Przedmiotem wynalazku jest sposób wytwarzania polieterów przeznaczonych do otrzymywania umogatna. cych sztywnych pianek poliuretanowych stosowanych glównie w budownictwie jako rdzen izolacyjny plyt warstwowych Znane dotychczas sposoby otrzymywania polieterów do tworzyw poliuretanowych polegaly na otrzymamu polieterów konwencjonalnych, które mieszano ze zwiazkami fosforo- lub iotfor^^rOW^^Z z grupami hydroksylowymi. W zaleznosci od rodzaju stosowanego polieteru podstawowego oraz odprocenitowej zawartosci fosforu lub tez fosforu i chlorowca w zwiazku fosforoorganicznym m.esza s,e te <*^"*£* w proporcjach zapewniajacych samogasniecie otrzymanych na ich bazie ™^'»f™^Ct""2mu L sie proporcje 20-100 czesci wagowych zwiazku fosforoorganicznego na 100 czesc, wagowych pol.M».Ooisany w p tencie St. Zjedn. Ameryki nr 3 412 048 sposób otrzymywania polieterów stosowanych do otrzymywania s^ywnjch pianek poliuretanowych polega na sporzadzeniu mieszanki skladajacej sie ze zwiazku LwSZÓ o upe hydroksylowa, po.io.u zawierajacego fosfor oraz zwiazku na bazie epichlorohydryny O^zyly po.ieter spieniono otrzymujac sztywna pianke poliuretanowa samogasnaca wedlug ASTM _ Duza niedogodnoscia znanych sposobów otrzymywania polieterów przeznaczonych do sztywnycp,anek ""niniejszego wyna.azku jest usuniecie wyzej ^^^t^™^ sposobu otrzymywania polieterów zawierajacych w swoje, budow.e chem.czne, zwezany do otrzymania sztywnych pianek poliuretanowych. ., . . iLiinnn i/inh Aoichlorowco- Sposób wedlug wyna.azku polega na pr^eniu -^^ ^^^nyc b „.oczyszczonych hydryn do kwasu fosforowego o zawartosc, 74-7\A P^ w pohe epich|orowcohydrVH zawierajacych katalizator alkaliczny, otrzymanych przez pohaddyci., tienKo2 90114 do zwiazków wielowodorotlenowych zawierajacych od 2-6 grup wodorotlenowych, lub tez w obecnosci oksyalkilenowych zywic fenolowo-formaldehydowych lub w obecnosci polieterów rozgalezionych zawierajacych pierscienie aromatyczne, przy czym stosunek wagowy stosowanego polieteru do kwasu fosforowego wynosi 1 : 3, a stosunek wagowy tlenków alkilenów i/lub epichlorowcohydryn do kwasu fosforowego wynosi 3-6 :1. Reakcje poliaddycji prowadzi sie w temperaturze od 40-90°C, przy czym najkorzystniej w temperaturze 60°C. Kataliza¬ tor alkaliczny zawarty w polieterach reaguje z kwasem fosforowym do odpowiednich fosforanów, które usuwane sa z produktu koncowego w procesie filtracji. .Otrzymany polieter spieniono przez zmieszanie z Desmorapidem pp, Desmorapfdem pv, Silikonem L 520, woda, Freonem 11, Desmoduren 40 otrzymujac sztywna samogasnaca pianke poliuretanowa. Duza zaieta proponowanego sposobu wedlug wynalazku jest to, ze reakcja poliaddycji przebiega spokojnie bez gwaltownych przegrzan i gwaltownych zmian lepkosci masy reakcyjnej. Zastosowanie polieterów nieoczyszczonych w charak¬ terze rozpuszczalnika eliminuje koniecznosc stosowania rozpuszczalników inertnych, a tym samym ich usuwania przez destylacje z produktu koncowego oraz pozwala na ominiecie kosztownej operacji oczyszczania polieterów jak równiez dodatkowej operacji ich mieszania z hydroksyalkilofosforanami w celu otrzymania produktu finalnego.Blizsze wyjasnienie sposobu wedlug wynalazku przedstawiaja przyklady 1—5.Przyklad I. Do reaktora cisnieniowego emaliowanego zawierajacego 100 czesci wagowych polieteru otrzymanego w reakcji 136 czesci wagowych pentaerytrytu z 348 czesciami wagowymi tlenku propylenu w obecnosci wodorotlenku sodu jako katalizatora rozprowadza sie 20 czesci wagowych kwasu fosforowego o zawartosci okolo 74% P205. Po dokladnym wymieszaniu i podgrzaniu mieszaniny do temperatury 60°C wprowadza sie 37 czesci wagowych epichlorohydryny i 50 czesci wagowych tlenku propylenu utrzymujac temperature w granicach 60-90°C i cisnienie do 3 atm. Po zakonczeniu dozowania miesza sie jeszcze zawartosc reaktora w temperaturze 90°C w czasie okolo 2 godzin, a nastepnie przez destylacje prózniowa usuwa sie nadmiar nie przereagowanego tlenku propylenu. Po wyladowaniu z reaktora calosci filtruje sie dla oddzielenia produktów zobojetnienia katalizatora alkalicznego. Otrzymany polieter zawiera okolo 3% wagowych fosforu i 7% wagowych chloru i wykazuje nastepujace wlasnosci fizyko-chemiczne: L^u -380-410 —tf%KQLL uqH ow mu g polieteru I_k - 0,5 max d25 -1,16 g/cm3 -K t?25 - 1900-2200 cP pH = 6-7 Otrzymany polieter spieniono wedlug nastepujacej receptury: 100 gram polieteru zmieszano z 1,0 gramem DesmorapidPP z 1,0 gramem Desmorapid pV, 1,1 gramem Silikonu L 520, 2,0 gram wody oraz 15 gram Freonu 11. Po dokladnym wymieszaniu okolo 1 minuty dodaje sie 130 gram 4,4-dwuizocyjanianu dwufenyk metanu, miesza sie przez 10 sekund i wylewa do formy. Otrzymano sztywna pianke poliuretanowa o nastepuja¬ cych wlasnosciach: gestosc - 0,033 g/cm3 wytrzymalosc na sciskanie — 2,15 kg/cm3 wytrzymalosc na scinanie — 2,1 kg/cm3 temperatura mieknienia — 150°C samogasnaca wedlug ASTM 1692 — 59 T stabilnosc wlasnosci fizykochemicznych do temperatury 120 C Przyklad II. Do reaktora jak w przykladzie I zawierajacego 70 czesci wagowych oczyszczonego polieteru otrzymanego przez kondensacje 56 czesci wagowych oksyalkilenowanego fenolu otrzymanego z 240 czesci wagowych fenolu, 33 czesci wagowych tlenku etylenu i 13,3 czesci wagowych formaldehydu w obecnosc. 0 9 czesci wagowych kwasu solnego jako katalizatora wprowadza sie 7,3 czesci wagowe kwasu fosforowego o zawartosci okolo 74-75% P205. Po dokladnym wymieszaniu i podgrzaniu do temperatury 60 C wprowadza sie 27,7 czesci wagowych tlenku propylenu i utrzymuje temperature w granicach 60-90 C 1 cisnienie 3 atra Po zakonczeniu dozowania wygrzewa sie zawartosc reaktora pod zmniejszonym cisnieniem w temperaturze 90 C w czasie okolo 2 godzin, a nastepnie przez destylacje prózniowa usuwa sie nadmiar nieprzereagowanego tlenku propylenu. Otrzymany polieter zawiera okolo 2,5% wagowych fosforu i wykazuje nastepujace wlasnosc, lizyko-chemiczne:90114 3 L0H - 240-270 LK - 0,2-0.3 d2 5 -1,15 g/cm3 Th5 - 1800-2200 cP pH - 5,5-6,5 Otrzymany polieter spieniono wedlug nastepujacej receptury: 100 g pol ieteru zamieszano z 0,5 g Desmora- Pirl PP. 0,3 g trójetyloaminy, 0.33 g Silikonu L 520, 2,0 g wody i 15 g Freonu 11. Po dokladnym wymieszaniu okolo 1 minuty dodaje sie 94 g 4,4 formy. Otrzymano samogasnaca wedlug ASTM 1692-59 T sztywna, pianke poliuretanowa o nastepujacych wlasnosciach: gestosc -0,033 g/cm3 wytrzymalosc na sciskanie - 1,45 kg/cm3 wytrzymalosc na scinanie -1,75 kg/cm3 temperatura mieknienia — 100°C stabilnosc wlasnosci fizykochemicznych do temperatury 80°C Przyklad III. Do reaktora jak w przykladzie I wprowadza sie 100 czesci wagowych polieteru mieszanego zawierajacego pierscienie aromatyczne, otrzymanego w reakcji 1 mola pentaerytrytu i 6 moli tlenku propylenu oraz 100 czesci zywicy otrzymanej z 33,3 czesci wagowe fenolu i 46.7 czesci tlenku etylenu, 19 czesci formaliny w obecnosci 1,3 czesci HCL .wprowadza sie 40 czesci wagowych epichlorohydryny. Po dokladnym wymieszaniu i podgrzaniu do temperatury 60°C wprowadza sie 21 czesci wagowych H3P04 o zawartosci 74-75% P2Os i 54 gramy tlenku propylenu utrzymujac temperature w granicach 60-90°C i cisnienie do 3atmosfer. Po zakonczeniu dozowania wygrzewa sie zawartosc reaktora przy ciaglym mieszaniu wciagu 2 godzin w temperaturze do 80-90°C. a nastepnie przez destylacje prózniowa usuwa sie nadmiar niaprzereago* wanego tlenku propylenu. Otrzymany polieter zawiera okolo 2% wagowych fosforu i okolo 5,2% wagowych chloru i wykazuje nastepujace wlasnosci fizyko-chemiczne: LOH -320-350 -^-K-°-H— U" g polieter L^ — ponizej 0,5 pH -5,5-6,5 d2s -1,15 g/cm3 t?25 - 2700-3700 cP Otrzymany polieter spieniono wedlug nastepujacej receptury: Do 100 g polieteru wprowadza sie 1,0 g Desmorapid pp, 1,0 g Desmorapidu pV, 1,0g Silikonu L 520, 2,0 g wody oraz 15 g Freonu 11. Po dokladnym wymieszaniu okolo 1 minuty dodaje sie 120g 4,4-dwuizocyjanianu dwufenylometanu, miesza sie przez sekund i wylewa do formy. Otrzymano samogasnaca wedlug ASTM 1692-59T sztywna pianke poliuretanowa o nastepujacych wlasnosciach: gestosc - 0,033 g/cm3 wytrzymalosc na sciskanie — 1,95 kg/cm3 wytrzymalosc na scinanie —1,95 kg/cm3 temperatura mieknienia — 130°C stabilnosc wlasnosci fizyko-chemicznych do temperatury 120°C Przyklad IV. Do reaktora jak w przykladzie I zawierajacego 100 czesci wagowych polieteru otrzymanego w reakcji 92 g gliceryny i 348 g tlenku propylenu w obecnosci KOH jako katalizatora wprowadza sie 19,2 czesci wagowe kwasu fosforowego o zawartosci okolo 74-75% P2Os. Po dokladnym wymieszaniu i podgrzaniu do temperatury 60°C wprowadza sie 54,4 czesci epichlorohydryny i 30 czesci wagowych tlenku propylenu utrzymujac temperature w granicach 60-90°C i cisnienie do 3 atmosfer. Po zakonczeniu dozowania wygrzewa sie jeszcze zawartosc reaktora przy ciaglym mieszaniu wciagu okolo 2 godzin w temperaturze 80-90°C, a nastepnie przez destylacje prózniowa usuwa sie nadmiar nieprzereagowanego tlenku propylenu, produkt oddziela sie przez filtracje i zobojetnia katalizatorem alkalicznym. Otrzymany polieter zawiera okolo 3% wngowych fosforu i 11 % wagowych chloru i wykazuje nastepujace wlasnosci:4 90114 ™, ™ mgKOH LQH »350-370 --07j-re-- LK — powyzej 0,5 pH - 5,5-6,5 di 5 -1,20 g/cm3 th5 ^-2200-2600 cP Otrzymany polieter spieniono wedlug nastepujacej receptury: 100 czesci wagowych polieteru miesza sie z0,7g Desmorapid PP, 0,7 g Desmorapid PV, 1,0 g Silikonu L 520, 1,2g wody oraz 25 g Freonu 11. Po dokladnym wymieszaniu przez 10 sekund dodaje sie 107 g 4,4«dwuizocyjanianu dwufenylometanu, miesza przez 6 sekund i wylewa do formy. Otrzymano samogasnaca wedlug ASTM 1692-59 T sztywna pianke poliuretanowa o nastepujacych wlasnosciach: gestosc -0,030 g/cm3 wytrzymalosc na sciskanie —1,8 wytrzymalosc na scinanie — 2,0 temperatura mieknienia — 125°C stabilnosc wlasnosci fizykochemicznych do temperatury 110°C Przyklad V. Do reaktora jak w przykladzie I wprowadza sie 60 czesci wagowych polieteru aromatycznego zawierajacego pierscienie aromatyczne otrzymanego jak w przykladzie III oraz 76 czesci wagowych H3P04 o zawartosci 74—75% P2O5. Po dokladnym wymieszaniu i podgrzaniu do temperatury 60°C wprowadza sie 14,4 czesci wagowych epichlorohydryny i 20—22 czesci wagowe tlenku propylenu utrzymujac temperature w granicach 60-90°C i cisnienie do 3 atmosfer. Po zakonczeniu dozowania wygrzewa sie jeszcze zawartosc reaktora przy ciaglym mieszaniu wciagu 2 godzin w temperaturze 80-90°C, a nastepnie usuwa sie nadmiar tlenku propylenu przez destylacje pod zmniejszonym cisnieniem. Otrzymany polieter zawiera 2,6% P i 5,7% CL i wykazuje nastepujace wlasnosci fizyko-chemiczne: . -415-425 -IBJ^H.OH g polieter LK -max 0,12 pH -6-7 d25 -1,14-1,15 g/cm3 7?25 - 3200-3700 cP Otrzymany polieter spieniono wedlug nastepujacej receptury: 100 czesci wagowych polieteru miesza sie z 1 g Desmorapid PP, 1,0 g Desmorapid PV, 0,5 g Silikonu L 520, oraz 35 g Freonu 11. Po dokladnym wymiesza* niu przez 10 sekund dodaje sie 100g 4,4-dwuizocyjanianu dwufenylometanu, miesza 6 sekund i wylewa do formy. Otrzymano samogasnaca wedlug ASTM 1692—59 T sztywna pianke poliuretanowa o nastepujacych wlasnosciach: gestosc - 0,031 g/cm3 wytrzymalosc na sciskanie — 2,0 kg/cm3 wytrzymalosc na scinanie — 2,2 kg/cm3 temperatura mieknienia — 150°C stabilnosc wlasnosci fizykochemicznych do temperatury 130°C. PL