Sposób ciaglego wytwarzania polimerów piankowych i urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem -wynalazku jest sposób ciaglego wy¬ twarzania stalych polimerów piankowych to znaczy polimerów spienionego otrzymanego z cieklej mieszanki, takiego jak na przyklad gabka poliure¬ tanowa, oraz urzadzenie do stosowania tego spo¬ sobu. W dalszym opisie i w zastrzezeniach two¬ rzywo to bedzie nazywane polimerem piankowym.Wytwarzanie w procesie ciaglym polimerów piankowych o plaskiej powierzchni górnej stano¬ wilo przez dlugi czas powazny problem. W znanych dotychczas sposobach wytwarzania tworzyw tego typu, wprowadzano ciekla na poczatku procesu mieszanine reagentów do ruchomego przenosnika typu korytkowego, w którym to przenosniku na¬ stepowalo spienianie i zestalanie tworzywa. Sposo¬ by te maja te wade, ze na bokach przenosnika nastepuje hamowanie procesu spieniania w po¬ równaniu do centralnej czesci przenosnika i w zwiazku z tym powstaje wyrób o wypuklej górnej powierzchni.Celem wynalazku jest opracowanie sposobu umozliwiajacego otrzymanie piankowych polime¬ rów o plaskiej powierzchni górnej oraz urzadzenia pozwalajacego na stosowanie tego sposobu.Zostalo stwierdzone, ze mozna otrzymac polimer piankowy o plaskiej powierzchni górnej, jesli pomiedzy sciankami bocznymi przenosnika, a two¬ rzywem spienianym w tym przenosniku umiesci sie okladzine utworzona z arkuszy elastycznego materialu i (bedzie sie te arkusze podnosilo i roz- 2 ciagalo na odcinku przenosnika, na którym: prze¬ biega spienianie, zwanym dalej strefa spieniania, uzyskujac w ten sposób utrzymanie brzegów gór¬ nej powierzchni spienianego tworzywa na takiej 5 samej wysokosci, jak srodkowa czesc tej powie¬ rzchni. - . Na skutek zmian warunków zewnetrznych oraz zmian w wyjsciowej mieszaninie chemikalii, wpro¬ wadzanej do przenosnika nie mozna dokladnie io okreslic, w którym miejscu na dlugosci przenosni¬ ka rozpocznie sie spienianie tworzywa, a szczegól¬ nie jaka bedzie predkosc tego spieniania. W zwiaz¬ ku z tym rzecza najwazniejsza jest mozliwosc odpowiedniego nastawiania elementów sluzacych 15 do podnoszenia bocznych scianek przenosnika w celu regulowania ruchu tych scianek tak, aby nadazyl on mozliwie najdokladniej za ruchem podnoszacej sie powierzchni spienianego tworzywa.Na podstawie powyzszych spostrzezen opraco- 20 wano sposób wedlug wynalazku wytwarzania po¬ limerów piankowych z mieszaniny reagentów, wprowadzanych do przenosnika korytkowego, ograniczonego po bokach ruchomymi sciankami poruszajacymi sie wraz z nim polegajacy na tym, 25 ze pomiedzy boczne scianki tego przenosnika, a znajdujace sie w nim spieniane tworzywo wpro¬ wadza sie pasmo wykladzinowe i prowadzi sie to pasmo po torze odpowiadajacym wznoszeniu sie, na skutek spieniania, poziomowi tworzywa w prze- 30 nosniku i ruchowi tego tworzywa do przodu oraz 70 4343 poddaje sie to pasmo rozciaganiu powodujacemu wydluzenie przynajmniej czesci pasma wykladzi¬ nowego podczas przejscia przez strefe spieniania tak, aby nie nastepowal zasadniczo ruch wzgledny pomiedzy górna powierzchnia spienianego tworzy¬ wa, a tyim pasmem od miejsca, w którym pasmo to wraz z powierzchnia tworzywa zaczyna sie wznosic az do miejsca, w którym górna powierz¬ chnia tworzywa zestali sie wystarczajaco, aby mozna bylo oddzielic od niego to samo bez spowo¬ dowania powazniejszych uszkodzen powierzchni spienionego tworzywa.Przedmiotem wynalazku jest równiez urzadzenie do stosowania sposobu wedlug wynalazku. Urza¬ dzenie to, zawierajace przenosnik do przenoszenia reagentów podczas przebiegu reakcji (powodujacej spienianie i wyposazony w boczne scianki ograni¬ czajace pasmo wytwarzanego tworzywa, poruszaja¬ ce sie wraz tym spienianym tworzywem wzdluz przenosnika ma ponadto, zgodnie z wynalazkiem, tasme wykladzinowa umieszczona pomiedzy rucho¬ mymi sciankami przenosnika, a znajdujacym sie w tym przenosniku tworzywem oraz wyposazone jest w elementy sluzace do przesuwania i prowa¬ dzenia tych tasm wzdluz toru odpowiadajacego podnoszacemu sie poziomowi spienianego tworzywa i jego rutehowi do przodu oraz elementy sluzace do naciagania tej tasmy powodujace wydluzenie przynajmniej czesci tej tasmy przechodzacej przez strefe spieniania tak, ze nie wystepuje zasadniczo zaden ruch wzgledny pomiedzy górna powierzch¬ nia spienianego tworzywa, a tasmami wykladzi¬ nowymi na odcinku od miejsca, w którym tasma wykladzinowa zaczyna sie podnosic az do miejsca, w którym spienione tworzywo zestali sie w wy¬ starczajacym stopniu dla umozliwienia oddzielenia tych tasm od tworzywa bez uszkodzenia tego ostat¬ niego.Przyklad wykonania urzadzenia wedlug wyna¬ lazku zostanie opisany ponizej w powolaniu sie na zalaczony rysunek, na którym: fig. 1 przedstawia urzadzenie wedlug wynalazku do produkcji spienionego polimeru zainstalowane na przenosniku korytkowym, pokazane w rzucie perspektywicznym; fig. 2 — przykladowy uklad roboczy zawierajacy urzadzenie wedlug wynalazku pokazany schema¬ tycznie, w przekroju; fig. 3A — sanki urzadzenia wedlug wynalazku w widoku z boku; fig. 3B — sanki pakazane na fig. 3A w przekroju poprzecznym wzdluz linii A—A; fig. 4A — inne sanki urzadzenia w widoku z boku; fig. 4B — sanki z fig. 4A w przekroju poprzecz¬ nym wzdluz linii B—B; fig. 5A — dalsze z fig. 4A w przekroju poprzecz¬ nym wzdluz linii B—B; fig. 5B — sanki pokazane na fig. 5A w przekroju poprzecznym wzdluz linii C—C.Przedstawione na fig. 1 urzadzenie wedlug wy¬ nalazku zawiera ciagly przenosnik tasmowy 1, przesuwany w kierunku strzalki za pomoca rolki 2, napedzanej od walu 3. Nad przenosnikiem za¬ mocowane sa sztywno boczne scianki 4a i 4b z za- 434 4 chowaniem luzu pomiedzy ich dolnymi brzegami, a powierzchnia przenosnika. Tak utworzone koryt¬ ko wylozone jest papierem, który porusza sie wraz. z przenosnikiem. To papierowe wylozenie sklada 5 sie z dwóch bocznych tasm 6a i 6b stanowiacych powierzchnie boczne przenosnika i ograniczajacych z boku warstwe spienianego tworzywa znajdjuacego sie w przenosniku oraz z tasmy dennej. 5.Tasma 5 jest odwijana z rolki zasilajacej 7, io a tasmy 6a i 6b odpowiednio z rolek zasilajacych 8a i 8b. Jak to widac z przekroju po prawej stro¬ nie fig. 1, tasma 5 wchodzi pod boczne scianki 4a i 4b przenosnika, a ponadto dolne brzegi tasm bocznych 6a i 6b sa podwiniete pod boczne scianki 15 przenosnika i leza plasko na brzegach tasmy 5. Te wszystkie trzy tasmy tworza papierowe korytko, które porusza sie wraz przenosnikiem 1, a nalozone na siebie brzegi itasm zabezpieczaja przed wyply¬ nieciem poczatkowo cieklej mieszaniny reagentów 20 z przenosnika. Na brzegi tasmy 5 naklada sie, korzystnie, warstwe kleju w momencie odwijania tasmy z rolki 7, dzieki czemu nastepuje dokladne spojenie wywinietych brzegów tasm bocznych 6a i 6b z tasma denna 5. 25 Scianki papierowego korytka sa pokryte od wewnatrz tasmami odpowiednio 9a i 9b z elastycz¬ nego i rozciagalnego materialu, w tym przypadku folii polietylenowej, odwijanego z rolek zasilaja¬ cych lOa, lOb. Tasmy 9a i 9b stanowia wykladzine 80 przenosnika i sa podnoszone w momencie, gdy przechodza przez strefe spieniania na przenosniku w celu uzyskania plaskiej powierzchni górnej tworzywa piankowego, co bedzie szczególowo opi¬ sane ponizej. Na zewnetrzna .powierzchnie bocznych 35 tasm .papierowych 6a i 6b nanoszone sa za pomoca mazaków 65 pasma kleju, do których tasmy 9a i 9b przywieraja okresowo w celu ich przytrzy¬ mywania przed dojsciem do strefy spieniania. Ko¬ rzystnie klej ten powinien byc takiego rodzaju, 40 aby nie twardnial lufo nie wysychal w ogóle lub przynajmniej w okresie przejscia tasmy polietyle¬ nowej przez cala dlugosc przenosnika. Na skutek tego okresowego przywierania, tasma polietylenowa jest odwijana z rolek zasilajacych i doprowadzana 45 do strefy spieniania przez boczne tasmy papierowe 6a i 6b. Ponadto niewysychajacy lub nietwardnie- jacy klej pozwala na rozdzielenie spoiny w pózniej¬ szym okresie, jak to bedzie opisane, tak, ze ani folia polietylenowa, ani papierowe tasmy boczne 50 nie zostaja uszkodzone, a w nastepnym etapie umozliwia ponowne polaczenie folii polietylenowej z tasmami papierowymi.Kazda tasma polietylenowa przechodzi z rolki zasilajacej na przyklad lOb przez pierwszy zestaw m elementów prowadzacych, utwo/rzony w omawia^, nym przykladzie wykonania prze dwie rolki pro¬ wadzace lla i llb, a nastepnie wznosi sie wzdluz nachylonej ku górze drogi do drugiego zespolu ele¬ mentów prowadzacych, utworzonego przez dwie «o rolki wyciagajace 12a, 12b, umieszczone wyzej w stosunku do przenosnika, niz rolki prowadzace i dalej przesuwa sie wzdluz przenosnika. Jest zrozumialym, ze strefa spieniania, w której tasmy polietylenowe sa podnoszone siega zwykle dalej «s wzdluz przenosnika, niz to pokazano na fig. U70 434 gdzie odleglosc ta zostala skrócona w celu poka¬ jania wszystkich czesci urzadzenia na rysunku o odpowiedniej wielkosci.Jiak to bedzie dalej opisane, dla zmiany poloze¬ nia rolek prowadzacych lla, llb i rolek wyciagaja¬ cych 12a, 12b wzgledem przenosnika, przewidziane sa odpowiednie mechanizmy w celu nastawiania miejsca, w którym ma rozpoczac sie wznoszenie tasmy polietylenowej oraz predkosci wznoszenia sie tej tasmy to jest kata nachylenia jej drogi.Przewidziano równiez odpowiednie mechanizmy w celu zmiany wysokosci rolek prowadzacych i wyciagajacych w stosunku do górnych brzegów odpowiednich tasm, a to dlatego, zeby zachowac mozliwie gladka powierzchnie przynajmniej górnej czesci tasmy na odcinku miedzy rolkami prowa¬ dzacymi i wyciagajacymi.Na fig. 2 pokazano przykladowy uklad roboczy, w którym przenosnik 1 jest nachylony w stosunku do poziomu pod katem 6°. Mieszanina reagentów chemicznych jest podawana na przenosnik koryt¬ kowy przez dysze glowicy mieszajacej 70, która porusza sie ruchem zwrotnym w kierunku po¬ przecznym do przenosnika.Ciekla mieszanina skladników przesuwa sie wzdluz przenosnika do punktu 71, w którym zaczy¬ na sie zauwazac wyraznie spienianie tworzywa, a paziom spienianego tworzywa wzrasta do ma¬ ksimum w punkcie 72, gdzie spienianie tworzywa ustaje i tworzywo zastyga przesuwajac sie dalej wzdluz przenosnika. Strefa pomiedzy punktami 71 i 72, jak to widac z rysunku, jest taik zwana strefa spieniania i w tej strefie, w odpowiednich chwilo¬ wych polozeniach 73 i 74 znajduja sie odpowiednio zespól 11 rolek prowadzacych zawierajacych rolki lla i llb oraz zespól 12 rolek wyciagajacych za¬ wierajacych rolki 12a i 12b.Tasma polietylenowa 9b jest odwijana z rolki zasilajacej lOb i przechodzi równolegle do prze¬ nosnika na. zespól 11 rolek prowadzacych, bedac w tym czasie chwilowo polaczona za pomoca klejiu z boczna tasma papierowa 6b. Przy zespole 11 rolek prowadzacych, polaczenie klejowe zostaje przerwane i tasma polietylenowa przesuwa sie po wznoszacym sie ku górze, nachylonym torze do zespolu rolek 12, a nastepnie zmienia znowu kie¬ runek tak, ze najpózniej od miejsca oznaczonego linia 72 przesuwa sie wzdluz przenosnika równo¬ legle do niego stykajac sie jednoczesnie z pianko¬ wym tworzywem. Chociaz na rysunku, górna czesc tasmy polietylenowej jest przedstawiona w polo- ' zeniu pionowym po wyjsciu poza rolki wyciagaja¬ ce, to praktycznie pozwala sie jej opasc swobodnie na brzeg scianki przenosnika. Waznym jest jedy¬ nie, ze dolna czesc tasmy polietylenowej pozostaje w kontakcie ze spienionym tworzywem jako, ze tworzywo to jest jeszcze lepkie w punkcie 72 i ja¬ kiekolwiek próby oddzielenia tasmy polietylenowej od niego w tym stadium spowodowalyby nieunik¬ nione uszkodzenie bocznej powierzchni i górnego brzegu tworzywa.Utrzymanie w tym stadium procesu, dolnej czesci tasmy polietylenowej w zadanym polozeniu jest ulatwione dzieki istnieniu górnego pasma kleju naniesionego na papierowa tasme 6b i laczacego 10 15 25 35 40 45 50 55 te tasme z tasma polietylenowa 9b. Gdy spienione tworzywo zastygnie wystarczajaco, tasma poliety¬ lenowa zostaje od niego oddzielona w punkcie 75, gdzie, korzystnie, jest ona nawijana na rolke 76 wraz z tasma papierowa 6b.Jak to zostalo juz wspomniane, tasma polietyle¬ nowa jest naciagana podczas przechodzenia po wznoszacym sie ku górze odcinku swego toru. Jest zrozumiale, ze tasma ta musi przemieszczac sie na tym odcinku toru z predkoscia, której skladowa równolegla do przenosnika jest równa predkosci tego ostatniego. W rezultacie, efektywna predkosc wzdluz pochylego odcinka toru musi byc wieksza od predkosci przenosnika i ta dodatkowa predkosc jest uzyskiwana przez naciaganie tasmy polietyle¬ nowej, powodujace jej wydluzenie na odcinku po¬ miedzy punktem, w którym zostaje przerwane po¬ laczenie klejowe z boczna tasma papierowa 6b, a rolkami ciagnacymi 12a i 12b. Rolki ciagnace 12a i 12b sa napedzane z predkoscia odpowiednio wieksza od predkosci przenosnika. Poniewaz tasma polietylenowa jest wystarczajaco mocno polaczona z boczna tasma papierowa za pomoca kleju, nie nastepuje zadne przesuniecie wzglednie pomiedzy tymi dwiema tasmami az do momentu, w którym polaczenie klejowe tych tasm zostanie przerwane.W przypadku, gdy ze wzgledu na rozciaganie tasmy, nie mozna polegac na laczeniu za pomoca kleju, rolki prowadzace moga byc wyposazone w elementy hamujace czesciowo te rolki w celu uzyskania polaczenia naciagowego. Ewentualnie tuz przed rolkami prowadzacymi moga byc umiesz¬ czone pary oddzielnych pionowych rolek lub pre¬ tów przechodzacych przez cala szerokosc tasmy polietylenowej, pomiedzy którymi przechodzi tasma i jest przez nie przytrzymywana w celu naciagnie¬ cia.Jest zrozumiale, ze polozenia oznaczone odnos¬ nikami 71 do 74 moga byc rózne dla róznych toków produkcyjnych i moga sie zmieniac podczas danego toku produkcji w zaleznosci od wlasciwosci reagentów doprowadzanych do glowicy mieszajacej 70, predkosci i szerokosci przenosnika korytkowego oraz warunków klimatycznych otoczenia. W zwiazku z tym, przewidziano mozliwosc dokladnej i ciaglej regulacji dla zespolu 11 rolek prowadzacych i ze¬ spolu 12 rolek ciagnacych, o czym bedzie mowa ponizej.W konkretnym przykladzie produkcyjnym gabki polieterowej, mieszanina reagentów doprowadzo¬ nych do glowicy mieszajacej 70 skladala sie z na¬ stepujacych skladników: polialkohol woda trójetylenodwuamina silikon katalizator dwunizocjanian toluenu 100,000 czesci wagowo 3,200 czesci wagowo 0,100 czesci wagowo 1,500 czesci wagowo 0,200 czesci wagowo 42,000 czesci wagowo Wydajnosc glowicy mieszajacej wynosila 100 ki¬ logramów na minute, a predkosc przenosnika 4,35 metrów na minute. Podczas prowadzenia ob¬ serwacji, spienianie rozpoczynalo sie w punkcie 71, oddalonym o 1,8 metra od dyszy glowicy mie¬ szajacej, w którym to miejscu wysokosc warstwy tworzywa na przenosniku wynosila 45 milimetrów.70 434 Dlugosc strefy spieniania, od punktu 71 do punktu 72 wynosila 4,6 metra. Od konca strefy spieniania, tasma polietylenowa pozostawala w kontakcie 2 gabka przez dalsze 7,6 metrów zanim zostala od dniej oddzielona w punkcie 75. Zestalona gabka miala 97 centymetrów szerokosci i 80 centymetrów wysokosci, zas gestosc jej wynosila 28 kilogramów na metr szescienny.W strefie spieniania, zespól 11 rolek prowadza¬ cych znajdowal sie w odleglosci 1,4 metry od po¬ czatku strefy spieniania, w którym to miejscu wysokosc gabki wynosila 34 centymetry. Zespól 12 rolek ciagnacych umieszczony byl w odleglosci 2 metrów od zespolu 11, a wysokosc gabki w tym miejscu wynosila 70 centymetrów.Nalezy zauwazyc, ze wznoszaca sie do góry czesc toru tasmy (polietylenowej nie obejmowala calej dlugosci strefy spieniania. Zostalo stwierdzone, ze spieniane tworzywo jest wystarczajaco plynne w pierwszej czesci strefy spieniania, aby zespól rolek prowadzacych 11 mógl byc umieszczony w pewnej odleglosci za miejscem, w którym rozpoczyna sie spienianie. Obserwacje róznych cyklów produkcyj¬ nych wykazaly, ze wznoszacy isie ku górze odci¬ nek toru tasmy polietylenowej moze korzystnie rozpoczynac sie w odleglosci liczac od poczatku strefy spieniania równej 30% do 40% calkowitej dlugosci strefy spieniania. Zostalo równiez stwier¬ dzone, ze gabka staje sie wystarczajaco stabilna, w sensie stopnia zestalenia, przed koncem strefy spieniania tak, ze wznoszacy sie odcinek toru tas¬ my polietylenowej moze sie konczyc w pewnej odleglosci od konca strefy spieniania.W opisanym powyzej przykladzie, zespól 12 rolek ciagnacych umieszczany jest w odleglosci 1,2 metra przed koncem strefy spieniania. Te dwa czynniki pozwalaja na utrzymanie odleglosci po¬ miedzy rolkami prowadzacymi 11 i rolkami ciag¬ nacymi 12 w takich granicach, aby tasma poliety¬ lenowa byla naciagnieta, a jej nuch na wznoszacym sie odcinku toru, okreslony wzrastajacym pozio¬ mem gabki, byl stale kontrolowany.Chociaz w powyzszym opisie dotyczacym fig. 2 mówi sie tylko o tasmie polietylenowej 6b, to jednak wszystko do dotyczy równiez tasmy 6a znajdujacej sie po przeciwnej stronie przenosnika korytkowego.Teraz, w dalszym ciagu opisu, zostana podane szczególy konstrukcyjne zespolów rolek prowadza¬ cych i ciagnacych. Jak to pokazano na fig. 1 na bo¬ cznych sciankach 4a i 4b zamocowane sa sztywno dwie równolegle, umieszczone na tej samej wyso¬ kosci, zebatki 13a i 13b. Dlugosc tych zebatek jest taka, ze przynajmniej wieksza czesc strefy spie¬ niania lezy w ich zasiegu. Na kazdej zebatce umieszczone sa sanki 14a lub 14b z osadzonymi na nich parami rolek prowadzacych, odpowiednio lla i llb oraz sanki 15a i 15b z odpowiednimi parami rolek ciagnacych 12a i 12b.Jak pokazano na fig. 3a i Sb, sanki 14b spoczy¬ waja na zebatce 13b i przesuwaja sie po jej zebach i sa zabezpieczone przed wychyleniami za pomoca kól 16 i 17. W kanale 19 wykonanym w zebatce, umieszczony jest wystep 18, prowadzacy sanki po zebatce. Sanki sa przesuwane wzdluz zebatki za pomoca zebnika 20, napedzanego za posrednictwem przekladni stozkowej 21, 22 przez kólko reczne 23.Jak dotad podano, pozostale sanki 14a, 15a i 15b sa podobne do sanek 14b i w zwiazku z tym nie beda 5 one opisywane oddzielnie w zakresie dotyczacym ich wspólnych cech.Rolka prowadzaca lla, umieszczona na sankach 14b obraca sie swobodnie na walku pionowym 25, polaczonym za walkiem 26, który z kolei sprzezo- iQ ny jest z przekladnia 27. Przekladnia ta jest za¬ projektowana w ten sposób, ze obrót kólka reczne¬ go 28 powoduje obrót walka 25 wokól jego osi o kat mniejszy od kata obrotu tego kólka. Rolka prowadzaca llb obraca sie swobodnie na walku 15 29, zamocowanym we wsporniku 30, polaczonym sztywno z walkiem 25. Nalezy zauwazyc, ze os rol¬ ki prowadzacej llb jest nachylona pod katem do osi rolki lla i, jak to pokazano na fig. 1, górny Ibrzeg 30 tasmy polietylenowej 9b przechodzi mie- 20 dzy tymi rolkami, za rolka lla i przed rolka llb.Na skutek katowego ustawienia rolek prowadza¬ cych wzgledem siebie, tasma polietylenowa jest zmuszona do utworzenia trójkatnego zalamania lub faldy o wierzcholku skierowanym na zewnatrz. 25 Obrót kólka recznego 28 powodujacy ruch rolki prowadzacej llb na zewnatrz w kierunku srodka przenosnika, zwieksza kat wierzcholkowy faldy, który osiaga maksimum, gdy rolka prowadzaca llb zostanie przesunieta za rolke prowadzaca lla zaj- 30 mujac polozenie po stronie przeciwnej rolki lla w stosunku do kierunku ruchu przenosnika. Falda ta, powstala na tasmie polietylenowej wychodzacej z rolek prowadzacych jest nachylona ku górze w stosunku do kierunku doprowadzenia jej do 35 rolki, a kat jej nachylenia zalezy od kata obrotu walka 26. Na fig. 3a, rólka prowadzaca llb znaj¬ duje sie po stronie rolki lla odpowiadajacej kie¬ runkowi ruchu przenosnika i lezy w jednej linii z rolka lla, równoleglej do kierunku ruchu prze- 40 nosnika. W tym polozeniu nachylenie tasmy ku górze jest zasadniczo nieznaczne.Na fig. 1, rolka prowadzaca llb jest pokazana w polozeniu przesunietym w kierunku srodka przenosnika o kat okolo 415° wzgledem polozenia 46 pokazanego na fig. 3a, ,a kat nachylenia tasmy polietylenowej ku górze jest znaczny, jak to jest zaznaczone linia przerywana 30a, przedstawiajaca dolny brzeg tasmy. Maksymalne nachylenie tasmy uzyskuje sie, gdy rolka prowadzaca llb znowu 50 znajduje sie w jednej linii z rolka lla, równoleglej do kierunku ruchu przenosnika, ale po przeciwnej stronie rolki lla.Sanki 14a sa podobne do sanek 14b za wyjat¬ kiem tego, ze nie posiadaja kólka recznego 28, 55 a ich walek 26 jest wprawiony w obrót za posred¬ nictwem gietkiego walka 35, napedzanego od recz¬ nego kólka 3G» umieszczonego na sankach 14b.Tak wiec rolki prowadzace obu sanek moga byc ustawiane niezaleznie i z tej samej strony prze- 60 nosnika.Na fig. 4A i 4B pokazano sanki 15b. Rolki ciag¬ nace 12a i 12b sa najkorzystniej pokryte guima i osadzone na odpowiednich walkach 40a i 40b wy¬ stajacych w dól ze skrzynki przekladniowej 41. 8s Walek 40a jest napedzany bezposrednio od gietkie-9 go walka 42, a walek 40b jest polaczony z walkiem 40a za pomoca kól zebatych walcowych 43 tak, ze rolki ciagnace obracaja sie w przeciwnych kie¬ runkach i powoduja przesuwanie tasmy poliety¬ lenowej w Kierunku zgodnym z ruchem przenos¬ nika.Skrzynka przekladniowa 41 jest osadzona ma krót¬ kim walku 44 wystajacym z niej i obracanym za pomoca kólka recznego 46. Tak wiec przez obrót kólka recznego 46, rolki ciagnace moga byc wspól¬ nie wychylane w plaszczyznie pionowej, w obie strony od polozenia prostopadlego do powierzchni tasmy przenosnika 1. Zostalo stwierdzone, ze ta swoboda nastawiania rolek prowadzacych jest wy¬ starczajaca dla utrzymania odpowiednio gladkiej powierzchni tasmy polietylenowej podczas jej ruchu po nachylonym odcinku toru dla uzyskania czy¬ stej, niepofaldowanej powierzchni galki. Po wyjs¬ ciu poza rolki ciagnace, tasma przesuwa sie dalej swobodnie wzdluz przenosnika majac tendencje przywierania do zestalonej juz gabki poruszajacej s&e wraz z nia.Sanki 15* sa podobne pod wieloma wzgledami do sanek 15b z tym, ze polozenie umieszczonych na nich rolek ciagnacych jest nastawiane za pomoca gietkiego walka 48, napedzanego od kólka reczne¬ go 49, umieszczonego na sankach 15b. Tak wiec, kazda para rolek ciagnacych moze byc nastawiana niezaleznie w odpowiednim polozeniu i obie pary moga byc nastawiane z tej samej strony przenos¬ nika.Naped rolek ciagnacych umieszczonych na san¬ kach 15a i 15b jest uzyskiwany od walu napedo¬ wego 3 przenosnika. Walcowe kolo zebate, osadzo¬ ne na wale 3 napedza lancuch 51 poprzez regulo¬ wana przekladnie 52, a lancuch 53 i wal 53*, napedzaja lancuch 54. Jak to pokazano na fig. 5a i 5b, lancuch 54 zazebia sie z kolem 55, umieszczo¬ nym na sankach 15a, które napedza przekladnie stozkowa 56, która z kolei przekazuje ruch na gietki walek 57, .polaczony z rolka ciagnaca Izb, umieszczona na sankach 15a. Równiez za posred¬ nictwem kola zebatego 58, gietki walek 57 napedza rolke ciagnaca 12*, jak tez poprzednio wspomniany walek gietki 42 z sanek 15b. Tak wiec predkosc obrotowa rolek ciagnacych obu sanek 15a i 15b jest uzalezniona od predkosci przenosnika i wszel¬ kie zmiany predkosci tego ostatniego wplywaja na predkosc obrotowa rolek ciagnacych. Jak to juz wspomniano rolki ciagnace sa napedzane z wiek¬ sza predkoscia liniowa, niz predkosc przenosnika, co uzyskuje sie przez odpowiednie ustawienie przekladni 52.Ponadto cecha wyzej opisanego ukladu napedo¬ wego jest to ze predkosc obrotów rolek ciagnacych jest odpowiednio zmieniana podczas przesuwania sanek 15a i 15b wzdluz odpowiednich zebatek w celu zapewnienia stalego napiecia tasmy polie¬ tylenowej w odpowiednim stopniu. Lancuch 54 przesuwa sie w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, a po przyjrzeniu sie fig. 1 widac, ze gdy sanki 15a przesuwane sa w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu przenosnika, kolo zebate 55 bedzie sie obracalo zgodnie z ruchem wskazówek zegara w stosunku do lancucha 54 D434 li . a otrzymana predkosc obrotowa kola zebatego 55 bedzie zwiekszona w stopniu proporcjonalnym do predkosci sanek. Gdy sanki przesuwane sa w kie- 4 runku zgodnym z ruchem przenosnika, predkosc s obrotowa kola zebatego 55 zmniejsza sie proporcjo¬ nalnie do predkosci ruchu sangk. Tak wiec pod¬ czas przemieszczania sanek, predkosc obrotowa rolek ciagnacych zmienia sie samoczynnie tak, ze predkosc liniowa rolek w stosunku do predkosci i* przenosnika pozostaje zasadniczo stala.Chociaz nie jest to najwazniejsze, jednakze ko- * rzystnie jest polaczyc pary sanek tak, aby kazda para mogla byc uruchamiana wspólnie za pomoca jednego kólka recznego umieszczonego po jednej 15 ze stron przenosnika. W tym celu przekladnie stozkowe 22 sanek 14* i 14b sa polaczone za po¬ moca teleskopowego walu napedowego 6i. Podob¬ nie przekladnie stozkowe sanek 15* i 15b sa po¬ laczone drugim teleskopowym walem napedowym *• 61.W opisanym urzadzeniu, sanki 14* i 14b moga sie poruszac synchronicznie w kierunku zgodnym lub przeciwnym do kierunku ruchu przenosnika w celu umieszczenia rolek prowadzacych w polo- as zeniu, w którym ma sie zaczynac wznoszacy sie odcinek toru tasmy polietylenowej. Równiez sanki 15* i 15b moga byc przemieszczane synchronicznie w celu ustawienia rolek ciagnacych w miejscu gdzie wznoszacy sie ku górze, kontrolowany od- » cinek toru tasmy ma sie konczyc.Rolki prowadzace moga ibyc obracane za pomoca kólka recznego 28 w celu nastawienia kata nachy¬ lenia tasmy polietylenowej, a polozenie rolek ciag¬ nacych nastawiane w celu zachowania odpowieS- 55 niej gladkosci tasmy. Równiez mozna nastawiac niezaleznie polozenie rolek prowadzacych i ciag¬ nacych. Przy takim rozwiazaniu, tasmy polietyle¬ nowe po obu stronach przenosnika moga przesuwac sie po takim torze, ze boczne strefy gabki moga 40 wznosic sie tak samo, jak jej srodek i dzieki temu mozna otrzymac plaska powierzchnie górna 31 gabki, jak to widac na fig. 1.Chociaz, jako tasmy boczne 9*, 9b wymieniono tasmy polietylenowe, to moze byc korzystnym « równiez zastosowanie innych elastycznych materia¬ lów tasmowych takich, jak specjalna tkanina lub papier marszczony.Wspomniano o potrzebie unikania zbyt duzego oddalenia od siebie zespolów rolek prowadzacych s° 11*, Hb i ciagnacych 12*, 12b w celu utrzymania tasmy polietylenowej w stanie naprezonym i pod stala kontrola. Jednakze przy niektórych spienia¬ nych polimerach moze to byc niemozliwe ze wzgle¬ du na dlugosc strefy spieniania tak, ze tasma 65 polietylenowa moze obwisnac nawet, jesli becbde naciagnieta. W takim przypadku przewiduje sie umieszczenie dodatkowych rolek ciagnacych, po¬ dobnych do rolek 12* i 12b, w polowie odleglosci pomiedzy rolkami prowadzacymi 11*, llb i rolkami w ciagnacymi 12*, 12b. Górne brzegi tasmy poliety¬ lenowej sa przytrzymywane przez te dodatkowe rolki ciagnace utrzymujace tasme pod kontrola.Rolki te moga byc napedzane podobnie jak to opisano w odniesieniu do rolek 12*, 12b lub tez *& moga byc rolkami naciagowymi biegnacymi luzna70 434 11 Chociaz przemieszczenie sanek i nastawianie po¬ lozen rolek prowadzacych i ciagnacych opisano na przykladzie napedu recznego, to niezaleznie od te@o mozna przewidziec, ze naped bedzie calkowi¬ cie zautomatyzowany na przyklad za pomoca elektrycznego przez jeden lub kilka przetworników odtwarzaja¬ cych wysokosc górnej powierzchni gabki. PL PL