PL90292B1 - - Google Patents

Description

Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie amortyzujace, takie jak zderzaki lub odbojnice samochodowe.Znane sa urzadzenia pochlaniajace energie zawierajace elastomer na przyklad gume. Urzadzenia takie sa niezadowalajace, poniewaz guma wykazuje mala wytrzymalosc na rozciaganie i sciskanie. Guma spelnia swoje zadanie pochlaniacza energii tylko wtedy gdy uderzenie powoduje przylozenie do niej sil tnacych. Jest to jednak nie wystarczajaca dla wielu zastosowan. Znane jest takze wytwarzanie urzadzen amortyzujacych z gumy lub innych elastomerów z osadzonymi w nich cienkimi nitkami w celu zwiekszenia ich efektywnosci.Jednakze w urzadzeniach stosowanych dotychczas (których najlepszym przykladem sa wzmacniane opony samochodowe), uzywane nitki maja bardzo male srednice, tak ze chociaz wykazuja waglednie duza wytrzymalosc na rozciaganie, ich wytrzymalosc na sciskanie jest niewielka.Pomimo ze urzadzenia amortyzujace z materialów z osadzonymi w nich nitkami maja wieksza zdolnosc do pochlaniania energii, sa one niezadowalajace w wielu zastosowaniach, a szczególnie nie moga byc uzywane do produkcji zderzaków lub odbojnic pojazdów, zgodnych z wysokimi wymaganiami narzucanymi obecnie w wielu krajach.Celem wynalazku jest wytworzenie urzadzenia o znacznie wiekszych zdolnosciach pochlaniania energii ni* dotychczasstosowane. .Wynalazek opiera sie na odkryciu, ze zdolnosci pochlaniania energii mozna znacznie zwiekszyc przez umieszczenie w elastomerze nitek z gietkiego materialu o wymiarach tak dobranych aby material wykazywal duza wytrzymalosc na sciskania. Nitki te moga byc wiele razy (od 600 do 1000 razy) grubsze niz nitki uzywane obecnie do produkcji wzmacnianych opon. Jest konieczne aby nitki byly tak zlaczone z elastomerem aby stworzyc strukture belki zespolonej, to znaczy strukture w której nitki sa wstanie przejac naprezenia rozciagajace i sciskajace pochodzace z uderzenia, podczas gdy elastomer przyjmuje naprefenla pochodzace od sil Przy zamontowaniu urzadzenia amortyzujacego, zawierajacego nowy material, w ten sposób, ze uderzenie którego skutki nalezy zamortyzowac, zgina elastomer powodujac sciskanie nitek, stwierdzono znaczny wzrost mozliwosci pochlaniania energii. <80 292 3 i jest utkana w tan sposób, ze rzedy nitek 42 sa rozdzielone przez zyle 44 i jednoczesnie sa zwiazane ze soba przez poprzeczne zyly 46 przechodzace wokól nitek 42.Jak wyzej wspomniano sztywnosc elementu zalezna jest od ilosci wlókien i ich modulu sprezystosci. Dla maksymalnego zwiekszenia sztywnosci elementu nitki 42 sa tak przedzcme, ze maja maly skret, gdyz takowy zmniejsza modul sprezystosci wlókien. Przez zmniejszenie do minimum skretu uzyskuje sie modul elastycznosci przedzy maksymalnie zblizony do modolu elastycznosci pojedynczych wlókien. Z tego samego powodu nitki 42 winny byc mozliwie proste, bez wzajemnych zaczepien i pofaldowan. W ten sposób modul sprezystosci warstwy tkaniny jest mozliwie bliski modulu nto Grubosc wlókien jek równiez modul sprezystosci powinny byc odpowiednio dobrane. Normalnie modul sprezystosci powinien wynosic od 28 000 kg/cm2 do 42 000 kg/cm2, nie mniej jednak niz 700 kg/cm2.Grubosc wlókna zalezy od jego modulu sprezystosci. Mniejszy modul sprezystosci wlókna wymaga wiekszej jego grubosci i na odwrót wiekszy modul sprezystosci powoduje mozliwosc zmniejszenia grubosci wlókna. Normalnie srednica przekroju poprzecznego wynosi ponad 0,025 mm. Zaleca sie by modul sprezystosci I grubosc nfe byly zbyt duze, gdyz utrudnia to tkanie warstwy tkaniny. • W szczególnym, przykladowym przypadku tkaniny, kazde wlókno wykonane jest z polietylenu tereftalanowego. Modul sprezystosci wlókna wynosi okolo 42 000 kg/cm2, a srednica przekroju poprzecznego 0,25 mm. Wytrzymalosc na rozerwanie od 3 500 do 7 000 kg/cm2. Mozliwosc rozciagania bez obawy rozerwania od 5% do 20% dlugosci, W tym przypadku kazdy rzad w tkaninie (fig. 3) posiada 8,7 sztuk nitek na jednym centymetrze, a calkowita ilosc, nitek w dwóch rzedach tkaniny wynosi 17,4 sztuk na centymetrze dlugosci.Korzystnym jest, by kazda nitka przed utkaniem w tkanine byla rozciagnieta a nastepnie miala mozliwosc czesciowego powrotu do pierwotnej dlugosci, co wplywa dodatnio na modul sprezystosci nitki. Nitki pokazane na fig. 3 maja jeden kierunek rozciagliwosci, co nie znaczy ze nie moga byc usytuowane w czasie tkania-% w róznych kierunkach, 08 zwieksza wytrzymalosc tkaniny na zginanie w róznych kierunkach jak to juz' wyjasniono na przykladzie fig. 1 i 2.Równiez-przekrój poprzeczny wlókna nie musi byc kolowy i wedlug wynalazku wlókno o niekoldwym przekroju poprzecznym brane jest pod uwage, przy zachowaniu warunku, ze posiada grubosc równowazaca wlókno o kolowym przekroju poprzecznym i moment bezwladnosci równym minimalnemu momentowi bezwladnosci wlókna o kolowym przekroju poprzecznym. Wlókna moga byc wykonane nie tylko z polietylenu tereftalanowego ale równiez z nylonu lub innego tworzywa sztucznego, byle zapewnione byly odpowiednie grubosci. Wlókno powinno posiadac odpowiednia wytrzymalosc zmeczeniowa, wlasciwosci wiazania z elastomerem,; odpornosc chemiczna, odpornosc na wilgotnosc i promieniowanie, czyli powinno charakteryzowac sie dobrymi ustabilizowanymi wlasciwosciami.Wkladanie tkaniny do elastomeru odbywac sie winno przy zastosowaniu sposobu zapewniajacego wlasciwe wiazanie miedzy nimi. Uklad wlókien tkaniny powinien umozliwic latwe przenikanie kauczuku, zapewniajac dobre wiazanie. * Fig. 4«i 5 przedstawiaja urzadzenie w postaci zderzaka amortyzujacego uderzenia, w które wyposazone sa pojazdy samochodowe. • Urzadzenie jest w srodku puste i ma w przekroju ksztalt litery „U". Podstawa 50 w ksztalcie litery „U" przystosowana jest do przejmowania uderzen z kierunku wskazanym przez strzalke B. Urzadzenie zamocowane jest do pojazdu uchwytami 52 i 54 utrzymujacymi konce ramion 56 i 58 w ksztalcie litery „U". Ramiona 56 i 58 sa proste i dó siebie równolegle. Calesurzadzenie a szczególnie ramiona 56 i 58 wykonane sa z materialu o duzej wytrzymalosci na zginanie wokól osi, które przechodza w plaszczyznie ramion miedzy koncami 80 urzadzenia.Fig. 8 ^przedstawia sposób w jaki urzadzenie reaguje na uderzenia z kierunku wskazanego przez strzalke B.Przez odpowiednia^konstrukcje ramion 56 i 58 i umieszczenie punktu mniejsza! wytrzymalosci na zginanie w obszarze 62, 64, ramiona 56 i 58 przy przejmowaniu uderzen wyginaja sie na zewnatrz, amortyzujac uderzenia i pochlaniajac ich^energie. Zamiast umieszczac punkt mniejszej wytrzymalosci na zginanie w ramionach 56188 ten sam efekt uzyskuje sie przez odpowiednie ustalenie sztywnosci podstawy 50 w ksztalcie litery „U" odpowiednio do ramion 88 i 58.Urzadzinteffig. 4 d 5 skonstruowane Jest t dowolnego odpowiedniego materialu. Wlasciwym jest metirial opisany w powolaniu sie na fig. 1 12, w którym wlókna osadzone sa w elastomerze lub kauczuku. Fig. t< przedstawia przekrój poprzeczny ogólnie odpowiadajacy urzadzeniu z fig. 5 i w plaszczyznie odpowiadajacej widokowi urzadzenia z %4.< _ Urzadzenie wykonane J*st z kauczuku// w którym osadzona sa dwie warstwa tkaniny 66 i 68 (odpowiadajace warstwom tkanin 24 i 26 z fig. 1l Wlókna w warstwach 66 168 usytuowane sa rdwnoftgie dó siebie tworzac ksztalt litery ,W I pte*i«fiaja obwodoWo od ramienia 66 do ramienia 68. Wirstwy 66 168 rozciagaja sie miedzy dworna koncami 60 urzadzenia. Dodatkowo w podstawie 50 osadzone sa dwie wtfttwy tkaniny 70 i 72 podobne dó warstw 24 i 26 z fig. 1. Warstwy 70 i 72 równiez znajduja sie miedzy koncami 60 urzadzftnMI* wlókna w tych warstwach usytuowane sa prostopadle do wlókien w warstwach 66 i 68.2 90 292 Zgodnie z wynalazkiem, wykonano zderzaki i blotniki samochodowe skladajace $ie wylacznie z elattomeru wzmocnionego nitkami oraz odpowiednich wsporników do montazu, bedace w stanie zadowolic wysokie wymagania wprowadzone w róznych krajach. Zastosowanie wynalazku nie ogranicza sie przy tym do zderzaków i odbojnic samochodowych. Urzadzenia amortyzujace wedlug wynalazku charakteryzuja sie szczególnie spojeniem lub mechanicznym polaczeniem nitek z elastomerem w celu wytworzenia struktury belki zespolonej, oraz wspornikiem do montazu urzadzenia, który zapewnia takiesustawienie urzadzenia wzgledem polozenia nitek w materiale, oraz wzgledem przewidywanego kierunku uderzenia, aby przy ugieciu materialu w wyniku uderzenia w okreslonym kierunku, niektóre nitki byly sciskane a niektóre rozciagane.Nitki musza posiadac takie przekroje oraz moduly sprezystosci, aby naprezenia sciskajace wywolane uderzeniem zostaly przejete w glównej mierze przez nitki, a energia uderzenia zostala chociaz czesciowo pochlonieta przez belke na skutek zwiekszenia jej wytrzymalosci na zginanie przez zastosowanie struktury zespolonej.Przedmiot wynalazku przedstawiony jest w przykladzie wykonania na rysunku, na którym flg.1 przedstawia przekrój, wzdluz linii I-I z fig. 2, fragmentu urzadzenia, fig. 2 - rzut pionowy fragmentu z fig. 1, fig. 3 - schematyczny widok perspektywiczny w powiekszeniu tkaniny z wplecionymi elastycznymi wlóknami z tworzyw sztucznych elementu z fig. 1 i 2, fig. 4 - rzut poziomy urzadzenia amortyzujacego uderzenia, fig. S1- przekrój poprzeczny urzadzenia z fig. 4 wzdluz linii V-V, fig. 6- przekrój.poprzeczny odpowiadajacy urzadzeniu z fig. 4, fig. 7- i 8 - schemat wyjasniajacy dzialanie urzadzen z fig. 4, 5 i 6 w normalnej i zdeformowanej postaci, fig. 9 i 10- widok schematyczny przekroju poprzecznego urzadzenia amortyzujacego uderzenia w normalnej i zdeformowanej postaci, fig. 11 i 12-widok schematyczny przekroju poprzecznego urzadzenia odpowiadajacego urzadzeniu z fig. 9 i 10 winnej postaci, fig. 13 - przekrój poprzeczny jednego z urzadzen amortyzujacych uderzenia, fig. 14 - perspektywiczny Widok urzadzenia z fig. 13 z odcietym koncem, fig. 15-perspektywiczny widok urzadzenia amortyzujacego uderzenia w postaci zderzaka pojazdu samochodowego, fig. 16, 17 i 18 — schematyczny widok perspektywiczny róznych urzadzen amortyzujacych Uderzenia.Ponizej opisany jest element zlozonej konstrukcji ramy wedlug wynalazku. Wykonany jest on z elastomeru lub kauczuku, w którym osadzonych jest kilka elastycznych nitek. Nitki moga byc wykonane z metalu lub z tworzywa sztucznego. Elastomer i nitki tworzace element pracuja wspólnie tworzac zlozona konstrukcje belki w której sily rozciagajace i sciskajace przejmowane sa przez nitki, natomiast sily scinajace przejmowane, sa przez elastomer. Dia latwiejszego wytwarzania, wlókna moga tworzyc elementy tkaniny.Fig. 1 przedstawia przekrój poprzeczny przez element 20 wykonany z kauczuku 22, w którym osadzone sa dwie warstwy 24 i 26 wykonane z tkaniny. W kazdej warstwie tkaniny 24 i 26 znajduja sie wlókna usytuowane równolegle do siebie i rozciagajace sie od góry 28 elementu ku jego dolowi 30.Fig. 2 (przedstawia wlókna zaznaczone schematycznie linia kreskowa dla latwiejszego zrozumienia budowy elementu. Przez umieszczenie w elemencie wlókien pozostaje zwiekszona jego wytrzymalosc na zginanie pod wplywem sil dzialajacych okolo osi (np. osi 32 z fig. 2) poprzecznych do kierunku usytuowania nitek.Natomiast wytrzymalosc na zginanie elementu pod wplywem sil dzialajacych okolo osi (np. osi 34 zfig..2) równoleglychiido wlókien jest zwiekszona wznacznie mniejszym stopniu. ¦ * Sztywnosc elementu uzalezniona jest od usytuowania wlókien w elastomerze. Sztywnosc elementu wzrasta gdy warstwy tkanin 24 i 26 znajduja sie blizej powierzchni 36 i 38 elementu. Dodatków* zwiekszenie sztywnosci elementu uzyskac mozna przez zwiekszenie ilosci wlókien, ¦ Fig. 1 dwa.W elemencie elastomerowym moga znajdowac sie dwa lub wiecej rzedy wlókien i wlókna jednego rzedu moga rozciagac sie w róznych kierunkach w stosunku do wlókien w drugim rzedzie. Takie ulozenie wlókien powoduje wzrost sztywnosci elementu w róznych kierunkach. Dla przykladu, jezeli wlókna w warstwie 26 z fig. 1 i 2 rozciagaja sie prostopadle do wlókien w warstwie 24, to wtedy wytrzymalosc elementu na zginanie wokól osi 34 bedzie wzrastac do Wielkosci wytrzymalosci na zginanie wokól osi 32.Przy zalozeniu, ze wlókna w co najmniej jednej warstwie 24 i 26 usytuowane sa od góry 28 do dolu 30 elementu 20, element ten moze byc uzyty jako urzadzenie tlumiace energie lub urzadzenie amortyzujace uderzenia, jesli uderzenie skierowane jest w kierunku strzalki A. Urzadzenie bedzie mialo wówczas tendenqe do zgiecia elementu wokól osi 32 (fcpti równoleglych), a uderzenie zostanie ^niwelowane przez zwój wlókien.Energie uderzenia pochlonieta bedzie przez element w wyniku wytrzymalosci wlókien i elastomeru na zginanie.Fig. 3 przedstawia czesc jednej z warstw 24 lub 26 w powiekszeniu, gdzie wlókna 40 tworza pasma 10, a kazde pasmo 104na siedem wlókien skreconych w Jedna nitke 42. Warstwe tkaniny posiada dwa rzedy nitek 4290292 5 PL PL PL

Claims (7)

1. Zastrzezenia patentowe 1. Urzadzenie amortyzujace uderzenia, zawierajace elastomer, w którym osadzone sa elastyczne nitki, znamienne tym, ze nitki sa spojone lub zamocowane mechanicznie w elastomerze (22) tworzac belke zespolona, przy czym urzadzenie posiada uchwyty (52, 64) umozliwiajace ustawienie go wzgledem kierunku nitek (40) w materiale (22), oraz wzgledem zalozonego kierunku uderzenia, tak, aby przy ugieciu belki w wyniku uderzenia, niektóre nitki (40) ulegaly sciskaniu a inne rozciaganiu, przy czym nitki (40) maja takie przekroje poprzeczne oraz modul sprezystosci, ze naprezenia sciskajace powstale w strukturze na skutek uderzenia sa przejmowane w glównej mierze przez nitki (40), a energia uderzenia jest przynajmniej w czesci pochlonieta na skutek zwiekszenia wytrzymalosci na zginanie belki o strukturze zespolonej.

2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1; znamienne tym, ze zawiera co najmniej dwie warstwy (24 i 26) wlókien (40), a kazda warstwa sklada sie z co najmniej jednego rzedu równoleglych wlókien (40), lezacych w plaszczyznie równoleglej do plaszczyzny rzedu nitek w drugiej lub kazdej innej warstwie, przy czym warstwy (24 i 26) usytuowane sa obok siebie w substancji elastomerycznej (22) w kierunku prostopadlym do tych plaszczyzn.

3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2; znamienne tym, ze wszystkie wlókna (40) w elastomerze (22) sa ulozone w tym samym kierunku.

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze wlókna (40) sa skrecone w nitki (42), które z kolei sa wplecione w osnowe warstwy (24 i 26).

5. Urzadzenie wedlug zastrz. 1; znamienne tym, ze ma ksztalt scianki otaczajacej przestrzen wewnetrzna i majacej czolo (50) przystosowane ido przyjmowania uderzen, a w elastomerze scianki osadzone sa warstwy tkaniny (66 i 68) z wlóknami (40), przy czym uderzenie przyjmowane przez czolo (50) ma tendencje do deformowania bocznych ramion ramy i jest czesciowo amortyzowane w wyniku duzej wytrzymalosci na zginanie zlozonej konstrukcji ramowej. 6. Urzadzenie wedlug zastrz. 5; z n a m i e n ne tym, ze scianka mc ogólnie profil litery „U" a czolo (50) tworzy podstawe;litery „U" i przyjmuje uderzenia, a warstwy tkanin (66 i 68) z wlóknami (40) biegna wewnatrz, wzdluz linii ramion (56 i 58) w ksztalcie ramion litery „U" i czola (50) w ksztalcie podstawy litery .U". 7. Urzadzenie wedlug zastrz. 6, z n a m i e n ne tym, ze dodatkowo w czole (50) w ksztalcie podstawy litery „U" znajduja sie warstwy tkanin (70 i 72), w których wlókna (40) osadzone sa poprzecznie do wlókien (40) w warstwach (66 i 68). 8. Urzadzenie wedlug zastrz. 7, znamienne tym, ze podstawa (50) przejmujaca uderzenie ma wzmocniona konstrukcje usztywniajaca, a ramiona (56 i 58) w ksztalcie litery „U" przy uderzeniu odchylaja sie na zewnatrz od siebie. 9. Urzadzenie wedlug zastrz. 8, znamienne tym, ze ramiona (56 i 58) w ksztalcie litery „U" posiadaja obszar (62 i 64), w którym wytrzymalosc wlókien (40) na zginanie jest zmniejszona i wlókna (40) sa osadzone w ten sposób, ze ramiona (56 i 58) w wyniku uderzenia wyginaja sie na zewnatrz. 10. Urzadzenie wedlug zastrz. 9, znamienne tym, ze konce ramion (56 i 58) przymocowane sa uchwytami (52 i 54) do pojazdussamochodowego chronionego przed uderzeniami. 11. Urzadzenie wedlug zastrz. 10, znamienne tym, ze podstawa (50) jest zakrzywiona wzdluz swej dlugosci. 12. Urzadzenie wedlug zastrz. 11, znamienne tym, ze podstawa (50) wzdluz swej dlugosci jest wypukla. 13. Urzadzenie wedlug zastrz. 12, znamienne tym, ze podstawa (50) ma co najmniej jeden wystep (96) i/albo wglebienie i/albo posiada co najmniej dwie czesci (92 i 94), które znajduja sie w róznych, ale równoleglych plaszczyznach, a sztywnosc podstawy wzdluz jej dlugosci jest zmienna. 14. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze posiada otwory i wglebienia pozwalajace na zamocowanie do pojazdu samochodowego. 15. Urzadzenie wedlug zastrz. 1 do 16, znamienne tym, ze wlókna (40) wykonane sa z tworzywa sztucznego, np. polietylenu tereftalanowego. 16. Urzadzenie wedlug zastrz. 15, znamienne tym, ze modul sprezystosci kazdego wlókna (40) przekracza 700 kg/cm2, a czynna.srednica przekroju wlókna przekracza 0,025 mm. #4 90 292 Urzadzenie 2 fig. 6«posiada obszar 62 i 64 o odpowiednio mniejsze] wytrzymalosci na zginanie i dlatego reaguje na uderzenia w sposób pokazany na fig. 8. Obszary 62 i 64 o odpowiednio mniejszych wytrzymalosclach na zginanie uzyskac mozna np. przez ^faldowanie wlókien w tych punktach warstw tkanin 66 168 lub prze* Uformowanie zalaman w tych punktach warstw. Taki sam efekt uzyskac mozna przez odpowiednie ustalenie sztywnosci podstawy 50 i ramion 56 i 58. ¦ Zastosowaniermaterialu opisanego w powolaniu sie na fig. 1 do urzadzenia z fig. 6 daje duze korzysci; jego wytrzymalosc na zginanie jest bardzo duza, latwa do ustalenia podczas jego wytwarzania i jest rózna w róznych kierunkach. Elementy z tego materialu mozna zamocowac dekoracyjnie w stali chromowanej, a w przypadku Uzycia gojw zderzaku pojazdu samochodowego uzyskac mozna szereg korzysci, a mianowicie: skomplikowane ksztalty takie jak otwory lub wglebienia dla zamocowania swiatel sa latwe do Wykonania, kly zderzaka i inne punkty moga byc formowane w glównej konstrukcji, konstrukcja moze byc formowana dokladnie wokól okratowania wlotu chlodnicy, tablicy rejestracyjnej, swiatel i innego oprzyrzadowania samochodu, swiatla' I ozdoby dekoracyjne moga byc latwo laczone lub zamocowywane do kaupzuku, przez zmienna sztywnosc w róznych punktach (w sposób opisany wyzej) mozliwe jest wytworzenie konstrukcji, która jest bardziej odporna na odksztalcenia w miejscach blisko swiatel, nadwozia i innych, przez wczesniejsze okreslanie sztywnosci róznych wyginanych miejsc w konstrukcji, jest mozliwe ustalenie sil9 oporu tych miejsc przy pomocy urzadzenia ustalajacego wzrost calkowitego liniowego odksztalcenia podobnie jak to sie robi w sprezynach, zderzakach hydraulicznych i podobnych. Badania takie sa zwykle prowadzone i sa niedrogie. Wedlug wynalazku kauczuk jest .polaczony z innymi skladnikami tworzac nowa kompozycje w postaci zlozonej konstrukcji belkowej pracujacej na zginanie, nie tracac wlasciwosci scinajacych kauczuku, które pozwalaja na odksztalcenia bez trwalych uszkodzen. Fig. 9 i 10 przedstawiaja przekrój poprzeczny przez inny ksztalt zderzaka wykonanego z kauczuku, w którym osadzone sa warstwy tkanin 66 i 68 odpowiadajace warstwom 66 i 68 z fig. 6.< Zderzak z fig. 9 i 10 nie posiada dodatkowych warstw tkanin 70 i 72. Fig. 10: przedstawia postac jaka przyjmuje zderzak z fig. 9 po przejeciu uderzenia pochlaniajac jego energie. Fig. 8 i 9 nie pokazuja uchwytów którymi zderzak przymocowany jest do samochodu. Fig. 11 i 12 pokazuja urzadzenie odpowiadajace ogólnie urzadzeniu na fig. 9« i 10 z inna konfiguracja zderzaków. Urzadzenie amortyzujace uderzenia z fig. 13 i 14 jest zderzakiem samochodowym z osadzonymi wartstwami tkanin 66, 68, 70 i 72 podobnie jak to pokazano na fig.

6. Fig. 13 pokazuje konstrukcje 90 osadzona w kauczuku do zamocowania tablicy rejestracyjnej. Fig. 15 przedstawia zderzak z fig. 6 o bardziej skomplikowanych ksztaltach. Zderzak zapewnia ochrone przedniej maski samochodu i posiada otwory i szczeliny dla osadzenia swiatel, okratowania wlotu chlodnicy i tablicy rejestracyjnej. Pewne trudnosci wystapic moga przy ustalaniu ksztaltu urzadzenia amortyzujacego uderzenia, jesli jest ono np. zderzakiem samochodowym a to z powodu róznego rodzaju kolizji, np. jesli samochód liderzy w slup a zderzak ma odpowiednia sztywnosc to zamortyzuje uderzenie, ale przeciazenie dzialajace na samochód moze przekraczac mozliwosci wytrzymania uderzenia. • Fig. 16, 17 i 18 przedstawiajas widoki perspektywiczne zderzaków samochodowych, w których czolo zderzaka przejmujace uderzenia jest nieprostoliniowe. Uderzenie w takim przypadku przejmowane bedzie tylko przez maly obszar zderzaka, co powoduje punktowe uderzenie jak przy kolizji ze slupem. Teka konstrukcja zderzaka zapewnia wlasciwa jego sztywnosc i efektywnosc przy kolizji. W przypadku pokazanym na fig. 16 czolo zderzaka przejmujacego uderzenie fest wypukla zakrzywione na calej swej dlugosci. W zmodyfikowanej formie caly zderzak moze miec ksztalt wypuklo zakrzywiony. W innym rozwiazaniu konstrukcyjnym czolo zderzaka moze skladac sie z czesci prostych 92 194 róznie wzajemnie usytuowanych, jak pokazano na fig. 18. W przypadku pokazanym na fig. 17 czolo zderzaka ma wystepy 96. Zamiast wystepów moga byc równiez wglebienia. Czolo zderzaka nie musi miec jednakowej sztywnosci na calej swej dlugosci, wystepy i czesci sasiednie moga miec inna sztywnosc od pozostalych czesci konstrukcji. Urzadzenia amortyzujacefciderzenia z fig. 16 do 18 wykonane sa z odpowiedniego materialu, ksztalty ich zapewniaja wysoka wytrzymalosc na zginanie i sa przystosowane do amortyzowania uderzen. Urzadzenia pokazane r\a fig. 16 do 18 sa skonstruowane i dzialaja w sposób opisany z powolaniem sie na fig.54 6. < Urzadzenia pochlaniajace energie opisane wyzej moga byc stosowane nie tylko do pojazdów samochodowych^ale takze na statkach i innych ruchomych obiektach, a takze stalych obiektach jak w barierach. Urzadzenie moze byc stosowane nie tylko do ochrony przodu pojazdu samochodowego w postaci zderzaka, ale takze moze chronic boki samochodu, jak to pokazuje fig. 16.90 m a 50-A X Ffu.

7. B FiG.9. v""--J -] /7G./0.38- 24 ' 28 i H i 90 2W -26 36 L—^34 30-" ^22 FiG.L 32 20 36 7* Z1*?.2 ^n n— ^ \ ~ \ LJ n z F/G.4 \J0 %/^44 y -¦•«¦ 8- r52 r/G.5. f/G.<5.90292 FfoJS. Fig. 16. FlGJZ Fig. 18. Prac. Poligraf. UP PRL naklad 120+18 Cena 10 zl PL PL PL