Pierwszenstwo: Opublikowano: 25.IIJ.972 64326 KI. 42 b, 12/05 MKP G 01 b, 5/28 Wspóltwórcy wynalazku: Jerzy Sobol, Krzysztof Summer Brason, Jan Kuron Wlasciciel patentu: Politechnika Krakowska, Kraków (Polska) Urzadzenie pomocnicze do pomiaru chropowatosci zewnetrznych powierzchni pierscieni Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie pomoc¬ nicze do przeprowadzania pomiaru chropowatosci zewnetrznych powierzchni pierscieni, po trasach usytuowanych w stosunku do osi pierscienia w przedziale katów —60° do +60°, przy zastosowaniu 5 profilografu lub profilometru.Dotychczas pomiar chropowatosci zewnetrznych powierzchni mozna bylo przeprowadzac tylko na niektórych typach profilografów i profilometrów z zastosowaniem odpowiednich przyrzadów tylko io w plaszczyznie prostopadlej do osi obrotu walca, lub w plaszczyznie równoleglej do tej osi. W przy¬ padku pierwszym pomiar odbywal sie po trasie ko¬ lowej. W przypadku drugim po trasie prostoli¬ niowej. Natomiast skrecenie pierscienia wzgledem 15 jego osi stwarza koniecznosc przeprowadzenia po¬ miaru po trasie eliptycznej czego dotychczasowe urzadzenia pomocnicze nie zapewnialy.Celem wynalazku jest opracowanie konstrukcji 2Q urzadzenia pomocniczego, pozwalajacego na doko¬ nywanie pomiaru chropowatosci powierzchni po trasie eliptycznej. Cel ten zostal osiagniety przez skonstruowanie urzadzenia pomocniczego wedlug wynalazku, którego istote stanowi to, ze jest ono 25 wyposazone w glowice obracajaca sie wraz z wal¬ kiem napedowym wokól jego osi, przy czym glowi¬ ca ta jest osadzona w walku napedowym skret¬ nie w jednej plaszczyznie, co umozliwia skrece¬ nie pierscienia o ustalony kat w stosunku do jego 30 osi, przy czym glowica ta wraz z pierscieniem jest osadzona na walku napedowym skretnie wzgle¬ dem osi prostopadlej do osi obrotu walka nape¬ dowego.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku, który przedsta¬ wia przekrój osiowy urzadzenia wedlug wynalazku.W podstawie 1 sa umieszczone dwie sruby mo¬ cujace 4 ze sprezynami 2 i nakretkami 3, zakon¬ czone chwytem teowym, umozliwiajacym moco¬ wanie urzadzenia na stole profilografu lub pro¬ filometru. Do podstawy 1 w tylnej jej czesci na wsporniku 7 jest zamocowany elektryczny silnik 5, wykonujacy dwa obroty na minute. Z przeciwnej strony podstawy 1 jest zamocowany podwójny wspornik 10, w którym jest umocowany walek 14 sprzegniety z walkiem silnika 5 za pomoca sprzegla 8 i sprezyny 9. Na koncu walka 14 jest zamocowana glowica 13, sluzaca do mocowania za pomoca sprezynek 12 badanej próbki pierscie¬ niowej 15. Na wsporniku 10 jest umieszczona tu¬ lejka 11 z podzialka katowa umozliwiajaca usta¬ lenie kata obrotu walka 14. Na glowicy 13 jest wykonana druga podzialka katowa, dla ustalenia kata skretu glowicy 13 w stosunku do osi walka 14.Silnik 5 i wspornik 7 i 10 sa osloniete oslona 6 przytwierdzona do podstawy 1. 64 32664 326 Naped glowicy 13, na której mocowana jest ba¬ dana próbka 15 odbywa sie od silnika elektrycz¬ nego 5, zasilanego pradem o napieciu 220 V, po¬ przez sprzeglo 8 i walek 14. Zamocowana na glo¬ wicy 13 pierscieniowa próbka 15 moze byc skre¬ cona pod katem umozliwiajacym pomiar chropo¬ watosci jej powierzchni po trasach usytuowanych w stosunku do osi pierscienia w przedziale katów 0° do +60° i 0° do —60°. Pomiar kata skrecania próbki odbywa sie na podzialce katowej glowi¬ cy 13. Z obracajaca sie wokól walka 14 pierscie¬ niowa próbka 15 styka sie unieruchomiona kon¬ cówka pomiarowa profilografometru. Drgania kon¬ cówki odwzorujace nierównosci powierzchni pier¬ scieniowej próbki 15 sa rejestrowane w odpowied¬ nim powiekszeniu na tasmie profilografometru. 15 PL PLPriority: Published: 25.IIJ.972 64326 KI. 42 b, 12/05 MKP G 01 b, 5/28 Invention co-authors: Jerzy Sobol, Krzysztof Summer Brason, Jan Kuron Patent owner: Cracow University of Technology, Kraków (Poland) Auxiliary device for measuring the outer surface roughness of rings. useful for measuring the roughness of the outer surfaces of the rings, along the routes situated in relation to the axis of the ring in the range of angles -60 ° to + 60 °, using a profilograph or profilometer. Until now, the measurement of the external surface roughness could only be performed on some types of profilographs and profilometers using appropriate instruments only and in a plane perpendicular to the axis of rotation of the cylinder, or in a plane parallel to that axis. In the first case, the measurement took place along a circular route. In the second case, it follows the straight-line route. On the other hand, the twisting of the ring with respect to its axis makes it necessary to carry out the measurement along an elliptical route, which the existing auxiliary devices have not provided. The aim of the invention is to develop an auxiliary device design that allows for the measurement of surface roughness along the elliptical route. This object is achieved by constructing an auxiliary device according to the invention, the essence of which is that it is provided with a head rotating with the drive shaft around its axis, the head being mounted in the drive shaft twisting in one plane, which makes it possible to twist the ring by a predetermined angle in relation to its axis, the head with the ring being mounted on the drive shaft torsionally about the axis perpendicular to the axis of rotation of the drive roll. An example of the embodiment in the drawing, which shows the axial section of the device according to the invention. On the base 1 there are two fastening screws 4 with springs 2 and nuts 3, ended with a T-shank, enabling the device to be fixed on a profilograph table or profile. philometer. An electric motor 5 is fastened to the base 1 in its rear part on the bracket 7, which performs two revolutions per minute. On the opposite side of the base 1, a double support 10 is mounted, in which the shaft 14 is attached to the shaft of the engine 5 by means of a clutch 8 and a spring 9. At the end of the shaft 14, a head 13 is mounted, which serves to fasten the test sample by means of springs 12. 15 on the support 10 is a sleeve 11 with an angular scale which enables the determination of the angle of rotation of the roller 14. The head 13 is provided with a second angular scale in order to establish the angle of rotation of the head 13 in relation to the axis of the roller 14. Engine 5 and support 7 and 10 are covered by a cover 6 attached to the base 1. 64 32 664 326 The head 13, on which the tested sample 15 is mounted, is driven by an electric motor 5, powered by a 220 V current, through a clutch 8 and roller 14. The ring-shaped sample 15 fixed on the head 13 can be twisted at an angle that allows the roughness of its surface to be measured along routes situated in relation to the axis of the ring within the range of 0 ° to + 60 ° and 0 ° to -60 °. The torsion angle of the sample is measured on the angular scale of the head 13. The ring-shaped sample 15 rotates around the roller 14 in contact with the fixed measuring tip of a profilograph. The vibrations of the tips representing the unevenness of the annular surface of the sample 15 are recorded in the appropriate magnification on the tape of the profilograph. 15 PL PL