PL94278B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie synchronizacyjne do sprzegiel wlaczalnych przekladni zebatych, z osiowo przesuwna tuleja wyprzegnika, z korpusem synchronizacyjnym, osadzonym obrotowo i stabilnie osiowo na wale przekladniowym i dzwigajacym te tuleje wyprzegnika oraz z pierscieniem ciernym stozkowym, umiesz¬ czonym na kazdej stronie czolowej korpusu synchronizacyjnego.Tego rodzaju urzadzenia synchronizacyjne maja zderzaki do ograniczonego przekrecania pierscieni ciernych stozkowych w stosunku do korpusu synchronizacyjnego w polozenie blokujace.Gdy tego rodzaju znane urzadzenia synchronizacyjne sa narazone na intensywniejsze drgania skretne lub przyspieszenia obrotowe, to wówczas wzglednie duzy i potrzebny funkcjonalnie luz przekrecania pierscieni cier¬ nych stozkowych powoduje mocne naprezenie udarowe zderzaków, zwlaszcza w tym pierscieniu ciernym stozko¬ wym, który nie jest przyporzadkowany wlaczonemu kolu zebatemu.Wskutek tego powstaje zwiekszona scieralnosc, a w skrajnych przypadkach nawet pekniecie zderzaków pierscieni ciernych stozkowych. Wspomniane drgania skretne moga byc spowodowane od strony napedowej, np. przez silnik lub od strony napedzanej, np. przez wal kardanowy, przemieszczajacy sie katowo, przy czym drgania te nie daja sie wyeliminowac we wszystkich przypadkach.Zadaniem wynalazku jest wiec skonstruowanie takiego urzadzenia synchronizacyjnego, które nie byloby wrazliwe na wspomniane drgania skretne. Zadanie to rozwiazano w ten sposób, ze dwa stozkowe pierscienie cierne polaczono tak ze soba poprzez kilka dzwigni wyrównawczych, prowadzonych ruchomo katowo w korpu¬ sie synchronizacyjnym, ze przy wzglednym przekreceniu jednego z dwóch stozkowych pierscieni ciernych sto¬ sunku do korpusu synchronizacyjnego drugi stozkowy pierscien cierny wykonuje stale w sposób wymuszony obrót wzgledny w kierunku przeciwnym.Przez sprzezenie obu pierscieni ciernych stozkowych w kierunku przeciwnym dzialania momentów przyspieszen obrotowych obu pierscieni ciernych wyrównuja sie. W szczególnosci pierscien cierny stozkowy, znajdujacy sie od nie wlaczonej strony sprzegla jest zabezpieczony przed wolnymi nieskontrolowanymi ruchami2 94278 skretnymi pierscieni ciernych stozkowych. Wskutek tego, chronione sa zderzaki skretne pierscieni ciernych stoz¬ kowych.W odmianie wykonania wynalazku, w korpusie synchronizacyjnym, stanowiacym dzwigar tulei sprzegaja¬ cej, sa ulozyskowane bezsworzniowo dzwignie wyrównawcze, posiadajace w tym celu cylindryczne lub beczul- kowate uksztaltowane odcinki powierzchniowe, stanowiace punkty przegubowe.W rozwiazaniu tym, konstrukcja urzadzenia synchronizacyjnego jest uproszczona, a tym samym ekono¬ miczna w wykonaniu i niezawodna w dzialaniu.Wynalazek jest wyjasniony blizej na przykladzie wykonania, uwidocznionym na rysunku schematycznym, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenia synchronizacyjne wedlug wynalazku, fig. 2 — korpus synchronizacyjny z dzwipiia wyrównawcza tego urzadzenia synchronizacyjnego, w kierunku osiowym, fig. 3 — korpus uwidocznio¬ ny na fig. 2 w widoku z góry, fig. 4 i 5 — dzwignie wyrównawcza urzadzenia synchronizacyjnego, uwidocznione¬ go na fig. 1 do 3, wykonana np. jako czesc tloczona, fig. 6 i 7 - inna dzwignie wyrównawcza, wykonana jako czesc toczona, do bezsworzniowego jej mocowania w otworze cylindrycznym korpusu synchronizacyjnego, a fig. 8 i 9 — dzwignie wyrównawcza, ulozyskowana za pomoca sworznia lozyskowego w korpusie synchroniza¬ cyjnym i wykonana jako czesc tloczona.Urzadzenie synchronizacyjne, przedstawione na fig. 1 do 5, ma korpus synchronizacyjny 11, osadzony obrotowo i stabilnie osiowo na wale przekladniowym 10 oraz dzwigajacy obrotowo za pomoca profilu, tworzace¬ go zlacze ksztaltowe, osiowo przesuwna tuleje sprzegajaca 12. Na kazdej stronie czolowej korpusu synchroniza¬ cyjnego 11 jest umieszczony stozkowy pierscien cierny 13 i 14, który jest wyposazony w uzebienie blokujace, zestrojone kazdorazowo z uzebieniem tulei sprzegajacej 12. Po wlaczeniu ruchu wspólbieznego tuleja sprzegaja¬ ca 12 zazebia sie z uzebieniem kolowym korpusu sprzeglowego 15 lub 16.Korpusy sprzeglowe 15 sa. w tym przypadku polaczone trwale z kolami zebatymi 17 i 18, przyporzadko¬ wanymi kazdorazowo jednemu biegowi. W wybraniu 19 zewnetrznego wienca zebatego korpwi synchronizacyj¬ nego 11 fest ulozyskowana ruchomo katowo dzwignia wyrównawcza 20, jak jest to przedstawione na fig. 2.Dzwignia wyrównawcza 20 jest przedstawiona w detalach na fig. 4 i 5, która posiada dwa zewnetrzne punkty przegubowe 21 i 22 i jeden srodkowy punkt przegubowy 23, utworzony przez beczkowate uksztaltowane odcin¬ ki powierzchni. Oba zewnetrzne punkty przegubowe 21, 22 dzwigni wyrównawczej 20 wchodza w odpowiednie wglebienia 24 i 25 stozkowych pierscieni ciernych 13 i 14, a srodkowy punkt przegubowy 23 zazebia sie z wybraniem 19 korpusu synchronizacyjnego 11 w sposób luzny w kierunku obwodowym, lecz w sposób rucho¬ my katowo. Stozkowe pierscienie cierne 13 i 14 sa przeto sprzezone w sposób wymuszony za pomoca trzech dzwigni wyrównawczych 20, rozmieszczonych równomiernie na obwodzie oraz moga przekreoac sie tylko zmiennie w okreslonym kierunku w stosunku do korpusu synchronizacyjnego 11.Przy przyspieszeniach katowych, które dzialaja na korpus synchronizacyjny 11, oba stozkowe pierscienie cierne 13 i 14 sa zabierane razem przez dzwignie wyrównawcze 20, przy czym momenty przyspieszenia, dzialaja¬ ce na te pierscienie 13 i 14,- wyrównuja sie na zasadzie belki wagi, a oba stozkowe pierscienie cierne 13 i 14 pozostaja przede wszystkim we wzglednym stanie spoczynkowym.Przy momentach ciernych, wynikajacych z przebiegu synchronizacji ruchów i oddzialywujacych stale tylko na jeden ze stozkowych pierscieni ciernych 13 lub 14, oba te pierscienie przekrecaja sie w kierunkach przeciw¬ nych bez istotnych oporów tak, ze czynnosci potrzebne do synchronizacji nie sa powodowane przez dzwignie wyrównawcze 20.Na fig. 6 i 7 jest przedstawiona inna postac wykonania dzwigni wyrównawczych. Ta dzwignia wyrów¬ nawcza ma jeden srodkowy i dwa zewnetrzne odcinki stozkowe, które sa prowadzone w cylindrycznych lub czaszowo-kulistyeh powierzchniach wspólpracujacych na korpusie synchronizacyjnym 11 i na stozkowych pier¬ scieniach ciernych 13 i 14. Zasada dzialania tej dzwigni wyrównawczej jest taka sama jak dzwigni wyrów¬ nawczych, opisanych przy omawianiu fig. 1 do 5. Róznice polegaja tu jedynie na sposobie wykonania lub na rodzaju kalkulacji operacji wykonawczych.Dotyczy to równiez dalszej postaci wykonania dzwigni wyrównawczych, przedstawionych na fig. 8 i 9, które sa wykonane jako czesc plaska z ulozyskowaniem czopa. Sworzen lozyskowy, przynalezny do kazdej dzwigni wyrównawczej, przedstawionej na fig. 8 i 9, jest zamocowany w sposób skierowany kazdorazowo pro¬ mieniowo w korpusie synchronizacyjnym 11. Konce dzwigni wyrównawczych maja ksztalt widlowy i wspólpra¬ cuja z wystajacymi czopami, znajdujacymi sie na stozkowych pierscieniach ciernych 13 i 14, przy czym konce te tocza sie po tych pierscieniach swymi beczulkowatymi, wewnetrznymi powierzchniami nosnymi.Wynalazek nie jest jednak ograniczony do rozwiazan z korpusem synchronizacyjnym, zamocowanym na wale przekladniowym. Jako „wal przekladniowy" nalezy tu rozumiec równiez kolnierz lub inny czlon napedo¬ wy. Korpusy sprzeglowe, za pomoca których powoduje sie zazebienie tulei sprzegajacej, moga byc polaczone94 278 3 poza kolami zebatymi równiez z innymi czlonami przekladni. W przypadku stosowania wlaczalnych przekladni obiegowych z osadzonym trwale kolem wewnetrznym, korpusy sprzeglowe moga byc polaczone równiez np. z obudowa przekladni. PL PL

Claims (2)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie synchronizacyjne do sprzegiel wlaczalnych przekladni zebatych, z osiowo przesuwna tuleja wyprzegnika, z korpusem synchronizacyjnym, osadzonym obrotowo i stabilnie osiowo na wale przekladniowym i utrzymujacym te tuleje oraz z pierscieniem ciernym stozkowym, umieszczonym na kazdej stronie czolowej tego korpusu, znamienne tym, ze oba stozkowe pierscienie cierne (13 i 14) sa polaczone ze soba poprzez kilka dzwigni wyrównawczych (20), prowadzonych ruchomo katowo w korpusie synchronizacyjnym (11), tak aby przy wzglednym przekreceniu jednego z dwóch stozkowych pierscieni ciernych (13 lub 14) w stosunku do korpusu synchronizacyjnego (11) drugi stozkowy pierscien cierny (14 lub 13) wykonywal stale w sposób wymu¬ szony obrót wzgledny w kierunku przeciwnym.

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1,znamienne tym, ze w korpusie synchronizacyjnym (11), stanowia¬ cym dzwigar tulei sprzegajacej (12), sa ulozyskowane bezsworzniowo dzwignie wyrównawcze (20) posiadajace cylindrycznie lub beczulkowato uksztaltowane odcinki powierzchniowe (21, 22, 23), stanowiace punkty prze¬ gubowe. FIG 1 M-m pi i ¦¦¦-•-«' *f ,-1094 278 FIG. 2 FIG 3 19 21 ?S U U rni-Lj. 23 20 22 2L 13 FIG U FIG 6 FIG 5 Q= FIG 7 (Q FIG.8 O fig.9 n-rr Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 10 zl PL PL