Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie pipetowe do napelniania obrotowego dysku substancjami ciek¬ lymi, pozwalajace na automatyczne i szybkie prze¬ noszenie dokladnie i powtarzalnie odmierzanych ilosci substancji dla prób (na przyklad próbki suro¬ wicy krwi).Znany analizator wirówkowy wykorzystuje pole sil odsrodkowych dla przenoszenia próbki i odczyn¬ nika z promieniowo rozmieszczonych wnek dysku obrotowego do urzadzen separacyjnych i analizuja¬ cych. Jest przy tym istotne, aby dysk obrotowy zostal zaladowany szybko i dokladnie, przy czym ilosci próbki cieczy powinny byc dokladnie odmie¬ rzane, to samo dotyczy odczynników, a ponadto moga byc dla tych celów wykorzystywane ciecze radioaktywnie znaczone jak na przyklad roztwo¬ ry Il25.Celem wynalazku jest wykonanie urzadzenia dla Bzybkiego przenoszenia dokladnie, powtarzalnie od¬ mierzanych ilosci na przyklad surowicy i odczyn¬ nika do dysku obrotowego analizatora wirówkowego.Cel ten osiagnieto przez opracowanie urzadzenia pipetowego do napelniania obrotowego dysku sub¬ stancjami cieklymi, przy czym ten dysk ma zbiór licznych wnek przystosowanych do napelniania ply¬ nem i ulozonych w uklad zbioru licznych promie¬ niowo rozmieszczonych rzedów i charakteryzuje sie tym, ze ma pierwszy poziomo rozmieszczony walek krzywkowy i drugi poziomo rozmieszczony walek krzywkowy, przy czym ten drugi walek krzywkowy pierwszego pierwszego walka walka 19 2 jest ustawiony równolegle do krzywkowego i oddzielony od krzywkowego poziomo.Ponadto ma silnik uruchamiany elektrycznie po¬ laczony dla wspólpracy z pierwszym i drugim wal¬ kiem krzywkowym, nastepnie ma pierwszy pionowo ustawiony walek, który znajduje sie zasadniczo w polozeniu na wspólnej linii prostej z osia obrotu wspomnianego walka krzywkowego i w miejscu przyleglym do wspomnianego pierwszego walka krzywkowego, przy czym ten pierwszy pionowo ustawiony walek moze sie obracac wokól swojej osi pionowej, ponadto ma dysk usuwalnie umoco¬ wany do wspomnianego walka pionowego i obraca¬ jacego sie wraz z nim, przy czym ten dysk ma zbiór licznych wnek, przystosowanych do napelniania plynem i rozmieszczonych w postaci zbioru licznie uformowanych rzedów promieniowych, jednakowo rozstawionych wzgledem siebie.Nastepnie ma zbiornik, przystosowany do napel¬ niania plynem odczynnika i ustawiony obok Wspom¬ nianego dysku, ponadto ma pierscien kolowy trwale ustawiony wzgledem dysku i otaczajac ten dysk, przy czym ten pierscien ma zbiór licznych naczyn przystosowanych do napelniania surowica, nato¬ miast naczynia maja ulozenie promieniowo dopaso¬ wane do wspomnianych promieniowych rzedów dysku, poza tym ma drugi pionowo ustawiony wa¬ lek, umieszczony obok wspomnianego pierwszego pionowo ustawionego walka, przy czym ten drugi 9#8173 pionowo ustawiony walek jest zwrotnie obracalny wokól swojej osi pionowej i ruchomy w kierunku pionowym ze zwrotem do dolu lub do góry, nastep¬ nie ma pierwsze ramie podtrzymujace sonde/trwale przymocowane do wspomnianego drugiego pionowo ustawionego walka, przy czym to pierwsze ramie podtrzymujace sonde jest tak zbudowane, ze pod¬ trzymywana przez to ramie sonda moze sie prze¬ suwac z polozenia nad wspomnianym zbiornikiem odczynnika plynnego do polozenia nad wybranym poczatkowe* rzedem promieniowym wspomnianego dysku, a nastepnie z powrotem do polozenia nad zbiornikiem odczynnika plynnego przy wykorzy¬ staniu zwrotnego ruchu obrotowego wspomnianego drugiego pionowo ustawionego walka.Ponadto ma pierwsza krzywke umocowana na pierwszym walku krzywkowym, przy czym ta pierwsza krzywka styka sie dla wspólpracy z dru¬ gim pionowo ustawionym walkiem, aby przesuwac ten walek w góre lub w dól, oraz przesuwac pierw¬ sze ramie podtrzymujace sonde do góry i do dolu wtedy, kiedy sonda podtrzymywana przez wspom¬ niane ramie znajduje sie w polozeniu nad zbiorni¬ kiem odczynnika, powodujac, ze wspomniana sonda, po opuszczeniu do dolu, zostaje zanurzona w od¬ czynniku plynnym wspomnianego zbiornika odczyn¬ nika plynnego, po czym kolejno opuscic i podniesc pierwsze ramie podtrzymujace sonde, kiedy sonda podtrzymywana przez wspomniane pierwsze ramie zostaje umieszczona nad wspomnianym poczatkowo wybranym rzedem promieniowym dysku oraz spo¬ wodowac, aby ta sonda, po opuszczeniu do dolu, zna¬ lazla sie w obrebie wneki wspomnianego wybranego rzedu promieniowego, nastepnie ma druga krzywke umocowana na pierwszym walku krzywkowym, przy czym jest ona zetknieta dla wspólpracy z drugim pionowo ustawionym walkiem, aby wytwarzac zwrotny obrót drugiego pionowo ustawionego walka i przesuwac zwrotnie pierwsze ramie podtrzymu¬ jace sonde z polozenia poczatkowego, w którym sonda podtrzymywana przez to pierwsze ramie znaj¬ duje sie nad zbiornikiem odczynnika plynnego, na polozenie drugie, w którym ta sonda znajduje sie nad wybranym poczatkowo rzedem promieniowym dysku, po czym przesunac z powrotem ja do jej wspomnianego polozenia poczatkowego, ponadto ma blok umocowany poziomo, ruchomo, nad drugim walkiem krzywkowym, nastepnie ma drugie ramie podtrzymujace sonde umocowane obrotowo na wspomnianym bloku, ruchomym poziomo, przy czym to drugie ramie jest tak zbudowane, ze jest obrotowo przesuwne do góry i do dolu w plaszczyz¬ nie pionowe].Poza jfym ma zbiornik z plynem pluczacym, usta¬ wiony obok drugiego walka krzywkowego, nastepnie md trzecia krzywke umocowana na drugim walku krzywkowym stykajaca sie z blokiem poziomo ru- Cbomyin, aby przesuwac drugie ramie podtrzymu¬ jace sonde tak, ze sonda przez to drugie rami^ pod¬ trzymywana przesuwa sie kolejno z polozenia (a) poczatkowego przy wspomnianym zbiorniku z ply¬ nem pluczacym do polozenia (b) w obrebie wspom¬ nianego naczynia w pierscieniu, a nastepnie do polozenia (c) w obrebie wneki rzedu promieniowego 6} sku, a na koniec z powrotem do swojego polo- 817 4 zenia poczatkowego w obrebie zbiornika z plynem pluczacym, ponadto ma czwarta krzywke umoco¬ wana na drugim walku krzywkowym i stykajaca - -sie -z—drugim ramieniem podtrzymujacym sonde, ustawionym obrotowo, aby przesunac to drugie ramie podtrzymujace sonde tak, ze sonda przez to .. drugie ramie podtrzymywana zostaje podniesiona w polozeniu (a) jak wyzej, opuszczona w polozeniu (b) jak wyzej, po czym po polozeniu (b) zostaje io podniesiona, obnizona przy polozeniu (c) jak wyzej, po czym po polozeniu (c) podniesiona oraz obnizona przy polozeniu (d) jak wyzej.Ponadto ma pierwsza pompe strzykawkowa, usta¬ wiona obok pierwszego walka krzywkowego i pola- czona ze wspomniana sonda, podtrzymywana przez pierwsze ramie podtrzymujace sonde, nastepnie ma piata krzywke umocowana na pierwszym walku krzywkowym i stykajaca sie z pierwsza pompa strzykawkowa, aby spowodowac ruch wzgledny strzykawki pierwszej pompy strzykawkowej taki, ze plynny odczynnik zostaje wprowadzony do sondy pierwszego ramienia podtrzymujacego sonde, kiedy ta sonda jest zanurzana do plynnego odczynnika we wspomnianym zbiorniku odczynnika, a jest dozc- wany z tej sondy, kiedy ta sonda znajduje sie w obrebie wneki wybranego rzedu promieniowego wspomnianego dysku, ponadto ma druga pompe strzykawkowa, ustawiona obok pierwszego walka krzywkowego, polaczona ze wspomniana sonda pod- trzymywana drugim ramieniem podtrzymujacym sonde.Ponadto ma szósta krzywke, umocowana obok pierwszego walka krzywkowego i stykajaca sie z druga pompa strzykawkowa, aby wytworzyc ruch wzgledny strzykawki drugiej pompy strzykawko¬ wej taki, ze surowica zostaje wprowadzona do wspomnianej sondy drugiego ramienia podtrzymu¬ jacego sonde, kiedy ta sonda znajduje sie w obre¬ bie wspomnianego naczynia pierscienia, a zostaje 40 dozowana ze wspomnianej sondy, kiedy ta sonda znajduje sie w obrebie wneki rzedu promieniowego wspomnianego dysku, ponadto ma siódma krzywke umocowana do pierwszego walka krzywkowego i stykajaca sie z pierwszym pionowo ustawionym 45 walkiem, aby obracac wspomniany walek przy¬ rostowo odpowiednio do jednego rzedu promienio¬ wego wnek wspomnianego dysku w nastepstwie wykonania dozowania plynu z sond, podtrzymy¬ wanych pierwszym i drugim ramieniem podtrzymu- w jacym sondy. Elektrycznie uruchamiane zawory elektromagnetyczne sa laczone z pierwsza i druga pompa strzykawkowa, aby sterowac selektywnie pobieraniem i dozowaniem cieczy z pierwszej i dru¬ giej pompy strzykawkowej w odpowiedzi na sygnaly „ elektryczne, wytwarzane w ukladzie wylaczników i synchronizowane z obrotem pierwszego walka krzywkowego. Trzecia pompa strzykawkowa jest zetknieta z szósta krzywka oraz laczy sie z sonda drugiego ramienia podtrzymujacego sonde i z ply- w nem rozcienczalnika, aby wykonywac pobieranie i dozowanie plynu rozcienczalnika poprzez te sonde.Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok perspektywiczny urzadzenia pi- m petowego z ogólnym rozmieszczeniem elementów.5 nm jakie sa bezposrednio wykorzystywane przy lado¬ waniu dysku o wielu wnekach odczynnikami i sub¬ stancja próbki, fig. 2 — widok perspektywiczny urzadzenia, gdzie widac elementy mechaniczne urzadzenia oraz polaczenia wejsciowe i wyjsciowe 5 elektryczne, wykorzystywane do dzialania urzadze¬ nia, fig. 3a — widok z góry urzadzenia przedstawio¬ nego na fig. 2, fig. 3b — rzut pionowy urzadzenia przedstawionego na fig. 2, fig. 4a — widok z góry dysku z wieloma wnekami oraz pierscien dla próbek 10 wedlug wynalazku, uzywany wraz z urzadzeniem,, fig. 4b — dysk z wieloma wnekami, przedstawiony na fig. 4a, oddzielony od pierscienia próbek jaki widac na fig. 4a, fig. 4c — pierscien próbek jaki widac na fig. 4a oraz rodzaj naczynia próbki, jakie 15 jest uzywane wraz z pierscieniem próbek, fig. 5 — widok perspektywiczny pompki strzykawkowej, widzianej w widoku czesciowym, wykorzystywanej orzez urzadzenie wedlug wynalazku dla pobierania i dozowania dokladnie odmierzanych objetosci cie- 20 czy, fig. 6 — widok perspektywiczny ukladu indek¬ sowego wedlug wynalazku, który powoduje prze¬ suwanie rzedów wnek do polozenia ladowania, fig. 7 — widok perspektywiczny czesci urzadzenia wedlug wynalazku, która przesuwa ramie sondy 25 odczynnika z polozenia wlotu do polozenia dozo¬ wania oraz z powrotem do polozenia wlotu, fig. 8 — przemieszczanie sie ramienia próbek urzadzenia jakie widac na fig. 2 podczas jego dzialania, fig. 9a do fig. 9e — elementy krzywkowe, tworzace czesc 30 zakresu wedlug wynalazku oraz kontroluja prze¬ mieszczanie sie ramienia z odczynnikiem, pomp oraz ukladu indeksowego wedlug wynalazku wraz z wy¬ kresem przebiegu obrotu elementów krzywkowych, fig. lOa i lOb — elementy krzywkowe, tworzace 35 czesc zakresu wedlug wynalazku i kontrolujace przemieszczanie sie ramienia z próbkami urzadzenia wedlug wynalazku, wraz z wykresem przebiegu obrotu odpowiednich krzywek, fig. 11 — krzywke, tworzaca czesc zakresu wedlug wynalazku i kon- 40 trolujaca polozenie zbiornika z odczynnikiem wzgle¬ dem ramienia sondy odczynnika, przy czym przed¬ stawia równiez przebieg obrotu krzywki na sporza¬ dzonym obok wykresie, fig. 12a i fig. 12b —wykresy, opisujace dzialanie pomp strzykawkowyeh wedlug 45 wynalazku, które pobieraja i dozuja odczynnik, fig. 13 i fig. 13a — wykresy, opisujace dzialanie pomp strzykawkowych wedlug wynalazku, które pobie¬ raja i dozuja próbke i rozcienczalnik, fig. 14 — blo¬ kowy schemat ukladu elektrycznego wytwarzaja- 50 cego sygnaly elektryczne, wykorzystywane przy dzialaniu urzadzenia wedlug wynalazku, oraz fig. 15a, fig. 15 b i fig. 15c — wykresy czasu, dotyczace sygnalów elektrycznych wytwarzanych ukladem podanym na fig.14. 55 Zespól przedstawiony na fig. 1 ma dajacy sie wyj¬ mowac wielownekowy dysk transportowy 67 oraz pierscien z próbka 69 i naczynia próbek 68, znajdu¬ jace sie w swoich miejscach. Dysk transportowy 67 oraz pierscien próbek 69 i naczynia 68 sa bardziej M dokladnie przedstawione na fig. 4a, 4b i 4c.Po uruchomieniu odpowiednich wylaczników pa- nela zostaje pobrana dokladna ilosc odczynnika cieczowego do sond odczynnika 34 i 35 ze zbior¬ nika 50, zawierajacego ten odczynnik, przy czym. w ramie 31 odczynnika zostaje podniesione do góry, po czym zostaje ono przesuniete na polozenie dozo¬ wania odczynnika i opuszczone nizej, aby wstawic sondy odczynnika 34 i 35 do odpowiednich wnek rzedu promieniowego w wielownekowym dysku transportowym 67. Kiedy sondy odczynnika 34 i 3$ zostaly umieszczane w ich polozeniu, nastepuje do¬ kladne dozowanie ilosci odczynnika do znajdujacych sie pod spodem wnek, po czym ramie odczynnik? 3-1 zostaje podniesione i przesuniete z powrotem oraz wstawione na poczatkowe polozenie pobierania próbki. Jednoczesnie ramie próbki 55- oraz sonda próbki 62 zostaje przemieszczona z polozenia przy zbiorniku 66 plynu myjacego do polozenia pobiera¬ nia próbki, gdzie sonda próbki 62 zostaje zanurzona w objetosci cieczy naczynia próbki 68, przy czym zostaje pobrana dokladna ilosc próbki do sondy próbki 62, która nastepnie zostaje przemieszczona do polozenia dozowania próbki, gdzie sonda próbki 62 zostaje wstawiona do odpowiedniej wneki rzedu promieniowego w wielownekowym dysku transpor¬ towym 67. Kiedy sonda próbki 62 znajdzie sie w swoim polozeniu nastepuje dokladne dozowanie ilosci próbki do znajdujacej sie pod spodem wneki, po czym ramie próbki 55 zostaje podniesione, i prze¬ suniete z powrotem do jego polozenia poczatkowego, gdzie sonda próbki zostaje zanurzona do plynu w zbiorniku mycia. Tensam eykl pobieranie—dozowa¬ nie zostaje powtórzony dla kazdego rzedu wnek jakie maja byc napelniane, przy czym dysk wielo¬ wnekowy 67 i pierscien próbki 69 sa przesuwane po zakonczeniu kazdego cyklu pobieranie—dozowanie, aby ustawic we wlasciwym polozeniu nastepny rzad promieniowy wnek. Jak widac, podczas danego cyklu pobieranie—dozowanie, próbka i odczynniki ni* sa dozowane do tego samego rzedu wnek.Zgodnie z tym, w przypadkach wykorzystania nie wszystkich rzedów dla napelniania odczynnika i próbki, to dozowanie odczynników i próbki jest kontrolowane urzadzeniem wedlug wynalazku tak, aby tylko wybrane wneki otrzymaly odczynniki.Ni fig. 3a przedstawiono dozowanie próbki i od¬ czynników dla pierwszego cyklu pobieranie- dozo¬ wanie przy uzyciu wielownekowego dysku o 36 rzedach, gdzie odpowiednie polozenia ladowania dla próbki i odczynników sa oddzielane dwunastoma rzedami wnekowymi.Oddzielanie polozen dozowania dla odczynników i próbki, na przyklad przez umieszczanie w róznych kwadratach, umozliwia wykonanie sprawnego o zwartej budowie ukladu napedu mechanicznego, opisanego dalej, przy czym osiaga sie przy pomocy kontrolowanego przemieszczania sie ramienia utrzy¬ mujacego próbke zminimalizowanie prawdopodo¬ bienstwa nie zamierzonego przedwczesnego zmie- $zania odczynników i próbki.Urzadzenie pipetowe wedlug wynalazku moze byc wykorzystane do zaladowania wielownekowych dysków transportowych, rodzaju przedstawionego na fig. 4a i fig. 4b, odczynnikami cieczowymi i prób¬ kami, normalnie stosowanymi w analizach, wykony¬ wanych analizatorami wirówkowymi, opisanymi tu poprzednio.Przykladowo, próbka moze byc surowica krwi, a odczynnikami moga byc przeciwciala i izotop taki1 jak'Ti25, przy czym dysk transportowy po zaladowa¬ niu uzyskuje warunki dla wykorzystania go do uzycia w znanym analizatorze."Na fig. 2 przedstawiono, ze wielownekowy dysk transportowy 67 oraz pierscien próbki 69 rodzaju 5 pokazanego na fig. 4a, 4b i 4c sa polaczone ukladem kolkowym, aby podtrzymac plytke 71, która jest umo¬ cowana do walka 73. Jak pokazano, ramie odczyn¬ nika "31 oraz ramie próbki 55 sa ustawione w po¬ czatkowym polozeniu na „polozenie pierwsze". Po io doprowadzeniu zasilania elektrycznego do urzadze¬ nia nastepuje wspóldzialanie elementów krzywko¬ wych ustawionych na walkach 11 i 13, aby przesu¬ wac ramiona 31 i 55 nadajac im ruch wspólbiezny poprzednio^ opisany i spowodowac, zeby odczynniki 15 l próbka zostaly pobrane i dozowane do odpowied¬ nich wnek wielownekowego d^sku 67. Po kazdym cyklu pobieranie—dozowanie, dysk 67 zostaje prze¬ suniety ' przez obrót walka 73, aby przesunac do wlasciwego polozenia nastepny kolejny rzad wnek. 20 Podczas dzialania przedstawionego na fig. 2 lacz¬ nik 1 jest zamkniety,' a linia zasilajaca pradu zmien¬ nego zostaje doprowadzona do silnika napedowego 3 przewodami 4, które sa podlaczone do ukladu obwo¬ dów 2 zespolu sterowania sygnalami logicznymi w 25 sposób, który bedzie dalej opisywany. Silnik nape¬ dowy 3 jest mechanicznie sprzezony z mechanizmem zebatym 5 przy pomocy walka 6 silnika napedowego i obraca sie w kierunku pokazanym. Mechanizm ze¬ baty 5 laczy sie z mechanizmami zebatymi 7 i 9, 34 które" obracaja sie w pokazanych kierunkach i sa na stale polaczone z równoleglymi walkami 11 i 13 elementów krzywkowych. Na walku 11 sa umiesz¬ czone elementy krzywkowe 15, 17, 19, 21 i 23, opi¬ sane bardziej szczególowo w powiazaniu z fig. 9a 35 do fig. 9e. Element krzywkowy 15 jest tradycyjnym elementem krzywkowym skrzynkowym lub dwu¬ stronnym elementem krzywkowym, który ma ro¬ wek 25 laczacy sie z napedzanym mechanizmem na lozyskach kulkowych 27, przy czym ten zestaw 27 40 zawiera mechanizm napedzany 28 oraz blok monta¬ zowy 29, poprzez który przechodzi walek 30 i pod¬ piera lozysko oporowe 37, umocowane do panewki 36 bloku 29. Element krzywkowy 15 jest krzywka tak zwana „góra-dól" i ma funkcje opuszczania, pod- 45 noszenia i ponownie opuszczania ramienia odczyn¬ nika 31.Na fig. 7 przedstawiono w powiazaniu z fig. 2, ze walek 30 laczy sie slizgowo z zestawem panew¬ kowym 49 1 ma swobode poruszania sie do góry i do 50 dolu wraz z ruchem bloku 29, na którym jest pod¬ parte lozysko oporowe 37. Walek 30 ma równiez £77obcde poruszania sie wokól swojej osi wzdluznej po obrocie mechanizmu zebatego 38, który jest umo¬ cowany na stale do niego. Ruch pionowy walka 30, M kontrolowany elementem krzywkowym 15 nadaje rizch pionowy ramieniu sondy odczynnika 31, przez co uzyskuje sie opuszczanie i podnoszenie sond 34 i 35. Mechanizm zebaty 38 umocowany stale do walka 30 laczy sie z zebatka 39, która jest umoco- ^ wana na suwaku 41. Suwak 41 ma swobode ruchu na walkach 43, które sa wsparte na wspornikach 44 i 48 z wykorzystaniem lacznika kablakowego 91. Suwak 41 laczy sie z cylindrycznym elementem krzywko¬ wym 17 poprzez element napedzany 40, który laczy gj 8 sie z rowkiem 45 elementu krzywkowego 17. Obrót elementu krzywkowego 17, koordynowany elemen¬ tem krzywkowym 15, nadaje ruch posuwisto-zwrot¬ ny suwakowi 41 i zebatce 39, co powoduje, ze me¬ chanizm zebaty 38 i walek 30 obracaja sie w tyl i do przodu, jak to zostalo pokazane. Ten ruch walka powoduje, ze ramie 31, a wobec tego i sondy 34 i 35, porusza sie do przodu i do tylu miedzy poloze¬ niem nad zbiornikiem odczynnika 50, a polozeniem nad zewnetrznymi i wewnetrznymi wnekami 54 i 56, jak pokazano na fig. 3a. Cylindryczny mechanizm krzywkowy 47 ruchu do przodu, stale umocowany do walka 13, laczy sie z silnikiem napedowym 3 przy pomocy mechanizmu zebatego 9 jak pokazano na fig. 2, przy czym ma funkcje przesuwania ramienia sondy próbki 55 do przodu, do polozenia pobierania i dozowania oraz z powrotem do jego polozenia po¬ czatkowego.Suwak 53 jest zmontowany na pretach 59, które sa podparte wspornikami 48 i 52. Element napedza¬ ny 49 suwaka 53 laczy sie z rowkiem 51 krzywki 47, a ramie 55 jest obrotowo umocowane na suwaku 53 za pomoca preta 63 jak pokazano w 57. Lacznik palakowy 56 jest podparty pretem 59. Suwak 53 posuwa sie do przodu i do tylu wskutek obrotu ele¬ mentu krzywkowego 47 i wobec tego ramie próbki 55 i sonda próbki 62 sa tak samo poruszane do przo¬ du i do tylu, przy czym sonda próbki 62 porusza sie do przodu i do tylu do polozenia nad zbiornikiem mycia 66 do polozenia nad wneka 54. Kiedy ramie próbki 55 porusza sie do przodu i do tylu przez wspóldzialanie z krzywka 47, to ramie 55 podnosi sie i opuszcza w polaczeniu z elementem napedza¬ nym 58 przy pomocy wystepów 60 krzywki 61, która jest umocowana do walka 13 i obraca sie z nim.Wyzej opisane wspóldzialanie mechaniczne jest koordynowane tak, jak opisano dalej na fig. 8, fig. 9a do fig. 9e, fig. lOa oraz fig. lOb, aby nadac ruch sondom odczynnika 34 i 35 umocowanym na ramieniu 31, które przesuwa je do osobnych prze¬ dzialów zbiornika odczynnika, po czym usuwa je z tych przedzialów do polozenia nad wnekami dysku 54 i 56, podczas gdy jednoczesnie sonda próbki 62 na ramieniu próbki 55 przesuwa sie z polozenia przy zbiorniku mycia 66 do naczynia próbki 68 oraz do polozenia nad zewnetrzna wneka 54 wielowneko¬ wego dysku 67.Na fig. lOa, lOb oraz na fig. 9a do fig. 9c przed¬ stawiono, ze krzywki 61 i 47 walka 13 oraz krzywki i 17 walka 11 sa wszystkie w polozeniu indekso¬ wanym, to znaczy sa to wzgledne polozenia tych krzywek na ich odpowiednich walkach kiedy ramie odczynnika 31 oraz ramie próbki 55 znajduja sie na linii ciaglej polozen „pierwszych", przedstawio¬ nej na fig. 2. Po uruchomieniu silnika napedowe¬ go 3, krzywki obracaja sie w pokazanych kierun¬ kach, a ruch elementów napedzanych polaczonych z odpowiednimi krzywkami jest ilustrowany na spo¬ rzadzonych obok wykresach krzywek. Na fig. lOa i lOb przedstawiono przykladowo, ze kiedy krzywki 47 i 61 walka 13 znajda sie w ich polozeniach indeksowych, to ramie próbki 55 znajduje sie w „polozeniu pierw¬ szym" pokazanym na fig. 2 i fig. 8. Kiedy krzywki 47 i 61 zostana obrócone silnikiem 3 na walku 13, to element napedzany 58 krzywki 61 zostaje podnie-mm siany z miejsca Di na miejsce Ri krzywki 61 jak widac na fig. lOa, a ramie próbki 55 zostaje podnie¬ sione do „polozenia górnego", przedstawionego ma fig. 8 i pozostaje w polozeniu podniesionym, pod¬ czas gdy element napedzany 49 krzywki 47 zostaje przesuniety na lewo wedlug fig. 8 wzdluz miejsca 70 jak przedstawiono na fig. lOb, do polozenia ponad naczyniem próbki 68. W tym czasie element nape¬ dzany 58 krzywki 61 zostaje opuszczony nizej z po¬ lozenia Ri do polozenia D2, a ramie 55 znajduje sie w drugim polozeniu przedstawionym na fig. 8.Ramie próbki 55 pozostaje w tym polozeniu az do chwili, kiedy element napedzany 49 krzywki 47 prze¬ sunie sie do miejsca 72 przedstawionego na fig. lOb.Kiedy element napedzany 49 krzywki przesuwa sie wzdluz polozenia 72 to ramie 55 przesuwa sie do przodu w kierunku „trzeciego polozenia" przedsta¬ wionego na fig. 8. Jednoczesnie element napedzany 58 krzywki 61, jak przedstawiono na fig. lOa, zostaje podniesiony w miejscu R2, a ramie próbki 55 pozo¬ staje podniesione dotad, az element napedzany 58 uzyska kontakt z miejscem Ds, podanym na fig. Ida, kiedy to ramie próbki 55 jest opuszczone na „trzecie polozenie,,, przedstawione na fig. & Ramie próbki 55 zostaje nastepnie podniesione, kiedy elemea-t nape¬ dzany 58 uzyska styk z krzywka 61 w miejscu Ra, podanym na fig. lOa, podczas gdy jednoczesnie ele¬ ment napedzany 49 krzywki 47 powraca do miejsca 7$» podanego na fig. lOb, przy czym rami^ próbki 55 przesuwa sie na „polozenie pierwsze", przedstawione na fig, 8.Jednoczesnie z poprzednio wystepujacym ruchem ramienia 55, w wyniku dzialania elementów omó¬ wionych wedlug fig. 7, ramie odczynnika 31 zostaje opuszczone z jego „pierwszego polozenia", przedsta¬ wionego na fig. 2, przy przesuwaniu elementu na¬ pedzanego 28 krzywki 15 w miejsce 82, jak przed¬ stawiono na fig. 9a, na jego „drugie polozenie", jak pokazano na fig. 2. Na fig. 2 widaó, ze ramie odczyn¬ nika 31 pozostaje w „polozeniu drugim", podczas gdy element napedzany 28 znajduje sie w miejscu 84 jak przedstawiono na fig, 9a, a ramie odczynnika: 31 zostaje podniesione z powrotem do jego „pierwszego polozenia", przedstawionego na fig. 2. Element nape¬ dzany 28 i wobec tego ramie odczynnika 31 znajduje sie w polozenia podniesionym-, przy czym element napedzany 28 jest w miejscu 88, pokazanym na fig 9a, a jak pokazano na fig. 9b krzywka 17 prze¬ suwa element napedzany 40 z jego miejsca spoczyn¬ kowego 100 do miejsca 102, co jak widaó na. fig. 2» powoduje, ze zebatka 3.9 przesuwa sie, w prawo i na¬ pedza, obrotowo walek 30 i ramie 31 w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara* na, jego „trzecie polozenie", przedstawione na figi 2, przy obracajacym sie mechanizmie zebatym 38 i walku, 30. w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu, wskazówek zegara.Element napedzany 28 krzywki 15 przesuwa sie w tym czasie z miejsca 90, jak widac na fig. 9a, a, ramie odczynnika 31. zostaje opuszczone na jego „czwarte polozenie", jak. przedstawiono na fig, 2 i pozostaje w tym polozeniu, przechodzac przez po¬ lozenie spoczynkowe' 92 wedlug fig, 9a, po czym zostaje podniesione jak element napedzany 28 krzywki, 15+ przesuwa sie przez miejsce 94, pokazane na fig. 9a. Przy ramieniu odczynnika ?!/w<£dl&z*hiu podniesionym, jak pokazano w miejscti'96, Element napedzany 40 krzywki 17 przesuwa sie z mfejse% spoczynkowego 104 do miejsca D06, jak widac tia fig. 9b, co powoduje nastepnie, ze zebatka #9 zttstfrje przesunieta w lewo, obracajac n^hsfltizm zebaty B8 i walek 30 w fciemmku ruchu Wfikaaówel* zegara, aby przesunac ramie odczyntiika 31 z powrstfcrti fifa j^go „pierwsze polozenie", jak przedsta^^ho tta iig4 2." Na fig. 2 przedstawiono, ze krewka ^a je^t do¬ datkowo umocowana do walka n i *aazoi& z sM&i- kiem 3 przy pomocy mechanizmu^ zebatego 7, fjtffcy czym wykonuje obrót razem z krzywkami fó ii fr oraz 47 i 61. Krzywka 21 urudhamla framug atrzy- kawkowe 180 i 182, aby pobrac i dekowac bdcz^r&fliki w koordynacji z poprzednio opisanym rUCfceift M- mienia odczynnika SL Jak przedstawiony* 'na1 t\& 2 i na fig. 5, suwak 172 jest untocbW2tt# slizgdWtf tik pretach 171 dolaczonych d© plytki podstawy f75 2D i ma element napedzany MO, który jest l^zztftfy dla wspólpracy w rowku 174 krzywki 21; Kiedy tfbfóci sie krzywka 2$; to snswak 171 i prety iwcmltóswe 1J?6 oraz 178, które sa do niego umooowane, piz^iswaja sie pionowo w gór* i w dól. W ten icfrsób jri|ty v nurnikowe tfft i 173 przebywaja sie do #«^ert»lil«bw i wykuwaja sia z tjrth poeihrHkó*r pom& stsrfcylGan**- fccrwyeh l|8 i 1&2, Ta^ormowamych w obtsdówfe &B, zapakowanej na plytce 183 i podlaczonej eto §offl 3l i 3*. ¦" L ."¦ ^0 Pompa staraylrawtowa 18* jss£ potfiadzbha &b sondy 35 popszex przewód JM, zaw6rtdektKOrtflgBe- tyczny M8 oraz przewódi 18$ a fcorfij&li si^ka&kfr- wa 182 jest podlaczona do sondy 3& popnrez: prze¬ wód 194, zawór elektromagnetyczny 19§f 0T8Z ptóg- wód 192;. Zawory elekttónmgnetytóne 1S£ i" 19* nie sa wzbudzone podczas ntirmalnoega dbiatania doty¬ czacego ladowania wszystkich rzedów wnefe dytol 67^ a sa pobudzane w szczególnych okoiicaiissciaclU opisanych ponizej. W ten sposófr obidt Jlizywki^l 4e oraz wynikajacy z tego rufch prefów nix»nikowgKrit 176 i 17* w pomorach strzykawkow^di 18tf i MS umosliwia pobieranie cieczy do sond- S4rir38» zi piae* dziatów zawierajacych &ecz, znaódujapgybh: sie* w zbiorniku odczynnika 50 dtfte doaowanier pobrttafego 4, odczynnika cieczowego przy uzyah* tycli sond* &4 i 35* Objetosc zbio«nikóWpomp^ M8r ilXWora£ dfóga ruchu; pretów nurnikowych 176 ilT8 sa: zaprojekto¬ wane i dobtrame tak, aby twórzjrc z g&sy7 ufitól(«ftr4 objelosc pobielanego i dozowanego piyfittC Pobie- jg ranie odczynnika'do sond 34-i 35 jest isbopdynowitne z polozeiniemi ramien» odczynnika 31 przy pulnboy ukladu krzywki 21-walka li; jakf przedstawiono na wykresie na figi 9c.Na fig; 9e widfce, ze krzywfeir^ zdagiluóe sie w 51 polozeniu indeksowym,, fttisgr C^m W tymT czasie ramie 31 zrmj?iuji& sie w Je^ttJ „^licrrwsz^m polozen mu", jak przedstawiono narlifc.tE!porrfbtzbiornikiem odczynnika 50. f Podczas Mfedy i^rnde odczynnika 31 zaajjtuje sier w jegO/ „pifiifwszym polozeniu", tot ele-*- ^ rnent napedzany 170 ktf*ywkifclrprzesuwa" sie- po¬ przez, miejsce: spoczynkowe 3»%* jate praedMawfóhó na fig; 9e, a. prety nurnikowi U& i l78-porarMS0 i 1|52 pozostaja nieruehome: Kied^ ratnter odczyn • nika 31 zostaje opuszczone na^ jego „d«ugte pc&b± m zenie", przedstawione na fig. 2, ;p*z? cs^m sondy 34nffi 11 12 i 35 sa zanurzone w cieczach w przedzialach zbior¬ nika odczynnika 50, element napedzany 170 krzywki 21 przesuwa sie poprzez miejsce 302, jak widac na fig. 9c, a tloki 178 i 176 przesuwaja sie do dolu w, pompach 180 i 182 o okreslony dystans, przy czym zostaje pobrana dokladna ilosc cieczy z przedzialów zbiornika odczynnika 50 do sond odczynnika 34 i 35.Podczas kiedy ramie odczynnika 31 jest przesuwane na jego „trzecie polozenie", element napedzany 170 krzywki 21 przesuwa sie poprzez miejsce spoczyn¬ kowe 304, przedstawione na fig. 9c, a tloki 176 i 178 sa nieruchome, zachowujac pobrany plyn w sondach 34 i 35. Kiedy ramie odczynnika 31 przesunelo sie na jego „czwarte polozenie" a sondy 34 i 35 sa we wnekach dysku 67, element napedzany 170 krzywki 21 przesuwa sie poprzez miejsce 306, pokazane na fig. 9c, oraz tloki 176 i 178 zostaja przesuniete do góry o okreslony dystans, przy czym dokladne ilosci pobranych odczynników cieczowych sa dozowane z sond 34 i 35 do wnek dysku 67. Po wykonaniu dozowania odczynnika cieczowego z sond 34 i 35, element napedzany 170 krzywki 21 przesuwa sie do polozenia spoczynkowego 308, przedstawionego na fig. 9c, a tloki 176 i 178 pomp 180 i 182 powracaja do ich polozen poczatkowych. Stosunkowo niewielki ruch do góry tloków 176 i 178, pokazany w 309 reprezentuje nadmierne przesuniecie tloków 176 i 178, a kompensuje sprezanie powietrza w przewo¬ dach 186 i 192 podczas wysuwania do góry tloków 176 i 178 dla zapewnienia, ze calosc pobranych od¬ czynników zostala usunieta przy dozowaniu z sond 34 i 35. Tloki 176 i 178 sa przesuwane z powrotem do ich polozen poczatkowych przez ruch ku dolowi, pokazany na 310.Na fig 2 i na fig. 5 przedstawiono, ze krzywka 23 jest takze stale umocowana na walku 11 i laczy sie z silnikiem 3 przy pomocy mechanizmu zebatego 7, przy czym wykonuje jeden obrót wraz z krzywka , 17, 47, 61 oraz 21. Krzywka 23 uruchamia pompy strzykawkowe 200 i 202 dla pobierania i do¬ zowania próbki i rozcienczalnika w koordynacji z poprzednio opisanym ruchem ramienia próbki 55.Jak przedstawiono na fig. 2 oraz na fig. 5, suwak 192 podobnie jak suwak 172, który jest podobny do niego, jest umocowany na pretach 199 przymocowa¬ nych do plytki podstawy 175, a takze ma podobnie element napedzany 190, który laczy sie w rowku 195 krzywki 23. Kiedy nastapi obrót krzywki 23, suwak 192 oraz prety nurnikowe 197 i 198 przy¬ twierdzone do niego, poruszaja sie w dól i w góre, podobnie jak prety nurnikowe 176 i 178 pomp 180 i 182, ale wedlug innej kolejnoscia okreslonej row¬ kiem 195 krzywki 23. Prety nurnikowe 197 i 198 wsuwaja sie i wysuwaja ze zbiorników pomp strzy- kawkowych 200 i 202, podlaczonych do sondy próbki 62 ramienia próbki 55. Sonda próbki 62 jest pola¬ czona przewodem 400 do polaczenia 402 rozgaleznego typu T, bardziej szczególowo przedstawionego na fig. 13, umieszczonego w obudowie pompy 401, która laczy sie z zaworami elektromagnetycznymi 404 i 406, jak to takze jest pokazane na fig. 13. Zawory elektromagnetyczne 404 i 406 lacza sie ze zbiorni¬ kiem rozcienczalnika 408 przy pomocy przewodów 410 i 412 oraz z pompami 200 i 202 przy pomocy przewodów 414 i 416.Zasada dzialania pomp 200 i 202 jest bardziej szczególowo przedstawiona na fig. 9e i fig. 13. Kiedy krzywka 23 znajduje sie w polozeniu indeksowym, przedstawionym na fig. 9e, to sonda próbki 62 pod¬ trzymywana ramieniem próbki 55 znajduje sie w „pierwszym polozeniu", przedstawionym na fig. 2 i fig. 8, przy czym jest ona zanurzona w zbiorniku cieczy mycia 66, jak przedstawiono na fig. 8. W tym czasie sonda 62 oraz przewody 400, 410, 412, 415, 414, 416 i 417 sa zalewane plynem rozcienczalnikowym.Kiedy element napedzany 190 krzywki 23 przesuwa sie poprzez polozenie spoczynkowe 600, przedsta¬ wione na fig. 9e, tloki 197 i 198 pomp 200 i 202 po¬ zostaja nieruchome, a ramie próbki 55 znajduje sie w swoim „pierwszym polozeniu". Kiedy element napedzany 190 krzywki 23 przesuwa sie poprzez miejsce 602, jak pokazano na fig. 9e, ramie próbki 55 znajduje sie w swoim „drugim polozeniu", przy czym sonda 62 jest zanurzona w naczyniu próbki 68, a prety nurnikowe 197 i 198 pomp strzykawkowych 200 i 202 sa opuszczone w dól na te sama odleglosc.Pompa strzykawkowa 200 jest pompa pobierania próbki, a zawór elektromagnetyczny 404 jest przy¬ stosowany do pobudzania sygnalem elektrycznym doprowadzanym do cewki 607 z zespolu ukladu ste¬ rowania logicznego, jak to dalej ma byc opisane.Kiedy zawór elektromagnetyczny 404 zostaje pobu¬ dzony i pret nurnikowy 197 jest opuszczony, zostaje pobrana porcja próbki i wprowadzona do sondy próbki 62.Po przesunieciu sie poprzez miejsce spoczynkowe 604, przedstawione na fig. 9e, element napedzany 190 krzywki 23 przesuwa sie przez miejsce 606, a prety nurnikowe 197 i 198 pomp strzykawkowych 200 i 202 sa opuszczone w dól o dodatkowy dystans.Ramie próbki 55 pozostale w jego „drugim poloze¬ niu", a kiedy zawór elektromagnetyczny 404 ma stan pobudzenia, to dodatkowa porcja próbki zostaje po¬ brana i wprowadzona do sondy próbki 62. Po prze¬ sunieciu sie poprzez miejsce spoczynkowe 608, ele¬ ment napedzany 190 krzywki 23 przesuwa sie przez miejsce 610, jak przedstawiono na fig. 9e a prety nurnikowe 197 i 198 pomp strzykawkowych 200 i 202 zostaja podniesione. Ramie próbki 55 znajduje sie w fego „trzecim polozeniu", jak pokazano na fig. 8, nad wneka dysku 67 podczas podnoszenia pretów nurnikowych, a calkowita ilosc próbki pobrana do sondy próbki 62, zostaje wprowadzona do wneki.Podczas poprzednio opisanej drogi przesuwania sie elementu napedzanego 190 krzywki 23, zawór elektromagnetyczny 406 pozostaje w stanie nie po¬ budzonym, przy czym ma to miejsce w 600, 602, 604 i 606, jak widac na fig. 9e a rozcienczalnik jest pobierany ze zbiornika rozcienczalnika 408 podczas czynnosci opuszczania preta nurnikowego 198 pompy 202 w miejscach 602 i 606, przedstawionych na fig. 9e. Zawór elektromagnetyczny 406 zostaje po¬ budzony przez doprowadzenie sygnalu elektrycznego z zespolu ukladu logicznego sterowania, jak to opi¬ sano dalej, podczas gdy element napedzany 190 jest przesuwany poprzez miejsce spoczynkowe 608.Zgodnie z tym podniesienie preta nurnikowego 198 pompy 202 w miejscu 610, jak widac na fig. 9e, po¬ woduje, ze nastepuje dozowanie rozcienczalnika z sondy próbki 62 do dysku 67 wraz z próbka, przy 40 45 60 *5 4013 V9ffl 14 czym ilosc rozcienczalnika jest zdeterminowana geometria pompy 202. Uwzgledniajac ruch przy¬ rostowy do dolu preta nurnikowego .197 pompy sLrzykawkowej 200, jest mozliwe wykonywanie regulacji przyrostowej ilosci próbki pobieranej sonda próbki 62. Na przyklad jezeli zawór elektromagne¬ tyczny 404 ma stan niepobudzenia zamiast stanu pobudzenia podczas opuszczania preta nurnikowego 197 dla polozenia 602 krzywki, to pompa 200 pobiera rozcienczalnik ze zbiornika 409, zamiast pobierania próbki, a próbka bedzie pobierana tylko przy polo¬ zeniu 696 krzywki. Jednakze po podniesieniu preta nurnika 197 pompy 200 w polozeniu 610 krzywki, zostanie wykonane dozowanie tej samej ilosci, jaka przedtem, przez pompe 200. W ten sposób jest do¬ zowana ta sama calkowita objetosc cieczy za kazdym razem przez sonde próbki 62. Mozna zauwazyc, ze po usunieciu pobudzenia zaworu elektromagnetycznego 404, podczas opuszczania preta nurnikowego 1^7 dla polozenia 602 krzywki, zostaje przez pompe 200 po¬ brana przyrostowa ilosc rozcienczalnika, zamiast próbki. Zgodnie z tym wykonujac selektywne zala¬ czanie i wylaczanie zaworu elektromagnetycznego 404, pobiera sie i dozuje rózne przyrostowo ilosci próbki. Na przyklad, jezeli polozenie 602 krzywki powoduje pobranie 15 u\, a polozenie 806 krzywki odpowiednio 35 ^1, to ilosc pobrana próbki przez sonde próbki 62 moze byc 15 /ul, 35 ^1 albo 50 /J, zaleznie od stanu zaworu elektromagnetycznego 404.Kiedy ramie próbki 55 oraz ramie odczynnika 31 zostana przesuniete z powrotem do ich „pierwszych polozen", jak widac na fig. 2, po wykonaniu dozo¬ wania z scnd 34, 35 i 62 do rzedów wnek dysku 67, jak opisano wyzej, to krzywka 19 wykona przesu¬ niecie pierscienia próbki 69 i dysku 67 tak, ze zostaja przygotowane do przyjecia cieczy z sond 34, 35 i 62 nastepny rzad wnek i przylegly zestaw próbek, które maja odpowiednie do tego aktualne polozenie.Na fig. 2 przedstawiono, ze krzywka 19 jest trwale umocowana do walka 11, który jest obrotowo nape¬ dzany silnikiem 3 za pomoca mechanizmu zebatego 7 przy operacji, opisanej wyzej. Na fig. 2 i fig. 6 przedstawiono, ze element napedzany 704 preta 705 który laczy sie slizgowo z blokiem montazowym 707, styka sie z rowkiem 706 krzywki 19 oraz zostaje obrotowo zlaczony z 709 na ramieniu 908. Ramie indeksowe 908 styka sie slizgowo z walkiem 73 w 77, powyzej dysku zebatego 912, który jest trwale przy¬ mocowany do walka 73. Podczas pobierania i dozo¬ wania cieczy w wyzej opisanej operacji, dysk 912 utrzymywany jest mocno w polozeniu nieruchomym przez zapadke 913 o docisku sprezynowym. Na fig. 2 i na fig. 8 przedstawiono, ze podczas gdy ramie próbki 55 oraz ramie odczynnika 31 sa przesuwane z ich „pierwszego polozenia", to element nape¬ dzany 704 krzywki 19 przesuwa sie poprzez polo¬ zenie spoczynkowe 920 i przez miejsce 922, jak przedstawiono na fig. 9c, powodujac przesuniecie ramienia 908 na fig. 6, przy czym powoduje podnie¬ sienie kolka 924 o docisku sprezynowym i odsuniecie go od dysku 912, po czym zostaje on zetkniety po¬ nownie w szczelinie 914 z dyskiem 912. Element napedzany 704 krzywki 19 przesuwa sie do miejsca spoczynkowego 926, przedstawionego na fig. 9c, a ramie indeksowe 908 pozostaje nieruchome dotad,- 40 45 50 55* 65< az ramie odczynnika 31 i ramie próbki 55 zostana podniesione po wykonaniu dozowania cieczy z sond 34, 35 i 62, po czym element napedzany 1(fi prze¬ suwa sie poprzez miejsce '928, przedstawione ha fig. 9c powodujac, ze ramie indeksowe 608 powraca do swojego polozenia poczatkowego, przy tym obra¬ cajac walek 73 na polozenie, które sprowadza" na¬ stepny rzad wnek dysku 67 do polozenia, jakie" fest wymagane dla odebrania cieczy z sónd 34, 3#, fe Wyzej opisana operacja jest powtórzona dla nastep- negó obrotu walków 11 i 13 krzywki dotad, az poza¬ dane rzedy wnek dysku67 otrzymaly b^czyfiriiki i próbke.W przypadku, kiedy wymaga sie, aby sonda od¬ czynnika 35 byla w stanie pobrac i dozowac wiecej niz tylko jeden odczynnik cieczowy, to zbiornik 50-, jak przedstawiono na fig. 2 i fig. 3a, ma wykonane osobne przedzialy 976 i 977,. zamocowane slizgowo miedzy wspornikami 980 i 981 na pretach 98$ i 983.Zbiornik 50 ma element napedzany 950, który sty^ ka sie z rowkiem 952 krzywki 954, a moze byc obra¬ cany po uruchomieniu silnika 956 przy pomocy me¬ chanizmów zebatych 959 i 960. Na fig. 11 przedsta¬ wiono, ze kiedy krzywka 954 jest obracana silni¬ kiem 956, to element napedzany 950 przesUwa sie poprzez miejsce 970, a zbiornik 50' zostaje przesu¬ niety do miejsca pokazanego w 975, przy czym sonda odczynnika 35 znajduje sie nad przedzialem 97-6, zamiast L'77. Dalsze obracanie krzywki 954 powo¬ duje, ze element napedzany 950 przesuwa sie poprzez miejsce 975, przedstawione na fig. 11, oraz sprowadza zbiornik 50 z powrotem do jego poczat¬ kowego polozenia, przy czym sonda 35 znajduje' sie nad przedzialami 977. Silnik 956 zostaje uruchomio¬ ny sygnalem z zespolu ukladu logicznego sterowa¬ nia, jak to zostalo dalej opisane; aby przesunac zbiornik odczynnika 50 w tym czasie, kiedy ramie- odczynnika 31 znajduje sie, w polozeniu podniesio¬ nym.W pewnych przypadkach nie jest konieczne wy¬ korzystywanie wszystkich rzadów wnek dysku #7- ^ dla pobierania odczynnika. W takich okolicznosciach; kiedy ostatni rzad wnek jaki ma byc wypelhiofiy, otrzymal odczynnik z soind 34 i '&» a przexf przesU1- nieciem nastepnego rzedu wnek do polozenia pobie¬ rania, cewki 193 i 196 zaworów elektromagnetycz¬ nych 188 i 19tf, przedstaWiónb seherriatycznie ria; fig. 13a, zostaja pobudzone sygnalem z- zespolu ukladu logicznego sterowania, to wyloty zaworów wyprowadza sie do atmosfery, aby ciecz riie byfe ani pobierana, ani dozowana z sond 34 i 35 tak dlugo, jak dlugo cewki 19£- i IStó znajduja sie w stanie pobudzenia. Podobnie kiedy ostatni rzad wnek, jakie maja otrzymac ciecz próbki, otrzymal te ciecz próbki*z sondy próbki 62, to cewki zaworów elektromagnetycznych 4(T4 i^4a#pbzostaja potem nie pobudzone, pompy 202 i 20ff pobieraja ciecz rozcien¬ czalnika i te ciecz rozcienczalnika usuwaja z pow¬ rotem do zbiornika 409, jak to przedstawiono na fig. 13. Zespól ukladu logicznego sterowania, przed¬ stawiony na fig. 2, jest bardziej szczególowo podany na fig. 14. Zespól ukladu logicznego sterowania otrzymuje sygnaly wejsciowe elektryczne dfoga poprzez laczniki optyczne, kftóre sa-syftehronizowarte15 z cyklem mechanicznym urzadzenia wedlug wyna¬ lazku, przy czym zespól ukladu logicznego wytwa¬ rza jako odpowiedz na sygnaly wejsciowe, rózne elektryczne sygnaly wyjsciowe dla sterowania sil¬ ników 3 i 956, oraz dla selektywnego pobudzania zaworów elektromagnetycznych 188, 190, 404 i 406.Na fig. 2 i na fig. 14 przedstawiono, ze po uru¬ chomieniu lacznika rozruchowego .1, konwencjo¬ nalny zespól sterowania silnikiem 2015 doprowadza zasilanie elektryczne dla wytworzenia obrotów silnika napedowego 3, który wykonuje cykl mecha¬ niczny, opisany poprzednio, dla pobierania i dozo¬ wania odczynników i próbki. Kiedy walek 11 wyko¬ nal odpowiednia wartosc obrotu, na przyklad 31° dla urzadzenia wedlug wynalazku, zostaje urucho¬ miony lacznik optyczny 2050 przy przesunieciu sie otworu 2053 dysku 2057 dawkujacego czas, umoco¬ wanego na walku 11. W ten sposób jest otrzymy¬ wany sygnal elektryczny dla kazdego obrotu walka 11 krzywki i doprowadzany do zespolu ukladu lo¬ gicznego sterowania poprzez lacznik 2000, co uru¬ chamia oscylator 2070 przy pomocy jego zespolu sterujacego 2075. Oscylator 2070 wytwarza sygnaly zegarowe odpowiednio do ilosci stopni katowych obrotu walka 11 krzywki i przekazuje je droga po¬ przez odpowiedni zespól dzielnika 2090 do konwen¬ cjonalnego licznika 2080. Wejscie licznika 2080 jest doprowadzone do zespolu dekodera 2095, który wy¬ twarza wyjsciowe impulsy, odpowiadajace ilosci stopni katowych obrotu walka 11 krzywki. Impulsy wyjsciowe dekodera odnosza sie do polozen krzywek 21 i 23, tak jak przedstawiono na fig. 9a i 9b, aby wy¬ tworzyc sygnaly i przekazac je do cewek zaworów elektromagnetycznych 193, 195, 607, 609 dla zalacze¬ nia zaworów 188, 190, 404 i 406 w sposób opisany powyzej w nazwiazaniu do fig. 12 i fig. 13. Sygnaly dla cewek 607i 609, które steruja pobieranie i dozo¬ wanie próbki i rozcienczalnika, sa otrzymywane z funktorów iloczynu logicznego 3000, 3010, 3020 i 3030, przy czym te bramkowe funktory logiczne otrzymuja sygnaly wejsciowe z dekodera 2095 i lacz¬ nika wybierakowegp 3030 dobierajacego ilosc prób¬ ki. Zaleznie od polozenia lacznika wybierakowego 3030, cewka 607 pompy próbki 404 zostanie pobu¬ dzona przy róznych przedzialach czasu podczas obrotu cewki 23.Na fig. 14 przedstawiono, ze jezeli wylacznik wy¬ bierakowy 8040 znajdzie sie w polozeniu (a), to wzmacniacz 3040 wytworzy sygnal i doprowadzi go do cewki 607, zalaczajac zawór elektromagnetyczny 404 podczas polozenia „pierwszego pobierania", zaj¬ mowanego przez krzywke 23, jak przedstawiono na f:£. Se. Polozenie (b) lacznika wybierakowego 3040 spowoduje, ze zawory elektromagnetyczne 404 sa I?cbudzone podczas polozenia „drugiego pobierania", c. polozenie (c) spowoduje, ze zawór elektromagne¬ tyczny 404 bedzie pobudzony zarówno podczas po¬ lozenia „pierwszego pobierania", jak i podczas polo¬ zenia „drugiego pobierania". Przy obrocie o 359° sygnal doprowadzony z dekodera 2095 powoduje, ze zostaje odlaczony oscylator 2070.W przypadkach, kiedy nie wszystkie rzedy wnek dysku 67 maja otrzymac odczynnik i próbke, to jest mniej niz calosc typowego dysku 36-rzedowego, przedstawionego na fig. 4a, to ta liczba jest usta- 99 817 16 wiona na laczniku dziesietnym 4000 kodowanym binarnie. Wyjscie lacznika 4000 kodowanego w dzie¬ sietnym kodzie binarnym zostaje doprowadzane do licznika 4010 zliczajacego w dziesietnym kodzie bi- narnym, który jest ustawiony przez lacznik rozru- . chowy 1 i zlicza przy kazdym sygnale, otrzymywa¬ nym dla kazdego obrotu walka 11 krzywki z lacz¬ nika optycznego 2050, kiedy ten lacznik optyczny zostanie uruchomiony szczelina 2053 dysku 2057. io Kiedy licznik 4010 zliczyl do zera, zespól detekcyjny zera 4020 wylacza wzmacniacz 3040, przez co od- wzbudza cewke elektromagnesu 607 i zawór elektro¬ magnetyczny 404, wobec czego przerwane zostaje pobieranie próbki.Wyjscie lacznika 4000 kodowanego binarnie, które jest proporcjonalne do ilosci rzedów wnek jakie maja byc napelniane, zostaje takze doprowadzone do komparatora 4030. Komparator 4030 otrzymuje takze sygnal wyjsciowy z licznika 4040, który sumuje wartosci w kodzie BCD (to jest w binarnym kodzie dziesietnym) i otrzymuje równiez sygnal obrotu walka krzywki z lacznika 2050 i sumuje synchronicznie do zliczania „odejmowanego", wyko¬ nywanego przez licznik 4010, realizowanego w ko- dzie BCD. Jednakze trzeba sumowanie licznika 4040 opózniac o liczbe, odpowiadajaca liczbie rzedów wnek miedzy polozeniami dozowania ramienia próbki 55, a ramienia odczynnika 31, na przyklad 12 dla szczególnego wykonania urzadzenia wedlug wy- nalazku tutaj opisanego. Jest to wykonane elemen¬ tem sumy logicznej 4050, 4060, 4070 oraz detektorem 4080. Po otrzymaniu sygnalu wstepnie nastawionego droga poprzez element sumy logicznej 4070, wyko¬ nane zostaje ustawienie „dwanascie" w ukladzie nastawy wstepnej w liczniku 4040, pracujacym w kodzie BCD. Po dwudziestu czterech „obrotach" na¬ stepuje doprowadzenie sygnalów z lacznika optycz¬ nego 2050 do licznika 4040, „trzydziesci szesc" jest wykrywane detektorem 4080, a licznik 4040 zostaje 40 przestawiony na „zero" droga poprzez elementy sumy logicznej 4060 i 4070. Jezeli wyniki liczenia liczników 4000 i 4040 sa jednakowe, wskazujac, ze ostatni wymagany rzad wnek otrzymal odczynniki, to komparator 4030 uruchamia bramke 3050, nastep- 49 nie zostaja pobudzone cewki elektromagnesów 193 i 195 zaworów magnetycznych 188 i 190 podczas ich normalnego przedzialu czasowego pobierania, a pompy 180 i 182 sa odprowadzone do atmosfery pod¬ czas tego przedzialu czasu i dalej nie pobieraja, ani 50 nie dozuja odczynników.W pewnych sytuacjach trzeba pobrac sonde od¬ czynnika 34 inny odczynnik dla wybranego rzedu wnek dysku 67. W takim przypadku tein inny od¬ czynnik jest umieszczany w przedziale 976 zbiornika n odczynnika 50, przedstawionego na fig. 3a, a kiedy ten wybrany rzad wnek znajduje sie w polozeniu ladowania dla sondy odczynnika 34, zbiornik 50 zo¬ staje przesuniety tak, ze przedzial 976 znajdzie sie pod sonda 34 w polozeniu pobierania dla sondy 34.M Jest to wykonywane przez nastawienie potrzebnej liczby rzedów wnek na liczniku 5000, dzialajacym w kodzie binarnym BCD, oraz przez doprowadzenie wyjscia do komparatora 5010. Komparator 5010 otrzymuje równiez sygnal wejsciowy z licznika 4040 0 sumujacego w kodzie BCD. Jezeli wynik liczenia99 817 17 18 licznika 4040 odpowiada liczbie rzedu wnek, wybra¬ nego dla otrzymania innego odczynnika, to sygnal wyjsciowy komparatora 5010 uruchamia sterowni¬ czy zespól silnika, aby spowodowac obrót silnika 956 przez czas jednego obrotu krzywki napedowej 954, w sposób jaki byl poprzednio opisywany, a jest przedstawiony na fig. 9. Podczas tego obrotu zbior¬ nik odczynnika 50 zostaje przesuniety w wyniku dzialania krzywki 954 tak, aby umiejscowic prze¬ dzial 976 pod sonda 34 w czasie „pobierania", po „pobieraniu" przesunac zbiornik 50 do jego pier¬ wotnego polozenia. Lacznik optyczny 960, urucha¬ miany szczelina 963 dysku 965, znajduje sie w polo¬ zeniu, aby wytwarzac dodatkowy sygnal elektrycz¬ ny i doprowadzac go do sterowniczego zespolu silnika 5020 i zatrzymywac silnik 956, kiedy prze¬ dzial 976 zbiornika 50 zostal przesuniety pod sonde 34 wskutek dzialania krzywki 954. Silnik 954 pozo¬ staje w polozeniu „zatrzymywany" dotad, az wynik liczenia licznika 4040 ma wartosc odpowiadajaca wnece, która nie ma otrzymac „innego" odczynnika, przy czym w tym czasie silnik 954 zostaje urucho¬ miony sygnalem sterowniczego zespolu silniko¬ wego 5020.Kiedy pierwszy rzad wnek jakie maja otrzymac odczynnik i próbke wykonal pelny obieg i powró¬ cil na swoje poczatkowe polozenie, lacznik optycz¬ ny 990 zostaje uruchomiony przez szczeline 992 dysku 38 umocowanego do walka 73, oraz zostaje doprowadzony sygnal do sterowniczego zespolu sil¬ nikowego 2015 w ukladzie logicznym sterowania droga poprzez zlacze 994, aby zatrzymac silnik napedowy 3.Zaleznosc wzajemna sygnalów elektrycznych wy¬ korzystywanych w ukladzie logicznym, przedsta¬ wionym na fig 14, jest pokazana na wykresie czasu, przedstawionym na fig. 15a, 15b i 15c.Przebieg przedstawiony na fig. 15a dotyczy lado¬ wania calosci 36 rzedów dysku 36-rzedowego jaki jest przedstawiony na fig. 3a z przedzieleniem 12-rzedowym miedzy polozeniami dozowania od¬ czynnika i próbki, jak przedstawiono na fig. 3a.Fig. 15a dotyczy takze sytuacji, kiedy zbiornik od¬ czynnika 50 ma byc przesuniety dla doprowadzenia innego odczynnika dla rzedów wnek 1 i 2. Fig. 15b dotyczy sytuacji kiedy tylko szesc sposród 36 rzedów ma otrzymac odczynnik i próbke, natomiast fig. 15c przedstawia pojedynczy cykl pobierania i dozowa¬ nia dla jednego rzedu wnek. ^dczoMomiptótitU ® nfotnik optyczny 390 (£ licznik 404o cfozotoote oefczy/inr/^Wo&ijzegaro+tt stopnioócMba Silnik ^6,/^^a^^^^20S^g^^ ™ FIG.I5c )*tzrnacr}iacz. SOlo-^u/Hae ^^ K3C*o OZGraf. Z.P. Dz-wo* z. 934 (100+20) 4.79 Cena 45 zl PL PL