sekilde matriks aparat içine filtre(1.a) olan, tüpün dibine kadar sokulan, tüpteki adsorbani da siktiran, adsorbanla matriksin iyice ayrilmasini saglayan, tüp içine geçmis bulundugu halde, tüple birlikte ters çevrilip silkelenen, bu sekilde adsorbanlarin ya da kati partiküllerin matriksten kurtarildigi büyük boyutlu adsorbanlar için heterojen karisimdan sivi fazi uzaklastirma aparat içermesidir.