Drut lub pret o powierzchni srubowej, zwlaszcza ciegno druciane do zbrojenia betonu sprezonego oraz: sposób jego wytwarzania i urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest drut lub pret o po¬ wierzchni srubowej i stalym skoku gwintu, zwlasz¬ cza ciegno druciane do zbrojenia betonu sprezo¬ nego oraz sposób jego wytwarzania i urzadzenie do stosowania tego sposobu.Ciegna druciane do konstrukcji z betonu sprezo¬ nego byly wytwarzane dotychczas w trzech posta¬ ciach, a mianowicie w postaci gladkiej, z korbami i jako splotka. Wytwarzanie ciegna drucianego o gladkiej powierzchni jest najprostsze i najtansze i z tego powodu wytwarza sie bardzo duza ilosc tego typu ciegien, umozliwiajaca duzy jego wybór.Korzysci prostej technologii wytwarzania i wy¬ twarzania o duzej wydajnosci gladkiego ciegna drucianego sa jednak z punktu widzenia uzytkow¬ nika zmniejszone wskutek tego, ze tak zwana dlu¬ gosc zakotwienia tego ciegna drucianego to znaczy dlugosc gdzie ciegno moze przekazac wskutek przy¬ czepnosci swa sile bez reszty otaczajacemu je be¬ tonowi, jest za duza.Niedogodnosci wynikajace z duzej dlugosci preta ze wzgledu na przyczepnosc powinny byc takze wyeliminowane w walcowanych na goraco pretach zbrojeniowych do betonu, stosowanych w znanych, nie sprezonych konstrukcjach zelbetowych, przez udoskonalenie tak zwanych stali „okresowych". Te stale „okresowe" róznia sie od gladkich stali be¬ tonowych tym, ze ich powierzchnia jest wyposa¬ zona w zlobki, karby i zebra o róznej srednicy i odleglosci, o róznych katach pochylenia wzgle- 10 20 25 30 dem osi preta. Z uwagi na to, ze zebra te znajdu¬ jace sie na powierzchni preta zbrojeniowego wy¬ stepuja okresowo, przeto uksztaltowane w ten spo¬ sób stale betonowe zwane sa stalami „okresowy¬ mi".O ile do wytwarzania pretów zbrojeniowych do betonu, walcowanych na goraco, stosuje sie w zna¬ nych konstrukcjach zelbetowych, w celu skrócenia dlugosci przyczepnosci, stale „okresowe", o tyle do konstrukcji z betonu sprezonego stosuje sie wspo¬ mniane juz odmiany karbowane i splotkowe cie¬ gien drucianych. Wskutek tego, ze ciegna druciane stosowane w konstrukcjach z betonu sprezonego maja nadzwyczaj duza wytrzymalosc i sa jedno¬ czesnie bardzo twarde, przeto ich wykonanie jest zwiazane z trudna i kosztowna technologia. Z tego powodu w sasiedztwie rowkowania istnieje sklon¬ nosc wskutek znacznej twardosci materialu do wy¬ stepowania mikrorys i wskutek tego do zmniejsze¬ nia wytrzymalosci zmeczeniowej.Niewiele korzystniejsze sa takze zebrane doswiad¬ czenia z tak zwanymi splotkowymi ciegnami dru¬ cianymi, poniewaz w tym przypadku skreca sie trzy ciensze druty w ciegno druciane. Kazdy element drutu jest ciegnem drucianym o gladkiej powierzch¬ ni i poniewaz sa one wykonane takze z materialu o wysokiej wytrzymalosci i twardego, ich skrecenie w splotke wymaga zuzycia znacznej sily. Powo¬ duje to jednak czestsze pekniecia drutu. Sam spo¬ sób jest przy tym kosztowniejszy, poniewaz za- 79 92079 929 3 miast jednego drutu musza byc uzyte trzy elemen¬ ty druciane. Z powodu tych trudnosci i kosztów tej technologii nie mogly równiez znalezc szersze¬ go zastosowania ciegna druciane skretkowe.W celu wyeliminowania wspomnianych niedo¬ godnosci zaproponowano wytwarzanie takich cie¬ gien drucianych, których powierzchnia ma niere¬ gularna, znieksztalcona plaszczyzne srubowa.Ciegno druciane posiadajace takie uksztaltowanie bylo wytwarzane dotychczas w ten sposób, ze naj¬ pierw przygotowywano drut zasadniczy lub element druciany o linii prostej, którego przekrój poprzecz¬ ny odbiegal od kola, a nastepnie skrecano ten drut przez nadanie mu momentu obrotowego dzialajace¬ go w normalnej plaszczyznie do osi wzdluznej.Przez przeciaganie, bez splaszczenia, drutu posiada¬ jacego pierwotnie kolowy przekrój poprzeczny po¬ przez specjalny ciagownik o wewnetrznym prze¬ kroju poprzecznym w ksztalcie nieregularnej po¬ wierzchni srubowej osiagano równiez podobne wy¬ niki. Ciagownik byl tu podparty, ale dzialal samo¬ czynnie.Druty wykonane tymi dwiema metodami byly z punktu widzenia ich przyczepnosci w betonie tylko nieznacznie korzystniejsze od drutów plaskich, a ich dlugosc zakotwienia byla takze stosunkowo duza.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wymie¬ nionych niedogodnosci technologicznych i ekono¬ micznych oraz wytwarzanie ciegna drucianego o takiej powierzchni srubowej, przy zachowaniu w kazdym przekroju poprzecznym takich samych war¬ tosci jakie posiada gladki drut o linii prostej, ze dlugosc zakotwienia jest krótka jak w drucie row¬ kowanym, a wydajnosc jest duza i ciegno druciane moze byc wytwarzane w sposób prosty i tani.Aby osiagnac ten cel wynalezione zostaly po ba¬ daniach i próbach dwa rozwiazania.Zgodnie z pierwszym rozwiazaniem drut lub pret o srubowej powierzchni, a zwlaszcza ciegno dru¬ ciane dla zbrojenia betonu sprezonego wykonuje sie w ten sposób, ze posiada on pierwotnie regular¬ ny kolowy przekrój poprzeczny, a nastepnie ma co najmniej dwie linie o splaszczonym kolowym prze¬ kroju poprzecznym, a zgodnie z drugim rozwiaza¬ niem posiada przekrój podluzny o nieregularnej powierzchni srubowej, uksztaltowany o stalym sko¬ ku i o gwincie nieciaglym.Dalsza cecha charakterystyczna wynalazku pole¬ ga na tym, ze przekrój poprzeczny jest splaszczony najwyzej do wielkosci srednicy rdzenia powierz¬ chni srubowej, podczas gdy gwinty srubowe maja dowolny przekrój poprzeczny profilowy, dowolna odleglosc gwintu i dowolny jego skok.Drut o powierzchni srubowej wedlug wynalazku wytwarza sie w ten sposób, ze drut o kolowym pierwotnie przekroju poprzecznym prowadzi sie pomiedzy walcami plaskimi i splaszcza sie wzdluz¬ nie przez plastyczne odksztalcenie na zimno co naj¬ mniej dwie linii, a nastepnie tak otrzymany splasz¬ czony element druciany przeciaga sie ciagle, jednak w tej samej operacji przez otwór podpartego, lecz uruchamianego swobodnie ciagownika posiadajacy prosty przekrój poprzeczny o nieregularnej powierz¬ chni srubowej i o stalym skoku gwintu, Dzieki te- 4 mu wytwarza sie nieciagly gwint o powierzchni srubowej. Nieciaglosc gwintu srubowego na po¬ wierzchni drutu osiaga sie bez jakiejkolwiek spe¬ cjalnej operacji technologicznej, tylko przez splasz- 5 czenie drutu.Urzadzenie do wytwarzania drutu o powierzchni srubowej wedlug wynalazku posiada zestaw wal¬ ców, splaszczajacych wzdluz dwóch linii drut po¬ siadajacy pierwotnie kolowy przekrój poprzeczny io oraz ma podparty lecz swobodnie uruchamiany ciagownik bez napedu zewnetrznego wyposazony w otwór o nieregularnej powierzchni srubowej i o stalym skoku gwintu, jak równiez jest wyposazony w znane organy sluzace do chlodzenia, smarowania is i lozyskowania walców. W przypadku splaszczania drutu wzdluz kilku linii urzadzenie to posiada ze¬ stawy walców splaszczajace wzdluz kilku linii drut posiadajacy pierwotnie kolowy przekrój poprzecz¬ ny. 20 Osiagniecie zalozonego celu umozliwia równiez drugie rozwiazanie wedlug wynalazku, zgodnie z którym drut o powierzchni srubowej posiada do¬ wolny przekrój poprzeczny odbiegajacy od kola i przekrój podluzny o zmiennym skoku. 25 Przy tym rozwiazaniu drut o kolowym pierwo¬ tnie przekroju poprzecznym, bez splaszczenia, prze¬ ciaga sie ciagle przez podparty naciagnik, wyposa¬ zony w otwór o równomiernym skoku gwintu i w naped zewnetrzny o zmienianej okresowo predkosci 30 katowej oraz wytwarza sie dzieki temu ciagly gwint o nieregularnej powierzchni srubowej i o zmienianym okresowo jego skoku.Wynalazek jest wyjasniony blizej na przykladzie pierwszego rozwiazania uwidocznionym na rysunku 35 schematycznym, na którym fig. 1 przedstawia cieg¬ no druciane posiadajace pierwotnie kolowy prze¬ krój poprzeczny, po jego splaszczeniu wzdluz dwóch linii w przekroju poprzecznym, fig. 2 — uklad splaszczenia i drut o powierzchni srubowej, posia- 40 dajacy pierwotnie kolowy przekrój poprzeczny, a fig. 3 — splaszczenie lub uksztaltowanie powierz¬ chni srubowej w rzucie poziomym.Na fig. 1 jest przedstawione ciegno druciane, po¬ siadajace pierwotnie kolowy przekrój poprzeczny, 45 które zostalo splaszczone wzdluz linii 1. Po splasz¬ czeniu na powierzchni drutu tworzy sie linie sru¬ bowa, która charakteryzuje sie tym, ze gwinty sru¬ bowe sa wskutek splaszczenia nieciagle. Jak wy¬ nika z tej figury, regularny pierwotnie kolowy 50 przekrój poprzeczny jest korzystnie splaszczony az do wielkosci srednicy rdzeniowej 3 powierzchni srubowej.Fig. 2 i 3 przedstawiaja sposób wytwarzania dru¬ tu w dwóch procesach roboczych, w rzucie pozio- 55 mym. W czasie wytwarzania produkt koncowy wy¬ konuje sie z drutu 4 posiadajacego pierwotnie ko¬ lowy przekrój poprzeczny, w ten sposób, ze naj¬ pierw przeprowadza sie drut 4 pomiedzy dwoma walcami 5 o powierzchni plaskiej, przy czym ze- 60 staw walców 5 jest ustawiony prostopadle, a wal¬ ce 5 obracaja sie w przeciwnych kierunkach. Drut 4, posiadajacy pierwotnie kolowy przekrój poprze¬ czny, jest za pomoca tych walców 5 splaszczony wzdluz linii 1. Otrzymany w ten sposób splaszczo- 65 ny element druciany 6 jest z kolei wprowadzony79 929 5 6 w podparty, lecz swobodnie uruchamiany ciagow¬ nik 7. W ciagowniku 7 jest wykonany w jakikol¬ wiek znany sposób, na przyklad metoda obróbki elektroerozyjnej otwór o nieregularnej powierzchni srubowej. Drut 4 jest przeciagany ciagle przez cia¬ gownik 7, nadajacy sie przede wszystkim do wy¬ twarzania drutu o ciaglej powierzchni srubowej.Powierzchnia srubowa o gwincie nieciaglym jest wytwarzana bez jakichkolwiek specjalnych srod¬ ków technologicznych, tylko splaszczony juz ele¬ ment druciany jest przeciagany przez ciagownik 7.Ciagownik 7 nie ma napedu zewnetrznego i jest tylko przesuwany swobodnie wzdluz swej osi wzdluznej. Podparty ciagownik 7 owija sie prosto wokól splaszczonego elementu drucianego 6 i dzie¬ ki temu wytwarza sie nieregularna powierzchnie srubowa 2 o gwincie nieciaglym.Zaleta ciegna drucianego o powierzchni srubowej wedlug wynalazku polega na tym, ze podobnie jak w przypadku drutu plaskiego o prostej linii, wszy¬ stkie jego przekroje poprzeczne maja taka sama wartosc i jego dlugosc zakotwienia jest tak krótka jak dlugosc zakotwienia rowkowanych ciegien dru¬ cianych, a wytwarzanie jest tansze niz znane do¬ tychczas „okresowe" ciegno druciane.Urzadzenie do wytwarzania tego drutu, które jest takze przedmiotem wynalazku jest znacznie tansze i prostsze w wykonaniu niz znane dotych¬ czas podobne urzadzenia. Jego czesci skladowe ma¬ ja wielokrotnie dluzsza trwalosc niz znane urza¬ dzenia, a cala technologia jest znacznie wydajniej¬ sza niz technologie dotychczasowe.Ciegno druciane o powierzchni srubowej wedlug wynalazku pozwala na osiagniecie nie tylko oszczed¬ nosci w czasie jego wytwarzania, lecz takze na uzyskanie dalszych wtórnych oszczednosci w cza¬ sie, w materialach i kosztach w budownictwie la¬ dowym, podziemnym i nadziemnym. PL