PL 71 199 Y1 2 Opis wzoru Przedmiotem wzoru uzytkowego jest klapa odcinajaca zbiornika stalych substancji palnych, znaj- dujaca zastosowanie w ukladach transportujacych stale substancje palne w kierunku instalacji przeróbki stalych substancji palnych, takich jak mlyny kruszace lub mielace. Klapa odcinajaca zbiornika stalych substancji palnych stosowana jest jako zabezpieczenie przed rozprzestrzenianiem sie wysokich tempe- ratur i cisnienia, jak równiez tlenku wegla, w kierunku od instalacji przeróbki stalych substancji palnych do zbiornika substancji palnych. Klapa odcinajaca moze byc zwlaszcza stosowana w elektrowniach, badz innych zakladach przemyslowych, w których do mlynów kruszacych kierowany jest wegiel, bio- masa badz ich mieszaniny, które charakteryzuja sie wysokim ryzkiem wybuchu pylów oraz zaplonu rozdrobnionego materialu w czasie postojów mlynów oraz podczas ich uruchamiania i zatrzymywania. W stanie techniki znane sa przeciwpozarowe uklady sterujace wentylacji i klimatyzacji ogólnego zastosowania. Przykladowo opis PL 214 324 ujawnia uklad przeciwpozarowy przeznaczony do zabu- dowy w miejscu przechodzenia instalacji wentylacji i klimatyzacji przez przegrody oddzielenia pozaro- wego. Uklad zapobiega rozprzestrzenianiu sie ognia, temperatury i dymu przewodami wentylacyjnymi, zamykajac przeplyw powietrza. Uklad wyposazony jest w ruchoma przegrode zabudowana we wnetrzu ukladu klimatyzacyjnego badz wentylacyjnego i poruszana za pomoca silownika. Sterowanie silowni- kiem i zamykanie ruchomej przegrody realizowane jest przez sygnal pneumatyczny z listwy pomiarowej przeksztalcany nastepnie na sygnal elektryczny oraz przez elektryczny sygnal z termo-wylacznika badz z centrali przeciwpozarowej. Znane sa równiez specjalnie przystosowane instalacje przeciwpozarowe stosowane w ukladach transportujacych substancje palne zagrozonych pozarem lub wybuchem. W takiego rodzaju instalacjach stosowane sa klapy odcinajace obszar wybuchu lub w którym rozprzestrzenil sie ogien od pozostalej czesci instalacji. Klapy takiego rodzaju sa zazwyczaj sterowane pneumatycznie, mechaniczne lub elektrycznie za pomoca silowników lub silników. Natomiast z opisu PL 144 034 znana jest klapa odcinajaca przezna- czona do zamykania w czasie pozaru badz wybuchu w ukladach transportujacych substancje palne. Jest ona osadzona w korpusie o ksztalcie trójnika, którego dwa wyjscia wlaczone sa w uklad transpor- tujacy substancje palne, a dodatkowe trzecie wyjscie laczy wnetrze korpusu z otoczeniem. Klapa odci- najaca ma postac zwierciadla w postaci prostokatnej plyty, które z jednej strony zawieszone jest obro- towo w korpusie, a z drugiej strony mocowane jest do korpusu za pomoca sztywnej tulei, co zapewnia otwarta pozycje klapy i przeplyw substancji palnych. Wewnatrz sztywnej tulei osadzony jest detonator, który uruchamiany jest impulsem z czujnika fotoelektrycznego lub cisnieniowego zainstalowanego w przewodzie rurowym. Impuls uruchamia detonator, niszczac sztywna tuleje i przemieszczajac zwier- ciadlo w pozycje zamknieta. W tej pozycji zamkniety jest przeplyw czynnika do dalszej czesci ukladu transportujacego substancje palne, a otwarte zostaje polaczenie rurociagu z otoczeniem, przez które wyprowadzana jest energia wybuchu lub pozaru. Jeszcze inne rozwiazanie zabezpieczajace przed pozarem stosowane w srodowisku substancji latwopalnych i wybuchowych zostalo ujawnione w opisie CZ305354. Jest ono wyposazone w korpus zblizony ksztaltem do odcinka rury zamocowana rozlacznie pokrywa, który zakonczony jest dwoma kol- nierzami – wlotowym oraz wylotowym. We wnetrzu tego korpusu wychylnie zamocowana jest klapa za- bezpieczajaca przed wybuchem, natomiast na zewnatrz umieszczony jest mechanizm zatrzymujacy – ustalajacy i zabezpieczajacy pozycje klapy zabezpieczajacej. Sama klapa zabezpieczajaca wyposazona jest w dwie pólosie, które osadzone sa w blokach lozyskowych stanowiacych czesc mechanizmu zatrzy- mujacego. Mechanizm zatrzymujacy zamocowany jest na zewnatrz korpusu za pomoca plyty nosnej i wyposazony jest w ogranicznik z sprezyna naciskowa zamocowana slizgowo na plycie nosnej. Ponadto mechanizm zatrzymujacy zaopatrzony jest w zespól dzwigni przeznaczonych do sterowania klapa za- bezpieczajaca. Klapa zabezpieczajaca pelni dwie funkcje, zamykajac przeplyw pomiedzy wlotem i wylo- tem równoczesnie otwiera wnetrze korpusu, co pozwala na wyprowadzenie energii poza caly uklad. Celem wzoru uzytkowego jest opracowanie konstrukcji klapy odcinajacej dla zbiorników stalych substancji palnych, która bedzie zabezpieczala przed skutkami wybuchów badz pozarów w ukladach przeróbki stalych substancji palnych, jak mlyny kruszace lub mielace. Zabezpieczenie ma byc realizo- wane zwlaszcza w przypadku zbiorników i ukladów przystosowanych do pracy z weglem, biomasa lub ich mieszaninami. Wzór uzytkowy dotyczy klapy odcinajacej zbiornika stalych substancji palnych osadzonej wy- chylnie w trójdroznym korpusie. Jedno wyjscie korpusu przeznaczone jest do podlaczenia do zbiornika PL 71 199 Y1 3 stalych substancji palnych, drugie do kanalu zasypowego ukladu przeróbki stalych substancji palnych, a trzecie stanowi ujscie bezpieczenstwa. Klapa odcinajaca polaczona jest z silownikiem sprzezonym z ukladem sterujacym z zestawem czujników. Istota wzoru uzytkowego polega na tym, ze klapa odci- najaca zamocowana jest na osi zlokalizowanej we wnetrzu korpusu przy jego pierwszym wyjsciu do zbiornika stalych substancji palnych. Oba konce osi wychodza poza korpus i polaczone sa ramionami ze znajdujaca sie na zewnatrz korpusu belka, do której zamocowany jest silownik pneumatyczny oraz pakiet sprezyn. Zas zarówno silownik pneumatyczny, jak i pakiet sprezyn swoim drugimi koncami za- mocowane sa na zewnatrz korpusu. W innej postaci wzoru uzytkowego, korpus, w którym osadzona jest klapa odcinajaca, posiada dodatkowy otwór zamkniety zamocowana rozlacznie pokrywa. Dzieki temu uzyskuje sie prosty dostep do wnetrza korpusu pozwalajacy na wykonanie niezbednych prac zwiazanych z serwisem, badz napra- wami klapy odcinajacej. Podstawowa zaleta wzoru uzytkowego jest pewne i szybkie zabezpieczenie zbiorników stalych substancji palnych przed skutkami wybuchów badz pozarów w ukladach przeróbki stalych substancji palnych. Klapa odcinajaca, zamykajac szczelnie zbiornik stalych substancji palnych, zabezpiecza nie tylko sam zbiornik, ale równiez instalacje prowadzaca do tego zbiornika, pozwalajac uniknac powaznych awarii i strat materialnych. Klapa odcinajaca zabezpiecza równiez przez rozprzestrzenianiem sie wyso- kiego stezenia tlenku wegla, który poprzez zbiornik stalych substancji palnych oraz instalacje prowa- dzaca do tego zbiornika moze rozprzestrzeniac sie do pomieszczen, w których przebywaja ludzie. Klapa odcinajaca dzieki zastosowaniu silownika pneumatycznego przywracanego do pozycji wyjsciowej pa- kietem sprezyn w sytuacji awaryjnej umozliwia szybkie zamkniecie zbiornika stalych substancji palnych. Klapa odcinajaca moze zamykac zbiornik stalych substancji palnych równiez w przypadku powolnego narastania krytycznych czynników, jak temperatura i stezenie tlenku wegla. Inna zaleta wzoru uzytko- wego jest takze trwalosc – klapa odcinajaca moze wykonywac wiele powtarzalnych ruchów zamykajac i otwierajac zbiornik stalych substancji palnych bez wykorzystywania jednorazowych elementów, przez co znacznie ogranicza sie czas i srodki pieniezne przeznaczane na serwisowanie i naprawy. Wzór zostal przedstawiony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia klape odcinajaca w widoku z boku na korpus, fig. 2 – klape odcinajaca w innym widoku z boku na korpus; fig. 3 – w schematycznym widoku otwarta klape odcinajaca wlaczona w uklad do przeróbki stalych substancji palnych, fig. 4 – w schematycznym widoku zamknieta klape odcinajaca wlaczona w uklad do przeróbki stalych substan- cji palnych; fig. 5 – klape odcinajaca w innej postaci w widoku z boku na korpus z widoczna pokrywa. Klapa odcinajaca 2 zbiornika stalych substancji palnych, zwlaszcza takich jak wegiel, biomasa oraz ich mieszanin osadzona jest we wnetrzu trójdroznego korpusu 1. Pierwsze wyjscie 3 korpusu 1 podla- czone jest do wyjscia zbiornika stalych substancji palnych, natomiast drugie wyjscie 4 podlaczone jest do kanalu zasypowego 5 ukladu przeróbki stalych substancji palnych, a mianowicie do kanalu zasypowego 5 mlyna weglowego 6. Natomiast trzecie wyjscie trójdroznego korpusu 1 stanowi ujscie bezpieczenstwa 7. Klapa odcinajaca 2 zamocowana jest we wnetrzu korpusu 1 wychylnie i zlokalizowana jest przy jego pierw- szym wyjsciu 3. Mozliwosc wychylania klapy odcinajacej 2 uzyskano dzieki sztywnemu zamocowaniu klapy odcinajacej 2 na osi 8, której oba konce wychodza poza korpus 1, gdzie sa zamocowane w dwóch zestawach lozysk. Na koncach osi 8 wychodzacych poza korpus 1 zamocowane sa równiez dwa ra- miona 9, laczace os 8 z zewnetrzna belka 10. Z kolei do belki 10 swoimi pierwszymi koncami zamocowane sa silownik pneumatyczny 11 oraz pakiet sprezyn 12, zas drugie konce zarówno silownika pneumatycz- nego 11 oraz pakietu sprezyn 12 zamocowane sa na wsporniku 13 na zewnetrznej czesci korpusu 1. Silownik pneumatyczny 11 zostal zamocowany w centralnej czesci belki 10, zas pakiet sprezyn 12 stano- wia dwie sprezyny polaczone z belka 10 w poblizu jej konców w bezposrednim sasiedztwie ramion 9. Polozenie klapy odcinajacej 2, dzieki wychylnemu zamocowaniu, moze byc zmieniane, tak ze klapa odcinajaca 2 moze znajdowac sie w pozycji otwartej (fig. 3), badz w pozycji zamknietej (fig. 4). Klapa odcinajaca 2 w pozycji otwartej znajduje sie przy sciance korpusu 1 pozwalajac na swobodny przeplyw stalych substancji palnych pomiedzy pierwszym wyjsciem 3 korpusu 1, a jego drugim wyj- sciem 4. Klapa odcinajaca 2 w tym polozeniu pozwala na normalna prace ukladu przeróbki stalych sub- stancji palnych. Z kolei w pozycji zamknietej klapa odcinajaca 2 calkowicie zamyka i uszczelnia pierwsze wyj- scie 3 korpusu 1, zamykajac zbiornik stalych substancji palnych, a jednoczesnie pozostawiajac mozli- wosc swobodnego przeplywu pomiedzy drugim wyjsciem 4 a ujsciem bezpieczenstwa 7. Klapa odci- najaca 2 w polozeniu zamknietym zabezpiecza zbiornik stalych substancji palnych przed skutkami niepozadanych zdarzen mogacych zaistniec w ukladach przeróbki stalych substancji palnych, takimi PL 71 199 Y1 4 jak wybuchy pylów, przykladowo pylu weglowego lub weglowo-biomasowego, czy tez ich zaplonów. Takie zdarzenia wywoluja zwykle znaczny wzrost temperatury i tlenku wegla, który w przypadku poza- rów, a zwlaszcza samozaplonu narasta stopniowo lub równiez skokowy wzrost cisnienia w przypadku wybuchu pylów. Konsekwencja takich zdarzen moze byc zaplon skladowanych w zbiorniku stalych substancji palnych, ale równiez dalsze i znaczace uszkodzenia calych ukladów i instalacji transportu- jacych stale substancje palne. Sterowanie klapa odcinajaca 2 i ustawianie jej pozycji realizowane jest za pomoca silownika pneumatycznego 11 oraz pakietu sprezyn 12. Sam silownik pneumatyczny 11 polaczony jest z ukladem sterujacym 14, do którego podlaczony jest zestaw czujników 15, zasilanie 16 silownika pneumatycz- nego 11 oraz sterowanie 17 ze stanowiska obslugi. Biorac pod uwage czynniki zagrozenia wystepujace w ukladach przeróbki stalych substancji palnych odpowiednio dobiera sie zestaw czujników 15 podla- czany do ukladu sterujacego 14. Uklad sterujacy 14 zostal wyposazony w zestaw czujników 15 w postaci trzech rodzajów czujników umieszczonych w kanale zasypowym 5 mlyna weglowego 6. Zestaw czujni- ków 15 obejmuje czujniki temperatury, czujniki tlenku wegla oraz czujniki cisnienia. Kazdy z czujników wlaczonych w zestaw czujników 15 w sytuacji zagrozenia moze spowodowac zamkniecie klapy odcina- jacej 2, a ponadto czujniki temperatury i tlenku wegla, przekazujace równiez dane do stanowiska ob- slugi, pozwalaja na manualne sterowanie i zamkniecie klapy odcinajacej 2 w przypadku powolnego narastania temperatury oraz stezenia tlenku wegla. Silownik pneumatyczny 11 w pozycji otwartej klapy odcinajacej 2 jest rozpierany i zasilany spre- zonym powietrzem pochodzacym z wewnetrznego ukladu zakladu przemyslowego badz tez z przeno- snych butli, jak schematycznie przedstawiono na rysunku. W pozycji otwartej klapy odcinajacej 2 silow- nik pneumatyczny 11 rozciaga równiez pakiet sprezyn 12, które sa osadzone na zewnetrznej belce 10. Natomiast w przypadku sytuacji awaryjnej uklad sterujacy 14 – samoczynnie w odpowiedzi na wskazania zestawu czujników 15, badz w razie odpowiedniego sygnalu ze stanowiska obslugi – odcina zasilanie silownika pneumatycznego 11, zas silownik pneumatyczny 11 powraca do swojego wyjscio- wego stanu zmieniajac polozenie klapy odcinajacej 2 na zamkniete. Powrót silownika pneumatycz- nego 11 i zamykanie klapy odcinajacej 2 jest znacznie przyspieszane dzialaniem pakietu sprezyn 12, które powracajac do pozycji scisnietej pociagaja za soba zewnetrzna belke 10, a wraz z nia silownik pneumatyczny 11 oraz klape odcinajaca 2. W sytuacjach awaryjnych, dzieki zamknietej klapie odcina- jacej 2, energia wybuchu lub plomien kierowane sa przez korpus 1 do ujscia bezpieczenstwa 7. Samo ujscie bezpieczenstwa 7, w zaleznosci od mozliwosci wyprowadzenia energii na zewnatrz budynku za- kladu przemyslowego, moze posiadac bezposrednie wyjscie do atmosfery badz moze sluzyc do podla- czenia tlumika plomienia lub panelu dekompresyjnego. Winnej postaci, korpus 1, w którym osadzona jest klapa odcinajaca 2, posiada dodatkowy otwór zamkniety zamocowana rozlacznie, przy pomocy srub, pokrywa 18. Dodatkowy otwór stanowi otwór rewizyjny zapewniajac dostep do wnetrza korpusu 1 i pozwalajac na wykonanie niezbednych prac zwia- zanych z serwisem, badz naprawami. PL PL PL PL PL PL PL PL PL PL