PL69671B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Farbwerke Hoechst AG vormals Meister Lucius u. Briining, Frankfurt n/Menem (Niemiecka Repu¬ blika Federalna) Srodek chwastobójczy Przedmiotem wynalazku jest srodek chwastobójczy za¬ wierajacy jako substancje czynna zwiazki o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza grupe alkilowa zawierajaca 1—4 atomów wegla, R± oznacza atom wodoru albo grupe alkilowa zawierajaca 1—3 atomów wegla, a R2 oznacza grupe me¬ tylowa albo metoksylowa.Szczególnie cenne, selektywne wlasnosci chawstobójcze wykazuja nowe pochodne mocznika o wzorze ogólnym 1 w przypadku gdy R± = CH3, R oznacza grupe alkilowa zawierajaca 2—4 atomów wegla, a R2 oznacza grupe me¬ tylowa albo metoksylowa.Substancje czynne srodka wedlug wynalazku o wzorze ogólnym 1, w którym R, Rt i R2 maja wyzej podane znacze¬ nie, otrzymuje sie przez poddanie reakcji odpowiednich pochodnych izocyjanianu alkoksytrójfluorometylofenylu lub chlorku kwasu alkoksytrójfluorometylokarbonylowego z me¬ tyloamina lub dwumetyloamina lub hydroksyloamina, lub jej alkilowymi pochodnymi z ewentualnym dodatkowym alkilowaniem produktów reakcji, albo przez poddanie reakcji alkoksytrójfluorometyloaniliny z izocyjanianem me¬ tylu lub chlorkiem kwasu dwumetylokarbaminowego albo z estrem fenylowym kwasu dwumetylo- lub metylometo- ksykarbaminowego.Przebieg procesu wytwarzania nowych zwiazków mozna na przyklad przedstawic zamieszczonymi na rysunkach schematami reakcji: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 i 12.Reakcje pomiedzy izocyjanianem alkoksytrójfluorome¬ tylofenylu albo chlorkiem kwasu alkoksytrójfluorometylo- karbaminowego i aminami lub pochodnymi alkilowymi 15 20 hydroksyloaminy przeprowadza sie korzystnie w tempera¬ turze ponizej 80°C ewentualnie z dodatkiem rozcienczalni¬ ka. Jako rozcienczalnik stosuje sie na przyklad benzen, toluen, dioksan.Odpowiednie reakcje z uzyciem hydroksyloaminy prze¬ biegaja korzystnie w dwufazowej mieszaninie zlozonej z wody i rozpuszczalnika organicznego nie mieszajacego sie z woda, w temperaturze ponizej 40°C. Alkilowanie przeprowadza sie korzystnie w alkalicznej zawiesinie wod¬ nej albo w mieszaninie roztworu wodnego wodorotlenku metalu alkalicznego i rozpuszczalnika organicznego, ko¬ rzystnie przy równoczesnym dodawaniu wodorotlenku metalu alkalicznego oraz srodka alkilujacego do rozpusz¬ czalnika organicznego i kontroli wartosci pH mieszaniny reakcyjnej. Mozna takze wprowadzic mocznik do rozpusz¬ czalnika organicznego razem ze srodkiem alkilujacym i na¬ stepnie dodac wodorotlenek metalu alkalicznego albo w przypadku stosowania zwiazków mniej wrazliwych na dzialanie alkalii mozna postepowac w odwrotnej kolejnosci.Temperatura reakcji alkilowania jest zalezna od stosowa¬ nego srodka alkilujacego i miesci sie w zakresie temperatur 10—90°C.Przy wytwarzaniu substancji czynnych srodka wedlug wynalazku stosuje sie na przyklad nastepujace substancje wyjsciowe: izocyjanian 3-trójfluorometylo-4-metoksyfeny- lu, izocyjanian 3-trójfluorometylo-6-metoksyfenylu, izocy¬ janian 2-trójfluorometylo-4-metoksyfenylu, izocyjanian 3- trójfluorometylo-4-etoksyfenylu, izocyjanian 3-trójfluoro- metylo-4-butoksyfenylu albo izocyjanian 3-trójfluorome- tylo-4-propoksyfenylu. 69 67169671 Zamiast izocyjanianów mozna takze stosowac odpowied¬ nie pochodne chlorku kwasu fenylokarbaminowego.Nowe izocyjaniany wytwarza sie przez fosgenowanie odpowiednich amin albo ich chlorowodorków.Jako srodki alkilujace stosuje sie siarczany dwualkilowe, chlorowcopochodne alkilowe albo pochodne sulfonowe alkilotoluenu.Nowe zwiazki otrzymuje sie z dobra wydajnoscia i pra¬ wie bez wyjatku w postaci krystalicznej. Moga one byc stosowane bez wstepnego oczyszczania, ewentualnie mozna je przekrystalizowac ze znanych rozpuszczalników organicz¬ nych.Srodek chwastobójczy wedlug wynalazku zawierajacy jako substancje czynna nowe pochodne mocznika stosuje sie do niszczenia niepozadanych roslin w postaci proszków zawiesinowych, roztworów emulgujacych, proszków do opylania albo granulatów ewentualnie w mieszaninie z in¬ nymi srodkami chwastobójczymi, owadobójczymi albo nawozami sztucznymi.W sklad proszków zawiesinowych tworzacych z woda zawiesiny wodne wchodzi oprócz substancji biologicznie czynnej i nosnika odpowiedni zwilzacz, taki jak pochodne alkilofenylu albo oleiloaminy lub stearyloaminy, zawierajace w czasteczce grupy polioksyetylenowe, pochodne alkilo- lub alkilofenylosulfonowe oraz dyspergator taki jak sól sodowa kwasów ligninosulfonowych, sól sodowa kwasu 2,2-dwu- naftylometano-6,6-dwusulfonowego, sól sodowa kwasu oleilometylotaurynowego.Roztwory emulgujace w postaci koncentratów otrzymuje sie przez rozpuszczenie substancji biologicznie czynnej w rozpuszczalniku organicznym takim jak butanol, cyklo¬ heksanom dwumetyloformamid, ksylen albo wyzej wrzacy weglowodór aromatyczny, Do roztworu tego dodaje sie srodek powierzchniowo czynny, wymieniony wyzej, w celu uzyskania dobrej emulsji lub zawiesiny po wymieszaniu preparatu z woda.Proszki do opylania otrzymuje sie przez zmielenie mie¬ szaniny substancji biologicznie czynnej z rozdrobnionym stalym nosnikiem takim jak talk, glinka, pirofilit, diatomit Granulaty otrzymuje sie rozpylajac przez dysze roztwór .substancji biologicznie czynnej na granulowany obojetny nosnik o duzej zdolnosci adsorpcyjnej albo tez nanoszac substancje biologicznie czynna na powierzchnie granulowa¬ nego nosnika obojetnego w mieszaninie z substancjami kleistymi takimi jak alkohol poliwinylowy, sól sodowa kwasów poliakrylowych albo olej mineralny. Mozna takze wprowadzac odpowiednie substancje biologicznie czynne do granulatów utworzonych z nawozów sztucznych albo ko¬ rzystnie granulowac mieszanine srodka biologicznie czyn¬ nego i nawozu sztucznego.W mieszaninie z nowymi zwiazkami moga byc stosowane nastepujace srodki chwastobójcze. Pochodne mocznikowe takie jak linuron, chloroksuron, monolinuron, fluometuron, diuron, pochodne triazynowe takie jak simazyna, atrazyna, ametryna, prometryna, desmetryna, metoprotryna, pochodne urazylowe takie jak lenacil, bromacil, pochodne pyrazynowe takie jak l-fenylo-4-amino-5-chloro-6-ketopirydazyna (PCA), regulatory wzrostu roslin takie jak kwas 2,4-dwu- chlorofenoksyoctowy (2,4-D), kwas 2-metylo-4-chlorofeno- ksyoctowy (MCPA), kwas 2,4,5-trójchlorofenoksyoctowy (2,4,5-T), kwas 4-/2-metylo-4-chlorofenoksy/-maslowy (MCPB), kwas 2,3,6-trójchlorobenzoesowy (TBA), po¬ chodne kwasu karbaminowego takie jak barban, fenmedifan, trialat, dialat, wernolat i 2-chloroallilo-N,N-dwuetylodwu- 10 15 20 25 tiokarbaminian (CDEC), pochodne dwunitrofenolu takie jak DNOC, BNBP, dinoseb-octan, chlorowcopochodne kwasów alifatycznych takie jak TCA, dalapon, amidy takie jak difenamid, amid kwasu N,N-dwualliIochIorooctowego (CDAA), pochodne dwupirydylowe takie jak parakwat, dikwat, morgamkwat, anilidy takie jak amid kwasu N-/3,4- dwuchlorofenylo/-metakrylowego (DCMA), propanil, so- lan, monalid, nitryle takie jak dichlobenil, joksynil i inne preparaty takie jak flurenol. Nowe zwiazki biologicznie czynne mozna stosowac takze w mieszaninie z nawozami sztucznymi. Tak przygotowane nawozy sztuczne wykazuja dodatkowe wlasnosci chwastobójcze.Przy pomocy nowych zwiazków zwalcza sie skutecznie takie chwasty, jak gorczyca polna, chwastnica jednostronna,, gwiazdnica pospolita, owies gluchy i wiechlina roczna.Dzieki swoim szczególnym wlasnosciom ochronnym nowe zwiazki stosowane w uprawach takich roslin, jak bawelna,, pszenica, jeczmien, proso, marchew i rosliny straczkowe przewyzszaja skutecznoscia biologiczna takie znane pochod¬ ne mocznikowe, jak N-3-chloro-4-metoksyfenylo-N-me- tylo-N-metoksymocznik, fluometuron i ametryna. Szczegól¬ nie cenne wlasnosci pod tym- wzgledem wykazuje zwiazek stanowiacy substancje czynna srodka wedlug wynalazku: N- [3-trójfluorometylo-4-etoksyfenylo] -N, N'-dwumetylo- mocznik.Ponizej podane przyklady wytwarzania substancji czyn¬ nej srodka wedlug wynalazku, oraz przyklady obrazujace ich. chwastobójcze wlasciwosci. 30 P r z y k l a d I. 22 g (0,1 mola) izocyjanianu 3-trójfluo- rometylo-4-metoksyfenylu rozpuszcza sie w 100 ml bez¬ wodnego benzenu i do otrzymanego roztworu dodaje sie, przy mieszaniu i ogrzewaniu, 3,5 g (0,11 mola) metylo- aminy. Po oziebieniu odsaczono wytracone krysztaly i prze- 35 krystalizowano je z etanolu, otrzymujac 24 g krysztalów o temperaturze topnienia 138—140°C. Wyniki analityczne dla otrzymanego zwiazku o wzorze 2, wzorze sumarycznym CioNuFaNaOa i o ciezarze czasteczkowym 248 sa nastepuja¬ ce: 40 N F obliczono 11,3% 23,0% oznaczono 11,5% 22,6% P r z y k l a d II. Do roztworu 19 g (0,1 mola) 3-trójfluo- 45 rometylo-4-metoksyaniliny w 100 ml bezwodnego benzenu dodaje sie, mieszajac, roztwór 6,3 g (0,11 mola) izocyja¬ nianu metylu w 20 ml bezwodnego benzenu. Nastepnie mieszanine reakcyjna ogrzewa sie do temperatury 50 °C w ciagu godziny. Po jej oziebieniu odsacza sie wytracony 50 produkt reakcji i przekrystalizowuje sie go z etanolu.Otrzymuje sie 23 g krysztalów o temperaturze topnienia 139—141 °C. Temperatura topnienia mieszaniny otrzyma¬ nego produktu i produktu otrzymanego w sposób opisany w przykladzie I nie ulega obnizeniu. 55 Przyklad III. 22 g (0,1 mola) izocyjanianu 3-trójfluo- rometylo-4-metoksyfenylu rozpuszcza sie w 100 ml bez¬ wodnego benzenu. Do otrzymanego roztworu dodaje sie,, mieszajac 6,3 g (0,14 mola) dwumetyloaminy. Nastepnie odsacza sie wytracone krysztaly i przekrystalizowuje sie je 60 z czterochlorku wegla.Otrzymuje sie 25 g krysztalów o temperaturze topnienia 119—121 °C. Wyniki analizy elementarnej zwiazku o wzorze 3, wzorze sumarycznym CnH^FaN^ i ciezarze czastecz-- 65 kowym 262 sa nastepujace:69671 obliczono oznaczono 5 N 10,7% 10,8% F 21,8% 21,5% 6 Przyklad IV. Do mieszaniny zlozonej z 25 g (0,13 mola) 3-trójfluorometylo-4-metolcsyaniliny, 11,3 g (0,13 mola) trójetyloaminy i 100 ml bezwodnego benzenu do¬ daje sie, mieszajac i po ogrzaniu w temperaturze 40 °C, roztwór 14 g (0,13 mola) chlorku kwasu dwumetylokarba- minowego oraz 50 ml bezwodnego benzenu. Nastepnie mieszanine reakcyjna ogrzewa sie w temperaturze 40 °C w ciagu 2 godzin. Po oziebieniu odsacza sie wytracone krysztaly produktu reakcji, przemywa sie je woda, do za¬ niku jonów chlorowych w przesaczu i przekrystalizowuje 2 czterochlorku wegla. Otrzymuje sie 24 g krysztalów o tem¬ peraturze topnienia 120—121°G. Temperatura topnienia mieszaniny otrzymanego produktu i produktu otrzymanego w sposób opisany w przykladzie III nie ulega obnizeniu.Przyklad V. 22 g (0,1 mola) izocyjanianu 3-trój- fluoro-4-metoksyfenylu rozpuszcza sie w 100 ml bezwod¬ nego benzenu, po czym dodaje sie po kropli, mieszajac 5,3 g (0,11 mola) 0-metylohydroksyloaminy. Mieszanine reakcyjna utrzymuje sie w temperaturze 40 °C w ciagu dalszej godziny. Po oziebieniu odsacza sie wytracone krysztaly produktu reakcji i przekrystalizowuje sie je z benzenu. Otrzymuje sie 24 g krysztalów o temperaturze topnienia 105—107 °C.Wyniki analizy elementarnej zwiazku o wzorze 4, wzorze sumarycznym CjoH^FaNaOa i ciezarze czasteczkowym 264 sa nastepujace: N • F obliczono 10,6% 21,6% oznaczono 10,6% 22,0% Przyklad VI. Do roztworu 22 g (0,1 mola) izocyja¬ nianu 3-trójfluorometylo-4-metoksyfenylu w 100 ml bez¬ wodnego benzenu dodaje sie po kropli, mieszajac, 6,8 g (0,11 mola) 0,N-dwumetylohydroksyloaminy. Nastepnie mieszanine reakcyjna ogrzewa sie pod chlodnica zwrotna w ciagu 30 minnt, po czym oddestylowuje sie znaczna czesc rozpuszczalnika. Po oziebieniu odsacza sie wytracone krysz¬ taly produktu reakcji i przekrystalizowuje sie je z cztero¬ chlorku wegla. Otrzymuje sie 25 g krysztalów o tem¬ peraturze topnienia 70—72°C. Wyniki analizy elementar¬ nej otrzymanego zwiazku o wzorze 5, wzorze sumarycznym C11H13F3N203 i ciezarze czasteczkowym 278 sa nastepujace: N F obliczono 10,1% 20,5% oznaczono 10,3% 20,1% 10 20 30 35 40 45 Przyklad VII. Do mieszaniny zlozonej z 8 g (0,13 mola) 0,N-dwumetylohydroksyloaminy, 11,3 g (0,13 mola) trójetyloaminy i 100 ml bezwodnego benzenu dodaje sie, mieszajac i w temperaturze 40 °G, roztwór 33 g (0,13 mola) chlorku kwasu 3-trójfluorometylo-4-metoksyfenylokarba- minowego w 50 ml bezwodnego benzenu. Mieszanine reakcyjna utrzymuje sie w temperaturze 40 °C w ciagu 2 go¬ dzin. Po oziebieniu odsacza sie krysztaly reakcji, przemywa sie je woda do zaniku jonów chlorowych w przesaczu i prze¬ krystalizowuje sie je z czterochlorku wegla. Otrzymuje sie 31 g krysztalów o temperaturze topnienia 68—69 °C.Temperatura topnienia mieszaniny otrzymanego produktu i zwiazku otrzymanego w sposób opisany w przykladzie VI nie ulega obnizeniu.Przyklad VIII. Do mieszaniny zlozonej z 26,4 g (0,1 mola) N-[3-trójfluorometylo-4-metoksyfenylo]-N-me- toksymocznika, do porównania przyklad V, 100 ml metalonu i 10 ml 33% lugu sodowego dodaje sie po kropli, mieszajac i oziebiajac woda z lodem, 14 g (0,11 mola) siarczanu dwumetylu. Mieszanine reakcyjna ogrzewa sie w tempe¬ raturze 30—35 °C w ciagu dalszej godziny, po czym roz¬ ciencza sie ja woda, odsacza wytracony produkt reakcji i przemywa go woda. Nastepnie przekrystalizowuje sie go z czterochlorku wegla. Otrzymuje sie 24 g krysztalów o tem¬ peraturze topnienia 68—70°C. Temperatura topnienia mieszaniny otrzymanego produktu i zwiazków otrzymanych sposobami opisanymi w przykladach VI i VII nie ulega obnizeniu.Przyklad IX. 25 g (0,1 mola) N- [3-trójfluorometylo- 4-metoksyfenylo] -N'-hydroksymocznika otrzymywanego z izocyjanianu 3-trójfluorometylo-4-metoksyfenylu i hydro¬ ksyloaminy w sposób opisany w przykladzie VI rozpuszcza sie w 150 ml metanolu. Do roztworu tego wkrapla sie mieszajac równoczesnie w temperaturze 20 °C i wartosci pH 9—10, 25 ml 10 n lugu sodowego i 32,5 g (0,25 mola) siarczanu metylu, po czym mieszanine reakcyjna utrzymuje sie w temperaturze 20 °C w ciagu dalszej godziny. Nastepnie rozciencza sie ja woda z lodem, odsacza wytracony produkt reakcji, przemywa sie go woda i przekrystalizowuje sie z czterochlorku wegla. Otrzymuje sie 23 g krysztalów o tem¬ peraturze topnienia 68—69 °C. Temperatura topnienia mieszaniny otrzymanego produktu i zwiazku otrzymanych sposobem opisanym w przykladach VI, VII i VIII nie ulega obnizeniu.W tablicy 1 podano zwiazki stanowiace substancje czynne srodka wedlug wynalazku otrzymane sposobami analogicz¬ nymi do opisanych w przykladach I — II.T a b li cal Przyklad 1 X Produkt reakcji 2 Wzór 6 ciezar czasteczkowy 276 Sposób wytwa¬ rzania wedlug przykl. nr 3 I Skladnik reakcji 4 f 5 Wzór 7 Wzór 8 Temperatura topnienia w °C 6 132—133 Wyniki analizy elementar¬ nej obliczono 7 10,1 % N 20,6 %F oznaczono 8 10.2 % N 20.3 % F7 69671 8 cd. tablicy 1 Przyklad | 1 XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI Produkt reakcji 2 Wzór 9 ciezar czasteczkowy 290 Wzór 11 ciezar czasteczkowy 248 Wzór 14 ciezar czasteczkowy 262 Wzór 16 ciezar czasteczkowy 287 Wzór 19 ciezar czasteczkowy 248 Wzór 21 ciezar czasteczkowy 262 Wzór 22 ciezar czasteczkowy 278 Wzór 24 ciezar czasteczkowy 248 Wzór 26 ciezar czasteczkowy 262 Wzór 27 ciezar czasteczkowy 278 Wzór 29 ciezar czasteczkowy 262 Wzór 31 ciezar czasteczkowy 276 Wzór 32 ciezar czasteczkowy 278 Wzór 34 ciezar czasteczkowy 292 Wzór 36 ciezar czasteczkowy 306 Wzór 37 ciezar czasteczkowy 290 Sposób wytwa¬ rzania wedlug, przykl. nr 3 III II IV VII I III VII II IV VII I III V IX VIII II 1 Skladnik reakcji 4 | 5 Wzór 7 Wzór 12 Wzór 12 Wzór 17 Wzór 20 Wzór 20 Wzór 23 Wzór 25 Wzór 25 Wzór 28 Wzór 30 Wzór 30 Wzór 30 Wzór 30 Wzór 7 Wzór 38 Wzór 10 Wzór 13 Wzór 15 Wzór 18 Wzór 8 Wzór 10 Wzór 18 Wzór 13 Wzór 15 Wzór 18 Wzór 8 Wzór 10 Wzór 33 Wzór 35 Siarczan dwumetylu Wzór 33 Siarczan dwumetylu Wzór 13 Temperatura topnienia w °C 6 115—116 160—161 99—101 76—78 182—184 134—136 olej 189—190 139—140 37—38 115—117 120—122 103—106 70—72 olej 116—118 Wyniki analizy elemen¬ tarnej oznaczono 7 9,7 % N 19,7 % F 11,3 %N 23,0 % F 10.7 % N 21.8 % F 10,1 % N 20,5 % F H33% N 23,0 % F 10.7 % N 21.8 % F 10,1 % N 20,5 % F 11,3 %N 23,0 % F 10.7 % N 21.8 % F 16,1 % N 20,3 % F 10.7 % N 21.8 % F 10,1 % N 20,6 % F 10,1 % N 20,5 % F 9,6 % N 19,5 % F 9,2 % N 18,6 %F 1 9,7 %N 19,7 % F obliczono 8 9,9 %N 19,3 %F 11,5 %N 22,7 %F 11,6 %N 21,4 %F 10,3 %N 20,3 %F 11,5 %N 22,8 %F 10,7 %N 21,4 %F 9,8 %N 20,2 %F 11,5 %N | 22,8 %F 10,6 %N 21,5 %F 10,4 %N 20,8 %F 10,5 %N 21,5 %F 10,3 %N 21,0 %F 9,8 %N 20,4 %F 9,7 %N 19,7 %F 9,1 %N 18,6 % F 9,7 %N 19,4 %F69671 10 cd. tabl.l Przyklad 1 1 XXVII XXVIII Produkt reakcji 2 4 Wzór 39 ciezar czasteczkowy 304 Wzór 40 ciezar czasteczkowy 320 Sposób wytwa¬ rzania wedlug przykh nr 3 III IX Skladnik reakcji 4 | 5 Wzór 41 Wzór 41 Wzór 10 Wzór 37 1 Siarczan dwumetylu Temperatura topnienia w °C 6 98—100 olej Wyniki analizy elemen- 1 tarnej obliczono 7 9,2 % N 18,8 % F 8,8 % N 17,8 % F oznaczono 8 | 9,4 %N 18,6 %F 8,8 %N 17,5 %F Przyklad XXIX. Proszek zawiesinowy tworzacy latwo z woda zawiesine wodna sporzadza sie przez zmiesza¬ nie 80 czesci wagowych N- [3-trójfluorometylo-4-meto- ksyfenylo] -N^N^dwumetylomocznika jako skladnika bio¬ logicznie czynnego, 17 czesci wagowych zelu kwasu krze¬ mowego jako nosnika obojetnego oraz 3 czesci wagowych soli sodowej kwasu oleilometylotaurynowego jako srodka zwilzajacego i dyspergujacego i zmielenie otrzymanej mie¬ szaniny w dezyntegratorze.Przyklad XXX. Proszek do opylania, który szczegól¬ nie nadaje sie do zwalczania chwastów, otrzymuje sie przez zmieszanie 10 czesci wagowych N- [3-trójfluorometylo-4- etoksyfenylo] -N', N'-dwumetylomocznika jako substancji biologicznie czynnej oraz 90 czesci wagowych talku jako nosnika obojetnego i zmielenie otrzymanej mieszaniny w mlynie udarowym zbijakiem krzyzowym.Przyklad XXXI. Roztwór emulsyjny sklada sie z 15 czesci wagowych N- [3-trójfluorometylo-4-etoksyfenylo] -N', N'-dwumetylomocznika, 75 czesci wagowych cykloheksa- nonu jako rozpuszczalnika i 10 czesci wagowych nonylofe- nolu (10 AeO) jako emulgatora.Przyklad XXXII. Nasiona chwastów gorczycy pol¬ nej (Sinapis arvensis) i chwastnicy jednostronnej (Echino- chloa crus-galli) oraz rosliny uprawnej — bawelny (Gos- sypium hirsutum) wysiewa sie w doniczkach.Po wzejsciu rosliny opryskuje sie w stadium dwulist- nym zawiesina wodna sporzadzona z proszku zawiesinowego I zawierajacego N- [3-trójfluorometylo-4-metoksyfenylo] -N', N'-dwumetylomocznik jako substancje biologicznie czynna i zawiesina wodna sporzadzona z proszku za¬ wiesinowego II zawierajacego N- [3-trójfluorometylo-4- etoksyfenylo] -N', N'-dwumetylomocznik jako substancje biologicznie czynna.Jako wzorzec zastosowano znana pochodna mocznika o zblizonej budowie chemicznej N-[3-chloro-4-metoksy- fenylo] -N'-metylo-N'-metoksymocznik (wedlug opisów Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 3228762).Zarówno preparaty badane jak i wzorzec uzyto w ilosci 1,25 kg/ha w przeliczeniu na substancje biologicznie czynna.Rezultaty obserwacji dokonanych po uplywie 4 tygodni podano w tablicy 2.Tablica 2 Stopien uszkodzenia badanych roslin % (100 — calkowite zniszczenie, 0— brak uszkodzen) 10 15 20 25 30 35 40 Gorczyca polna Chwastnica jedno¬ rodna Bawelna I II Wzorzec I II Wzorzec I II Wzorzec 95 95 95 100 100 75 | 25 0 60 Skutecznosc chwastobójcza nowych zwiazków wymie¬ nionych w przykladzie XXXII w stosunku do chwastu szerokolistnego gorczycy polnej jest porównywalna ze skutecznoscia biologiczna wzorca, natomiast wyraznie przewyzsza ona skutecznosc biologiczna wzorca w stosunku do chwastu trawowatego — chwastnicy jednostronnej.Badane nowe zwiazki nie powodowaly wcale albo w malym stopniu uszkodzen roslin bawelny, podczas gdy wzorzec spowodowal ciezkie oparzenia lisci.Przyklad XXXIII. Nasiona nastepujacych chwastów, gorczycy polnej (Sinapis arvensis), gwiazdnicy pospolitej (Stelaria media), chwastnicy jednostronnej (Echinochloa crus-galli), wiechliny rocznej (Poa annua) i Kleusine indica oraz nastepujacych roslin uprawnych marchwi jadalnej (Daucus carota), grochu (Pisum sativum), bobu (Vicia faba), jeczmienia (Hordeum distichum), pszenicy (Triticum sestivum) i prosa (Sorghum vulgare) wysiano w skrzynkach zawierajacych piaszczysta gline próchniczna.Równoczesnie tego samego dnia opryskano powierzchnie gleby zawiesina wodna sporzadzona z proszku zawiesinowe¬ go II zawierajacego N- [3-trójfluorometylo-4-etoksyfenylo[- N', N'-dwumetylomocznik. Jako wzorzec zastosowano znana pochodna mocznikowa fluometuron czyli N- [3-trój- fluorometylofenylo [-N', N'-dwumetylomocznik. Obie sub¬ stancje biologicznie czynne uzyto w ilosci 0,6 kg/ha. Re¬ zultaty obserwacji wykonanych po 6 tygodniach podano w tablicy 3.Z przedstawionych danych wynika, ze skutecznosc chwastobójcza badanego nowego zwiazku jest porównywal¬ na ze skutecznoscia biologiczna wzorca.*69671 u Tablica 3 Stopien uszkodzenia badinych roslin % Nazwa rosliny Chwasty: Gorczyca polna Gwiazdnica pospolita Chwastnica jednostronna Wiechlina roczna Elusine Rosliny uprawne: Marchew jadalna Groch Bób Jeczmien Pszenica Proso Proszek za¬ wiesinowy II 100 100 95 100 100 0 0 10 0 0 0 Wzorzec 95 100 95 1.00 90 75 75 55 60 70 70 Badane rosliny uprawne potraktowane wzorcem wyka¬ zaly znaczne albo bardzo znaczne objawy wysuszenia, a ich rozwój zostal w wiekszym lub mniejszym stopniu za¬ hamowany, podczas gdy rosliny uprawne potraktowane nowa substancja nie wykazaly zadnych, ewentualnie bar¬ dzo male uszkodzenia. io 15 25 12 Inne badane chwasty to: gorczyca polna (Sinapis arven- sis), komosa (Chenopodium albium), gwiazdnica pospo¬ lita (Stellaria media), przetacznik (Veronica sp), rdest (Polygonum sp).Z podanych liczb wynika, ze dawka 2—3 kg/ha oma¬ wianych nowych zwiazków powoduje ciezkie uszkodzenia roslin owsa gluchego i czesciowo nawet je niszczy, równo¬ czesnie nie uszkadzajac wcale albo prawie wcale roslin jeczmienia i pszenicy. Wynika z nich równiez, ze nowe zwiazki zwalczaja skutecznie inne chwasty. Takie same dawki, chemicznie blisko spokrewnionego z nowymi zwiazkami fluometuronu wykazuja zblizona skutecznosc biologiczna w stosunku do owsa gluchego ale jednoczesnie wywoluja ciezkie uszkodzenie obu zbóz.Rosliny jeczmienia i pszenicy wykazuja objawy wysu¬ szenia, wyrazne zahamowanie rozwoju, a niektóre z nich nawet obumieraja. Typowy srodek chwastobójczy sto¬ sowany w uprawach zbozowych wymieniona pochodna triazyny zupelnie nie uszkadza roslin owsa gluchego, tak jak roslin pszenicy i jeczmienia.Za pomoca zwiazku stanowiacego substancje czynna srodka wedlug wynalazku mozna wiec w przeciwienstwie do znanych preparatów zwalczac skutecznie owies gluchy w uprawach zbozowych.Przyklad XXXV. W skrzynkach zawierajacych czysta gline próchnicza wysiano nasiona pszenicy jarej Ilosc substancji biologicznie czynnej w kg/ha 2 kg/ha 3 kg/ha 3 kg/ha 3 kg/ha 2 kg/ha 3 kg/ha 2 kg/ha Preparat II II III IV Fluometuron Fluometuron Amertyna Tablica 4 Skutecznosc chwastobójcza w stosunku do owsa gluchego 90— 95% 90—100% 80— 90% 80— 90% 90— 95% 90—100% 0% w stosunku do innych chwastów 75_100% 80—100% 70— 90 70— 90% 75—100% 85—100% 65—100% Uszkodzenia roslin jeczmienia 0 0 0 Lekkie uszkod Bardzo ciezkie 0 uprawnych pszenicy 0 0 0 zenia 0 Przyklad XXXIV. Owies gluchy (Avana fatua) jest bardzo uciazliwym chwastem wystepujacym w upra¬ wach zbóz jarych i walka z nim jest bardzo trudna ze wzgle¬ du na jego bliskie powinowactwo do zbóz jarych. Niniej¬ szy przyklad wykazuje, ze problem ten moze byc rozwia¬ zany przez zastosowanie srodka chwastobójczego wedlug wynalazku. Na polu bardzo mocno zachwaszczonym przez owies gluchy zasiano odmiany jare jeczmienia i psze¬ nicy. Równoczesnie tego samego dnia opryskano zawiesi¬ nami wodnymi nowych substancji biologicznie czynnych: II: N-[3-trójfluorometylo-4-etoksyfenylo]-N', N'-dwume- tylomocznikiem. III: N- [3-trójfluorometylo-4-etoksyfenylo [-N^metylo-N^metoksymocznikiemi IV: N-[3-trójfluoro- metylo-3-metoksyfenylo] -N', -metylo-N'-metoksymoczni- kiem poletka o powierzchni 10 m2. Jako wzorce zastosowa¬ no fluometuron i pochodna triazynowa — ametryne zna¬ na jako srodek chwastobójczy uzywany szczególnie w uprawach zbozowych. Ametryna jest to 2-metylomer- kapto-4-etyloamino-6-IIIrz.butyloamino-s-triazyna.Rezultaty obserwacji dokonanych po 2 miesiacach po¬ dano wtablicy 4. 40 45 50 55 (Triticum sestivum), jeczmienia jarego (Hordeum disti- chum) owsa gluchego (Avena fatum) i szeregu innych chwastów szerokolistnych (Sinapis arvensis, Stellaria me¬ dia, Galium aparine, Anthemis arvensis, Veronica arven- sis i Polygonum persicaria). Po siedmiu dniach opryskano powierzchnie gleby zawiesinami wodnymi nowych sub¬ stancji biologicznie czynnych V: N-3-trójfluorometylo- ^-etoksyfenylo-N^metylomocznik i VI: N-3-trójfluoro- metylo-4-p^opoksyfenylo-N, N^dwumetylomocznik. Jako wzorca zastosowano fluometuron i pochodna triazyny -2-metylomerkapto-4-etyloamino-6-IIIrz.-butyloamino-s- -triazyne. Wszystkie wymienione substancje biologicznie czynne uzyto w ilosci 0,6 kg/ha.Rezultaty obserwacji dokonanych po 5 tygodniach od momentu przeprowadzenia oprysków podano w tablicy 5.Z podanych liczb wynika, ze przy pomocy wszystkich wymienionych tu substancji biologicznie czynnych zwal¬ czac mozna bardzo skutecznie chwasty szerokolistne.Oprócz tego nowe zwiazki stanowiace substancje czynna srodka wedlug wynalazku powoduja ciezkie uszkodzenia*69671 13 Tablica 5 Stopien uszkodzenia w % Nazwa rosliny Pszenica Jeczmien Chwasty: Owies gluchy Inne chwasty sred- | nio Prepararaty 1 V 0 0 85 83 VI 0 10 100 88 Fluome- turon 95 95 100 91 Pochodne triazyny 0 0 20 92 | a nawet niszcza calkowicie rosliny owsa gluchego, uciazli¬ wego chwastu upraw zbozowych nie powodujac równo- 10 14 czesnie uszkodzen roslin jeczmienia i pszenicy, natomiast srodki uzyte dla celów porównawczych, albo nie niszcza zarówno roslin zbozowych jak i owsa gluchego, albo nisz¬ cza zarówno rosliny owsa gluchego, jak i zbozowe. PL PL

Claims (1)

1. Zastrzezenie patentowe Srodek chwastobójczy, znamienny tym, ze zawiera jako substancje czynna zwiazek o wzorze ogólnym 1, w którym R oznacza grupe alkilowa zawierajaca 1—4 ato¬ mów wegla, R± oznacza atom wodoru albo grupe alkilowa zawierajaca 1—3 atomów wegla, a R2 oznacza grupe me¬ tylowa albo metoksylowa, oraz srodki zwilzajace, dyspere gujace, przyczepne, ciekle lub stale nosniki, srodki ulat¬ wiajace przemial, srodki ulatwiajace granulowane, oraz inne znane srodki biologicznie czynne lub nawozy sztuczne.KI. 451,9/20 69 671 MKP AOln 9/20 RO- nh-c-n: \o CR WZdR 1 WZÓR 8 CH. r(^J2OH^VNH-j-N(CH3)2 CF3 WZCJR 9 NH(CH3)2 WZÓR 10 CH. '-0-T -C-NH-CH, WZ0R 2 OCH, CF, NH—C—NH-CH, II O WZÓR 11 CH ¦°^n^NHTN .CH OCH, ^ I \CH, CF3 WZ0R 3 CHJD —(( )V- MH-C-NHOCH. ^ o CF, WZÓR 4 CF, NH C N ,CH, \ OCH. WZCR 5 CH3-(CHj20- WZC5R 6 cH3(cHj2o^ WZ0R 7 NH, CF, WZÓR 12 0=C=N—CH3 WZC3R 13 PCH, CR, NH—C-N(CH,V O WZC3R 14 CL-C-N(CH3)2 O WZCJR15 PCH, NH-C-N rs ^C"a O WZC3R 16 OCH. OCH, CF, WZÓR 17KI. 451,9/20 69671 MKP AOln 9/20 HN CH3 OCK WZÓR 18 CK i0-^Vnh-c-nh-chs CF3 WZÓR 19 CH. CF3 WZÓR 20 CH. PL PL