Lampa blyskowa zwlaszcza do stosowania w zespole i Przedmiotem wynalazku jest lampa blyskowa zwlaszcza do stosowania w zespole, posiadajaca banke wykonana z materialu przepuszczajacego swiatlo, w bance znajduja sie trzonek, material palacy sie z wydzielaniem promieniowania oraz gaz podtrzymujacy spalanie. Trzonek zawiera dwa wtopione w cokól lampy doprowadzenia pradu u- trzymujace sie w stalym polozeniu wzgledem sie¬ bie dzieki ksztaltce z izolujacego elektrycznie ma¬ terialu. Na ksztaltce tej znajduje sie masa palna, laczaca konce do prowadzen pradowych, a zapa¬ lana przez przebicie elektryczne. Masa ta spala sie wybuchowo po przylozeniu napiecia miedzy konce przewodów doprowadzajacych. Palaca sie wybu¬ chowo masa powoduje rozpoczecie sie reakcji mie¬ dzy materialem palacym sie, z wydzielaniem swia¬ tla, a gazem podtrzymujacym spalanie.Lampy blyskowe tego typu sa znane. Dla lamp blyskowych pierwsza pochodna napiecia wzgledem pradu charakterystyki pradowo-napieciowej dla pewnej czesci krzywej jest ujemna, dzieki czemu lampy te moga byc uzywane w zestawach z rów¬ nolegle polaczonymi lampami. W wyniku przylo¬ zenia, na równolegle polaczone lampy blyskowe, napiecia wzrastajacego do znacznej wartosci, za¬ plon odbywa sie w krótkim okresie czasu, odpo¬ wiadajacym czasowi otwarcia migawki aparatu fo¬ tograficznego. Gdy napiecie osiagnie wartosc rów¬ na napieciu przebicia tej lampy, która posiada najnizsze napiecie przebicia nastepuje w niej prze- 20 bicie masy zaplonowej i przeplyw pradu przez lampe. Przylozone na zestaw lamp napiecie spada do wartosci, przy której nie moze ulec zaplonowi zadna z pozostalych lamp blyskowych. Przy wy¬ konywaniu nastepnego zdjecia proces sie powtarza.Zostalo stwierdzone, ze w wyniku róznych przy¬ czyn, dzialanie tego ukladu moze podlegac szko¬ dliwym wplywom, powodujac wystepowanie tak zwanych „uszkodzen".Aby zespól lamp dzialal bez usterek budowa ba¬ niek spaleniowych lamp blyskowych musi byc ta¬ ka, aby w zuzytej lampie nie mogly tworzyc sie drogi uplywu pradów, spowodowane przez przewo¬ dzace elektrycznie produkty spalania. Produktami tymi moga byc pozostale z metalowego drutu rdzeniowego czasteczki, które nie calkowicie za¬ reagowaly z atmosfera gazowa. Drogi uplywu mo¬ ga tez powstawac w wyniku osiadania na scian¬ kach banki przewodzacych elektrycznie czasteczek masy zaplonowej.Jezeli drogi uplywu utworza sie w zuzytej lampie blyskowej znajdujacej sie w zespole lamp pola¬ czonych równolegle, zewra one zródlo napiecia za¬ silajacego w czasie zapalania nastepnej lampy, co uniemozliwi zapalanie sie pozostalych, nie uzytych jeszcze lamp.W znany sposób powstawaniu dróg uplywu za¬ pobiega sie, stosujac w bance elementy ekranuja¬ ce czesc jej sciany, polozona wokól jednego lub obu przewodów pradowych. Elementy te chronia 69 68369 683 3 te czesc sciany przed osiadaniem produktów spa¬ lania, przy czym przewody pradowe nie sa ze soba polaczone elektrycznie, poniewaz ekranujaca ksztal¬ tka jest wykonana z izolacyjnego porowatego ma¬ terialu. Mazliwe jest tez wyposazenie obu prze- 5 wodów pradowych lub tylko jednego z nich w pe¬ relki izolacyjne. W ten sposób zbudowane sa lam¬ py blyskowe, w których powstawanie dróg uply¬ wu po zaplonie jest znacznie utrudnione. Jest jed¬ nak oczywiste, ze te konstrukcje specjalne stano- 10 wia znaczne utrudnienie przy mechanicznym wy¬ twarzaniu lamp blyskowych. Od lamp blyskowych przeznaczonych do stosowania w równolegle po¬ laczonych zespolach wymaga sie, aby odleglosc koncówek w masie zaplonowej byla mala, a róz- 15 nice tej odleglosci miedzy poszczególnymi lampa¬ mi byly niewielkie, ponadto powinno byc niewiele masy zaplonowej. Wymagania te sa trudne do po¬ laczenia z omówionymi wyzej srodkami sluzacymi do zmniejszenia mozliwosci tworzenia sie dróg 2o uplywu dla napiecia zasilajacego lampy.Nastepna przyczyna wystepowania uszkodzen ze¬ spolu moze byc istnienie dróg uplywu w lampach, które jeszcze nie byly zapalane. Wówczas przylo¬ zone na nie napiecie moze nie osiagnac wartosci, 25 umozliwiajacej powstanie przebicia miedzy znaj¬ dujacymi sie w masie zaplonowej, koncami prze¬ wodów pradowych.Drogi uplywu, tego typu, powstaja wtedy, gdy czasteczki materialu spalajacego sie z wydziele- 30 niem promieniowania stykaja sie z masa zaplo¬ nowa, lub sa blisko niej polozone, lub tez styka¬ ja sie z jednym z przewodów pradowych, lub oby¬ dwoma tymi przewodami.Celem niniejszego wynalazku, jest usuniecie opi- 35 sanych wyzej wad lampy blyskowej typu spalenio- wego. Cel ten osiagnieto dzieki temu iz, znajduja¬ ce sie wewnatrz banki lampy czesci przewodów pradowych sa calkowicie otoczone przez ksztaltke z materialu izolacyjnego, a na koncu lampy prze- 40 ciwleglym do kapturka znajduje sie wglebienie po¬ laczone z przestrzenia wewnetrzna balonu, w któ¬ rym to wglebieniu koncza sie przewody pradowe i znajduje sie masa zaplonowa.Wedlug niniejszego wynalazku trzonek lampy 45 blyskowej typu spaleniowego moze byc wykona¬ ny ze szkla lub ceramiki. Trzonek moze stanowic jedna calosc, lub tez moze posiadac przestrzen po¬ laczona z przestrzenia wewnetrzna banki. Skiero¬ wany w strone kapturka koniec trzonka moze byc 50 lokalnie polaczony ze sciana banki, co zapewnia sztywnosc konstrukcji lampy.Trzonek mozna otrzymac nasuwajac rurke o od¬ powiedniej dlugosci i srednicy na zespól perelek i stapiajac rurke z perelkami tak, ze jednoczesnie 55 powstaje wglebienie, przeznaczone dla masy za¬ plonowej. Mozliwe jest tez formowanie trzonka z rury szklanej, która po wlozeniu do niej przewo¬ dów zostaje na mniejszej lub wiekszej swej czesci uformowana plastycznie tak, ze tworzy sie jedno- 60 czesnie wglebienie dla masy zaplonowej. Wolna przestrzen, mogaca sie przy tym wykonaniu wy¬ tworzyc wewnatrz trzonka, przez która przecho¬ dza przewody pradowe, moze byc przez otwór w scianie lampy polaczona z wewnetrzna przestrze- 65 nia banki. Zaleta tego rozwiazania jest mala stra¬ ta przestrzeni, mieszczacej gaz podtrzymujacy spa¬ lanie.Trzonek moze byc wykonany z preta ceramiczne¬ go wyposazonego w dwa podluzne kanaliki, kon¬ czace sie we wglebieniu znajdujacym sie na jed¬ nym z konców preta. Wglebienie to sluzy do po¬ mieszczenia masy zaplonowej, a w kanalikach znajduja sie przewody pradowe. Wglebieniem slu¬ zacym do pomieszczenia masy zaplonowej moze byc na przyklad rowek, skierowany albo w po¬ przek wyobrazalnej linii laczacej konce przewodów pradowych, albo pokrywajacych sie z nia.Dla lamp blyskowych stosowanych w zespole, wskazane jest aby ich pojemnosc nie byla wiek¬ sza od 0,5 cm3, a ich srednica byla mniejsza od 7 mm, umozliwia to umieszczenie w tej samej przestrzeni wiecej lamp, niz ma to miejsce przy stosowanych obecnie lampach majacych zwykle srednice okolo 9 mm i objetosc wieksza od 0,5 cm3.Lampy blyskowe o objetosci mniejszej niz 0,5 cm3 i srednicy mniejszej od 7 mm sa znane, lam¬ py tego typu moga jednak wytwarzac strumien swietlny o wartosci porównywalnej ze strumie¬ niem swietlnym lamp typu konwencjonalnego wte¬ dy, kiedy urzadzenie zaplonowe rozciaga sie na dlugosci nie wiekszej niz 25°/o wewnetrznej dlu¬ gosci lampy. Jest to osiagalne, lecz maksymalny czas zaplonu tych lamp jest.zbyt dlugi, osiaga war¬ tosc miedzy 15 — a 20 ms, podczas gdy dla lamp typu konwencjonalnego wynosi w przyblizeniu 13 ms. Maksymalny czas zaplonu jest to czas, liczo¬ ny od chwili zaplonu do chwili osiagniecia ma¬ ksymalnego strumienia swietlnego lampy.Wynalazek niniejszy dotyczy lamp blyskowych spaleniowych posiadajacych zewnetrzne srednice mniejsze od 7 mm, dlugosci wieksze od 30 mm, objetosci mniejsze od 0,5 cm3, przy cisnieniu gazu wiekszym od 1000 cm Hg.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przy¬ kladach wykonania na zalaczonym rysunku, na którym fig. 1 do 6 przedstawiaja przekroje kilku wykonan trzonka, fig. 7 i 9 — przekroje spale¬ niowych lamp blyskowych, wykonane w plaszczy¬ znie obu pradowych przewodów, fig. 8 i 10 — prze¬ kroje wykonane prostopadle do plaszczyzny prze¬ wodów pradowych, a fig. 11 — schemat zespolu lamp blyskowych wedlug niniejszego wynalazku,, polaczonych równolegle.Nawiazujac do fig. 1, trzonek otrzymany jest przez wtopienie perelki 1 (linia kreskowana) oraz przewodów pradowych 2 i 3 do szklana rury 4.W trzonku znajduje sie wglebienie 5 zawierajace zaplonowa mase 6 pokrywajaca konce przewodów pradowych 2 i 3. W trzonku znajduje sie tez wol¬ na przestrzen 7.W wykonaniu trzonka przedstawionym na fig. 2, w scianie szklanej rury 4 znajduje sie otwór 8, przez który wolna przestrzen 7 laczy sie, po sto¬ pieniu trzonka z banka, z przestrzenia wewnatrz banki. Wolna przestrzen 7 w trzonku moze byc wypelniona gazem podtrzymujacym spalanie ma¬ terialu spalajacego sie z wydzielaniem promienio¬ wania. Przy stosowaniu trzonka, w którym wolna przestrzen 7, jak w wykonaniu przedstawionym5 \ na fig. 1, wypelnia na ogól powietrze, istnieje nie¬ bezpieczenstwo zanieczyszczenia atmosfery gazowej wewnatrz baffki w razie pekniecia trzonka lub w razie wystepowania nieszczelnosci podczas stapia¬ nia trzonka ze sciankami banki. W wykonaniu jak na fig. 2, polaczenie trzonka ze scianka banki, jest takie, ze wolna przestrzen 7 laczy sie z przestrze¬ nia wewnatrz banki.W nawiazaniu do fig. 3, wykonanie trzonka mo¬ ze byc nieco rózne od opisanych poprzednio. Pra¬ dowe przewody 2 i 3 wprowadzone sa tu do szkla¬ nej rury 4, która nastepnie w miejscu 9 zazna¬ czonym liniami przerywanymi jest splaszczona w wyniku obróbki plastycznej.Trzonek otrzymywany tak samo, jak trzonek przedstawiony na fig. 3, lecz z tym iz szklana rura jest, na calej dlugosci pod wglebieniem 5, przedstawiona na fig. 4.Na fig. 5 i 6 przedstawiono wykonanie trzonka z ceramicznej ksztaltki 10 posiadajacej dwa kana¬ ly 11 i 12, konczace sie we wglebieniu 13. Wgle¬ bienie 13 jest wypilowanym rowkiem, w którym znajduje sie zaplonowa masa 6. Rowek moze byc skierowany w poprzek wyobrazalnej linii laczacej konce pradowych przewodów 2 i 3 (fig. 5), lub tez moze sie z nia pokrywac (fig. 6).Nawiazujac do przykladu wykonania przedsta¬ wionym na fig. 7 i 8, lampa blyskowa spaleniowa zawiera szklana banke 14 i kapturek 15. Wewnatrz banki 14 znajduje sie spalajacy sie z wydzieleniem promieniowania material 16 oraz trzonek 4 w wy¬ konaniu jak przedstawiony na fig. 1. W dobrze w praktyce dzialajacej lampie blyskowej wedlug tego przykladu wykonania, szklana banka 14 ma srednice okolo 9 mm, a cala dlugosc lampy wyno¬ si okolo 24,5 mm. Objetosc banki wynosi okolo 560 mm3. Wewnatrz banki znajduje sie 19,3 mg cyrkonu sluzacego jako material spalajacy sie z wydzieleniem promieniowania, a umieszczonego tam w formie wiórków o szerokosci 40 m, grubosci okolo 20 m i dlugosci okolo 10 cm. Lampa jest wypelniona tlenem do cisnienia 657 cm Hg. Dlu¬ gosc trzonka 4 w bance wynosi 5 mm, srednica 3 mm, a objetosc wglebienia 5 okolo 0,26 mm3.Wglebienie 5 zawiera okolo 0,13 mm3 masy zaplo¬ nowej o skladzie: 2,07 g proszku cyrkonowego 1,68 g KC104 1,61 g LaCo03 (zawierajacego okolo l0/o Sr) 2,70 g 5-procentowego roztworu (wagowo) nitro¬ celulozy.Przyklad innego wykonania spaleniowej lampy blyskowej wedlug niniejszego wynalazku przed¬ stawiaja fig. 9 i 10, lampa posiada szklana banke 17 i kapturek 18. W bance 17 znajduje sie spala¬ jacy sie z wydzielaniem promieniowania material 19 oraz trzonek 4 w wykonaniu przedstawionym na fig. 1 trzonków 4. W dobrze dzialajacej w praktyce lampie blyskowej wedlug niniejszego wy¬ nalazku przykladu wykonania, szklana banka ma srednice, okolo 6 mm przy dlugosci 32 mm. Obje¬ tosc banki wynosi okolo 300 mm3. W bance znaj¬ duje sie 19,3 mg cyrkonu jako material spalajacy sie z wydzielaniem promieniowania, uformowanego jako wiórki o szerokosci okolo 40 m, grubosci oko- 69 683 6 10 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 lo 20 m i dlugosci 10 cm. Banka jest wypelniona tlenem pod cisnieniem 1400 cm Hg.Dlugosc trzonka w bance wynosi 3 mm, sred¬ nica — 3 mm, a objetosc wglebienia — 0,26 mm3.We wglebieniu 5 znajduje sie okolo 1,13 mm3 ma¬ sy zaplonowej o skladzie: 2,07 g proszku cyrkonowego 1,68 g KCIO4 1,61 g LaCo03 (zawierajacego okolo l°/o Sr) 2,70 g 5-procentowego roztworu (wagowo) nitro¬ celulozy.Spaleniowa lampa blyskowa wedlug wynalazku daje w okresie poczatkowym 40 milisekund wie¬ cej swiatla, niz znane spaleniowe lampy blyskowe z ukladem zaplonowym zawierajacym wlókno za¬ rzenia. Jest to szczególna zaleta lamp blyskowych, które sa uzywane przy czasach otwarcia migawki 1/25 sekundy lub mniejszym.Maksymalny czas zaplonu, to znaczy okres mie¬ dzy chwila przylozenia napiecia, a chwila osiag¬ niecia maksymalnego strumienia swietlnego przez lampe, wynosi srednio 8,5 ms. W porównywalnej lampie zapalanej za pomoca wlókna zarzenia i masy zaplonowej, maksymalny czas zaplonu dla lamp o srednicy okolo 9 mm wynosil 12,7 ms, a dla lamp o srednicy 6 mm wynosi 15 do 20 ms.Prócz krótszego czasu zaplonu, lampy blyskowe wedlug wynalazku posiadaja szereg dodatkowych zalet. Gdy sa one uzywane w zespole wielu lamp polaczonych równolegle, nie wystepuja uszkodze¬ nia wynikajace ze zwarc wewnetrznych. Poniewaz odleglosc wzajemna konców przewodów prado¬ wych moze byc bardzo mala, a ilosc masy zaplo¬ nowej jest okreslona przez wymiary wglebienia, nie wystepuja uszkodzenia powstajace w wyniku umieszczenia zbyt malej ilosci masy zaplonowej miedzy koncami przewodów pradowych, co zdarza sie czesto przy innej znanej budowie.W nawiazaniu do fig. 11, zespól lamp blysko¬ wych 25 sklada sie z pewnej liczby równolegle polaczonych spaleniowych lamp blyskowych 20A, 20B, 20C, 20D i 20E. Napiecie ze zródla 22 wzrasta w krótkim okresie czasu do wartosci maksymalnej po zwarciu wylacznika 23. Zródlem napiecia moze byc na przyklad krysztal o wlasinosciach piezoelek¬ trycznych, dostarczajacy napiecia rosnacego do okolo 3000 V w czasie 10 [xs. Wylacznik 23 znaj¬ dujacy sie na ogól w aparacie fotograficznym 24, zamyka sie na krótko w chwili otwarcia migawki.Zródlo 22 napiecia moze równiez znajdowac sie w aparacie 24. Lampy blyskowe 20A do 20E za¬ palaja sie kolejno w porzadku, okreslonym tylko przez napiecia przebicia mas zaplonowych. Pola¬ czenia elektryczne miedzy elementami ukladu sa oznaczone cyframi 26, 27, 28.Jest rzecza oczywista, ze zespól 25 moze zawie¬ rac dowolna ilosc spaleniowych lamp blyskowych. PL