Przedmiotem wynalazku jest sposób otrzymywania soli cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A z kwasem glukonowym i jego pochodnymi.Sole cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A z kwasem glukonowym i jego pochodnymi sa nowymi zwiazkami z grupy antybiotyków erytromycynowych i wykazuja wysoka aktywnosc przeciwbakteryjna.W chwili obecnej wiadomo jest, ze cykliczny 11,12-weglan erytromycyny A, otrzymywany w reakcji erytromycyny A z weglanem etylenu, wykazuje korzystniejsze wlasciwosci od antybiotyku macierzystego.Jednakze jedna z jego soli, L-asparaginian cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A dajacy po podaniu doustnym wysokie poziomy antybiotyku w surowicy, a zwlaszcza w tkance plucnej, co jest niezwykle cenne w leczeniu infekcji ukladu oddechowego, nie nadaje sie do stosowania dozylnego. W zwiazku z tym otrzymano nowe pochodne dobrze rozpuszczalne w wodzie a tym samym nadajace sie do stosowania dozylnego, W trakcie badan róznych soli zaobserwowano mianowicie korzystne wlasciwosci fizykochemiczne, przeciwbakteryjne i farmakologiczne nowej dotychczas nieznanej grupy soli cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A, a miano¬ wicie soli kwasu glukonowegoi jego pochodnych z cyklicznym 11,12-weglanem erytromycyny A.Moc biologiczna otrzymanego sposobem wedlug wynalazku D-glukoheptonianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A oznaczona metoda plytkowo-cylinderkowa przy uzyciu szczepu Bacillus pumilus NCTC 8241 wynosi wobec standardu erytromycyny 1700 meg/mg, zas dla laktobionianu czyli 4-D-galaktozydo-D-glukonianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A wynosi 1500mcg/mg, podczas gdy dla laktobionianu erytromycyny A wedlug USP XVII wynosi 600 meg/mg w przeliczeniu na zasade bezwodna.Najmniejsze stezenia hamujace (MIC) omawianych soli sa dla wiekszosci szczepów tego rzedu co dla cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A. Wlasciwosci soli, a mianowicie ich dobra rozpuszczalnosc w wodzie pozwalaja na sporzadzenie roztworów nadajacych sie do iniekcji. Po dodaniu dozylnym uzyskuje sie wysokie poziomy w tkance plucnej, znacznie wyzsze niz w przypadku stosowania odpowiednich pochodnych erytromy¬ cyny A.2 99 137 I tak po dozylnym podaniu szczurom tych samych wagowo ilosci glukoheptonianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A i laktobionianu erytromycyny A, przyjmujac poziomy antybiotyku w tkance plucnej po podaniu laktobionianu erytromycyny A za 100%, dla glukoheptonianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A otrzymuje sie odpowiednio: po 15 minutach od podania - 340%, po 30 minutach - 170%, po 1 godzinie- 210%, po 3 godzinach - 960%, po 5 godzinach - 1090%.Sposobem wedlug wynalazku sole cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A z kwasem glukonowym i jego pochodnymi, zwlaszcza z kwasem glukoheptonowym i laktobionowym, otrzymuje sie dzialajac na cykliczny 11,12-weglan erytromycyny A stechiometiyczna iloscia kwasu glukonowego lub jego pochodnej, ewentualnie laktonem kwasu glukonowego lub laktonem jego pochodnej w mieszaninie wody z rozpuszczalni¬ kiem organicznym, korzystnie z nizszym alkoholem alifatycznym lub ketonem, w temperaturze od temperatury pokojowej do temperatury wrzenia mieszaniny reakcyjnej, w czasie potrzebnym do uzyskania roztworu. Z tak otrzymanego roztworu wyodrebnia sie produkt reakcji przez wytracenie rozpuszczalnikiem organicznym, takim jak eter etylowy, lub odparowuje sie otrzymany roztwór pod zmniejszonym cisnieniem do sucha, badz poddaje sie suszeniu rozpylowemu wzglednie procesowi liofilizacji po uprzednim usunieciu rozpuszczalnika organicznego ze srodowiska reakcji.Przyklad I. 1,56g (0,0075 mola) 7-laktonu kwasu a-D-glukoheptonowego rozpuszczono w20ml wody i ogrzewano w temperaturze wrzenia w czasie okolo 2 godzin. Do schlodzonego do temperatury pokojowej roztworu dodano 25 ml alkoholu etylowego oraz 5,7 g (0,0075 mola) cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A. Zawiesine mieszano w temperaturze 40°C. przez okolo 1 godzine, a nastepnie roztwór przesaczono i produkt wytracono za pomoca bezwodnego eteru etylowego. Wytracony osad odsaczono, przemyto bezwodnym eterem etylowym i suszono pod zmniejszonym cisnieniem. W ten sposób otrzymano 6,5 g (90% wydajnosci teoretycznej) a-D-glukoheptonianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A o aktywnosci biologicznej 1650mcg/mg (aktywnosc —1770 mcg/mg przy zalozeniu aktywnosci cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A: 2300 mcg/mg) i temperaturze topnienia 130—152°C. Zwiazek ten rozpuszcza sie w wodzie, metanolu, acetonie, dioksanie, nie rozpuszcza sie natomiast w eterze etylowym, chloroformie, benzenie.Analiza dla C4 9 H7 9 N02 2 (986,12) Obliczono: 54,81 % C; 8,07% H; 1,42% N.Otrzymano: 54,73% C; 77,93% H; 1,47% N.Widmo IR(KBr): 3440, 2980, 2940,1815,1750, 1620,1470 cm"1.Przyklad II. Roztwór 0,78 g (0,00375 mola) 7-laktonu kwasu a-D-glukoheptonowego w 20 ml wody ogrzewano w temperaturze wrzenia w czasie okolo 1 godziny. Nastepnie schlodzono do temperatury pokojowej, rozcienczono 30 ml. alkoholu etylowego i dodano 2,85 g (0,00375 mola) cyklicznego 11,12-weglanu erytromy¬ cyny A. Poczatkowo zawiesine, a nastepnie roztwór mieszano do chwili, az wynik chromatografii cienkowarstwo¬ wej wykazywal nieobecnosc laktonu kwasu a-D-glukoheptonowego, Nastepnie oddestylowano alkohol etylowy w temperaturze pokojowej pod zmniejszonym cisnieniem, a otrzymany roztwór przesaczono i poddano liofiliza¬ cji. Otrzymano 3,1 g (95% wydajnosci teoretycznej) a-D-glukoheptonianu cyklicznego 11,12-cyklicznego weglanu erytromycyny A o aktywnosci biologicznej 1700 mcg/mg i temperaturze topnienia 130-152°C.Przyklad III. DO roztworu 0,312 g (0,0015 mola) 7-laktonu kwasu a-D-glukoheptonowego w 2 ml wody dodano roztwór 1,14 g (0,0015 mola) cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A w 6 ml acetonu ogrzewano w temperaturze wrzenia przez okolo 3 godziny. Nastepnie roztwór schlodzono, saczono i zatezono w temperaturze pokojowej pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzymano 1,25 g (86% wydajnosci teoretycznej) a-D-glukoheptonianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A o aktywnosci biologicznej 1720 mcg/mg i temperaturze topnienia 130-152°C.Przyklad rIV. Do roztworu 1,52g (0,0020 mola) cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A w metanolu dodano mieszajac porcjami wodny roztwór kwasu laktobionowego w takiej ilosci, aby pH mieszaniny poreakcyjnej wynosilo okolo 7. Do roztworu dodano bezwodny siarczan sodu i,calosc pozostawiono na noc. Po odsaczeniu soli nieorganicznych roztwór metanolowy zatezono w temperaturze pokojowej pod zmniejszonym cisnieniem do objetosci okolo 10 ml i rozcienczono pieciokrotna objetoscia eteru etylowego. Wypada bezbarwny osad, który krzepnie po przemyciu nowa porcja zimnego eteru etylowego. Odsaczony produkt ponownie rozpuszczono w metanolu i,wytracono eterem etylowym. Otrzymano w ten sposób 1,50 g (67% wydajnosci teoretycznej) laktobionianu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A o aktywnosci biologicznej 1410 mcg/mg i temperaturze topnienia 140— 150°C.Przyklad V. Do roztworu 5,7g (0,0075 mola) cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A w95% etanolu dodano podczas mieszania wodny roztwór 2,7 g (0,0075 mola) kwasu laktobionowego. Roztwór mieszano 24 godziny w temperaturze pokojowej, przesaczono^ i poddano suszeniu rozpylowemu. Otrzymano 8,4 g laktobionanu cyklicznego 11,12-weglanu erytromycyny A o aktywnosci 1500 mcg/mg i temperaturze topnienia 140-150°C.99 137 3 PL