Pneumatyczny przeciwslizgowy uklad hamulcowy Wynalazek dotyczy ulepszenia pneumatycznego przeciwslizgowego ukladu hamulcowego wedlug patentu nr 71737.Wedlug patentu glównego nr 71737 pneumatycz¬ ny uklad hamulcowy zawiera otwarty zawór wlotowy, regulujacy polaczenie miedzy zródlem zmiennego pneumatycznego cisnienia hamulcowego a komora silnikowa o zmiennej objetosci silnika hamulcowego zapewniajacego hamowanie co naj¬ mniej jednego kola pojazdu, otwarty zawór wylo¬ towy regulujacy polaczenie miedzy komora od¬ prowadzajaca o zmiennej objetosci przeciwlegla do komory silnikowej silnika hamulcowego a zbiorni¬ kiem na stosunkowo niskie cisnienia zamkniety zawór wyrównawczy regulujacy polaczenie miedzy obiema przeciwleglymi komorami silnika hamul¬ cowego, przy czym kazdy z tych zaworów jest po¬ laczony z urzadzeniem sterujacym zespól sterowa¬ nia przeciwslizgowego, reagujacym na katowe przemieszczenie hamowanego kola, umozliwiajac regulowanie roboczego cisnienia róznicowego istnie¬ jacego miedzy obiema przeciwleglymi komorami silnika hamulcowego w celu uniemozliwienia po¬ slizgu kola, oraz zamkniety zawór wydechowy re¬ gulujacy polaczenie miedzy komora silnikowa a zbiornikiem i sterowany przez ruchomy uklad w ksztalcie tloka reagujacy na robocze cisnienie róz¬ nicowe w taki sposób, ze laczy komore silnikowa ze zbiornikiem wówczas gdy cisnienie róznicowe maleje ponizej okreslonej wartosci. 10 15 20 £5 30 2 Uklad hamulcowy wedlug patentu glównego, któ¬ rego zasada dzialania polega na sterowaniu zawo¬ ru wydechowego za pomoca roboczego cisnienia róznicowego, z uwagi na rózne straty wystepujace miedzy zródlem cisnienia, silnikiem hamulcowym i zbiornikiem wykazuje nastepujaca niedogodnosc.W wyniku dzialania zespolu sterowania przeciw¬ slizgowego powodujacego otwarcie zaworu wyde¬ chowego miedzy komora silnikowa a zbiornikiem niskocisnieniowym, zawór wydechowy nie wraca natychmiast do swego normalnego polozenia za¬ mkniecia gdy komora silnikowa jest ponownie po¬ laczona ze zródlem cisnienia hamujacego za po¬ srednictwem zaworu wlotowego. W tym czasie zródlo cisnienia hamujacego jest bezposrednio po¬ laczone ze zbiornikiem niskocisnieniowym, co oczywiscie powoduje nadmierne zuzycie zasilaja¬ cego plynu hamulcowego (podcisnienie i/lub zwie¬ kszone cisnienie).Wynalazek zapobiega tej niedogodnosci przez ulepszenie wyzej opisanego ukladu hamulcowego, którego istota polega na tym, ze zawór wydecho¬ wy jest ponadto polaczony funkcjonalnie z ukla¬ dem sterowania, uruchamianym przez wymieniony zespól sterowania przeciwslizgowego tak, aby utrzymac go w jego normalnym polozeniu za¬ mkniecia, jezeli zawory wlotowy, wylotowy i wy¬ równawczy nie sa przemieszczone z ich normal¬ nych polozen.Inna cecha nowosci ukladu hamulcowego wedlug 77 05877 053 3 wynalazku jest to, ze uklad sterujacy zawiera po¬ mocniczy tlok sterowany przez cisnienie sterujace wytworzone przez zródlo cisnienia poprzez zawór sterujacy uruchamiany przez zespól sterowania przeciwslizgowego.Uklad hamulcowy wedlug wynalazku jest przed¬ stawiony w przykladzie wykonania na zalaczonym schematycznym rysunku.Na zalaczonym rysunku cyfra 10 oznacza pneu¬ matyczny uklad hamulcowy zawierajacy zbiornik 12 sprezonego powietrza, zawór 14 sterujacy ci¬ snienie i pneumatyczny silnik hamulca 16. Zbior¬ nik 12 jest dostosowany do zasilania plynem pod cisnieniem, za pomoca znanego, nie przedstawio¬ nego na rysunku kompresora powietrza wprawia¬ nego w ruch silnikiem pojazdu, tak aby zapewnic przy zaworze sterujacym 14 stosunkowo wysokie i wzglednie stale cisnienie powietrza. Zawór 14 znanego typu sluzy do zapewnienia zmiennego cisnienia pneumatycznego hamowania przesylanego do silnika 16 hamulca, zaleznie od dzialania ele¬ mentu sterujacego zawór 18 uruchamianego przez kierowce pojazdu. Silnik 16 hamulca znanego typu zawiera ruchomy element sluzacy jako tlok, taki jak membrana 20 ograniczajaca wewnatrz silnika 16 komore 22 silnika 16, polaczona zwykle z uj¬ sciem zaworu sterujacego 14, za pomoca przewodu zasilania 24, oraz komore odprowadzajaca czyli powrotna 26, przeciwlegla w stosunku do komory 22 silnika 16 zwykle polaczona ze zbiornikiem pneumatycznym o cisnieniu stosunkowo niskim, takim jak cisnienie atmosferyczne, za pomoca przewodu. odprowadzajacego, czyli powrotnego 28.Ruchomy element tworzacy tlok 20 jest polaczony z popychajacym sworzniem 30 przechodzacym przez komore 26 i bezposrednio polaczonym z wejsciowym elementem sterowania mechanicznego ukladu hamulców kól nie przedstawionym na ry¬ sunku, lub zespolonym z glównym cylindrem hy¬ draulicznym równiez nie przedstawionym na ry¬ sunku, kontrolujacym hydrauliczne cisnienie ha¬ mowania ukladu cylindrów kól.Robocze cisnienie róznicowe dzialajace na tlok 20 jest ponadto regulowane zwykle otwartym za¬ worem wlotowym 34, regulujacym przeplyw plynu w przewodzie 24 miedzy ujsciem zaworu steruja¬ cego . 14 a komora silnikowa 22, przez zwykle otwarty zawór wylotowy 40 regulujacy przeplyw plynu w przewodzie 28 miedzy komora odprowa¬ dzajaca 26 a. otworem wylotowym 42 polaczonym ze zbiornikiem o stosunkowo niskim cisnieniu, na przyklad atmosferycznym, oraz przez zwykle za¬ mkniety zawór wyrównawczy 36 regulujacy pola¬ czenie miedzy przewodami 24 i 28. W przedstawio¬ nym przykladzie wykonania zawory 34 i 40 sa po¬ laczone ze soba i sterowane elektromagnetycznie .do ich odpowiedniego polozenia zamknietego przez uzwojenie 37, a zawór wyrównawczy 36 jest ste¬ rowany do polozenia otwarcia przez drugie uzwo¬ jenie 39.Uklad hamulcowy 10 jest wyposazony w znane¬ go, typu elektryczny zespól sterowania przeciwsliz¬ gowego, który reagujac na katowe przemieszczenie kola lub kól hamowanych silnikiem hamulcowym 16, reguluje wzbudzenie uzwojen 37 i 39 regulujac w ten sposób robocze cisnienia rózn|f(i^iip /imi przeciwleglymi komorami 22 i 26 silnika hamul¬ cowego 16 za posrednictwem zaworów; f4J 36 i 40 zapobiegajac w ten sposób ewentualnemu zabloko- 5 waniu hamowanych kól.W celu zwiekszenia szybkosci dzialania oraz zmniejszenia sily hamowania, biorac^ cod uwage fakt, ze tlok 20 jest zróznicowany, zastosowano polaczenie komory 22 ze zbiornikiem o niskim ci- 10 snieniu, na przyklad atmosferycznym, za posred¬ nictwem zwykle zamknietego zaworu wydechowe¬ go 44, gdy robocze cisnienie róznicowe obniza sie ponizej okreslonej wartosci. Zawór 44 sklada sie z elementu 46 wspólpracujacego w sposób szczelny 15 z gniazdkiem 48 i polaczonego z tlokiem 50 uru¬ chamianym przez cisnienie róznicowe miedzy ko¬ morami 22 i 26.Jednakze, w wyniku dzialania zespolu sterowa¬ nia przeciwslizgowego 32 powodujacego zamknie- 20 cie zaworów 34 i 40 a nastepnie otwarcie zaworu 34, cisnienie w komorze 26 osiaga wartosc wyzsza od wartosci cisnienia atmosferycznego. Zakladajac, ze zawór 44 jest pociagany do polozenia otwar¬ cia i ze zespól sterowania przeciwslizgowego 25 32 umozliwia nastepnie powrót zaworów 34, 36 i 40 odpowiednio do ich polozenia normalnego przedstawionego na rysunku, to straty powstale z jednej strony miedzy zródlem 14 a komora 22 i atmosfera oraz miedzy komora 26 a zbiornikiem 30 o cisnieniu atmosferycznym z drugiej strony wpro¬ wadzaja znaczne opóznienie w procesie zmniejsze¬ nia pozostalego cisnienia róznicowego, które po¬ ciaga jeszcze wówczas zawór 44 do polozenia otwarcia. W tym momencie zawór sterujacy jest 35 bezposrednio polaczony ze zbiornikiem o cisnieniu atmosferycznym co powoduje znaczne straty w ukladzie pneumatycznym oraz przedluza czas od¬ dzialywania na silnik hamulcowy 16.Aby zapobiec tej niedogodnosci wynalazek prze- 40 widuje polaczenie elementu 46 w zaworze 44 z ukladem sterowania zawierajacym tlok 52 zamon¬ towany slizgowo w sposób szczelny w komorze 54 i uruchamiany przez sprezyne kompresyjna 56 opierajaca sie o element 46 i popychajaca ten ele- 45 ment w kierunku gniazdka 48. Komora 54 jest polaczona ze zródlem cisnienia, takim jak zródlo 12 przewodem 58 regulowanym przez zawór regu¬ lujacy sterowany przez zespól sterowania przeciw¬ slizgowego 32. W przedstawionym przykladzie za- 50 wór regulujacy 38 jest polaczony z zaworem 36.W wyniku tego ulepszenia przemieszczanie tloka 52 ukladu a tym samym mozliwosc otwierania elementu 46 jest bezposrednio regulowana przez zespól sterowania przeciwslizgowego 32, co elimi- f3 nuje wyzej opisane opóznienia zamkniecia zaworu 44. 60 PL