PL91835B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest sposób termoelektrolizy metali zwlaszcza termoelektrolizy tlenku glinu oraz niezuzywajaca sie anoda do termoelektrolizy metali.

Znany jest sposób elektrolizy tlenku glinu wedlug metody Hall-Heroulta odbywajacej sie w temperaturze 940— 1000°C. Elektrolizie poddawany jest stopiony kriolit z rozpuszczonym A1203. Wydzielone w procesie elek¬ trolizy aluminium zbiera sie na dnie tygla weglowego podlaczonego do katody wanny elektrolizera. Na anodach weglowych powstaje C02 oraz w malej czesci CO. W procesie termoelektrolizy anoda ulega spalaniu zgodnie z reakcja chemiczna.

A1203+ 3/2 C - 2 Al + 3/2 C02 Teoretycznie,zuzycie anody wynosi 0,334 kg C/kg Al, lecz praktycznie dochodzi do 0,5 kg C/kg Al.

Ulegajace spalaniu anody weglowe maja szereg wad. Aby uzyskiwac aluminium o dopuszczalnej czystosci, jako wegiel na anody trzeba stosowac czysty koks o niewielkiej zawartosci popiolu. Anody weglowe, ze wzgledu na wypalanie sie, musza byc od czasu do czasu dosuwane, a to w celu przywracania optymalnej odleglosci miedzybiegunowej, miedzy powierzchnia anody a lustrem stopionego aluminium. Wypalajace sie anody musza byc zastepowane periodycznie przez nowe, natomiast anody ciagle (anody Soderberga) musza byc stale uzupel¬ niane. Przy wypalajacych sie anodach nieodzowny jest odzielny zaklad wytwórczy - fabryka anod. Ten znany sposób jest pracochlonny i kosztowny.

W termoelektrolizie wykorzystuje sie równiez bezposredni rozklad Al2 03 na skladniki: A1203 -* 2Al + 3/2 02 Rozklad ten zachodzi na anodzie, która w czasie procesu termoelektrolizy nie reaguje z tlenem. W tym sposobie nie nastepuja wspomniane wyzej wady anod weglowych. Ponadto jako produkt uboczny wydzielany jest tlen, który moze byc ponownie wykorzystany przemyslowo. Niezuzywajaca sie anoda jest szczególnie korzystna dla pieca obudowanego, którego gazy wylotowe, które w znacznej czesci skladaja sie z tlenu, moga byc latwo2 91835 gromadzone i oczyszczane. Piec taki moze byc wyposazony w automatyczna regulacje. Dzieki temu usprawnia sie warunki na stanowiskach roboczych oraz zmniejsza problemy ochrony srodowiska.

Wymagania stawiane niezuzywajacym sie anodom sa bardzo wysokie. Musza one na przyklad, jak to podano w szwajcarskim zgloszeniu patentowym nr 7522/73, byc w temperaturze roboczej 1000° odporne na korozje oraz nie rozpuszczac sie w roztopionym metalu jak równiez posiadac dobra przewodnosc elektryczna.

Przy wytwarzaniu powierzchni anod, które stykaja sie z korodujacym cieklym metalem, brane sa pod uwage jako tworzywa podstawowe przede wszystkim tlenki, na przyklad tlenek cyny, zelaza, chromu, kobaltu, niklu lub cynku.

Tlenki te nie moga byc jednak spiekane do zwartej postaci bez specjalnych dodatków, a poza tym wykazuja przy temperaturze 1000°C stosunkowo wysoka rezystancje wlasciwa. Dlatego, aby poprawic wlasnosci czystego tlenku, dodaje sie domieszke co najmniej jednego innego tlenku metalu, o koncentracji od 0,01 do 20% wagowo, korzystnie od 0,05 do 2%.

Dla zwiekszenia zdolnosci spiekania, gestosci i przewodnictwa elektrycznego, celowe jest dodawanie domie¬ szek z tlenków nastepujacych metali, które moga byc stosowane jako jedyne lub w kombinacji: Mn, Fe, Sb, Cu, Nb, Zn, Cr, Co, W, Cd, Zr, Ta,In, Ni, Ca, Ba, Bi.

Przy wytwarzaniu tlenkowych anod spiekanych tego rodzaju, stosuje sie znane technologie ceramiczne.

Mieszanine tlenków miele sie, za pomoca prasowania lub odlewania nadaje sie jej odpowiedni ksztalt, a przez podgrzanie do wysokiej temperatury, spieka sie je.

Mieszanina tlenków jako powleczenie nosnika, który sluzy jako rozdzielacz pradu, jest nakladana na nosnik za pomoca prasowania na zimno lub na goraco, natryskiwania plazmowego albo ogniowego, poprzez powlekanie detonacyjne, fizyczne lub chemiczne wydzielanie z fazy gazowej lub tez za pomoca innego znanego sposobu. Nastepnie, jesli to jest konieczne, mieszanina tlenków jest prazona i spiekana. Przyczepnosc do nosnika zwieksza sie, jesli powierzchni nosnika, przed powleczeniem, nadaje sie mechanicznie, elektryczne lub chemicz¬ nie wieksza chropowatosc, lub tez gdy powierzchnie nosnika pokrywa sie siatka z drutu.

Anodzie z tlenków ceramicznych mozna nadawac kazdy dowolny ksztalt, zwlaszcza korzystne sa jednak plyty lub cylindry. Tego rodzaju anody ceramiczne charakteryzuja sie dobra odpornoscia na zmiany temperatu¬ ry, niewielka rozpuszczalnoscia w stopionym metalu w wysokiej temperaturze, mniejsza elektryczna opornoscia wlasciwa, odpornoscia na utlenianie oraz zmniejszona porowatoscia.

Ciekly elektrolit sklada sie zazwyczaj z fluorków, a przede wszystkim z kriolitu, albo tez ze znanej miesza- * niny tlenków.

W procesie elektrolizy tlenku glinu ceramiczna anoda pozostaje w kontakcie z metalem wstanie cieklym i jednoczesnie doprowadza prad. Rozladowanie jonów O2- nastepuje na powierzchni granicznej miedzy rozto¬ pionym metalem a tlenkami spiekanymi anody. Wytworzony zas tlen ulatnia sie przez roztopiony metal. Zanu¬ rzenie w kapieli elektrolitycznej tlenków anody ceramicznej na przyklad w ksztalcie cylindra, zawierajacej tlenek cyny, bez obciazenia pradem powoduje rozklad cyny. Aluminium zawarte w stopionym kriolicie reaguje z tlenka¬ mi pokrywajacymi powierzchnie anody, powodujac jej korodowanie. Odbywa sie to zgodnie z reakcja: 3 Sn02 + 4 Al -? 3 Sn + A1203 Przy stosowaniu elektrolitów, które skladaja sie z innych zwiazków niz kriolit, ale zawieraja równiez aluminium, wystepuja podobne warunki.

Jesli pozostajaca w kontakcie z cieklym elektrolitem powierzchnie anody obciazy sie pradem, korodowa¬ nie to zostaje znacznie zmniejszone i praktycznie zredukowane do zera, jesli gestosc pradu przekroczy pewna minimalna wartosc. Ta minimalna gestosc pradu elektrycznego, jak to podano w szwajcarskim zgloszeniu paten¬ towym nr 7522/73 wynosi 0,001 A/cm2, korzystnie jednak co najmniej 0,01 A/cm2, a zwlaszcza co najmniej 0,025 A/cm2 W pewnych warunkach trudne jest uzyskanie równomiernej gestosci pradu na calej, pozostajacej w kontak¬ cie z elektrolitem powierzchni anody,gdyz rozklad ten zalezy nie tylko od zdolnosci przewodzenia ceramiki i roztopionego metalu, lecz równiez i od geometrii termoelektrolizera, lokalnych warunków przeplywu, tempera¬ tury kapieli oraz innych czynników. Gestosc pradu na zanurzonej powierzchni anody jest nie tylko nierówno¬ mierna, lecz w pewnych okolicznosciach obniza sie w pewnych miejscach nawet ponizej wartosci minimalnej, na skutek czego zachodzi w tych miejscach reakcja korodowania: 3 Sn02 + 4A1 -> 3 Sn + 2 A1203 Celem wynalazku jest opracowanie sposobu termoelektrolizy, zwlaszcza tlenku glinu, w termoelektrolizerze, który wyposazony jest wjedna lub wieksza liczbe anod o powierzchniach czynnych z materialu z tlenków cera¬ micznych, w którym chroniona jest przed korodowaniem cala zanurzona w roztopiony metal powierzchnia ano- dy.91835 3 /¦¦¦ Sposób termoelektrolizy metali wedlug wynalazku polega na tym, ze co najmniej te czesci powierzchni anody, które nie sa chronione dostateczna gestoscia pradu, omywa sie gazem utleniajacym.

W tym celu niezuzywajaca sie anoda posiada pory oraz/lub kanaly, które umozliwiaja doprowadzenie gazu do co najmniej czesci powierzchni anody.

Utleniajace gazy moga skladac sie z nastepujacych zwiazków, stosowanych pojedynczo lub w ich kombi¬ nacji: tlen, powietrze, chlor, fluor, dwutlenek wegla, tlenek azotu.

Gaz wyplywa z powierzchni ceramicznych tlenków anody w odpowiednich miejscach przez pory lub kana¬ ly do roztopionego metalu elektrolizera.

Minimalny przeplyw gazu utleniajacego wynosi 0,01 mmol/cm2#godz. korzystnie jednak co najmniej 0,1 mmol/cm2-godz., a zwlaszcza co najmniej 0,2 mmol/cm2-godz.

W wykonanej wedlug wynalazku anodzie pory uzyskuje sie przez to, ze do materialu podstawowego nie dodaje sie zadnych srodków ulatwiajacych spiekanie, oraz dobiera sie temperature i czas spiekania. W wyniku spiekania anoda nie uzyskuje zwartej struktury. Ponadto przed spiekaniem dodaje sie mieszki, które w czasie procesu spiekania ulatniaja sie, albo tez po przeprowadzeniu spiekania sa chemicznie wyplukiwane ze struktury anody wykonanej z tlenków ceramicznych.

Ponadto mozliwe jest równiez wiercenie w anodach kanalów przed lub po przeprowadzeniu procesu spieka¬ nia.

Przedmiot wynalazku jest blizej przedstawiony w przykladach wykonania uwidocznionych na rysunku, na któiym fig.l przedstawia anode do termoelektrolizy o strukturze porowatej w obrebie powierzchni bocznej w przekroju pionowym, a fig.2 - anode o porowatej strukturze na calej powierzchni, równiez w przekroju piono¬ wym.

Anoda do termoelektrolizy zanurzona jest w cieklym elektrolicie, a katoda usytuowana jest równolegle do plaszczyzny dolnej tej anody.

Anoda przedstawiona na fig.l w miejscach o zbyt malej gestosci pradu, chroniona jest przed korozja wywolana przez roztopiony stanowiacy zaviesine metal, za pomoca utleniajacego gazu, doprowadzanego do porowatej powierzchni bocznej anody. Element doprowadzajacy prad elektryczny 1 wykonany jest z metalu lub innego przewodzacego prad elektryczny tworzywa jak weglik, azotek lub borek.Czesc 2 anody wykonana jest z tlenków spiekanych i pozostaje, co najmniej czesciowo, w kontakcie z roztopionym cieklym elektrolitem 3.

Gaz utleniajacy doprowadzany jest przez kanal 4 i wyplywa nastepnie równomiernie na powierzchnie aiody przez otworki w rozdzielaczu pradu elektrycznego 5 oraz przez pory 7 w powierzchni bocznej czesci anody 2 wykonanej z tlenków spiekanych.

Rozdzielacz pradu 5 umieszczony w srodku anody stanowi jej korpus i jest w srodku wydrazony. Obniza on wewnetrzny opór anody i ulatwia równomierny rozplyw pradu. Rozdzielacz 5 wykonany jest korzystnie z meta¬ lu, niklu, miedzi, kobaltu, molibdenu lub ich stopów, albo tez z niemetalicznego materialu, przewodzacego elektrony w temperaturze pracy elektrolizera, na przyklad weglików, azotków, borków lub ich mieszaniny.

Rozdzielacz pradu doprowadza gaz utleniajacy do porowatej powierzchni anody z tlenków spiekanych i w tempe¬ raturze pracy elektrolizera nie wchodzi w reakcje ani z utleniajacym gazem ani tez z tlenkami spiekanymi. Ele¬ ment doprowadzajacy prad elektryczny 1 oraz rozdzielacz pradu 5 wykonane sa z tego samego materialu i stano¬ wia jedna calosc.

Anoda calkowicie zanurzona w cieklym elektrolicie przedstawiona na fig.2 nie wymaga zewnetrznego doprowadzania utleniajacego gazu ochronnego. Gaz anodowy wytwarzany w miejscach o dostatecznej gestosci pradu doprowadzany jest do tych miejsc, w których gestosc pradu jest nizsza od wartosci minimalnych. Prze¬ plyw gazu jest spowodowany zmiennym zaleznym od glebokosci zanurzenia anody, cisnieniem cieczy elektroli¬ tycznej. Zanurzony w ciekly metal 3 element doprowadzajacy prad 1 powleczony jest warstwa ochronna 6, wykonana z materialu nie przewodzacego prad elektryczny i odpornego na dzialanie roztopionego metalu, na przyklad azotku boru, elektrycznie stopionego tlenku glinu lub tlenku magnezu.

Wtargnieciu elektrolitu 3 do porów 7 czesci anody wykonanej z tlenków spiekanych 2 zapobiega wysokie napiecie powierzchniowe tego materialu oraz zle jego zwilzanie przez roztopiony metal. W przypadku gdy pory 7 maja wieksza srednice lub gdy w tej czesci ceramicznej anody umieszczone sa kanaly roztopiony metal moze do nich przedostac sie.

Aby temu zapobiec przeloty 8 prowadzace przez rozdzielacz pradu 5 powleka sie zle przewodzaca i odpor¬ na na dzialanie kriolitu warstwa, która moze byc wykonana z tego samego materialu co warstwa ochronna 6.

Wedlug innego nie przedstawionego na rysunku przykladu wykonania anody do zagrozonych korozja miejsc doprowadza sie mieszanine gazów utleniajacych, doprowadzonych z zewnatrz, jak równiez powstajacego w termoelektrolizerze gazu anodowego. Tak wiec anody z jednorodnymi tj. nieporowatymi powierzchniami4 91835 tlenków ceramicznych chroni sie redukowaniem w miejscach zbyt malej gestosci pradu, dobierajac geometrie i wyposazenie termoelektrolizera tak, ze wydzielony gaz anodowy a ewentualnie i wprowadzone z zewnatrz do cieklego metalu gazy utleniajace obmywaja powierzchnie anody. Dzieki utworzeniu rowków w powierzchni roboczej anody, które przebiegaja w kierunku od srodka do obwodu, uzyskuje sie równomierny odplyw gazu.

Sprawdzono skutecznosc dzialania oslonki tlenu na elemencie probierczym wykonanym z tlenków spieka¬ nych, który bez przepuszczania pradu zanurzono w roztopionym goracym kriolicie.

Do wytworzenia tego elementu probierczego uzyto jako nosnika tlenek cyny o nastepujacych wlasciwo¬ sciach: czystosc- 99,9%, masa wlasciwa- 6,94 g/cm3 uziarnienie ponizej 5pm. Jako srodek ulatwiajacy spiekanie zastosowano dwutlenek manganu. Do wytworzenia jednorodnej struktury ceramicznej na bazie Sn02, konieczna jest domieszka co najmniej 0,3% wagowo Mn02. Aby uzyskac co najmniej czesciowo porowaty element spiekany, do materialu nosnego dodano tylko 0,1% wagowo Mn02. Materialy te poddano mieleniu na sucho w mieszarce w ciagu 20 minut.

Otrzymana masa o wadze 250 g wypelniono forme cylindryczna i poddano ja recznemu ubijaniu za pomoca tloczka. Wypelniona forme umieszczono w komorze cisnieniowej pracy izostatycznej. Nacisk prasy zwiekszano w ciagu 3 minut od 0 do 2000 kg/cm2, w ciagu 10 sekund utrzymywano go na najwyzszym poziomie i nastepnie wciagu kilku sekund zmniejszono ponownie do zera. Surowy element probierczy wyjeto nastepnie z formy, wypolerowano i podzielono na czesci o dlugosci 6 cm. Nastepnie w czesciach tych wywiercono wzdluz osi cylindra otwór o srednicy 1 cm i glebokosci 5,5 cm, tak ze grubosc powierzchni czolowej wynosi okolo 0,5 cm.

Nastepnie te surowe wypra&ki wypalono w piecu o oporowych pretach grzewczych z krzemianu molibde¬ nu, przez podgrzewanie wciagu 18 godzin od temperatury pokojowej do temperatury 1250°C. Utrzymano je w tej temperatjrze przez 5 godzin, a nastepnie ochlodzono w ciagu 24 godzin do temperatury 400°C. Po osiagnieciu tej temperatury spieczone elementy wyjeto z pieca i po ochlodzeniu do temperatury pokojowej poddano zwazeniu, zmierzeniu wymiarów oraz obliczono ciezar wlasciwy. Otrzymano wyniki: srednica zewne¬ trzna — 2,46 cm, powierzchnia czolowa — 4,75 cm2, masa wlasciwa 4,53 g/cm3, co stanowi 65,3% teoretycznego ciezaru wlasciwego.

Porównanie zmierzonej gestosci z teoretyczna wskazuje, ze wyprazone elementy probiercze sa silnie poro¬ wate.

Na zewnetrzna powierzchnie elementu probierczego nalozono mniej wiecej tej samej dlugosci, uprzednio poddany procesowi spiekania pierscien z tlenku glinu, przestrzen miedzy nimi wypelniono pasta z hutniczego tlenku glinu i nastepnie prazono. W wyniku tych operacji koniec pierscienia ochronnego z tlenku glinu graniczy z powierzchnia czolowa elementu probierczego. W ten sposób powierzchnia czolowa porowatego elementu pro¬ bierczego z tlenku cyny pozostaje wolna, podczas gdy zewnetrzna jego powierzchnia jest calkowicie lub w wiek - szej czesci zakryta przez pierscien z tlenku glinu. W srodkowy kanal elementu probierczego w ten sam sposób wcementowywana jest spiekana rura z tlenku glinu, która najkorzystniej siega az do konca kanalu i wystaje z elementu probierczego. Takprzygotowany element probierczy zanurzony jest w roztopiony kriolit do glebo¬ kosci 2 cm.

Sklad roztopionego kriolitu przedstawia sie nastepujaco: kriolit w ilosci 1105 g, co stano .vi 85% stopu, hutniczy tlenek glinu w ilosci 130 g, co stanowi 10% stopu, i A1F3 w ilosci 65 g, co stanowi 5% stopu. Ta roztopiona ciekla mieszanina znajdowala sie na warstwie 100 g cieklego aluminium, które zostalo tam uprzed¬ nio wprowadzone, w tym celu, aby termoelektrolizy byly jak najbardziej zblizone do warunków technicznej elektrolizy, w których kapiel nasycona jest aluminium. Ta kapiel elektrolityczna znajdowala sie w tyglu grafito¬ wym o srednicy 11 cm i glebokosci 11 cm, a wysokosc kapieli wynosila okolo 6 cm. Kapiel ogrzewana byla od zewnatrz za pomoca 4 plyt grzewczych o calkowitej mocy 3,6 kW.

Bezposrednio po zanurzeniu elementu probierczego, bez przepuszczania przez niego pradu elektrycznego, przez wcementowana rure z tlenku glinu, wprowadzona zostala okreslona ilosc tlenu. Doprowadzony tlen ze wzgledu na gesty, nieprzepuszczalny zewnetrzny pierscien z tlenku glinu oraz równiez gesta, nieprzepuszczalna okladzine kanalu zmuszony jest do równomiernego przechodzenia przez porowata strukture powierzchni dna, do goracego roztopionego kriolitu. Powierzchnia dna elementu probierczego zostaje tym samym powleczona oslona tlenu, która zapobiega redukowaniu ceramiki tlenkowej.

Po próbie element probierczy wyjeto z roztopionego goracego metalu i ochlodzono. Nastepnie suwmiarka zmierzono o ile zmniejszyla sie dlugosc czesci elementu probierczego wykonanej z tlenków ceramicznych i obli¬ czono wlasciwy ubytek korozyjny w 1 cm3 materialu na godzine.

Przeprowadzono piec kolejnych prób odbywajacych sie w zmienionych warunkach. Wyniki prób przedsta¬ wia tabela I.91835 Tabela 1 Nr próby 1 2 3 4 Czas trwania próby w godz. 42 41 42 42 41 Ilosc przepusz czonego tlenu mmol cm2/godz. 0 0,10 0,25 1,83 11,2 Korozja powierzchni dna cm3 cm2 godz. 0,0083 0,0014 nie mierzalne nie mierzalne nie mierzalne | Uzyskane w próbach wyniki wskazuja, ze powierzchnia dna elementu probierczego bez ochrony tlenowej bardzo silnie koroduje. Juz przepuszczanie tlenu w ilosci 0,1 mmol/cm2 *godz., zmniejsza silnie ubytki korozyjne, ale sa one nadal znaczne.

Przy przepuszczaniu tlenu w ilosci 0,25 mmol/cm2 *godz. i wiecej, ubytków powierzchni dna elementu probierczego nie mozna juz ani stwierdzic, ani tez zmierzyc.

Na podstawie uzyskanych rezultatów wynika, ze powierzchnia czesci anody, wykonanej z tlenków spieka¬ nych jest skutecznie chroniona przed redukcja zawartym w kapieli, rozpuszczonym aluminium, bez przeplywu pradu, przez wytworzona oslone tlenowa.

Claims (24)

Zastrzezenia patentowe

1. Sposób termoelektrolizy zwlaszcza tlenku glinu w termoelektrolizerze, wyposazonym w jedna lub wie¬ cej anod o powierzchniach roboczych z tlenków spiekanych, znamienny tym, ze co najmniej czesc po¬ wierzchni anody nie chroniona dostateczna gestcscia pradu, omywa sie gazem utleniajacym.

2. Sposób wedlug zastrz.l, z n a m i e n n y t y m, ze gaz utleniajacy wprowadza sie do anody z zewnatrz i doprowadza sie go poprzez wnetrze anody do roboczej powierzchni anody o niedostatecznej gestosci pradu.

3. Sposób wedlug zastrz.l, znamienny tym, ze wydzielajacy sie w procesie termoelektrolizy gaz anodowy prowadzi sie od miejsc na powierzchni anody o dostatecznej gestosci pradu, do miejsc o niedostatecznej gestosci pradu.

4. Sposób wedlug zastrz.l, znamienny tym, ze utleniajacy gaz wprowadza sie z zewnatrz do kapie¬ li elektrolitycznej tak, ze ulatnia sie on wzdluz czesci powierzchni anody, o niedostatecznej gestosci pradu.

5. Sposób wedlug zastrz.4, znamienny tym, ze jako gaz utleniajacy stosuje sie tlen, powietrze, chlor, fluor, dwutlenek wegla, tlenek azotu lub ich mieszaniny.

6. Sposób wedlug zastrz.5, znamienny t y m, ze jako gaz utleniajacy stosuje sie mieszanine gazu anodowego z co najmniej jednym gazem doprowadzanym z zewnatrz.

7. Sposób wedlug zastrz.6, znamienny tym, ze minimalna ilosc gazu jaka doprowadza sie wynosi 0,01 mmol/cm2*godz.

8. Sposób wedlug zastrz.7, znamienny 0,1 mmol/cm2-godz.

9. Sposób wedlug zastrz.8, znamienny 0,2 mmol/cm2 *godz.

10. Sposób wedlug zastrz.l, znamienny bazie kriolitu.

11. Sposób wedlug zastrz.l, znamienny bazie tlenków.

12. Niezuzywajaca sie anoda do termoelektrolizy metali, znamienna ty ni, ze posiada pory oraz/lub kanaly umozliwiajace doplyw gazu do co najmniej czesci powierzchni anody.

13. Anoda wedlug zastrz.l 2, znamienna tym, ze co najmniej czesc jej powierzchni wykonana jest z porowatego materialu ceramicznego na bazie tlenku cyny zelaza, chromu, kobaltu, niklu lub cynku.

14. Anoda wedlug zastrz.l3, znamienna t y m, ze do jej materialu podstawowego jest dodany co najmniej jeden inny tlenek imetalu. t y m, ze minimalna ilosc gazu jaka doprowadza sie wynosi t y m, ze minimalna ilosc gazu jaka doprowadza sie wynosi t y m, ze jako kapiel elektrolityczna stosuje sie elektrolit na t y m, ze jako kapiel elektrolityczna stosuje sie elektrolit na6 91835

15. Anoda wedlug zastrz.14, znamienna t y in, ze tlenkowy material ceramiczny sklada sie z Si.i02 oraz co najmniej jeszcze jednego tlenku metalu w ilosci 0,01 — 20% wagowo.

16. Anoda wedlug zastrz.15, znamienna tym, ze dodatkowe tlenki metalu materialu anody wystepuja w ilosci od 0,05 do 2% wagowo.

17. Anoda wedlug zastrz.16, znamienna t y m, ze skladnikami metalicznymi dodatkowych tlenków sa: Mn, Fe, Sb, Cu, Nb, Zn, Cr, Co, W, Cd, Zr, Ta,In, Ni, Ca, Ba, Bi.

18. Anoda wedlug zastrz.17, znamienna tym, ze material anody zawiera dodatkowo Mn02 w ilosci 0,1% wagowo.

19. Anoda wedlug zastrz.l 8, znamienna t y m, ze pokryta jest ona rozdzielaczem pradu, co najmniej czesciowo przepuszczajacym gaz utleniajacy i który w temperaturze okolo 1000°C nie wchodzi w reakcje z utle¬ niajacym gazem ani z warstwa tlenków spiekanych.

20. Anoda wedlug zastrz.l9, znamienna tym, ze rozdzielacz pradu wykonany jest z metalu lub przewodzacego elektrony weglika, azotku lub borku metalu.

21. Anoda wedlug zastrz.20, znamienna ty mm, ze metal sklada sie z niklu, miedzi, kobaltu, molib¬ denu lub ich stopów.

22. Anoda wedlug zastrz.l2, znamienna ty m, ze posiada wewnatrz swej konstrukcji uklad dopro¬ wadzania gazu, prowadzacy od zewnatrz do powierzchni anody wykonanej z tlenków spiekanycch

23. Anoda wedlug zastrz.l 2, znamienna tym, ze czesci jej powierzchni z tlenków spiekanych pola¬ czone sa ze soba za pomoca ukladu przewodów gazowych.

24. Anoda weslug zastrz.l 2, znamienna tym, ze robocza powierzchnia elektrody polaczona jest z jej wnetrzem za pomoca rowków. 4X X 1 5^ X 1 _*^ — — — ^ ^: r~ lii 1 * ] 1 *kw w \\w *. w \>y - „'* *-.'." • \ 2 3 7 FIG.1 ^v - fe"^-zA:.- ? tf f y / / / 6 5 7 1 3 FIG.2 Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 10 zl