TR201512900A2 - Pervane konum deği̇şi̇mi̇ i̇çi̇n bi̇r terti̇bat - Google Patents

Abstract

Mevcut buluş, su üzerinde yüzer (floating) tip bir deniz aracının seyir koşularına göre pervane konumunu değiştirilebilen bir tertibat ile ilgilidir.

Description

TARIFNAME PERVANE KONUM DEGISIMI IÇIN BIR TERTIBAT TEKNIK ALAN Mevcut bulus, su Üzerinde yüzer (floating) tip bir deniz aracinin seyir kosularina göre pervane konumunu degistirilebilen bir tertibat ile ilgilidir.

BULUSUN ALT YAPISI Deniz araçlarinin su üzerinde hareketi için gereken itme, çesitli tahrik düzenekleriyle donatilan pervanelerle saglanir. Saft tahrikli (shait drive) deniz araçlarinda, genellikle satt su yüzeyinden asagiya dogru yaklasik 100 açi yapacak sekilde içten takma (inboard) motorla irtibatlidir. Saft tahrikli deniz araçlarinda pervane performansi, deniz aracinin 30-40 knot hiz seviyelerine kadar yüksek iken, 50-60 knot hiz seviyelerinde motor gücü gereksiniminin artmasi nedeniyle azalir. Özellikle yüksek hizlarda pervane performansinin artisi için yüzey tahrikli (surface drive) pervaneler tercih edilebilmektedir. Bu tip pervanelerde, pervane safti tekne kiç aynasindan arkaya dogru lineer biçimde uzanir ve pervane kanatlarinin bir kismi su seviyesi altinda bir kismi ise üzerinde kalir. Pervane tertibati ve kanatlarin bir kismi su direnciyle karsilasmadigindan daha düsük motor gücüyle çalisabilen bir pervaneyle deniz aracina itme verilebilmektedir.

Bilinen bazi yüzey tahrikli pervaneler düsey dogrultuda kismen hareket ettirilerek pervane performansinin artirilmasi hedeflenmistir. Örnegin, US 5,279,509 sayili patent, dümeniyle birlikte asagi ve yukari salinma yapabilen bir yüzey tahrikli pervane tertibatini açiklamaktadir. Pervanenin salinimi esasen teknenin kiç aynasindan uzanan saftin bir üniversal mafsal vasitasiyla dönme eksenin degistirilmesi suretiyle saglanir. US 5,279,509, düsük tekne hizlarinda geleneksel bir saft tahrikli pervanenin sagladigi verimi saglayamaz, çünkü sattin asagiya dogru maksimum egiminde pervane kanatlari halen kismen su seviyesinin üzerinde kalir. Ayrica, pervane kanatlari tamamen su seviyesi altinda kalabilmis olsa bile pervanenin yeterli itme saglamasi için motor torkunun pervaneye aktarilmasi sadece üniversal mafsala dayanan bir güç aktarma organiyla saglanabilmesi mümkün degildir.

Saft tahrikli ve yüzey tahrikli pervaneler disinda, teknikte pod tahrikli (pod-drive) ve Z tahrikli (Z-drive) pervaneler de kullanilmakla birlikte bunlar, degisen seyir kosullarina göre optimum pervane performansi saglamaktan uzaktir.

Deniz aracinin nispeten düsük hizlarda ya da kalkis ataletini karsilanmasi esnasinda veya tekne gövdesi üzerinde su direncinin nispeten fazla oldugu kosullarda saft tahrikli pervane gibi davranan; nispeten yüksek tekne hizlarinda ise yüzey tahrikli pervane gibi davranan bir pervane tertibatina ihtiyaç bulunmaktadir.

BULUSUN KISA AÇIKLAMASI Bulusun amaci, deniz aracinin seyir kosularina göre etkin pervane performansi veren bir pervane tertibati saglamaktir.

Amacina ulasmak üzere, mevcut bulus, bir birinci ucundan bir motor ile irtibatli bir birinci satt, birinci saftin ekseninden baska bir eksende de dönebilecek sekilde birinci saftin bir ikinci ucu ile bir birinci ucundan irtibatlandirilan bir ikinci saft, birinci saft ile ikinci saftin irtibatini saglayan bir hareket aktarma vasitasi, ikinci safti birinci safta göre döndürebilen bir birinci piston ve ikinci saftin bir ikinci ucu ile irtibatlandirilan bir pervane içeren bir pervane konum degisim tertibatiyla ilgili olup, birinci saftin ikinci ucunda bulunan bir birinci konik disli ve ikinci saftin birinci ucunda bulunan bir ikinci konik disli ve bahsedilen konik disliler arasinda hareket aktaran bir üçüncü konik disli içermesi ve bahsedilen birinci konik disliyi, ikinci konik disliyi ve üçüncü konik disliyi içerisine alan, birinci saftin rölatif hareket yapabilecek sekilde içerisinden geçebilmesi için bir birinci bilezik oyugu ve ikinci saftin dönebilir biçimde irtibatlandirilmasi için bir birinci bilezik deligi içeren bir birinci bilezigi içeren, ikinci saftin rölatif hareket yapabilecek sekilde içerisinden geçebilmesi için bir birinci kovan oyugu ve birinci saftin dönebilir biçimde irtibatlandirilmasi için bir birinci kovan deligi içeren bir birinci kovan içermesidir.

Bulusun bir düzenlemesine göre, pervane tertibati, ikinci saftla irtibatlandirilan bir üçüncü saft içerir. Üçüncü saftin ikinci saftla irtibati, ikinci saftin birinci saft ile olan irtibatina benzerdir. Böyle bir düzenlemede pervane, üçüncü saft ile irtibatlandirilir. Bu düzenlemenin belirgin avantaji, pervane göbegi ekseninin her durumda su yüzeyine paralel bir konumda kalabilmesinin saglanmasidir.

Bulus, bir düzenlemeye göre, pervanenin belirli bir düsey mesafede yatay olarak salinim yapmasini saglayan dolayisiyla kendinden dümeni olmayan tekneler için dümen vazifesini görebilecek bir düzenleme de içermektedir.

SEKILLERIN KISA AÇIKLAMASI Sekil 1'de bulusa uygun tertibatin su yüzeyinden asagida bir konumda yandan görünümü verilmistir.

Sekil 2'de bulusa uygun tertibatin su yüzeyindeki konumda yandan görünümü verilmistir.

Sekil 3”te bulusa uygun tertibatin su yüzeyindeki konumda perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 4'te bulusa uygun tertibatin su yüzeyinden asagida bir konumda perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 5'te bulusa uygun tertibatin su yüzeyindeki konumda alttan perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 6'da bulusa uygun tertibatin su yüzeyinden asagida bir konumda üstten perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 7'de bulusa uygun tertibati olusturan parçalarin patlatilmis perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 8'de bulusa uygun tertibatin deniz aracina yakin kalan parçalarinin perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 9'da bulusa uygun tertibatin birinci hareket aktarma parçalarinin perspektif görünümü verilmistir.

Sekil 10*da bulusa uygun tertibatin ikinci hareket aktarma parçalarinin farkli açidan perspektif görünümü verilmistir.

SEKILLERDEKI PARÇALARIN AÇIKLAMASI Birinci saft Ayna sabitleme plakasi 21 Ayna sabitleme plakasi baglanti delikleri 22 Ayna sabitleme plakasi piston baglanti delikleri 23 Ayna sabitleme plakasi birinci kulagi 24 Ayna sabitleme plakasi ikinci kulagi Ayna sabitleme plakasi birinci pim delikleri 26 Ayna sabitleme plakasi ikinci pim delikleri 27 Ayna dayanma yüzeyi Piston destegi 31 Piston destegi kolu 32 Piston destegi baglanti delikleri 33 Piston destegi saft deligi 34 Birinci piston baglanti çikintisi Ikinci piston baglanti çikintisi 36 Piston destegi birinci kulak çifti 37 Piston destegi ikinci kulak çifti 38 Piston destegi birinci pim delikleri 39 Piston destegi ikinci pim delikleri 40 Birinci piston 41 Birinci piston kolu 42 Birinci piston baglanti parçasi 43 Birinci piston mafsali 50 Mahfaza 51 Üst mahfaza parçasi 52 Alt mahfaza parçasi 53 Üst mahfaza üst yüzeyi 55 Alt mahfaza üst yüzeyi 57.1 Üst mahfaza birinci baglanti delikleri 57.2 Üst mahfaza ikinci baglanti delikleri 58.1 Alt mahfaza birinci baglanti delikleri 58.2 Alt mahfaza ikinci baglanti delikleri 59.1 Ust mahfaza baglanti kanali 59.2 Alt mahfaza baglanti çikintisi 60 Birinci kovan 61 Birinci kovan boslugu 62 Birinci konik disli 63 Ikinci konik disli 64 üçüncü konik disli 65 Dördüncü konik disli 66 Birinci kovan oyugu 67 Birinci kovan deligi 68.1 Birinci kovan ilk baglanti deligi 68.2 Birinci kovan ikinci baglanti deligi 69 Birinci kovan yanal yüzeyi 70 Üçüncü konik baglanti mili 71 Birinci kovan o-ringleri 72 Birinci kovan üst kapagi 73 Birinci kovan ait kapagi 74 Ust kapak rulmani 75 Alt kapak rulmani 76 Mahfaza birinci baglanti pimi 77 Mahfaza ikinci baglanti pimi 78.1 Birinci satt rulmani 78.2 Birinci saft contasi 79.1 Ikinci satt birinci rulmani 79.2 Ikinci saft birinci contasi 80 Birinci bilezik 81 Birinci bilezik boslugu 82 Birinci bilezik oyugu 83 Birinci bilezik deligi 85 Birinci bilezik yanal yüzeyi 60' Ikinci kovan 61, Ikinci kovan boslugu 62' Besinci konik disli 63' Altinci konik disli 64, Yedinci konik disli 65, Sekizinci konik disli 66, Ikinci kovan oyugu 67' Ikinci kovan deligi 681.1 Ikinci kovan ilk baglanti deligi 6582 Ikinci kovan ikinci baglanti deligi 69' Ikinci kovan yanal yüzeyi 70, Yedinci konik baglanti mili 71* Ikinci kovan o-ringleri 72, Ikinci kovan üst kapagi 73' Ikinci kovan ait kapagi 74, Üst kapak rulmani 75” Alt kapak rulmani 76' Mahfaza birinci baglanti pimi 77, Mahfaza ikinci baglanti pimi 7821 Ikinci saft ikinci rulmani 78'2 Ikinci satt ikinci contasi 7911 Üçüncü saft rulmani 7922 Üçüncü saft contasi 80, Ikinci bilezik 81' Ikinci bilezik boslugu 82, Ikinci bilezik oyugu 83, Ikinci bilezik deligi 85' Ikinci bilezik yanal yüzeyi 100 Pervane 101 Üçüncü saft 102 Salt sabitleme somunu 110 Ikinci piston 112 Ikinci piston kolu 120 Uçüncü piston 122 Üçüncü piston kolu 130 Körük 140 Ikinci satt 150 Kiç ayna 151 Kiç ayna düsey ekseni 152 Tekne alti 153 Su yüzey çizgisi BULUSUN DETAYLI AÇIKLAMASI Bu tarifname boyunca kullanilan “deniz araci” terimiyle su üzerinde yüzer (floating) tip her tür deniz araci kastedilmis olmakla birlikte, "deniz araci” terimi yerine yer yer “tekne” terimi de kullanilmistir.

Bulusa uygun tertibat, içten takma (inboard) bir motor (gösterilmemistir) ve bundan tahrik alan bir birinci saft (10) içeren bir deniz aracinin kiç aynasina monte edilmektedir. Sekillerde karisikligi önlemek amaciyla, kiç aynaya (150) monte edilmis tertibat sayisi bir tane gösterilmis olmakla birlikte, bulusun tercih edilen düzenlemesine göre kiç ayna düsey eksenine (151) simetrik monte edilen iki tertibat kullanilmaktadir. Bulusa uygun tertibattan bir tane kullanilmak istendiginde, bu, kiç ayna düsey ekseni (151) üzerinde olacak sekilde monte edilecektir.

Birinci saft (10) tercihen kardan kapline sahiptir. Tertibatin deniz aracina montaji için tercihen disk formunda bir ayna sabitleme plakasi (20) içermektedir. Ayna sabitleme plakasi (20) ayna dayanma yüzeyinden (27) teknenin kiç aynasina dayanir ve ayna sabitleme plakasinin (20) dis çap çevresi boyunca açilan muhtelif sayida baglanti deliklerinden (21) geçirilen civatalarla sabitlenir.

Deniz araci motorundan çikan birinci saft (10), ayna sabitleme parçasinin (20) merkezinde açilan bir delikten geçerek deniz araci arkasina dogru uzanir. Burada sekillerde karisikligi önlemek amaciyla, birinci saftin (10), ayna sabitleme plakasi (20) önünde kalan kismi gösterilmemistir.

Ayna sabitleme plakasindan (20) es-eksenli olarak mesafeli konumlandirilan ve tercihen disk formunda bir piston destegi (30), detaylari daha sonra anlatilacak bir biçimde bu ayna sabitleme plakasiyla (20) irtibatlandirilmistir. Ayna sabitleme plakasi (20) ile piston destegi (30) arasinda kalan bosluk, bu parçalara iki ucundan sabitlenen silindirik bir körük (130) vasitasiyla kapatilir. Piston desteginin (30) merkezinde birinci saftin (10) dönebilir biçimde yataklandigi bir piston destegi saft deligi (33) bulunmaktadir. Piston desteginden (30) ilerleyen birinci saft (10), bir birinci kovan (60) içerisine girer. Birinci kovan (60), silindirik bir birinci kovan bosluguna (61) sahiptir ve birinci kovan boslugu (61) içerisine silindirik formda bir birinci bilezik (80) dönebilir biçimde oturmaktadir. Birinci saftin (10) ucu, birinci bilezigin (80) iç bosluguna kadar uzanir.

Birinci saftin (10) ucunda, bir birinci konik disli (62) bulunmaktadir. Birinci konik disli (62), birinci saftin (10) ucuna yekpare olabilecegi gibi birinci safta (10) kamali bir baglanti ile de takilabilir ki bu durumda konstrüksiyonel olarak montaj daha kolay saglanabilir. Birinci konik disli (62), bu konik dislinin (62) eksenine dik bir eksene sahip bir üçüncü konik disli (64) ile belirli bir segment boyunca irtibatlidir.

Bahsedilen üçüncü konik disli (64) de bunun eksenine dik bir eksene sahip bir ikinci konik disli (63) ile bir diger segment boyunca irtibatlidir. Söz konusu ikinci konik disli (63), bir ikinci saftin (140) bir ucunda bulunmaktadir. Üçüncü konik disli (64), merkezinden geçen bir baglanti mili (70) vasitasiyla karsilikli konumlandirilmis bir birinci kovan üst kapagina (72) ve birinci kovan alt kapagina (73) ilgili bir üst kapak rulmani (74) ve bir alt kapak rulmani (75) ile dönebilir biçimde yataklanmistir. Birinci kovanin (60) su sizdirmazligi, birinci kovan üst kapaginin (72) ve/veya birinci kovan ait kapaginin (73) iç yüzeylerine temin edilen dairesel birinci kovan o-ringleri (71) vasitasiyla saglanmistir.

Bulusun tercih edilen bir düzenlemesine göre, üçüncü konik dislinin (64) eksenel olarak karsinda bulunan ve birinci konik disli (62) ve ikinci konik disliyle (63) irtibatli olan bir dördüncü konik disli (65) bulunur.

Birinci kovanin (60) yanal yüzeyinde bir birinci kovan deligi (67) açilmistir ve birinci saft (10) bu birinci kovan deliginde (67), bir birinci saft rulmani (78.1) ve bir birinci saft contasi (78.2) ile dönebilir biçimde yataklanmistir. Söz konusu birinci kovan deliginin (67) kovan içerisine açilan ucunun karsisina birinci bilezigin (80) yanal yüzeyinde (85) olusturulan bir birinci bilezik oyugu (82) karsilik gelir. Söz konusu birinci bilezik oyugu (82) yayvan bir elipsi andiran gecmetriye sahiptir.

Birinci saft (10), birinci bilezik oyugundan (82) geçer ve bunun ucundaki birinci konik disli (62) birinci bilezik boslugu (81) içerisinde kalir. Birinci saft (10) birinci bilezik oyugu (82) içerisinde kilavuzlanarak oyuk (82) boyunca hareket edebilir.

Birinci kovanin (60) karsi bir yanal yüzeyinde ise yine yayvan bir elipsi alindiran geometride bir birinci kovan oyugu (66) açilmistir. Söz konusu birinci kovan oyugunun (66) kovan içerisine açilan ucunun karsisina birinci bilezigin (80) bir diger yanal yüzeyinde (85) olusturulan bir birinci bilezik deligi (83) karsilik gelir.

Ikinci saft (140), birinci bilezik deligine (83), bir ikinci saft rulmani (79.1) ve bir birinci satt contasi (79.2) ile dönebilir biçimde yataklanmistir ve birinci kovan oyugundan (66) geçerek ilerler. Bu durumda, ikinci saftin (140) ucundaki ikinci konik disli (63), birinci bilezik boslugu (81) içerisinde kalir. Ikinci saft (140) birinci kovan oyugu (66) içerisinde kilavuzlanarak oyuk (66) boyunca hareket edebilir.

Sekillerde gösterilmemekle birlikte, ikinci saftin diger uç tarafina teknikten bilindigi sekilde bir pervane sabitlenir.

Bulusun bir düzenlemesine göre, pervane (100) ile ikinci satt (140) arasina bir üçüncü saft (101), bu üçüncü saft (101) ile de ikinci saft (140) arasina bir ikinci kovan (60”) yerlestirilir. Ikinci kovan (60”), esasen yapisal olarak birinci kovanin (60) ayni olup, oryantasyonu birinci kovana (60) göre farklidir.

Söz konusu düzenlemeye göre, ikinci saftin (140) pervaneye yakin olan diger ucunda (ikinci ucunda), bir besinci konik disli (62,) bulunmaktadir. Yine besinci konik disli (62'), ikinci saftin (140) ucuna yekpare olabilecegi gibi kamali bir baglanti ile de takilabilir. Besinci konik disli (62'), bu konik dislinin (82') eksenine dik bir eksene sahip bir yedinci konik disli (64') ile belirli bir segment boyunca irtibatlidir. Bahsedilen yedinci konik disli (64') de bunun eksenine dik bir eksene sahip bir altinci konik disli (63') ile bir diger segment boyunca irtibatlidir. Söz konusu altinci konik disli (63”), bir üçüncü saftin (101) bir ucunda bulunmaktadir.

Yedinci konik disli (64'), merkezinden geçen bir baglanti mili (70') vasitasiyla karsilikli konumlandirilmis bir ikinci kovan üst kapagina (72') ve ikinci kovan alt kapagina (73,) ilgili bir üst kapak rulmani (74,) ve bir alt kapak rulmani (75') ile dönebilir biçimde yataklanmistir. Ikinci kovanin (60') su sizdirmazligi, ikinci kovan üst kapaginin (72') ve/veya ikinci kovan alt kapaginin (73') iç yüzeylerine temin edilen dairesel ikinci kovan o-ringleri (71') vasitasiyla saglanmistir.

Bulusun tercih edilen bir düzenlemesine göre, yedinci konik dislinin (64') eksenel olarak karsinda bulunan ve besinci konik disli (62”) ve altinci konik disliyle (63') irtibatli olan bir sekizinci konik disli (65`) bulunur.

Ikinci kovanin (60') yanal yüzeyinde bir ikinci kovan deligi (67”) açilmistir ve üçüncü saft (101) bu ikinci kovan deliginde (67'), bir üçüncü saft rulmani (79.1) ve bir üçüncü saft contasi (79.2) ile dönebilir biçimde yataklanmistir. Söz konusu ikinci kovan deliginin (67') kovan içerisine açilan ucunun karsisina ikinci bilezigin (80') yanal yüzeyinde (85') olusturulan bir ikinci bilezik oyugu (82”) karsilik gelir.

Söz konusu ikinci bilezik oyugu (82') yayvan bir elipsi andiran geometriye sahiptir. Üçüncü saft (101), ikinci bilezik oyugundan (82) geçer ve bunun ucundaki altinci konik disli (63') ikinci bilezik boslugu (81') içerisinde kalir. Üçüncü saft (101) ikinci bilezik oyugu (82') içerisinde kilavuzlanarak oyuk (82') boyunca hareket edebilir.

Ikinci kovanin (60') karsi bir yanal yüzeyinde ise yine yayvan bir elipsi alindiran geometride bir ikinci kovan oyugu (66') açilmistir. Söz konusu ikinci kovan oyugunun (66') kovan içerisine açilan ucunun karsisina ikinci bilezigin (80!) bir diger yanal yüzeyinde (85') olusturulan bir ikinci bilezik deligi (83') karsilik gelir.

Ikinci saft (140) diger uç tarafindan, ikinci bilezik deligine (83”), bir ikinci saft ikinci rulmani (78.1) ve bir ikinci saft ikinci contasi (78'.2) ile dönebilir biçimde yataklanmistir ve ikinci kovan oyugundan (66') geçerek ilerler. Bu durumda, ikinci saftin (140) ucundaki besinci konik disli (62'), ikinci bilezik boslugu (81”) içerisinde kalir. Ikinci saft (140) ikinci kovan oyugu (66,) içerisinde kilavuzlanarak oyuk (66') boyunca hareket edebilir.

Birinci kovan (60) (ve kullanilirsa ikinci kovan (60)), uzunlamasina bir forma sahip içi bos bir mahfaza (50) içerisine yerlestirilmistir. Mahfaza (50), bir üst mahfaza parçasi (51) ve bir alt mahfaza parçasindan (52) olusur. Üst mahfaza parçasi (51) ve alt mahfaza parçasi (52) U-benzeri bir kesit profile sahiptir. Üst mahfaza parçasinin (51) karsilikli yanal yüzeylerinin (54) alt kenarlari boyunca açilmis baglanti kanallari (59.1) bulunmaktadir. Alt mahfaza parçasinin (52) karsilikli yanal yüzeylerinin (56) alt kenarlari boyunca olusturulmus baglanti çikintilari (59.2) bulunmaktadir. Söz konusu baglanti çikintilari (59.2), baglanti kanallari (59.1) içerisine geçirilmek suretiyle, üst mahfaza parçasinin (51) ve alt mahfaza parçasina (52) göre kayabilir biçimde irtibati saglanir. Üst mahfaza parçasinin (51) bir ucunda, üst yüzeyine (53) yakin bir yerde üst mahfaza yanal yüzeylerinde (54) karsilikli olarak açilan üst mahfaza birinci baglanti delikleri (57.1); ve diger ucunda benzer bir konumda karsilikli olarak açilan üst mahfaza ikinci baglanti delikleri (57.2) bulunmaktadir. Benzer sekilde, ait mahfaza parçasinin (52) bir ucunda, üst yüzeyine (55) yakin bir yerde ait mahfaza yanal yüzeylerinde (56) karsilikli olarak açilan ait mahfaza birinci baglanti delikleri (581); ve diger ucunda benzer bir konumda karsilikli olarak açilan ait mahfaza ikinci baglanti delikleri (58.2) bulunmaktadir.

Birinci kovanin (60) diyagonal iki uç tarafinda, kovan eksenine paralel dogrultuda açilan bir birinci kovan ilk baglanti deligi (68.1) ve bir birinci kovan ikinci baglanti deligi (68.2) bulunmaktadir. Üst mahfaza birinci baglanti delikleri (57.1), birinci kovan ilk baglanti deligine (68.1) hizalandiktan sonra bu deliklerden bir mahfaza birinci baglanti pimi (76) geçirilir, böylelikle üst mahfaza parçasinin (51), birinci kovana (60) göre dönebilir irtibati saglanmis olur. Alt mahfaza birinci baglanti delikleri (58.1), birinci kovan ikinci baglanti deligine (68.2) hizalandiktan sonra bu deliklerden bir mahfaza ikinci baglanti pimi (77) geçirilir, böylelikle alt mahfaza parçasinin (52), birinci kovana (60) göre dönebilir irtibati saglanmis olur.

Bulusa uygun tertibatin, ikinci kovani (60') içerdigi düzenlemede yukarida bahsedilene benzer bir yapilanma söz konusudur. Ikinci kovanin (60') diyagonal iki uç tarafinda, kovan eksenine paralel dogrultuda açilan bir ikinci kovan ilk baglanti deligi (68.1) ve bir ikinci kovan ikinci baglanti deligi (68'.2) bulunmaktadir. Üst mahfaza ikinci baglanti delikleri (57.2), ikinci kovan ilk baglanti deligine (6811) hizalandiktan sonra bu deliklerden bir mahfaza birinci baglanti pimi (76') geçirilir, böylelikle üst mahfaza parçasinin (51), ikinci kovana (60') göre dönebilir irtibati saglanmis olur. Alt mahfaza ikinci baglanti delikleri (58.2), ikinci kovan ikinci baglanti deligine (68'2) hizalandiktan sonra bu deliklerden bir mahfaza ikinci baglanti pimi (77') geçirilir, böylelikle ait mahfaza parçasinin (52), ikinci kovana (60”) göre dönebilir irtibati saglanmis olur. Üst mahfaza parçasinin (51) üst yüzeyinde (53) bir birinci piston baglanti parçasi (42) temin edilmistir. Bir birinci piston (40), birinci piston kolunun uç kismindan bir döner mafsal (43) vasitasiyla bu birinci piston baglanti parçasiyla (42) irtibatlidir.

Birinci piston (40) diger uç tarafindan, piston desteginin (30) üst kismindan çikinti yapan ve eksenel yönde bir miktar ilerleyen bir piston destegi koluna (31) baglidir. Bu baglanti için piston destegi kolunun (31) uç kisminda, ortasinda bir bosluk bulunan karsilikli piston destegi baglanti delikleri (32) olusturulmustur ve birinci pistonun (40) uç kisminda bulunan halka, bahsedilen bosluk içerisinden geçirildikten sonra bir bir pim vasitasiyla dönebilir baglanti saglanir.

Tekne nispeten düsük seyir hizlarindayken, pervane (100), konvansiyonel saft tahrikli pervane gibi davrandigi sekil 1 ve sekil 3'te görülen konumdadir. Bu konumda, motordan çikan birinci saft (10), su yüzeyine paralel dogrultuda uzanirken, ikinci saft (140) su yüzeyinden asagiya dogru açi yapacak sekilde uzanir. Birinci piston kolunun (41) geri çekilmesiyle, alt mahfaza baglanti çikintilari (59.2), üst mahfaza baglanti kanallari (59.1) içerisinde kayarak mahfazainin (50) pervanenin bulundugu ucunu yukari dogru kaldirir. Bu esnada, üst mahfaza parçasi (51), üst mahfaza birinci baglanti delikleri (57.1) ve birinci kovan ilk baglanti deliginden (68.1) geçirilen mahfaza birinci baglanti pimi (76) etrafinda döner ve benzer sekilde ait mahfaza parçasi (52), alt mahfaza birinci baglanti delikleri (58.1) ve birinci kovan ikinci baglanti deliginden (68.2) geçirilen mahfaza ikinci baglanti pimi (77) etrafinda döner.

Ikinci saft (140), birinci bilezik deligine (83) oturmus oldugundan, birinci bilezik (80) de birinci kovan (60) içerisinde döner. Bu durumda, birinci saft (10), birinci bilezik oyugunun (82) yayvan elips formundan dolayi birinci bilezige (80) çarpmadan bunun içinde eksenel konumunu muhafaza eder. Benzeri durum ikinci saftin (140) birinci kovanla (60) iliskisi bakimindan da geçerlidir. Ikinci saft (140), birinci kovan oyugunun (66) yayvan elips formundan dolayi birinci kovana (60) çarpmadan buna göre döner. Üçüncü saftin (101) kullanilmasi durumunda, üst mahfaza parçasi (51), üst mahfaza ikinci baglanti delikleri (57.2) ve ikinci kovan ilk baglanti deliginden (68'.1) geçirilen mahfaza birinci baglanti pimi (76') etrafinda döner ve benzer sekilde alt mahfaza parçasi (52), alt mahfaza ikinci baglanti delikleri (58.2) ve ikinci kovan ikinci baglanti deliginden (6822) geçirilen mahfaza ikinci baglanti pimi (77') etrafinda döner. Üçüncü saftin (101) kullanilmasi durumunda, birinci piston kolu (41) geri çekildiginde, üst mahfaza parçasi (51 ), üst mahfaza ikinci baglanti delikleri (57.2) ve ikinci kovan ilk baglanti deliginden (68'.1) geçirilen mahfaza birinci baglanti pimi (76') etrafinda döner ve benzer sekilde ait mahfaza parçasi (52), alt mahfaza ikinci baglanti delikleri (58.2) ve ikinci kovan ikinci baglanti deliginden (68'2) geçirilen mahfaza ikinci baglanti pimi (77”) etrafinda döner.

Ikinci saft (140), ikinci bilezik deligine (83,) oturmus oldugundan, ikinci bilezik (80') de ikinci kovan (60') içerisinde döner. Bu durumda, ikinci saft (140), ikinci kovan oyugunun (66') yayvan elips formundan dolayi ikinci kovana (60') çarpmadan bunun içinde buna göre döner. Benzeri durum üçüncü saftin (101) ikinci bilezikle (80') iliskisi bakimindan da geçerlidir. Üçüncü saft (101), ikinci bilezik oyugunun (82') yayvan elips formundan dolayi ikinci bilezige (60) çarpmadan bunun içinde eksenel konumunu muhafaza eder.

Bulusun tercih edilen düzenlemesine göre, su yüzeyinden maksimum egimde oldugu sekil 1'deki konumu ile su yüzeyine paralel oldugu sekil 2'deki iki ekstrem konumu arasinda istenilen bir açida durdurulabilir. Diger taraftan, üçüncü saft (101) eksenel konumunu degistiremeyecek sekilde ikinci kovan deligine (67”) oturtuldugundan, birinci piston (40) hangi konumda olursa olsun, pervane (100) su yüzeyine paralel konumunu muhafaza eder.

Bulusa uygun tertibat ayrica, kendinden dümen içermeyen tekneler için pervanenin belirli bir düsey mesafede yatay olarak salinim yapmasini saglayan, böylelikle dümen islevi gören bir düzenleme de içermektedir. Buna göre, ayna sabitleme plakasi (20), piston destegine (30) dogru karsilikli uzanan bir ayna sabitleme plakasi birinci kulagi (23) ve bir ayna sabitleme plakasi ikinci kulagi (24) içermektedir. Ayna sabitleme kulaklarinin (23,24) eni boyunca yan yana açilan bir ayna sabitleme plakasi birinci pim delikleri (25) ve bir ayna sabitleme plakasi ikinci pim delikleri (26) bulunmaktadir. Benzer sekilde, piston destegi (30), ayna sabitleme plakasina (20) dogru karsilikli uzanan bir piston destegi birinci kulak çifti (36) ve bir piston destegi birinci kulak çifti (37) içermektedir. Pim destegi kulak çiftlerinin (36,37) eni boyunca yan yana açilan bir piston destegi birinci pim delikleri (38) ve bir piston destegi birinci pim delikleri (39) bulunmaktadir.

Ayna sabitleme plakasi birinci kulagi (23), piston destegi birinci kulak çifti (36) arasina ve ayna sabitleme plakasi ikinci kulagi (24), piston destegi birinci kulak çifti (37) arasina sokulduktan sonra ayna sabitleme plakasi birinci pim delikleri (25) ve ayna sabitleme plakasi ikinci pim delikleri (26), piston destegi birinci pim delikleri (38) ve piston destegi birinci pim delikleri (39) ile hizalanir ve ayna sabitleme plakasi ikinci pim delikleri (26) ile piston destegi birinci pim deliklerine (39) geçirilen bir pim sayesinde piston desteginin (30) ayna sabitleme plakasina (20) göre dönebilir duruma getirilir.

Ayna sabitleme plakasinin (20) çevresinde karsilikli iki piston baglanti deligi (22) açilmistir. Yani, söz konusu ayna sabitleme plakasi piston baglanti deliklerini (22) birlestiren hayali düz çizgi, ayna sabitleme plakasinin (20) merkezinden geçer ve yine bu hayali düz çizginin ayna sabitleme plakasi birinci kulagina (23) olan uzakligi, ayna sabitleme plakasi ikinci kulagina (24) olan uzakligiyla aynidir.

Benzer sekilde, piston desteginin (30) çevresinde karsilikli bir birinci piston baglanti çikintisi (34) ve ikinci piston baglanti çikintisi (35) olusturulmustur. Yani, birinci piston baglanti çikintisi (34) ve ikinci piston baglanti çikintisini (35) birlestiren hayali düz çizgi, piston desteginin (30) merkezinden geçer ve yine bu hayali düz çizginin piston destegi birinci kulak çiftine (36) olan uzakligi, piston destegi ikinci kulak çiftine (37) olan uzakligiyla aynidir.

Sekil 1 ve sekil 2'de görüldügü gibi, kiç aynanin (150) iç tarafina kalan bir ikinci piston (110) ve bunun karsisinda bir üçüncü piston (120) bulunur. Ikinci pistondan (110) uzanan ikinci piston kolu (112) ve üçüncü pistondan (120) uzanan üçüncü piston kolu (122), karsilikli duran ayna sabitleme plakasi piston baglanti deliklerinden (22) geçtikten sonra, birinci piston baglanti çikintisina (35) ve ikinci piston baglanti çikintisina (36), ikinci piston kolunun ucundaki bir ikinci piston baglanti ucu (111) ve ikinci piston kolunun ucundaki bir üçüncü piston baglanti ucu (121) vasitasiyla dönebilir sekilde birer pim araciligiyla irtibatlandirilir. Deniz aracinin dogrusal yol almasi durumunda, ikinci piston kolu (112), üçüncü piston kolu (122) kadar uzanirken sag ya da sola manevra durumunda ikinci piston kolu (112), üçüncü piston koluna (122) göre ileri ya da geri hareket ettirilerek deniz aracina yön verilir.

Kendinden dümen içeren tekneler için ise bir diger pim, ayna sabitleme plakasi birinci pim delikleri (25) ve piston destegi birinci pim deliklerine (38) geçirilir ve böylece piston desteginin (30) ayna sabitleme plakasina (20) göre dönebilir özelligi ortadan kaldirilmis olur.

Claims (1)

1. ISTEMLER Bir birinci ucundan bir motor ile irtibatli bir birinci saft (10), birinci saftin (10) ekseninden baska bir eksende de dönebilecek sekilde birinci saftin (10) bir ikinci ucu ile bir birinci ucundan irtibatlandirilan bir ikinci saft (140), birinci saft (10) ile ikinci saftin (140) irtibatini saglayan bir hareket aktarma vasitasi, ikinci safti (140) birinci safta (10) göre döndürebilen bir birinci piston (40) ve ikinci saftin (140) bir ikinci ucu ile irtibatlandirilan bir pervane (100) içeren bir pervane konum degisim tertibatiyla ilgili olup, özelligi, birinci saftin (10) ikinci ucunda bulunan bir birinci konik disli (62) ve ikinci saftin (140) birinci ucunda bulunan bir ikinci konik disli (63) ve bahsedilen konik disliler (62, 63) arasinda hareket aktaran bir üçüncü konik disli (64) içermesi ve bahsedilen birinci konik disliyi (62), ikinci konik disliyi (63) ve üçüncü konik disliyi (64) içerisine alan, birinci saftin (10) rölatif hareket yapabilecek sekilde içerisinden geçebilmesi için bir birinci bilezik oyugu (82) ve ikinci saftin (140) dönebilir biçimde irtibatlandirilmasi için bir birinci bilezik deligi (83) içeren bir birinci bilezigi (80) içeren, ikinci saftin (140) rölatif hareket yapabilecek sekilde içerisinden geçebilmesi için bir birinci kovan oyugu (66) ve birinci saftin (10) dönebilir biçimde irtibatlandirilmasi için bir birinci kovan deligi (67) içeren bir birinci kovan (60) içermesi, pervane konum degisim tertibatinin ilave olarak bahsedilen pervane (100) ile bahsedilen ikinci saft (140) arasina yerlestirilen bir üçüncü saft (101) içermesi, ve ikinci saftin (140) ikinci ucunda bulunan bir besinci konik disli (62') ve üçüncü saftin (101) bir birinci ucunda bulunan bir altinci konik disli (63') ve bahsedilen konik disliler (62', 63') arasinda hareket aktaran bir yedinci konik disli (64') içermesi ve bahsedilen besinci konik disliyi (62'), altinci konik disliyi (63') ve yedinci konik disliyi (64') içerisine alan, üçüncü saftin (101) rölatif hareket yapabilecek sekilde içerisinden geçebilmesi için bir ikinci bilezik oyugu (82') ve ikinci saftin (140) dönebilir biçimde irtibatlandirilmasi için bir ikinci bilezik deligi (83') içeren bir ikinci bilezigi (80) içeren, ikinci saftin (140) rölatif hareket yapabilecek sekilde içerisinden geçebilmesi için bir ikinci kovan oyugu (66') ve üçüncü saftin (101) dönebilir biçimde irtibatlandirilmasi için bir ikinci kovan deligi (67') içeren bir ikinci kovan (80') içermesi olup, burada pervane ekseni, ikinci saftin (140) herhangi bir pozisyonunda su yüzeyine paralel olmasidir. . istem 1`e göre bir tertibat olup, özelligi, birinci kovan oyugunun (66) birinci bilezik deligine (83), birinci kovan deliginin (67) birinci bilezik oyuguna (82); ve ikinci kovan oyugunun (66”) ikinci bilezik deligine (83”), ikinci kovan deliginin (67') ikinci bilezik oyuguna (82”) karsilik gelecek sekilde konumlanmasidir. . Istem ?ye göre bir tertibat olup, özelligi, bir ucundan bahsedilen birinci kovanla (80) dönebilir biçimde ve diger ucundan bahsedilen ikinci kovanla (60') dönebilir biçimde irtibatlandirilan ve bu birinci kovani (60) ve ikinci kovani (60') içerisine alan bir mahfaza (50) içermesidir. . Istem 3,e göre bir tertibat olup, özelligi, bahsedilen mahfazanin (50), baglanti kanallarina (59.1) sahip bir üst mahfaza parçasi (51), üst mahfaza parçasina (51) göre kayabilmesi için söz konusu baglanti kanallari (59.1) içerisine geçebilen baglanti çikintilarina (59.2) sahip bir alt mahfaza parçasi (52) içermesidir. . istem 3'e göre bir tertibat olup, özelligi, birinci pistonun (40) bir ucundan söz konusu üst mahfaza parçasiyla (51), diger ucundan, bir piston destegiyle (30) irtibatli olmasidir. . istem Sie göre bir tertibat olup, özelligi, söz konusu piston desteginin (30), bir piston destegi birinci kulak çifti (36) ve bir piston destegi ikinci kulak çifti (37) içermesidir. . istem 8”ya göre bir tertibat olup, özelligi, piston destegi birinci kulak çiftiyle (36) dönebilir biçimde irtibatlanan bir ayna sabitleme plakasi birinci kulagi (23), ve piston destegi ikinci kulak çiftiyle (37) dönebilir biçimde irtibatlanan bir ayna sabitleme plakasi ikinci kulagi (24) içeren bir ayna sabitleme plakasi (20) içermesidir. 8. istem 7”ye göre bir tertibat olup, özelligi, söz konusu piston desteginin (30), bir ikinci pistonla (110) irtibatli bir birinci piston baglanti çikintisi (34) ve bir üçüncü pistonla (120) irtibatli bir ikinci piston baglanti çikintisi (35) 5 içermesidir. 9. istem 8'e göre bir tertibat olup, özelligi, ayna sabitleme plakasi (20) ile piston destegi (30) arasinda temin edilen silindirik bir körük (130) içermesidir.10.Bir içten takma motora sahip su üzerinde yüzer tip bir deniz araci olup, özelligi, istem 8'a göre olan tertibati içermesidir.