PL78147B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Hoesch Aktiengesellschaft, Dortmund (Republika Federalna Niemiec) Lozysko toczne o duzych gabarytach Przedmiotem wynalazku jest lozysko toczne o du¬ zych gabarytach z zasilaniem cisnieniowym, pra¬ cujace jako czlon posredniczacy w urzadzeniu zlo¬ zonym z jednej czesci obrotowej i drugiej nieobro- towej utworzone z jednego pierscienia zewnetrzne¬ go i jednego pierscienia wewnetrznego, z których jeden przylaczony jest do czesci Obrotowej urza¬ dzenia, a drugi do jego czesci niedbrotowej, przy czym w lozysku tym zastosowane sa elementy lo¬ zyskujace obciazone srodkiem przenoszacym cisnie¬ nie i opierajace sie na falistym torze krzywolinio¬ wym. Jako lozyska toczne wchodza w rachube je¬ dnorzedowe lozyska kulkowo-rolkowe, wielorzedowe lozyska kulkowe lub rolkowe, jak równiez jedno- lub wielorzedowe lozyska szpilkowe.Znane zasilanie cisnieniowe lozysk tocznych o du¬ zych gabarytach stosujace zasilanie srodkiem prze¬ noszacym cisnienie w powiazaniu z lozyskami tocz¬ nymi o duzych gabarytach posiada jednak okreslo¬ na wade z uwagi na to, ze rozwiazanie to wy¬ maga pewnej ilosci cylindrów i tloków wychodza¬ cych poza wlasciwa srednice lozyska, które zajmu¬ ja przestrzen wewnatrz lozyska tocznego o duzych gabarytach i/lub przestrzen powyzej lub ponizej plasizezyzny lozyska, podczas igdy przestrzen zaj¬ mowana przez te lozyska jest czesto niezbednie potrzebna dla pomieszczenia innych czesci urza¬ dzenia. Tego rodzaju urzadzenia zasilajace maja poza tym niepozadanie duzy ciezar w porównaniu z wlasciwym lozyskiem tocznym, jak równiez skla- 10 15 20 25 30 daja sie z dosc trudnych do wykonania czesci kon¬ strukcyjnych.Celem wynalazku jest wyeliminowanie wad wy¬ zej wymienionych rozwiazan oraz opracowanie na¬ pedu Obrotu lozyska tocznego o duzych gabary¬ tach za pomoca srodka przenoszacego cisnienie, zapewniajacego jego pewnbisc dzialainda i imiriiejsze zuzycie, przy równoczesnym mozliwie oszczednym pod wzgledem przestrzennym uksztaltowaniu sa¬ mego lozyska tocznego, jak i przyporzadkowanego mu ukladu zasilajacego srodkiem cisnieniowym.Zgodnie z wynalazkiem istota rozwiazania pole¬ ga na tym, ze elementy lozyskujace obciazane srod¬ kiem cisnieniowym umieszczone sa w obszarze po¬ miedzy pierscieniem zewnetrznym i wewnetrznym, przy czym albo obciazane elementy lozyskujace wraz z przynaleznymi do nich otworami doprowa¬ dzajacymi srodek cisnieniowy umieszczone sa w pierscieniu zewnetrznym, a falisty tor krzywo¬ liniowy na pierscieniu wewnetrznym albo otwo¬ ry wykonane sa w pierscieniu wewnetrznym, a fa¬ listy tor krzywoliniowy na pierscieniu zewnetrz¬ nym.Obciazane elementy lozyskujace posiadaja pro¬ wadzenie w otworach, oraz sa uksztaltowne jako plywajace tloki o przelotowych otworach, miesz¬ czace w sobie elementy toczne. Zgodnie z dalsza cecha wynalazku elementami lozyskujacymi sa ko¬ rzystnie elementy toczne, przy czym korzystne jest, gdy rolki sitanowiace elelmenlty toczne posia- 7814778147 3 4 daja prowadzenie w tulejach umieszczonych w otworach.Falisty tor krzywoliniowy, o który wspieraja sie elementy toczne jest korzystnie wykonany w we¬ wnetrznym lufo zewnetrznym pierscieniu lozyska albo tez stanowi oddzielnie wykonany pierscien, umieszczony nastepnie w odpowiedni pierscien lo¬ zyska.Obciazane elementy lozyskujace w zaleznosci od warunków pracy i/lub wymagan konstrukcyjnych usytuowane sa w Jen sposób, ze poruszaja sie w kierunku osiowym lub w kierunku promienio¬ wym.Zalety wynikajace z proponowanego przez wy¬ nalazek rozwiazania polegaja przede wszystkim na konstrukcji dajacej oszczednosci wykorzystania przestrzeni. Mozna zatem je stosowac wszedzie tam, gdzie przestrzen otaczajaca lozysko o duzych gaba¬ rytach potrzebna jest do rozmieszczenia innych czesci urzadzenia i konstrukcji. Nalezy tu równiez szczególnie podkreslic maly ciezar ukladu zasila¬ nia i napedu, pod katem wykorzystania przekroju poprzecznego samego lozyska tocznego do umiesz¬ czenia w nim ukjadu zasilania srodkiem cisnienio¬ wym. W porównaniu z lozyskami tocznymi o du¬ zych gabarytach, w których zastosowano naped za pomoca kól zebatych, ma tutaj miejsce znaczne podwyzszenie niezawodnosci pracy, gdyz odpadaja mozliwosci uszkodzenia zebów oraz bledy montazo¬ we pomiedzy jednostka napedzajaca i ukladem lo¬ zyskowania. Poza tym konstrukcja wedlug wyna¬ lazku na skutek samoczynnego smarowania lozy¬ ska olejem przeciekowym mie wymaga nietoal zu¬ pelnie konserwacji.Przedmiot wynalazku jest objasniony na przy¬ kladzie wykonania przedstawionym schematycznie na rysunku, na którym fig. 1 — pokazuje lozysko toczne o duzych gabarytach, w czesciowym prze¬ kroju wzdluznym, zasilane srodkiem przenoszacym cisnienie, fig. 2 — wyjasnia wspólprace elementów lozyskujacych obciazonych srodkiem przenoszacym cisnienie z falistym torem krzywoliniowym, fig. 3 — przedstawia lozysko toczne o duzych gabarytach wedlug fig. 1, w widoku z góry i w zmniejszonej skali, fig. 4 — pokazuje lozysko toczne o duzych gabarytach wedlug fig. 1, wyposazone w obciazone elementy lozyskujace dzialajace promieniowo, fig. 5 — przedstawia element lozyskujacy pracujacy w polaczeniu z tloczkiem, fig. 6 — element lozy¬ skujacy zlozony tylko z kulki tocznej, fig. 7 — element lozyskujacy zlozony z rolki prowadzonej w tulei.Lozysko* toczne o duzych gaJbarytach, pracujace jako czlon posredniczacy w urzadzeniu zlozonym z jednej czesci obrotowej i drugiej nieobrotowej, utworzone jest przez pierscien wewnetrzny 10 i pierscien zewnetrzny 11 i przenosi wystepujace momenty obrotowe z pierscienia wewnetrznego 10, przylaczonego zgodnie z wybranym przykladem rozwiazania konstrukcyjnego do czesci obrotowej urzadzenia, za posrednictwem elementów tocz¬ nych 12 na pierscien zewnetrzny 11, zwiazany z czescia stala urzadzenia.Pierscien wewnetrzny 10 posiada falisty tor krzy¬ woliniowy 13, wykonany bezposrednio w samym pierscieniu wewnetrznym 10 lub tez stanowi oso~ bny pierscien, nie przedstawiony na rysunku, la¬ czony z pierscieniem wewnetrznym 10 lozyska. Tor krzywoliniowy 13 sluzy do podparcia elementów lozyskujacych 14 obciazanych srodkiem przenosza¬ cym cisnienie, które w przedstawionym przykla¬ dzie rozwiazania umieszczone sa w otworach 15 pierscienia zewnetrznego 11 prowaldizacych srodek przenoszacy cisnieniie, na przyklad olej.Liczba oibciazanych elementów lozyskujacych 14, ich powierzchnia, wielkosc skoku oraz podzialka krzywoliniowego toru 13, zalezne sa od przenoszo¬ nego momentu obrotowego. Stosunek liczby obcia¬ zanych elementów lozyskujacych 14 do podzialki krzywoliniowego toru 13 dobrany jest w ^sposób, ze w kazdym dowolnym, wzajemnym wzgledem siebie polozeniu pierscienia zewnetrznego 11 i pier¬ scienia wewnetrznego 10 — mozliwa jest zmiana kierunku obrotu.Na obwodzie lozyska tocznego o duzych gabary¬ tach jest rozmieszczona mozliwie najwieksza ilosc olbciazalnych elementów lozyskujacych 14, przy mozliwie malej podzialce krzywoliniowego toru 13, co zapewnia maksimum równomiernosci ruchu obrotowego. Liczba podzialek krzywoliniowego to¬ ru i liczba elementów lozyskujacych 14 jest przy tym zalezna od wielkosci pozadanego momentu obrotowego. Geometryczny ksztalt podzialki krzy¬ woliniowego toru 13 okreslony jest jednoznacznie wymaganiem takiego samego momentu obrotowego na calym obwodzie kola, na drodze kata obrotu 360'.Pierscien wewnetrzny 10 zawierajacy tor krzy¬ woliniowy 13 wprawiony jest w obrót po obcia¬ zeniu elementów lozyskujacych 14 przez srodek przenoszacy cisnienie. Elementami lozyskujacymi 14, przenoszacymi energie srodka cisnieniowego i wspólpracujacymi z torem krzywoliniowym 13 — sa na przyklad elementy toczne (kulki lub rolki) 141 osadzone hydrostatycznie w tlokach 142 po¬ siadajacych przelotowy otwór 1421, przy czym 142 prowadzone sa w otworach 15 wzglednie tez sto¬ sowane sa same elementy toczne 141 (fig. 6) lub elementy toczne 141, na przyklad rolki, w powia¬ zaniu z tuleja 16 (fig. 7). W przypadku stosowania samych elementów tocznych 141 jako obciazainych elementów 'lozyskujacych 14, przyporzadkowane im otwory 15 maja korzystnie dowolny ksztalt odbie¬ gajacy od przekroju kolowego, na przyklad prze¬ krój kwadratowy lub wielokata foremnego.Uklad sterujacy 17 do regulacji cisnienia stano¬ wi na przyklad rozwiazany plaski suwak obrotowy.Ze zlacza doplywowego oleju 18 ukladu steruja¬ cego 17 olej przeplywa pod cisnieniem' przez ka¬ naly 19 i kanaly pierscieniowe 20 do otworów 15 prowadzacych obciazalne elementy lozyskujace 14, oddzialywajace odpowiednio na elementy 14, przy czym elementy 14 przy swym skoku powrotnym powoduja odprowadzenie oleju przez odpowiednie kanaly i przez zlacze odplywowe oleju 21. Kanaly pierscieniowe 20 zamykaja pierscien 26. Olej prze- ciekowy odplywa przez olejowy otwór przelewowy 22. Do spuszczania oleju sluzy olejowy otwór spu¬ stowy 23. Przy zmianie kierunku obrotu nastepuje 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6078147 5 6 wzajemna zamiana olejowego zlacza doplywowego 18 i olejowego zlacza odplywowego 21.W pierscieniu wewnetrznym 10 znajduje sie uze¬ bienie 24, z którym zazebia sie napedowe kolo ze¬ bate 25 ukladu sterujacego 17, napedzajac plaski suwak obrotowy. Stosunek przelozenia uzebienia 24 do napedzajacego kola zebatego 25 zalezny jest od ipoidizialfei krzywoliniowego toru 13 i wynosi wielokrotnosc liczby calkowitej. Bieznia falistego toru krzywoliniowego 13 w zaleznosci od wielko¬ sci obciazenia jest hartowana lub upleszona ciepl¬ nie.Pierscien wewnetrzny 10 i pierscien zewnetrzny 11 lozyska tocznego o duzych gabarytach wykona¬ ny jest zwlaszcza ze staili, jednakze dla zmniejsze¬ nia ciezaru wykonany jest korzystnie z metali lek¬ kich, zas w przypadku celowosci uodpornienia na korozje i zmniejszenia przepuszczalnosci, z brazu lub tworzywa sztucznego. Elementy lozyskujace 14 sa przy tym rozmieszczone w specjalnym pierscie¬ niu zwiazanym z jednym z pierscieni lozyska lub tez osadzone w jednym z pierscieni lozyska za po¬ srednictwem tulej.W zaleznosci od warunków pracy i/lub od wy¬ magan konstrukcyjnych elementy lozyskujace 14, jak równiez przyporzadkowany im tor krzywoli¬ niowy 13 sa usytuowane w kierunku osiowym (fig. 1) lub promieniowym .(fig. 4). PL PL

Claims (11)

1. Zastrzezenia 'patentowe 1. Lozysko toczne o duzych gabarytach z zasi¬ laniem, cisnieniowym, pracujace jako czlon po¬ sredniczacy w urzadzeniu zlozonym z jednej czesci obrotowej i drugiej nieobrotowej utworzone z jed¬ nego pierscienia zewnetrznego i jednego pierscie¬ nia wewnetrznego, z których jeden przylaczony jest do czesci obrotowej urzadzenia, a drugi do jego czesci nieobrotowej, przy czym w lozysku tym za¬ stosowane sa elementy lozyskujace obciazone srod¬ kiem przenoszacym cisnienie i opierajace sie na fa¬ listym torze krzywoliniowym, znamienne tym, ze elementy lozyskujace (14) obciazane srodkiem przenoszacym cisnienie usytuowane sa w przestrze¬ ni pomiedzy pierscieniem zewnetrznym (11) i pier¬ scieniem wewnetrznym (10).

2. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze obciazalne elementy lozyskujace wraz z otworami (15, 20, 22, 23) przewodzacymi srodek cisnieniowy usytuowane sa w pierscieniu zewnetrz¬ nym (11) zas wspólpracujacy z tymi elementami falisty tor krzywoliniowy (13) znajduje sie na pierscieniu wewnetrznym (10).

3. Lozys!ko toczne weidluig zaistrz. 1, znamienne tym, ze obciazalne elementy lozyskujace wraz z otworami przewodzacymi srodek cisnieniowy usy¬ tuowane sa w pierscieniu wewnetrznym (10), zas wspólpracujacy z tymi elementami falisty tor krzy¬ woliniowy (13) znajduje sie na pierscieniu ze¬ wnetrznym (11).

4. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1—3 znamienne tym, ze obciazalne elementy lozyskujace (14) po¬ siadaja prowadzenie w otworach (15).

5. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1—4 znamienne tym, ze Obciazalne elementy lozyskujace uksztal¬ towane sa jako plywajace tloki (142) posiadajace przelotowe otwory (1421) i mieszczace elementy toczne (141).

6. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1—4, znamienne tym, ze obciazalne elementy lozyskujace (14) sta¬ nowia elementy toczne (141).

7. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1—4 znamienne tym, ze obciazalne elementy lozyskujace stanowia rolki (141) prowadzone w tulejach (16).

8. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1—3 wzglednie 3, znamienne tym, ze (falisty tor krzywoliniowy (13) uksztaltowany jest bezposrednio na pierscieniu lo¬ zyska (10 lub 11).

9. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1—3 znamienne tym, ze falisty tor krzywoliniowy znajduje sie na osobnym pierscieniu, polaczonym nastepnie z pier¬ scieniem lozyska.

10. HO. Lozysko toczne wedlug zasitrz. 1, znamienne tym, ze obciazalne elementy toczne sa przemiesz- czalne w kierunku osiowym.

11. Lozysko toczne wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze obciazalne elementy toczne sa przemiesz- czalne w kierunku promieniowym. 10 15 20 25 30 35 40KI. 47b,19/56 47h,25/08 78147 MKP F16c 19/56 F16h 25/08 m »i* & 2tKI. 47b,19/56 47h,25/08 78147 MKP F16c 19/56 Flffli 25/08 Fig.S Fig. 6 Fig ? PL PL