Sposób wytwarzania materialu wybuchowego z ziarnistego azotanu amonowego i oleju Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania materia¬ lu wybuchowego z ziarnistego azotanu amonowego i oleju.Znane jest wytwarzanie materialów wybucho¬ wych dla celów przemyslowych, zwlaszcza dla gór¬ nictwa przez dodawanie do stalego azotanu amono¬ wego stalego i/lub cieklego nosnika wegla, przy czym dzieki okreslonej obróbce wstepnej azotanu amonowego i/lub dalszym dodatkom mozna wply¬ wac na czulosc i szybkosc detonacji wzglednie na sile wybuchu takich mieszanin.Jak opisano np. w opisie patentowym RFN nr 1 081 812 do wytwarzania materialów wybucho¬ wych z azotanu amonowego o malej czulosci, lecz duzej skutecznosci, dostepny w handlu azotan amo¬ nowy nasyca sie ciezkim olejem, jako nosnikiem wegla w ilosci 5—6%. W tym celu ziarna lub gra¬ nulki azotanu amonowego powleka sie warstwa gliny, która nie tylko nie wplywa ujemnie, lecz powoduje lepsze zwiazanie dodanego oleju, zawie¬ rajacego weglowodór. Jezeli ilosc oleju jest wieksza od 8%, wówczas wystepuja zjawiska ujemne.Zmniejsza sie znacznie pewnosc zaplonu i szybkosc detonacji. Ponadto gazy powybuchowe zawieraja wiecej substancji trujacych, takich jak CO i gazy nitrozowe. Poniewaz powierzchniowa zdolnosc wchlaniania oleistych weglowodorów przez granul¬ ki azotanu amonowego jest ograniczona, dlatego dla lepszego rozmieszczenia oleju i polepszenia zdol¬ nosci jego wchlaniania ziarna azotanu amonowego przed lub po nasyceniu rozdrabnia sie, sprasowuje ponownie, po czym znów rozdrabnia. W ten sposób osiagnieto juz stosunkowo dobre szybkosci deto¬ nacji. Równiez obróbka, polegajaca na zmianie tem- 5 peratury azotanu amonowego, dzieki rozluznieniu jego budowy moze polepszyc zdolnosc wchlaniania cieklych nosników wegla.Pomimo, ze niektóre z wyzej wymienionych spo¬ sobów daja dobre wyniki, mozna je jeszcze znacznie io polepszyc przez zastosowanie sposobu wedlug wy¬ nalazku. Stwierdzono bowiem, ze przez okreslony dobór wielkosci ziarna materialu wyjsciowego, to jest brylek azotanu amonowego rozdrobnionego za pomoca mielenia lub miazdzenia, mozna uzyskac 15 wzrost chlonnosci cieklego nosnika wegla ponad dotychczas osiagnieta bez obawy, ze olej nasycaja¬ cy lub podobny ulegnie wydzieleniu podczas skla¬ dowania.W sposobie wedlug wynalazku jako material 20 wyjsciowy stosuje sie azotan amonowy o wielkosci ziarna 0,05—0,125 mm. Frakcje .te zageszcza sie przez takie prasowanie, azeby azotan amonowy wykazywal porowatosc przy której zdolny bylby wchlonac co najmniej 10°/o wagowych oleju. Na- 25 stepnie frakcje te poddaje sie rozdrolanie*niu do wielkosci ziarna okolo 0,5—2 mm i nasyca cieklam nosnikiem wegla, na przyklad olejem wrzeciono¬ wym lub olejem do silników wysokopreznych.Wspomniana wysoka porowatosc azotanu amono- so wego, przygotowanego w wyzej opisany sposób, jest 79 00179 091 3 warunkiem uzyskania znacznie wyzszej, w porów¬ naniu z norma, szybkosci detonacji, o ile, zgodnie z nastepna cecha wynalazku, odsiane i przerobione w kruszarce tworzywo nie zostanie nasycone ole¬ jem do calkowitego wypelnienia otwartych por, lecz tylko taka iloscia cieklego, nawet nie wybuchowego nosnika wegla, jak olej do silników wysokoprez¬ nych lub podobny, która odpowiada stechiometrycz- nie zadanemu bilansowi tlenowemu materialu wy¬ buchowego. Do tego wystarcza 5,5—6°/o oleju w stosunku wagowym. Wieksza lub mniejsza ilosc oleju spowodowalaby przy odpaleniu niepozadany nadmiar tlenku wegla lub tlenków azotu.Oaieki temu, ze nie wszystkie pory zostaja wy¬ pelnione olejem uzyskjuje sie produkt, w którym czejsc porów wypelniona jest powietrzem. Pory te maja decydujace znaczenie dla szczególnie szyb¬ kiego rozchodzenia sie fali reakcji w slupie ma¬ terialu wybuchowego.Przestrzegajac obu opisanych warunków w spo¬ sobie wedlug wynalazku, to jest zapewnienia okres¬ lonej i wyzszej od normalnej otwartej porowatosci azotanu amonowego oraz jedynie czesciowego na¬ sycenia olejem, uzyskuje sie material wybuchowy, którego szybkosc detonacji wynosi co najmniej 3000 m/sek i która daje sie nawet podwyzszyc do 3500 m/sek. Dla uzyskania tak wysokiej szybkosci detonacji nie potrzeba ani dodatku chlonnych ma¬ terialów, ani dodatku innych materialów wybucho¬ wych.Ponizsze przyklady ilustruja przedmiot wyna¬ lazku.Przyklad I. Zwarte brylki azotanu amonu o zawartosci 0,14°/o wagowych o ciezarze nasypo¬ wym 0,95 kg/l, które po zanurzeniu w -oleju do sil¬ ników wysokopreznych i 6-cio godzinnym ociekaniu absorbuja 3,4% wagowych oleju, miele sie w mlyn¬ ku laboratoryjnym. Frakcje ziaren o wymiarach 0,05—0,125 mm odsiewa sie, a nastepnie prasuje na tabletkarce pod cisnieniem okolo 200 kG/cm2, otrzymujac tabletki o grubosci okolo 1,5—2 mm.Otrzymane granulaty azotanu amonu wykazuja wy¬ soka trwalosc podczas skladowania oraz wytrzyma¬ losc na scieranie. Granulaty te maja zdolnosc po¬ chlaniania oleju przez pory, wynoszaca 11,2% w stosunku wagowym. Wartosc chlonnosci oleju usta¬ la sie w ten sposób, ze granulaty umieszcza sie pod zmniejszonym cisnieniem, zalewa olejem, a na- 10 15 20 25 80 35 40 45 stepnie, po usunieciu prózni oddziela sie granulaty od oleju i oczyszcza z przylegajacego oleju za po¬ moca chlonnego papieru. 2 kg omawianych granulatów zalewa sie 110 kg oleju wrzecionovvTego i dobrze miesza, a nastepnie przenosi do zelaznej rury o dlugosci Im, srednicy wewnetrznej 5 cm, grubosci scianki 5 mm. Rure zakreca sie na jednym koncu kolpakiem, po czym powoduje sie detonacje za pomoca ladunku przeno¬ szacego (1 nabój zelatynowo-donarytowy). Szybkosc detonacji mierzona metoda 0'Autriche'a w odleg¬ losci 20 cm od ladunku przenoszacego, wynosi 2900 m/sek, a w odleglosci 80 cm — 3300 m/sek.Przyklad II. Zwarte brylki azotanu amono¬ wego miele sie w sposób opisany w przykladzie I.Odsiana na sicie frakcje ziaren 0,05—0,125 mm wprowadza sie do prasy walcowej i sprasowuje w postaci plyt za pomoca tak duzego nacisku wal¬ ców, ze otrzymuje sie wewnetrzna porowatosc wy¬ noszaca okolo 11,8%. Porowatosc te oznacza sie za pomoca chlonnosci oleju pod zmniejszonym cisnie¬ niem. Sprasowane plyty rozdrabnia sie na walcach rowkowych, a frakcje w granicach 0,5—2 mm zale¬ wa sie 5,5% oleju. Po wymieszaniu uzyskuje sie produkt zewnetrznie zupelnie suchy. Okolo 6 kg mieszaniny oleju i azotanu amonowego doprowa¬ dza sie do detonacji za pomoca naboju zelatyno- wo-donarytowego w rurze zelaznej o dlugosci 3 m, srednicy wewnetrznej 5 cm i grubosci scianki 5 mm.Szybkosc detonacji mierzona w odleglosciach 20, 80 i 280 cm wynosi: 2850, 3350 i 3400 m/sek. PL