Uprawniony z patentu: Ministerium fur Verkehrswesen, Berlin (Nie¬ miecka Republika Demokratyczna) Urzadzenie cieglowe i zderzakowe do sprzegów cieglowo-zderzakowych pojazdów szynowych Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie cieglowe i zderzakowe do sprzegów cieglowo-zderzakowych pojazdów szynowych, w sprzegach cieglowo-zde¬ rzakowych ramie sprzegu i glówka sprzegu zamo¬ cowane sa przegubowo na pionowym sworzniu przegubowym, który zarówno w kierunku pocia¬ gania, jak równiez w kierunku zderzania wspiera sie poprzez naprezony wstepnie naciag sprezynowy na podwoziu pojazdu szynowego.Znane sa urzadzenia cieglowe i zderzakowe, wy¬ posazone w jarzmo sciagajace, obejmujace przyrzad1 sciskajacy, przy czym w przyrzadzie sciskajacym zastosowane sa najrozmaitsze naciagi sprezynowe, na przyklad elementy gumowe, kliny cierne, ukla-. dy hydrauliczne lub pneumatyczne, lub tez kom¬ binacje tych srodków sprezynowych.W innych urzadzeniach cieglowych i zderzako¬ wych dzialanie jarzma sciagajacego zastalo prze¬ jete calkowicie lub czesciowo przez pojedyncze czesci przyrzadu sciskajacego, wzglednie przez skrócone i sprezynujace w bok jarzmo sciagajace wraz z pojedynczymi czesciami, przenoszacymi sile sciskajaca.Znane sa równiez urzadzenia cieglowe i zderza¬ kowe, które zespalaja w jednej obudowie poje¬ dyncze czesci przenoszace sily rozciagajace i scis¬ kajace. Wszystkie znane urzadzenia cieglowe i zde¬ rzakowe umieszczone sa w sposób pozwalajacy na ruch podluzny miedzy srodkowymi dzwigarami podluznymi podwozia pojazdu szynowego i oparte 10 15 25 30 o zamocowane na nich ograniczniki rozciagajace i oporowe.W znanych urzadzeniach cieglowych i zderzako¬ wych wystepuje wada, polegajaca na tym, ze sily przenoszone sa ze sprzegu cieglowo-zderzakowego przez poszczególne elementy lub zwarta obudowe na podwozie pojazdu przy pewnym podparciu, wy¬ wolujacym w tych czesciach moment gnacy.Momenty te przy zastosowaniu przegubów usta- teczniajacych lub prostujacych ulegaja jeszcze po¬ wiekszeniu. Z tego powodu wymiary urzadzenia cieglowego i zderzakowego musza uwzgledniac nie tylko przenoszenie skierowanych wzdluznie sil sciskajacych i rozciagajacych, lecz takze przeno¬ szenie momentów pochodzacych z mionosrodowego dzialania sily przegubów ustateczniajacych wzgled¬ nie prostujacych, na oddalone od powierzchni przylozenia sily, podparcie w podwoziu pojazdu.Znane jest równiez dostosowywanie podwozi po¬ jazdów szynowych, do specjalnych warunków, przy centralnym wprowadzaniu sily obciazen poprzez sprzegi cieglowo-zderzakowe w konstrukcjach prze¬ budowywanych i nowobudowanych. Funkcjonalnie zalezne elementy, jak leje sprzegowe, ogranicznik oporowy, dzwigar sprzegajacy i inne, sa zlaczone ze soba, w sposób^uzalezniony od warunków wbu¬ dowania. Doprowadza to do tego, ze w miejscach polaczen wystepuje nieciagly strumien sil, i ogra¬ niczona wytrzymalosc zmeczeniowa, zwlaszcza przy konstrukcjach spawanych. 796773 79677 4 Przez rozmieszczenie podpór ukosnych, blach - przesuwnych i usztywnien przy centralnym'wpro¬ wadzeniu sily ulega zawezeniu obszar zabudowy automatycznego sprzegu. Przy pojazdach o pod¬ woziach obrotowych tego rodzaju usztywnienie okazuje sie niedogodne w odniesieniu do montazu i demontazu. Przez to staje sie nawet czesciowo konieczna konstrukcyjna zmiana budowy podwozi obrotowych.Poza tym w budowie zlozonej z kilku elementów wystepuje wskutek odchylen lcatów i wymiarów nie dajaca sie usunac niedokladnosc, czemu prze¬ ciwstawic sie mozna tylko przez scisle dotrzymyr wanie tolerancji, co znowu komplikuje i podwyz¬ sza koszty wykonania.Celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji sprzegu cieglowo-zderzakowego, który nie posiada wad sprzegów stosowanych do tej pory, zawiera¬ jacego urzadzenia cieglowe i zderzakowe oraz do¬ stosowany do nich tiklad urzadzen cieglowych i zderzakowych w podwoziu pojazdu, uksztaltowane w taki sposób, ze pozwalaja na lekka konstruk¬ cje sprzegu, przy czym urzadzenie cieglowe i zde¬ rzakowe jest tak umieszczone w dostosowanym podwoziu pojazdu szynowego, ze nie przenosi mo¬ mentów pochodzacych od asymetrycznego dzialania sily przegubów ustateczniajacych wzglednie prostu¬ jacych, a momenty te sa przenoszone przez elementy tworzace powierzchnie dzialania sily bezposrednio na podwozie pojazdu. Ponadto zalezne funkcjonal¬ nie czesci dostosowanego podwozia pojazdu szy¬ nowego powinny byc tak uksztaltowane, _ zeby przez ciagle zmiany przekrojów powstal strumien sil, wplywajacy dogodnie na zaleznosc trwalej i ograniczonej wytrzymalosci zmeczeniowej.Cel wynalazku zostal osiagniety przez opracowa¬ nie konstrukcji urzadzenia cieglowo-zderzakowego skladajacego sie z uksztaltowanej,w postaci skrzynki tulei prowadzacej, polaczonej na stale z plyta oporowa, widelkowatego jarzma sciagajacego, we¬ wnatrz której ulozony jest naprezony wstepnie naciag sprezynowy, przy czym uksztaltowana w postaci skrzynki tuleja prowadzaca jest zwymiaro- wana w kierunku wzdluznym tak, ze przy sciskaja¬ cym ograniczeniu posuwu przylega ona swa otwarta strona czolowa do plytki mocujacej. W celu przy¬ jecia sworznia sprzegajacego jarzmo sciagajace zaopatrzone jest w swym zwróconym ku glówce, sprzegu koncu w otwór podluzny, którego dlu¬ gosc okreslona jest przez posuw sciskajacy oraz przez luz sworznia w ramieniu sprzegu. . Dostosowany do urzadzenia cieglowego i zderza¬ kowego obszar zabudowy w podwoziu pojazdu szynowego uksztaltowany jest równiez w postaci skrzynki, przy czym lej sprzegowy, skladajacy sie z lozysk oporowych, górnej i dolnej pokrywy oraz blach bocznych, do którego przylegaja umieszczo¬ ne równolegle do siebie czesci boczne, które ód góry i od dolu powiazane sa za pomoca pokrywy wystajacej poza czesci boczne oraz zakonczone sa dnem sluzacym jako lozysko oporowe, umieszczo¬ ny jest w dzwigarze czolowym w zasiegu central¬ nego wprowadzenia sily sprzegania.Dla bezposredniego przenoszenia do podwozia pojazdu szynowego momentów, wywolywanych przez mimosrodowe dzialanie sily przegubów usta¬ teczniajacych wzglednie prostujacych, umieszczono w obszarze zabudowy w podwoziu pojazdu szy¬ nowego naciag sprezynowy, tuleje prowadzaca oraz jarzmo sciagajace, ulozone jedno w drugim, przy czym tuleja prowadzaca, która przyjmuje do wewnatrz i otacza naciag sprezynowy, umiesz¬ czona jest w jarzmie sciagajacym w sposób pozwa¬ lajacy na ruch wzdluzny, opiera sie od góry i od dolu o to jarzmo i przylega bokami do przebiega¬ jacych równolegle do siebie bocznych blach obsza¬ ru zabudowy.Jarzmo sciagajace, zajmujace cala szerokosc ob¬ szaru zabudowy, umieszczone jest natomiast w ob¬ szarze zabudowy jako mogace poruszac sie wzdluz¬ nie. Przy czym pionowe momenty wywolane przez przesuniecie, przenoszone safbezposrednio do pod¬ wozia pojazdu szynowego przez przyleganie tulei prowadzacej do jarzma sciagajacego oraz przyle¬ ganie jarzma sciagajacego do obszaru zabudowy, a momenty poziome — przez przyleganie tulei pro¬ wadzacej do obszaru zabudowy.Dla uszczelnienia naciagu sprezynowego przed zabrudzeniem miedzy naciagiem sprezynowym i tu¬ leja prowadzaca przewidziano powloke izolacyjna, przylegajaca do plytki mocujacej, wykonana z materialu elastycznego.Do pomieszczenia zabudowy przymocowane sa zdejmowalne ograniczniki oporowe, pozwalajace ha swobodna zabudowe i wybudowanie urzadzenia cieglowego i zderzakowego.Urzadzenie cieglowe i zderzakowe, stanowiace calosc z obszarem zabudowy w podwoziu pojazdu szynowego jest lzejsze, poniewaz nie posiada za¬ zwyczaj obudowy urzadzenia cieglowego i zderza¬ kowego oraz stosowanych dzwigarów i podpór ukosnych dla ramy, a obszar zabudowy stanowi odporna na zginanie, jednorodna rura, która ze¬ spala wszystkie zalezne funkcjonalnie czesci w taki sposób, ze przez stale zmiany przekroju uzyskuje sie strumien sil, dzialajacych przez automatyczny sprzeg powodujacych zmniejszona korzystna wy¬ trzymalosc zmeczeniowa.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia urzadzenie cieglowe i zderzakowe za¬ mocowane w podwoziu pojazdu szynowego, w prze¬ kroju pionowym, fig. 2 — urzadzenie cieglowe i zderzakowe zamocowane w podwoziu pojazdu szy¬ nowego, w przekroju poziomym, a fig. 3 — obszar zabudowy urzadzenia cieglowego i zderzakowego, w widoku perspektywicznym.Jak przedstawiono na fig. 3, obszar zabudowy urzadzenia cieglowego i zderzakowego sprzegu cieglowo-zderzakowego pojazdu szynowego w za¬ siegu centralnego wprowadzenia sily obciazenia przez automatyczny sprzeg sklada sie z dzwigara czolowego 1, który w podlegajacych przeróbce po¬ jazdach szynowych zostaje wspawany, a w nowo¬ budowanych pojazdach tworzy calkowity dzwigar czolowy. Do dzwigara czolowego 1 przymocowany jest lej sprzegowy, utworzony z lozysk oporowych 2, górnej pokrywy 3, dolnej pokrywy 4 oraz scian bocznych 9. Górna blacha okrywajaca 5 stanowi przy tym przedluzenie górnej pokrywy 3, a dolna 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 605 T967T 6 blacha okrywajaca 6 — przedluzenie dolnej pokry¬ wy 4, przy czym blachy okrywajace 5 i 6 wystaja poza blachy boczne 7, umieszczone równolegle do siebie.Do bocznych blach 7 przyspawane jest dno 8.W uksztaltowanym przez to w postaci skrzynki obszarze 10 zabudowy umieszczone jest urzadzenie cieglowe i zderzakowe. Ramie 11 sprzegu majace na przednim koncu nie uwidoczniona na rysunku glówke sprzegu, a na drugim koncu przegub 13 jest polaczone przegubowo z" jarzmem sciagaja¬ cym' 14 za pomoca pionowego sworznia 12. Ruch ramienia 11 sprzegu w kierunku pociagania ogra¬ niczony jest lozyskiem oporowym 2 podwozia szy¬ nowego, o które opiera se klin oporowy 18, po¬ przez sworzen 12 ustateczniajacego przegubu 13, jarzmo sciagajace 14, naciag sprezynowy 17 umiesz¬ czony w tulei prowadzacej 16 i plyte oporowa 15 zamocowana na tulei prowadzacej 16.W kierunku zderzania nastepuje oparcie sie ra¬ mienia 11 sprzegu o dno 8 obszar U 10 zabudowy poprzez plyte oporowa 15 z zamocowana na niej tuleja prowadzaca 16, nacjag sprezynowy 17 umieszczony w tulei prowadzacej 16 oraz jarzmo- sciagajace 14. Naciag sprezynowy 17, utrzymywany w okreslonym naprezeniu wstepnym za pomoca miseczek 20 do sprezyn i sruby naprezajacej 21 z nakretka 22, jest wlozony do tulei prowadzacej 16 w sposób pozwalajacy na wymiane i jest tam utrzymywany przez jarzmo sciagajace 14. Jarzmo sciagajace 14 zajmuje przy tym cala szerokosc ob¬ szaru 10 zabudowy. PL PL